Ewolucja konstrukcji arbitrażu sportowego
Andrzej Wach
doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uczelni, Katedra Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, radca prawny
ORCID: 0000-0002-6196-2794
Ewolucja konstrukcji arbitrażu sportowego
Następujące obecnie szybko zmiany profesjonalnej aktywności sportowej prowadzą w swej ewolucji do zwiększenia liczby sporów i konfliktów, które wynikają bezpośrednio lub pośrednio z praktyki uprawiania sportu. Prawna autonomia sportu wyklucza badanie cywilnoprawnych spraw ze stosunków sportowych przez organy państwowe. Jest to konsekwencją ogólnej nieingerencji prawa powszechnego w zakres dobrowolnie uprawianej aktywności sportowej, a także nieadekwatności działań sędziego państwowego dla spraw stricte sportowych. Uczestnictwo w sporcie ma całkowicie dobrowolny charakter. Jednak przy przestrzeganiu postanowień Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w prawie polskim przewidziano konstrukcję arbitrażu obligatoryjnego będącą specyficznym instrumentem prawnym oferującym niezależne, bezpieczne i na wysokim poziomie orzekanie przez arbitrów w sprawach sportowych, przy paralelnym zachowaniu fundamentalnych praw zawodników. Realizując taką funkcję, arbitraż sportowy ma uprawnienia do orzekania w pełnym zakresie jako apelacyjna i ostatnia instancja rozpoznająca środki zaskarżenia od decyzji statutowych organów międzynarodowych i krajowych federacji sportowych. W treści artykułu Autor analizuje instytucjonalną podstawę arbitrażu przymusowego w przeszłości i obecnie. Ten typ arbitrażu może być narzucony przez ustawę, osobę trzecią (np. międzynarodową federację sportową) lub stronę stosunku prawnego. Współczesne prawo przewiduje wymogi formalne i materialnoprawne dla umowy arbitrażowej, zakładając sporządzenie jej w postaci pisemnej. Wymaganie co do zachowania tej formy jest także spełnione, jeśli kontrakt łączący strony zawiera wyraźne postanowienie formułujące odesłanie do dokumentu zawierającego klauzulę o rozstrzyganiu ich sporów w drodze arbitrażowej, pod warunkiem że umowa podstawowa ma także formę pisemną, zaś wskazane odesłanie jest w niej ujęte. Podstawowy problem w tym zakresie wiąże się zatem z istnieniem klauzuli arbitrażowej przez odesłanie, mającej utrzymać konsensualny charakter porozumienia stron, dla ważności którego pisemna forma stanowi podstawowy warunek.
Słowa kluczowe: arbitraż przymusowy, osoba trzecia, klauzula arbitrażowa przez odesłanie, arbiter
dr hab. Andrzej Wach
professor University of Warsaw, Department of Civil Procedure, Faculty of Law and Administration
ORCID: 0000 -0002-6196-2794
Evolution of construction of sports arbitration
The rapid changes of professional sport activities at present, in their evolution lead to increasing numbers of disputes and conflicts, resulting indirectly or directly from participation in sport. The legal autonomy of sport should exclude the examination of civil law disputes concerning sports relations by the state. This is connected with both general non-interference of public law into the scope of voluntarily performed sporting activities, and, especially with inadequacy of state jurisdiction to deal with cases related strictly to sport. Sport activities involve an entirely voluntary participation. Moreover, with respect to the provisions of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms under Polish law the obligatory arbitration sportif constitutes a particularly well-adjusted instrument offering simultaneously the judicial independence which preserves the fundamental rights of athletes, high judicial security through the quality of its high level arbitrators and the settlement of disputes. Fulfilling such a function sports arbitration intervenes with full powers of cognizance as the court of appeal and of last instance, in response to an appeal made by any party against a decision of the internal body of national or international sports federations. In the article the author analyses the institutional basis for obligatory arbitration in past and at present. This type of arbitration may be forced by law, a third party (e.g. an international sports federation) or a party of the legal relationship. The modern law prescribes formal and substantive requirements for the arbitration agreement, which must be made in writing. The requirement of a written form is also satisfied if in a contract between parties they refer to a document containing a clause with a decision to resolve their dispute in arbitration, provided that such contract is made in writing and the reference incorporates that clause into the contract. The principal problem related to the arbitration agreement “per relationem” or “by reference” lies in the consensual character of such agreement whereas the form of the agreement has been found to constitute a preliminary aspect of this matter.
Keywords: obligatory arbitration, third party, the arbitration agreement by reference, arbitrator
Bibliografia:
Alpa V.G., L’ordinamento sportivo [w:] La nuovo giurisprudenzia Civile commentato, Padoue 1986.
Baddeley M., Le sportif, sujet ou objet? La protection de la personnalité du sportif, Basel 1996.
Biliński M., Jaś - Nowopolska M., Zinkiewicz O., Arbitraż sportowy, Warszawa 2019.
Blessing M., Introduction to arbitration: Swiss and international perspectives, Bâle 1999.
Bodnar A., Płoszka A., Wpływ Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na postępowanie polubowne (arbitraż), „ADR Arbitraż i Mediacja” 2013/3(23).
Borras A., Existe-t-il un droit international du sport [w:] Nouveaux itineraries en droit, Hommage à F. Rigaux, Bruxelles 1993.
Bucher A., Le nouvel arbitrage international en Suisse, Bâle et Francfort sur le Main 1988.
Buy F., Marmayou J-M., Poracchia D., Rizzo F., Droit du sport, Paris 2009.
Cornu G., Le modes alternatifs de règlement de conflits, Présentation générale, „Revue International de Droit Civil” 1997/2.
Craig L.W., Park W.W., Paulsson J., International Chamber of Commerce Arbitration, Paris 2000.
David R., L’arbitrage dans le commerce international, Paris 1982.
Dutoit B., Le droit international privé a l’épreuve du sport [w:] Rapports suisses présentés au XVIème Congrès international de droit compare: Brisbane 14 au 20 juillet, Zurich 2002.
