Wszyscy uczymy się przez całe życie, a nauczyciele w pierwszym rzędzie, bo zmiany cywilizacyjne przyspieszają i wraz z nimi rozwój uczniów. Aby wspomagać ten rozwój, pedagodzy potrzebują coraz większych zasobów energii i wiedzy. Zastanowimy się nad tymi zasobami, planując przebudowę edukacji w dłuższej perspektywie.
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2024/7-8
W tradycyjnej dydaktyce nauczycieli traktowano jako armię posłusznych wykonawców programów nauczania. Ich cechy własne mogły sprzyjać osiągnięciom uczniów, ale nie stanowiły kluczowego zagadnienia. Charyzmatyczni wychowawcy – jak Rousseau, Pestalozzi, Makarenko i Korczak – żyli w niezwykłych warunkach i uzyskali sławę dzięki pamiętnikom pokazującym wyjątkowość ich postaw.
Rewolucja cyfrowa i demokratyzacja społeczeństw poszerzyły horyzonty działań edukacyjnych i pole do popisu dla talentów pedagogicznych. Miejmy nadzieję, że rosnąca zamożność społeczeństw przyniesie rozbudowę kadr oświatowych, a kariera nauczycielska stanie się prestiżowa, atrakcyjna dla absolwentów wielu kierunków studiów wyższych. Zaczątki takiego awansu widzimy w krajach skandynawskich i w szkolnictwie niepublicznym innych krajów.
Talent pedagogiczny, wybitna zdolność twórcza we wspomaganiu rozwoju uczniów, nie ma jednego wzoru. Wiedział o tym już nasz pionier diagnostyki edukacyjnej, lekarz i psycholog Stefan Szuman, gdy dowodził, że przydatne są różne uzdolnienia, a praca nad sobą powoduje, że można z danej struktury osobowości wyłonić swój własny talent pedagogiczny (Warszawa 1962). Wieloletnie badania nad planowaniem i prowadzeniem lekcji przez nauczycieli szkół podstawowych wykazały, że na tym szczeblu kształcenia najbardziej liczy się nastawienie praktyczne – zmysł organizacyjny, intuicja i wyobraźnia – a popisy aktorskie i teoretyzowanie obniżają powodzenie zajęć (Dobrowolski, 1979; Niemierko, 2007). Dopiero na wyższych szczeblach i wobec intelektualnie usposobionych uczniów sprawne operowanie pojęciami ogólnymi jest niezbędne. Te rozróżnienia sygnalizują potrzebę stosownej typologii nauczycieli.
Zamów prenumeratę: www.profinfo.pl/sklep/dyrektor-szkoly,7340.html
