Rozwiązanie osobowej spółki handlowej wyrokiem sądu. Wykładnia art. 63 § 1 k.s.h.dr Jakub Janeta
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6707-2576).
Sprawozdanie z Konferencji XI Forum Prawa Spółek 20.05.2022 r. – „Rozwiązanie i likwidacja spółek handlowych”
dr Jakub Janeta
The author is an assistant professor at the Department of Economic and Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, and an attorney at law (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6707-2576).
Report on the 11th Company Law Conference of 20 May 2022 – 'Dissolution and Liquidation of Commercial Partnerships and Companies'
dr hab. Jerzy P. Naworski
Autor jest profesorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz sędzią Sądu Okręgowego w Toruniu (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9014-1338).
Rozwiązanie osobowej spółki handlowej wyrokiem sądu. Wykładnia art. 63 § 1 k.s.h.
Artykuł jest poświęcony wykładni art. 63 § 1 k.s.h., normującego rozwiązanie spółki osobowej przez sąd. Przepis jest traktowany jako ultimum remedium, gdyż umożliwia wspólnikowi rozwiązanie spółki z ważnych powodów wyrokiem sądu w sytuacji, w której nie ma na to zgody pozostałych wspólników. Wbrew pozorom interpretacja unormowania nie jest zadaniem prostym. Celem opracowania jest przedstawienie problemów związanych z charakterem, zakresem i przesłankami stosowania art. 63 § 1 k.s.h. oraz wybranych zagadnień procesowych dotyczących powództwa o rozwiązanie spółki.
Słowa kluczowe: rozwiązanie spółki osobowej, spółka dwuosobowa, ważne powody, powództwo, sąd
dr hab. Jerzy P. Naworski
The author is a professor of the Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland, and a judge of the Regional Court in Torun (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9014-1338).
Dissolution of a Commercial Partnership by Court Judgment. Interpretation of Article 63(1) of the Code of Commercial Partnerships and Companies
This article discusses the interpretation of Article 63(1) of the Code of Commercial Partnerships and Companies (CCPC), which regulates the dissolution of a partnership by court. The provision is regarded as an ultimum remedium, as it allows a partner to dissolve the partnership for valid reasons by court judgment in a situation where the other partners do not agree to it. Though it may not appear so, interpreting this norm is not a simple task. The purpose of the study is to present problems relating to the nature, scope and rationale for the application of Article 63(1) CCPC and selected procedural issues arising in actions for dissolution of a partnership.
Keywords: dissolution of a partnership, two-partner partnership, valid reasons, action, court
Bibliografia / References
Allerhand M., Kodeks handlowy. Komentarz, Lwów 1935.
Błaszczak Ł., Współuczestnictwo procesowe na przykładzie osobowych spółek handlowych – istota, rodzaje i przypadki jego występowania, „Prawo Spółek” 2004/10.
Borowy B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2014.
Fenichel Z. [w:] T. Dziurzyński, Z. Fenichel, M. Honzatko, Kodeks handlowy. Komentarz, Warszawa 1935.
Herbet A. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Jędrzejewska M., Współuczestnictwo procesowe. Istota – zakres – rodzaje, Warszawa 1975.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300134, Warszawa 2022.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Pozycja prawna wspólnika spółki jawnej, Warszawa 2013.
Krześniak E.J., Rozwiązanie spółki partnerskiej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2003/7.
Litwińska-Werner M. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2, Prawo spółek handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2012.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Tytuł I. Przepisy ogólne. Tytuł II. Spółki osobowe, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2010.
Naworski J.P. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Nita-Jagielski G. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Pabis R., Pisma spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółka jawna. Spółka partnerska, Warszawa 2003.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007.
Resich Z., Podmioty procesu w nowym kodeksie postępowania cywilnego, „Nowe Prawo” 1966/2.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2009.
Rodzynkiewicz M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2b, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 227–300, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Siedlecki W., Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 1987.
Sołtysiński S., Moskwa P. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Strzelczyk K. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Tytuł I. Przepisy ogólne. Tytuł II. Spółki osobowe, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2010.