Epstein. A., Sports Law, New York 2003.
Ereciński T., Weitz K., Sąd arbitrażowy, Warszawa 2008.
Fouchard P., Gaillard E., Goldman B., Traité de l’arbitrage commercial international, Paris 1996.
Garnuszek A., Nowelizacja polskiego prawa w zakresie systemu rozstrzygania sporów w sporcie [w:] Regulacje prawne jako instrument optymalizujący zarządzanie sportem, red. K. Wróbel, M. Walczak, Warszawa 2017.
Karaquillo J-P., Contrôle par un organe lié au mouvement sportif national: préalable obligatoire de conciliation du CNOSF [w:] Règlement des litiges au sein du movement sportif, red. Ch. Dudognon, Paris 2012.
Jarrosson Ch., La notion d’arbitrage, Paris 1987.
Korybski A., Alternatywne rozwiązywanie sporów w USA. Studium teoretyczno-prawne, Lublin 1991.
Lalive P., Poudret J-F., Reymond C., Le droit de l’arbitrage interne et international en Suisse, Lausanne 1989.
Lalonde M., The evolving definition of arbitration and arbitrability [w:] Improving the efficiency of arbitration agreements and awards: 40 years of application of the New York Convention, “International Council for Commercial Arbitration Congress Series” 1999/9.
Leciak M.(red.), Prawo sportowe, Warszawa 2019.
Łętowska E., Sankcje w prawie cywilnym – zarys problemu, „Monitor Prawniczy” 2013/19.
Maisonneuve M., L’ arbitrage des litiges sportifs, Paris 2007.
Marzone L., Arbiter – arbitrator, Forme di giustizia private nell’eta del diritto commune, Neaples 1984.
Mavromati D., Reeb M., The Code of the Court of Arbitration for Sport, Commentary, Cases and Materiale, Alphen aan den Rijn 2015.
Nafziger J.A.R., Wie L., China’ s Sports Law, „American Journal of Comparative Law” 1998/46(3).
Paulsson J., Arbitration without Privity, „Foreign Investment Law Journal” 1995/10(2).
Piasecki K., Kodeks postępowania cywilnego, t. 3, Komentarz, Warszawa 2007.
Rigozzi A., L’arbitrage international en matière de sport, Bâle 2005.
Rochat J.-Ph., Arbitrage juridictionnel en matière de sport: Considerations relatives a la jurisprudence récente [w:] Séminaire “Droit et Sport” du 11 septembre 2002, Berne 2003.
Rubbino-Sammartano M., Arbitration Law and Practise, La Haye 2001.
Schlosser P., Das Recht der internationalen privaten Schiedsgerichtsbarkeit, Tubingue 1989.
Stern B., Le consentement à l’arbitrage CIRDI en matière d’investissement international: que dissent les travaux préparatoires? [w:] Souveraineté étatique et marches internationaux à la fin du 20ème siècle, Mélanges en l’honneur de Philippe Kahn, Paris 2000.
Szwarc A.J., Kontrowersje dotyczące ustawowego uregulowania sportowego sądownictwa polubownego (arbitrażowego) [w:] Problemy polskiego i europejskiego prawa prywatnego, Księga pamiątkowa Profesora Mariana Kępińskiego, red. K. Klafkowska-Waśniowska, M. Mataczyński, R. Sikorski, Warszawa 2012.
Szumański A.(red)., System prawa handlowego, t. 8, Arbitraż handlowy, Warszawa 2015.
Tenella Silliani C., L’arbitrato die equita, Modello, regale, prassi, Milano 2006.
Wach A., Rozstrzyganie sporów ze stosunków społeczno-prawnych związanych z organizowaniem i uprawianiem sportu zawodowego [w:] Prawne problemy sportu zawodowego, Sport i Prawo, t.3, red. A. Kijowski, Poznań 1995.
Wach A., Alternatywne formy rozwiązywania sporów sportowych, Warszawa 2005.
Weitz K., Instancyjność postępowania przed sądem polubownym, „Polski Proces Cywilny” 2016/3.
Widłak T., Wybrane uwagi na temat charakteru i statusu les sportiva w przestrzeni prawnomiędzynarodowej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/4.
Wiśniewski A.W., Charakter prawny instytucji arbitrażu w świetle nowelizacji polskiego prawa arbitrażowego, „ADR Arbitraż i Mediacja” 2008/2.
Wojciechowski R., Arbitraż w doktrynie prawnej średniowiecza, Wrocław 2010.
Wyler R., La convention d’arbitrage en droit du sport, Lausanne 1996.
Agnieszka Gołąb
doktor nauk prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski
ORCID: 0000-0001-8614-6235
Jurysdykcja krajowa w sprawie o wydanie europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 655/2014 ustanawiające procedurę europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym zostało wprowadzone do unijnej przestrzeni prawnej w celu ułatwienia transgranicznego dochodzenia wierzytelności w sprawach cywilnych i handlowych. W artykule przedstawiono zasady ustalania jurysdykcji krajowej sądu w sprawie o wydanie europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym.
Słowa kluczowe: jurysdykcja krajowa, rachunek bankowy, zabezpieczenie roszczeń
dr Agnieszka Gołąb
Faculty of Law and Administration, Warsaw University
ORCID: 0000-0001-8614-6235
Jurisdiction of the court with regard to passing a European account preservation order
Regulation (EU) No 655/2014 of the European Parliament and of the Council of 15 May 2014 establishing a European Account Preservation Order was introduced into the EU legal sphere to facilitate cross-border debt recovery in civil and commercial matters. The article presents the rules governing jurisdiction of the court with regard to passing a European account preservation order.
Keywords: jurisdiction, bank account, preservation of claims
Bibliografia:
Cranshaw F.L., Der europäische Beschluss zur vorläufigen Kontenpfändung, „Deutsche Zeitschrift für Wirtschafts- und Bankrecht” 2012/10.
Cuniberti G., Les mesures conservatoires portant sur des biens situés à l’étranger, Paris 2000.
