Prawo własności intelektualnej wobec zmian i oczekiwań współczesnych społeczeństwKatarzyna Grzybczyk
Prawo własności intelektualnej wobec zmian i oczekiwań współczesnych społeczeństw
Prawo własności intelektualnej, za pomocą restrykcyjnych norm i twardych konstrukcji prawnych stało się narzędziem decydującym o dostępie do medycyny, opieki zdrowotnej, edukacji, rolnictwa, zachowania bezpieczeństwa żywnościowego i różnorodności biologicznej, ale także o kształcie rozrywki i losach dziedzictwa kulturowego. Jednak nie zawsze narzędzie to uwzględnia interes publiczny czy pożądane zabezpieczenie podstawowych dóbr publicznych, zaś stosunkowo rzadko przedstawiciele doktryny prawa analizują konstrukcje prawa własności intelektualnej w kontekście społecznym, kulturowym i historycznym. Zwykle poprzestaje się na twierdzeniu, że głównym uzasadnieniem przyznania ochrony własności intelektualnej jest promocja innowacyjności i zachęta do podejmowania kreatywnych działań, oraz zagwarantowanie zwrotu kosztów, poniesionych w związku z inwestycjami w badania i rozwój. Niekoniecznie jednak to twierdzenie jest prawdziwe, a przynajmniej wystarczające.
Słowa kluczowe: sztuczna inteligencja, prawa człowieka, wyłączność praw, wiedza tradycyjna, zmiany klimatyczne
prof. dr hab. Katarzyna Grzybczyk
Employee of the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice, Poland; she specializes in intellectual property law and advertising law.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0694-8420
Intellectual Property Law in the Face of Changes and Expectations of Contemporary Societies
Through restrictive norms and firm legal constructs, intellectual property law has become an instrument which determines access to medicine, healthcare, education, farming, maintaining food security and biodiversity, as well as the forms of entertainment or the future of cultural heritage. Yet, the instrument does not always take into account public interest or the desired security of basic public goods, while legal scholars relatively rarely analyse the constructs of intellectual property law in the social, cultural, and historical contexts. Usually, we limit ourselves to the statement that the main reason for granting intellectual property rights is promoting innovation and encouraging creativity, as well as guaranteeing that the costs of investments in research and development will pay off. However, this statement is not necessarily true or, at least, sufficient.
Keywords: artificial intelligence, human rights, exclusivity of rights, traditional knowledge, climate change
Bibliografia / References
Abbott R.B., Artificial intelligence, big data and intellectual property: protecting computer-generated works in the United Kingdom [w:] Research Handbook on Intellectual Property and Digital Technologies, red. T. Aplin, Edward Elgar Publishing Ltd, 2017, https://doi.org/10.4337/9781785368349.00023
Abbott R.B., Rothman E., Disrupting creativity: Copyright law in the age of generative artificial intelligence, „Florida Law Review” 2023/75 (6), https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4185327
AI cannot be named as inventor on patent applications, European Patent Office News, 6.07.2022 r., https://www.epo.org/en/news-events/news/ai-cannot-be-named-inventor-patent-applications-0 (dostęp: 16.02.2025 r.)
Alshareef S., How the intellectual property monopoly has impeded an effective response to Covid-19, The Conversation, 14.02.2022 r., https://theconversation.com/how-the-intellectual-property-monopoly-has-impeded-an-effective-response-to-covid-19-173298 (dostęp: 16.02.2025 r.)
Artigas C., Manyika J., Unlocking AI’s Potential for All, Project Syndicate, 23.09.2024 r., https://www.project-syndicate.org/commentary/harnessing-ai-to-achieve-sdgs-promote-common-good-by-carme-artigas-and-james-manyika-2024-09 (dostęp: 16.02.2025 r.)
Ayla do Vale Alves, WIPO’s New Treaty on Intellectual Property, Genetic Resources and Traditional Knowledge – A Turning Point for Indigenous Heritage?, „ESIL Reflections” 2024/13 (11), https://esil-sedi.eu/esil-reflection-wipos-new-treaty-on-intellectual-property-genetic-resources-and-traditional-knowledge-a-turning-point-for-indigenous-heritage/ (dostęp: 16.02.2025 r.)
Berry P., Sustainable Design in the Climate Crisis, Industrial Designers Society of America (IDSA), 30.03.2020 r., https://www.idsa.org/news/design-news/sustainable-design-climate-crisis (dostęp: 16.02.2025 r.)
Birnhack M., A Post-Colonial Framework for Researching Intellectual Property History [w:] Handbook of Intellectual Property Research: Lenses, Methods, and Perspectives, red. I. Calboli, M.L. Montagnani, Oxford 2021, https://doi.org/10.1093/oso/9780198826743.003.0017
Bobowik M., Valentim J.P., Licata L., Introduction to the special issue: Colonial past and intercultural relations, „International Journal of Intercultural Relations” 2018/62, s. 1–12, https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2017.10.003
Bourzac K., Fixing AI’s energy crisis. Hardware that consumes less power will reduce artificial intelligence’s appetite for energy. But transparency about its carbon footprint is still needed, „Nature”, 17.10.2024 r., http://dx.doi.org/10.1038/d41586-024-03408-z
Caldwell M., What is an „author”? – Copyright Authorship of AI art through a philosophical lens, „Houston Law Review” 2023/61 (2), https://houstonlawreview.org/article/92132-what-is-an-author-copyright-authorship-of-ai-art-through-a-philosophical-lens (dostęp: 16.02.2025 r.)
Celeste E., Digital constitutionalism: A new systematic theorisation, „International Review of Law, Computers & Technology” 2019/33 (1), https://doi.org/10.1080/13600869.2019.1562604
Comaroff J.L., Comaroff J., Etniczność sp. z o.o., przeł. W. Usakiewicz, Kraków 2011
Coombe R.J., Turcotte J.F., Culture, Civilization and Human Society – Cultural, Political, and Social Implications of Intellectual Property Laws in an Informational Economy, Encyclopedia of Life Support Systems (EOLSS), https://www.eolss.net/sample-chapters/c04/E6-23-24.pdf (dostęp: 16.02.2025 r.)
David P.A., The historical origins of ‘open science’: An essay on patronage, reputation and common agency contracting in the scientific revolution , „Capitalism and Society” 2008/3 (2), https://www.degruyter.com/document/doi/10.2202/1932-0213.1040/html
Doomen J., The artificial intelligence entity as a legal person , „Information & Communications Technology Law” 2023/32 (3), https://doi.org/10.1080/13600834.2023.2196827
Feldman R.C., Hyman D.A., Price W.N., Ratain M.J., Negative innovation: when patents are bad for patients, „Nature Biotechnology” 2021/39, https://doi.org/10.1038/s41587-021-00999-0
Fila E., Konsumpcjonizm jako pandemia społeczna w XXI wieku – analiza zjawiska oraz dostępnych sposobów jego ograniczania [w:] Wyzwania i problemy społeczne początku XXI wieku, red. N. Laurisz, Kraków 2020
Gała P., Legal protection of traditional agricultural knowledge relating to genetic resources, „Studia Iuridica Lublinensia” 2020/29 (2)
Gallagher W.T., What is a “Law and Society” Approach to Intellectual Property?, Publications Paper 30, Golden Gate University School of Law, 2009, http://digitalcommons.law.ggu.edu/pubs/30 (dostęp: 16.02.2025 r.)
