Duurzaamheidsproblematiek (ESG) voor interne-controlespecialisten

Duurzaam

Totdat de wereld overgaat naar een meer duurzame aanpak (soms ook netto-nul economie (Ref.) genoemd) en zich in die overgangsperiode aanpast aan het veranderende klimaat, zullen de fysieke manifestaties van een minder stabiel klimaat blijven toenemen, Het is dan ook niet te verwonderen dat steeds meer overheden, organisaties en bedrijven zich inzetten om de noodzakelijke duurzame ontwikkeling te versnellen en de klassieke werkings- en bedrijfsmodellen van organisaties te herdenken.

Hoogdringendheid

Ondanks alle inspanningen voor de noodzakelijke duurzame ontwikkeling is het netto-nul objectief zeker nog niet in zicht. De haalbaarheid van de planningshorizon 2050 zal in de volgende jaren maar eerst zichtbaar worden. Hoewel de context gelukkig anders is, blijkt de befaamde uitspraak van Winston Churchill ook hier van toepassing: “Now is not the end. It is not even the beginning of the end. But it is, perhaps, the end of the beginning.”.

ESG

Omdat de dringende en noodzakelijke overgang naar meer duurzaamheid niet evident is om te beheren en te meten, wordt de weg naar een netto-nul-economie frequent opgesplitst in zijn drie essentiële dimensies: nl. de ecologische (environment - E), de maatschappelijke (social - S) en de bestuurlijke en economische (governance - G) dimensie. Door deze opsplitsing ontstaat het “ESG” acroniem als referentie naar de drie pijlers van een door duurzaamheid gedreven evolutie.Velen zien de klimaattransitie als het meest dringende actiepunt op de ecologische dimensie. Er moet echter ook voldoende aandacht zijn voor de sociale dimensie en de governance-dimensie, omdat ook aspecten zoals biodiversiteit en een betere verdeling van het economisch surplus aan de orde zijn.

ESG-rapportering

Organisaties gebruiken deze drie pijlers ook om hun duurzaamheidsrapportering te structureren: nl. de ESG-rapportering. Deze vorm van rapporteren laat een organisatie toe te communiceren over de sociale en ecologische gevolgen van haar activiteiten en van haar manier van besturen.

ESG-impact

Zowel overheden als organisaties zijn in toenemende mate overtuigd van het nut van zowel het opvolgen als het publiceren van hun ESG-prestaties. In de nabije toekomst zullen ook steeds meer kleine en middelgrote ondernemingen, al dan niet verplicht, de stap zetten naar een ESG-rapportering voor hun stakeholders. De impact van de ESG-rapportering zal dus doorheen het gehele economische spectrum voelbaar worden.

ESG is top-of-mind

Dat ESG en aanverwante thema’s zeer actueel zijn en wereldwijd top-of-mind zijn bij veel stakeholders, blijkt ook uit het lot van de voorzitter van de Wereldbank (Ref.) na zijn vermeende ontkenning van klimaatopwarming en zijn weigering om te erkennen dat fossiele brandstoffen de planeet opwarmen. De voorzitter legt zijn functie neer, tien maanden voor het einde van zijn termijn van vijf jaar. Die aankondiging kwam na de controverse over zijn opmerkingen over klimaatverandering. De voormalige vicepresident Al Gore sprak over “klimaatontkenning” en maande zowel de Amerikaanse politiek en als de VS-president aan om de voorzitter zo snel mogelijk uit zijn functie te verwijderen (Ref.).

ESG en audit

Vermits de auditfunctie de “vinger aan de pols”-functie is voor het management en het governance-orgaan (Ref.), zal ook audit geconfronteerd worden met de ESG-uitdagingen. In de komende jaren zal ESG als auditonderwerp een prominente plaats innemen in het auditplan en in het vormingsprogramma voor elke auditploeg. Vandaar dat het belangrijk is om een duidelijk beeld te hebben van wat ESG eigenlijk is en wat de ESG-rapportering van de klimaattransitie inhoudt.

Inleiding tot ESG

Overzicht

De roep om verduurzaming klinkt steeds luider in de maatschappij, en algemeen wordt aangevoeld dat een bestendiging van het huidige ecologische, maatschappelijke en economische status quo steeds minder een optie is.

Initieel waren het milieuactivisten die via protest de noodzaak van een nieuwe aanpak vooropstelden. Maar stilaan worden ook investeerders en beleggers geïnteresseerd en gemotiveerd om de noodzaak aan duurzaamheid in hun overwegingen te betrekken. Die tendens wordt bovendien verstrekt en evolueert meer naar een noodzaak tot duurzaamheid door de recente wereldwijde gezondheidscrisis en de door de zowel economische als operationele gevolgen van een oorlog op Europese bodem op minder dan 2000 km in vogelvlucht van het hart van Europa.

Om naast de actuele ook de toekomstige uitdagingen het hoofd te kunnen bieden, zijn veranderingen op zowel ecologisch vlak (E), als maatschappelijk vlak (waar internationaal meestal naar gerefereerd wordt als “sociaal” – S) en economisch vlak (internationaal meestal naar gerefereerd met de term “governance” – G) aan de orde. Internationaal wordt naar deze drie dimensies van veranderingen gerefereerd met de term “ESG”. Die ESG-veranderingen zijn complex en met elkaar verbonden en liggen niet voor de hand. Ze vormen momenteel voor elk type van organisatie een uitdaging omdat de realisatie zich op korte termijn opdringt, terwijl uitstel of negatie geen meer optie is.

Bestuurders (Ref.) en stuurders (Ref.) van organisaties, ongeacht de economisch sector of de markt (Ref.) waarin ze functioneren, worden geconfronteerd met deze unieke ESG-uitdagingen. Het zal hen toelaten zich te onderscheiden en uit te blinken qua visie, realisatiedrang en (economisch) succes.

Op dezelfde manier als bestuurders en stuurders, worden ook auditors - als internecontrole-specialisten – geconfronteerd met deze ESG-uitdagingen. De manier waarop de beoefenaars van de controleberoepen zich zullen inlaten met de ESG-strategie van de organisatie biedt unieke kansen aan de auditafdeling om te tonen dat ze mee kunnen helpen om via ESG-audits en ESG-consultancy, waarde te genereren voor de organisatie en waardevernietiging proberen te voorkomen.

Meer lezen over ESG?

Lees dan het volledige artikel in monKEY, de gespecialiseerde databank voor tax, finance & accountancy professionals