Cuniberti G., Migliorini S., The European Account Preservation Order Regulation. A Commentary, Cambridge 2018.
Cuniberti G., Migliorini S., La procédure d’ordonnance européenne de saisie conservatoire des comptes bancaires établie par le règlement UE no 655/2014, „Revue critique de droit international privé” 2018/1.
Domej T., Ein wackeliger Balanceakt. Die geplante Verordnung über die Europäische vorläufige Kontenpfändung, „Zeitschrift für Europäisches Privatrecht” 2013/3.
Domej T., Europäische vorläufige Kontenpfändung: der erste Schritt einer langen Reise, „GPR – Zeitschrift für das Privatrecht der Europäischen Union” 2017/2.
Van Drooghenbroeck J.F., de Boe C., Les mesures provisoires et conservatoires dans le règlement Bruxelles I bis [w:] Le nouveau règlement Bruxelles I bis, red. E. Guinchard, Bruxelles 2014.
Garber T., Zur internationalen Zuständigkeit für die Erlassung eines Europäischen Kontenpfändungsbeschlusses [w:] Fairness Justice Equity: Festschrift für Reinhold Geimer zum 80. Geburtstag, red. R.A. Schütze, München 2017.
Grzegorczyk P., Zabezpieczenie roszczeń w europejskim prawie procesowym cywilnym według rozporządzenia Rady i Parlamentu Europejskiego nr 1215/2012 (Bruksela Ia) [w:] Aequitas sequitur legem. Księga jubileuszowa z okazji 75. urodzin Profesora Andrzeja Zielińskiego, red. K. Flaga-Gieruszyńska, G. Jędrejek, Warszawa 2014.
Harbeck N., Ein Entwurf! Zum Vorschlag einer Europäischen Verordnung zur vorläufigen Kontenpfändung in grenzüberschreitenden Verfahren, „Zeitschrift für das gesamte Insolvenzrecht” 2012/19.
Häcker B., Die geplante EU-Verordnung zur grenzüberschreitenden vorläufigen Kontenpfändung – Eine kritische Analyse, „Zeitschrift für Wirtschaft- und Bankrecht” 2012/46.
Heinze C., Europäische Urteilsfreizügigkeit von Entscheidungen ohne vorheriges rechtliches Gehör, „Zeitschrift für Zivilprozess” 2007/3.
Hess B., Der Vorschlag der EU-Kommission zur vorläufigen Kontenpfändung – Ein weiterer Integrationsschritt im Europäischen Zivilverfahrensrecht [w:] Festschrift für Athanassios Kaissis zum 65. Geburtstag, München 2012.
Hess B. [w:] EU-Zivilprozessrecht, red. P. Schlosser, B. Hess, München 2015, komentarz do rozporządzenia nr 655/2014.
Hess B., Die Europäische Kontenpfändung aus der Perspektive eines Europäischen Vollstreckungsrechts [w:] Festschrift für Jan Kropholler zum 70. Geburtstag, red. D. Baetge, J. von Hein, M. von Hinden, Tübingen 2008.
Hess B., Pfeiffer T., Schlosser P., The Brussels I – Regulation no 44/2001: The Heidelberg Report on the Application of Regulation Brussels I in 25 Member States, München 2008.
Hess B., Raffelsieper K., Die Europäische Kontenpfändungsverordnung: Eine überfällige Reform zur Effektierung grenzüberschreitender Vollstreckung im Europäischen Justizraum, „IPRax” 2015/1.
Honorati C., Provisional measures and the recast of Brussels I Regulation: a missed opportunity for a better ruling, „Rivista di diritto internazionale privato e processuale” 2012/3.
Jametti Greiner M., Der vorsorgliche Rechtsschutz im internationalen Verhältnis, „Zeitschrift des bernischen Juristenvereins” 1994.
Knothe B., Einstweiliger Rechtsschutz im spanischen und deutschen Zivilprozeß: ein rechtsvergleichende Darstellung am Beispiel von Arrest und einstweiliger Verfügung, Berlin 1999.
Kofmel Ehrenzeller S., Der vorläufige Rechtsschutz im internationalen Verhältnis, Tübingen 2005.
Lagus J., Freezing Europe: The European Account Preservation Order and Forum shopping in the European Judicial Area, „Tidskrift utgiven av Juridiska Föreningen i Finland” 2018/3–4.
Lüttringhaus J.D., Die Europäisierung des Zwangsvollstreckungsrechts im Bereich der vorläufigen Kontenpfändung, „Zeitschrift für Zivilprozess” 2016/2.
Mohr F., Die vorläufige Kontenpfändung, Wien 2014.
Möller G., Interim relief and the European Judgement Conventions [w:] Liber amicorum in honour of Lord Slynn of Hadley. Judicial review in international perspective, Hague 2000.
Nunner-Krautgasser B., Der geplante Rechtsakt zur europäischen Kontenpfändung [w:] Die Anerkennung im Internationalen Zivilprozessrecht – Europäisches Vollstreckungsrecht, Bielefeld 2014.
Nuyts A., La refonte du règlement Bruxelles I, „Revue critique de droit international privé” 2013/1.
Nuyts A., Les mesures provisoires dans le règlement Bruxelles I bis, „Revue de droit commercial belge” 2013/5.
Raffelsieper K., Le nouveau règlement no 655/2014 portant création d’une procédure d’ordonnance européenne de saisie conservatoire des comptes bancaires, „RDC” 2016/1.
Rauscher T., Wiedemann D. [w:] Europäisches Zivilprozess- und Kollisionsrecht, red. T. Rauscher, t. 2, Köln 2015.
Rieländer F., Europäische Kontenpfändung – ein ungeschriebenes Erfordernis der Vollstreckbarkeit des „erwirkten” Titels?, „Recht der Internationalen Wirtschaft” 2020/3.
Schack H., Internationales Zivilverfahrensrecht, München 2017.
Schneider F., Die Leistungsverfügung im niederländischen, deutschen und europäischen Zivilprozessrecht, Tübingen 2013.
