Prawo jednostki do nieodpłatnej pomocy prawnej
Joanna Wegner
doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: 0000-0003-2773-6651
udział w autorstwie tekstu – 50%
Bartłomiej Wróblewski
doktor nauk prawnych, Wydział Psychologii i Prawa w Poznaniu, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Polska
ORCID: 0000-0003-3641-8719
udział w autorstwie tekstu – 50%
Prawo jednostki do nieodpłatnej pomocy prawnej
Znowelizowana w 2018 r. ustawa o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej przewiduje różnorodne mechanizmy pomocy adresowanej do obywateli nieposiadających nie tylko dostatecznej wiedzy prawnej, ale także osób gorzej radzących sobie z codziennością. Możliwość uzyskania nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej sprzyja nie tylko realizacji prawa do sądu, ale również realnej ocenie szans powodzenia ewentualnego procesu. W konsekwencji zmniejszeniu ulec może obciążenie sądów sprawami, których sens prowadzenia jest wątpliwy. Ten sam skutek osiągnąć może korzystanie z przewidzianej w ustawie mediacji. Niemniej jednak analiza przepisów ustawy skłaniać może do powzięcia wątpliwości, czy podmioty, którym powierzono świadczenie, są w stanie zapewnić należyty poziom obsługi obywateli.
Słowa kluczowe: nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, edukacja prawna, mediacja, dostęp do sądu
dr hab. Joanna Wegner
professor at the University of Lodz, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland
ORCID: 0000-0003-2773-6651
Contribution to the authorship of the text – 50%
dr Bartłomiej Wróblewski
Faculty of Psychology and Law in Poznan, SWPS University of Social Sciences and Humanities, Poland
ORCID: 0000-0003-3641-8719
Contribution to the authorship of the text – 50%
The right of the individual to free legal aid
The Act on Free Legal Aid, Free Civic Counselling and Legal Education, amended in 2018, provides for various mechanisms of assistance for citizens who do not have sufficient legal knowledge, but also for people who struggle to cope with everyday life. The possibility of obtaining free legal aid and legal education is conducive not only to the exercise of the right to a fair trial, but also to a realistic assessment of the chances of success of a possible trial. As a consequence, the number of cases in courts, the sense of which is questionable, may decrease. The same effect may be achieved by using the mediation provided for in the Act. Nevertheless, an analysis of the provisions of the Act may lead to doubts as to whether the entities entrusted with the free services are able to provide the appropriate level of service to citizens.
Keywords: free civic counselling, legal education, mediation, access to court
Bibliografia/References
Dawidowicz W., Polskie prawo administracyjne, Warszawa 1978.
Dawidowicz W., Postępowanie administracyjne. Zarys wykładu, Warszawa 1983.
Hanks J.L., On a Just Measure of the Efficiency of Law and Governmental Policies, „Cardozo Law Review” 1986/8.
Podgórecki A., Charakterystyka nauk praktycznych, Warszawa 1962.
Pogonowski P., Realizacja prawa do sądu w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2005.
Rizzo M.J., The Mirage of Efficiency, „Hofstra Law Review” 1980/8.
Rząsa G., Konstytucyjne aspekty pomocy prawnej udzielanej osobom ubogim, „Przegląd Legislacyjny” 2005/3–4.
Trociuk S., Pomoc prawna dla osób ubogich jako forma zapewnienia skutecznego dostępu do krajowego i europejskiego wymiaru sprawiedliwości [w:] Dostęp obywateli do europejskiego wymiaru sprawiedliwości, red. H. Izdebski, H. Machińska, Warszawa 2005.
Wegner J., Wróblewski B., Mediacja w postępowaniu administracyjnym ogólnym i podatkowym, „Studia Prawa Publicznego” 2018/4.
Wilenski P., Public Power & Public Administration, Marrickville (Australia) 1996.
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1972.
Wróblewski J., Skuteczność prawa i problemy jej badania, „Studia Prawnicze” 1980/1–2.
