Konsekwencje wystąpienia przesłanek do odmowy wszczęcia egzekucji. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 26 kwietnia 2022 r., III CZP 91/22Aleksandra Mazur
ma uprawnienia do wykonywania zawodu komornika sądowego; obecnie manager działu postępowania egzekucyjnego w kancelarii prawnej, Wrocław, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3841-4682
Konsekwencje wystąpienia przesłanek do odmowy wszczęcia egzekucji. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 26 kwietnia 2022 r., III CZP 91/22
Glosa porusza problem obciążenia wierzyciela opłatą egzekucyjną 10% egzekwowanego świadczenia na podstawie art. 30 zd. 1 ustawy o kosztach komorniczych ustalonej wobec odmowy wszczęcia egzekucji na podstawie art. 804 § 2 zd. 1 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). z uwagi na oczywisty upływ terminu przedawnienia roszczenia wynikającego z tytułu wykonawczego, w sytuacji, gdy wierzyciel nie przedłożył dokumentu, o którym mowa w art. 797 § 11 k.p.c. Odmowę wszczęcia egzekucji z art. 804 § 2 zd. 1 k.p.c. porównano z innymi przepisami prawa, na podstawie których komornik musi albo może odmówić wszczęcia egzekucji. Jednocześnie zaznaczono inne problemy związane z wykładnią przepisów dotyczących biegu przedawnia.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, postępowanie egzekucyjne, odmowa wszczęcia egzekucji, koszty egzekucyjne, opłata stosunkowa, oczywista niecelowość egzekucji
Aleksandra Mazur
person authorized to practice as a court enforcement officer; currently manager of the enforcement proceedings department at a law firm, Wroclaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3841-4682
Consequences of the Existence of Grounds to Refuse Execution. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Civil Chamber of 26 April 2022, III CZP 91/22
The commentary addresses the problem of charging the creditor an execution fee of 10% of the executed debt on the basis of first sentence of Article 30 of the Act on Costs of Court Enforcement Officers determined in view of refusal to initiate execution pursuant to Article 804(2), first sentence, of the Code of Civil Procedure (CCP) due to the obvious lapse of the limitation period of the claim under the enforcement order, in a situation where the creditor failed to submit the document referred to in Article 797(11) of the Code of Civil Procedure. Refusal to initiate execution under Article 804(2), first sentence, CCP is compared with other provisions of law on the basis of which a court enforcement officer must or may refuse to initiate execution. At the same time, other problems with interpreting the provisions on the running of limitation period are highlighted.
Keywords: civil procedure, enforcement proceedings, refusal to initiate execution, costs of execution, proportional fee, manifest inexpediency of execution
Bibliografia / References
Klonowski M., Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, red. R. Reiwer, Warszawa 2019.
Mazur A., Czynności komornika sądowego w postępowaniu egzekucyjnym, Warszawa 2022.
Muliński M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom I i II, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Partyk T., Umorzenie postępowania w EPU. Glosa do uchwały SN z dnia 21 listopada 2013 r., III CZP 66/13, LEX 2014.
Zawistowski D. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. IV, art. 730–1088, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021.
dr Krzysztof Drozdowicz
adiunkt, Zakład Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; radca prawny, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3016-2663
Dopuszczalność podpisania sprostowania prasowego przez pełnomocnika. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 8 grudnia 2021 r., III CZP 83/20
W glosowanej uchwale Sąd Najwyższy orzekł, że sprostowanie materiału prasowego może być podpisane przez pełnomocnika osoby zainteresowanej jego opublikowaniem. Glosa ma charakter aprobujący. Instytucja sprostowania prasowego jest wysoce sformalizowana. Publikacja repliki prasowej wymaga spełnienia wszystkich wymogów formalnych przewidzianych przez przepisy ustawy – Prawo prasowe. W przeciwnym wypadku redaktor naczelny odmówi jej zamieszczenia. Z tego względu już na etapie składania wniosku o publikację sprostowania pożądany jest udział pełnomocnika. W obecnym porządku prawnym nie ma przepisu zabraniającego pełnomocnikowi podpisania sprostowania. Co więcej, trudno poszukiwać w sprostowaniu prasowym cech utworu w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Słowa kluczowe: prawo prasowe, wniosek o sprostowanie, pełnomocnictwo, podpis
dr Krzysztof Drozdowicz
assistant professor, Department of Civil Procedure, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan, attorney at law, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3016-2663
Permissibility of an Attorney Signing a Press Rectification. Commentary on Resolution of a Panel of Seven Judges of the Supreme Court – Civil Chamber of 8 December 2021, III CZP 83/20
In the commented judgment, the Supreme Court held that a press release rectification can be signed by an attorney of the person interested in its publication. The commentary is an approving one. A rectification is subject to a highly formalized process. All formal requirements resulting from the Press Law Act must be fulfilled jointly for a rectification to be published. Otherwise, the editor-in-chief will refuse to do so. Therefore, participation of the attorney is justified already at the stage of submitting a request for its publication. There is no provision of applicable law in Poland forbidding an attorney to sign the rectification. Moreover, it is difficult to find in a rectification any of the features of a work within the meaning of the Copyright Law Act.
