Een dutje op de werkvloer is goed voor de gezondheid en productiviteit

Een goede nachtrust is van essentieel belang voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid van werknemers. Werkgevers investeren vaak in verschillende manieren om hun werknemers gezond te houden, zoals fitnessruimtes en gezonde snacks, maar het belang van ‘powernaps’ wordt vaak over het hoofd gezien. Meer nog, het wordt vaak onterecht geassocieerd met luiheid. Daarom bekijken we hier het belang van powernaps op de werkvloer vanuit een gezondheidsperspectief, en hoe dit past in een welzijnsbeleid op het werk.

 

Chronisch gebrek aan slaap

Werknemers in België hebben vaak last van een chronisch slaaptekort. Uit onderzoek blijkt dat één op drie Belgen te weinig slaapt en dat slechts één op tien mensen uitgerust wakker wordt. De oorzaken van dit slaaptekort zijn divers, zoals werkdruk, stress, onregelmatige werktijden en het gebruik van digitale apparaten in de avonduren. Ook op de werkvloer heeft dit slaaptekort gevolgen, zoals een verminderde concentratie, verhoogde kans op fouten en ongelukken, en een lagere productiviteit. Bovendien verhoogt een chronisch slaaptekort de kans op gezondheidsproblemen zoals obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten en depressie. Het is daarom belangrijk dat werkgevers en preventieadviseurs het belang van slaap onder de aandacht brengen, en initiatieven nemen om werknemers te helpen hun slaapkwaliteit te verbeteren.

Het nut van een dutje

Het menselijk bioritme kent ups en downs gedurende de dag, waarbij we vaak een dip ervaren in de (vroege) namiddag. Een powernap van 10 tot 30 minuten kan helpen om deze dip te overbruggen en de alertheid te verbeteren. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat dutjes of ‘powernaps’ effectief zijn om de batterijen weer op te laden en de geestelijke gezondheid te verbeteren.Het is wel belangrijk om te onthouden dat powernaps niet bedoeld zijn om een volledige slaapcyclus te doorlopen. Wanneer we langer dan een half uur dutten komen we in diepere stadia van slaap, wat kan leiden tot een gevoel van vermoeidheid en slaperigheid, bekend als ‘slaapinertie’, die ons vermogen om wakker te worden en alert te zijn kunnen beïnvloeden. Powernaps van 20 à 30 minuten hebben bewezen effectief te zijn in het verhogen van de alertheid en het verbeteren van de prestaties, terwijl ze niet lang genoeg zijn om in de diepere stadia van slaap te komen.

Hogere productiviteit, minder verzuim

Nogal wat werkgevers zijn nog terughoudend als het gaat om het faciliteren van powernaps op de werkvloer, vanuit de gedachte dat tijd geld is en dat powernaps ten koste gaan van de productiviteit. Daarnaast is er ook bezorgdheid dat het creëren van slaapruimtes op kantoor als een verkeerd signaal kan worden opgevat. Sommige werkgevers vrezen dat slaapruimtes het beeld kunnen scheppen dat het bedrijf niet genoeg werk heeft om zijn werknemers bezig te houden. Maar het faciliteren van powernaps kan juist de productiviteit verhogen doordat werknemers alerter zijn en minder fouten maken.

In 2022 heeft Attentia 9.214 werknemers bevraagd over hun slaapkwaliteit. 9% van hen meldde dat ze in het voorgaande jaar slaapproblemen hadden gehad. Bovendien bleek uit een andere bevraging van Attentia bij 495 werknemers uit de retailsector, dat werknemers met een combinatie van overgewicht en klachten van slaperigheid overdag (hoge score op de Epworth Sleepiness Scale) een significant hoger verzuim hadden. Powernaps kunnen dus worden beschouwd als een onderdeel van een geïntegreerd welzijnsbeleid op het werk.

Een concrete aanpak

Een stappenplan voor werkgevers om powernaps te integreren op de werkvloer als onderdeel van een welzijnsbeleid kan er als volgt uitzien:

 

• overtuig het management: maak het bewust van de voordelen van powernaps en de impact die ze kunnen hebben op de productiviteit, gezondheid en welzijn van werknemers
• creëer een rustruimte: creëer een ruimte op de werkplek waar werknemers een powernap kunnen doen; die ruimte moet donker en stil zijn en de temperatuur moet comfortabel zijn voor slapen - verduisteringsgordijnen, een comfortabele stoel of bed en rustgevende achtergrondgeluiden kunnen ook helpen om de ruimte ontspannend te maken
• geef duidelijke richtlijnen aan werknemers over de duur van powernaps en beperk de duur tot 20 à 30 minuten
  plan powernaps: stel richtlijnen op voor het plannen van powernaps; werknemers moeten bijvoorbeeld hun powernaps plannen tijdens rustige tijden of pauzes om te voorkomen dat het werk wordt onderbroken
• wees flexibel: als werkgever kun je flexibele werkuren aanbieden, zodat werknemers op momenten dat ze zich vermoeid voelen een powernap kunnen nemen
• train werknemers over het belang van powernaps, de duur en de frequentie ervan, en geef hen richtlijnen over het gebruik van de rustruimte - werknemers kunnen ook worden aangemoedigd om slaap-apps te gebruiken om hun slaapgewoonten te volgen en tips te krijgen voor het verbeteren van hun slaapkwaliteit
  niet voor iedereen: het is belangrijk om de powernap niet als verplichting op te leggen; sommige werknemers geven er de voorkeur aan om de pauze te gebruiken om buiten te wandelen of te ontspannen zonder te slapen
• evalueer en verbeter: monitor en evalueer het gebruik van de rustruimte en de effectiviteit van het beleid, en pas dit beleid aan wanneer dat nodig is in samenspraak met de werknemers

 

Bewustmaking

Powernaps op de werkvloer kunnen een effectieve manier zijn om de productiviteit van werknemers te verhogen en de kans op uitval te verminderen. Als preventieadviseur of werkgever is het belangrijk om werknemers bewust te maken van het belang van slaap en powernaps, en om praktische maatregelen te nemen om powernaps mogelijk te maken. Door te investeren in powernaps op de werkvloer kan men bijdragen aan een gezonde en productieve werkomgeving voor de werknemers.

 

Meer in senTRAL:

Aanpak van vermoeidheid op de werkvloer
Gezondheidspromotie voor werknemers met ploegenarbeid
Is een “powernap” op de werkvloer nuttig? 
Gezonde slaap – Toolbox