Nieuwe technologische innovaties zetten de wereld regelmatig op zijn kop en het lijkt alsof deze ontwikkelingen elkaar steeds sneller opvolgen. De wetgeving houdt dat tempo echter helaas niet bij. Dat brengt jou als juridisch professional soms in een lastig parket. Want je moet steeds vaker advies geven omtrent juridische vraagstukken of zaken waarin technologische innovaties een rol spelen waar nog geen wetgevend kader voor bestaat.
In de praktijk betekent dit dat je vaak zelf invulling moet geven aan vage termen. Of dat je creatief moet omgaan met de bestaande wetgeving om je cliënten van antwoord te voorzien. Hoe pak je dit nu het beste aan?
Nieuwe technologieën creëren juridische vraagstukken
Technologische innovaties maken het leven in veel opzichten makkelijker. Maar voor de wetgever brengen die nieuwigheden de nodige problemen met zich mee. Enerzijds is het belangrijk om innovatie te stimuleren en daarvoor een kader te voorzien. Anderzijds moet de wet burgers en consumenten beschermen tegen de onbedoelde en soms ook disruptieve gevolgen van die innovatie.
Sinds de lancering van ChatGPT in 2022 zijn er steeds meer vraagstukken waarin AI een rol speelt. Een voorbeeld is de biografie van Regula Isewyn . Die stond te koop op Amazon zonder dat zij daar toestemming voor had gegeven of überhaupt wist dat iemand een biografie over haar had geschreven. Door de sterk bewerkte foto op de cover en de manier waarop bepaalde stukken tekst geschreven waren, vermoedde ze dat de biografie door AI was gecreëerd. Dit werpt een aantal juridische vragen op: kan Regula Isewyn hier juridische stappen tegen ondernemen? En hoe zit het met auteursrechten als de biografie inderdaad geschreven is door AI?
Omgaan met juridische uitdagingen
AI zorgt op dit moment dus voor heel wat opschudding. Maar het is niet de enige technologische innovatie waar nog geen juridisch kader voor bestaat. De lijst is eindeloos: Internet of Things (IoT), big data analytics, Software as a Medical Device (SaMD), cyberveiligheid, gezichtsherkenning, zelfrijdende voertuigen enz. Deze technologieën zorgen allemaal voor juridische vragen waar de wetgever nog geen antwoord op heeft. Maar je cliënten verwachten wel een antwoord van jou.
Hoe kun je als juridisch specialist nu het beste omgaan met deze vragen? Ons advies is drieledig:
Inzicht in technologie
Zorg dat je goed op de hoogte bent van de technologische basisbegrippen en -processen die relevant zijn voor je praktijk. Alleen wat basiskennis is niet genoeg. Het gaat erom dat je de onderliggende mechanismen begrijpt en weet welke juridische gevolgen opkomende technologieën kunnen hebben. Volg ook specialistische cursussen en workshops of neem actief deel aan technologische conferenties en symposia. Zo blijf je niet alleen op de hoogte van de meest recente inzichten, maar kom je ook in contact met experts uit verschillende technologische domeinen.
Je juridische expertise blijft uiteraard de kern van je professionele identiteit. Als je die expertise combineert met een scherp technologisch inzicht, kun je een unieke positie innemen. Je kunt dan niet alleen het vacuüm in de wetgeving met meer precisie en nuance invullen, maar ook proactief adviseren over juridische uitdagingen die kunnen ontstaan door het implementeren van nieuwe technologieën.
Interdisciplinaire samenwerking
Bouw een goede relatie op met technologie-experts, zodat je hen om advies kunt vragen bij zaken met een technologische component. Denk bijvoorbeeld aan AI-ontwikkelaars, die inzicht kunnen bieden in de ethische en juridische dilemma's van machine learning, data scientists, die de nuances van big data-analyse kunnen toelichten, of ethische hackers, die je alles kunnen vertellen over cyberveiligheid.
Door deze interdisciplinaire samenwerking word je naast juridisch specialist ook een onmisbare adviseur die technologisch-juridische vraagstukken vanuit verschillende perspectieven kan benaderen. Het zorgt er ook voor dat je potentiële juridische knelpunten herkent die mogelijk over het hoofd worden gezien door niet-juridische technologie-experts. Zo kun je je cliënten voorzien van vooruitstrevend, genuanceerd en praktisch juridisch advies in een snel evoluerend technologisch landschap.
Intern kennis- en databeheer
Ook het opbouwen van een open communicatielijn met je interne IT- en data-afdelingen en collega-juristen is van meerwaarde. Misschien hebben je collega's al ervaring met juridische vraagstukken waarin dezelfde technologie een rol speelt of hebben ze waardevolle kennis over de desbetreffende technologieën. Het zou zonde zijn om die kennis niet te gebruiken. Om dit handig en efficiënt te doen, is het belangrijk dat er een goed uitgewerkt intern kennisbeheersysteem aanwezig is.
Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een collaboratieve kennisbank of geïntegreerd gegevensbeheersysteem dat naast het delen van documenten en cliëntdossiers ook de mogelijkheid biedt om opmerkingen, inzichten en suggesties achter te laten. Zo creëer je een dynamische bron van informatie die voortdurend door het team wordt aangevuld en geoptimaliseerd. Je kunt dit systeem altijd uitbreiden met legaltech-oplossingen, zoals AI-gebaseerde contractanalyse en documentautomatisering, om juridische processen efficiënter te maken.
Altijd op de hoogte dankzij Wolters Kluwer
Met onze kennisplatformen heb je eenvoudig toegang tot alle juridische informatie die je nodig hebt en helpen we je jouw weg te vinden in het complexe en steeds veranderende juridische landschap. We vullen onze platformen voortdurend aan met de nieuwste wetgeving en jurisprudentie. Zo ben je altijd op de hoogte van veranderingen in wet- en regelgeving en kun je je cliënten met vertrouwen adviseren.
Met onze innovaties en altijd up-to-date tools beschik je op elk moment over alle informatie die je nodig hebt voor je juridische vraagstukken en weet je zeker dat die informatie betrouwbaar en correct is. Zo helpen we je efficiënter te werken en beter advies te verlenen.