Akcjonariusz spółki publicznej jako insider pierwotnyMichał Romanowski
profesor doktor habilitowany nauk prawnych, Uniwersytet Warszawski, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Handlowego
(ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1065-0958).
Akcjonariusz spółki publicznej jako insider pierwotny
W polskiej praktyce obrotu rozpowszechniony od lat jest pogląd, że zarząd spółki publicznej, która jest spółką akcyjną, jest uprawniony do przekazywania informacji na temat spółki wyłącznie w trybie określonym w art. 428 i 429 k.s.h. Przemawiać ma za tym brak prawa akcjonariusza do indywidualnej informacji na wzór art. 212 k.s.h. w odniesieniu do wspólnika spółki z o.o. oraz ustawowy tryb udostępniania akcjonariuszowi informacji do spółki unormowany przepisami bezwzględnie wiążącymi w przywoływanych przepisach art. 428 i 429 k.s.h., a także przepisy rozporządzenia MAR. Jest to pogląd nietrafny w świetle przepisów rozporządzenia MAR, które przyznają akcjonariuszowi status insidera pierwotnego. Do analogicznych wniosków prowadzą badania prawnoporównawcze na tle rozporządzenia MAR. Celem niniejszego artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy zarząd spółki publicznej ma uprawnienie do przekazywania akcjonariuszowi będącemu podmiotem dominującym informacji poufnych w rozumieniu art. 7 rozporządzenia MAR przed podaniem ich do wiadomości publicznej zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
Słowa kluczowe: spółka akcyjna, spółka publiczna, akcjonariusz, prawo do informacji, rozporządzenie MAR
Michał Romanowski
professor of law, doctor habilitated of law, University of Warsaw, Faculty of Law and Administration, Department of Commercial Law, Warsaw, Poland
(ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1065-0958).
A Shareholder of a Public Company as a Primary Insider
In the practice of Polish legal transactions, the view that has been widely held for years is that the management board of a public company which is a joint-stock company is authorized to provide information about the company only according to the procedure set out in Articles 428 and 429 of the Code of Commercial Partnerships and Companies. The arguments in support of this view are believed to include lack of shareholders’ right to individual information similar to the right granted in Article 212 of the same Code to shareholders of limited liability companies and the statutory procedure for providing information about a joint-stock company to the shareholders, regulated in mandatory provisions of the aforementioned Articles 428 and 429 of the Code, as well as provisions of the MAR. This view is incorrect in the light of the MAR, which grants shareholders the status of primary insiders. Comparative law research in the context of the MAR lead to similar conclusions. This article tries to answer the question whether the management board of a public company has the authority to provide the shareholder being the parent entity inside information within the meaning of Article 7 of the MAR prior to making such information publicly available as required by applicable laws.
Keywords: joint-stock company, public company, shareholder, right to information, MAR
Bibliografia/References
Dworkin R., Imperium prawa, Warszawa 2006.
Haładyj K., Odpowiedzialność odszkodowawcza emitentów za naruszenie obowiązków informacyjnych, Warszawa 2008.
Mosca C., Director–Shareholder Dialogues Behind the Scenes: Searching for a Balance Between Freedom of Expression and Market Fairness, „European Company and Financial Law Review” 2019/4.
Mosca C. [w:] Market Abuse Regulation (2nd Edition): Commentary and Annotated Guide, red. M. Ventoruzzo, S. Mock, Oxford EU Financial Regulation, March 2022.
Sójka T., Obowiązki informacyjne spółek publicznych i odpowiedzialność cywilna za ich naruszenie, Warszawa 2008.
Stokłosa A. [w:] S. Syp, A. Stokłosa, MAR. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie nadużyć na rynku. Komentarz, Warszawa 2021.
Ventoruzzo M., Picciau C. [w:] Market Abuse Regulation (2nd Edition): Commentary and Annotated Guide, red. M. Ventoruzzo, S. Mock, Oxford EU Financial Regulation, March 2022.
Weber A.M. [w:] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE. Komentarz, red. serii K. Osajda, red. tomu J. Dybiński, Warszawa 2023.
Woźniak R., Definicja informacji poufnej w prawie europejskim. Uwagi na tle prawa amerykańskiego, Warszawa 2017.
Aleksander Chłopecki
profesor doktor habilitowany nauk prawnych, Uniwersytet Warszawski, Katedra Prawa Handlowego, Wydział Prawa i Administracji
(ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3073-7727)
Jarosław Dubiński
radca prawny (ORCID: https://orcid.org/0009-0000-3214-1893)
Udział w autorstwie tekstu:
Aleksander Chłopecki – 50%
Jarosław Dubiński – 50%
Metody ochrony posiadaczy instrumentów finansowych – metoda cywilnoprawna
Artykuł porusza zagadnienie ochrony interesów inwestora za pomocą metody cywilnoprawnej. Autorzy omawiają kwestię rzadko rozróżnianego w doktrynie podziału na ochronę przedsprzedażową (zwłaszcza ochronę przed tzw. missellingiem) i ochronę polegającą na kontroli treści praw i obowiązków zawartych w instrumencie finansowym. Autorzy wskazują, że o ile ochrona przedsprzedażowa jest obecnie uznaną i oczywistą metodą ochrony interesów inwestorów (jakkolwiek niezdefiniowaną prawnie), o tyle ingerencja w treść samych instrumentów finansowych powinna mieć charakter incydentalny i być ograniczona do przesłanek związanych z naruszeniem zasady swobody umów. Ta ostatnia teza wynika przede wszystkim z tego, że instrument finansowy nieodpowiadający pewnym kategoriom inwestorów z reguły odpowiada innym kategoriom.
