Wat betekent AI voor het auteursrecht en de rol van de mens in creatieve processen? Het is een vraag die me steeds vaker bezighoudt. Artificiële intelligentie blijft zich razendsnel ontwikkelen en dat heeft een directe impact op het auteursrecht. Waar het internet destijds de distributie van content veranderde, raakt AI juist aan de kern: de creatie zelf. Ik ga in gesprek met Dirk Visser, advocaat en hoogleraar intellectuele eigendomsrechten. Hij heeft zowel de opkomst van het internet als de revolutie van AI van dichtbij meegemaakt en belicht vanuit zijn jarenlange expertise wat artificiële intelligentie betekent voor creativiteit en de bescherming daarvan. “Dit is een revolutie waarvan we de impact nog totaal niet kunnen overzien. AI dwingt ons fundamenteel na te denken over waarom we überhaupt auteursrecht hebben.”
De essentie van het auteursrecht ontrafeld
We starten met de kernvraag: wat is het doel van auteursrecht? “Auteursrecht draait om drie dingen,” vertelt Dirk. “Erkenning, beloning en stimulering om nieuwe en originele werken te creëren. Het moedigt aan en biedt een tijdelijke monopolie om creatieve werken mogelijk te maken.” Maar wat gebeurt er als een AI, zonder een menselijk brein, content creëert? Dirk wijst me op een fundamenteel probleem: “Bij een menselijke creatie is het creatieve proces zichtbaar, maar bij AI-geproduceerde content wordt dat bewijzen van creativiteit complexer en ongrijpbaar.” Hij verwijst naar een Tsjechische zaak over AI-gegenereerde foto's, waarin de rechter bepaalde dat wie de AI-prompt schrijft niet als auteur kan worden beschouwd, omdat de creatieve handeling door AI werd uitgevoerd. Hij vraagt zich hardop af: “Is de auteur de persoon die de AI prompt geeft, of AI zelf?”
Dirk vergelijkt dit met de handeling van een fotograaf. “Als ik een fotograaf instructies geef, is hij de auteur van de foto, niet ik. Maar als ik heel gedetailleerd tegen een AI zeg ‘Genereer een beeld van een bos hortensia’s’, vervult AI de functie van de fotograaf. Dan ben ik slechts de bedenker van het idee en ligt de creatieve handeling bij AI.” Dit illustreert een cruciaal punt: moeten we het idee beschermen in plaats van de uitwerking, zoals sommige juristen suggereren? Dirk blijft kritisch: “Het idee beschermen, daar zijn we traditioneel huiverig voor, en dat is maar goed ook.”
![[Infographic] – Tips voor effectief dossiermanagement](https://assets.contenthub.wolterskluwer.com/api/public/content/aa7b5a7d29a64939ab94215982f96910?v=6fdfe009)
