Problemy związane z objęciem edukacją w polskich szkołach i przedszkolach kilkuset tysięcy ukraińskich dzieci nie przyćmiły postulowanej przez samorządy konieczności przeprowadzenia reformy finansowania oświaty. Ta kwestia zgłaszana od co najmniej kilku lat i jednocześnie skutecznie ignorowana przez kolejne rządy stała się na tyle pilna, że władze państwowe chcą w końcu o niej z samorządem rozmawiać.
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2022/5
Kolejne lata ograniczania dochodów jednostek samorządu terytorialnego zrobiły swoje. Wraz z nastaniem 2022 r. samorządy stanęły przed poważnym dylematem, jak przy niemal identycznej co rok temu subwencji poradzić sobie z zadaniami oświatowymi, które stają się coraz bardziej kosztowne, podczas gdy środki mające pozwolić je sfinansować coraz bardziej skromne.
Przyczyną bicia na alarm stało się uchwalenie zmian do ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, ograniczenie wpływów z podatków wynikające z Polskiego Ładu oraz wysokość subwencji oświatowej i propozycja jej podziału na ten rok – przy zmniejszonych dochodach samorządów będzie ona wyższa tylko o 1,32 mld zł niż w 2021 r., co według samorządowców pozwoli na pokrycie zaledwie 60% planowanych wydatków oświatowych, a tym samym rosnąca od lat luka finansowa w oświacie powiększy się do 32 mld zł.
Tak duże niedoszacowanie kosztów edukacji ponoszonych przez gminy i powiaty stało się powodem negatywnego zaopiniowania przez stronę samorządową projektu rozporządzenia w sprawie podziału części oświatowej subwencji ogólnej na 2022 r. Samorządowcy, w imieniu których na listopadowym posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego wypowiadał się Jacek Brygman, wójt gminy Cekcyn i wiceprzewodniczący Zarządu Związku Gmin Wiejskich RP, wskazali, że zaplanowana kwota powinna być wyższa o co najmniej 4 mld zł. I nie dali się przekonać wiceminister Marzenie Machałek, że przewidziane w subwencji na oświatę 53,3 mld zł to rekordowo dużo (https://samorzad.pap.pl/kategoria/edukacja/samorzady-negatywnie-o-podziale-subwencji-na-2022-r-chca-minimum-4-mld-wiecej).