Słowa kluczowe: abuzywność, statut funduszu, umowa, ochrona inwestorów
prof. dr hab. Aleksander Chłopecki
University of Warsaw, Faculty of Law and Administration, Department of Commercial Law, Warsaw, Poland
(ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3073-7727)
Jarosław Dubiński
attorney at law (ORCID: https://orcid.org/0009-0000-3214-1893)
Authors’ contributions:
Aleksander Chłopecki – 50%
Jarosław Dubiński – 50%
Methods of Protecting Holders of Financial Instruments. The Civil-Law Method
The article deals with the issue of protecting the interests of the investor using the civil-law method. The authors discuss the division, rarely made in legal scholarship, into pre-sale protection (especially protection against misselling) and protection based on review of the content of rights and obligations contained in a financial instrument. The authors indicate that while pre-sale protection is currently a recognized and obvious method of protecting the interests of investors (although it is not legally defined), interference in the content of financial instruments themselves should be incidental and limited to cases where the principle of freedom of contract has been violated. The latter statement results primarily from the fact that a financial instrument that does not suit certain categories of investors usually suits other categories.
Keywords: unfairness, articles of association of a fund, contract, investor protection
Bibliografia/References
Banaszczak-Soroka U. [w:] Rynek papierów wartościowych. Inwestorzy, instrumenty finansowe i metody ich wyceny, red. U. Banaszczak-Soroka, Warszawa 2016.
Chłopecki A., Instrumenty pochodne w polskim systemie prawnym (rozważania na kanwie „toksycznych opcji”), „Przegląd Prawa Handlowego” 2009/7.
Chłopecki A., Obligacje a zasada swobody umów, „Monitor Prawa Bankowego” 2016/7–8.
Chłopecki A. [w:] System Prawa Handlowego, t. 4, Prawo instrumentów finansowych, red. M. Stec, Warszawa 2016.
Chłopecki A., Dyl M., Prawo rynku kapitałowego, Warszawa 2019.
Michór A. [w:] Ochrona klienta na rynku usług finansowych w świetle aktualnych problemów i regulacji prawnych, red. E. Rutkowska-Tomaszewska, Warszawa 2017.
Pociecha D., Jonak J., Charakter prawny statutu funduszu inwestycyjnego zamkniętego – akt korporacyjny czy umowa?, „Monitor Prawa Bankowego” 2022/5.
Stranz J., Sójka T. [w:] Ustawa o obligacjach. Komentarz, red. T. Sójka, Warszawa 2022.
Woźniak R., Charakter prawny propozycji nabycia obligacji, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/7.
Łukasz Homoncik
doktor nauk prawnych; radca prawny
(ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6946-3877)
Preferencje w zakresie zrównoważonego rozwoju a zarządzanie portfelem przez firmę inwestycyjną
W artykule poddano analizie wpływ wymogów dotyczących preferencji w zakresie zrównoważonego rozwoju (sustainability preferences) na sposób świadczenia przez firmy inwestycyjne usług maklerskich w zakresie zarządzania portfelem, w tym na ocenę odpowiedniości i przebieg innych procesów realizowanych w toku usług, a także na wymogi organizacyjne w zakresie kwalifikacji personelu. Preferencje stanowią przykład celów inwestycyjnych klienta o charakterze niefinansowym, określanych m.in. przez odwołanie się do pojęcia zrównoważonych środowiskowo inwestycji oraz zrównoważonych inwestycji. Inwestor sam decyduje o wystąpieniu preferencji w tym zakresie, a jego decyzja wpływa bezpośrednio na aktualizację określonych obowiązków prawnych po stronie firmy inwestycyjnej, których celem jest włączanie do inwestycji klienta – w ramach świadczonych usług i zgodnie z jego najlepiej pojętym interesem – instrumentów spełniających preferencje klienta.
Słowa kluczowe: ESG, zarządzanie portfelem, MiFID, instrumenty finansowe
dr Łukasz Homoncik
The author is an attorney at law
(ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6946-3877)
Sustainability Preferences and Portfolio Management by an Investment Firm
The article analyses the impact of requirements concerning sustainability preferences on the way investment firms provide brokerage services in the area of portfolio management, including the assessment of suitability, and on other processes carried out in the course of services, as well as on organizational requirements in terms of staff qualifications. Preferences are an example of the client’s investment objectives of a non-financial nature, defined, among others, by reference to the concept of environmentally sustainable investments and sustainable investments. The investor themselves makes decisions on preferences in this area, and their decision directly results in certain legal obligations arising on the part of the investment firm. The purpose of these obligation is to include in the client’s investments – as part of the services and in accordance with the client’s best interests – instruments that meet the client’s preferences.
Keywords: ESG, portfolio management, MiFID, financial instruments
Bibliografia/References
Auzepy A., Bannier Ch.E., Gärtner F., Looking beyond ESG preferences: The role of sustainable finance literacy in sustainable investing, „Center for Financial Studies Working Paper” 2024/719.
Bańkowska A., Machniak Z., Łyczko Ł., ESG a świadczenie usług maklerskich, w tym zmiany do aktów delegowanych uzupełniających MiFID II [w:] ESG – przewodnik po regulacjach prawnych, red. J. Bednarek, Warszawa 2023.