Keywords: press law, request for a correction notice, power of attorney, signature
Bibliografia / References
Barta J., Markiewicz R., Matlak R. [w:] System prawa prywatnego. Prawo autorskie. T. 13, red. J. Barta, Warszawa 2017.
Czarny-Drożdzejko E., Sprostowanie prasowe: we współczesnym orzecznictwie i doktrynie prawniczej, Kraków 2017.
Drozdowicz K. [w:] Prawo prasowe. Komentarz, red. M. Zaremba, Warszawa 2018.
Drozdowicz K., Dochodzenie roszczeń o nakazanie opublikowania sprostowania prasowego, Warszawa 2017.
Ferenc-Szydełko E. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. E. Ferenc-Szydełko, Warszawa 2021.
Kuczyński G. [w:] B. Kosmus, G. Kuczyński, Prawo prasowe, Legalis 2011.
Nowińska E., O sprostowaniu prasowym jeszcze słów kilka [w:] Między Klio a Themis. Księga dedykowana Profesorowi Jackowi Sobczakowi, red. J. Adamowski, T. Wallask, K. Kakareko, Warszawa-Poznań 2016.
Rott-Pietrzyk E. [w:] Kodeks cywilny. Zobowiązania, red. P. Machnikowski, Legalis 2022.
Sobczak J., Czy istotnie sprostowanie bądź odpowiedź tłumi wolność prasy? [w:] Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, t. I, red. P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel, Warszawa 2012.
Sobczak J., Prawo prasowe. Komentarz, LEX 2008.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2022.
Szczepanowska-Kozłowska K., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2009 r., V CSK 337/08, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2010/3, poz. 33.
Ślęzak P., Umowy w zakresie współczesnych sztuk wizualnych, Warszawa 2012.
Zelek M., Glosa krytyczna do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2017 r., I CSK 106/16, „Forum Prawnicze” 2018.
dr hab. Andrzej Szlęzak, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie
kierownik Katedry Prawa Prywatnego, Instytut Prawa, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie; Of Counsel w kancelarii „Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak”, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4281-2966
Termin, umowny termin zawity i wygaśnięcie roszczenia – uwagi porządkujące. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 17 marca 2022 r., II CSKP 217/22
W glosie do tytułowego wyroku Sądu Najwyższego autor wskazuje na brak powiązania pomiędzy terminami przedawnienia a umownymi terminami zawitymi. Podkreśla też, że instytucja wygaśnięcia roszczenia nie ma charakteru wyjątkowego; wygaśniecie takie jest skutkiem zastrzeżenia przez strony w czynności prawnej terminu lub warunku (w rozumieniu art. 89 i n. oraz art. 110 i n. Kodeksu cywilnego) i nie ma nic wspólnego z kodeksową regulacją terminów przedawnienia.
Słowa kluczowe: prawo cywilne, zobowiązania, klauzula 20.1 wzorca umownego FIDIC, umowny termin zawity, termin przedawnienia
dr hab. Andrzej Szlęzak, professor of the SWPS University of Social Sciences and Humanities
head of the Chair of Private Law, Institute of Law, SWPS University of Social Sciences and Humanities in Warsaw, Poland; Of Counsel at Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak law firm, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4281-2966
Term, Contractual Prescription Term and Expiry of Claims – Systematizing Remarks. Commentary on the Decision of the Supreme Court – Civil Chamber of 17 March 2022, II CSKP 217/22
In his comments on the decision of the Supreme Court, the author argues that there is no correlation between limitation periods and contractual prescription terms. He also points out that the institution of expiry of claims is not of an extraordinary character; such expiry is the consequence of the parties’ introduction to their legal transaction of a term or condition (in the meaning of Articles 89 et seq. and Articles 110 et seq. of the Civil Code), and has nothing to do with the Civil Code’s regulation of limitation periods.
