Historische daling in arbeidsongevallen in de bouwsector

De bouwsector heeft het laagste aantal zware arbeidsongevallen in tien jaar bereikt. Dat meldt Bouwunie, die zelfstandigen en kmo’s in de bouwsector in Vlaanderen vertegenwoordigtLees ook onze whitepaper: Een positieve veiligheidscultuur, hoe begin je eraan?'

Aanzienlijke verbetering in veiligheidsstatistieken

In 2023 daalde de frequentiemeter voor zware arbeidsongevallen in de bouw tot 1,22, het laagste cijfer in een decennium. Deze meter, een belangrijke indicator, meet arbeidsongevallen tegenover het aantal gewerkte dagen. Een lagere score duidt op minder ongevallen. Ter vergelijking, in 2013 was deze verhouding nog 1,65. In absolute aantallen is er ook een duidelijke verbetering: van 3.846 zware ongevallen in 2018 tot 2.782 in 2023.

Er is ook een afname in het aantal dodelijke ongevallen op de bouwplaatsen. Deze daalden van 9 in 2012 naar 4 in 2022. Jean-Pierre Waeytens, topman van Bouwunie, benadrukt dat, ondanks deze vooruitgang, het doel altijd zal blijven om nul dodelijke ongevallen te bereiken, aangezien veiligheid altijd de hoogste prioriteit heeft gehad in de sector.

Verhoogde veiligheidsmaatregelen

De bouwsector heeft een reeks verplichte veiligheidsmaatregelen geïntroduceerd. Dit omvat zowel trainingen als het gebruik van collectieve en persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals valbeveiliging, helmen en veiligheidsschoenen. Het aantal en de deelname aan veiligheidstrainingen neemt toe. Bovendien werd vorig jaar een verplichte basisveiligheidsopleiding ingevoerd voor iedereen die op de bouwplaats werkt, inclusief zelfstandigen en werknemers uit andere sectoren.

Streven naar continue verbetering

Hoewel deze resultaten bemoedigend zijn, benadrukt Bouwunie dat er geen ruimte is voor zelfgenoegzaamheid. Elk arbeidsongeval is er één te veel. De organisatie pleit voor maatregelen die de veiligheid daadwerkelijk verhogen, in tegenstelling tot maatregelen die slechts een schijn van veiligheid creëren, zoals het check-in-check-out-systeem.

Veiligheid op de werf wordt gezien als een gedeelde verantwoordelijkheid. Werkgevers moeten adequate veiligheidsmaatregelen treffen, maar werknemers moeten deze ook correct toepassen. Zowel werkgevers als werknemers kunnen bovendien advies en ondersteuning krijgen van veiligheidsadviseurs uit de sector.

Ontbrekende gegevens in de statistieken

Hoewel de cijfers zeker bemoedigend zijn, vind ik het belangrijk in rekening te nemen dat ongevallen en sterfgevallen van gedetacheerde werknemers en (schijn-)zelfstandigen niet worden meegenomen in deze cijfers. Bovendien moeten we erkennen dat niet alle arbeidsongevallen gemeld worden. Redenen hiervoor kunnen variëren: van de schijnbare geringe ernst van het ongeval tot druk vanuit de werkgever om het incident niet te rapporteren (de zogenoemde “Tipp-exongevallen”). Tot slot is er de kwestie van verzekeringsmaatschappijen die soms arbeidsongevallen weigeren te erkennen.

Dit alles kan leiden tot een onderrepresentatie van het aantal ongevallen in officiële statistieken en een onvolledig beeld van de arbeidsveiligheid in de sector.

Conclusie

De bouwsector heeft in 2023 een belangrijke mijlpaal bereikt met het laagste aantal arbeidsongevallen in tien jaar. Hopelijk zet deze trend zich verder.

Auteur: Edelhart Kempeneers voor senTRAL