Geiger Ch., Elaborating a human rights-friendly copyright framework for generative AI, „International Review of Intellectual Property and Competition Law” 2024/55 (7), https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4634992
Geiger Ch., Jütte B.J., Digital Constitutionalism and Copyright Reform: Securing Access through Fundamental Rights in the Online World, The Digital Constitutionalism, 23.01.2022 r., https://digi-con.org/digital-constitutionalism-and-copyright-reform-securing-access-through-fundamental-rights-in-the-online-world/ (dostęp: 16.02.2025 r.)
Gienas K., Trenowanie AI a prawo autorskie, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2024/3
Gliściński K., Ustawowe konstrukcje treści praw na dobrach niematerialnych w dobie globalizacji: analiza krytyczna na podstawie prawa autorskiego i prawa patentowego, niepubl. rozprawa praca doktorska, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2020.
Gold E.R., The fall of the innovation empire and its possible rise through open science, „Research Policy” 2021/50 (5), 104226, https://doi.org/10.1016/j.respol.2021.104226
Graves F., Copyright Office Affirms its Fourth Refusal to Register Generative AI Work, IPWatchdog, 12.12.2023 r., https://ipwatchdog.com/2023/12/12/copyright-office-affirms-fourth-refusal-register-generative-ai-work/id=170564/# (dostęp: 16.02.2025 r.)
Green EU trade marks – 2022 update, Analysis of goods and services specifications, 1996–2021, EUIPO, 2023, https://euipo.europa.eu/tunnel-web/secure/webdav/guest/document_library/observatory/documents/reports/2023_Green_EUTM_report_update_2022/2023_Green_EUTM_report_2022_update_FullR_en.pdf (dostęp: 16.02.2025 r.)
Grzybczyk K., Ikony popkultury a prawo własności intelektualnej, Warszawa 2018
Grzybczyk K., Zmiany klimatyczne a prawo własności przemysłowej [w:] Ad cuius bonum? O wartościach i interesach zasługujących na ochronę prawną. Księga jubileuszowa Profesor Heleny Żakowskiej-Henzler, red. Ż. Zemła-Pacud, T. Zimny, Warszawa 2023
Hilty R.M., Batista P.H.D., Potential and limits of patent law to address climate change, „GRUR International” 2023/72 (9), https://doi.org/10.1093/grurint/ikad066
Katrini E., Sharing culture: On definitions, values, and emergence, „The Sociological Review” 2018/66 (2), https://doi.org/10.1177/0038026118758550
Kirchschläger P.G., Beware of Big Tech Steering AI Regulation, Project Syndicate, 2.09.2024 r., https://www.project-syndicate.org/commentary/big-tech-must-not-steer-ai-regulation-by-peter-g-kirchschlager-2024-09 (dostęp: 16.02.2025 r.)
Kupis M., Tożsamość, dominacja i Internet – zagadnienie apropriacji kulturowej w dyskursie internetowym, „Relacje Międzykulturowe” 2019/1
Kurki V.A.J., A Theory of Legal Personhood, Oxford Legal Philosophy, 2019, cz. III.6, The Legal Personhood of Artificial Intelligences, https://doi.org/10.1093/oso/9780198844037.001.0001
Kurzak A., Determinanty współczesnego konsumpcjonizmu, „Społeczeństwo i Ekonomia” 2016/5, https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=456172
Levine M., Money Stuff: Dogecoin Is Up Because It’s Funny, Bloomberg, 6.05.2021 r., https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2021-05-06/money-stuff-dogecoin-is-up-because-it-s-funny (dostęp: 16.02.2025 r.)
Markiewicz R., Sztuczna inteligencja i własność intelektualna [w:] 100 lat ochrony własności przemysłowej w Polsce. Księga jubileuszowa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, red. A. Adamczak, Warszawa 2018
Marszałek J., Wiedza tradycyjna a oznaczenia geograficzne. W poszukiwaniu skutecznej ochrony prawnej, rozprawa doktorska, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2024, https://bip.ug.edu.pl/sites/default/files/postepowania_naukowe/117115/praca/1.rozprawa_doktorska_-_joanna_marszalek_-_wiedza_tradycyjna_a_oznaczenia_geograficzne._w_poszukiwaniu_skutecznej_ ochrony_prawnej.pdf (dostęp: 16.02.2025 r.)
Mattei F., New WIPO Treaty integrates patents with sustainability, poses challenges, Rouse, 27.05.2024 r., https://rouse.com/insights/news/2024/new-wipo-treaty-integrates-patents-with-sustainability-poses-challenges (dostęp: 16.02.2025 r.)
Merges R.P., One hundred years of solicitude: Intellectual Property Law, 1900–2000, „California Law Review” 2000/88 (6), https://ssrn.com/abstract=255988
Mešević I.R., Reevaluating Main Concepts of Intellectual Property in the Light of AI-Challenges [w:] Modernising European Legal Education (MELE), red. O.J. Gstrein, M. Fröhlich, C. van den Berg, T. Giegerich, European Union and its Neighbours in a Globalized World, vol. 10, Cham 2023, https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-40801-4_14#Fn53 (dostęp: 16.02.2025 r.)
Milczarek E., Pojęcie i systematyka konstytucjonalizmu cyfrowego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2024/1
Mion N., Eco, sustainable, natural, organic... who can register „green” trademarks?, Novagraaf, 17.04.2024 r., https://www.novagraaf.com/en/insights/eco-sustainable-natural-organic-who-can-register-green-trademarks (dostęp: 16.02.2025 r.)
Nguyen P., The monkey selfie, artificial intelligence and authorship in copyright: the limits of human rights, „Public Interest Law Journal of New Zealand” 2019/6 (121), http://www.nzlii.org/nz/journals/NZPubIntLawJl/2019/7.html (dostęp: 16.02.2025 r.)
Park K., Green trademarks and the risk of greenwashing, „WIPO Magazine”, 13.12.2022 r., https://www.wipo.int/wipo_magazine/en/2022/04/article_0006.html (dostęp: 16.02.2025 r.)
Prawo sztucznej inteligencji, red. L. Lai, M. Świerczyński, Warszawa 2020
Rescher N., Michalos A.C., Scientific Progress: A Philosophical Essay on the Economics of Research in Natural Science, Oxford 1979
Searle J., Minds, Brains and Science, Cambridge, MA, https://rodsmith.nz/wp-content/uploads/Searle_1984_minds-brains-and-science.pdf (dostęp: 16.02.2025 r.)
Staniszewski M., Auta elektryczne są zeroemisyjne, ale nie w produkcji, Automotyw, 21.11.2021 r., https://automotyw.com/auta-elektryczne-sa-zeroemisyjne-ale-nie-w-produkcji/ (dostęp: 16.02.2025 r.)