Bednarek J., Maruszkin R., Raportowanie zgodnie z Taksonomią [w:] ESG – przewodnik po regulacjach prawnych, red. J. Bednarek, Warszawa 2023.
Brenncke M., Markets in Financial Instruments Directive (MiFID II) [w:] European Financial Services Law: Article-by-article Commentary, red. M. Lehmann, Ch. Kumpan, Baden-Baden 2019.
Chłopecki A., Obrót instrumentami finansowymi na rynku apitałowym [w:] System Prawa Prywatnego, t. 19, Prawo papierów wartościowych, red. A. Szumański, Warszawa 2006.
Chłopecki A., Dyl M., Prawo ryku kapitałowego, Warszawa 2019.
Colaert V., Investor protection in the Capital Markets Union [w:] Capital Markets Union in Europe, red. D. Busch, E. Avgouleas, G. Ferrarini, Oxford 2018.
Dybiński J., Umowy na rynku instrumentów finansowych [w:] System Prawa Handlowego, t. 5c, Prawo umów handlowych. red. M. Stec, Warszawa 2020.
Enriques L., Gargantini M., The Overarching Duty to Act in the Best Interest of the Client in MiFID II [w:] Regulation of The EU Financial Markets. MiFID II and MiFIR, red. D. Busch, G. Ferrarini, Oxford 2016.
Glibowski K. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2023.
Kapica W., Sójka T. [w:] Obrót instrumentami finansowymi. Komentarz, red. T. Sójka, Warszawa 2022.
Katelouzou D., Micheler E., Investor Capitalism, Sustainable Investment and the Role of Tax Relief, „European Business Organization Law Review” 2022, t. 23.
Kniaziowska-Bryk E. [w:] Prawo rynku kapitałowego, t. 1, Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2023.
Kurzajewski M., Usługi maklerskie, Warszawa 2014.
Lopez de Silanes F., McCahery J.A., Pudschedl P.C., Institutional Investors and ESG Preferences, „ECGI Working Paper Series in Law” 2022/631.
Marcacci A., Regulating Investor Protection under EU Law. The Unbridgeable Gaps with the U.S. and the Way Forward, Milan 2018.
Maruszkin R., Bednarek J. [w:] Taksonomia. Komentarz do rozporządzenia 2020/852 w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, red. R. Maruszkin, Warszawa 2022.
Michór A. [w:] Obrót instrumentami finansowymi. Komentarz, red. T. Sójka, Warszawa 2022.
Moloney N., EU Securities and financial markets regulation, Oxford 2016.
Nordhaus W.D., The Spirit of Green. The Economics of Collisions and Contagions in a Crowded World, Princeton i Oxford 2021.
Pollman E., The Making and Meaning of ESG, „ECGI Working Paper Series in Law” 2022/659.
Roe M.J., Corporate Purpose and Corporate Competition, „ECGI Working Paper Series in Law” 2021/601.
Rycerski A., Solarski J., Wyzwania prawne związane ze sprawozdawczością niefinansową w zakresie zrównoważonego rozwoju, „Monitor Prawniczy” 2023/5.
Schoenmaker D., Schramade W., Principles of Sustainable Finance, Oxford 2019.
Serafeim G., ESG: From Process to Product, „Harvard Business School Accounting & Management Unit Working Paper” 2023/23-069.
Sójka T., Obowiązek lojalności usługodawcy: powierniczy charakter umów o świadczenie usług maklerskich [w:] Cywilnoprawna ochrona inwestorów korzystających z usług maklerskich na rynku kapitałowym, red. T. Sójka, Warszawa 2016.
Sójka T., Odpowiedzialność cywilna zarządzającego portfelem instrumentów finansowych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017/1.
Stefaniak S., Rozporządzenie w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych [w:] ESG – przewodnik po regulacjach prawnych, red. J. Bednarek, Warszawa 2023.
Wajda D. [w:] Prawo rynku kapitałowego, t. 1, Komentarz, red. M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Warszawa 2023.
Stanisław Stefaniak
doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; adwokat
(ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6905-6390)
Dialog pomiędzy spółką giełdową a inwestorami instytucjonalnymi w świetle zasady równego dostępu akcjonariuszy do informacji
Dialog pomiędzy spółkami giełdowymi i ich akcjonariuszami, w szczególności inwestorami instytucjonalnymi, stanowi jeden z ważniejszych współczesnych postulatów dobrego ładu korporacyjnego. Istotną przeszkodę dla takiego dialogu na gruncie prawa polskiego stanowi art. 428 § 7 k.s.h., który nakazuje ujawnienie walnemu zgromadzeniu informacji udzielonej wybranym akcjonariuszom poza walnym zgromadzeniem, zaostrzając zasadę równego traktowania akcjonariuszy (art. 20 k.s.h.), poprzez wprowadzenie wymogu formalnej równości akcjonariuszy w dostępie do informacji. W praktyce uniemożliwia to prowadzenie dialogu z wybranymi akcjonariuszami. Przedstawiane w doktrynie interpretacje art. 428 § 7 k.s.h., zmierzające do wyjęcia selektywnego ujawniania informacji akcjonariuszom spod zakresu zastosowania tego przepisu nie są przekonujące. W związku z tym należy rozważyć zasadność jego utrzymywania w obecnej formie. Ocena art. 428 § 7 k.s.h. prowadzi do wniosku, że przepis ten, mający chronić akcjonariuszy mniejszościowych, w istocie pozbawia ich korzyści płynących z monitorowania spółki przez inwestorów instytucjonalnych.
