Wybrane problemy jednostek samorządu terytorialnego związane ze stosowaniem prawa finansowego w realizowanej polityce finansowej we Francjidr hab. Michał Mariański, prof. UWM
Katedra Prawa Finansowego i Prawa Podatkowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6212-914X
Wybrane problemy jednostek samorządu terytorialnego związane ze stosowaniem prawa finansowego w realizowanej polityce finansowej we Francji
Artykuł porusza kwestię wybranych problemów związanych ze stosowaniem prawa finansowego w realizowanej polityce finansowej we Francji. Analiza została podzielona na dwie zasadnicze części. W pierwszej przedmiotowe zagadnienie omówiono z perspektywy najnowszej francuskojęzycznej doktryny, natomiast w drugiej części odwołano się do raportów przygotowanych przez francuski Trybunał Obrachunkowy w 2023 r. Posługując się przede wszystkim metodą dogmatyczno-prawną, dokonano wyodrębnienia podstawowych problemów odnoszących się do finansów lokalnych we Francji. Analiza ta może stanowić interesujący asumpt do refleksji nad stanem polskich regulacji, które bardzo często były wzorowane na prawie francuskim i w konsekwencji mogą ich dotyczyć podobne problemy i wyzwania regulacyjne.
Słowa kluczowe: prawo francuskie, samorząd terytorialny, gmina, trybunał obrachunkowy, finanse lokalne
Dr hab. Michał Mariański, professor of the University of Warmia and Mazury
Department of Financial Law and Tax Law, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6212-914X
Selected problems of local authority units related to the application of financial law in the financial policy pursued in France
The article addresses the matter of selected problems related to the application of financial law in the financial policy pursued in France. The analysis has been divided into two main parts. The first discusses the issue in question from the point of view of the latest French-language doctrine, while the second refers to reports prepared by the French Court of Audit in 2023. The basic problems that local finances in France have to face were identified primarily using the dogmatic law method. This analysis may constitute an interesting basis for reflecting on the state of Polish regulations, which were often modelled on French law and therefore similar problems and regulatory challenges may apply to them.
Keywords: French law, local authority, commune, Court of Auditors, local finance
Bibliografia / References
Augustyniak M., Metropolie we współczesnym samorządzie terytorialnym – kilka refleksji o problematyce wykonywania zadań metropolitalnych w Polsce i we Francji, „Studia Prawnoustrojowe” 2022/57.
Bouvier M., Créer un modèle financier public pour une société de multi-crises [w:] Quel modèle de gouvernance des finances publiques dans un monde de multi-crises, red. M. Bouvier, Paryż 2023.
Bouvier M., Les Finances locales, Paryż 2022.
Bouvier M., Esclassan M.-C., Lassale J.-P., Finances publiques, Paryż 2023.
Budner-Iwanicka L., Mariański M., Podstawy prawne funkcjonowanie Izb obrachunkowych w Polsce i we Francji. Wybrane aspekty prawnoporównawcze, „Studia Prawnoustrojowe” 2024/1.
Chenillat E., La responsabilité juridique à l'épreuve de la gestion. Un enjeu pour les finances publiques locales, Paryż 2022.
Chouvel R., Le contrôle externe des comptes et de la gestion des collectivités locales dans l'Union européenne, Paryż 2021.
Collet M., Finances publiques, Paryż 2023.
Doré G., Communes et intercommunalités. Fonctionnement et pouvoir d’agir, Paris 2021.
Guiri A., Quels futurs pour la responsibilisation des acteurs financieres publics? [w:] Quel modèle de gouvernance des finances publiques dans un monde de multi-crises, red. M. Bouvier, Paryż 2023.
Mariański M., Challenges and problems of local government finances in the light of the French Cour des Comptes reports as a guide for the Polish legislature [w:] The challenges of local government financing in the light of European Union regional policy, red. P. Mrkyvka, J. Gliniecka, E. Tomaskova, E. Juchniewicz, T. Sowiński, M. Radvan, Brno 2018.
Mariański M., Formy innych fakultatywnych podatków gminnych w świetle regulacji francuskiego Generalnego kodeksu podatków, „Studia Prawnoustrojowe” 2022/55.
Mariański M., Formy realizacji zadań własnych przez jednostki samorządu terytorialnego we Francji ze szczególnym uwzględnieniem spółek handlowych, „Prawo i Więź” 2021/35.