Keywords: civil law, obligations, clause 20.1 of FIDIC Terms of Contract, contractual prescription term, limitation period
Bibliografia / References
Łolik M., Ponownie o umownych terminach zawitych w kontekście przedawnienia roszczeń majątkowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/7.
Łolik M., Raz jeszcze o umownych terminach zawitych w kontekście przedawnienia roszczeń majątkowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/11.
Strugała R., Umowne terminy zawite – kwalifikacja prawna oraz dopuszczalność ich stosowania, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/3.
Swaczyna R., Warunkowe czynności prawne, Warszawa 2012.
Szlęzak A., Dopuszczalność zastrzegania umownych terminów zawitych, „Glosa” 2018/1.
Szlęzak A., Glosa do uchwały SN z 22.06.2016 r., III CZP 19/16, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2017/10.
Szlęzak A., Krytycznie o koncepcji umownych terminów zawitych jako naruszających zakaz kontraktowej ingerencji w terminy przedawnienia, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/12.
Szlęzak A., O umownych terminach zawitych bez kontekstu przedawnienia, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/11.
Wolter A., Glosa do orzeczenia SN z 1.07.1958 r., I CR 683/57, „Orzecznictwo Sądów Powszechnych i Komisji Arbitrażowych” 1960, poz. 187.
dr Zuzanna Barbara Gądzik
Katedra Prawa Karnego, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9121-4658
Stosowanie zasad intertemporalnych do przepisów czasowych lub epizodycznych. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 9 marca 2022 r., I KZP 12/21
Glosowane orzeczenie dotyczy istotnego zagadnienia prawnego, jakim jest zakres zastosowania zasad intertemporalnych w przypadku odpowiedzialności karnej, przewidzianej w przepisach o charakterze epizodycznym (czasowym). W glosie odniesiono się do ogólnych zasad związanych ze stosowaniem ustawy karnej, w przypadku jej zmiany po popełnieniu czynu zabronionego. Zagadnienie to przeanalizowano z perspektywy odpowiedzialności karnej za wykroczenie, polegające na niezastosowaniu się do obowiązującego czasowo nakazu zasłaniania ust i nosa w miejscu publicznym, w okresie pandemii COVID-19. W glosie odniesiono się w sposób aprobujący do przyjętego przez Sąd Najwyższy stanowiska, zgodnie z którym ogólne normy intertemporalne znajdują zastosowanie do uregulowań epizodycznych, w przypadku gdy w przepisach tego typu nie przewidziano odrębnych uregulowań, przewidujących odmienne reguły rozstrzygające o kolizji ustaw w czasie.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność karna, kolizja ustaw w czasie, ustawa epizodyczna, reguły intertemporalne, depenalizacja
dr Zuzanna Barbara Gądzik
Department of Criminal Law, Faculty of Law, Canon Law and Administration, John Paul II Catholic University of Lublin, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9121-4658
Application of Intertemporal Rules to Transitional or Episodic Provisions. Commentary on Decision of the Supreme Court – Criminal Chamber of 9 March 2022, I KZP 12/21
The commented judgment concerns an important legal issue: the scope of application of intertemporal rules in the case of criminal liability provided for in episodic (temporary) provisions. The commentary refers to the general principles related to applying criminal law in case the relevant statute is amended after a prohibited act has been committed. This issue is analysed from the perspective of criminal liability for the misdemeanour consisting in failure to comply with a temporary order to cover the mouth and nose in public places, during the COVID-19 pandemic. The commentator approves the position adopted by the Supreme Court, according to which the general intertemporal norms apply to episodic regulations in the event that there are no separate regulations providing for different rules resolving the conflict of laws in time.
Keywords: criminal liability, conflict of laws in time, episodic statute, intertemporal rules, depenalization
Bibliografia / References
Bielski M, Stosowanie zasady lex mitior agit do tzw. ustaw czasowych. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z 9 marca 2022 r., I KZP 12/21, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/11.
Filar M. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2016.
Iwanek T., Uchylenie zakazu przemieszczania się osób w związku ze stanem epidemii COVID-19 a odpowiedzialność karna za wykroczenie, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2020/2.
Janczukowicz K., Zmiana rozporządzeń covidowych jako zmiana ustawy na gruncie wykroczeń, LEX 2022.
Konarska-Wrzosek V. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2020.
Królikowski M., Zawłocki R. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Komentarz do art. 1–31, Warszawa 2015.