Słowa kluczowe: zaangażowanie akcjonariuszy, zasada równego traktowania akcjonariuszy, stewardship, oprawo do informacji, inwestorzy instytucjonalni, ład korporacyjny
Stanisław Stefaniak
The author is a PhD student at the Doctoral School of Social Sciences, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland, and an advocate
(ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6905-6390)
Dialogue Between a Listed Company and Institutional Investors in the Light of the Principle of Shareholders’ Equal Access to Information
The dialogue between a listed company and its shareholders, in particular institutional investors, is one of the major contemporary postulates of good corporate governance. A serious obstacle to such dialogue under Polish law is posed by Article 428(7) of the Code of Commercial Partnerships and Companies, which requires disclosure to the general meeting of information provided to selected shareholders outside of the general meeting, introducing a stricter version of the principle of equal treatment of shareholders (Article 20 of the Code) in the form of requirement of formal equality of shareholders in access to information. In practice, this prevents conducting confidential dialogue with selected shareholders. The interpretations of Article 428(7) of the Code presented in legal scholarship, which strive to exclude selective disclosure of information to shareholders from the scope of application of this provision, are unconvincing. Consequently, the expediency of maintaining said provision in its current form should be reconsidered. An assessment of Article 428(7) of the Code leads to the conclusion that this provision, intended to protect minority shareholders, in reality deprives them of the benefits of the company being monitored by institutional investors.
Keywords: shareholder engagement, principle of equal treatment of shareholders, stewardship, right to information, institutional investors, corporate governance
Bibliografia/References
Adamska A., Urbanek P., Fundusze inwestycyjne w nadzorze korporacyjnym w polskich spółkach publicznych, „Gospodarka Narodowa” 2014/2(270).
Assmann H.-D. [w:] Wertpapierhandelsrecht. Kommentar, red. H.-D. Assmann, U. Schneider, P. Mülbert, Köln 2019.
Bachmann G., Dialog zwischen Investor und Aufsichtsrat [w:] G. Bachmann, H. Herchen, M. Löbbe, B. Spießhofer, L. Strohn, T. Wachter, Gesellschaftsrecht in der Diskussion 2016, Köln 2017.
Bengtzen M., Private investor meetings in public firms: The case for increasing transparency, „Fordham Journal of Corporate and Financial Law” 2017/1(22).
Bieniak M. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022.
Chłopecki A., Obowiązki informacyjne spółek publicznych, „Prawo Papierów Wartościowych” 2001/9.
Chłopecki A. [w:] A. Chłopecki, M. Dyl, Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz spółkach publicznych. Komentarz, LEX 2014.
Decher C. [w:] Aktiengesetz. Grosskommentar, red. H. Hirte, P. Mülbert, M. Roth, Berlin 2018.
Dubis W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Legalis 2023.
Edmans A., Holderness C.G., Blockholders: a survey of theory and evidence [w:] The handbook of the economics of corporate governance, red. B. Hermalin, M. Weisbach, Amsterdam 2017.
Fisch J., Hamdani A., Solomon S.D., The New Titans of Wall Street: A Theoretical Framework for Passive Investors, „University of Pennsylvania Law Review” 2019/168.
Fisch J.E., Sepe S.M., Shareholder Collaboration, „Texas Law Review” 2019/98.
Fleischer H., Investor Relations und informationelle Gleichbehandlung im Aktien-, Konzern- und Kapitalmarktrecht, „Zeitschrift für Unternehmens- und Gesellschaftsrecht” 2009/4.
Fox M.B., Required disclosure and corporate governance, „Law and Contemporary Problems” 1999/62.
Frąckowiak J. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3, Komentarz do art. 301–490, red. A. Kidyba, LEX 2020.
Frąckowiak J. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Gasiński Ł., Granice swobody kształtowania treści statutu spółki akcyjnej, Warszawa 2014.
Gębusia I., Interes spółki w prawie polskim i europejskim, Warszawa 2017.
Gębusia I., Kontrowersje wokół obowiązku ujawnienia informacji udzielonych akcjonariuszowi poza walnym zgromadzeniem, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/10.
Gierat A., Korporacyjne uprawnienia kontrolne wspólników spółek kapitałowych, Toruń 2010.
Glicz M., Spółka publiczna a spółka akcyjna. Analiza typologiczna, Warszawa 2018.
Gordon J.N., Systematic stewardship, „The Journal of Corporation Law” 2021/47.
Götze C. [w:] Münchener Kommentar zum Aktiengesetz: AktG, t. 1, §§ 1–75, red. W. Goette, M. Habersack, S. Kalss, BeckOnline 2024.
Gutentag M., Avoiding Wasteful Competition: Why Trading on Inside Information Should Be Illegal, „Brooklyn Law Review” 2021/3.
Haładyj K., Odpowiedzialność odszkodowawcza emitentów za naruszenie obowiązków informacyjnych, Warszawa 2008.
Henze H., Notz R. [w:] Aktiengesetz. Grosskommentar, red. H. Hirte, P. Mülbert, M. Roth, Berlin 2018.
Hopt K.J., The Dialogue between the Chairman of the Board and Investors: The Practice in the UK, the Netherlands and Germany and the Future of the German Corporate Governance Code Under the New Chairman, „ECGI-Law Working Paper” 2017/365.
Kalss S., Aktionärsinformation, „Zeitschrift für Unternehmens- und Gesellschaftsrecht” 2020/2–3(49).
