6 września 2024 r. Minister Zdrowia ogłosił nowe standardy akredytacyjne dla szpitali, które uzupełniają obowiązującą ustawę o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta. Zmiany te mają kluczowe znaczenie dla placówek ubiegających się o akredytację. O tym, co oznaczają w praktyce i jak wpłyną na proces akredytacji, opowiedziała Agnieszka Pietraszewska-Macheta, Dyrektor Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia.
1) W jaki sposób będzie oceniany szpital, jeśli część okresu będzie realizowana na „starych” standardach a część na "nowych"? W jaki sposób będzie oceniana dokumentacja, procedury oraz zapisy z działających zespołów wynikających ze standardów akredytacyjnych? Czy wizytatorzy będą oceniać oddzielnie poszczególne okresy w odniesieniu do różnych standardów akredytacyjnych?
Będzie obowiązywała zasada lex retro non agit (prawo nie działa wstecz) – bo co do zasady nie możemy wymagać od podmiotu prawa, aby realizował obowiązki w czasie, kiedy ich jeszcze nie znał. Zgodnie z tą regułą, wymagania standardów nie będą obowiązywały dla dokumentacji wytworzonej przed ich wejściem w życie. Zatem zespół wizytatorów, który będzie realizował przegląd akredytacyjny według nowych standardów, nie będzie mógł cofnąć się z oceną do dokumentacji medycznej wytworzonej przed dniem 06.09.2024 r., albowiem to jest dzień wejścia w życie nowych standardów akredytacyjnych. W konsekwencji – w czasie przeglądu akredytacyjnego po złożeniu „nowego” wniosku będzie oceniany wyłącznie okres po wejściu w życie „nowych” standardów.
2) Za jaki okres będzie wymagana dokumentacja szpitala do nowej wizyty akredytacyjnej?
Za okres po 06.09.2024 r.
3) Co to znaczy ze standard może być wyłączony?
To znaczy, że dany standard nie dotyczy działalności danej jednostki lub może być wyłączony na wniosek podmiotu. Informacja na temat zasad wyłączania będzie dostępna na stronie cmj.gov.pl wkrótce.
4) Jaka jest maksymalna liczba punktów do zdobycia przy założeniu, że nie wyłączmy żadnego ze standardów?
Liczbę punktów określa się poprzez procent spełnienia standardów. Maksymalnie może być 100%. Wartość ta jest niezależna od standardów podlegających wyłączeniu, albowiem maksymalny procent jest wyliczany w takiej sytuacji bez standardów podlegających wyłączeniu.
Pobierz bezpłatne szkolenie "Nowe standardy akredytacyjne dla szpitali".
5) Jak ocenić, które standardy mogą podlegać wyłączeniu?
Przy każdym standardzie (w obwieszczeniu) jest informacja o tym czy standard może podlegać wyłączeniu. Natomiast dla każdego podmiotu wyłączenia zostaną określone na podstawie ankiety wysłanej przez ośrodek akredytacyjny do podmiotu wnioskującego przed przeglądem akredytacyjnym.
6) Ile lat wstecz jest przeglądana dokumentacja medyczna podczas weryfikacji spełnienia standardów?
W przypadku „nowych standardów” nie dalej niż 06.09.2024 r. tj. od dnia wejścia w życie standardów akredytacyjnych.
7) Czy jeśli są wagi w standardach, to do sumy ogólnej uzyskanych punktów w trakcie wizyty akredytacyjnej będzie w przypadku 0,75 brane 75% z 5 pkt przy spełnieniu standardu? A jeśli nie, to w jaki sposób będą wagi przeliczać punkty?
Co do zasady tak. Na przykład, jeśli pojedynczy standard ma wagę 0,75, a podmiot otrzyma w tym standardzie 5 pkt, to znaczy, że za ten standard otrzyma 3,75 pkt. Zasady wyliczeń do standardów będą opublikowane na stronie www.cmj.gov.pl. Wtedy będzie można dokładnie wyliczyć, ile punktów szpital otrzyma za spełnienie określonego standardu przy przypisanej wadze.
8) Co oznacza 12-miesięczny okres przejściowy od momentu opublikowania Obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie Standardów z 06.09.2024? Czy wdrożenie nowych standardów może trwać do września 2025? Czy wizyty akredytacyjne rozpoczną się zakończeniu okresu przejściowego?
W art. 22 ust. 6 u.j.o.z. ustawodawca określił, że standardy akredytacyjne stosuje się do wniosków o udzielenie akredytacji złożonych po upływie 12 miesięcy od dnia zamieszczenia tych standardów w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia. Nie jest to jednak takie proste, jakby się wydawało. Zgodnie bowiem z art. 67 pkt 2 u.j.o.z. przepis art. 22 ust. 6 u.j.o.z. wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2025 r., a zatem wszystkie standardy akredytacyjne, które będą wydane po tym dniu, będą obowiązywały podmioty lecznicze dopiero po okresie 12 miesięcy od ich opublikowania. W konsekwencji przepis ten nie dotyczy standardów wydanych przed wejściem w życie tych przepisów, a więc np. w 2024 r. Dlatego obecnie wnioski o akredytacje można składać w oparciu o standardy z 06.09.2024 r. chociaż nie obowiązują one jeszcze 12 miesięcy. Jeżeli jednak Minister Zdrowia wydałby nowe standardy lub dokonałby zmian tych standardów np. 01.03.2025 r. to nowe standardy, lub te zmiany będą obowiązywały podmioty, które złożą wniosek o akredytację najwcześniej 01.03.2026 r.
Agnieszka Pietraszewska-Macheta
Dyrektor Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia
Pytania zostały zadane przez uczestników szkolenia „Nowe standardy akredytacyjne dla szpitali” 22.11.2024 r.
