Storytelling gebruiken in veiligheidsopleidingen

Auteur: Michiel Sermeus

Wat is storytelling?

Waarom storytelling gebruiken in veiligheidsopleidingen?

• Mensen zijn van nature uit geïnteresseerd in verhalen. Daarom is het verstandig om het veiligheidswagonnetje (dat soms droog en complex kan zijn) aan deze natuurlijke neiging aan te haken.
• Wanneer mensen luisteren naar een verhaal, worden ze actieve deelnemers (aan de opleiding). Ze identificeren zich met personages en proberen te anticiperen op gebeurtenissen en gevolgen. Deze actieve deelname zet het brein in werking en leidt per definitie tot leren.
• Wanneer deelnemers naar verhalen luisteren, haken ze minder snel af en ervaren ze minder weerstand om te leren. Bovendien gaan ze de inhoud beter begrijpen en onthouden. Ze gaan ook beter inzien hoe bepaalde acties leiden tot bepaalde gevolgen.
• Verhalen werken stimulerend en inspirerend. Ze kunnen bovendien ons gedrag beïnvloeden (cf. leiden tot gewenst gedrag).

Hoe past u storytelling toe in veiligheidsopleidingen?

Onderstaand stappenplan kan helpen om succesvol storytelling in te zetten tijdens veiligheidsopleidingen:
 
1. Identificeer je doelpubliek en denk na over de boodschap die je precies wil brengen (leerdoelstellingen)

2. Kies welk type van story je wil vertellen en welke structuur je daarvoor het best gebruikt: voor veiligheidsopleidingen wordt meestal gekozen voor zogenaamde “creatieve non-fictie”. De basis van het verhaal wordt gevormd door echte personen of gebeurtenissen, maar de scènes (setting waarbinnen actie gebeurt) en acties (handelingen van de personages) mogen wat gedramatiseerd worden. Inhoudelijk moeten de gebeurtenissen wel zo accuraat en realistisch mogelijk blijven.

Die dramatisering gebeurt binnen een bepaalde structuur. Meestal wordt een vijfledige structuur gebruikt:
a. expositie: kennismaking met de personages en wat ze proberen te doen
b. opbouw (rising action): opbouw van dramatische spanning door personages te confronteren met een probleem, iets wat hen in de weg staat om hun doel te bereiken
c. crisis: uitwerking van het probleem
d. climax (resolution): oplossen van het probleem
e. afbouw (falling action): afronden van het verhaal, beantwoorden van vragen, losse eindjes wegwerken
 
3. Creëer de verschillende elementen van je verhaal: hoofdpersonages, setting, problemen/conflicten en oplossingen.
Denk na vanuit welk standpunt je het verhaal wil vertellen, of je dialogen wil gebruiken, en hoe je je verhaal realistisch, levendig en tot de verbeelding sprekend wil maken.

4. Vertel je verhaal op een aantrekkelijke manier. Denk na over stemgebruik, lichaamstaal en visuele hulpmiddelen.

Voorbeeld uit de bouwindustrie

Het Britse ergonomie-instituut CIEHF geeft nog een voorbeeld waarbij storytelling succesvol werd ingezet in de bouwindustrie.

De techniek die bij een groot bouwbedrijf gebruikt werd, is het zogenaamde “branching narrative”. Hierbij kan het doelpubliek zelf kiezen hoe het verhaal zich verder ontwikkelt.

Er werd een film gemaakt over een waargebeurd incident. De film bevatte 17 scènes en 6 zogenaamde “decision points”. Precies op deze punten kon het publiek beslissen hoe het verhaal verder zou gaan (en dit leidde dan steeds tot andere gevolgen).

Het bouwbedrijf wilde minder incidenten met vallende voorwerpen en een gedragsverandering op lange termijn. Na deze veiligheidsopleiding met storytelling nam het aantal incidenten met vallende voorwerpen af met 57 procent.

Meer in senTRAL

Veiligheidscultuur: vijf stappen naar een duurzame veiligheidscultuur
Onthaal, opleiding en informatie - Welke leermethoden toepassen voor veiligheidstraining?
Veiligheidscultuur (Thematische fiche)

Nog geen toegang tot senTRAL? Probeer nu gratis.

Bronnen
Linkedin, “How do you use storytelling to reinforce Workplace Safety?”
Linkedin, “9 Tips to Improve Safety Storytelling and Lead Memorable Presentations”
ASSP.org, “Storytelling in safety training”
CIEHF, “Success stories”, 16 mei 2024