Meer dan de auteursrechten die door de uitgever worden betaald
Het auteursrecht geeft aan auteurs het exclusieve recht om hun werk te exploiteren. Dat recht kunnen ze overdragen of in licentie geven, bijvoorbeeld aan een uitgever.
Maar, het auteursrecht is geen doel op zich. Daarom voorziet de wet uitzonderingen op het auteursrecht, zoals reprografie en thuiskopie.
Wat soms niet geweten is door auteurs, is dat ze naast een vergoeding voor de exclusieve exploitatie van hun werk (vaak geregeld via een auteurscontract bij een uitgeverij), ook recht hebben op een vergoeding voor de wettelijke uitzonderingen op dat exclusief exploitatierecht, namelijk reprografierecht.
Hoe worden die rechten geregeld?
Auteurs hebben hun exploitatierechten overgedragen aan de uitgever. Daarvoor ontvangen zij dan ook rechtstreeks van Wolters Kluwer Belgium nv een vergoeding, die we regelen in het auteurscontract dat we afsluiten met de auteurs.
Voor de regeling van de vergoedingen voor de wettelijke uitzonderingen op dat exclusief exploitatierecht (namelijk reprografievergoeding, thuiskopie, leenvergoeding …) kan een auteur zich best aansluiten bij een collectieve beheersvennootschap.
Het hoofddoel van zo een beheersvennootschap is het innen van de vergoedingen voor de wettelijke uitzonderingen op het exploitatierecht, en die verdelen aan de rechthebbende vennoten (auteurs, uitvoerende kunstenaars, uitgevers, producenten van geluids- en audiovisuele werken) die erbij aangesloten zijn. Daarnaast kan ze nog andere diensten aanbieden zoals juridisch advies.
De beheersvennootschap fungeert als tussenpersoon tussen de auteurs en de gebruikers van de werken van die auteurs. Een auteur is niet verplicht om zich aan te sluiten bij een beheersvennootschap maar in eigen beheer is het vrijwel onmogelijk om elk gebruik van een werk te controleren en de betaling van de eigen rechten te bekomen. Van de kant van de gebruikers is het eveneens niet haalbaar om voor elke kopie uit een werk de auteur of uitgever te contacteren en toestemming te vragen om een kopie te maken.
Voorbeelden van Belgische collectieve beheersvennootschappen:
- VEWA: behartigt de belangen van wetenschappelijke en educatieve Nederlandstalige auteurs. Alle info over VEWA en het lidmaatschap vind je hier.
- Assucopie: opgericht vanuit de Belgische wetenschappelijke en onderwijswereld beheert Assucopie de collectieve rechten (reprografie, thuiskopie, uitgezonderd voor onderwijsdoeleinden …) voor alle soorten van werken van Franstalige auteurs uit de onderwijs-, wetenschappelijke en universitaire wereld. Klik hier voor meer info en gratis lidmaatschap.
- Reprobel: de Belgische beheersvennootschap die de vergoedingen voor de reprografie en voor het openbaar leenrecht int en verdeelt. Hier meer daarover.