Podstawy określenia opłaty egzekucyjnej w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego z mocy samego prawa. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 23 listopada 2023 r., III CZP 42/23dr Joanna Szachta
prawnik w kancelarii komorniczej; autorka licznych publikacji naukowych z zakresu postępowania cywilnego, specjalizująca się w postępowaniu egzekucyjnym, prelegentka na konferencjach naukowych, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8042-8212
Podstawy określenia opłaty egzekucyjnej w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego z mocy samego prawa. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 23 listopada 2023 r., III CZP 42/23
Uchylenie art. 823 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) i wprowadzenie art. 824 § 1 pkt 4 k.p.c. mogło powodować w praktyce trudności w stosowaniu wskazanych przepisów, a tym samym problemy w określeniu, czy dopuszczalne jest ustalenie opłaty stosunkowej na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z 28.02.2018 r. o kosztach komorniczych (u.k.k.) w razie umorzenia postępowania z mocy samego prawa. Przez wiele lat istniał bowiem dualizm w stosowaniu art. 823 i 824 § 1 pkt 4 k.p.c., bowiem art. 823 k.p.c. stosowany był do postępowań wszczętych przed 8.09.2016 r. W art. 29 ust. 1 u.k.k. wskazano natomiast, że opłatę na podstawie wskazanego przepisu ustala się w razie umorzenia postępowania z wniosku wierzyciela lub na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 k.p.c. Wątpliwości, czy dopuszczalne jest ustalenie opłaty na podstawie art. 29 ust. 1 u.k.k. w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego z mocy samego prawa, rozwiane zostały w uzasadnieniu glosowanej uchwały, Sąd Najwyższy bowiem trafnie doszedł do przekonania, iż wprowadzony do Kodeksu postępowania cywilnego art. 824 § 1 pkt 4 stanowi odpowiednik art. 823 k.p.c. W niniejszej glosie wskazano także podstawy ustalenia opłaty z art. 29 ust. 1 u.k.k., w tym także w przypadkach, gdy wierzyciel pozostaje bezczynny wobec wcześniejszego zawieszenia postępowania egzekucyjnego i wykazania przyczyn złożenia wniosku o zawieszenie.
Słowa kluczowe: koszty komornicze, opłata stosunkowa, opłata egzekucyjna, umorzenie z mocy samego prawa, podstawa określenia opłaty stosunkowej
Dr Joanna Szachta
lawyer at a bailiff’s office; author of numerous academic publications on civil proceedings specializing in enforcement proceedings, speaker at academic conferences, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8042-8212
Grounds for determining the enforcement fee in the case of the discontinuation of enforcement proceedings solely by law. Commentary on the resolution of the Civil Chamber of the Supreme Court of 23 November 2023, III CZP 42/23
The repeal of Article 823 of the Civil Procedures Code (CPC) and the introduction of Article 824 § 1, item 4 CPC could cause difficulties in applying the said provisions in practice, and therefore problems in specifying whether it is permissible to set a proportional fee on the basis of Article 29, para. 1 of the Act on Bailiff Costs of 28 February 2018 (ABC) in the case of the discontinuation of proceedings solely by law. This is because there has been a dualism in the application of Article 823 and 824 § 1, item 4 CPC for many years, because Article 823 CPC was applied to proceedings initiated before 8 September 2016. However, Article 29, para. 1 CPC provides that the fee based on this provision is set if proceedings are discontinued at the creditor’s request or on the basis of Article 824 § 1, item 4 CPC. The doubts as to whether it is admissible to set a fee on the basis of Article 29, para. 1 CPC if enforcement proceedings are discontinued solely by law were dispelled in the justification of the resolution in question, because the Supreme Court rightly concluded that Article 824 §1, item 4, which was introduced into the Civil Procedures Code is the equivalent of Article 823 CPC. This commentary also specifies the grounds for setting the fee under Article 29, para. 1 ABC, including in cases where the creditor is inactive because of the earlier suspension of enforcement proceedings and the presentation of the reasons for filing a motion for suspension.