Stiglitz J.E., Wallach L., Will Corporate Greed Prolong the Pandemic?, Project Syndicate, 6.05.2021 r., https://www.project-syndicate.org/onpoint/big-pharma-blocking-wto-waiver-to-produce-more-covid-vaccines-by-joseph-e-stiglitz-and-lori-wallach-2021-05 (dostęp: 16.02.2025 r.)
Targosz T., Domena publiczna w prawie autorskim, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 2007/100
Turk V., The Potential for Greenwashing from “Green” Trademarks and Marketing, The GW Environmental and Energy Law Blog, 12.08.2023 r., https://blogs.gwu.edu/law-gwpointsource/2023/08/12/the-potential-for-greenwashing-from-green-trademarks-and-marketing/ (dostęp: 16.02.2025 r.)
Unterstaller A., Electric vehicles: a smart choice for the environment, https://www.eea.europa.eu/articles/electric-vehicles-a-smart (dostęp: 23.02.2025)
Walsh T., To żyje! Sztuczna inteligencja. Od logicznego fortepianu po zabójcze roboty, tłum. W. Sikorski, Warszawa 2018
Wilf S., Copyright and social movements in late nineteenth-century America, „Theoretical Inquiries in Law” 2011/12 (1), https://doi.org/10.2202/1565-3404.1265
Dr. Damian Flisak, LL.M.
attorney-at-law
The Holy Grail of Copyright Law: Text and Data Mining. Selected Issues
This paper examines the intersection of copyright and text and data mining (TDM), with a particular focus on the impact of the European legal framework on the training of artificial intelligence (AI). The rapid expansion of AI relies on large-scale data analysis, raising critical concerns about the reproduction of copyrighted works. Although Directive 2019/790 introduced provisions to regulate TDM by distinguishing between scientific and commercial applications, the latter remains the subject of significant controversy. A key issue is the lack of compensation for copyright holders whose works are used to train AI models capable of competing with human-created content. This paper explores the historical background of Directive 2019/790, its implications for AI, and the broader challenges associated with the regulation of generative AI. It examines the ambiguities surrounding the definition of ‘lawful access’ and the opt-out mechanism designed to protect copyright holders, questioning its practical effectiveness. It also analyses the application of the three-step test, highlighting potential conflicts between TDM and the normal exploitation of copyrighted works. Cross-border complexities are also addressed, in particular the friction between EU rules and the US fair use doctrine. The study also considers the AI Act’s efforts to extend compliance obligations beyond EU borders. Finally, the paper discusses the role of moral rights in the training phase of AI, highlighting the growing need for stronger protection for authors. It concludes that while TDM is an integral part of AI development, regulatory frameworks need to balance innovation with fair compensation and robust copyright safeguards.
Keywords: copyright law, text and data mining (TDM), AI Act, generative AI
The abstract of the publication was prepared with the help of a generative AI tool – ChatGPT.
Bibliografia / References
Bradford A., The False Choice Between Digital Regulation and Innovation, Northwestern University Law Review, 2024/118, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4753107
Carlini N., Hayes J., Nasr M., Jagielski M., Sehwag V., Tramèr F., Balle B., Ippolito D., Wallace E., Extracting Training Data from Diffusion Models, https://arxiv.org/pdf/2301.13188.pdf
Cooper Feder A., Grimmelmann J., The Files Are in the Computer: On Copyright, Memorization and Generative AI, https://arxiv.org/abs/2404.12590
Drexl J. et al., Artificial Intelligence and Intellectual Property Law – Position Statement of the Max Planck Institute for Innovation and Competition of 9 April 2021 on the Current Debate, 9.04.2021, https://ssrn.com/abstract=3822924
Geiger C., When the Robots (Try to) Take Over: Of Artificial Intelligence, Authors, Creativity and Copyright Protection, in: F. Thouvenin, A. Peukert, T. Jaeger, C. Geiger (ed.), Kreation Innovation Märkte – Creation Innovation Markets. Festschrift Reto M. Hilty
Goralewski M., Konkel M., Dragan A., AI is a revolution like never before, Business Pulse, https://www.pb.pl/to-rewolucja-jakiej-jeszcze-nie-bylo-1199026
Griffiths J., Synodinou T., Xalabarder R., Comment of the European Copyright Society Addressing Selected Aspects of the Implementation of Articles 3 to 7 of Directive (EU) 2019/790 on Copyright in the Digital Single Market, https://europeancopyrightsocietydotorg.files.wordpress.com/2022/05/ecs_exceptions_final-3.pdf
Guadamuz A., A Scanner Darkly: Copyright Liability and Exceptions in Artificial Intelligence Inputs and Outputs, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4371204
Hanson B., Stall S., Cutcher-Gershenfeld J., Vrouwenvelder K., Wirz C., (Douglas) Rao Y. & Peng G., Garbage in, garbage out: mitigating risks and maximizing benefits of AI in research , https://www.nature.com/articles/d41586–023–03316–8
Henderson P., Li X., Jurafsky D., Hashimoto T., Lemley M.A., Liang P., Foundation Models and Fair Use, https://arxiv.org/pdf/2303.15715.pdf
Hofmann F., Zehn Thesen zu Künstlicher Intelligenz (KI) und Urheberrecht, Wettbewerb in Recht und Praxis, 2024/1
Hugenholtz Bernt P., The New Copyright Directive: Text and Data Mining (Articles 3 and 4), Kluwer Copyright Blog, https://copyrightblog.kluweriplaw.com/2019/07/24/the-new-copyright-directive-text-and-data-mining-articles-3-and-4/
Keller P., Generative AI and copyright: Convergence of opt-outs?, https://copyrightblog.kluweriplaw.com/2023/11/23/generative-ai-and-copyright-convergence-of-opt-outs/
Keller P., A first look at the copyright relevant parts in the final AI Act compromise , https://copyrightblog.kluweriplaw.com/2023/12/11/a-first-look-at-the-copyright-relevant-parts-in-the-final-ai-act-compromise/
Käde L., Do You Remember? – Enthalten KI-Modelle Vervielfältigungen von Trainingsdaten, lassen sich diese gezielt rekonstruieren und welche Implikationen hat das für das Urheberrecht?, Zeitschrift für Urheber- und Medienrecht 2024
Maamar N., Urheberrechtliche Fragen beim Einsatz von generativen KI-Systemen, Zeitschrift für Urheber- und Medienrecht 2023
Margoni T., Saving research: Lawful access to unlawful sources under Art. 3 CDSM Directive?, https://copyrightblog.kluweriplaw.com/2023/12/22/saving-research-lawful-access-to-unlawful-sources-under-art-3-cdsm-directive/
Markiewicz R., Prawo autorskie na jednolitym rynku cyfrowym. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790, Warszawa 2020
Markiewicz R., ChatGPT and European Union copyright law, ZNUJ. PPWI 2023, no. 2
Markiewicz R., Ilustrowane prawo autorskie, Warszawa 2018
Nasr M., Carlini N., Hayas J., Jagielski M., Feder Cooper A., Ippolito D., Choquette-Choo C.A., Wallace E., Tramèr F., Lee K., Extracting Training Data from ChatGPT, https://not-just-memorization.github.io/extracting-training-data-from-chatgpt.html
Niewęgłowski A., Prawo autorskie. Komentarz
Niezgódka P., in: R. Markiewicz (scientific ed.), Ustawy autorskie. Komentarze, vol. I, Warszawa 2021
Ouellet V., Gilchrist S., Sutharsan S., CBC News analysis finds thousands of Canadian authors, books in controversial dataset used to train AI, https://www.cbc.ca/news/canada/canadian-authors-books3-ai-dataset-1.7050243
Paul K., Meta used copyrighted books for AI training despite its own lawyers’ warnings, authors allege, https://www.reuters.com/technology/meta-used-copyrighted-books-ai-training-despite-its-own-lawyers-warnings-authors-2023–12–12/
Pesch P.J., Böhme R., Artpocalypse now? – Generative KI und die Vervielfältigung von Trainingsbildern, Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht 2023
Peukert A., Copyright in the Artificial Intelligence Act – A Primer, Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht 2024
Quintais J.P., Generative AI, Copyright ad the AI Act, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4912701
Rosati E., Copyright in the Digital Single Market. Article-by-Article Commentary to the Provisions of Directive 2019/790, Article 4, para. 1.4.
