Jednym z ważniejszych narzędzi w dbaniu o siebie może stać się asertywność. Czym jest postawa asertywna i jak można ją odróżnić od innych postaw komunikacyjnych? Jak mogą korzystać z tej umiejętności nie tylko uczniowie, ale też pedagodzy, dyrektorzy i nauczyciele?
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2022/2
Szkoła bez przemocy, przyjazna i tolerancyjna, to marzenie niejednego dorosłego, ale przede wszystkim wielu uczniów, szczególnie tych, którzy na co dzień doświadczają złego traktowania i zwyczajnie obawiają się przyjścia na lekcje. Jeśli środowisko jest niesprzyjające, koledzy źle traktują, wyśmiewają, używają przemocy fizycznej lub zastraszają, a dorośli nie zauważają bądź nie chcą zauważać niepokojących sygnałów, młody człowiek musi radzić sobie z przeciwnościami losu na własną rękę. Dlatego tak ważna jest umiejętność bycia asertywnym.
Wiele osób zapytanych, z czym kojarzy im się termin asertywność, w pierwszej kolejności podaje, że to umiejętność odmawiania, skutecznego mówienia „nie”. Niektórym również przychodzi do głowy myśl, iż to obrona własnych granic, przekonań oraz umiejętność zadbania o swoje potrzeby i emocje. Inni dodają, że to po prostu szacunek dla samego. Warto jednak podkreślić, że w postawie asertywnej poza dbaniem o siebie uwzględnia się również granice, potrzeby i emocje innych ludzi.
Zaproponowana przez Marię Król-Fijewską, psycholożkę, psychoterapeutkę i prekursorkę treningu asertywności w Polsce, definicja brzmi: asertywność to umiejętność pełnego wyrażania siebie w kontakcie z inną osobą czy osobami. Zachowanie asertywne oznacza bezpośrednie, uczciwe i stanowcze wyrażenie wobec innej osoby swoich uczuć, postaw, opinii lub pragnień, w sposób respektujący uczucia, postawy, opinie/prawa i pragnienia drugiej osoby (Warszawa 2005, s. 11).
Zatem możemy w pełni wyrażać siebie, ale jednocześnie powinniśmy dbać o respektowanie praw innych osób.