Lachowski J. (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2021.
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lublin 2012.
Małecki M., Dudek P., Uchylenie rozporządzeń epidemicznych nie zniosło karalności czynów, https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1482197,rozporzadzenia-epidemiczne-karalnosc.html (dostęp 19.06.2022 r.).
Mikołajewicz J., Paluszkiewicz H., Rozstrzygnięcia intertemporalne prawa karnego [w:] Problematyka intertemporalna w prawie. Zagadnienia podstawowe. Rozstrzygnięcia intertemporalne. Geneza i funkcje, red. J. Mikołajewicz, Warszawa 2015.
Morawski F., Zakaz przemieszczania się w związku z pandemią COVID-19 w świetle konstytucyjnego prawa do poruszania się, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020/9.
Mozgawa M. (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX 2022.
Pietrzykowski T., Podstawy prawa intertemporalnego. Zmiana przepisów a problemy stosowania prawa, Warszawa 2011.
Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1996.
Stefański R. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2021.
Wróbel W., Zmiana normatywna i zasady intertemporalne w prawie karnym, Kraków 2003.
Wróbel W., Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Komentarz do art. 1–52, Warszawa 2016.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2010.
Zientek J., Konsekwencje zmiany przepisów wykonawczych wypełniających treść normy blankietowej w kodeksie karnym skarbowym, „Prokuratura i Prawo” 2002/4.
dr hab. Piotr Krzysztof Sowiński, profesor Uniwersytetu Rzeszowskiego
Zakład Prawa Karnego Procesowego, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Rzeszowski, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2210-5877
Odpowiedzialność karna za fałszywe zeznania a regulacja art. 233 § 1a k.k. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 9 listopada 2021 roku, I KZP 5/21
W omawianej uchwale składu siedmiu sędziów Sąd Najwyższy uznał, że świadek, który zeznaje fałszywie z obawy przed odpowiedzialnością karną, korzystając jednocześnie z prawa do obrony, nie ponosi odpowiedzialności na podstawie art. 233 § 1a Kodeksu karnego. Sąd Najwyższy stwierdził, że prawo do obrony nie może podlegać ograniczeniom przez ustawy zwykłe, gdyż nie mogą one ingerować w istotę praw i wolności obywatelskich określonych przez akt wyższego rzędu, jakim niewątpliwie jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Również zdaniem autora glosy prawo do obrony w rozumieniu Konstytucji jest prawem, które służy zarówno oskarżonemu, jak i innym osobom, przeciwko którym prowadzone jest postępowanie karne, nawet jeśli są to osoby, którym później nie zostaną postawione zarzuty lub które są niewinne.
Słowa kluczowe: prawo do obrony, świadek, oskarżony, fałszywe zeznania, zasada nemo se ipsum accusare principle
dr hab. Piotr Krzysztof Sowiński, professor of the University of Rzeszow
Institute of Criminal Procedure Law, Institute of Legal Studies, University of Rzeszow, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2210-5877
Criminal Responsibility for False Testimony in the Light of Article 233(1a) of the Penal Code. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 9 November 2021, I KZP 5/21
In the discussed resolution, a panel of seven judges of the Supreme Court found that a witness who testifies falsely for fear of criminal liability while exercising his/her right to defence is not liable under Article 233(1a) of the Penal Code. The Supreme Court held that the right of defence may not be restricted by ordinary laws, as these may not interfere with the essence of civil rights and freedoms defined by a higher-ranking act, the Constitution undoubtedly being one. The right of defence within the meaning of the Constitution is a right enjoyed by both the accused and other persons against whom criminal proceedings are conducted even if they are not subsequently charged or if they are innocent.
Keywords: right to defence, witness, accused, false testimony, nemo tenetur se ipsum accusare principle
Bibliografia / References
Bereźnicki M., Uwagi na temat interpretacji art. 96 k.p.k., „Nowe Prawo” 1965/5.
Dudka K., Paluszkiewicz H., Postępowanie karne, Warszawa 2021.
Filar M., Glosa do uchwały SN z 20.09.2007 r., I KZP 26/07, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2008/4.
Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 1999.
Gubiński A., Prawo karno-administracyjne, Warszawa 1972.
Gubiński A., Prawo wykroczeń, Warszawa 1980.
Korzan W., Glosa do uchwały SN z 9.05.2001, III CZP 13/01, „Rejent” 2002/2–3.