Janusz Roszkiewicz
doktor nauk prawnych, adiunkt w Zakładzie Praw Człowieka, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska
ORCID: 0000-0001-5055-2215
Wybrane problemy związane z przystosowaniem Konstytucji RP do wojny i innych sytuacji kryzysowych
Przedmiotem niniejszego artykułu jest kwestia, czy Konstytucja RP z 1997 r. przystosowana jest do nagłych sytuacji kryzysowych takich jak wojna, epidemia, rebelia czy zamach terrorystyczny. Z przeprowadzonej analizy wynika, że Konstytucja RP jest przygotowana na standardowe sytuacje kryzysowe, natomiast ustawodawca zaniedbał konstytucyjny obowiązek należytego uregulowania zasad funkcjonowania państwa w stanie wojny. Najpoważniejszym mankamentem są niedostatki w samej Konstytucji RP – brak nadzwyczajnych procedur na wypadek najgorszych scenariuszy: paraliżu władzy ustawodawczej spowodowanego przedłużającą się wojną; wakatu na stanowisku prezydenta w przypadku śmierci Marszałków Sejmu i Senatu; niemożności ukonstytuowania się Zgromadzenia Narodowego na potrzeby odebrania ślubowania od prezydenta – elekta.
Słowa kluczowe: ciągłość władzy, stan nadzwyczajny, stan wojenny, stan wyjątkowy, stan klęski żywiołowej, ustawodawstwo rządowe, Prezydent RP, Rada Ministrów, Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych
dr Janusz Roszkiewicz
Assistant Professor at the Department of Human Rights, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland
ORCID: 0000-0001-5055-2215
Selected problems related to the adaptation of the Constitution of the Republic of Poland to war and other crisis situations
The subject of this article is the question whether the Constitution of the Republic of Poland of 1997 is adapted to sudden crisis situations such as war, an epidemic, rebellion or a terrorist attack. The analysis shows that the Constitution of the Republic of Poland does include standard crisis situations, however the legislator neglected the constitutional obligation to properly regulate the principles of functioning of the State in a state of war. The most serious drawback are the shortcomings of the Constitution of the Republic of Poland itself – the lack of extraordinary procedures in the case of the worst scenarios: paralysis of the legislature caused by a prolonged war; a vacancy in the office of president in the event of the death of the Marshals of the Sejm and Senate; inability to form a National Assembly for the purpose of receiving the oath of office of the president-elect.
Keywords: continuity of power, state of emergency, martial law, state of natural disaster, government legislation, President of the Republic of Poland, Council of Ministers, Supreme Commander of the Armed Forces
Bibliografia/References
Albert R., The Constitutional Politics of Presidential Succession, „Hofstra Law Review” 2011/39.
Bień-Kacała A., Kacała T., Zwierzchnictwo, kierowanie i dowodzenie w Siłach Zbrojnych RP na tle regulacji konstytucyjnej, „Przegląd Sejmowy” 2015/5.
Bożek M., Współdziałanie Prezydenta RP i Rady Ministrów jako konstytucyjny warunek zapewnienia bezpieczeństwa państwa w czasie stanu szczególnego zagrożenia, „Przegląd Sejmowy” 2011/2.
Brzeziński M., Stany nadzwyczajne w polskich konstytucjach, Warszawa 2007.
Chorążewska A., Model prezydentury w praktyce politycznej po wejściu w życie Konstytucji RP z 1997 r., Warszawa 2008.
Duclos N., Le «survivant désigné»: un excès de l’ordre de succession présidentielle américain, „Revue française de droit constitutionnel” 2017/4.
Działocha K., Dekrety z mocą ustawy w państwie burżuazyjnym, Wrocław 1964.
Działocha K. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 1, Warszawa 1999.
Działocha K. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 4, Warszawa 2005.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2014.
Garlicki L. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 2, Warszawa 2001.
Górecki D., Pozycja ustrojowo-prawna Prezydenta Rzeczypospolitej i rządu w ustawie konstytucyjnej z 23 kwietnia 1935 roku, Łódź 1995.
Grzebyk P. [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Małajny R.M., Ustawa a akty ustawowe [w:] Ustroje, doktryny, instytucje polityczne. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Mariana Grzybowskiego, red. J. Czajowski i in., Kraków 2007.