Mariański M., Inne obowiązkowe podatki gminne we Francji według francuskiego Generalnego kodeksu podatków, „Studia Iuridica Toruniensia” 2021/29.
Mariański M., Kontrola finansów publicznych w prawie francuskim. Wybrane aspekty instytucjonalne, „Białostockie Studia Prawnicze” 2023/2 (28).
Mariański M., Proces kontraktualizacji regulacji prawnych na rynku finansowym [w:] Praktyczne i teoretyczne problemy prawa finansowego wobec wyzwań XXI wieku, red. J. Gliniecka, A. Drywa, E. Juchniewicz, T. Sowiński, Warszawa 2017.
Mariański M., Specyfika organizacji samorządu terytorialnego we Francji, „Studia Ełckie” 2010/12.
Mariański M., Wyzwania stojące przed organizacją i funkcjonowaniem JST we Francji świetle raportu francuskiego Cour des comptes z 2023 roku, „Dyskurs Prawniczy i Administracyjny” 2024/2.
Nowecki G., Charakterystyka systemu katastralnego oraz systemu opodatkowania nieruchomości we Francji [w:] Europejskie systemy opodatkowania nieruchomości, red. L. Etel, Warszawa 2003.
Zarka J.-C., Finances publiques. Intègre les dispositions de la LFI, de la LFSS et de la LFRSS pour 2023, Paryż 2023.
Zioło M., Finanse publiczne a gospodarka [w:] Finanse publiczne. Aspekty teoretyczne i praktyczne, red. M. Dylewski, B. Filipiak, M. Zioło, M. Gorzałczyńska-Koczkodaj, Warszawa 2014.
dr Ryszard Paweł Krawczyk
Katedra Prawa Konstytucyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7068-0676
Niestandardowe finansowanie inwestycji samorządowych w latach 2020–2023
W polskim systemie finansowania inwestycji samorządowych po 2020 r. obok klasycznych form ich finansowania (środki własne, dotacje z funduszy celowych, przychody zwrotne, środki europejskie) pojawiły się rozwiązania, które określono mianem finansowania niestandardowego. Jak się wydaje, polski rząd – wykorzystując sytuację związaną z pandemią COVID-19, w ramach tzw. reformy systemu finansów publicznych „Polski Ład”, która powoduje zmniejszenie dochodów samorządu – próbuje temu ostatniemu zrekompensować utracone dochody. Odbywa się to jednak nie na podstawie przejrzystych zasad ustawowych, lecz poprzez system uznaniowych dotacji, które rozdzielane są na podstawie aktów wewnętrznych – uchwał Rady Ministrów. Są to rozwiązania, dla których trudno znaleźć jednoznaczną podstawę konstytucyjną i ustawową, a sama koncepcja finansowania zadań samorządu wskazuje na wyraźne zamiary centralizacyjne.
Słowa kluczowe: niestandardowe finansowanie inwestycji, fundusze celowe, dochody jednostek samorządu terytorialnego
Dr Ryszard Paweł Krawczyk
Department of Constitutional Law, Faculty of Law and Administration, University of Łódź, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7068-0676
Non-standard financing of local authority investments in 2020–2023
Solutions defined as non-standard financing have appeared in the Polish system of financing local authority investments after 2020 in addition to the classic forms of financing (internal funds, grants from special purpose funds, refundable revenues, European funds). It appears that, by taking advantage of the situation related to the Covid-19 pandemic, within the framework of the so-called ‘Polish Deal’ reform of the public finance system, which is causing a reduction in local authority income, the Polish government is trying to compensate the latter for its lost income. However, this is not happening on the basis of transparent statutory principles, but through a system of discretionary grants, which are distributed on the basis of internal acts – resolutions of the Council of Ministers. These are solutions for which it is difficult to find a clear constitutional and statutory basis, while the very concept of financing local authority tasks indicates clear centralization intentions.
Keywords: non-standard investment financing, special purpose funds, local authority unit income
dr Marcin Będzieszak
Instytut Ekonomii Politycznej, Prawa i Polityki Gospodarczej, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3167-6356
udział w autorstwie tekstu – 50%
dr Wojciech Goleński
Instytut Ekonomii i Finansów, Uniwersytet Opolski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8936-4510
udział w autorstwie tekstu – 50%
Dochody gminne w świetle wybranych kontroli Najwyższej Izby Kontroli
Na tle podstawowych trendów w obszarze finansów gmin w latach 2019–2023 w ujęciu nominalnym i realnym w artykule dokonano metaanalizy wyników wybranych kontroli Najwyższej Izby Kontroli w obszarze dochodów samorządowych. Problemy badawcze będące pochodną wyników tych kontroli zostały uszeregowane w porządku od problemów systemowych, takich jak trendy w dochodach własnych kontrolowanych gmin, do problemów szczegółowych – jak prawidłowość działań podejmowanych w związku z dochodzeniem należności i zaległości budżetowych.