Keywords: bailiff costs, proportional fee, enforcement fee, discontinuation solely by law, basis for setting the proportional fee
Bibliografia / References
Antkiewicz A., Merchel Z., Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, Sopot 2019.
Klonowski M. [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, red. R. Reiwer, Warszawa 2021.
Kościółek A., Studzińska J., Koszty komornicze. Aspekty praktyczne, Sopot 2023.
Płowik K., Opłaty egzekucyjne obciążające wierzyciela w toku postępowania egzekucyjnego ze świadczenia pieniężnego, „Monitor Prawniczy” 2022/7.
Uliasz M. [w:] Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Kodeks Etyki Zawodowej Komornika Sądowego. Komentarz, red. M. Świeczkowska-Wójcikowska, J. Świeczkowski, Warszawa 2020.
Walasik M., Regulacje intertemporalne w nowych ustawach komorniczych [w:] Analiza i ocena ustawy o komornikach sądowych oraz ustawy o kosztach komorniczych, red. nauk. A. Marciniak, Sopot 2018.
dr hab. Jerzy P. Naworski, prof. UMK
Katedra Polityki Ekonomicznej i Studiów Regionalnych, Instytut Ekonomii i Finansów, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; sędzia Sądu Okręgowego w Toruniu w stanie spoczynku, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9014-1338
Wykładnia art. 647 k.c. w części nakładającej na inwestora obowiązek dostarczenia wykonawcy projektu. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 17 września 2021 r., V CSKP 43/21
Przedmiotem glosy jest ocena stanowiska Sądu Najwyższego, zgodnie z którym do elementów przedmiotowo istotnych umowy o roboty budowlane nie należy dostarczenie przez inwestora projektu. Wykładnia art. 647 Kodeksu cywilnego w tym aspekcie nie jest prosta nie tylko z uwagi na jego brzmienie, lecz także zaszłości historyczne. Glosa zawiera obszerną argumentację potwierdzającą trafność interpretacji tego przepisu dokonanej przez Sąd Najwyższy.
Słowa kluczowe: cywilne prawo, umowa o roboty budowlane, inwestor, wykonawca, projekt, konstytutywne elementy umowy, dostarczenie projektu, system budowy „pod klucz”, zobowiązanie typu „zaprojektuj i wybuduj”
Dr hab. Jerzy P. Naworski, professor of the Nicolaus Copernicus University in Toruń
Department of Economic Policy and Regional Studies, Institute of Economics and Finance, Faculty of Economic Sciences and Management, Nicolaus Copernicus University in Toruń; retired judge of the Regional Court in Toruń, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9014-1338
Interpretation of Article 647 of the Polish Civil Code regarding the imposition of the obligation on the investor to provide plans to the contractor. Commentary on the ruling of the Civil Chamber of the Supreme Court of 17 September 2021, V CSKP 43/21
The commentary presents an assessment of the Supreme Court’s position, according to which the substantively significant elements of a construction contract do not include the provision of the plans by the investor. The interpretation of Article 647 of the Civil Code in this respect is not straightforward, not only because of its wording, but also because of historical events. The commentary contains extensive arguments confirming the correctness of the Supreme Court’s interpretation of this provision.
Keywords: civil law, construction contract, investor, contractor, plans, constitutive elements of the contract, obligation to provide the plans, turnkey construction, design and build commitment
Bibliografia / References
Bielski P., Kwalifikacja prawna obowiązku dostarczenia przez inwestora projektu wykonawcy w umowie o roboty budowlane. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego - Izba cywilna z dnia 17 września 2021 r., V CSKP 43/21, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2024/4.
Borysiak W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2024.
Herbet A. [w:] System prawa prywatnego, t. 16, Prawo spółek osobowych, red. A. Szajkowski, Warszawa 2016.
Łętowska E., Wzorce umowne, Ossolineum 1975.
Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2008.
Pyzioł W. [w:] A. Szumański, I. Weiss, Prawo spółek, Warszawa 2014.
Radwański Z., Teoria umów, Warszawa 1977.