Małajny R.M., Ustawa a rządowe akty normatywne (Niemcy, Szwecja, Polska) [w:] Prawa człowieka – społeczeństwo obywatelskie – państwo demokratyczne. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Pawłowi Sarneckiemu, red. P. Tuleja, M. Florczak-Wątor, S. Kubas, Warszawa 2010.
Patyra S., Akty o mocy ustawy w polskim porządku konstytucyjnym. Tradycja a współczesność, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014/2.
Piątkowski A., Kierowanie i dowodzenie Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej w polskim systemie konstytucyjnym, „Przegląd Sejmowy” 2018/5.
Surmański M., Pojęcie „czas wojny” oraz problemy wynikające z jego niedookreśloności w polskim systemie prawnym, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2014/2.
Szczurowski B. [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Wieczorkiewicz P., Historia polityczna Polski 1935–1945, Warszawa 2014.
Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w konstytucji RP, Kraków 1999.
Wołpiuk W., Siły Zbrojne w regulacjach konstytucyjnych, Warszawa 1998.
Jacek Stochel
doktor nauk prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
ORCID: 0000-0002-2685-4296
Polski Kontyngent Wojskowy w Republice Libańskiej: uwagi de lege ferenda w kwestii podstaw prawnych użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa
Użycie Sił Zbrojnych poza granicami państwa jest jednym z wielu instrumentów kreowania polityki zagranicznej państwa. Zaangażowanie Sił Zbrojnych poza granicami państwa odbywa się w ramach organizacji międzynarodowych czy misji koalicyjnych. Nie można również wykluczyć indywidualnego zaangażowania sił zbrojnych poza granicami państwa w celu zabezpieczenia interesu narodowego. W artykule dokonano analizy obecnych regulacji prawnych dotyczących pobytu i użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa. Wskazano wątpliwości odnoszące się do obecnych uregulowań kompetencyjnych władzy wykonawczej w tym zakresie. Na przykładzie Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Republice Libańskiej, gdzie wątpliwości te są najbardziej widoczne, ale również analizie wcześniejszych decyzji o użyciu Sił Zbrojnych poza granicami państwa, poddano krytyce obecne uregulowania. W artykule zawarto również propozycje zmian regulacji, które mogą przyczynić się do poprawienia efektywności funkcjonowania Sił Zbrojnych poza granicami państwa, biorąc pod uwagę różnorodność możliwości ich użycia, jednocześnie usuwając istniejące wątpliwości prawne.
Słowa kluczowe: Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi, kompetencje władzy wykonawczej względem Sił Zbrojnych, operacje wojskowe poza granicami państwa, zwierzchnictwo Prezydenta RP nad Siłami Zbrojnymi
dr Jacek Stochel
Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland
ORCID: 0000-0002-2685-4296
The Polish Military Contingent in the Republic of Lebanon: de lege ferenda remarks on the legal grounds for the use of the Armed Forces of the Republic of Poland abroad
The use of the Polish Armed Forces (PAF) abroad is one of the many instruments of creating the State's foreign policy. The involvement of the Armed Forces abroad takes place within the framework of international organisations or coalition missions. The individual involvement of the armed forces abroad in order to protect the national interest cannot be ruled out either. The article analyses the current legal regulations concerning the stay and use of the PAF abroad. Questions were raised relating to the current regulations on the powers of the executive authorities in this respect. Based on the example of the Polish Military Contingent in the Republic of Lebanon, where these issues are most visible, but also on the analysis of previous decisions on the use of the Polish Armed Forces abroad, the current regulations were criticised. The article also includes proposals for changes of regulations, which may contribute to the improvement of the effectiveness of the operations of the Polish Armed Forces abroad, taking into account the variety of possibilities of their use, while removing the existing legal doubts.
Keywords: The Armed Forces of the Republic of Poland, supremacy over the Armed Forces, powers of the executive authorities over the Armed Forces, military operations abroad, the authority of the President of the Republic of Poland over the Armed Forces
Bibliografia/References
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
Balicki R., Zwierzchnictwo prezydenta RP nad siłami zbrojnymi (wybrane problemy), „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014/2(18).