Rosati E., UK government axes plans to broaden existing text and data mining exception, https://ipkitten.blogspot.com/2023/02/uk-government-axes-plans-to-broaden.html
Rosati E., No step-free copyright exceptions: the role of the three-step in defining permitted uses of protected content (including TDM for AI-training purposes), https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4629528
Sag M., Fairness and Fair Use in Generative AI, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4654875
Schack H., Auslesen von Webseiten zu KI-Trainingszwecken als Urheberrechtsverletzung de lege lata et ferenda, Neue Juristische Wochenzeitschrift, 2024
Somepalli G., Singla V., Goldblum M., Geiping J., Goldstein T., Understanding and Mitigating Copying in Diffusion Models, https://arxiv.org/pdf/2305.20086.pdf
Stock P., Degenerative AI: Researchers say training artificial intelligence models on machine-generated data leads to model collapse, https://cosmosmagazine.com/technology/ai/training-ai-models-on-machine-generated-data-leads-to-model-collapse/
Strowel A., ChatGPT and Generative AI Tools: Theft of Intellectual Labor?, IIC 2023/54
Strowel A., Depreeuw S., Desaunettes-Barbero L., Moreno M., in: Study on copyright and new technologies: copyright data management and artificial intelligence, SMART 2019/0038, https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/study-copyright-and-new-technologies
Synodinou T.E., Lawfulness for Users in European Copyright Law Acquis and Perspectives, 10 (2019) JIPITEC, https://www.jipitec.eu/issues/jipitec-10–1-2019/4876/JIPITEC_10_1_2019_20_Synodinou
Sänger J., KI-VO. Leitfaden für die Praxis, in: Schwartmann/Keber/Zenner
Thomson T.J., Angus D., Commentary: How artists are sabotaging AI to take revenge on image generators, https://www.channelnewsasia.com/commentary/ai-text-image-generator-midjourney-dall-e-artist-copyright-data-poison-3996561
Traple E., in: J. Barta, R. Markiewicz (ed.), Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, 5th edition
Triaille J.-P, de Meeûs d’Argenteuil J., de Franquen A., Study on the legal framework of text and data mining, March 2014, https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/074ddf78–01e9–4a1d-9895-65290705e2a5/language-en?lspt_context=gdpr
Vaswani A., Shazeer N., Parmar N., Uszkoreit J., Jones L., Gomez A.N., Kaiser L., Polosukhin I., Attention is All You Need, https://arxiv.org/abs/1706.03762
Vesala J., Developing artificial intelligence-based content creation: are EU copyright and antitrust law fit for purpose?, International Review of Intellectual Property and Competition Law 2023, 54(3)
Wheatley M., Report: Big tech firms still struggling to make money from generative AI services, https://siliconangle.com/2023/10/09/report-big-tech-firms-still-struggling-monetize-generative-ai-services/
Wulff J., Löbeth T.J., Text und Data Mining: Wenn gewolltes und geschaffenes Recht auseinanderfallen, Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht 2024
Xalabarder R., Scoping Study on the Practices and Challenges of Research Institutions and Research Purposes in Relation to Copyright (WIPO:2023), SCCR/44/4, https://www.wipo.int/edocs/mdocs/copyright/en/sccr_44/sccr_44_4.pdf
Julia Szcześniak
Komiks – utwór zbiorowy, współautorski czy połączony?
Autorka podejmuje próbę klasyfikacji komiksu jako utworu zbiorowego, współautorskiego lub połączonego. Dotychczas w polskiej doktrynie niewiele miejsca poświęcono komiksowi jako przedmiotowi prawa autorskiego w rozumieniu art. 1 ustawy z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Najczęściej pojawiającym się poglądem dotyczącym komiksu stworzonego przez wielu autorów jest jego kwalifikacja jako utworu połączonego. Artykuł polemizuje z tą tezą. Znacznie częściej bowiem ze względu na przebieg procesu twórczego taki komiks będzie nosił cechy utworu współautorskiego, połączonego zaś tylko pod warunkiem uznania za komiks książki ilustrowanej. W przypadku wykluczenia książki ilustrowanej z zakresu definicyjnego terminu „komiks” należy uznać, że komiksy stanowią utwory współautorskie. Zbiorowe zaś, kiedy podmiotem ponoszącym ryzyko finansowe i organizacyjne w celu wydania komiksu jest wydawca. Jednocześnie utwór zbiorowy nie powinien być traktowany jako kategoria osobna od utworu współautorskiego oraz połączonego, lecz jako występująca obok nich w odniesieniu do sfery autorskich praw majątkowych wydawcy.
Słowa kluczowe: komiks, utwór współautorski, utwór połączony, utwór zbiorowy, prawo autorskie, autorskie prawa majątkowe, autorskie prawa osobiste
Julia Szcześniak
Doctoral School for Social Sciences, University of Warsaw, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0009-0004-8986-7723
The Comic Book: A Collective, Co-authored, or Combined Work?
The author attempts to classify the comic book as a collective, co-authored, or combined work. Until now, in Polish legal scholarship little space has been devoted to the comic book as a subject of copyright within the meaning of Article 1 of the Act of 4 February 1994 on Copyright and Related Rights. The most common view of a comic book created by multiple authors is classifying it as a combined work. This article is an attempt to polemicize with the above thesis. Much more often, due to the course of the authors’ creative process, such a comic book will have the features of a co-authored work, whereas it is a combined work only if an illustrated book is recognized as a comic book. If an illustrated book is excluded from the scope of the definition of the term ‘comic book’, comic books should be considered co-authored
or collective works if the publisher bears the financial and organizational risk involved in the publication of the comic book. At the same time, a collective work should not be considered a category separate from co-authored and combined works, but as one that exists alongside them in relation to the publisher’s economic rights.