Schrader L., Einstweiliger Rechtsschutz von Zahlungsansprüchen des Wirtschaftsverkehrs im spanischen und deutschen Zivilprozeß, Köln 1999.
Schumacher H., Köllensperger B., Die Europäische Kontenpfändung und der Schutz des Unternehmens, „Juristische Blätter” 2014/7.
Sikorski T.L., Vorläufige Kontopfändungen. Europäisches, deutsches und polnisches Recht im Vergleich, Berlin 2018.
Skamel W., Der Europäische Beschluss zur vorläufigen Kontenpfändung im Vergleich mit Maßnahmen des einstweiligen Rechtsschutzes im deutschen und spanischen Recht, „Zeitschrift für das gesamte Insolvenz- und Sanierungsrecht” 2014/37.
Stamm J., Plädoyer für einen Verzicht auf den Europäischen Beschluss zur vorläufigen Kontenpfändung – Zehn gute Gründe gegen dessen Einführung, „IPRax” 2014/2.
Stürner R., Der einstweilige Rechtsschutz in Europa [w:] Festschrift für Karlmann Geiß zum 65 Geburtstag, Köln–München 2000.
Trenker M., Vorläufige Kontenpfändung: Überblick und ausgewählte Fragen [w:] Europäisches Zivilverfahrensrecht in Österreich IV. Die neue Brüssel Ia – Verordnung und weitere Reformen, Wien 2015.
Wagner R., Das neue Programm zur justiziellen Zusammenarbeit in Zivilsachen – Ein Wendepunkt?, „IPRax” 2014/6.
Walasik M., Europejski nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym, na tle prawa krajowego [w:] Egzekucja sądowa w świetle przepisów z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego, red. A. Marciniak, Sopot 2016.
Wannenmacher K., Einstweilige Maßnahmen im Anwendungsbereich von Art. 31 EuGVVO in Frankreich und Deutschland, Frankfurt am Main 2007.
Weimann T., Heukamp F., Die grenzüberschreitende vorläufige Kontenpfändung, „Monatsschrift für deutsches Recht” 2017/12.
Weitz K., O jurysdykcji krajowej w postępowaniu zabezpieczającym w świetle konwencji lugańskiej i prawa wspólnotowego, „Przegląd Sądowy” 2003/10.
Wiedemann D., Harbeck N.H., Die Europäische Kontenpfändungsverordnung, „Recht der Internationalen Wirtschaft” 2018/12.
Wolber J., Die Europäische Kontenpfändungsverordnung, „Zeitschrift für Internationales Wirtschaftsrecht” 2017/1.
Marcin Dziurda
doktor nauk prawnych, adiunkt, Katedra Postępowania Cywilnego, Uniwersytet Warszawski
ORCID: 0000-0003-2896-818X
Przekazanie sprawy na podstawie art. 442 Kodeksu postępowania cywilnego
W artykule omówiono zakres i sposób stosowania nowego, obowiązującego od 7.11.2019 r. art. 442 k.p.c. Przewiduje on, że jeżeli w postępowaniu cywilnym Skarb Państwa jest reprezentowany przez sąd rozpoznający sprawę lub sąd nad nim przełożony, sprawa z urzędu zostaje przekazana innemu sądowi równorzędnemu. Dochodzi zatem do zmiany właściwości miejscowej w drodze orzeczenia sądu. W intencji autorów art. 442 k.p.c. miał stanowić konkretyzację zasady, że sąd nie powinien rozpoznawać sprawy, której charakter a limine stawia w wątpliwym świetle jego bezstronność. Nowe uregulowanie wywołuje jednak istotne wątpliwości interpretacyjne i nie jest łatwe do stosowania w praktyce.
Słowa kluczowe: Skarb Państwa, reprezentacja procesowa, właściwość miejscowa, przekazanie sprawy
Marcin Dziurda
Assistant Professor, Civil Procedure Department, University of Warsaw
ORCID: 0000-0003-2896-818X
Referring a case pursuant to Article 442 of the Polish Civil Procedure Code (CPC)
The article discusses the scope and the manner of applying the new Article 442 of the CPC, which came into effect on 7 November 2019. Under the new provision, if the State Treasury is represented in civil proceedings by a court reviewing the case or by the court supervising the court reviewing the case, the case is referred to another, equivalent court ex officio. Consequently, there is a change of the territorial jurisdiction by way of the court decision. It has been the intention of the authors of Article 442 of the CPC to embody the rule that a court should not review cases the nature of which challenges its judicial impartiality. However, the new provision gives rise to major interpretation concerns and it is not easy to apply in practice.
Keywords: State Treasury, representation in civil proceedings, territorial jurisdiction, referring a case
Bibliografia:
Bieniek G., Pietrzkowski H., Reprezentacja Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2013.
Dziurda M., Procesowa reprezentacja Skarbu Państwa a reprezentacja materialnoprawna, „Studia Iuridica” 2018/75.
Dziurda M., Reprezentacja Skarbu Państwa w procesie cywilnym, Kraków 2005.
Dziurda M., Szczególna zdolność sądowa, Warszawa 2019.
Dziurda M. [w:] Prokuratoria Generalna RP. Komentarz, red. L. Bosek, M. Dziurda, Warszawa 2019.
Dziurda M., Sieńko M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Feliga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–50539. Tom I, red. T. Szanciło, Legalis 2019.
Flejszar R. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom I A. Komentarz. Art. 1–42412, red. A. Góra-Błaszczykowska, Legalis 2020.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Jędrzejewska M., Weitz K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Jodłowski J., Resich Z., Lapierre J., Misuk-Jodłowska T., Weitz K., Postępowanie cywilne, Warszawa 2016.
Kunicki I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom I A. Komentarz. Art. 1–42412, red. A. Góra-Błaszczykowska, Legalis 2020.
Muliński M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom I A. Komentarz. Art. 1–42412, red. A. Góra-Błaszczykowska, Legalis 2020.
Rowiński T., Glosa do uchwały SN (7) z 21.02.1972 r., III CZP 76/71, „Państwo i Prawo” 1973/3.