Kastiel K., Against All Odds: Hedge Fund Activism in Controlled Companies, „Columbia Business Law Review” 2016/1.
Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 301–633 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2024.
Koch J., Informationsweitergabe und Informationsasymmetrien im Gesellschaftsrecht, „Zeitschrift für Unterneh-mens- und Gesellschaftsrecht” 2020/2–3(49).
Koch J., Investorengespräche des Aufsichtsrats, „Die Aktiengesellschaft” 2017/5(62).
Kubis D. [w:] Münchener Kommentar zum Aktiengesetz: AktG, t. 3, §§ 118–178, red. W. Goette, M. Habersack, S. Kalss, BeckOnline 2024.
Kupryjańczyk D. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Leyens P.C., System der Aktionärsinformation: Auskunft, Sonderprüfung, Sondervertretung, Investorendialog und horizontale Kommunikation, „Zeitschrift für Unternehmens- und Gesellschaftsrecht” 2019/4(48).
Mazur P., Bezpośredni dialog między radą nadzorczą a akcjonariuszami spółek publicznych z perspektywy polskiego prawa spółek, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/10.
Mazur P., Dialog pomiędzy członkami organów spółek publicznych a inwestorami w świetle przepisu art. 428 § 6 KSH [w:] Podstawowe problemy i konstrukcje współczesnego prawa handlowego, red. A. Herbet, Warszawa 2023.
Mazur P., Granice obowiązku poufności ciążącego na członkach organów spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2023/5.
McCahery J.A., Sautner Z., Starks L.T., Behind the Scenes: The Corporate Governance Preferences of Institutional Investors, „The Journal of Finance” 2016/6(71).
Mosca C., Director – Shareholder Dialogues Behind the Scenes: Searching for a Balance Between Freedom of Expression and Market Fairness, „European Company and Financial Law Review” 2018/4(15).
Moskała P., Prawne instrumenty zarządzania zgrupowaniem spółek kapitałowych, Warszawa 2019.
Okolski J., Modrzejewski J., Gasiński Ł., Natura stosunku korporacyjnego spółki akcyjnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2000/8.
Opalski A., Zasada jednakowego traktowania wspólników i akcjonariuszy, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/6.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3B, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 393–490, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Oplustil K., Instrumenty nadzoru korporacyjnego (corporate governance) w spółce akcyjnej, Warszawa 2010.
Poelzig D. [w:] Beck-online GrosskommentarAktG, red. E. Stilz, R. Veil, BeckOnline 2023.
Popiołek W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2015.
Prager I., Doradcy inwestorów do spraw głosowania (proxy advisors), Warszawa 2019.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, LEX 2018.
Rodzynkiewicz M., Uprawnienie do uzyskiwania informacji o stanie spraw niepublicznej spółki akcyjnej przez jej akcjonariuszy poza walnym zgromadzeniem – de lege lata i de lege ferenda, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/12.
Romanowski M., Prawo zarządu spółki giełdowej do bezpośredniej komunikacji z akcjonariuszem dominującym, „Monitor Prawa Handlowego” 2014/4.
Romanowski M., „Śpiewał, że czas by runął mur” – zbliża się „uwłaszczenie” wspólników spółki kapitałowej, „Monitor Prawa Handlowego” 2013/6.
Romanowski M., Wpływ najnowszych europejskich reform corporate governance na kształtowanie modeli zarządzania spółką akcyjną [w:] Wpływ europeizacji prawa na instytucje prawa handlowego, red. J. Kruczalak-Jankowska, Warszawa 2013.
Romanowski M., Zasada jednakowego traktowania udziałowców spółki kapitałowej (I), „Przegląd Prawa Handlowego” 2005/1.
Seibt C., Finanzanalysten im Blickfeld von Aktien- und Kapitalmarktrecht, „Zeitschrift für Unternehmens- und Gesellschaftsrecht” 2006/3–4.
Shleifer A., Vishny R.W., Large Shareholders and Corporate Control, „Journal of Political Economy” 1986/3(94).
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Sołtysiński S., Moskwa P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17B, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2016.
Sójka T., Obowiązki informacyjne spółek publicznych i odpowiedzialność cywilnoprawna za ich naruszenie, Warszawa 2008.
Sójka T., Prawo do informacji dominującego akcjonariusza spółki publicznej – ograniczenia przedmiotowe [w:] Spółki z udziałem Skarbu Państwa a Skarb Państwa, red. A. Kidyba, Warszawa 2015.
Sójka T., Zasada równego traktowania akcjonariuszy w kodeksie spółek handlowych – zagadnienia podstawowe, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2000/4.
Spindler G. [w:] Aktiengesetz. Kommentar, red. K. Schmidt, M. Lutter, Köln 2020.
Stepanov S., Suvorov A., Agency problem and ownership structure: Outside blockholder as a signal, „Journal of Economic Behavior & Organization” 2017/133.
Strampelli G., Knocking at the boardroom door: a transatlantic overview of director-institutional investor engagement in law and practice, „Vanderbilt Law & Business Review” 2017/12.
Strugała R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Legalis 2023.
Strzępka J.A., Zielińska E. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2015.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do art. 301–490, Warszawa 2013.
Tofel M. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022.
Włodyka S. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2, Prawo spółek handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2012.
Woźniak R., Badanie rynku jako szczególna podstawa dostępu do informacji poufnych na rynku kapitałowym, Warszawa 2023.
