EU-OSHA publiceert enkele nieuwe documenten met informatie en tips over hoe werknemers die getroffen zijn door long COVID kunnen worden ondersteund, inclusief het belang van re-integratie en begeleiding bij het beoordelen van het werkvermogen en het aanbrengen van aanpassingen op de werkplek.
Bron: senTRAL
Auteur(s): Geert Van Cauwenberge
We vatten de belangrijkste bevindingen samen van de discussienota die EU-OSHA publiceerde. Long COVID is erkend als een chronische aandoening en in sommige landen zelfs als een handicap. In Europa verschilt de officiële erkenning per land: sommige zien het als een beroepsziekte, andere als arbeidsongeval of beide. Vaak geldt die erkenning enkel voor zorgpersoneel.
Impact op werk en re-integratie
Long COVID kan weken tot maanden aanhouden, met schommelingen in ernst. De aandoening treft vooral vrouwen tussen 25 en 69 jaar. Zelfs mensen met milde infecties kunnen langdurig uitvallen. Dit maakt werkhervatting complex, zeker in sectoren waar fysieke of mentale belasting hoog is, zoals zorg en onderwijs. De WHO en EU-OSHA benadrukken het belang van een individuele aanpak bij revalidatie en werkhervatting. Symptomen zoals vermoeidheid, cognitieve stoornissen en ademhalingsproblemen moeten herkend en aangepakt worden in samenwerking met arbeidsartsen en werkgevers.Revalidatie: uitdagingen en ongelijkheden
Effectieve revalidatie bij long COVID vereist een multidisciplinaire aanpak: artsen, fysiotherapeuten, psychologen en andere specialisten werken samen. Toch zijn er drempels. Klachten worden niet altijd herkend of ernstig genomen, vooral bij mensen uit lagere sociaaleconomische groepen. Bovendien is de toegang tot gespecialiseerde zorg niet overal gelijk. In veel landen, zoals Zweden en Italië, zijn speciale revalidatiecentra opgericht. Deze bieden zowel klinische als ambulante zorg en werken met vragenlijsten en gezondheidsschalen om de ernst van klachten objectief te meten. Toch ontbreken uniforme richtlijnen.Rol van sociale zekerheid
In Europa verschilt de manier waarop landen omgaan met long COVID binnen hun socialezekerheidsstelsel. Zo bieden sommige landen, zoals Italië, duidelijke procedures voor erkenning als beroepsziekte en toegang tot revalidatie en uitkeringen. Andere landen hebben beperktere ondersteuning of geen officiële erkenning meer. Er is nood aan geharmoniseerde regelgeving binnen Europa, zodat patiënten gelijke toegang krijgen tot revalidatie en sociale bescherming. De Europese Commissie heeft hiervoor aanbevelingen gedaan, zoals het opnemen van COVID-19 op de Europese lijst van beroepsziekten.Hoe werkcapaciteit beoordelen?
Er bestaan nog geen universele richtlijnen om werkcapaciteit bij long COVID te beoordelen, maar er zijn wel tools. De Work Ability Index (WAI) is een bekende schaal die werkvermogen beoordeelt aan de hand van onder meer gezondheid, ziektes en mentale fitheid. Andere 19meetinstrumenten evalueren vermoeidheid, ademhalingscapaciteit, cognitieve functies of slaapstoornissen. Het is belangrijk dat deze meetmethoden breed ingezet worden bij terugkeer naar werk. Ze bieden objectieve informatie voor artsen, werkgevers en werknemers en kunnen helpen om aangepaste werkvoorwaarden te bepalen, zoals deeltijdwerk, thuiswerk of een gefaseerde terugkeer.Wat kun je als werkgever doen?
Werkgevers spelen een cruciale rol in de re-integratie van werknemers met long COVID. EU-OSHA doet de volgende aanbevelingen: • Zorg voor open communicatie over klachten en mogelijkheden. • Werk samen met arbeidsartsen en bied re-integratieplannen op maat aan. • Voorzie flexibele werkuren, aangepaste taken of telewerk. • Respecteer medische privacy. • Stimuleer een ondersteunende werkcultuur zonder stigma. Daarnaast is het belangrijk om contact te houden met afwezige werknemers, hen op te volgen en geleidelijk te laten terugkeren als dat medisch verantwoord is.Inzichten voor werknemers
Werknemers met long COVID moeten hun klachten ernstig nemen, ook al lijken ze mild. Ze hebben recht op medische evaluatie, revalidatie en eventueel sociale ondersteuning. Zelfmanagement, zoals aangepaste fysieke inspanning of cognitieve training, kan ook helpen. Terugkeer naar werk betekent niet altijd dat het herstel volledig is – heropflakkeringen zijn mogelijk en moeten opnieuw geëvalueerd worden.Beleidsaanbevelingen
Beleidsmakers moeten inzetten op:
- snelle herkenning van long COVID via gestandaardiseerde methoden;
- toegang tot revalidatie en socialezekerheidsrechten voor alle werknemers;
- integratie van zorg, werk en sociale bescherming;
- regelmatige bijscholing van zorgprofessionals;
- nationale strategieën rond terugkeer naar werk.
Lees meer info over COVID-19 voor preventieadviseur op senTRAL.
Bron: https://osha.europa.eu/nl/highlights/long-covid-rehabilitation-and-practical-workplace-support