Siedlecki W., Przegląd orzecznictwa, „Państwo i Prawo” 1973/3.
Siedlecki W., Przedmiot postępowania cywilnego [w:] Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego, red. J. Jodłowski, Wrocław 1974.
Walasik M., Analogia w prawie procesowym cywilnym, Warszawa 2013.
Walasik M., Zastosowanie art. 442 Kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności, „Polski Proces Cywilny” 2020/1.
Wengerek E., Przegląd orzecznictwa, „Nowe Prawo” 1973/10.
Wengerek E., Przegląd orzecznictwa, „Nowe Prawo” 1974/7–8.
Wołodkiewicz B. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Zaborowska P., Delegacyjna właściwość sądu ze względu na „dobro wymiaru sprawiedliwości” w postępowaniu cywilnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza” 2020/2.
Zarębski J., Reprezentacja materialna i procesowa Skarbu Państwa – jednostek organizacyjnych sądownictwa powszechnego, „Przegląd Sądowy” 2008/10.
Marcin M. Cieśliński
doktor nauk prawnych, adiunkt na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
ORCID: 0000-0001-5683-1303
Zabezpieczenie antycypacyjne roszczenia o eksmisję z lokalu mieszkalnego w sprawach o rozwód
Artykuł został poświęcony możliwości orzeczenia eksmisji jako środka zabezpieczającego w sprawach rozwodowych. Autor twierdzi, że zgodnie z art. 58 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz art. 755 § 21 Kodeksu postępowania cywilnego w sytuacjach nadzwyczajnych, gdy jeden z małżonków, poprzez swoje agresywne zachowanie, uniemożliwia wspólne zamieszkanie, sąd może wydać nakaz jego eksmisji w drodze postanowienia zabezpieczającego. Przedstawiciel rządu polskiego w Sejmie zapewniał, że takie rozwiązanie jest skutecznym instrumentem przeciwdziałania przemocy w trakcie trwania sprawy rozwodowej. Autor artykułu wskazuje, że w praktyce uzyskanie takiej ochrony prawnej przed sądem nie jest łatwe, a czasem nawet niemożliwe. Autor postuluje jednak, aby wyżej wskazanych przepisów używać częściej – będzie bowiem lepszym rozwiązaniem stosowanie tego mechanizmu niż wprowadzanie prawa, które umożliwi policjantowi usunięcie osoby z lokalu bez sądowego nakazu.
Słowa kluczowe: eksmisja, postępowanie zabezpieczające, zabezpieczenie antycypacyjne, postępowanie rozwodowe, sprawy małżeńskie
dr Marcin Mikołaj Cieśliński
Faculty of Law and Administration, University of Warsaw
ORCID: 0000-0001-5683-1303
Anticipating injunction of eviction in divorce cases
The article is devoted to the possibility of eviction as a provisional measure in divorce cases. The author claims that according to art. 58 § 2 of the Polish Family and Guardianship Code and art. 755 § 21 of the Polish Code of Civil Procedure in emergency situations, when one of the spouses, through his or her violent behavior, prevents common living, the court may issue an eviction order by way of a protective order. A representative of the Polish government in the Sejm has assured that such a solution is an effective instrument for preventing violence during the divorce case. The author of the article indicates that in practice obtaining such legal protection before a court is not easy, and sometimes even impossible. The author postulates, however, that the above-mentioned provisions should be used more often ‒ it will be a better solution to use this mechanism than to introduce the law under which a policeman decides to remove a person from the premises without any court order.
Keywords: eviction, provisional measures, anticipating injunction, divorce proceeding, marital cases
Bibliografia:
Bednarek M., Prawo do mieszkania w Konstytucji i ustawodawstwie, Warszawa 2007.
Cieśliński M.M., Kilka uwag na temat interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia [w:] Aurea Praxis Aurea Theoria, Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, red. K. Weitz, J. Gudowski, Warszawa 2011.
Cieśliński M.M., Postępowanie zabezpieczające w sprawach o rozwód, Warszawa 2014.
Czech B. [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Piasecki, Warszawa 2011.
Ereciński T., O zabezpieczeniu nowacyjnym, „Przegląd Sądowy” 1992/3.
Ignatowicz J., Orzekanie w procesie rozwodowym o małżeńskich sprawach majątkowych w świetle orzecznictwa, „Studia Cywilistyczne” 1982, t. 32.
Jagieła J., Tymczasowa ochrona prawna w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2007.
Jakubecki A., Postępowanie zabezpieczające w sprawach z zakresu własności intelektualnej, Kraków 2000.
Jędrejek G. [w:] Meritum Prawo rodzinne, red. G. Jedrejek, Warszawa 2017.
Jodłowski J. [w:] J. Lapierre., J. Jodłowski, Z. Resich, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, Warszawa 2016.
Krześ-Marszałkowska E., Postępowanie cywilne, Warszawa 2011.
Manowska M. [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. J. Wierciński, Warszawa 2014.
Mądrzak H., Charakter i zakres ochrony prawnej realizowanej w trybie zarządzeń tymczasowych [w:] Jednolitość prawa sądowego cywilnego a jego odrębności krajowe. Materiały Międzynarodowego Sympozjum Prawa Cywilnego Sądowego, red. M. Sawczuk, Lublin 1997.
Nazar M., Prawa rozwiedzionych małżonków do wspólnie zajmowanego mieszkania, Warszawa 1988.
Pawliczak J. [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Stojanowska W. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 11, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2014.
Spurek S., Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, Komentarz, Warszawa 2019.
Zawiślak K., Uwagi do projektu zmian w Kodeksie postępowania cywilnego przygotowane przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego – w zakresie postępowania zabezpieczającego [w:] Reforma postępowania cywilnego w świetle projektów Komisji Kodyfikacyjnej, red. K. Markiewicz, Warszawa 2011.