Szumański A. [w:] W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss, Prawo spółek, Warszawa 2014.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Szwaja J. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Szwaja J. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, J. Szwaja, Kodeks handlowy. Komentarz, t. 1, Warszawa 1994.
Trzebiatowski M., Dwuosobowa spółka jawna – rozwiązanie przez sąd czy wypowiedzenie umowy, „Prawo Spółek” 2010/7–8.
Trzebiatowski M., Podstawa prawna rozwiązania z ważnego powodu spółki jawnej składającej się z dwóch wspólników, „Prawo Spółek” 2010/3.
prof. dr hab. Aleksander Jerzy Witosz
Autor jest kierownikiem Katedry Prawa i Ubezpieczeń na Wydziale Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5507-2616).
Likwidacja spółki osobowej – kluczowe problemy
Likwidacja spółki handlowej jest tematem cieszącym się umiarkowanym zainteresowaniem doktryny, która skupia się na okresie normalnej działalności przedsiębiorcy. Niemniej jest to faza stadialna o istotnym znaczeniu zarówno dla wspólników, jak i wierzycieli, a zagadnieniami pierwszoplanowymi są zaspokojenie zobowiązań i podział majątku. Spośród szeregu dróg prawnych, które służą szeroko rozumianej likwidacji, należy wymienić: postępowanie likwidacyjne, uzgodnienie innego sposobu zakończenia działalności spółki, przyznanie przez sąd majątku spółki jednemu z dwóch wspólników, postępowanie upadłościowe oraz wykreślenie spółki z rejestru bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Niniejsze opracowanie skupia się na dwóch pierwszych możliwościach. Identyfikuje istniejące wątpliwości – zarówno natury systemowej, jak i praktycznej – oraz podejmuje próbę sformułowania wniosków de lege lata i de lege ferenda.
Słowa kluczowe: likwidacja, spółka osobowa, likwidator, niedobór, niewypłacalność
prof. dr hab. Aleksander Jerzy Witosz
The author is head of the Department of Law and Insurance, Faculty of Finance, University of Economics in Katowice, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5507-2616).
Liquidation of a Partnership: Key Issues
Liquidation of a commercial partnership is a topic of moderate interest to legal scholarship, which focuses on the period of the entrepreneur’s normal activity. Nevertheless, this stage is important for both partners and creditors, with the main issues being the satisfaction of debts and the distribution of assets. Among a number of legal avenues that serve the broad purpose of liquidation we should mention: liquidation procedure, agreeing on another way to end the partnership’s business, a court awarding the partnership’s assets to one of the two partners, insolvency proceedings, and striking the partnership off the register without a liquidation procedure. This study focuses on the first two options. It identifies existing doubts - of both systemic and practical nature - and attempts to formulate conclusions about the law as it is and about the desired legislative amendments.
Keywords: liquidation, partnership, liquidator, shortfall, insolvency
Bibliografia / References
Gorczyński G., Kilka uwag o tzw. zbyciu członkostwa w handlowych spółkach osobowych (na tle art. 10 k.s.h.), „Prawo Spółek” 2001/7–8.
Gorczyński G., Spółka jawna jako podmiot prawa, Warszawa 2009.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300 k.s.h., Warszawa 2013.
Kozieł G., Status prawny wierzyciela wspólnika w spółce jawnej. Uwagi materialnoprawne, Warszawa 2016.
Nita-Jagielski G. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2011.
Pyzioł W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2006.
Szejna S. [w:] Prosta spółka akcyjna. Komentarz, red. R. Adamus, P. Malinowski, LEX 2021.
Trzebiatowski M., Od kiedy firma spółki handlowej z dodatkiem „w likwidacji”, „Prawo Spółek” 2010/12.
Witosz A.J., Prowadzenie spraw i reprezentacja spółek osobowych, Warszawa 2013.
Witosz A.J., Subsydiarna odpowiedzialność wspólników spółek osobowych. Zasady naczelne, Warszawa 2009.
Witosz A.J. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–150, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.
Witosz A.J. [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, A. Szumański, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2020.