Skorupka S., Słownik frazeologiczny języka polskiego R/Z, Warszawa 2002.
Słownik języka polskiego, t. III, red. M. Szymczak, Warszawa 1981.
Strzępka J.A. [w:] System prawa prywatnego. Prawo zobowiązań. Część szczegółowa, t. 7, red. J. Rajski, Warszawa 2018.
Strzępka J.A., Zielińska E.A., Umowa o roboty budowlane w systematyce Kodeksu cywilnego – de lege lata i de lege ferenda, „Monitor Prawniczy” 2007/10.
Zagrobelny K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Legalis 2023.
dr hab. Andrzej Szlęzak, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie
kierownik Katedry Prawa Prywatnego, Instytut Prawa, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie; Of Counsel w kancelarii „Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak”, Warszawa, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4281-2966
Przelew ubezpieczeniowej wierzytelności odszkodowawczej. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 23 maja 2024 r., II CNPP 36/22
Autor odnosi się krytycznie do przyjętej przez Sąd Najwyższy kwalifikacji prawnej umowy sprzedaży ubezpieczeniowej wierzytelności odszkodowawczej jako umowy cesji takiej wierzytelności. Umowa cesji jest rozporządzającą czynnością prawną, gdy z okoliczności sprawy wynika, że poszkodowany i powód zawarli umowę zobowiązującą do rozporządzenia wierzytelnością w zamian za zobowiązanie do zapłaty ceny. Strony zawarły więc umowę sprzedaży, a nie umowę cesji o charakterze rozporządzającym.
Ponadto autor zwraca uwagę, że wyrównanie szkody poniesionej przez poszkodowanego nie sprowadza się tylko do zwrotu wartości naprawy pojazdu, lecz także do zrekompensowania mu różnicy pomiędzy wartością rynkową pojazdu bezwypadkowego a pojazdu już naprawianego.
Słowa kluczowe: prawo cywilne, zobowiązania, cesja wierzytelności, naprawienie szkody
Dr hab. Andrzej Szlęzak, professor of the SWPS University of Social Sciences and Humanities in Warsaw
head of the Department of Private Law, Institute of Law, SWPS University of Social Sciences and Humanities in Warsaw, Poland; Of Counsel at the Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak law firm, Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4281-2966
Assignment of an insurance receivable from compensation. Commentary on the ruling of the Civil Chamber of the Supreme Court of 23 May 2024, II CNPP 36/22
The author refers critically to the Supreme Court’s qualification of a contract of sale of an insurance receivable from compensation as an assignment contract regarding such a receivable. The assignment contract is a dispositional legal transaction, whereas it arises from the facts of the case that the injured person and the claimant entered into a contract obliging one party to transfer the said receivable in exchange of the other party’s obligation to pay a price for that receivable. Therefore, the parties entered into a sales contract, and not an assignment contract of a dispositional nature.
Furthermore, the author points out that the compensation of damage sustained by the injured party cannot boil down to purely the value of the vehicle’s repair works, but should also compensate for the difference between the market value of an undamaged vehicle and the value of a vehicle that has been repaired.
Keywords: civil law, obligations, assignment of a receivable, compensation for damage
Bibliografia / References
Mojak J. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
Mularski K. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2022.
Szlęzak A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 17 marca 2016 r., V CSK 379/15, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2018/1.
Zawada K. [w:] System Prawa Prywatnego, red. nacz. Z. Radwański, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2023.
Mariusz Tomasz Włodek
sędzia Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0009-0009-7766-3682
Zaskarżalność postanowienia sądu odwoławczego o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 27 czerwca 2018 r., III KK 448/17
Glosowany wyrok dotyczy problematyki zaskarżalności postanowienia sądu odwoławczego o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu. Autor, aprobując w całości stanowisko Sądu Najwyższego, stara się poszerzyć argumentację sądu z odwołaniem się do wykładni prokonstytucyjnej i systemowej. Gwarancyjny charakter prawa do obrony jako fundamentalnej zasady procesu karnego przemawia za przyznaniem oskarżonemu możliwości weryfikacji orzeczenia sądu w przedmiocie wyznaczenia obrońcy z urzędu również na etapie postępowania odwoławczego. Kwestia zapewnienia oskarżonemu reprezentacji przez obrońcę, mimo że nie dotyczy głównego nurtu postępowania, ma do istotne znacznie dla przyjęcia, że przesądzenie o odpowiedzialności karnej oskarżonego nastąpiło w ramach rzetelnego procesu karnego.
