Toepassing bijzonder belastingregime auteursrechten op software: wegens succes (niet) verlengd?
Inkomsten uit auteursrechten genieten sinds 2008 van een voordelige behandeling in de personenbelasting. De laatste jaren werd dit bijzondere belastingstelsel geregeld toegepast in de softwaresector. Een programmawet van 26 december 2022 heeft het toepassingsgebied van het stelsel grondig hervormd. In de nieuwste editie van het Nieuw Juridisch Weekblad bespreken Simon Geiregat en Gauthier Vandenbossche de impact van die aanpassingen voor de auteursrechtinkomsten in verband met computerprogramma’s in het licht van de hangende vernietigingsberoepen bij het Grondwettelijk Hof.
Krachtlijnen bijzondere belastingregime auteursrechten
Inkomsten uit auteursrechten genieten sinds 2008 van een voordelige behandeling in de personenbelasting. Dit bijzondere belastingregime houdt in dat auteursrechtvergoedingen, onder bepaald voorwaarden en binnen bepaalde grenzen, als een roerend inkomen worden beschouwd dat afzonderlijk wordt belast in de personenbelasting tegen slechts 15 %, na toepassing van een bijzonder gunstig kostenforfait.
Sinds 1 januari 2023 heeft het wettelijke kader voor auteursrechtvergoedingen ingrijpende wijzigingen ondergaan. Het materiële en personele toepassingsgebied van het bijzondere belastingregime zijn grondig gewijzigd, evenals de financiële drempels waarbinnen de inkomsten onweerlegbaar als een roerend inkomen worden beschouwd en dus finaal voordeliger worden belast.
Onzekerheid troef over computerprogramma’s
Een belangrijke wijziging is dat de fiscale wetgeving sinds 1 januari 2023 uitdrukkelijk verwijst naar inkomsten die betrekking hebben op originele werken van letterkunde of kunst zoals bedoeld in artikel XI.165 Wetboek van Economisch Recht (WER), die beschermd worden door het auteursrecht bedoeld in boek XI, titel 5 WER.
Die wetswijziging heeft aanleiding gegeven tot heel wat onduidelijkheid omtrent het lot van computerprogramma’s (lees: softwarecode in broncode of in objectcode):
- Ten eerste bepaalt artikel XI.294 WER dat computerprogramma’s, het voorbereidend materiaal daaronder begrepen, auteursrechtelijk beschermd en gelijkgesteld worden met werken van letterkunde in de zin van de Berner Conventie.
- Ten tweede is de specifieke auteursrechtelijke bescherming van computerprogramma’s opgenomen in titel 6 van boek XI WER, terwijl titel 5 van dat boek geldt als lex generalis voor alles wat niet in titel 6 is geregeld.
Tijdens de commissiebespreking van de wetswijziging stelde de bevoegde minister dat computerprogramma’s daardoor niet meer onder het toepassingsgebied van het bijzondere belastingregime vallen. Volgens de interpretatie van de FOD Financiën zou er in fiscalibus voortaan een afwijkende, engere definitie van auteursrechtelijk beschermde ‘werken’ gelden. Recent werd dit ook bevestigd in een ruling van de Dienst Voorafgaande beslissingen in fiscale zaken.
Intussen zijn er bij het Grondwettelijk Hof twee vernietigingsberoepen hangende om het hervormde artikel 17, §1, 5° Wetboek Inkomstenbelasting 92 in die interpretatie ongrondwettelijk te verklaren. In afwachting blijft de IT-sector achter met een onduidelijke wet en het gebrek aan rechtszekerheid dat daarmee gepaard gaat.
Grondwetconforme interpretatie
Hoewel beleidsverklaringen er veeleer op wijzen dat de herschreven bepalingen niet langer van toepassing zouden zijn op inkomsten uit transacties in verband met auteursrechten op computerprogramma’s, zou de uitsluiting van software inconsistent en praktisch weinig werkbaar zijn. Een uitsluiting zou bovenal echter wringen met het gelijkheidsbeginsel: ontwerpers van pictogrammen en de graphics van een app of videogame zouden wel van het ‘voordeeltarief’ kunnen genieten, evenzeer als pakweg musici, architecten, ontwerpers van industrieel design, juridische auteurs en schrijvers van gebruikshandleidingen.
Wie daarentegen de broncode van een app of game codeert en daarin originaliteit tentoonspreidt, zou daarentegen uit de boot vallen. Gezien de ambigue redactie van de wet, pleiten de betere argumenten dan ook voor een interpretatie die computerprogramma’s wel binnen het toepassingsgebied van het bijzondere belastingregime houden. De tijd zal uitwijzen hoe de rechterlijke macht de wet zal lezen en of deze interpretatie overeenstemt met de zienswijze van het Grondwettelijk Hof.