Zelek M. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Legalis 2022.
Piotr Szczęsny
Autor jest doradcą inwestycyjnym i inwestorem giełdowym
Cena wezwania w wezwaniu delistingującym a naruszenie dobrych obyczajów
W majowym numerze „Przeglądu Prawa Handlowego” z 2024 r. ukazała się publikacja autorstwa T. Sójki i A. Rycerskiego pt. Cena w wezwaniu delistingującym a naruszenie dobrych obyczajów przez uchwałę walnego zgromadzenia o wycofaniu akcji z obrotu giełdowego. Publikacja przedstawia poglądy Autorów w kwestii zaskarżania uchwał zgromadzenia spółki publicznej o wycofaniu jej akcji z obrotu giełdowego (uchwała potocznie określana jako delistingowa lub delistingująca). Autorzy stoją na stanowisku, że taka uchwała, jeśli jest poprzedzona wezwaniem z ceną, która jest niższa niż wartość godziwa akcji, nie stanowi naruszenia dobrych obyczajów, jeśli spełnione są warunki minimalne tej ceny, wyznaczone przez ustawę o ofercie publicznej. Niniejszy artykuł zawiera krytyczną polemikę z treścią tej publikacji.
Słowa kluczowe: delisting, wezwanie, kurs akcji, wartość godziwa akcji, giełda papierów wartościowych, zaskarżanie uchwał
Piotr Szczęsny
The author is an investment adviser and a stock investor
Delisting Tender Offer Price in the Context of Violating Good Morals
The May 2024 issue of “Przegląd Prawa Handlowego” contained an article by T. Sójka and A. Rycerski, which was titled Delisting Tender Offer Price in the Context of Violation of Good Morals by the General Meeting Resolution to Delist Shares. The publication presents the authors’ views about challenging the resolutions of a public company’s general meeting in the matter of delisting such company’s shares (colloquially referred to as delisting resolutions). The authors believe that such a resolution, when preceded by a tender offer with a price below the fair value of shares, does not violate good morals if at least the minimum conditions of such price, as laid down in the Act on Public Offering, Conditions Governing the Introduction of Financial Instruments into Organized Trading, and Public Companies, are met. This article contains a critical polemic with the contents of the aforementioned publication.
Keywords: delisting, tender offer, share price, share fair value, stock exchange, challenging resolutions
Bibliografia/References
Dyl M. [w:] A. Chłopecki, M. Dyl, Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz spółkach publicznych. Komentarz, LEX 2014.
Mataczyński M., Cywilnoprawne skutki naruszenia obowiązków nabywców znacznych pakietów akcji spółek publicznych, Warszawa 2011.
Puławski M., Fairness opinions w transakcjach fuzji i przejęć, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2015/75.
Rycerski A., Sójka T., Cena w wezwaniu delistingującym a naruszenie dobrych obyczajów przez uchwałę walnego zgromadzenia o wycofaniu akcji z obrotu giełdowego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2024/5.
Woźniak R., Ustalenie ceny godziwej w wezwaniu określonym w art. 91 ust. 6 ustawy o ofercie publicznej. Glosa do postanowienia s. okręg. z dnia 22 stycznia 2015 r., XX GC 1189/14, „Glosa” 2016/1.
Łukasz Drożdżowski, LL.M.
radca prawny
(ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6462-630X)
O terminie podpisania rocznego sprawozdania finansowego
Sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego powinno nastąpić nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego. Jednocześnie powinno ono być podpisane przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, a także kierownika jednostki. Przepisy nie precyzują jednak terminu wykonania obowiązku podpisania. Rodzi to problem interpretacyjny, którego istota sprowadza się do pytania, czy terminem podpisania rocznego sprawozdania finansowego jest termin przewidziany dla jego sporządzenia. W artykule podjęta została próba wykazania, że ze względu na konstrukcyjną odrębność sporządzenia oraz podpisania rocznego sprawozdania finansowego, jego podpisanie nie musi nastąpić w terminie właściwym dla jego sporządzenia.
Słowa kluczowe: roczne sprawozdanie finansowe, podpisanie sprawozdania, sporządzenie sprawozdania, prawo bilansowe
Łukasz Drożdżowski, LL.M.
The author is an attorney at law
(ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6462-630X)
About the Date of Signing the Annual Financial Statements
The annual financial statements are prepared no later than 3 months from the balance sheet date. Another requirement is that they are to be signed by the person entrusted with keeping the accounting books and the head of the entity. However, the regulations do not specify the deadline for fulfilling the obligation to sign. This, in turn, raises an interpretation problem, the essence of which comes down to the question whether the deadline for signing the annual financial statements is the same as the deadline for its preparation. This article attempts to demonstrate that, due to the structural separation of the preparation and signing of the annual financial statements, they do not have to be signed at the time specified for their preparation.
Keywords: annual financial statements, signature of financial statements, preparation of financial statements, accounting law
Bibliografia/References
Allerhand M., Kodeks handlowy. Komentarz, Lwów 1935.
Bakalarz A., Elektroniczne sprawozdania – sporządzanie, podpisywanie, przekazywanie [w:] Zamknięcie roku 2023, red. A. Płuciennik, Warszawa 2023.
Benis A., Studja akcyjne, Warszawa 1933.
Błachnio-Parzych A. [w:] System Prawa Handlowego, t. 10, Prawo karne gospodarcze, red. R. Zawłocki, Legalis 2018.