Słowa kluczowe: postępowanie odwoławcze, zaskarżalność orzeczeń sądu odwoławczego, odmowa wyznaczenia obrońcy z urzędu, prawo do korzystania z pomocy obrońcy
Mariusz Tomasz Włodek
Judge of the District Court for Lublin-Zachód in Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0009-0009-7766-3682
Appealability of the decision of a court of appeal refusing to appoint a defence counsel. Commentary on the ruling of the Criminal Chamber of the Supreme Court of 27 June 2018, III KK 448/17
The judgment in question applies to the matter of the appealability of the decision of a court of appeal refusing to appoint a defence counsel. The author approves the position of the Supreme Court in whole and tries to broaden the court’s argumentation by referring to a pro-constitutional and systemic interpretation. The guarantee nature of the right of defence as a fundamental principle of criminal proceedings supports granting the defendant the ability to verify the court’s decision on the appointment of a defence counsel, including at the stage of appeal proceedings. Although the matter of representation of the defendant by a defence counsel does not apply to the main subject of the proceedings, it is of particular importance to the acceptance that the defendant’s criminal liability is determined in a fair criminal trial.
Keywords: appeal proceedings, appealability of decisions of a court of appeal, refusal to appoint a defence counsel, right to a defence counsel
Bibliografia/ References
Dąbkiewicz K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz do zmian 2015, Warszawa 2015.
Eichstaedt K. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I. Art. 1–424, red. D. Świecki, Warszawa 2024.
Hofmański P., Zabłocki S., Elementy metodyki pracy sędziego w sprawach karnych, Warszawa 2006.
Kolendowska-Matejczuk M., Ustanawianie obrońcy z urzędu w ramach tzw. prawa ubogich w procedurze karnej. Uwagi w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 30/11 oraz zmian prawa, jakie mają wejść w życie z dniem 1 lipca 2015 r., „Palestra” 2014/3–4.
Paluszkiewicz H. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2023.
Stefański R.A. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1–166, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017.
Steinborn S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. S. Steinborn, LEX 2016.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom II. Art. 425–673, red. D. Świecki, Warszawa 2024.
Wąsek-Wiaderek M., Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego „kreujących” środek odwoławczy w postępowaniu karnym, „Ius Novum” 2015/3.
Zabłocki S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom IV. Komentarz do art. 425–467, red. R. A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2021.
Zachuta A., Zaskarżalność orzeczeń sądu odwoławczego, „Prokuratura i Prawo” 2005/2.
Zagrodnik J. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Zagrodnik, Warszawa 2024.
dr Marek Skwarcow
sędzia Sądu Okręgowego w Gdańsku; wykładowca współpracujący z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0626-2661
Brak kontaktu z obrońcą jako przyczyna odwoławcza. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 30 maja 2023 r., III KS 81/22
Celem glosy jest poddanie krytyce wyroku Sądu Najwyższego (SN), który – rozpoznając skargę na orzeczenie sądu odwoławczego (art. 539a Kodeksu postępowania karnego – k.p.k.) – uchylił zaskarżony skargą wyrok, uznając, że wydane w sprawie orzeczenie kasatoryjne nie odpowiadało prawu. Stanowisko SN jest błędne, gdyż sąd rejonowy, orzekając w przedmiocie wydania wyroku łącznego, po wyznaczeniu skazanemu obrońcy z urzędu zaniechał powiadomienia skazanego o tym fakcie, przez co pozbawił go prawa do realnej obrony. Wbrew stanowisku SN powyższe uchybienie, jako rażące naruszenie prawa do obrony, stanowiło przesłankę do uchylenia przez sąd okręgowy zaskarżonego wyroku na podstawie art. 440 in fine k.p.k. w zw. z art. 437 § 2 zdanie drugie k.p.k., gdyż w sprawie zaszła konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości.