Woźniak R., Możliwość przeniesienia praw i obowiązków wspólnika spółki komandytowej na jedynego wspólnika, „Przegląd Prawa Handlowego” 2019/12.
Żbikowski W., Zakończenie likwidacji spółki z o.o. oraz jej sukcesja prawna, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2019/5.
dr hab. Marek Leśniak, prof. UWr
Autor jest kierownikiem Zakładu Prawa Gospodarczego i Handlowego na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9634-9458).
Handlowa spółka kapitałowa w stadium likwidacji – wybrane zagadnienia
Przedmiotem niniejszego opracowania są wybrane zagadnienia dotyczące likwidacji handlowych spółek kapitałowych. Problematyka ta ma doniosłe znaczenie dla bezpieczeństwa obrotu. W opracowaniu zwrócono uwagę na wybrane kwestie, które budzą wątpliwości praktyki i spory interpretacyjne, a niektóre z nich wymagają interwencji legislacyjnej ustawodawcy.
Słowa kluczowe: likwidacja spółek kapitałowych, uchwała o rozwiązaniu spółki, uchwała o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, depozyt likwidacyjny, przejęcie majątku prostej spółki akcyjnej przez jej akcjonariusza
dr hab. Marek Leśniak, professor of the University of Wroclaw
The author is head of the Department of Economic and Commercial Law, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wroclaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9634-9458).
A Company at the Stage of Liquidation: Selected Issues
The article discusses selected issues concerning liquidation of companies. These issue of are of major importance for the safety of transactions. The selected issues to which this article draws attention give rise to doubts in practice and cause interpretation disputes, some of which require legislative intervention.
Keywords: liquidation of companies, resolution to dissolve a company, resolution to transfer the registered office of a company abroad, liquidation deposit, take-over of assets of a simple joint-stock company by its shareholder
Bibliografia / References
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 2, Komentarz. Art. 227–300 KSH, Warszawa 2021, Legalis.
Nowacki A., Struktura majątkowa projektowanej prostej spółki akcyjnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/4.
Opalski A., Prosta spółka akcyjna – nowy typ spółki handlowej (część II), „Przegląd Prawa Handlowego” 2019/12.
Rodzynkiewicz M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2B, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 227–300, red. A. Opalski, Warszawa 2018, Legalis.
Rodzynkiewicz M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3B, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 393–490, red. A. Opalski, Warszawa 2016, Legalis.
Skibińska E., O zgodności art. 270 pkt 2 i art. 459 pkt 2 k.s.h. z prawem Unii Europejskiej [w:] Kodeks spółek handlowych po 15 latach obowiązywania, red. J. Frąckowiak, Warszawa 2018.
Sołtys B., Depozyt likwidacyjny jako warunek wykreślenia spółek kapitałowych z Krajowego Rejestru Sądowego, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2020/11.
Sołtys B., Realizacja praw wierzycieli z zabezpieczenia depozytem likwidacyjnym spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/9.
Szczurowski T. [w:] Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2022, Legalis.
Witosz A.J. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 151–300, red. A. Kidyba, Warszawa 2018, LEX.
dr hab. Małgorzata Dumkiewicz, prof. UMCS
Autorka jest profesorem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2913-8359).
Likwidator spółki handlowej – zagadnienia wybrane
Zapewnienie spółkom handlowym należytego prowadzenia spraw i reprezentacji w okresie likwidacji służy zarówno interesowi spółki i jej wspólników, jak też interesowi osób trzecich. Aby cel likwidacji mógł zostać osiągnięty w sposób efektywny i jednocześnie niezagrażający interesom wierzycieli spółki oraz jej wspólników, Kodeks spółek handlowych przewiduje szczególne regulacje dotyczące zasad prowadzenia spraw i reprezentacji spółki handlowej w likwidacji. Z chwilą otwarcia likwidacji kompetencje w tym zakresie przejmują likwidatorzy. Mimo że sam status prawny likwidatorów wszystkich spółek handlowych jest analogiczny (tj. likwidatorzy są przedstawicielami ustawowymi spółek handlowych w likwidacji), istnieje szereg różnic w kwestiach szczegółowych związanych z przysługiwaniem i realizacją tego statusu w spółkach osobowych i kapitałowych. W przeważającej mierze jest to wynikiem odmiennej konstrukcji tych dwóch kategorii spółek handlowych.
