Vragen vooraf: welke incidenten krijgen aandacht?
Vraagt u zich eerst even af wélke incidenten u onderzoekt. Analyseert u enkel ongevallen die effectief plaatsvonden? Incidenten die mogelijk tot een ernstig letsel of overlijden hadden kunnen leiden? Of heeft u ook aandacht voor bijna-ongevallen en andere onveilige situaties? (zie ook: hoe laat je medewerkers veiligheidsproblemen melden.)
Gebeurt een dergelijk arbeidsongevallenonderzoek wel of niet systematisch? Er zijn ook hier meerdere pistes mogelijk. Zo is er een tweesporenbeleid waar effectieve ongevallen én bijna-ongevallen onderzocht worden. Aan de andere kant is er een light-aanpak die geen rekening houdt met kleinere incidenten.
Standaardvragen bij een arbeidsongevallenanalyse
Een duidelijke set van standaardvragen is cruciaal voor een efficiënt en doelgericht onderzoek.
Het Amerikaanse agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (de tegenhanger van EU-OSHA) stelde een praktijkgids op met een uitgebreid overzicht van vragen die in aanmerking komen voor een arbeidsongevallenanalyse. De gids bevat onder andere de volgende vragen:
- Volgden de werknemers veiligheidsprocedures bij de uitvoering van hun taken?
- Werden potentiële risico’s voor veilig werk voldoende geïdentificeerd?
- Kregen werknemers voldoende vorming en training om om te gaan met gevaarlijke arbeidsvoorwaarden die zouden kunnen ontstaan?
- Welke acties werden ondernomen om gevaarlijke situaties tegen te gaan?
Gebeurden de controles zoals verwacht?
- Waren werktaken veeleisender of moeilijker dan gewoonlijk, met bijvoorbeeld extra vereiste concentratie?
- Waren er voldoende persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm’s) aanwezig, en werden ze correct gebruikt?
- Werden werknemers voldoende getraind om deze pbm’s correct te gebruiken?
- Waren er op de werkvloer eventuele aanwijzingen dat pbm’s en/of gereedschap onvoldoende of verkeerd gebruikt werden?
- Was er een personeelstekort op de dag van het arbeidsongeval?
- Spoorden werknemers en hun toezichters onveilige of gevaarlijke werkomstandigheden tijdig op? (met andere woorden: anticipeerden ze voldoende op mogelijke gevaarlijke situaties?)
Deze vragenlijst kan natuurlijk aangevuld worden met eigen vragen, specifiek op maat van uw eigen bedrijf of sector.
Welke vragen zijn niet van belang?
Maak onderscheid tussen vragen over het arbeidsongeval zelf en de oorza(a)k(en) ervan. Zo komen de volgende vragen niet in aanmerking voor een arbeidsongevallenonderzoek, ook al zijn ze primordiaal in het bredere onderzoek:
- Wie was gewond?
- Wat was de aard van het letsel of de schade?
- Waar vond het ongeval plaats?
- Wanneer vond het ongeval plaats?
- Welk werkgereedschap of welke machines werden gebruikt?
Auteur: Geert Van Cauwenberge
Bron: Enablon
Hoe implementeert u een positieve veiligheidscultuur? Maak kennis met senTRAL, online tool voor alle HSE-informatie en vindt alle info die u nodig hebt.
Meer in senTRAL: Arbeidsongevallen - Hoe kan je een ongeval of incident analyseren?