Keywords: comic book, co-authored work, combined work, collective work, copyright, author’s economic rights, author’s moral rights
Bibliografia / References
30 Hilarious Single-Panel Comics by Nate Fakes, deMilked, [2021], https://www.demilked.com/funny-one-panel-comics-nate-fakes/ (dostęp: 13.03.2024 r.)
Banasiuk J., Sieńczyło-Chlabicz J., Porozumienie twórców a powstanie dzieła współautorskiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2009/4
Banasiuk J., Współtwórczość i jej skutki w prawie autorskim, LEX 2012, rozdz. IV, pkt 4 „Utwór współautorski a utwór połączony”
Barta J., Markiewicz R. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. J. Barta, R. Markiewicz, LEX 2011
Carrier D., The Aesthetics of Comics, Pennsylvania State University Press, 2000
Charles M. Schulz Museum, Santa Rosa, CA, https://schulzmuseum.org/about-schulz/frequently-asked-questions/#toggle-id-19 (dostęp: 21.05.2024 r.)
Cieśliński M.M., Machała W., Status normatywny współautorstwa (wielopodmiotowości autorskiej) – próba nowego ujęcia problematyki, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2020/2
Duncan R., Smith M.J., Levitz P., The Power of Comics: History, Form & Culture, New York 2009
Eisner W., Comics and Sequential Art, Tamarac, Florida 1990
Felchner K., Choreografia i pantomima w świetle prawa autorskiego , LEX 2012, rozdz. IV, pkt 2.1 „Pojęcie utworu współautorskiego i połączenia utworów do wspólnego rozpowszechniania”
Flisak D., Komentarz do wybranych przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, LEX 2018
Grzeszak T., Autorskie prawa majątkowe wydawcy dzieła zbiorowego a prawa jego twórców, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1996/67
Jaroszewska-Choraś D., Szatkowska E., Fotografia a prawo autorskie [w:] Prawo autorskie w praktyce. O prawach twórców i odbiorców utworów, red. E. Szatkowska, LEX 2022
Markiewicz M. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. I, red. R. Markiewicz, LEX 2021
Meskin A., Defining comics?, „The Journal of Aesthetics and Art Criticism” 2007/65 (4), http://dx.doi.org/10.1111/j.1540-594X.2007.00270.x
Michaelis D., Schulz and Peanuts: A Biography, New York 2008
Niewęgłowski A., Prawo autorskie. Komentarz, LEX 2021
Okoń Z., Ochrona baz danych w prawie autorskim [w:] Prawo Internetu, red. P. Podrecki, Warszawa 2007
Pratt H.J., Narrative in comics, „The Journal of Aesthetics and Art Criticism”, Special Issue: The Poetics, Aesthetics, and Philosophy of Narrative, 2009/67 (1)
Sewerynik A., Prawo autorskie a niedokończone utwory, wywiad dla serwisu Rzeczpospolita.pl, 13.09.2015 r., https://www.rp.pl/internet-i-prawo-autorskie/art11462681-prawo-autorskie-a-niedokonczone-utwory (dostęp: 21.05.2024 r.)
Sieńczyło-Chlabicz J., Podmiot praw autorskich. Inne niż twórca podmioty. Rodzaje utworów [w:] Prawo własności intelektualnej. Teoria i praktyka, red. J. Sieńczyło-Chlabicz, LEX 2021
Szcześniak J., Powieść graficzna geurimchaek jako narzędzie północnokoreańskiej propagandy, praca licencjacka obroniona 8.07.2020 r. na kierunku koreanistyka, Wydział Orientalistyczny Uniwersytetu Warszawskiego
Szczotka J., Utwory audiowizualne – stan oczekiwania na nowelizację prawa autorskiego, „Przegląd Sądowy” 2009/1
Szostak R., Podmioty praw autorskich [w:] Prawo handlowe dla ekonomistów, red. B. Gnela, Warszawa 2019
Wojciechowska A. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. II, red. R. Markiewicz, LEX 2021
Wróbel M., Utwór współautorski a utwór zbiorowy – moment wygaśnięcia autorskich praw majątkowych, „Palestra” 2017/5
Wróblewski M., Komiks w perspektywie literaturoznawczej. Projekt komiksologii w dobie kryzysu genologii esencjalnej [w:] Komiks a komiksologia. Ku rozpoznaniu i charakterystyce wzajemnych relacji między gatunkiem a jego teorią, red. K. Skrzypczyk, Łódź 2010
Krystyna Kowalik-Bańczyk
Zła wiara przy rejestracji znaku towarowego w orzecznictwie Sądu Unii Europejskiej
Artykuł przedstawia zagadnienie wykazywania złej wiary przy rejestracji znaków towarowych Unii Europejskiej w orzecznictwie Sądu. Ustalenie pojęcia złej wiary oraz jej przesłanek wynika z praktyki orzeczniczej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, gdy odpowiada na pytania prejudycjalne sądów krajowych oraz Sądu, który bada legalność decyzji Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej. W ostatnich latach wzrosła liczba spraw, w których podnoszony jest zarzut złej wiary przy rejestracji znaku towarowego. Celem tego artykułu jest prezentacja ewolucji orzecznictwa dotyczącego złej wiary.
Słowa kluczowe: unijne znaki towarowe, zła wiara, unieważnienie rejestracji znaku, bezwględna podstawa unieważnienia
dr hab. Krystyna Kowalik-Bańczyk, professor at the Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences, Warsaw, Poland
The author is a judge of the General Court of the European Union.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7007-3203
Bad Faith Trade Mark Registration in the Case Law of the General Court of the European Union
This text presents the topic of proving bad faith while filing for registration of European Union trade marks, as it occurs in the case law of the EU’s General Court. Limits of the notion of bad faith are determined and the criteria of bad faith are identified on the basis of case law of both the Court of Justice of EU, when it answers questions posed by national courts in the preliminary ruling procedure, and the General Court, when it reviews the legality of European Union Intellectual Property Office decisions. Recent years have seen an increase in the number of cases where the bad faith is raised in the context of trade mark registration. The aim of this article is to present the evolution of case law relating to bad faith.
Keywords: European Union trade marks, bad faith, declaration of invalidity of a trade mark, absolute ground for invalidity
Bibliografia / References
Adamczyk J., Zgłoszenie znaku towarowego w złej wierze, Warszawa 2023
Basset L., Badiane L., La notoriété au service de la protection du nom patronymique, „La Semaine Juridique. Entreprise et Affaires” 2019/30
Bohaczewski M., Abusive Trade Mark Filings: Some Recent Applications of the Concept of Bad Faith in the Case Law of the Court of Justice and General Court, „International Review of Intellectual Property and Competition Law” 2023/8
Bohaczewski M., O nowych zastosowaniach przepisów dotyczących złej wiary jako podstawy unieważnienia prawa do znaku towarowego [w:] Varietate concordia. Księga jubileuszowa Profesora Ryszarda Skubisza, red. E. Całka, A. Jakubecki, M. Nazar, A. Niewęgłowski, R. Poździk, Warszawa 2022
Davis J.S., Żelechowski Ł., Bad Faith, Public Policy and Morality: How Open Concepts Shape Trade Mark Protection, „International Review of Intellectual Property and Competition Law” (IIC) 2023/54 (6)
Dawson N.M., Bad faith in European trade mark law, „Intellectual Property Quarterly” 2011/3
De Haan T., Procédure devant la Cour de justice de l’Union européenne (CJUE) – Rares admissions de pourvois – Disparition du droit antérieur en cours de procédure – Brexit, „Propriétés intellectuelles” 2024/90
Dreyfus, La marque Zombie: résurrection d’un signe distinctif disposant d’une certaine notoriété, 8.07.2016 r., s. 1, www.dreyfus.fr/2016/07/08/la-marque-zombie-resurrection-dun-signe-distinctif-dispoant (dostęp: 10.02.2025 r.)