Słowa kluczowe: likwidator spółki handlowej, likwidacja spółki handlowej, likwidator domyślny, likwidator powoływany uchwałą wspólników, likwidator powoływany przez sąd
dr hab. Małgorzata Dumkiewicz, professor of the Maria Curie-Sklodowska University in Lublin
The author is a professor at the Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland, and an attorney at law (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2913-8359).
Liquidator of a Commercial Partnership or Company: Selected Issues
Ensuring that commercial partnerships/companies are properly managed and represented during the period of their liquidation serves both the interests of the partnership/company and its partners/shareholders as well as those of third parties. In order for the purpose of liquidation to be achieved in an efficient manner and at the same time without jeopardising the interests of creditors and partners/shareholders of the partnership/company, the Code of Commercial Partnerships and Companies contains special regulations concerning the rules for conducting the affairs of and representing a commercial partnership/company in liquidation. As soon as liquidation starts, the liquidators take over this competence. Although the legal status of liquidators of all commercial partnerships/companies is the same (i.e., liquidators are the statutory representatives of commercial partnerships/companies in liquidation), there are a number of differences in the specific issues relating to the vesting and realization of this status in partnerships and companies. This is predominantly due to the different constructions of the two categories of entities.
Keywords: liquidator of a commercial partnership/company, liquidation of a commercial partnership/company, liquidator by default, liquidator appointed by a resolution of partners/shareholders, court-appointed liquidator
Bibliografia / References
Borowy B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Legalis 2022.
Gorczyński G., Spółka jawna jako podmiot prawa, Warszawa 2009.
Kidyba A., Handlowe spółki osobowe, Warszawa 2010.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300, Warszawa 2020.
Michalski M. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2010.
Nita-Jagielski G. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022, Legalis.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 2, Komentarz. Art. 227–300 KSH, Warszawa 2021, Legalis.
Nowacki A., Zarząd spółki partnerskiej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/3.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2006.
Strzelczyk K. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Tytuł I. Przepisy ogólne. Tytuł II. Spółki osobowe, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Szumański A. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2008.
Witosz A.J. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–150, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.
Witosz A.J. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 151–300, red. A. Kidyba, Warszawa 2018, LEX.
Wyrzykowski W., Rozwiązanie i likwidacja spółek osobowych – zagadnienia wybrane [w:] Kodeks spółek handlowych po 15 latach obowiązywania, red. J. Frąckowiak, Warszawa 2018.
dr Grzegorz Nita-Jagielski
Instytut Nauk Prawnych PAN (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5783-4581).
Zakończenie działalności handlowej spółki osobowej bez jej likwidacji – uwagi w świetle orzecznictwa
W handlowych spółkach osobowych wspólnicy uzyskali swoisty przywilej umożliwiający im zakończenie działalności spółki bez konieczności przeprowadzania likwidacji. Jedynie ogólna regulacja tego zagadnienia (art. 67 § 1 in fine k.s.h.) zachęca liczne spółki do korzystania z tej możliwości. Wątpliwości powstające na gruncie tej praktyki zaowocowały bogatym orzecznictwem. W poniższym artykule zostanie podjęta próba ustalenia, jakie kluczowe problemy pojawiają się we wspomnianym obszarze, jak stara się je rozstrzygać orzecznictwo, jakie kwestie budzą szczególne rozbieżności w judykaturze i jakie są kierunki ewolucji rozstrzygnięć. Pozwoli to ukazać, jak istotna jest rola orzecznictwa w ustalaniu reżimu prawnego nielikwidacyjnego kończenia działalności handlowej spółki osobowej, i ustosunkować się do kluczowych rozstrzygnięć, a zwłaszcza zgłosić ewentualne wątpliwości. Meandry ewolucji orzecznictwa, a zwłaszcza jego trudności w znalezieniu właściwej drogi, świadczą ostatecznie o jakości prawa, które sądom przychodzi stosować. Daje to zatem również wskazówki co do kierunków zmian prawa.