Słowa kluczowe: prawo do obrony, kontakt oskarżonego z obrońcą, rażąca niesprawiedliwość orzeczenia, bezwzględna przyczyna odwoławcza, postępowanie w sprawie wydania wyroku łącznego
Dr Marek Skwarcow
judge of the Regional Court in Gdańsk, associate lecturer at the Faculty of Law at the University of Gdańsk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0626-2661
A lack of contact with a defence counsel as a reason for appeal. Commentary on the ruling of the Criminal Chamber of the Supreme Court of 30 May 2023, III KS 81/22
The objective of the commentary is to critically assess the judgment of the Supreme Court which heard a complaint regarding a judgment of the court of appeal (Article 539a of the Criminal Procedures Code), and then overturned the contested judgment, finding that the cassation judgment issued in the case did not reflect the law. The Supreme Court’s position is wrong because, when ruling on issuing a combined judgment, after appointing a public defence counsel for the convicted person, the district court failed to notify the convicted person about this, thereby depriving him of the right to a real defence. Contrary to the Supreme Court’s position, this shortcoming, as a gross breach of the right to a defence, constituted a premise for the regional court to overturn the contested judgment pursuant to Article 440 in fine of the Criminal Procedures Code in conjunction with the second sentence of Article 437 § 2 of the Criminal Procedures Code, because the need arose to conduct a new trial in its entirety.
Keywords: right to a defence, contact of the accused with the defence counsel, gross injustice of the ruling, absolute cause of appeal, proceedings in the case of issuing a combined judgment
Bibliografia / References
Artymiak G., Prawo do obrony a ciężar dowodu, Zagadnienia wybrane, „Rzeszowskie Zeszyty Naukowe. Prawo - Ekonomia”, tom XXX, Rzeszów 2001.
Grzegorczyk T. [w:] T. Grzegorczyk, J. Tylman, M. Błoński, J. Kasiński, M. Kurowski, A. Małolepszy, P. Misztal, R. Olszewski, K. Rydz-Sybilak, D. Świecki, Polskie postępowanie karne, red. R. Olszewski, D. Świecki, Warszawa 2023.
Kosonoga J. [w:] J. Kosonoga, J. Skorupka, R.A. Stefański, Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1–166, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017.
Murzynowski A., Istota i zasady procesu karnego, Warszawa 1994.
Samborski E., Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach karnych, Warszawa 2013.
Świecki D., Postępowanie odwoławcze w sprawach karnych, Komentarz, Orzecznictwo, Warszawa 2022.
Waltoś S, Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2023.
Wiliński P., Zasada prawa do obrony [w:] System procesu karnego. Zasady procesu karnego, t. III, cz. 2, red. P. Wiliński, Warszawa 2014.
Zagrodnik J. [w:] M. Burdzik, S. Głogowska, J. Karaźniewicz, M. Klejnowska, N. Majda, I. Palka, K. Sychta, K. Żyła, J. Zagrodnik, Kodeks postępowania karnego, Komentarz, red. J. Zagrodnik, Warszawa 2024.
Beata Kozakowska-Burdzińska
radca prawny, Poznań, Polska
ORCID: https://orcid.org/0009-0007-8266-5012
Uznanie prawidłowości rozwiązania stosunku pracy w trybie art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9 marca 2022 r., III PSKP 62/21
Autorka zgadza się ze stanowiskiem Sądu Najwyższego przedstawionym w glosowanym wyroku i podziela pogląd, że istnienie choćby jednej zasadnej przyczyny rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy może czynić oświadczenie woli pracodawcy zgodnym z prawem.