Borys A., Hońko S., Majkowski W., Szyszko R. [w:] Spółka komandytowo-akcyjna. Komentarz, red. R. Szyszko, Legalis 2023.
Böcking H.-J., Gros M.[w:] Handelsgesetzbuch: HGB, t. 1, §§ 1–342r, red. C.T. Ebenroth, K. Boujong, beck-online 2024.
Cebrowska T. [w:] Ustawa o rachunkowości. Komentarz, red. T. Kiziukiewicz, LEX 2021.
Dreliszak E. [w:] Komentarz do ustawy o rachunkowości. KSR – MSSF – podatki, red. A. Jarugowa, T. Martyniuk, Gdańsk 2009.
Eberl S. [w:] Handelsgesetzbuch, red. T. Heidel, A. Schall, beck-online 2024.
Fedak Z., Rybicki P., Roczne sprawozdanie finansowe i sprawozdanie z działalności [w:] Zamknięcie roku 2023, red. A. Płuciennik, Warszawa 2023.
Fehrenbacher O. [w:] beck-online.GROSSKOMMENTAR. Bilanzrecht. §§ 238–342r HGB. Abschlussprüfungs-VO (Auszug). Handelsbilanz. Besonderheiten der Steuerbilanz, red. A. Dicken, O. Fehrenbacher, J. Hennrichs, D. Kleindiek, C. Watrin, beck-online 01.11.2023.
Frelak P., Jabłoński M., Sprzeczność z ustawą uchwały zgromadzenia wspólników zatwierdzającej niepodpisane sprawozdanie finansowe spółki – II CSK 350/11, „Monitor Prawniczy” 2012/20.
Goździaszek Ł., Identyfikacja elektroniczna i usługi zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej. Komentarz, Legalis 2019.
Grigoleit H.C., Zellner M. [w:] Aktiengesetz. Kommentar, red. H.C. Grigoleit, beck-online 2020.
Grzybek O. [w:] Ustawa o rachunkowości. Komentarz, red. E.W. Maruszewska, Legalis 2023.
Hahn F. von, Commentar zum allgemeinen deutschen Handelsgesetzbuch. Erster Band, Braunschweig 1894.
Helin A., Ustawa o rachunkowości. Komentarz, Legalis 2017.
Hennrichs J., Pöschke M. [w:] Münchener Kommentar zum Aktiengesetz, t. 3, §§ 118–178, red. W. Goette, M. Habersack, S. Kalls, beck-online 2022.
Hüffer U., Schäfer C. [w:] GmbHG – Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung, t. 2, §§ 29–52, red. M. Habersack, M. Casper, M. Löbbe, beck-online 2020.
Kiziukiewicz P. [w:] Ustawa o rachunkowości. Komentarz, red. T. Kiziukiewicz, LEX 2021.
Kleindiek D. [w:] beck-online.GROSSKOMMENTAR. Bilanzrecht. §§ 238–342r HGB. Abschlussprüfungs-VO (Auszug). Handelsbilanz. Besonderheiten der Steuerbilanz, red. A. Dicken, O. Fehrenbacher, J. Hennrichs, D. Kleindiek, C. Watrin, beck-online 01.11.2023.
Koenige H., Pinner A., Bondi F., Staub’s Kommentar zum Handelsgesetzbuch, t. 1, cz. 1, (§§ 1–177), Berlin–Leipzig 1920.
Liebscher T. [w:] Münchener Kommentar zum Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung, t. 2, §§ 35–52, red. H. Fleischer, W. Goette, beck-online 2023.
Makower H., Meyer S., Das allgemeine Deutsche Handelsgesetzbuch nebst dem Preußischen Einführungsgesetze vom 24. Juni 1861 und der Instruktion von 12. Dezember 1861, Berlin 1871.
Merk A. [w:] BeckOK HGB, red. M. Häublein, R. Hoffmann-Theinert, beck-online 01.01.2024.
Micherda B., Funkcje i struktura współczesnej rachunkowości [w:] Podstawy rachunkowości. Aspekty teoretyczne i praktyczne, red. B. Micherda, Warszawa 2012.
Opalski A., Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2B, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 227–300, red. A. Opalski, Legalis 2018.
Oswald A. [w:] Gesellschaftsrecht, red. M. Henssler, L. Strohn, beck-online 2024.
Penington R.P., Company Law, London 2001.
Reiner G. [w:] Münchener Kommentar zum Handelsgesetzbuch, t. 4, Drittes Buch. Handelsbücher §§ 238–342r HGB, red. W.F. Ebke, beck-online 2024.
Römermann V. [w:] Kommentar zum Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung, t. 2, §§ 35–88, red. L. Michalski, A. Heidinger, S. Leible, J. Schmidt, beck-online 2023.
Rosenblatt J., Powszechny Kodeks Handlowy wraz z ustawą wprowadczą, ustawą o stręczycielach i ustawą o organizacyi giełd z uwzględnieniem odnośnych ustaw i rozporządzeń późniejszych opracowany i orzeczeniami Sądów najwyższych w Wiedniu i Lipsku objaśniony przez Dra Józefa Rosenblatta, Cieszyn 1877.
Roth G. [w:] HGB, red. T. Heidel, A. Schall, beck-online 2024.
Skrzywan S., Teoretyczne podstawy rachunkowości, Warszawa 1973.
Sójka T., Obowiązki informacyjne spółek publicznych a corporate governance [w:] Europejskie prawo spółek, t. 3, Corporate governance, red. M. Cejmer, J. Napierała, T. Sójka, LEX 2006.