Magdalena Hilt
absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, aplikantka radcowska
ORCID: 0000-0002-3354-1458
Teoria utraty szansy a ciężar dowodu w prawie belgijskim
Artykuł przedstawia mechanizmy stosowane w belgijskim prawie procesowym, które służą do rozwiązywania problemu niemożności dowodzenia. Analizie zostały poddane zasady stosowania teorii ekwiwalencji związku przyczynowego oraz obowiązek strony do udowodnienia pewności związku przyczynowego. Ograniczenie wymaganej pewności do osiągnięcia tzw. pewności sądowej jest powszechnie postrzegane jako odpowiednie złagodzenie obowiązków wynikających z zasad rozkładu ciężaru dowodu. W sprawach, w których związek przyczynowy jest jedynie prawdopodobny, strona obciążona ciężarem dowodu może skorzystać z mechanizmów teorii utraty szansy, polegających de facto na zmianie przedmiotu dowodzenia.
Słowa kluczowe: ciężar dowodu, probatio diabolica, teoria utraty szansy, teoria ekwiwalencji związku przyczynowego, niepewny związek przyczynowy
mgr Magdalena Hilt
graduate of Warsaw University, legal counsel trainee
ORCID: 0000-0002-3354-1458
The loss of chance doctrine and the burden of proof in Belgian law
The purpose of this article is to present a range of concepts applied in Belgian law, which tackle the issue of impossibility to prove. The starting point of the analysis is the application of the underlying theory of equivalence of conditions. Even though a fact needs to be proven with certainty, the requirement of judicial certitude is perceived as a reasonable facilitation of the obligations deriving from the burden of proof regulations. With regard to the cases, where the causal link appears merely likely, a significantly developed theory of a lost chance often comes to the rescue of a party bound by standard rules on division of the burden of proof.
Keywords: burden of proof, probatio diabolica, loss of chance doctrine, theory of equivalence of conditions, uncertain causal link
Bibliografia:
Anrys H., La responsabilité civile médicale, Bruxelles 1974.
Changeux J.P. (red.), La vérité dans les sciences, Paris 2003.
Devoet C., Fagnart J.-L., Paris C. (red.), La réparation du dommage, Louvain-la-Neuve 2006.
Dubuisson B., Jurisprudence récente de la Cour de Cassation sur la relation causale, „Journal des tribunaux” 2010/129.
Fagnart J.-L., La causalité, Waterloo 2009.
Fagnart J.-L., Rogge J. (red.), Liber amicorum Jean-Luc Fagnart, Limal – Bruxelles 2008.
Lambert-Faivre Y., Porchy-Simon S., Droit du dommage corporel, Paris 2008.
Leleu Y.-H. (red.), Droit médical, Larcier, Bruxelles 2005.
Ommeslaghe van P., Droit des obligations, t. 2, Bruxelles 2010.
Les distorsions du lien de causalité en droit de la responsabilité civile, „Revue Lamy Droit Civil” 2007/40.
L’indemnisation des victimes d’accidents médicaux en Europe, zbiór prac GRERCA (Groupe de Recherche Européen sur la Responsabilité civile et l’Assurance), Bruylant 2015.
Robert Talaga
doktor nauk prawnych, starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu
ORCID: 0000-0002-5281-2188
Rozliczenie kuratora spadku działającego przed sądem administracyjnym
Kurator spadku jest ustanawiany przez sąd spadku w celu odnalezienia nieznanych spadkobierców oraz w celu sprawowania zarządu spadkiem nieobjętym. W sposób oczywisty kurator spadku jest uprawniony do wynagrodzenia z tytułu sprawowanej funkcji. Skala czynności podejmowanych przez kuratora spadku obejmuje zarówno czynności faktyczne, jak i czynności prawne, w tym zarówno czynności materialnoprawne, jak i czynności procesowe. W przypadku czynności procesowych dotyczy to takich, które są podejmowane przed sądami krajowymi i zagranicznymi. Istotne pozostaje w tym względzie umocowanie kuratora spadku do podejmowania wspomnianych działań oraz konsekwencje, jakie wywołuje to dla przyznania stosownego wynagrodzenia za podejmowane czynności. Efektem przyjętego unormowania mogą być wątpliwości związane z należytym ustaleniem wynagrodzenia kuratora spadku. W szczególności dotyczy to przyznawania wynagrodzenia przez sąd procesowy (inny niż sąd spadku) oraz sytuacji, gdy kurator spadku korzysta z pomocy prawnej profesjonalnych pełnomocników, a także sytuacji, gdy nie może on podejmować stosownych czynności procesowych i w jego miejsce ustanowiony zostaje kurator ad hoc. Tego rodzaju sytuacje nie pozostają bez wpływu na prawidłowe końcowe rozliczenie ustanowionej kurateli spadku.
Słowa kluczowe: kurator spadku, prawo do wynagrodzenia, sądy administracyjne, sądy powszechne
dr Robert Talaga
senior referendary, Circuit Administrative Court in Poznań
ORCID: 0000-0002-5281-2188
Settlement of costs of a guardian of succession estate acting before an administrative court
The guardian of the succession estate (kurator spadku) is appointed by the court of succession to find unknown heirs and to administer the estate not covered. Obviously, he or she is entitled to remuneration for the function performed. The tasks undertaken by the guardian include both actual and legal acts, including both substantive and procedural acts. In the case of procedural acts, this applies to those which are taken before domestic and foreign courts. There are no legal provisions in the legal system enabling the remuneration of guardian of the estate to be awarded for procedural acts taken before courts other than the court of succession. The final court decision covering the settlement of costs of guardianship should also include acts taken before the administrative court. In this regard, however, he will not be entitled to receive remuneration for the acts taken by the guardian of the succession estate. If it happens, such remuneration should be returned to the administrative court. Such a court retains the right to recover incorrectly paid remuneration. The succession court granting remuneration to the guardian should also deduct any remuneration of a professional attorney assigned ex officio by the administrative court. In this case, it is about avoiding the double remuneration for the same legal act for which a professional representative has the right to receive remuneration from the administrative court. Finally, when settling the costs of the guardianship of the estate, it should be taken into account that the guardian may in some cases be replaced by a guardian or custodian appointed ad hoc in his place who retains his own right to receive remuneration. Such rare cases that may occur during the succession proceedings should be accounted for in the course of the proper settlement of the costs of guardianship of the estate.