Słowa kluczowe: budżety gminne, dochody własne, kontrola
Dr Marcin Będzieszak
Institute of Political Economics, Law and Economic Policy, Warsaw School of Economics, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3167-6356
contribution to the preparation of the article – 50%
Dr Wojciech Goleński
Institute of Economics and Finance, University of Opole, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8936-4510
contribution to the preparation of the article – 50%
Municipal income in the light of selected audits of the Supreme Audit Office
The article presents a meta-analysis of the results of selected audits of the Supreme Audit Office in the area of local authority income on the basis of the fundamental trends in municipal finance in 2019–2023 in nominal and real terms. The research problems arising from the results of these audits were ranked in order from systemic problems, such as trends in own income of the audited municipalities, to specific problems, such as the correctness of actions taken in connection with the recovery of budget receivables and arrears.
Keywords: municipal budgets, own income, audit
Bibliografia / References
Analizy Sektorowe, Centrum Analiz PKO BP, Finanse JST. Raport Roczny 2022, Warszawa 13.04.2023 r.
Departament Badań i Analiz BGK, Różnorodność polskich samorządów terytorialnych na tle wspólnych wyzwań, Warszawa 2023.
Fundacja Instytut Studiów Wschodnich, Ranking Finansowy Samorządu Terytorialnego w Polsce 2022, VIII Europejski Kongres Samorządów, Warszawa 2023.
Swianiewicz P., Łukomska J., Sytuacja finansowa samorządów na koniec 2022 roku – niebezpieczne tendencje, Warszawa 2023.
Wyszkowska D., Wyszkowski A., Program „Polski Ład” a Sytuacja Finansowa JST, „ANALIZA CELowa” 2022/3.
Łukasz Presnarowicz
asystent badawczo-dydaktyczny, Katedra Prawa Podatkowego, Wydział Prawa, Uniwersytet w Białymstoku, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6661-9899
Odpowiednie stosowanie przepisów Ordynacji podatkowej do opłaty za udostępnianie materiałów z zasobu geodezyjnego i kartograficznego
Zgodnie z podstawową zasadą wyrażoną w Prawie geodezyjnym i kartograficznym – za udostępnienie materiałów z zasobu geodezyjnego i kartograficznego pobierana jest opłata. Stanowi ona niepodatkową należność budżetową o charakterze publicznoprawnym. Ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie odpowiedniego stosowania względem tej opłaty m.in. działu III Ordynacji podatkowej.
Artykuł stanowi omówienie odpowiedniego stosowania przepisów działu III Ordynacji podatkowej w odniesieniu do przepisów regulujących stosowanie opłaty za udostępnienie materiałów z zasobu geodezyjnego i kartograficznego z punktu widzenia stosowania przedmiotowej opłaty, z uwzględnieniem ewentualnych kwestii problematycznych mogących potencjalnie pojawić się w praktyce orzeczniczej organów.
Słowa kluczowe: opłata, zasób geodezyjny i kartograficzny, udostępnianie materiałów, Ordynacja podatkowa, odpowiednie stosowanie przepisów
Łukasz Presnarowicz
research and tuition assistant, Tax Law Department, Faculty of Law, University of Białystok, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6661-9899
Appropriate application of the provisions of the Tax Code to the fee for providing access to materials from the geodetic and cartographic resources
In accordance with the basic principle expressed in the Geodetic and Cartographic Law, a fee is charged for providing access to materials from the geodetic and cartographic resources. It is a non-tax budget receivable of a public law nature. The legislator decided to introduce the appropriate application of Section III of the Tax Code, among others, to this fee.
The article discusses the appropriate application of the provisions of Section III of the Tax Code with respect to the provisions governing the application of the fee for the provision of access to materials from the geodetic and cartographic resources from the point of view of the application of this fee, taking into account any possible problem issues that may potentially arise in the adjudicating practice of the authorities.
