Eerst de laarzen aan en dan de cijfers bekijken

De Agro sector is een dynamische sector, en een specifieke tak van sport binnen de accountancy. Niet voor niets dat een aantal kantoren hier een specialisatie in heeft ontwikkeld, of een aparte tak voor heeft opgezet. Wat maakt de Agro sector nu bijzonder, en wat vraagt het van jouw rol als accountant? We vroegen het Gerjan Smit, eigenaar van ODG Accountants en adviseurs. Gerjan heeft bijna dertig jaar ervaring als accountant en is inmiddels zo’n vijftien jaar gespecialiseerd in de agrarische sector. 

De passie die Gerjan Smit heeft voor de agrarische sector begon al in zijn jeugd. Hij groeide op in een klein dorp met 500 inwoners in een landelijke omgeving en daar werd het zaadje geplant voor zijn interesse. In 2020 trad agrarisch accountant Gerjan Smit toe tot vennoot bij ODG. ODG Accountants en Adviseurs is al 70 jaar een accountantskantoor voor agrarische bedrijven.

Gerjan: “Ik ben betrokken geweest bij de totstandkoming van het Agroteam binnen ODG. Dat voelde goed en logisch. Inmiddels hebben we een mooie klantenkring opgebouwd, met name binnen de veehouderij, en staat er een sterk team dat de werkwijze van ODG volledig omarmt. Partnerschap en de persoonlijke relatie met ondernemers staat hierin centraal.

Gerjan Smit

Wat maakt de agrarische sector bijzonder?

"Alles draait om groei en bloei, of het nu gaat om gewassen of veeteelt. In deze sector gaat het niet alleen om een productieproces, maar vooral om het uiteindelijke product. Of dat nu eieren of kalveren zijn, de sector kent bevlogen ondernemers die vaak vanuit een jarenlange familietraditie het bedrijf runnen. En het is een kapitaalintensieve sector. Ook al is een bedrijf niet heel groot, je hebt het al snel over miljoenen euro’s aan grond, onroerend goed, arbeidskrachten en machines. Duurzaamheid, en dan met name de stikstofproblematiek, staat al jaren hoog op de agenda, met bijbehorende grote investeringen gericht op verantwoorde bedrijfsvoering. Dit alles maakt het voor mij een interessante sector. Niet alleen persoonlijk, maar ook inhoudelijk voor mijn vak. En het blijft mooi om aan de keukentafel op de boerderij aan te schuiven voor het gesprek met de ondernemer.”  

Wat is jouw rol als accountant? 

“Ik trek regelmatig mijn laarzen aan, omdat ik wil zien wat er binnen het bedrijf speelt. Pas dan kun je een degelijk plan opstellen en dit vertalen naar concrete cijfers. In de agrarische sector, die bekend staat om zijn kapitaalintensiviteit, zijn zaken als bedrijfsoverdracht, overnames en milieu-investeringen vaak onderwerp van gesprek. Dan stel je vragen als: Wat zijn je toekomstplannen? Welke regelingen zijn van toepassing? En hoe kunnen we dit fiscaal zo voordelig mogelijk vormgeven? ODG is sterk verankerd in de regio, waar we persoonlijke relaties opbouwen door regelmatig bij de bedrijven langs te gaan. We lopen door de stallen en zien hoe er dagelijks wordt gewerkt. Deze nabijheid stelt ons in staat om de behoeften van de ondernemers goed te begrijpen. En ik vind het belangrijk om me te blijven verdiepen in de sector, te blijven leren. Dat maakt het werken als accountant in de agrarische sector boeiend en uitdagend! Zeker in deze tijd waarin veel verandert.”  

In hoeverre is jouw rol in de afgelopen jaren veranderd?

