Auteur(s): Geert Van Cauwenberge
Wat is functierelevantieverlies?
We spreken van functierelevantieverlies wanneer vaardigheden waar een werknemer ooit sterk in was, minder aansluiten bij de huidige vereisten van de job. Denk bijvoorbeeld aan administratief personeel dat door de digitalisering nieuwe tools moet gebruiken, of technici die met geautomatiseerde systemen moeten leren werken. De kennis en ervaring verdwijnen niet, maar worden simpelweg minder toepasbaar in de gewijzigde context.
Vooral oudere werknemers worden hiermee geconfronteerd. Ze krijgen vaak minder opleiding, hebben minder toegang tot ontwikkelingskansen en zijn soms terughoudender om nieuwe technologieën te omarmen. Dit leidt tot gevoelens van onzekerheid, frustratie en het idee niet meer mee te zijn met het team of de organisatie.
Link met burn-out en afwezigheid
Onderzoek toont aan dat functierelevantieverlies niet zonder gevolgen blijft. Een grootschalige Nederlandse studie onder bijna 4500 werknemers bevestigt dat oudere werknemers met verouderde vaardigheden vaker last hebben van emotionele uitputting, een lagere betrokkenheid bij het werk en meer (en langduriger) ziekteverzuim.
Het mechanisme daarachter is tweeledig. Enerzijds veroorzaakt het verlies aan functierelevantie stress en burn-outsymptomen. Anderzijds vermindert het de werkbetrokkenheid, wat op zijn beurt leidt tot meer absenteïsme. De werknemer voelt zich minder nuttig, minder gezien en uiteindelijk minder verbonden met de organisatie.
Impact op de werkvloer
Als deze problematiek niet wordt aangepakt, ontstaan er bredere gevolgen binnen teams en organisaties. Het gevoel van overbodigheid werkt demotiverend en tast de teamdynamiek aan. De kloof tussen jongere en oudere medewerkers wordt groter, en waardevolle kennis gaat verloren wanneer ervaren collega’s afhaken of langdurig uitvallen.
Als preventieadviseur of arbeidsarts speelt u een cruciale rol in het herkennen van deze signalen. Functierelevantieverlies wordt niet altijd als directe reden voor afwezigheid aangegeven, maar is wel een onderliggende stressfactor die sterk bijdraagt aan mentaal verzuim.