Keywords: fee, geodetic and cartographic resources, provision of access to materials, Tax Code, appropriate application of the regulations
Bibliografia / References
Błachnio-Parzych A., Przepisy odsyłające systemowo (wybrane zagadnienia), „Państwo i Prawo” 2003/1.
Etel L. (red.), Ordynacja podatkowa. Komentarz, t. 1, Zobowiązania podatkowe art. 1–119zzk, Warszawa 2022.
Lang J., Maćkowiak J., Myśliński T., Stefańska E. (red.), Prawo geodezyjne i kartograficzne. Komentarz, Warszawa 2018.
Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969.
dr Michał Kiedrzynek
Wydział Prawa i Ekonomii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9214-2820
Przesłanki ustalenia wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego – część 1 (art. 72 ust. 3 pkt 1, 2 i 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami)
Użytkowanie wieczyste – pomimo zmian legislacyjnych – wciąż jest szeroko stosowane, a opłaty z tego tytułu stanowią ważne źródło dochodów władz publicznych. Prawodawca, tworząc przepisy dotyczące preferencyjnych stawek opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, posłużył się ogólnymi sformułowaniami, co stwarza wiele wątpliwości interpretacyjnych. W publikacji, stanowiącej pierwszą część tryptyku, przeanalizowano zasady ogólne nakładania tej opłaty oraz stawki opłaty rocznej z tytułu użytkowania nieruchomości oddanych na cele obronności oraz religijne.
Słowa kluczowe: administracja publiczna, prawo administracyjne, nieruchomości, mienie publiczne, finanse publiczne, dochody publiczne
Dr Michał Kiedrzynek
Faculty of Law and Economics, Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9214-2820
Premises for determining the amount of the annual fee for perpetual usufruct – Part 1 (Article 72, para. 3, items 1, 2 and 5 of the Act on Real Property Management)
Despite legislative changes, perpetual usufruct is still widely used, while its fees constitute an important source of income for public authorities. When creating the regulations on preferential rates of the annual fee for perpetual usufruct, the legislator used general terms, which gives rise to many interpretational doubts. The article, which is the first part of the triptych, analyses the general principles of imposing this fee, as well as the rates of the annual fee for perpetual usufruct of real property handed over for defence and religious purposes.
Keywords: public administration, administrative law, real property, public property, public finance, public income
Bibliografia / References
Dolnicki B. (red.), Sposoby realizacji zadań publicznych, Warszawa 2017.
Dydenko J. (red.), Szacowanie nieruchomości. Rzeczoznawstwo majątkowe, Warszawa 2012.
Grobelny S., Preferencyjna stawka procentowa opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2017/6.
Kalus S., Marmaj Z., Mzyk E., Bieniek G., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2010.
Kalus. S. (red.), Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2012.
Kała P., Ochotnicze straże pożarne. Komentarz, Warszawa 2023.
Łukaszewska A., Szachułowicz J., Krassowska M., Gospodarka nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2003.
Rakoczy B., Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polsce. Komentarz, Warszawa 2008.
Tarwacka A. (red.), Iura et negotia. Księga Jubileuszowa z okazji 15-lecia Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Warszawa 2015.
Truszkiewicz Z., Użytkowanie wieczyste. Zagadnienia konstrukcyjne, Kraków 2006.
Węgrzyn G., Stawka procentowa opłaty rocznej – stawka podstawowa i stawki preferencyjne, LEX 2014.
dr Piotr Konrad Skalimowski
Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Finansowego i Prawa Podatkowego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0009-0007-6089-1123
Przesłanka „związku” nieruchomości z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą w budynkach mieszkalnych – uwagi na tle najnowszego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego
Przedmiotem artykułu jest analiza orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym – odmiennie od dotychczas wyrażanego w judykaturze poglądu – wskazano, że przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie pozwalają na odnoszenie ustawowego pojęcia: „związane z działalnością gospodarczą”, do budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, nawet gdyby znajdowały się w posiadaniu przedsiębiorcy, którego aktywność dotyczy wyłącznie prowadzenia działalności gospodarczej. Kluczową przesłanką uprawniającą podatników do zastosowania niższej stawki jest faktyczne, trwałe zaspokajanie podstawowych potrzeb mieszkalnych posiadacza lokalu. W konsekwencji ustawowy zwrot „związanie z działalnością gospodarczą” jest szerszy od pojęcia zajęcia nieruchomości, które posiada autonomiczny charakter, odnoszący się do fizycznego (rzeczywistego) wykorzystywania budynku (lokalu) na cele mieszkalne.
