Kilkadziesiąt organizacji społecznych zajmujących się edukacją zainicjowało proces myślenia nad tym, co należałoby w polskiej szkole zmienić, by była lepsza, mądrzejsza, mniej frustrująca, mniej toksyczna. Powstał Obywatelski Pakt dla Edukacji – 10-punktowy plan rozwoju konsultowany ze środowiskiem edukacyjnym, wspierany przez związki zawodowe i samorządy lokalne oraz prodemokratyczne ugrupowania polityczne. Artykuł jest kontynuacją tekstu Pakt dla edukacji Alicji Pacewicz z czerwcowego numeru „Dyrektora Szkoły”.
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2023/7
Od co najmniej kilku lat słychać z różnych stron głosy, że barierą dla rozwoju szkoły i dzieci jest obowiązująca obecnie przestarzała podstawa programowa. O ile wszyscy – włączając w to samego ministra edukacji – uważają, że jest ona zbyt obszerna i szczegółowa, o tyle brakuje jasnej koncepcji, jak się za podstawę zabrać. Jedni sądzą, że wystarczy ją ograniczyć mechanicznie, wycofując nadmiarowe wymagania, inni są zdania, że potrzebna jest zmiana paradygmatu podstawy. Chodzi o to, by zamienić długą, bo zawierającą ponad 2 tys. wymagań szczegółowych, wyliczankę tematów i pojęć na mapę kompetencji kluczowych – przedmiotowych i ponadprzedmiotowych – do rozwijania na wszystkich zajęciach.
Co proponuje Obywatelski Pakt dla Edukacji (https://sosdlaedukacji.pl/obywatelski-pakt-dla-edukacji/) i jakie wnioski wypracowano podczas Szczytu Edukacyjnego? Pierwsze z dwóch rozwiązań do równoległej realizacji dotyczy odchudzenia obecnej podstawy, co można zrobić nawet w ciągu kilku miesięcy: Radykalne ograniczenie podstawy programowej kształcenia ogólnego. W pierwszym etapie należy ograniczyć szczegółowe treści przedmiotowe i liczbę wymagań, znajdując równowagę między ilością przekazywanej wiedzy a umiejętnościami i postawami. Nie chodzi o mechaniczne eliminowanie treści, ale o wyznaczenie priorytetów i określenie hierarchii ważności zagadnień i umiejętności. Podstawa programowa może zatem funkcjonować jako kompas w procesie nauczania, a nie twarde kryterium, według którego jest oceniana i rozliczana praca kadry pedagogicznej. Nauczyciele i nauczycielki oraz szkoły powinni mieć znacznie więcej swobody w dopasowaniu treści i sposobów pracy do potrzeb swoich uczniów i uczennic. Można przyjąć zasadę, że podstawa programowa wypełnia np. 60–75% cyklu nauczania (https://sosdlaedukacji.pl/wp-content/uploads/2023/04/Szczyt-Edukacyjny-Podsumowanie-debaty-obywatelskiej-rozwiazania-i-rekomendacje.pdf).
Zamów prenumeratę: www.profinfo.pl/sklep/dyrektor-szkoly,7340.html