Łojewski K., Instytucja omowy zeznań w polskim procesie karnym, Warszawa 1970.
Marek, A. Marek-Ossowska A., Prawo wykroczeń (materialne i procesowe), Warszawa 2021.
Mozgawa M. [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX 2022.
Sarnecki P. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom II, red. L. Garlicki, M. Zubik, LEX 2016.
Sobolewski Z., Samooskarżenie w świetle prawa karnego (nemo ipsum accusare tenetur), Warszawa 1982.
Stefański R.A., Glosa do uchwały SN z 26.04.2007 r., I KZP 4/07, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2008/3.
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2016.
Wiliński P., Zasada prawa do obrony w polskim procesie karnym, Kraków 2006.
Zgoliński I. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020.
dr Michał Szypniewski
adiunkt, Katedra Prawa Pracy, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0823-0615
Trwała niezdolność do pracy a prawo do renty. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 maja 2021 r., I USKP 20/21
Glosowane orzeczenie Sądu Najwyższego koncentruje się na warunkach przyznania ubezpieczonemu renty, a konkretniej na zagadnieniu, czy dopuszczalne jest przyznanie ubezpieczonemu renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe (renty stałej, bez określania końcowej daty jej przyznania), czy też renta taka może być przyznana jedynie na czas określony (zamknięty określoną datą końcową). Autor glosy aprobuje co do zasady pogląd SN, przedstawiony w uzasadnieniu wyroku, zgodnie z którym przyznanie renty stałej (na trwałe, bez ograniczeń czasowych) jest możliwe jedynie wyjątkowo, gdy w obecnym stanie wiedzy medycznej w sposób oczywisty nie ma rokowań odzyskania przez ubezpieczonego choćby częściowej zdolności do pracy w dającej się przewidzieć przyszłości.
Słowa kluczowe: renta, niezdolność do pracy, renta na stałe, renta na czas określony
dr Michał Szypniewski
assistant professor, Department of Labour Law, Faculty of Law and Administration, University of Gdansk, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0823-0615
Permanent Incapacity to Work and the Right to Disability Pension. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 12 May 2021, I USKP 20/21
The ruling of the Supreme Court focuses on the prerequisites of granting an insured person a disability pension, and more specifically on the issue whether it is permissible to grant the person a permanent disability pension due to partial incapacity to work (a permanent pension, without specifying the end of the period for which it was granted), or whether such a pension can only be granted for a specified period of time (ending on a specific date). The author of the commentary generally approves the view of the Supreme Court, presented in the justification of the judgment, according to which the granting of a permanent pension (without a time limit) is possible only exceptionally, when, according to the current state of medical knowledge, there is obviously no prognosis for the insured person to regain at least partial capacity to work in the foreseeable future.
Keywords: disability pension, incapacity for work, permanent disability pension, disability pension for a specified period
Bibliografia / References
Antonów K. [w:] Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, red. K.W. Baran, Warszawa 2015.
Antonów K., Renta z tytułu niezdolności do pracy [w:] Ryzyko niezdolności do pracy w zabezpieczeniu społecznym, red. U. Jackowiak, R. Ziółkowska, Gdańsk 2006.
Gajewski S., Postępowanie o świadczenia emerytalno-rentowe. Studium z zakresu postępowania administracyjnego, Legalis 2020.
Gudowska B., Ślebzak K. (red.), Emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Komentarz, Warszawa 2013.
Kostrzewa P.[w:] Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, LEX 2014.
Redelbach A., Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1992.
Roszewska K., Ryzyko niezdolności do pracy, Warszawa 2018.
Szelhaus R., Przesłanki nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Temidium” 2018/1, s. 27.
Wantoch-Rekowski J., System ubezpieczeń społecznych a budżet państwa, Warszawa 2014.
dr Joanna Szyjewska-Bagińska
Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Szczeciński, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7701-7597
Postępowania administracyjne prowadzone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawieszające bieg terminu przedawnienia należności z tytułu składek na podstawie art. 24 ust. 5f ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 maja 2021 r., II USKP 53/21
W omawianym wyroku Sąd Najwyższy sformułował tezę o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia należności z tytułu składek. Zawieszenie dotyczy okresu, w którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi postępowanie administracyjne dotyczące należności z tytułu składek. Podstawy prawne Sąd Najwyższy oparł na art. 24 ust 5f ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Aprobując pogląd przedstawiony w wyroku, nie można jednak zgodzić się z częścią argumentów zawartych w jego uzasadnieniu. Chodzi o podział na decyzje konstytutywne i deklaratoryjne. Wspomniane rozróżnienie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przy interpretacji art. 24 ust. 5f ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie ma żadnego znaczenia.