Słowa kluczowe: podatek, podatek od nieruchomości, stawka podatku od nieruchomości, cele mieszkalne, działalność gospodarcza
Dr Piotr Konrad Skalimowski
Department of Financial and Tax Law, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland
ORCID: https://orcid.org/0009-0007-6089-1123
The premise of the ‘connection’ between real property and the taxpayer’s business activity in residential buildings – comments in the context of the latest judgments of the Supreme Administrative Court
The article presents an analysis of the judgments of the Supreme Administrative Court in which – contrary to the view expressed to date in the judicature – it was pointed out that the provisions of the Act on local taxes and charges do not allow the statutory concept of ‘related to business activity’ to apply to residential buildings and land associated with these buildings, even if they are in the possession of an entrepreneur whose only activity is running a business. The key condition authorizing taxpayers to apply a lower rate of tax is the actual, permanent satisfaction of the basic housing needs of the holder of the real property. Consequently, the concept of ‘related to business activity’ is broader than the concept of ‘occupation’ of the real property, which is of an autonomous nature, referring to the physical (actual) use of a building (premises) for residential purposes.
Keywords: tax, property tax, rate of property tax, residential purposes, business activity
Bibliografia / References
Darmosz M., Opodatkowanie nieruchomości znajdujących się w posiadaniu przedsiębiorców – niekończąca się opowieść, „Nieruchomości” 2022/5.
Etel L., Budynki mieszkalne zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2022/8.
Etel L., Podatek od nieruchomości. Komentarz, LEX 2012.
Etel L., Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Komentarz [w:] L. Etel, Podatki od nieruchomości, Warszawa 2009.
Etel L., Dowgier R., Podatki i opłaty lokalne – czas na zmiany, Białystok 2013.
Kałążny A., Pechowiec zapłaci [30] razy więcej – o wpływie stanowiska MF na opodatkowania mieszkań podatkiem od nieruchomości, „Przegląd Podatkowy” 2023/6.
Kaszuba M., Stawka podatku od nieruchomości w przypadku wynajmu lokali mieszkalnych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – orzecznictwo NSA, „Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2023/3.
Żelazna A., Podatek od nieruchomości związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej, „Nieruchomości” 2023/9.
dr hab. Grażyna Cern, prof. Akademii Nauk Stosowanych w Elblągu
Instytut Ekonomiczny, Akademia Nauk Stosowanych w Elblągu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3213-6186
Zasady nadzoru właścicielskiego w spółkach komunalnych w świetle nowych uregulowań prawnych
Szczególne zaangażowanie samorządu terytorialnego w działalność gospodarczą, przede wszystkim poza sferą użyteczności publicznej, wiąże się z ryzykiem wystąpienia nieprawidłowości, np. przy zawieraniu przez spółki komunalne umów wątpliwych z punktu widzenia interesu ekonomicznego. Dlatego istotną rolę w tym przypadku odgrywa nadzór właścicielski nad spółkami komunalnymi. Celem artykułu jest identyfikacja problemów związanych z nadzorem sprawowanym przez rady nadzorcze w spółkach komunalnych.
Podstawowe pytanie, które należy zadać, to: czy nadzór właścicielski jest wykonywany w granicach określonych przez prawo? Czy organ właścicielski prawidłowo stosuje instytucje prawne Kodeksu spółek handlowych? Czy nowelizacja z 19.02.2022 r. Kodeksu spółek handlowych wyposażyła rady nadzorcze spółek w narzędzia umożliwiające prowadzenie bardziej efektywnego nadzoru, a także czy wyeliminowała wątpliwości podnoszone przede wszystkim przez przedstawicieli doktryny? Warto zatem dokonać przeglądu dotychczasowego modelu nadzoru spółki w odniesieniu do obecnych rozwiązań przyjętych w nowelizacji ustawy.
Słowa kluczowe: nadzór właścicielski, rada nadzorcza, spółka komunalna
Dr hab. Grażyna Cern, professor of the University of Applied Sciences in Elbląg
Institute of Economics, University of Applied Sciences in Elbląg, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3213-6186
Principles of corporate governance in municipal companies in the light of the new legal regulations
The special involvement of local authorities in business activity, primarily outside the sphere of public utilities, is related to the risk of irregularities appearing, e.g. when municipal companies enter into contracts that are questionable from the point of view of economic interest. That is why corporate governance over municipal companies plays an important role in this case. The objective of the article is to identify problems related to the governance exercised by supervisory boards in municipal companies.