Pogląd ten – co do zasady – należy uznać za słuszny, gdyż w przeciwnym wypadku, gdyby pracodawca w wypowiedzeniu umowy o pracę wskazał więcej niż jedną przyczynę rozwiązania umowy o pracę, a tylko jedna z nich okazałaby się uzasadniona, a pozostałe bezzasadne, skutkowałoby to przywróceniem do pracy lub zasądzeniem odszkodowania pracownikowi, który naruszył obowiązki pracownicze.
Sąd Najwyższy rozważał, gdzie znajduje się granica dozwolonej krytyki. Autorka uważa, że nawet uzasadniona krytyka stosunków istniejących w miejscu pracy powinna mieścić się w ramach prawnych i charakteryzować się odpowiednią formą wypowiedzi, a nie dezorganizować pracę i uniemożliwiać normalne funkcjonowanie w miejscu pracy oraz realizację zadań. Podstawowe obowiązki pracownika, wyartykułowane w kodeksie pracy to: dbanie o dobro zakładu pracy, respektowanie norm współżycia społecznego oraz utrzymywanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. W tym kontekście należy podkreślić, że pracownicy mają prawo nie zgadzać się z niektórymi działaniami, zaniedbaniami czy decyzjami podjętymi przez pracodawcę, jednak sposoby, jakimi wyrażają swoje niezadowolenie w tym przypadku, nie mogą być nieograniczone. Ważne jest, aby pracownik, który chce krytykować lub który krytykuje pracodawcę, zrobił to w odpowiedni sposób i w odpowiedniej formie. Zgodnie z Kodeksem pracy rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika jest jedną z najpoważniejszych reakcji pracodawcy na krytykę w miejscu pracy, więc należy pamiętać, że ten sposób rozwiązania umowy powinien być stosowany tylko w przypadku najpoważniejszych naruszeń, a więc wyjątkowo.
Słowa kluczowe: prawo pracy, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, roszczenia pracownika, pracownik, przyczyna rozwiązania umowy o pracę, krytyka pracodawcy przez pracownika, swoboda wypowiedzi a granice dozwolonej krytyki, konsekwencje krytyki pracodawcy, odszkodowanie z art. 56 Kodeksu pracy
Beata Kozakowska-Burdzińska
legal counsel, Poznań, Poland
ORCID: https://orcid.org/0009-0007-8266-5012
Recognition of the correctness of terminating an employment relationship in the procedure of Article 52 § 1, item 1 of the Labour Code. Commentary on the ruling of the Supreme Court of 9 March 2022 r., III PSKP 62/21
The author agrees with the Supreme Court’s decision presented in the judgment in question and accepts its view that the existence of even one legitimate reason for terminating an employment contract under Article 52 § 1, item 1 of the Labour Code may make the employer’s declaration of intent lawful.
In principle, this view should be considered correct, because otherwise, had the employer specified more than one reason for termination in the notice of termination of the employment contract, and only one of them proved justified while the others were found to be groundless, this would have resulted in reinstatement, or an award of compensation to the employee who breached his employment duties.
The Supreme Court considered the question of where the limit of permissible criticism lies. The author believes that even justified criticism of relations at the workplace should fall within the legal framework and be characterized by an appropriate form of expression, and not disorganize work and prevent the normal functioning of the workplace and the performance of tasks. The employee’s fundamental duties articulated in the Labour Code are: caring for the welfare of the workplace, respecting the norms of social coexistence and keeping secret information which, if disclosed, could expose the employer to damage. In this context it should be emphasized that employees have the right to disagree with certain acts, negligence or decisions of the employer, but the way in which they express their dissatisfaction in such a case cannot be unlimited. It is important that the employee who wants to criticize or who criticizes the employer should do it in the correct way and in the appropriate form. According to the Labour Code, the termination of an employment contract without notice for reasons for which the employee is responsible is one of the employer’s most serious reactions to criticism at the workplace. Therefore, it should be remembered that this way of terminating a contract should only be used in the case of the most serious breaches, and therefore exceptionally.
