ISO 14001: do’s & dont’s op de weg naar certificatie

Waarom is ISO 14001 interessant?

In de meeste businessmodellen raakt duurzaamheid stilaan verankerd. Voorbeelden zijn de omkeer van het “bezit” naar het “gebruik” van goederen of bedrijven die elkaars reststromen of nevenproducten gebruiken als grondstof. Het businessmodel “Neem-Maak-Gebruik-Dump” is definitief voorbijgestreefd.

Nieuwe synergieën ontstaan in de circulaire economie: matches worden gerealiseerd tussen producenten onderling of tussen producenten en dienstverleners; veel van de bestaande initiatieven zitten in een opstartfase. Er wordt nog gezocht naar juridisch passende vormen. Onze maatschappij zit in een periode van transitie van een lineaire naar een circulaire economie.

Is uw organisatie klaar voor ISO 14001-certificatie?

Hier loopt het vaak fout bij transitie naar ISO 14001

Het onvoldoende uitwerken van de communicatie met belanghebbenden op het gebied van milieu is één van de tekortkomingen die regelmatig terugkeert tijdens certificatie-audits volgens de ISO 14001 norm. Nog enkele knelpunten:

• De contextanalyse is te beperkt uitgevoerd via de PEST-methode en de koppeling met milieu is onvoldoende.

• Er is niet of onvoldoende voorzien in het milieumanagementsysteem wie, wanneer de scope (her)evalueert.
  
  
• Er wordt enkel gekeken naar risico’s. Opportuniteiten worden vergeten. Het is voor de milieucoördinatoren dikwijls onduidelijk dat de risicobenadering de preventieve maatregelen, opheft. De milieucoördinatoren hebben onvoldoende inzicht in de verschillen tussen de risico’s eigen aan de context, de risico’s op procesniveau en de risico’s op operationeel niveau via de milieuaspectenanalyse.

• De levenscyclusbenadering is ontbrekend of beperkt zich in de milieuaspectenanalyse. Er is geen levenscyclusbenadering bij ontwerp en ontwikkeling, aankoop, verpakking, transport, end-of-life.

• Competentiemanagement is onvoldoende aanwezig. De competenties van de werknemers onder gezag, contractoren en aannemers zijn niet voorzien in het milieumanagementsysteem. Kennismanagement is niet of beperkt ingevuld. Het volstaat niet om het personeel te trainen en op te leiden. Kennismanagement is meer dan opleiding en vorming.

• De processen zijn onvoldoende gedefinieerd. De interne audits zijn te veel inspecties van afdelingen en niet van processen. De interne auditoren hebben onvoldoende kennis van de nieuwe norm. Er zijn geen of onvoldoende interne audits uitgevoerd volgens de nieuwe norm.

• Niet alle punten in de directiebeoordeling komen aan bod. Dat geldt specifiek voor de evaluatie van de acties naar aanleiding van risico’s en opportuniteiten of de wijzigingen in noden en verwachtingen van de belanghebbenden.

Om bovenstaande valkuilen te vermijden, is een planmatige aanpak onmisbaar.

Hoe implementeert u de ISO 14001-norm?

Om een milieubeheerssysteem te plannen, in te voeren en te onderhouden moet u verschillende fasen doorlopen. Op senTRAL leidt auteur Hildegard Deweerdt u stap voor stap doorheen het volledige proces.

Bron: Jan Dillen, Hildegard Deweerdt voor senTRAL.