Słowa kluczowe: rozwiązanie spółki, likwidacja spółki, zakończenie działalności spółki bez likwidacji, handlowa spółka osobowa, orzecznictwo
dr Grzegorz Nita-Jagielski
Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5783-4581).
Termination of Commercial Activities of a Partnership Without Its Liquidation: Remarks in the Light of Case Law
In commercial partnerships, the partners have been granted a special privilege that allows them to terminate the partnership’s activities without liquidation. The rather general regulation of this issue (Article 67(1) in fine of the Code of Commercial Partnerships and Companies) encourages numerous companies to make use of this possibility. Doubts arising from this practice have resulted in rich case law. This article attempts to establish what key issues arise in the aforementioned area, how the case law tries to resolve them, what issues cause particular divergences in case law and in what directions the determinations are evolving. This demonstrates the important role of case law in determining the legal regime for termination of the commercial activities of a partnership without liquidation. Against this background, the key determinations can be commented on and, in particular, the possible doubts can be flagged. Intricacies of case law evolution, especially difficulties in finding the right path in case law, are conclusive evidence of the (low) quality of the law that the courts have to apply. This, therefore, also provides guidance about the direction of legislative amendments.
Keywords: dissolution of a partnership, liquidation of a partnership, termination of commercial activities of a partnership without liquidation, commercial partnership, case law
Bibliografia / References
Grzywińska-Okoń A., Stosowanie przepisów dotyczących likwidacji spółki osobowej do procedury rozwiązania spółki bez przeprowadzenia likwidacji. Glosa do postanowienia SN z dnia 5 maja 2016 r., II CSK 573/15, „Glosa” 2017/2.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300, Warszawa 2017.
Kozieł G., Zakończenie działalności spółki handlowej w sposób uzgodniony przez wspólników, „Prawo Spółek” 2011/7–8.
Litwińska-Werner M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2005.
Opalska D., Podejmowanie uchwał w spółce jawnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/4.
Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2003.
Sołtysiński S., Gawałkiewicz R. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Strzelczyk K. [w:] J.P. Naworski, K. Strzelczyk, T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Komentarz do kodeksu spółek handlowych. Spółki osobowe, Warszawa 2001.
Szajkowski A., Tarska M. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz
do artykułów 151–300, Warszawa 2014.
Szczotka J., Spółka jawna, Bydgoszcz–Lublin 2003.
Szczurowski T., Nowe kompetencje i obowiązki sądu rejestrowego, „Monitor Prawniczy” 2015/5.
Tarska M., Zakres swobody umów w spółkach handlowych, Warszawa 2012.
Trzebiatowski M., Inny niż likwidacja sposób zakończenia działalności spółki osobowej – co, jak i kiedy, „Prawo Spółek” 2011/3.
dr Jakub Janeta
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6707-2576).
Powództwo o przejęcie majątku spółki jawnej
Powództwo o przejęcie majątku spółki jawnej (art. 66 k.s.h.) umożliwiające wspólnikowi domaganie się sądowego przyznania mu przedsiębiorstwa spółki z obowiązkiem rozliczenia z drugim wspólnikiem ma niewątpliwie doniosłe znaczenie gospodarcze. Jednocześnie oszczędna regulacja normatywna powoduje liczne wątpliwości w doktrynie i w orzecznictwie. Pojawiają się one zarówno w sferze materialnoprawnej, jak i procesowej, a dotyczą m.in. deskrypcji pojęć przyczyny i powodu rozwiązania spółki, przedmiotu przejęcia, a także legitymacji procesowej. Zmiany legislacyjne skłaniają również do odniesienia się w zakresie powództwa o przejęcie majątku spółki do kwestii właściwości miejscowej i rzeczowej sądu. Opracowanie stanowi próbę podsumowania i oceny formułowanych dotychczas zapatrywań na kanwie art. 66 k.s.h.
Słowa kluczowe: spółka jawna, powództwo o przejęcie majątku spółki, powód rozwiązania spółki, przyczyna rozwiązania spółki
dr Jakub Janeta
The author is an assistant professor at the Department of Economic and Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, and an attorney at law (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6707-2576).
