Wprowadzenie autoryzacji podmiotów leczniczych to istotny krok w kierunku poprawy jakości i bezpieczeństwa świadczeń zdrowotnych w Polsce. Nowe regulacje, wprowadzone ustawą z dnia 16 czerwca 2023 r. o jakości i bezpieczeństwie pacjenta, mają na celu zagwarantowanie pacjentom dostępu do usług spełniających określone standardy. Autoryzacja staje się jednym z filarów systemu zapewnienia jakości w ochronie zdrowia, a jej obowiązek dotyczy szpitali będących w tzw. „sieci”.
Kto może uzyskać autoryzację?
Autoryzacja to obligatoryjny system oceny podmiotów wykonujących działalność leczniczą, który potwierdza spełnianie przez nie określonych standardów jakości. Proces ten jest niezbędny dla placówek medycznych, które chcą zawrzeć umowę na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w ramach systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń, czyli tzw. sieci szpitali. Autoryzację mogą otrzymać podmioty lecznicze prowadzące działalność w zakresie świadczeń szpitalnych, które:
- posiadają wewnętrzny system zarządzania jakością,
- realizują świadczenia zgodnie z wymaganiami dotyczącymi miejsca ich udzielania, kadry medycznej oraz wyposażenia w sprzęt i aparaturę medyczną, czyli tzw. rozporządzeniami koszykowymi.
Kto udziela autoryzacji?
Autoryzacja jest przyznawana na okres 5 lat przez Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) w drodze decyzji administracyjnej na określony rodzaj świadczeń zgodnie z dokładną procedurą opisaną w ustawie. W przypadku rozszerzenia zakresów świadczeń udzielanych przez podmiot wykonujący działalność leczniczą autoryzacja będzie mogła być zmieniona na wniosek tego podmiotu. Co ważne, procedura autoryzacyjna wszczynana będzie na wniosek podmiotu, a nie z urzędu mimo swojej obligatoryjności.
Pobierz bezpłatnie szkolenie "Uzyskanie autoryzacji NFZ przez placówkę krok po kroku". >>
Proces uzyskania autoryzacji
Proces uzyskania autoryzacji składa się z kilku kluczowych etapów:
- Złożenie wniosku – podmiot wnioskujący składa wniosek w formie elektronicznej do Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), zgodnie z określonym harmonogramem.
- Ocena wniosku – Prezes NFZ analizuje dokumentację i może przeprowadzić wizytę autoryzacyjną w placówce.
- Wydanie decyzji – jeśli podmiot spełnia wymagania, otrzymuje autoryzację. W przypadku stwierdzenia uchybień placówka może zostać wezwana do ich usunięcia w określonym terminie.
- Autoryzacja warunkowa – w sytuacji ryzyka braku zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych, NFZ może przyznać autoryzację warunkową na rok bez wizyty kontrolnej.
Wizyta autoryzacyjna – na co zwraca uwagę NFZ?
Jednym z kluczowych elementów procedury autoryzacyjnej jest wizyta przeprowadzana przez upoważnionych pracowników NFZ. Kontroli podlega:
- miejsce udzielania świadczeń,
- wyposażenie placówki,
- struktura organizacyjna,
- kwalifikacje personelu medycznego,
- prowadzenie wewnętrznego systemu zapewnienia jakości.
Na podstawie ustaleń wizyty sporządzany jest protokół, który może być podstawą do wydania autoryzacji lub wskazania uchybień do poprawy.
Odmowa lub cofnięcie autoryzacji
NFZ może odmówić przyznania autoryzacji, jeśli podmiot nie spełnia wymaganych kryteriów. Kolejny wniosek można złożyć dopiero po upływie 12 miesięcy. Autoryzacja może również zostać cofnięta, jeśli placówka utraci uprawnienia do świadczenia usług lub nie spełnia standardów jakościowych.
Transparentność i dostęp do informacji dotyczących autoryzacji
Lista placówek posiadających autoryzację, a także tych, którym odmówiono jej wydania lub cofnięto decyzję w ciągu ostatnich 12 miesięcy, będzie publikowana w Biuletynie Informacji Publicznej NFZ. To ważny krok w kierunku transparentności i budowania zaufania do systemu ochrony zdrowia.
Wsparcie w procesie autoryzacji
Istotną częścią wniosku o autoryzację jest oświadczenie o spełnianiu warunków wydania autoryzacji, o których mowa w art. 7, na dzień składania wniosku oraz dołączenie dokumentów to potwierdzających. Poświadczenie spełnienia tych wymagań wymaga uprzedniej weryfikacji. Biorąc pod uwagę, jak wiele wymagań należy spełnić, szpitale będą potrzebowały narzędzi, które mogą wspierać proces koordynacji przygotowania podmiotu do autoryzacji.
Takim narzędziem jest system ProgMedica, który pomaga m.in. zarządzać zgodnością z przepisami prawa i ostrzegać o ewentualnych niezgodnościach. System zawiera listy pytań kontrolnych tworzonych przez ekspertów, a każde z pytań opatrzone jest podstawą prawną, orzeczeniem lub informacją o dobrej praktyce działania. Listy są stale aktualizowane w przypadku zmiany przepisów prawa. W ramach list kontrolnych, znajdujących się w systemie dot. świadczeń finansowanych ze środków publicznych oraz autoryzacji, podmiot leczniczy może zweryfikować, które z wymagań są spełnione. W przypadku zauważenia niezgodności można systemowo pracować nad ich usunięciem, a także zarządzać ryzykiem i je monitorować. Narzędzie to ułatwi proces weryfikacji, a także przygotowania oświadczenia o spełnieniu wymagań.
Podstawa prawna: ustawa z 16 czerwca 2024 r. o jakości i bezpieczeństwie pacjenta w opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1692).
Ewelina Wójcik
Lead Technology Product Manager, Wolters Kluwer Polska