Keywords: guardian of the estate, right to the remuneration, administrative courts, common courts
Bibliografia:
Bartosiewicz A., Opodatkowanie przychodów ze świadczenia pomocy prawnej z urzędu – zmiana podejścia, „Radca Prawny” (dodatek naukowy) 2014/146.
Behrman H., Jakiej kategorii kuratorów przysługuje uwolnienie od kosztów sądowych, „Polski Proces Cywilny” 1933.
Ciepła H. [w:] Komentarz do spraw rodzinnych, red. H. Ciepła, J. Ignaczewski, J. Skibińska-Adamowicz, LEX 2012.
Dolecki H. [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy, red. H. Dolecki, T. Sokołowski, Warszawa 2013.
Fruchs H., Czy kurator ustanowiony dla zastępowania strony w procesie jest również zastępcą tej strony w postępowaniu egzekucyjnym, „Polski Proces Cywilny” 1934/21–22.
Gajda J. [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
Gonera K., Komentarz do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Warszawa 2006.
Gromek K., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2006.
Haak H., Haak-Trzuskawska A., Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. Komentarz do art. 145–184, Toruń 2012.
Ignaczewski J., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2010.
Jakimiec D., Kurator dla osoby nieznanej z miejsca pobytu, Warszawa 2016.
Jędrejek G., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2014.
Karczmarczyk J., Świadczenie i opodatkowanie pomocy prawnej z urzędu, „Radca Prawny” (dodatek naukowy) 2013/139–140.
Korzan K., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 3 lutego 1970 r., II CZ 32/69, „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1970/11, poz. 226.
Korzan K., Koszty postępowania cywilnego a nakłady państwa na utrzymanie wymiaru sprawiedliwości, Gdańsk 1992.
Korzan K., Koszty procesu z udziałem kuratora, „Palestra” 1968/2.
Korzan K., Kurator spadku w postępowaniu cywilnym, Warszawa 1966.
Korzan K., Zastępstwo strony przez kuratora w postępowaniu cywilnym, „Nowe Prawo” 1964/5.
Kotłowski D., Piaskowska O.M., Sadowski K., Kurator procesowy dla osoby nieznanej z miejsca pobytu w postępowaniu cywilnym – osoba zapewniająca stronie prawo do obrony, czy figurant?, „Monitor Prawniczy” 2010/12.
Kowalczuk-Szymańska M., Brak zwolnienia kuratora spadku od kosztów sądowych, „Monitor Prawniczy” 2010/23 (bezpłatny dodatek).
Łazarska A., Wynagrodzenie kuratora ustanowionego z urzędu, „Monitor Prawniczy” 2016/6.
Lisowska-Krakowiak S., Instytucje kuratorów a realizacja prawa do sądu w cywilnym postępowaniu rozpoznawczym, Warszawa 2018.
Manowska M., Rafalska A., Koszty procesu i koszty sądowe w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2017.
Margoński M., Uiszczanie kosztów sądowych przez kuratora spadku. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2009, I CZ 75/09, „Przegląd Sądowy” 2011/9.
Matusik G. [w:] Komentarze Prawa Prywatnego, tom V, Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Mierzwińska-Lorencka J., Kurator procesowy – zadania, rola, cel ustanowienia [w:] Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego. Prawne i psychologiczne aspekty udziału małoletniego w postępowaniu karnym, Warszawa 2016.
Miotała D., Źródło pokrycia wynagrodzenia dla kuratora ustanowionego z urzędu, „Monitor Prawniczy” 2017/6.
Mróz-Szarmach D., Rozliczanie kosztów udziału kuratora procesowego w postępowaniu cywilnym, „Pieniądze i Więź” 2017/4.
Niemiec T.M., Kurator spadku – zwolnienie z kosztów sądowych, „Monitor Prawniczy” 2011/22.
Politowicz K., Kurator „procesowy” czy kurator dla doręczeń – uwagi na tle art. 143–144 KPC, „Monitor Prawniczy” 2014/3.
Stasiński B., Nowakowski Z.K., Kuratela spadku w trybie art. 60 Pr. Opiek., „Przegląd Notarialny”1948/4.
Studzińska J., Wynagrodzenie kuratora osoby prawnej ustanowionego z urzędu, „Monitor Prawniczy” 2016/14.
Talaga R., Kurator spadku w postępowaniu o przyznanie prawa pomocy przed sądem administracyjnym, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2018/2.
Talaga R., Obowiązek ponoszenia kosztów sądowych przez kuratora spadku w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, „Przegląd Sądowy” 2018/4.
Talaga R., Prawo do wynagrodzenia kuratora spadku, Prawo kuratora spadku do wynagrodzenia za czynności podejmowane przed sądem administracyjnym, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 2019/1.
Uliasz M. [w:] Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Komentarz, red. P. Feliga, Warszawa 2015.
Weitz K., Czy ustanowienie w postępowaniu rozpoznawczym kuratora dla osoby, której miejsce pobytu nie jest znane, rozciąga się na postępowanie egzekucyjne?, „Polski Proces Cywilny” 2012/2.
Zegadło R., Uwagi w sprawie wynagrodzenia oraz wydatków i nakładów kuratorów, „Rodzina i Prawo” 2013/25.
Mateusz Kotowicz
adwokat
ORCID: 0000-0003-2763-4292
Potwierdzenie przez następcę procesowego czynności procesowej dokonanej przez nienależycie umocowanego pełnomocnika poprzednika. Glosa do postanowienia Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 11.09.2012 r., V ACz 629/12
Czynność procesowa dokonana w imieniu strony przez nienależycie umocowanego pełnomocnika jest wadliwa. Uchybienie to może jednak zostać usunięte poprzez oświadczenie strony, że potwierdza tę czynność. Przedmiotem rozważań jest ustalenie, czy wytoczenie powództwa może zostać konwalidowane w ten sam sposób w sytuacji, gdy powód zmarł przed potwierdzeniem czynności. Zdaniem autora uprawnienie do złożonego stosownego oświadczenia przechodzi wówczas na następców procesowych zmarłej strony.