Gross O., Unresolved Legal Questions concerning Operation Inherent Resolve, „Texas International Law Journal” 2017/52.
Laprus M., Leksykon wiedzy wojskowej, Warszawa 1979.
Mróz M., Podstawy prawne obecności polskiego kontyngentu wojskowego w Iraku, Warszawa 2004.
Nowak Z., Formalnoprawne aspekty użycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w operacji Inherent Resolve w Państwie Kuwejt, Republice Iraku i Państwie Katar, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2017/2.
Opaliński B., Rozdzielenie kompetencji władzy wykonawczej między Prezydenta RP oraz Radę Ministrów na tle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, LEX 2012.
Filip Geburczyk
doktor nauk prawnych, adiunkt, Katedra Prawa Publicznego i Teorii Prawa, Wydział Psychologii i Prawa w Poznaniu, Uniwersytet SWPS, Filia w Poznaniu, Polska
ORCID: 0000-0003-4477-3200
Naruszenie przepisów procesowych jako kryterium sądowej kontroli aktu administracyjnego w prawie polskim i unijnym
Proces integracji prawnej w ramach UE pociąga za sobą postępującą integrację administracji w struktury ponadnarodowe. W konsekwencji zagadnienia ochrony prawnej przed działaniami administracji krajowej coraz częściej muszą uwzględniać perspektywę unijną. Zważywszy na istotny wpływ prawa UE na prawo administracyjne państw członkowskich, niniejszy artykuł podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, jak ukształtowany jest model ochrony prawnej w związku z naruszeniem przepisów proceduralnych w prawie traktatowym UE oraz czy model ten wywiera wpływ na rozwiązania polskie, by w kolejnym kroku przesądzić, czy zachodzi w tym zakresie proces konwergencji dążący do „niezbędnej spójności ustanowionego w traktacie (...) systemu ochrony prawnej”.
Słowa kluczowe: kontrola sądowa, wymogi proceduralne, akt administracyjny, proceduralizacja, autonomia proceduralna
dr Filip Geburczyk
Assistant Professor, Department of Public Law and Theory of Law, Faculty of Psychology and Law in Poznan, SWPS University of Social Sciences and Humanities, Poland
ORCID: 0000-0003-4477-3200
Violation of procedural regulations as a criterion for judicial review of administrative acts in Polish and EU law
The process of legal integration within the EU entails a progressive integration of the administration into supranational structures. As a consequence, issues of legal protection against actions of the national administration must increasingly take into account the EU perspective. Considering the significant impact of EU law on the administrative law of the Member States, this article attempts to answer the question of how the model of legal protection is shaped in relation to the violation of procedural regulations in the EU treaty law and whether this model affects Polish solutions, in order to determine in the next step whether there is a convergence process in this respect, aiming at the “necessary coherence of the system of legal protection established by the Treaty”.
Keywords: judicial control, procedural requirements, administrative act, proceduralisation, procedural autonomy
Bibliografia/References
Adriaanse P.C., Appropriate Measures to Remedy the Consequences of Unlawful State Aid, „Review of European Administrative Law” 2009/1.
Craig P., EU Administrative Law, Oxford 2018.
Craig P., Burca G. de, EU Law. Text, Cases and Materials, Oxford 2008.
Daniel P., Naruszenie przepisów postępowania jako przesłanka uchylenia decyzji lub postanowienia w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Warszawa 2016.
Danwitz T. von, Europäisches Verwaltungsrecht, Berlin 2008.
Dudzik S., Iwańska B., Kawka I. [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 3, Europeizacja prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2014.
Duniewska Z., Materialne prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady, red. M. Stahl, Warszawa 2005.
Fehling M., Eigenwert des Verfahrens im Verwaltungsrecht, „Veröffentlichungen der Vereinigung der Deutschen Staatsrechtslehrer” 2011/70.