“Mijn rol als accountant heeft zich niet alleen uitgebreid, maar ook verdiept. Binnen de agrarische sector is er een enorme behoefte aan duidelijkheid. Wat zijn bijvoorbeeld de consequenties van bepaalde keuzes? Door hier helder in te zijn en gewoon te zeggen waar het op staat, bieden we agrariërs advies waar ze echt iets aan hebben. We kijken naar schaalvergroting, investeringen en de haalbaarheid van bijvoorbeeld een bedrijfsoverdracht. Dit alles om ervoor te zorgen dat we de best mogelijke ondersteuning bieden. Zo is het van belang om rekening te houden met fiscale gevolgen en zorgvuldig te kijken naar de mogelijkheden voor subsidies. Dit betekent dat we meer bezig zijn met het opstellen van prognoses en het beoordelen of bepaalde investeringen verstandig en haalbaar zijn. Met de groeiende regelgeving en de extra eisen van zowel banken als overheden komt er nu veel meer bij kijken. Door deze veranderingen kom je vanzelf meer in een adviserende rol. Ik vergelijk mijn werk weleens met dat van een huisarts, voor een mestboekhouding bijvoorbeeld, verwijs ik door naar specialisten of adviesbureaus. Soms nemen we experts, zoals een notaris, mee naar het gesprek met de ondernemer.” 

Hoe help je ondernemers met efficiëntere administratieve automatisering?

“Bij dit onderwerp zie ik een duidelijk verschil tussen de jongere en oudere generatie agrariërs. Met name bij oudere ondernemers die geen opvolging hebben, is er minder geautomatiseerd en komt er soms nog een doos met administratie op tafel. Is die zoon of dochter er wel in het bedrijf, dan zijn de processen vaak goed ingericht, is er zicht op de investeringsmogelijkheden en meer kennis en betrokkenheid bij de algehele financiële bedrijfsvoering. Wij proberen altijd in goed overleg met de ondernemer de administratieve processen zo efficiënt mogelijk in te richten. Met de software van Twinfield Boekhouden en Basecone heb je op een relatief eenvoudige manier de zaken goed op orde. Het handige van Twinfield  is bijvoorbeeld dat het is gekoppeld aan EDI-Circle en Basecone, zodat facturen en factuurregels automatisch vanuit EDI-Circle naar Basecone gaan en direct op de juiste plek in de boekhouding worden neergezet. Dit betekent dat ook wij minder tijd kwijt zijn aan de controle hiervan.” 

En heb je nog wensen of tips voor verbetering hiervan?  

“Er is altijd wel wat te wensen! Samen met andere accountantskantoren is het streven om tot een betere benchmark voor de agrosector te komen. Het zou mooi zijn als we dit samen met Twinfield kunnen faciliteren. Hoe groter de databank is, hoe meer relevante cijfers we hieruit kunnen halen voor individuele ondernemers. En, als ik dan nog iets mag noemen, voor ons is een grootboekschema op maat maken nog ‘ouderwets handwerk’. Het zou helpen als er branchespecifieke grootboekschema's in Twinfield worden opgenomen. Maar ik kan me ook indenken dat dit makkelijker is gezegd dan gedaan.”  

Levenswerk

We vroegen Gerjan naar veelvoorkomende casussen uit zijn praktijk. "De laatste jaren is schaalvergroting vaak het vertrekpunt. Hierbij streven we naar kostenreductie met als doel een hoger rendement en het terugverdienen van de investering. Bijvoorbeeld bij stal uitbreidingen, waarbij al snel bedragen van 1 tot 2 miljoen euro aan de orde zijn. Wij stellen prognoses op en presenteren financieringsvoorstellen die de ondernemer bij de bank kan indienen. Hoewel dit klinkt als een eenvoudig proces, gaan hier behoorlijk wat stappen aan vooraf. 

Hierbij spelen zaken als het bestemmingsplan, duurzaamheidseisen, luchtwassers en de aanleg van de stalvloer een cruciale rol. In dit specifieke geval was de eigenaar al op leeftijd en was zijn zoon actief binnen het bedrijf. Dit betekende dat we de notaris moesten inschakelen voor deze investering, aangezien de bank bepaalde zaken vastgelegd wilde zien in een testament. Tegelijkertijd wenste de vader een pensioenvoorziening. Hoe kun je dit alles regelen en het toch rendabel houden voor de zoon? Dit traject vergt intensieve begeleiding, talloze documenten en rapportages, vele uren aan de keukentafel en achter het bureau. Er staat veel op het spel, het betreft immers het levenswerk van de vader en de toekomst van de zoon. "Ik vind het mooi en waardevol om hier deel van uit te maken.”