Zwykle o przywództwie w szkole mówi się w kategoriach osiągnięć i pozytywnych działań, mniej zaś codziennych zmagań z własnymi niedoskonałościami. Ta „niedoskonałość” nie zawsze jest zjawiskiem obiektywnym, częściej wynika z subiektywnej samooceny dyrektora. W niniejszym artykule przedstawiam sposoby radzenia sobie z tym problemem.
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2025/2
Jeśli wypadamy w swoich oczach niezbyt pozytywnie, to prawdopodobnie dlatego, że cierpimy na specyficzną, bardzo powszechną przypadłość, która może dotyczyć nawet 80% dyrektorów placówek oświatowych. Zamartwiają się oni, że nie są wystarczająco kompetentni, by zajmować to stanowisko, własne sukcesy przypisują szczęściu lub przecenianiu przez innych, wątpią w swoje osiągnięcia i boją się, że zostaną zdemaskowani jako „oszuści”. Osoby dotknięte tym syndromem często starają się za bardzo i odczuwają niepokój przed ujawnieniem rzekomych niedostatków. Strach przed zdemaskowaniem i nieustanne wątpliwości co do własnych możliwości mogą zaciemniać osąd, utrudniać asertywność i negatywnie wpływać na efektywność.
Syndrom oszusta (ang. impostor syndrome), który w polskiej literaturze psychologicznej funkcjonuje również pod nazwą zespół lub osobowość oszusta, został po raz pierwszy opisany w 1978 r. przez psycholożki kliniczne Pauline Clance i Suzanne Imes. W ocenie dr. Michaela F. Brooma 70–80% liderów doświadcza tego syndromu. To zjawisko psychologiczne nie jest formalnie uznawane za zaburzenie psychiczne (nie znajduje się w klasyfikacji DSM-5). Najczęściej odnosi się do poczucia nieadekwatności w kontekście inteligencji i osiągnięć, choć ma także związek z perfekcjonizmem i wpływem społecznym. Syndrom oszusta może pojawiać się w pracy, relacjach, przyjaźniach czy ogólnym postrzeganiu siebie, hamując przed odczuwaniem zasłużonej pewności siebie. Paradoksalnie, doświadczają go często ludzie wybitni i osiągający sukcesy. Z zewnątrz nie widać powodów, by czuli się jak oszuści, a jednak tak właśnie jest, co czyni to zjawisko trudnym do zrozumienia i przepracowania.
Zamów prenumeratę: www.profinfo.pl/sklep/dyrektor-szkoly,7340.html