Geburczyk F., Zjawisko proceduralizacji w prawie administracyjnym a kierunki ewolucji procedury administracyjnej, Warszawa 2019.
Hartley T.C., The Foundations of European Union Law, Oxford 2014.
Hering L., Fehlerfolgen im europäischen Eigenverwaltungsrecht, Heidelberg 2019.
Hofmann H.C.H., Rowe G.C., Türk A.H., Administrative Law and Policy of the European Union, Oxford 2011.
Hufen F., Siegel T., Fehler im Verwaltungsverfahren, Baden-Baden 2018.
Jagielska M., Jagielski J., Stankiewicz R., Grzywacz M. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2019.
Jagielski J., Gołaszewski P., Kryzys prawa administracyjnego a zmiana jego paradygmatu [w:] Jakość prawa administracyjnego, red. D.R. Kijowski, A. Miruć, A. Suławko-Karetko, Warszawa 2012.
Kaczmarek P., Dwa ujęcia proceduralizacji prawa [w:] Z zagadnień teorii i filozofii prawa. W poszukiwaniu podstaw prawa, red. A. Sulikowski, Wrocław 2006.
Kahl W., Rozwój prawa UE i orzecznictwa TS, „Europejski Przegląd Sądowy” 2011/10.
Kmieciak Z., Współczesna formuła ochrony interesów w prawie administracyjnym (aspekt procesowy), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2015/2.
Kowalik-Bańczyk K. [w:] Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. T. III. Art. 223‒358, red. D. Kornobis-Romanowska, J. Łacny, A. Wróbel, LEX 2012.
Lang W., Prawo procesowe a prawo materialne. Wzajemne relacje [w:] Prawo w XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, red. W. Czapliński, Warszawa 2006.
Lipowicz I., Administracja polska wobec europeizacji [w:] Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, red. J. Boć, A. Chajbowicz, Wrocław 2009.
Lipowicz I., Europeizacja administracji publicznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2008/1.
Lipowicz I., Dylematy zmiany siatki pojęciowej w nauce prawa administracyjnego [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego, Zakopane 24‒27 września 2006 r., red. J. Zimmermann, Warszawa 2007.
Piątek W., Skoczylas A. [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 10, Sądowa kontrola administracji publicznej, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2016.
Scheuring K. [w:] Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. T. III. Art. 223‒358, red. D. Kornobis-Romanowska, J. Łacny, A. Wróbel, LEX 2012.
Schima B. [w:] The EU Treaties and the Charter of Fundamental Rights: A Commentary, red. M. Kellerbauer, M. Klamert, J. Tomkin, Oxford 2019.
Schmidt-Aßmann E., Kohärenz und Konsistenz des Verwaltungsrechtsschutzes, Tübingen 2015.
Schoch F., Gerichtliche Verwaltungskontrollen [w:] Grundlagen des Verwaltungsrechts Band III: Personal, Finanzen, Kontrolle, Sanktionen, Staatliche Einstandspflichten, red. W. Hoffmann-Riem, E. Schmidt-Aßmann, A. Voßkuhle, München 2013.
Wojciechowski B. [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 4, Wykładnia w prawie administracyjnym, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2012.
Woś T. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2016.
Zimmermann J., Jedność prawa administracyjnego [w:] Między tradycją a przyszłością w nauce prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi, red. J. Supernat, Wrocław 2009.
Marcin Gubała
doktor nauk prawnych, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, Polska
ORCID: 0000-0001-8443-3206
Przepis art. 70 ustawy – Prawo przedsiębiorców. Krok w stronę instytucjonalizacji reformy prawa?
Artykuł jest poświęcony uregulowaniu zawartemu w art. 70 ustawy – Prawo przedsiębiorców, które dotyczy działań reformatorskich w obszarze prawa gospodarczego. W opracowaniu zostały zawarte rozważania dotyczące tego, czy unormowanie to może być postrzegane jako próba wprowadzenia do polskiego porządku prawnego zinstytucjonalizowanej reformy prawa. W szczególności zostały przedstawione: rola unormowania w systemie prawa, zakres przedmiotowy i podmiotowy regulacji, a także tryb wykonywania obowiązków wynikających z tej regulacji, a spoczywających na organach władzy publicznej. Ponadto w opracowaniu zaprezentowano wyniki analizy praktycznego zastosowania art. 70 ustawy – Prawo przedsiębiorców. Artykuł zawiera także ocenę analizowanej regulacji wraz z ukazaniem jej wad i zalet.