Fields D., Interpreting concept of ‘bad faith’, „Journal of Intellectual Property Law & Practice” 2014/10
Folliard-Monguiral A., Rogers D., Round-up of European Union trade marks 2021, „Journal of Intellectual Property Law & Practice” 2022/17 (3)
Giannino M., Neymar dribbles past free riding: General Court confirms invalidity of a mark featuring the name of the Brazilian football star on the ground of bad faith, „Journal of Intellectual Property Law & Practice” 2019/14 (8)
Gibbons L., Bad Faith in European IP Law: The Futile and Faithless Strive to Define the Undefinable? Traditional Fragmentation and Legal Ambiguity Abhorrent to the Directive’s Harmonisation Aims Finally Cured?, June 2019, https://www.researchgate.net/publication/333747945_Bad_Faith_in_European_IP_Law_The_Futile_and_Faithless_Strive_to_Define_the_Undefinable_Traditional_Fragmentation_and_Legal_Ambiguity_Abhorrent_to_the_Directive%27s_Harmonisation_Aims_Finally_Cured (dostęp: 9.08.2024 r.)
Gilson J., Gilson LaLonde A., The Zombie Trademark: A Windfall and A Pitfall, „The Trademark Reporter” 2008/98
Hadroušek D., Bad faith in recent case law of the EU Court of Justice: some answers, more questions, „European Intellectual Property Review” 2021/6
Hildebrandt U., Trade Mark Law in Europe: Case Law of the Court of Justice of the European Union, Wolters Kluwer 2024
Johnson P., „So precisely what will you use your trade mark for?”: Bad faith clarity in trade mark specifications, „International Review of Intellectual Property and Competition Law” 2018/8
Keeling D. [w:] Concise European Trade Mark Law, red. V. vom Bomhard, A. von Mühlendahl, Wolters Kluwer 2018
Keeling D.T., Equal Before the Law? Not if You Want to Register a Trade Mark [w:] Continuity and Change in EU Law. Essays in Honour of Sir Francis Jacobs, red. A. Arnull, P. Eeckhout, T. Tridimas, Oxford 2008
Malovic N., EUIPO Grand Board of Appeal says that ‘LA IRLANDESA’ EUTM is invalid on grounds of deceptiveness and bad faith, „Journal of Intellectual Property Law & Practice” 2020/8
Mancinella M., Bad faith: Important clarifications from the General Court of the EU in the context of an old fashion brand, „European Intellectual Property Review” 2023/45 (1)
Moscona R., Bad faith as grounds for invalidation under the Community Trade Mark Regulation: the ECJ decision in Chocoladefabriken Lindt & Sprungli AG v. Franz Hauswirth GmbH, „European Intellectual Property Review” 2010/1
Norkus R., Pranckutė M., Shaping bad faith as an absolute ground for the invalidity of a trade mark: EU, French and Lithuanian approaches, „International Comparative Jurisprudence” (Online), 2021/7 (2)
Ożegalska-Trybalska J., Znaki towarowe a zła wiara [w:] Qui bene dubitat, bene sciet. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Ewie Nowińskiej, red. J. Chwalba, R. Markiewicz, P. Wasilewski, Warszawa 2018
Pila J., Torremans P., European Intellectual Property Law, Oxford 2019
Schumacher Ch., Zombie Marken: „historische“ Marken müssen nicht unbedingt frei verfügbar sein: EuG 8.5.2014, T-327/12, Simca, Ecolex, 25. Jahrg. (2014), Heft 9
Sitko J., The Significance of Bad-Faith Premises for the Strategy of Trade Mark Protection in the Light of the Latest EU Case-Law, „International Review of Intellectual Property and Competition Law” (IIC) 2023/54
Sitko J., Various Aspects of the Application for a Trademark Made in Bad Faith in the Light of EU Case Law, „Białostockie Studia Prawnicze” 2022/27 (1)
Skubisz R., Zgłoszenie znaku towarowego w złej wierze (wybrane problemy) [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005
Strath J., Cameron K., Blue sky thinking: can lack of intention to use a trade mark constitute bad faith?, „Entertainment Law Review” 2018/29 (4)
Strath J., Cameron K., Foul play: EU General Court finds NEYMAR trade mark filed in bad faith , „Entertainment Law Review” 2019/30 (7)
Tsoutsanis A., Trade Mark Registrations in Bad Faith, Oxford 2010
Nicholas Ghazal
Legitymacja procesowa organizacji zbiorowego zarządzania – uwagi na tle orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-201/22
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-201/22 ma istotne znaczenie w odniesieniu do instytucji zbiorowego zarządu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, a w szczególności do rozszerzonego zbiorowego zarządu. W świetle polskiego prawa autorskiego umowa licencyjna zawarta z reprezentatywną organizacją zbiorowego zarządzania (ozz) – w sytuacjach określonych w art. 5 ust. 2 ustawy z 15.06.2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (u.z.z.) – wywoła także skutki prawne wobec tych uprawnionych, którzy nie powierzyli swoich praw w zbiorowy zarząd (art. 5 ust. 3 u.z.z.). Pojawia się jednak pytanie, czy reprezentatywnej ozz, wykonującej majątkowe prawa autorskie lub prawa pokrewne tzw. outsiderów, przysługuje legitymacja procesowa w sprawach o ochronę powołanych praw, a zatem czy ozz w ramach sprawowania rozszerzonego zbiorowego zarządu jest uprawniona do dochodzenia roszczeń prawnoautorskich we własnym imieniu, ale na rzecz uprawnionych? Zgodnie z rozstrzygnięciem Trybunału Sprawiedliwości zagadnienie legitymacji procesowej ozz w sprawach o ochronę praw autorskich należy do domeny prawa krajowego. Powołane orzeczenie dotyczy w istocie źródeł legitymacji procesowej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, stanowiąc asumpt do przeanalizowania odpowiednich uregulowań prawa polskiego.