Keywords: labour law, termination of an employment contract without notice, employee’s claims, employee, reason for terminating an employment contract, criticism of an employer by an employee, freedom of expression and the limits of permissible criticism, consequences of criticism of the employer, compensation under Article 56 of the Labour Code
Bibliografia / References
Baran K.W., Barański M., Ćwiertniak B.M., Kosut A., Książek D., Kuba M., Lach D.E., Lekston M., Perdeus W., Piątkowski J., Prusinowski P., Sierocka I., Stefański K., Tomaszewska M., Włodarczyk M., Wyka T., Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1–93, red. K.W. Baran, Warszawa 2022.
Kamiński C., Swoboda wypowiedzi w orzeczeniach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, Kraków 2006.
Piszczek A., Stefański K., Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, Warszawa 2017.
Sadlik R., Obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy i skutki jego naruszenia, „Monitor Prawa Pracy” 2015/7.
dr hab. Marta Romańska, prof. UJ
Katedra Postępowania Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie; sędzia Sądu Najwyższego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5439-475X
Legitymacja nabywcy roszczeń w postępowaniu administracyjnym prowadzonym na podstawie art. 7 dekretu z 26.10.1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 kwietnia 2024 r., I OPS 1/23
Zagadnienie rozstrzygnięte przez Naczelny Sąd Administracyjny pozostaje w związku z wykładnią art. 7 dekretu z 26.10.1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy. Sprowadza się ono do odpowiedzi na pytanie, czy nabywca na podstawie przelewu przyszłej wierzytelności o ustanowienie tytułu do gruntu z nieruchomości warszawskiej ma legitymację do uczestniczenia w postępowaniu zmierzającym do zbadania przesłanek ustanowienia tego tytułu. Naczelny Sąd Administracyjny odmówił cesjonariuszowi tego uprawnienia. W glosie zajęto krytyczne stanowisko wobec tego poglądu. Wyjaśniono, jaki jest charakter praw, których dotyczy postępowanie dekretowe, i na jakich zasadach przechodzą one na inne osoby oraz z jakiego statusu powinni korzystać nabywcy w postępowaniu dotyczącym po przelewie uprawnień przysługujących im samym.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, przelew roszczeń wynikających z art. 7 dekretu z 20.10.1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy, interes prawny, strona postępowania
Dr hab. Marta Romańska, professor of the Jagiellonian University
Department of Administrative Proceedings, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Kraków, Supreme Court judge, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5439-475X
Rights of a purchaser of claims in administrative proceedings conducted under Article 7 of the Decree of 26 October 1945 on the ownership and use of land within the Capital City of Warsaw. Commentary on the ruling of the seven judges of the Supreme Administrative Court of 10 April 2024, I OPS 1/23
The issue resolved by the Supreme Administrative Court is related to the interpretation of Article 7 of the Decree of 26 October 1945 on the ownership and use of land within the Capital City of Warsaw. It boils down to answering the question of whether the purchaser has the right to participate in proceedings intended to examine the conditions for establishing a title to the land of a Warsaw property on the basis of an assignment of a future claim for the establishment of that title. The Supreme Administrative Court denied the assignee this right. The commentary presents a critical stance on this view. It explains the nature of the rights to which the decree proceedings apply, the principles on which they are transferred to other persons and the status that purchasers should enjoy in proceedings on the transfer of rights to which they themselves are entitled after the transfer.
Keywords: administrative proceedings, assignment of claims arising from Article 7 of the decree of 20 October 1945 on the ownership and use of land within the Capital City of Warsaw, legal interest, party to the proceedings
Bibliografia / References
Ferek M., Roszczenia restytucyjne właścicieli nieruchomości przejętych przez państwo w latach 1944–1989, Warszawa 2022.
Romańska M., Legitymacja cedenta do dochodzenia ustalenia odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości w postępowaniu administracyjnym. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30.06.2022 r., I OPS 1/22, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2023/6.
Wróbel A., Struktura i treść praw podmiotowych publicznych [w:] System Prawa Administracyjnego. Tom 1. Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
Zawada K., Przelew wierzytelności [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań – część ogólna. Tom 6, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