Słowa kluczowe: podleganie ubezpieczeniom społecznym, zawieszenie terminu przedawnienia, składki na ubezpieczenie społeczne, wszczęcie postępowania administracyjnego
dr Joanna Szyjewska-Bagińska
Institute of Legal Studies, Faculty of Law and Administration, University of Szczecin, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7701-7597
Administrative Proceedings Conducted by the Social Insurance Institution That Suspend the Running of the Limitation Period for Overdue Contributions under Article 24(5f) of the Act on the Social Security System. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 19 May 2021, II USKP 53/21
In the commented judgment, the Supreme Court formulated a thesis concerning suspension of the limitation period for unpaid contributions. The suspension concerns the period in which the Social Insurance Institution (ZUS) conducts administrative proceedings concerning overdue contributions. The commented judgment is based on Article 24(5f) of the Act on the Social Security System. While approving the view presented in the judgment, one cannot agree with some of the arguments used in its justification, such as the distinction between constitutive and declaratory decisions. The aforementioned distinction between two types of decisions of the Social Insurance Institution, when interpreting Article 24(5f) of the Act on the Social Security System, is of no significance.
Keywords: being covered by social insurance, suspension of the running of the limitation period, social security contributions, initiation of administrative proceedings
Bibliografia / References
Banaszak B., O konstytucyjności ustawowej regulacji zawieszenia przedawnienia zobowiązań podatkowych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2011/1.
Hauser R., Orzecznictwo sądowo administracyjne a proces legislacyjny, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2011/6.
Kondratowska-Muszyńska J. [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. H. Dzwonkowski, Warszawa 2020.
Krzywoń A., Przedawnienie zobowiązania podatkowego – analiza konstytucyjna, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2013/2.
Morawski W., Wantoch-Rekowski J., Przedawnienie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne – problematyka intertemporalna, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2009/2.
Olszowy W., Decyzja podatkowa podejmowanie i kontrola, Warszawa 1997.
Paluch M., Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe, Warszawa 2001.
Rotter A., Przedawnienie w prawie podatkowym, Warszawa 2018.
prof. dr hab. Zbigniew R. Kmiecik
Katedra Postępowania Administracyjnego, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1066-0075
Decyzja o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu a jego interes w pozostaniu w kraju. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 marca 2022 r., II OSK 719/21
Na mocy glosowanego orzeczenia Naczelny Sąd Administracyjny utrzymał w mocy wyrok sądu I instancji uchylający decyzję organu administracji o zobowiązaniu cudzoziemca legalnie przebywającego w Polsce do powrotu do kraju pochodzenia za nielegalne przekroczenie granicy poprzez wyjazd z Polski do kraju trzeciego i powrót do Polski. Sąd uznał, że zachowanie cudzoziemca spełnia wprawdzie prawne przesłanki wydalenia go z Polski, lecz organ administracji powinien rozważyć, czy wydaniu takiej decyzji nie stoi na przeszkodzie wynikająca z art. 7 Kodeksu postępowania administracyjnego ogólna zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli. Zdaniem Sądu powyższa zasada może powodować, że w szczególnych okolicznościach sprawy organ administracji nie może wydać decyzji o zobowiązaniu do powrotu, mimo że formalnie spełnione zostały przesłanki jej wydania. Teza ta nie zasługuje na aprobatę, ponieważ przy wydawaniu tzw. decyzji związanych – a taki charakter ma decyzja zobowiązująca cudzoziemca do powrotu – wymieniona zasada nie znajduje zastosowania. Wydanie takiej decyzji w przedmiotowej sprawie było natomiast niedopuszczalne z innego powodu.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, cudzoziemiec, deportacja, interes strony, interes społeczny, decyzja administracyjna, decyzja związana, decyzja swobodna
prof. dr hab. Zbigniew R. Kmiecik
Department of Administrative Procedure, Institute of Legal Sciences, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1066-0075
Decision Obliging a Foreigner to Return in the Context of Their Interest in Staying in Poland. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 16 March 2022, II OSK 719/21
Pursuant to the commented judgment, the Supreme Administrative Court upheld the judgment of the court of first instance, where said court quashed the decision of the administrative authority obliging a foreigner lawfully residing in Poland to return to the country of origin for irregular crossing of the border by leaving Poland to a third country and returning to Poland. The Court found that although the foreigner’s behaviour meets the legal conditions for deporting him from Poland, the administrative authority should consider whether the issuance of such a decision is not prevented by the general principle of taking into account public interest and legitimate interests of the citizens, provided for in Article 7 of the Code of Administrative Procedure. In the opinion of the Court, the above principle may mean that, in specific facts of the case, the administrative authority may not issue a decision obliging the person to return, despite the fact that the conditions for its issuance have been formally met. This thesis does not merit approval, because above-mentioned principle does not apply to the so-called constrained decisions – and a decision obliging the foreigner to return belongs to this group. However, in the present case it was inadmissible to issue such a decision for another reason.
