Vijf tekenen van burn-out en tips voor werkgevers

“Waar er vroeger drie verschijnselen als grondslag voor een burn-outdiagnose dienden, is dat nu uitgebreid naar vijf kernsymptomen,” vertelt Koen Van Hulst, Mensura’s departementshoofd psychosociale aspecten. 

Met een verbeterde analyse en diagnose van burn-out kan uw bedrijf vermijdbaar verzuim op termijn terugdringen. De grenzen tussen stress, depressie en burn-out worden immers duidelijker, waardoor u effectiever kunt ingrijpen en een duurzaam psychosociaal beleid opstelt.

Vijf tekenen: burn-out gedefinieerd a.d.h.v. zijn symptomen

“Verandering in het gedrag van uw medewerker is een eerste alarmsignaal,” vertelt Koen. Wees waakzaam voor volgende symptomen van burn-out:

1. Fysieke en psychologische uitputting

De medewerker voelt zich heel vaak moe. Niet alleen heeft zijn of haar lichaam nood aan rust, ook mentaal voelt de werknemer zich ‘op’ en ‘leeg’. “Een medewerker die tijdens vergaderingen vaak het woord neemt, houdt zich steeds meer op de achtergrond,” geeft Koen als voorbeeld. “Er is een duidelijk verschil in energieniveau. Anders gezegd: de batterij van de werknemer lijkt wel leeg.”

2. Geheugen- en concentratieproblemen

Een burn-out heeft effect op het cognitief functioneren. Geheugen- en concentratieproblemen zijn dan ook een van de symptomen van burn-out. De werknemer kan zijn aandacht moeilijker bij het werk houden. Koen: “We zien bijvoorbeeld medewerkers die regelmatiger deadlines vergeten of fouten maken die vroeger zelden voorkwamen.”

3. Heftige emotionele reacties

Terwijl de meeste werknemers hun gevoelens onder controle houden als ze een opmerking of feedback krijgen, is dit bij medewerkers met burn-out moeilijker. De tolerantiegrens ligt lager, waardoor woede-uitbarstingen of huilbuien niet ongewoon zijn. “Voor de collega’s kan het lijken alsof die persoon van elke mug een olifant maakt. Op kleine tegenslagen reageert de medewerker heftiger dan verwacht.”

4. Mentaal (en fysiek) afstand nemen

De werknemer voelt een hoge weerstand bij zijn of haar werk. Uit zelfbescherming trekt de persoon zich mentaal (en soms fysiek) terug van alle werkgerelateerde zaken. Koen: “Dat wordt bijvoorbeeld zichtbaar tijdens vergaderingen en presentaties. Het gewoonlijke enthousiasme bij ideeën maakt plaats voor toenemende onverschilligheid. Dat moet bij de werkgever een rood lampje doen branden.”

5. Symptomen van depressie

De diagnose van depressie wordt soms foutief gesteld bij burn-out. Als gevolg van het minder presteren en het uitgeputte gevoel komen immers sombere stemmingen en schuldgevoelens opzetten. “Het grootste verschil is dat burn-out een energiestoornis is en depressie een stemmingsstoornis,” duidt Koen.
De vijf kernsymptomen gaan soms gepaard met spanningsklachten (bv. fysieke pijn, slaapproblemen of paniekaanvallen). Vaak onderneemt de medewerker pas actie als hij of zij last heeft van die stress-symptomen. Maar uiteraard is het beter om vroeger aan de alarmbel te trekken.

Preventie van burn-out

De preventie van burn-out begint bij een psychosociale risicoanalyse. Via een bevraging bij uw medewerkers brengt u de voornaamste risicofactoren en mogelijke verbeteracties in kaart. “Zorg voor een sterke buffer – bijvoorbeeld een goede werksfeer, een positieve werkbeleving en een goede opleiding,” vertelt Koen.

Tip: in senTRAL vindt u een invulbare risicoanalyse volgens de Kinney-methode voor psychosociale risico’s.

Wat als u burn-out herkent bij een van uw medewerkers?

Grijp in op het moment dat u enige verandering in gedrag waarneemt,” zegt Koen. “Vertel uw werknemer dat u een gedragsverandering vaststelde en vraag of er een aanduidbare reden is,” licht Koen toe. “Samen kunt u oplossingen zoeken voor het verlaagde energieniveau. Waar haalt de medewerker voldoening uit? Kan de job iets afwisselender? Of is er een project waarbij hij of zij extra ondersteuning kan gebruiken? Door alert te blijven voor symptomen en preventief in te grijpen verlaagt u het risico op een burn-out aanzienlijk.

Bron: Mensura, Burn-out herkennen: hou de 5 kernsymptomen in de gaten
Auteur: Sophie Van de Vyver

Meer informatie en ondersteuning bij burn-out vindt u op senTRAL, de online tool voor alle HSE-informatie.
Lees ook: Jonge werknemers niet bewust van risico op burn-out (senTRAL-abonnees)