Słowa kluczowe: reforma prawa, przegląd prawa, prawo przedsiębiorców
dr Marcin Gubała
WSB University in Gdansk, Poland
ORCID: 0000-0001-8443-3206
Article 70 of the Entrepreneurs Act. A step towards institutionalising the legal reform?
The article analyses the regulation contained in Article 70 of the Entrepreneurs Act, which concerns reform measures in the field of business law. The study includes considerations as to whether this regulation can be perceived as an attempt to introduce an institutionalised law reform to the Polish legal system. In particular, the following has been presented: the role of the regulation in the legal system; the scope of the regulation; as well as the mode of performance of the obligations arising from this regulation and incumbent on public authorities. In addition, the study presents the results of the analysis of the practical application of Article 70 of the Entrepreneurs Act. The article also contains an assessment of the analysed regulation along with its advantages and disadvantages.
Keywords: law reform, law review, entrepreneurs’ law
Bibliografia/References
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
Borecki P., Reforma prawa wyznaniowego w Polsce, Warszawa 2013.
Daniluk P. (red.), Reforma prawa wykroczeń, Warszawa 2019.
Dubowik A., Powołanie jako podstawa nawiązania stosunku pracy a reforma prawa pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2004/6.
Kala D., Zgoliński I. (red.), Reforma prawa karnego materialnego i procesowego z 2015 roku: wybrane zagadnienia, Warszawa 2015.
Kępiński M., Seweryński M., Zieliński A., Rola kodyfikacji na przykładzie prawa prywatnego w procesie legislacyjnym, „Przegląd Legislacyjny” 2006/1.
Kirby M., Changing fashions and enduring values in law reform [w:] Reforming law reform. Perspectives from Hong Kong and beyond, red. M. Tilbury, S.N.M. Young, L. Ng, Hong Kong 2014.
Kosikowski C., Legislacja finansowa, Warszawa 1998.
Malinowski A., Komunikatywność polskich kodeksów, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2016/1.
Mazuryk M., Sadowski I., Organizacja i funkcjonowanie Komisji Kodyfikacyjnych Prawa Cywilnego w latach 1919–1989. Zarys problematyki, „Roczniki Nauk Prawnych” 2013/1.
Mojak R., Parlament a rząd w ustroju Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 2007.
Rees N., The birth and rebirth of law reform agencies, https://www.lawreform.vic.gov.au/sites/default/files/ALRAC%2BPaper%2B_NeilRees.pdf.
Sołtysiński S., Spóźniona reforma prawa spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 1999/5.
Stark S.W., The Work of the British Law Commissions. Law Reform... Now?, Oxford – Portland 2017.
Wierczyński G., Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, LEX 2016.
Wierczyński G., Udostępnianie informacji o prawie jako warunek skutecznej działalności prawotwórczej, LEX 2015.
Wiśniewski A.W., Przepisy o Krajowym Rejestrze Sądowym a reforma prawa handlowego, „Przegląd Prawa Handlowego” 1999/4.
Wronkowska S., Proces prawodawczy dwóch dekad – sukcesy i niepowodzenia, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2009/2.