Action to Take over the Assets of a General Partnership
An action to take over the assets of a general partnership (Article 66 of the Code of Commercial Partnerships and Companies), which allows a partner to claim that a court order allocation of the partnership’s business to them with an obligation to settle with the other partner, is undoubtedly of major economic importance. At the same time, the terseness of the normative regulation causes numerous doubts in legal scholarship and case law. They arise with respect to both substantive and procedural matter and relate, among other things, to the description of concepts of cause and reason for the dissolution of the partnership, the object of the takeover, and locus standi to sue and be sued. The legislative amendments also call for consideration of the issue of the territorial and subject-matter jurisdiction of the court in actions to take over assets of the partnership. The study is an attempt to summarize and evaluate the views expressed to date against the background of Article 66 of the Code.
Keywords: general partnership, action to take over partnership’s assets, reason for dissolution of a partnership, cause for dissolution of a partnership
Bibliografia / References
Allerhand M., Kodeks handlowy. Komentarz, Lwów 1935.
Borowy B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2020.
Dumkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Fenichel Z. [w:] T. Dziurzyński, Z. Fenichel, M. Honzatko, Kodeks handlowy, Kraków 1935.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. 1 i 2, red. T. Zembrzuski, LEX 2020.
Janczewski S., Prawo handlowe wekslowe i czekowe, Warszawa 1947.
Janeta J., Powództwo o przejęcie majątku spółki de lege lata i de lege ferenda [w:] Non omne quod licet honestum est. Studia z prawa cywilnego i handlowego w 50-lecie pracy naukowej Profesora Wojciecha Jana Katnera, red. A. Kappes, S. Byczko, B. Kucharski (w druku).
Janeta J., Powództwo o przejęcie majątku spółki jawnej w ujęciu prawnoprocesowym [w:] Ius est ars boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Józefowi Frąckowiakowi, red. A. Dańko-Roesler, M. Leśniak, M. Skory, B. Sołtys, Wrocław 2018.
Janeta J., Matysiak W., Czy i w jakim zakresie potrzebna jest reforma przepisów o spółkach osobowych [w:] Efektywność zarządzania i nadzoru w spółce handlowej. W poszukiwaniu optymalnego modelu ustroju spółki, red. K. Bilewska, Warszawa 2018.
Janeta J., Matysiak W.P., Zmiany w zakresie regulacji handlowych spółek osobowych – zagadnienia wybrane, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/9.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300, Warszawa 2020.
Kruczalak K. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. K. Kruczalak, Warszawa 2001.
Namitkiewicz J., Kodeks handlowy. Komentarz, t. 1, Warszawa 1934.
Nita-Jagielski G. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Pyzioł W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Rutkowski D. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, red. O.M. Piaskowska, LEX 2022.
Sołtysiński S. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2008.
Strzelczyk K. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Tytuł I. Przepisy ogólne. Tytuł II. Spółki osobowe, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Szwaja J. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Szwaja J. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, J. Szwaja, Kodeks handlowy. Komentarz, t. 1, Warszawa 1997.
Wiśniewski T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, Artykuły 367–50539, red. T. Wiśniewski, LEX 2021.
Witosz A.J. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–150, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.
Zimmermann P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2018.
dr Przemysław Katner
Autor jest adiunktem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego, arbitrem Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie oraz radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4059-5216).