Stanik M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Legalis 2024.
Staszel A., ABC sprawozdania finansowego – sporządzanie, podpisywanie i zatwierdzanie, https://rachunkowosc.com.pl/abc-sprawozdania-finansowego-sporzadzanie-podpisywanie-i-zatwierdzanie (dostęp: 10.01.2025 r.).
Staub H., Kommentar zum allgemeinen deutschen Handelsgesetzbuch (ohne Seerecht), Berlin 1894.
Suchan S.W., Gerdes R. [w:] Der Aufsichtsrat, red. R. Backhaus, J. Tielmann, beck-online 2023.
Szczygielski A.D. [w:] Encyklopedia praktyki prawniczej, cz. 1, Prawo handlowe, red. A.D. Szczygielski, Warszawa 1938.
Szymański K.G., Rachunkowość i podatki. Komentarz do ustawy o rachunkowości z uwzględnieniem przepisów podatkowych, Warszawa 1998.
Szyszko R., Grupa spółek. Zmiany towarzyszące (corporate governance, business judgement rule). Komentarz, Legalis 2023.
Zborowski T., Niemiecki kodeks handlowy z d. 10. maja 1897 r. z uwzględnieniem ustaw uzupełniających, Poznań 1912.
Paweł Daszczuk
doktor nauk prawnych, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Gospodarczego i Handlowego; adwokat Izby Adwokackiej w Lublinie (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2399-7224)
Ujawnianie praw do nieruchomości wskutek przekształcenia przedsiębiorcy jednoosobowego w spółkę
Przepisy o przekształceniu formy działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną w spółkę kapitałową obowiązują od 1.07.2011 r. Oparcie ich na konstrukcji nawiązującej do przekształcenia spółek powoduje jednak szereg wątpliwości teoretycznych, jak też problemów praktycznych związanych z ich stosowaniem. Jedne z istotniejszych dotyczą skutków przekształcenia w odniesieniu do nieruchomości wchodzących w skład majątku przedsiębiorcy jednoosobowego oraz sposobu wykazania tego faktu w postępowaniu wieczystoksięgowym. Celem artykułu jest przedstawienie istoty przekształcenia przedsiębiorcy jednoosobowego, skutków przekształcenia w odniesieniu do praw do nieruchomości, stanowiska sądów w tym zakresie oraz próba rozwiązania sygnalizowanych problemów.
Słowa kluczowe: przekształcenie, przedsiębiorca jednoosobowy, zasada kontynuacji, nieruchomości, księgi wieczyste
dr Paweł Daszczuk
Maria Curie-Sklodowska University, Faculty of Law and Administration, Department of Economic and Commercial Law, Lublin, Poland; advocate at the Bar Association in Lublin, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2399-7224)
Disclosure of Property Rights Resulting from Transformation of a Sole Trader into a Company
The provisions governing the transformation of a sole trader into a company were introduced on 1 July 2011. Even though many years have passed, the fact that these provisions rely on a framework based on the transformation of companies continues to give rise to both theoretical uncertainties and practical challenges in their application. One of the most significant issues concerns the effects of such a transformation on real estate forming part of the assets of a sole trader and the manner of proving this fact in proceedings before the land and mortgage court. The purpose of the article is to present the essence of the transformation of a sole trader, the consequences of this transformation for property rights, the courts’ stance on this matter, and to attempt to resolve the issues raised.
Keywords: transformation, sole trader, principle of continuity (of rights and obligations), real estate, land and mortgage registers
Bibliografia/References
Bieniak M., Wygaśnięcie umowy zmieniającej umowę spółki ze skutkiem wstecznym w związku z nieziszczeniem się warunku zgłoszenia w prekluzyjnym terminie wniosku o zarejestrowanie zmian – skutki, „Monitor Prawniczy” 2017/17.
Daszczuk P., Łączenie, podział i przekształcenie spółek [w:] Spółki kapitałowe. Czynności notarialne. Klauzule w aktach notarialnych. Wzory aktów notarialnych, red. M. Wieczorek, R. Wrzecionek, Warszawa 2023.
Dziurzyński T., Fenichel Z., Honzatko M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Łódź 1992.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Warszawa 2018.
Kidyba A., Sukcesja, kontynuacja, a może coś innego?, „Monitor Prawa Handlowego” 2011/1.
Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 4, red. A. Kidyba, Warszawa 2018.
Kuropatwiński J. [w:] Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Komentarz, red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2021.
Maier-Reimer G. [w:] Umwandlugsgesetz, red. J. Semler, A. Stengel, München 2007.
Potrzeszcz R., Zwara A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 4, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2012.
Schmidt K., Universalsukzession kraft Rechtsgeschäfts. Bewährungsproben eines zivilrechtsdogmatischen Rechtsinstituts im Unternehmensrecht, „Archiv für die civilistische Praxis” 1991/6.
Szczurowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Szewczyk J., Jasiński M., Znaczenie upływu terminu na zgłoszenie podwyższenia kapitału zakładowego do rejestru na przejście prawa własności nieruchomości, „Monitor Prawniczy” 2019/19.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 4, Warszawa 2012.
Tofel M. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2015.
Witosz A. [w:] Łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych, red. A. Kidyba, Warszawa 2013.
Zarębińska S. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Zdyb M., Sieradzka M., Przekształcenie przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w spółkę kapitałową – aspekty praktyczne, „Monitor Prawniczy” 2012/11.