Słowa kluczowe: organizacje zbiorowego zarządzania, zbiorowy zarząd, legitymacja procesowa, licencje zbiorowe z rozszerzonym skutkiem, rozszerzony zbiorowy zarząd, negotiorum gestio
dr Nicholas Ghazal
doctor of laws, Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration,
Jagiellonian University in Krakow, Poland; attorney at law.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9216-1009
The Right of a Collective Management Organization to Bring Action. Remarks Against the Background of the Judgment of the Court of Justice of the European Union in Case C-201/22
The judgment issued by the Court of Justice of the European Union in case C-201/22 is particularly important with respect to the institution of collective management of copyright and related rights, and in particular their extended collective management. In the light of Polish copyright law, a licence agreement made with a representative collective management organization (CMO) – in situations specified in Article 5(2) of the Act of 15 June 2018 on Collective Management of Copyright and Related Rights (CMCRR) – will also produce legal effects with respect to those rights holders who have not entrusted their rights in collective management (Article 5(3) CMRR). Yet, the question arises whether a representative CMO, which exercises author’s economic rights or related rights of the so-called outsiders, has the right of action in cases relating to defence of the aforementioned rights, therefore whether a CMO, as part of exercising extended collective management is authorized to pursue claims under copyright law in its own name, but for the benefit of rights holders. As determined by the Court of Justice, the question of a CMO’s right of action in copyright infringement cases is a matter of national law. The cited judgment concerns in fact the sources of the right of action enjoyed by an organization for collective management of copyright and related rights, providing the stimulus for analysing the relevant regulations of Polish law.
Keywords: collective management organizations, collective management, right of action (standing to bring proceedings), collective licences with an extended effect, extended collective management, negotiorum gestio (voluntary management of another person’s business transaction without mandate)
Bibliografia / References
Broniewicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2005
Bukowski M., Cywilnoprawna pozycja organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi na przykładzie stowarzyszenia ZAiKS, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1995/64
Bukowski M. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne, red. D. Flisak, Warszawa 2014
Czajkowska-Dąbrowska M., Glosa do wyroku SN z dnia 20.05.1999 r., I CKN 1139/97, OSP 2000/2, poz. 24
Czajkowska-Dąbrowska M., Rozpowszechnianie utworów przez radio, Warszawa 1981
Czajkowska-Dąbrowska M., Rozszerzony zarząd zbiorowy prawami autorskimi i pokrewnymi w świetle orzecznictwa sądów polskich na tle prawa europejskiego, Warszawa 2014
Czajkowska-Dąbrowska M., Rozszerzony zbiorowy zarząd – prawo polskie na tle prawa Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2020/3
Czajkowska-Dąbrowska M. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa 2011
Czajkowska-Dąbrowska M. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. II, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021
Drapała P., Prowadzenie zarządu cudzą nieruchomością bez zlecenia. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 8.11.2016 r., III CSK 368/15, „Państwo i Prawo” 2019/5
Drapała P., System Prawa Prywatnego, t. 7, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. J. Rajski, Warszawa 2018
Grzegorczyk P., Legitymacja procesowa – pojęcie, funkcje i reżim procesowy, „Przegląd Sądowy” 2020/2
Jędrejek G., Legitymacja procesowa w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2019
Kępiński M., Kleban B. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Kłos M. [w:] Postępowanie przed sądem pierwszej instancji w procesie cywilnym. Podmioty postępowania. System Postępowania Cywilnego. Tom 3A, red. K. Flaga-Gieruszyńska, P. Osowy, Warszawa 2024
Markiewicz R., Zasada asymilacji i autorskie wynagrodzenia dodatkowe (postumowne), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2024/1
Niewęgłowski A., Prawo autorskie. Komentarz, Warszawa 2021
Obrębski R., Zarys istoty legitymacji w procesie cywilnym, „Polski Proces Cywilny” 2017/4
Osajda K. [w:] W. Borysiak [red.] Kodeks cywilny. Komentarz, red. serii K. Osajda, Beck online 2024
Piątowski J.S., Prawo spadkowe. Zarys wykładu, Warszawa 2003
Skowrońska-Bocian E., Prawo spadkowe, Warszawa 2018
Targosz T. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. II, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021
Traple E., Umowy o eksploatację utworów w prawie polskim, Warszawa 2010
Walerjan M., Zakres zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w polskiej ustawie o pra-
wie autorskim i prawach pokrewnych oraz znaczenie tego pojęcia, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 2001/78
Wójcik S., Zoll F. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 10, Prawo spadkowe, red. B. Kordasiewicz, Warszawa 2015
Zbigniew Pinkalski
Rozbieżności konstrukcji poszczególnych środków pomocniczych w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej – uzasadniona decyzja czy wada legislacyjna?
Artykuł koncentruje się na analizie problemów legislacyjnych i interpretacyjnych dotyczących tzw. środków pomocniczych w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej (tj. wniosku o zabezpieczenie środka dowodowego, wniosku o wyjawienie/wydanie środka dowodowego oraz wezwania do udzielenia informacji). Problemy te wynikają z faktu, że choć środki pomocnicze mają analogiczne cele i zostały uregulowane jednym aktem prawnym (ustawą nowelizującą), występują pomiędzy nimi różnice w zakresie tego, jak zostały ujęte w kodeksie postępowania cywilnego. Różnice te prowadzą do rozbieżności w orzecznictwie oraz pozbawionych ratio legis odmienności np. co do zakresu podmiotów uprawnionych do wnioskowania o poszczególne środki pomocnicze, ich konstrukcji i przesłanek zastosowania.
Słowa kluczowe: środki pomocnicze, postępowanie w sprawach własności intelektualnej
dr Zbigniew Pinkalski
Intellectual Property Law Chair, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, Poland; attorney at law.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5335-2649
Discrepancies in the Structuring of Particular Ancillary Measures in Intellectual Property Proceedings. A Justified Decision or a Legislative Defect?
The article focuses on the analysis of legislative and interpretative problems concerning the so-called ancillary measures in intellectual property proceedings (i.e., a motion to secure evidence, a motion for disclosure/release of evidence, and a request for information). These problems result from the fact that, although ancillary measures have analogous goals and have been regulated by one legal act, there are differences between them as to how they have been formulated in the Code of Civil Procedure. These differences lead to divergences in jurisprudence and distinctions without any grounds (ratio legis), e.g., with regard to the scope of entities entitled to apply for individual ancillary measures, their structuring, and the prerequisites for their application.
Keywords: ancillary measures, intellectual property proceedings
Bibliografia / References
Antoniuk J.R., Wysokie prawdopodobieństwo naruszenia własności intelektualnej jako przesłanka uwzględnienia wniosku o wezwanie do udzielenia informacji, „Monitor Prawniczy” 2024/3
Czubak M., Quo vadis sądy własności intelektualnej?, Prawo.pl, 1.12.2022 r., https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/sady-wlasnosci-intelektualnej-zmiany,518449.html (dostęp: 6.05.2024 r.)
Dwa lata funkcjonowania Sądów Własności Intelektualnej w Polsce, podsumowanie konferencji organizowanej przez Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Adwokatura Polska, 30.06.2022 r., https://www.adwokatura.pl/konferencje-i-szkolenia/dwa-lata-funkcjonowania-sadow-wlasnosci-intelektualnej-w--polsce/ (dostęp: 6.05.2024 r.)