Rozliczenie się wspólnika przejmującego majątek spółki jawnej na podstawie art. 66 k.s.h. z drugim wspólnikiem
Z zastrzeżeniem art. 67 § 1 in fine k.s.h., w sytuacji gdy w spółce jawnej składającej się z dwóch wspólników po stronie jednego z nich zaistnieje powód rozwiązania spółki, należy przeprowadzić jej likwidację. Wyjątek od tego przewiduje w szczególności art. 66 k.s.h. Zgodnie z nim w takim przypadku sąd może przyznać drugiemu wspólnikowi prawo do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem zgodnie z art. 65 k.s.h. W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że art. 66 k.s.h. ma na celu zapewnienie ciągłości działania przedsiębiorstwa spółki jawnej w dotychczasowym kształcie, a odpowiednio stosowany – także przedsiębiorstwa innych handlowych spółek osobowych. Samo brzmienie przepisu jest jednak dość lakoniczne. Prowadziło to do różnych problemów interpretacyjnych, które stopniowo są rozwiązywane w doktrynie i orzecznictwie. W artykule poddano analizie nierozstrzygnięte dotąd ostatecznie kwestie chwili, w której roszczenie występującego wspólnika o zapłatę z tytułu rozliczenia staje się wymagalne, momentu, w którym powinien zostać sporządzony bilans służący rozliczeniu, a także z którego powinny być w nim uwzględnione ceny, skład i stan majątku spółki oraz dnia, od którego mogą być naliczane odsetki od wskazanej w bilansie należności.
Słowa kluczowe: dzień bilansowy, przejęcie majątku spółki jawnej przez wspólnika, rozliczenie ze wspólnikiem występującym ze spółki, rozwiązanie dwuosobowej spółki jawnej
dr Przemysław Katner
The author is an assistant professor at the Faculty of Law and Administration, University of Szczecin, Poland, an arbitrator at the Court of Arbitration at the Polish Chamber of Commerce in Warsaw, Poland, and an attorney at law (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4059-5216).
Settlements Between the Partner Taking over the Assets of a General Partnership Pursuant to Article 66 of the Code of Commercial Partnerships and Companies and the Other Partner
Subject to Article 67(1) in fine of the Code of Commercial Partnerships (CCPC) and Companies, in a situation where in a general partnership with two partners, a reason for dissolution of the partnership arises on the part of one of them, the partnership must be liquidated. An exception to this rule is provided for in Article 66 CCPC. According to this provision, in such a case a court may grant the other partner the right to take over the partnership’s assets with an obligation to settle with the withdrawing partner in accordance with Article 65 CCPC. In legal scholarship and case law it is indicated that Article 66 CCPC is intended to ensure the continuity of business of the general partnership in its current form, and, applied accordingly, also the business of other commercial partnerships. However, the wording of the provision itself is rather laconic. This has led to various interpretation problems, which are gradually being resolved in legal scholarship and case law. The article examines the hitherto unsettled questions of the moment when the claim of the withdrawing partner for payment under the settlement matures, the moment when the balance sheet for the settlement should be prepared and as of which the prices, composition and state of the partnership’s assets should be included in the balance sheet, and the date from which interest on the receivable indicated in the balance sheet may accrue.
Keywords: balance sheet date, takeover of assets of a general partnership by a partner, settlement with the partner withdrawing from partnership, dissolution of a two-partner general partnership
Bibliografia / References
Borowy B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Legalis 2022.
Brzozowski A. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2013.
Janeta J., Matysiak W., Zmiany w zakresie regulacji handlowych spółek osobowych – zagadnienia wybrane, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/9.
Kappes A., Uwagi o rozliczeniach z występującym (wyłączanym) wspólnikiem handlowej spółki osobowej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/7.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300134, Warszawa 2022.
Kidyba A. [w:] A. Kidyba, M. Dumkiewicz, Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2022.
Nita-Jagielski G. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Olejniczak A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania – część ogólna, red. A. Kidyba, LEX 2014.
Opalski A., Udział kapitałowy wspólnika spółki jawnej – przyczynek do analizy założeń ustroju majątkowego osobowych spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/4.
Pyzioł W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, LEX 2018.
Sołtysiński S., Spółka jawna, „Studia Prawa Prywatnego” 2006/3.
Sołtysiński S., Moskwa P. [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Strzelczyk K. [w:] J.P. Naworski, R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, K. Strzelczyk, Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tytuł I. Przepisy ogólne. Tytuł II. Spółki osobowe, LEX 2011.
Strzępka J.A., Zielińska E. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2012.
Szwaja J. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Trzebiatowski M., Podstawa prawna rozwiązania z ważnego powodu spółki jawnej składającej się z dwóch wspólników, „Prawo Spółek” 2010/3.
Witosz A.J. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–150, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.
Zagrobelny K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