Kazimierz Bandarzewski
doktor habilitowany, adiunkt w Katedrze Prawa Samorządu Terytorialnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, Polska
OECID: 0000-0002-8783-8820
Wybór dyrektora gminnej szkoły podstawowej w trybie pozakonkursowym
Wybór dyrektora szkoły publicznej w trybie pozakonkursowym w oparciu o przepisy Prawa oświatowego stanowi kontynuację wcześniejszej regulacji ustawy o systemie oświaty. Tryb ten jednak nie jest uregulowany poprawnie i można wskazać co najmniej kilka sytuacji, w których organ prowadzący szkołę nie będzie mógł doprowadzić do wyłonienia kandydata na dyrektora szkoły. W szczególności ustawodawca nie uregulował przypadków, w których opinii nie wyrazi ani rada pedagogiczna, ani rada szkoły. Wątpliwości budzi kompetencja kuratora oświaty do współdecydowania o obsadzie stanowiska kierowniczego w szkole. W praktyce ten tryb obsady stanowiska dyrektora szkoły publicznej jest najmniej transparentny, a celem ustawodawcy było przyznanie kompetencji stanowiących jedynie organowi prowadzącemu szkołę oraz kuratorowi oświaty. Bardziej precyzyjnie powinna być uregulowana sytuacja powierzania pełnienia obowiązków dyrektora szkoły w przypadku, gdy na tym stanowisku kierowniczym jest wakat, bowiem w tym zakresie obecna regulacja jest zbyt hermetyczna.
Słowa kluczowe: dyrektor szkoły publicznej, organ prowadzący szkołę, kurator oświaty, powierzenie stanowiska dyrektora szkoły, opinia rady pedagogicznej, opinia rady szkoły
dr hab. Kazimierz Bandarzewski
Assistant Professor at the Department of Local Government Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University, Poland
ORCID: 0000-0002-8783-8820
Procedure for selecting the principal of a municipal primary school by way of a non-competitive procedure
The election of a public school principal in a non-competitive procedure based on the provisions of the Education Law is a continuation of the previous regulation of the Education System Act. However, this procedure is not regulated correctly and it is possible to indicate at least a few situations in which the school governing body will not be able to select a candidate for the position of school principal. In particular, the legislator failed to regulate cases in which neither the pedagogical council nor the school council will express their opinion. The competence of the school superintendent to co-decide on the appointment of an executive position at school raises doubts. In practice, this procedure of filling the position of a public school principal is the least transparent, and the legislator's aim was to grant deciding competencies only to the school governing body as well as the school superintendent. The situation of entrusting the performance of the duties of a school principal should be regulated more precisely in the event that there is a vacancy in this executive position, because the current regulation in this respect is too hermetic.
Keywords: public school principal, school governing body, school superintendent, appointment of a school principal, opinion of the pedagogical council, opinion of the school council
Bibliografia/References
Barszczewski J., Społeczne organy w systemie oświaty [w:] Meritum. Prawo oświatowe, red. K. Gawroński, S.M. Kwiatkowski, Warszawa 2014.
Grzybowski M., Zaniechanie prawodawcze w praktyce polskiego Trybunału Konstytucyjnego, http://www.confcoconsteu.org/reports/rep-xiv/report_Poland_po.pdf.
Jeżowski A.J. [w:] Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, red. W. Lachiewicz, A. Pawlikowska, Warszawa 2016.
Kurzyna-Chmiel D., Podstawy prawne i organizacyjne oświaty. Prawo oświatowe w zarysie, Warszawa 2009.
Lisowski K., Powierzenie funkcji kierowniczych w oświacie i odwołanie z nich [w:] Procedury oświatowe z wzorami dokumentów. Tom 1. Prawo oświatowe i system oświaty, red. L. Marciniak, Warszawa 2019.
Pilich M., Komentarz do ustawy – Prawo oświatowe [w:] Prawo oświatowe oraz przepisy wprowadzające. Komentarz, red. M. Pilich, Warszawa 2018.
Prusinowski P., Sytuacja prawna dyrektora szkoły – wybrane zagadnienia, „Monitor Prawa Pracy” 2012/7.
Pszczółkowski R. [w:] Meritum. Prawo oświatowe, red. K. Gawroński, S.M. Kwiatkowski, Warszawa 2014.
Pyter M., Balicki A., Prawo oświatowe. Komentarz, Warszawa 2017.
Stefanicki R., Zaniechanie a pominięcie ustawodawcze. Spór o granice kognicji Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sądowy” 2017/1.
Wierzbowski B, Glosa do wyroku TK z 24.10.2001 r., SK 22/01, „Przegląd Sejmowy” 2002/4.