The basic questions that should be asked are: is corporate governance exercised within the limits specified by law? Does the ownership body correctly apply the legal institutions of the Code of Commercial Companies? Has the amendment to the Code of Commercial Companies of 19 February 2022 given supervisory boards of companies tools enabling more effective governance, and has it eliminated the doubts primarily raised by representatives of the legal doctrine? It is therefore worth reviewing the model of corporate governance to date with respect to the current solutions adopted in the amendment to the act.
Keywords: corporate governance, supervisory board, municipal company
Bibliografia / References
Barwacz K., Funkcjonowanie Rad Nadzorczych w spółkach komunalnych o statusie podmiotów wewnętrznych, „Zarządzanie i Finanse” 2018/2, vol. 16.
Bojar-Fijałkowski T., Cern G., Ograniczenia działalności gospodarczej spółki komunalnej – uwagi krytyczne [w:] Współczesna problematyka wybranych zagadnień, red. M. Geryk, A. Pławska, Gdańsk 2016.
Cern G., Mienie komunalne a działalność gospodarcza samorządu terytorialnego, Warszawa 2019.
Cern G., Wzajemne przenikanie prawa publicznego i prywatnego w działalności spółek komunalnych – wybrane zagadnienia [w:] Wzajemne oddziaływanie gałęzi prawa publicznego i prywatnego, red. P. Bieś-Srokosz, J. Srokosz, E. Żelasko-Makowska, Częstochowa 2017.
Cern G., Zadania gminy z zakresu gospodarki komunalnej a stosowanie ustawy Prawo zamówień publicznych, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2014/10.
Chomiuk M., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022.
Darowski T., Przychoda M., Zakrzewski N., Rady nadzorcze w spółkach komunalnych po nowemu, „Wspólnota”, https://wspolnota.org.pl/newsletter/rady-nadzorcze-w-spolkach-komunalnych-po-nowemu (dostęp: 23.10.2024 r.).
Herdan A., Przesłanki i warunki funkcjonowania nadzoru korporacyjnego, „Zeszyty Naukowej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bochni” 2007/6.
Jabłoński M., Wygoda K., Dostęp do informacji i jego granice. Wolność informacji, prawo dostępu do informacji publicznej, ochrona danych osobowych, Wrocław 2002.
Koralewski M., Po nowelizacji k.s.h. zmiany dotkną także spółki komunalne – powinny one rozważyć modyfikacje w statutach i regulaminach rad nadzorczych, „Dziennik Gazeta Prawna”, 12.10.2022 r., https://serwisy.gazetaprawna.pl/samorzad/artykuly/8566838,nowelizacja-ksh-spolki-komunalne-modyfikacja-statutow-regulaminy.html (dostęp: 23.10.2024 r.).
Kwaśniak A., Faktyczne i prawne ograniczenia w dostępie do informacji publicznej na tle rodzimego ustawodawstwa, „Roczniki Administracji i Prawa” 2019/XIX (2).
Lewandowski J., Prawo handlowe, Warszawa 2003.
Lis K., Sterniczuk H., Nadzór korporacyjny, Kraków 2005.
Mesjasz Cz., Ład (nadzór korporacyjny). Geneza, definicje i podstawowe problemy [w:] Ład korporacyjny, red. D. Dobija, I. Koładkiewicz, Warszawa 2011.
Nowelizacja KSH 2022 – najważniejsze zmiany, „Alert Prawny” 2022/3.
Pabis R., Spółki kapitałowe tytuł III [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J. Bieniek, Warszawa 2022.
Powałowski A., Publicznoprawny status osoby fizycznej wykonującej działalność gospodarczą w Polsce, Gdańsk 2008.
Stępień M., Nadzór korporacyjny a teoria agencji [w:] Być, mieć czy władać?, red. W. Czakon, M. Wojewoda, „Zeszyty Naukowe WSB w Poznaniu” 2013/4, t. 49.
Stępień M., Nadzór korporacyjny. Perspektywa międzynarodowa, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2016/271.
Walczak W., Standardy nadzoru korporacyjnego – łączenie funkcji w organach spółek polskiego przemysłu obronnego, „Studia i Materiały, Miscellanea Oeconomicae” 2014/18.
Żabski Ł, Istota i cele nadzoru korporacyjnego w spółkach komunalnych, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2014/42.