Fia T., Resisting IP overexpansion: The case of trade secret protection of non-personal data, „IIC – International Review of Intellectual Property and Competition Laws” 2022/53
Flaga-Gieruszyńska K. [w:] Postępowanie w sprawach gospodarczych. Komentarz do wybranych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, red. K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2021
Jakubecki A., Wezwanie do udzielenia informacji w postępowaniu odrębnym w sprawach własności intelektualnej, „Polski Proces Cywilny” 2020/3
Karolczyk B. [w:] Postępowanie cywilne w sprawach własności intelektualnej. Komentarz dla pełnomocników procesowych i sędziów, red. B. Karolczyk, Warszawa 2021
Kostrzewa J., Jak funkcjonują sądy własności intelektualnej po roku od ich powołania?, TKP, 8.07.2021 r., https://www.traple.pl/jak-funkcjonuja-sady-wlasnosci-intelektualnej-po-roku-od-ich-powolania/ (dostęp: 20.08.2024 r.)
Kurosz K., Środki pomocnicze w sprawach własności intelektualnej a pojęcie własności intelektualnej w prawie unijnym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2024/5
Kurosz K., Zakres spraw objętych środkami pomocniczymi w orzecznictwie sądów własności intelektualnej – analiza krytyczna, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2024/2
Kurosz K., Znaczenie konwencji WIPO z 1967 r. dla zakresu stosowania środków pomocniczych w sprawach własności intelektualnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2024/6
Matusiewicz-Kulig B., Sokołowska-Ławniczak A., Sądy ds. własności intelektualnej w Polsce – wybrane zagadnienia, „Monitor Prawniczy” (dodatek) 2020/20
Niewęgłowski A., Pojęcie spraw własności intelektualnej. Wybrane zagadnienia, „Białostockie Studia Prawnicze” 2022/27 (1)
Ochońska-Borowska Z., Standard dowodzenia w postępowaniu wywołanym wnioskiem o udzielenie informacji w sprawach własności intelektualnej – nowe regulacje i nowe wątpliwości, „Polski Proces Cywilny” 2022/4
Podrecki P., Sokołowska-Ławniczak A., Sądy ds. własności intelektualnej już od 1.07.2020?, TKP, 5.06.2020 r., https://www.rp.pl/opinie-prawne/art682441-pawel-podrecki-anna-sokolowska-lawniczak-sady-ds-wlasnosci-intelektualnej-juz-od-1-lipca-2020 (dostęp: 6.05.2024 r.)
Poznański P., II rok Wydziałów IP w Polsce – zestawienie statystyczne, LinkedIn, 2.08.2022 r., https://www.linkedin.com/pulse/ii-rok-wydzia%C5%82%C3%B3w-ip-w-polsce-zestawienie-pawe%C5%82-pozna%C5%84ski/ (dostęp: 6.05.2024 r.)
Rasiewicz J. [w:] K. Jasińska, Z. Pinkalski, J. Rasiewicz, A. Sokołowska-Ławniczak, Metodyka pracy pełnomocnika w sprawach cywilnych z zakresu prawa własności intelektualnej, Warszawa 2021
Stepaniuk S., Sznajder M. [w:] Postępowanie cywilne w sprawach własności intelektualnej. Komentarz dla pełnomocników procesowych i sędziów, red. B. Karolczyk, Warszawa 2021
Targosz T., Środki pomocnicze w prawie własności intelektualnej i ich sfery zastosowania, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2020/2
Tomczyk E., Wyjawienie lub wydanie środka dowodowego w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej, „Palestra” 2024/5
Katarzyna Jasińska
Losy tzw. sumy przymusowej po upadku zabezpieczenia w wyniku uwzględnienia powództwa w sprawach własności intelektualnej
Celem artykułu jest pochylenie się nad niepodejmowanym dotychczas w literaturze, a pojawiającym się w praktyce, problemem losów sumy przymusowej w sytuacji, kiedy zabezpieczenie upada, ale na skutek wydania wyroku uwzględniającego powództwo, a nie na skutek wyroku oddalającego powództwo.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, postępowanie zabezpieczające, upadek zabezpieczenia, suma przymusowa, własność intelektualna
dr Katarzyna Jasińska
doctor of laws, Faculty of Law, Administration and International Relations, Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1746-1095
What Happens to the Penalty Payment After Cancellation of Claim Security Due to the Claim Being Granted in Intellectual Property Litigation
The aim of this article is to ponder a problem that has so far not been discussed in literature, though it appears in practice, namely what happens to the penalty payment [a sum the defendant is ordered to pay for violating an injunction issued to secure the claim], when the security is cancelled, but as a result of a judgment granting the claim and not dismissing it.
Keywords: civil procedure, proceedings to secure claims, cancellation of claim security, penalty payment, intellectual property
Bibliografia / References
Cieślak S., Suma przymusowa przy zabezpieczeniu roszczeń niepieniężnych [w:] Ars in vita. Ars in iure. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Jankowskiemu, red. A. Barańska, S. Cieślak, Warszawa 2018
Draniewicz B., Nowelizacja KPC – wybrane wątpliwości praktyczne, „Monitor Prawniczy” 2013/16
Feliga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. II, Komentarz. Art. 459–1217, red. T. Szanciło, Warszawa 2023
Jagieła J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. IV, Komentarz. Art. 730–1095 1 , red. A. Marciniak, Warszawa 2020
Jakubecki A., Zagrożenie nakazaniem obowiązanemu zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego jako środek przymusu w postępowaniu zabezpieczającym – zagadnienia wybrane, „Polski Proces Cywilny” 2016/3
Jankowski J., Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego. Część II. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne (1), „Monitor Prawniczy” 2012/3
Jasińska K., Suma przymusowa w postępowaniu zabezpieczającym w sprawach własności intelektualnej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2015/3
Jasińska K. [w:] K. Jasińska, Z. Pinkalski, J. Rasiewicz, A. Sokołowska-Ławniczak, Metodyka pracy pełnomocnika w sprawach cywilnych z zakresu prawa własności intelektualnej, Warszawa 2021
Krakowiak M., Nakazanie zapłaty sumy pieniężnej w nowym postępowaniu o wykonywanie kontaktów z dzieckiem, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2013/3
Krakowiak M., Suma przymusowa w polskim postępowaniu cywilnym, Warszawa 2017
Muliński M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. II, Komentarz. Art. 730–1217, red. J. Jankowski, Warszawa 2019
Pietrzkowski H., Egzekucja prowadzona na podstawie art. 1050–1051 1 k.p.c. po nowelizacji dokonanej ustawą z 16.09.2011 r., „Polski Proces Cywilny” 2012/1
Romańska M., Dumnicka O., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 2016
Zawistowski D. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. IV, Artykuły 730–1088, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021
Żurowicz A., Zapłata przez dłużnika na rzecz wierzyciela określonej sumy pieniężnej w egzekucji tzw. czynności niezastępowalnych – rozważania teoretyczne nad zastosowaniem środka przymusu, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2014/7–8