Keywords: administrative procedure, foreigner, deportation, party’s interest, public interest, administrative decision, constrained decision, discretionary decision
Bibliografia / References
Dąbrowski P. [w:] Ustawa o cudzoziemcach. Komentarz, red. J. Chlebny, Warszawa 2015.
Kledzik P., Prawne uwarunkowania stwierdzenia nieważności decyzji w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Wrocław 2018.
Mincer M., Uznanie administracyjne, Toruń 1983.
Wróbel A. [w:] M. Jaśkowska, A. Wróbel, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2018.
dr hab. Maciej J. Nowak, prof. Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
kierownik Katedry Nieruchomości, Wydział Ekonomiczny, Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8149-8995
Stwierdzenie nieważności postanowienia w przedmiocie uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 września 2021 r., II OSK 3229/18
Zgodnie z tezą glosowanego wyroku przyznanie wyłącznie inwestorowi prawa do wniesienia zażalenia na postanowienie o uzgodnieniu projektu decyzji o warunkach zabudowy (art. 53 ust. 5 u.p.z.p.) nie pozbawia innych stron postępowania w sprawie o ustalenie warunków zabudowy możliwości żądania wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności tego postanowienia. Autor zgadza się z niniejszym punktem widzenia, a w glosie przeanalizowano argumenty dotyczące poszczególnych zagadnień.
Słowa kluczowe: planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, postanowienie o uzgodnieniu projektu decyzji o warunkach zabudowy, podmioty uprawnione do wystąpienia z żądaniem wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności postanowienia
dr hab. Maciej J. Nowak, professor of the West Pomeranian University of Technology in Szczecin
head of the Department of Real Estate, Faculty of Economics, West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8149-8995
Declaring a Ruling on Consultations of a Draft Land Development Decision Invalid. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 21 September 2021, II OSK 3229/18
The commentary concerns the judgment of the Supreme Administrative Court of 21 September 2021 No. II OSK 3229/18. According to the operative part of the judgment, the fact that only the investor is granted the right to lodge an appeal against a ruling on consultations of the draft land development decision (Article 53(5) of the Act of 27 March 2003 on Spatial Planning and Development) does not deprive other parties to the proceedings on determination of land development conditions of the possibility to demand the initiation of proceedings to declare this ruling invalid. The author agrees with this point of view. The commentary analyses the arguments concerning the respective issues.
Keywords: spatial planning and development, decision on consultations of a draft development decision, entities authorized to demand the initiation of proceedings to declare a ruling invalid
Bibliografia / References
Despot-Mładanowicz A. [w:] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Plucińska-Filipowicz, Warszawa 2016.
Niewiadomski Z., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, Warszawa 2016.
Nowak M., Lorens P., Ochrona i kształtowanie ładu przestrzennego miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Propozycje kierunku wykładni [w:] Ochrona ładu przestrzennego z perspektywy prawno-urbanistycznej, red. M. Nowak, Warszawa 2020.
Safjan M., Bosek L., Konstytucja RP, tom I. Komentarz do art. 1–86, Warszawa 2016.
dr hab. Robert Zieliński, profesor Akademii Leona Koźmińskiego
Katedra Prawa Administracyjnego i Publicznego Gospodarczego, Kolegium Prawa, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0100-1457
Transakcja wymiany udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 20 października 2021 r., I SA/Bk 379/21
Glosowany wyrok dotyczy transakcji wymiany udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku sformułował w nim tezę, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji może być uczestnikiem transakcji wymiany udziałów i korzysta z określonego w art. 24 ust. 8a i 8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączenia spod opodatkowania z tytułu dokonania tejże wymiany. Glosator popiera zajęte przez Sąd stanowisko i – podzielając argumentację przytoczoną na jego uzasadnienie – dowodzi, że w świetle poglądów doktryny i judykatury zastosowanie wykładni językowej jest niewystarczające do oceny skutków prawnych spornego zagadnienia, zaś kompleksowa analiza regulacji normatywnych z zakresu prawa spółek oraz przepisów podatkowych (ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) prowadzi do niebudzącego wątpliwości wniosku, że „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji” jest tym samym bytem prawnym co spółka z ograniczoną odpowiedzialnością właściwa.