Słowa kluczowe: następstwo procesowe, potwierdzenie czynności procesowych, umocowanie pełnomocnika
Mateusz Kotowicz
advocate
ORCID: 0000-0003-2763-4292
A procedural action performed by the improperly authorized representative of the predecessor and its confirmation by the successor in litigation. A gloss to the judgement of the Court of Appeal in Katowice of 11 September 2012, V ACz 629/12
The procedural action performed on behalf of a party by the improperly authorized representative is legally faulty. This may be cured by the approval of such action by the party to the proceedings. The issue under consideration is the admissibility of approval of filing the lawsuit in case of death of the claimant. In the author’s opinion, the successors of the deceased party are entitled to make such statement.
Keywords: succession in litigation, approval of the procedural actions, attorney’s authorization
Bibliografia:
Allerhand M., Sądowe dochodzenie roszczeń niezupełnych, „Polski Proces Cywilny” 1939/7–8.
Berutowicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1974.
Błaszczak Ł., Wadliwość czynności procesowych stron i uczestników. Obecny model i propozycja zmian w przyszłym Kodeksie postępowania cywilnego [w:] Postępowanie rozpoznawcze w przyszłym Kodeksie postępowania cywilnego. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego w Katowicach-Kocierzu (26-29 września 2013 r.), red. K. Markiewicz, A. Torbus, Warszawa 2014.
Broniewicz W., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 1969 r., I CZ 106/68, „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1970/6.
Broniewicz W., Marciniak A., Kunicki I., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2016.
Broniewicz W., Następstwo procesowe w polskim procesie cywilnym, Warszawa 1971.
Gapska E., Wady orzeczeń sądowych w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2009.
Gołąb S., O pełnomocnikach w procesie cywilnym, Warszawa 1938.
Grzegorczyk P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Jędrzejewska M. [w:] System prawa procesowego cywilnego. Postępowanie rozpoznawcze przed sądami pierwszej instancji, t. 2, red. Z. Resich, Wrocław 1987.
Jodłowski J., Resich Z., Lapierre J., Misiuk-Jodłowska T., Postępowanie cywilne, Warszawa 1996.
Karpińska A., Brak kwalifikacji podmiotowych pełnomocnika jako podstawa nieważności postępowania [w:] Podmioty w postępowaniu cywilnym, red. K. Markiewicz, A. Torbus, Warszawa 2018.
Knoppek K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2013.
Korzonek J., Przyczynki do polskiego procesu cywilnego, Kraków 1931.
Krajewski J., Glosa do wyroku Sądu Wojewódzkiego dla woj. warszawskiego w Warszawie z dnia 19 lutego 1969, III CR 2116/68, „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1969/12.
Krajewski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem, t. 1, red. J. Jodłowski, K. Piasecki, Warszawa 1989.
Krell L., Kilka uwag o pełnomocnictwie procesowym, „Głos Sądownictwa” 1933/3.
Kruszelnicki Ś., Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem, cz. 1, Poznań 1938.
Krzemiński Z., Pełnomocnik w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1971.
Łochowski M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Łochowski M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 1999 r., I CKN 1108/97, „Przegląd Sądowy” 2000/10.
Machalski S., O zastępstwie stron przez pełnomocników przed sądem, „Głos Sądownictwa” 1934/10.
Manowska M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. M. Manowska, Warszawa 2015.
Marszałkowska-Krześ E., Postępowanie cywilne, Warszawa 2013.
Miszewski W., Proces cywilny w zarysie, cz. 1, Warszawa – Łódź 1946.
Mokry J., Odwołalność czynności procesowych w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1973.
Olaś A., Umorzenie procesu cywilnego, Warszawa 2016.
Piasecki W., Korzonek J., Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem, Miejsce Piastowe 1931.
Pietrzkowski H., Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2011.
Resich Z. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. Z. Resich, W. Siedlecki, Warszawa 1975.
Resich Z., Istota procesu cywilnego, Warszawa 1985.
Rudkowska-Ząbczyk E., Pisemne czynności procesowe w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2008.
Siedlecki W. [w:] J. Jodłowski, W. Siedlecki, Postępowanie cywilne. Część ogólna, Warszawa 1958.
Siedlecki W., Nieważność procesu cywilnego, Warszawa 1965.
Siedlecki W., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego (Prawo procesowe cywilne – I półrocze 1970), „Państwo i Prawo” 1971/2.
Sobkowski J., Pełnomocnictwo procesowe. Jego istota, powstanie i wygaśnięcie, Poznań 1967.
Telenga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. A. Jakubecki, Warszawa 2017.
Trammer H., Następcza bezprzedmiotowość procesu cywilnego, Kraków 1950.
Walasik M., Poddanie się egzekucji aktem notarialnym, Warszawa 2008.
Waligórski M., Polskie prawo procesowe cywilne. Funkcja i struktura procesu, Warszawa 1947.
Waśkowski E., Podręcznik procesu cywilnego, Wilno 1932.
Wengerek E., Sobkowski J., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego z zakresu procesu cywilnego (II półrocze 1969 i rok 1970), „Nowe Prawo” 1971/5.
Widerski P., Fałszywe pełnomocnictwo na gruncie postępowania cywilnego, „Monitor Prawniczy” 2011/23.
Widerski P., Pełnomocnictwo w prawie polskim, Warszawa 2018.
Włodyka S., Podmiotowe przekształcenie powództwa, Warszawa 1968.
Łukasz Czarnecki
doktorant w Katedrze Postępowania Cywilnego II, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki
Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Nowy kształt polskiego procesu cywilnego”, która odbyła się w Łodzi w dniu 6.12.2019 r.
Łukasz Czarnecki
PhD student at the Department of Civil Proceedings II, Faculty of Law and Administration, University of Łódź