Słowa kluczowe: postępowanie podatkowe, podatek dochodowy od osób fizycznych, wymiana udziałów, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółka kapitałowa w organizacji, neutralność podatkowa
dr hab. Robert Zieliński, professor of the Kozminski University
Department of Administrative and Public Economic Law, College of Law, Kozminski University in Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0100-1457
Share Exchange Transaction in a Limited Liability Company in Organization. Commentary on Judgment of the Provincial Administrative Court in Białystok of 20 October 2021, I SA/Bk 379/21
The commented judgment under review concerns a share exchange transaction in a limited liability company. In it, the Provincial Administrative Court in Białystok formulated a thesis that a limited liability company in organization may participate in a share exchange transaction and benefit from tax exemption for such a share exchange, provided for in Article 24(8a) and (8b) of the Personal Income Tax Act. The commentator supports the position taken by the court and – while sharing the argumentation used to justify it – he argues that in the light of the views found in legal, it is not enough to apply linguistic interpretation to assess the legal consequences of the disputed issue, while a comprehensive analysis of the normative regulations in the field of company law and tax law provisions (the Corporate Income Tax Act) leads to the unambiguous conclusion that a ‘limited liability company in organization’ s the same legal entity as a limited liability company proper.
Keywords: tax proceedings, personal income tax, share exchange, limited liability company in organization, limited liability company in organization, tax neutrality
Bibliografia / References
Bartosiewicz A., Kubacki R., PIT. Komentarz, Warszawa 2015.
Brolik J., Wykładnia prawa podatkowego oraz jej determinanty, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2014/3.
Brzeziński B., Podstawy wykładni prawa podatkowego, Toruń 2008.
Duniewska Z., Wykładnia prawa administracyjnego [w:] Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, red. M. Stahl, Warszawa 2016.
Jagodziński J., Spółki handlowe przed wpisem do rejestru. Zagadnienia wybrane, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2009/3171, „Przegląd Prawa i Administracji” LXXXII.
Kidyba A., Atypowe spółki handlowe, Kraków 2001.
Kidyba A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz, Warszawa 2014.
Kuźniacki B., Rzeczywisty beneficjent a podatek u źródła, Warszawa 2022.
Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2004.
Litwińczuk H., Czy spółka z o.o. w organizacji może uczestniczyć w wymianie udziałów?, „Monitor Podatkowy” 2018/10.
Litwińczuk H., Spółka w organizacji w świetle polskiego prawa podatkowego [w:] Opodatkowanie spółek, red. H. Litwińczuk, Warszawa 2022.
Mariański A., Porada Ł., Wymiana udziałów sp. z o.o. w organizacji a nieuzyskanie przychodu przez wspólnika, „Monitor Podatkowy” 2020/8.
Mariański A., Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika, Warszawa 2011.
Mastalski R., Interpretacja prawa podatkowego, źródła prawa podatkowego i jego wykładnia, Wrocław 1989.
Mastalski R., Wprowadzenie do prawa podatkowego, Warszawa 1995.
Modzelewski W., Siłuch K., Wadełek K., Dopuszczalność uczestnictwa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji w transakcji wymiany udziałów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w świetle judykatury, „Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2021/2.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010.
Okolski J., Modrzejewska M. (red.), Prawo handlowe, Warszawa 2016.
Rzucidło I., Uzasadnienie orzeczenia sądowego, Warszawa 2020.
Szanciło T., Actio pro socio a następstwo prawne, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/12.
Wróblewski J., Rozumienie prawa i jego wykładnia, Ossolineum 1990.
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1973.
Wróblewski J., Wykładnia prawa a terminologia prawnicza, „Państwo i Prawo” 1956/5–6.
Wróblewski J., Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego, Warszawa 1959.
Zieliński M., Interpretacja jako proces dekodowania tekstu prawnego, Poznań 1972.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki, Warszawa 2017.
Zieliński M., Wyznaczniki reguł wykładni prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1998/3–4.
Ziembiński Z., Przepis prawny a norma prawna, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1960/1.
