Dochodzenie przez syndyka od członków SKOK-ów roszczeń z tytułu podwyższonej odpowiedzialności za stratę bilansową. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 12 grudnia 2019 r., III CZP 42/19Mateusz Janicki
doktorant w Katedrze Prawa Handlowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski; asesor sądowy w I Wydziale Cywilnym Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6786-6309
Dochodzenie przez syndyka od członków SKOK-ów roszczeń z tytułu podwyższonej odpowiedzialności za stratę bilansową. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 12 grudnia 2019 r., III CZP 42/19
W glosowanej uchwale Sąd Najwyższy zajął stanowisko, w świetle którego warunkiem dochodzenia od członków niewypłacalnej spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej przyjętej już wcześniej (w statucie) podwyższonej odpowiedzialności za jego stratę bilansową jest dodatkowa (po powstaniu straty) zgoda wyrażona przez członków tej kasy w uchwale walnego zgromadzenia. Autor glosy nie podziela tego stanowiska, dowodząc, że pozbawia ono praktycznego znaczenia instytucję podwyższonej odpowiedzialności z art. 26 ust. 3 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, ponadto jest sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa korporacyjnego oraz dyrektywami wykładni prawa.
Słowa kluczowe: spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK), postępowanie upadłościowe, roszczenie syndyka, odpowiedzialność za stratę bilansową, prawo spółdzielcze, prawo bankowe
Mateusz Janicki
PhD student at the Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland; assistant judge in I Civil Division of the District Court for Warsaw Capital City in Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6786-6309
Receiver's Pursuit of Claims Against Members of Credit and Savings Cooperatives under Increased Liability for Balance Sheet Loss. Commentary on Resolution of the Supreme Court - Civil Chamber of 12 December 2019, III CZP 42/19
In the commented resolution, the Supreme Court took the view that the condition for pursuing claims under increased liability against members of an insolvent savings and credit cooperatives for the union’s balance sheet loss, which liability they previously accepted (in the articles of association), is an additional consent expressed by the members of that cooperative in a resolution of the general meeting (after the loss has arisen). The commentator does not share this view, arguing that it deprives the institution of increased liability, regulated in Article 26(3) of the Act on Savings and Credit Cooperatives, of its practical significance, and furthermore contradicts basic principles of corporate law and directives of legal interpretation.
Keywords: savings and credit cooperatives (SKOK), insolvency proceedings, receiver's claim, liability for balance sheet loss, Cooperative Law, Banking Law
Bibliografia / References
Adamus R., Czy syndyk spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej może dochodzić od jej członków uzupełnienia straty bilansowej?, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2018/3.
Adamus R., O zagadnieniu odpowiedzialności członków SKOK w upadłości za stratę bilansową raz jeszcze, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2019/3.
Gurgul S., Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Odpowiedzialność członków spółdzielni za zobowiązania spółdzielni po ogłoszeniu jej upadłości, „Monitor Prawa Handlowego” 2018/2.
Mozdżeń M., Juszczyk-Posiła J., Podwójna odpowiedzialność członków upadłych SKOK-ów. Obowiązki syndyka masy upadłości w zakresie dochodzenia roszczeń z tego tytułu, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2018/4.
Palian M., W oczekiwaniu na uchwałę Sądu Najwyższego w sprawie podwyższonej odpowiedzialności członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w upadłości, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2019/4.
Jacek Jastrzębski
doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2362-4954
Bezskuteczność wypowiedzenia umowy kredytu z naruszeniem art. 75c Prawa bankowego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 18 czerwca 2021 r., IV CSKP 92/21
W glosowanym wyroku Sąd Najwyższy rozważał problem konsekwencji naruszenia przez bank art. 75c Prawa bankowego. Skład orzekający uznał, że naruszenie przez bank wymogów ustanowionych w tym przepisie powoduje bezskuteczność wypowiedzenia umowy kredytu, a zatem niweczy skutki prawne tej czynności prawnej. Glosa ma charakter aprobujący. Autor podziela pogląd Sądu Najwyższego i wskazuje na dalsze argumenty, które przemawiają za jego trafnością, oraz analizuje konsekwencje praktyczne bezskuteczności wypowiedzenia umowy kredytu z naruszeniem art. 75c Prawa bankowego.
Słowa kluczowe: prawo bankowe, umowa kredytu, wypowiedzenie umowy kredytu, bezskuteczność czynności prawnej, nieważność czynności prawnej, restrukturyzacja zadłużenia
Jacek Jastrzębski
PhD student at the Doctoral School of Social Sciences, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2362-4954
Ineffectiveness of Termination of a Loan Agreement in Breach of Article 75c of the Banking Law. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 18 June 2021, IV CSKP 92/21
In the commented judgement, the Supreme Court considered the problem of the consequences of a bank violating of Article 75c of the Banking Law. The adjudicating panel assumed that the bank's infringement of the requirements set out in Article 75c makes termination of the loan agreement ineffective. Thus, termination of the loan agreement in breach of Article 75c nullifies the legal effects of such termination. The commentary is an approving one. The author shares the view of the Supreme Court, pointing to arguments that have not been cited to support the justification why termination of the loan agreement is ineffective. The practical consequences of the ineffectiveness of terminating the loan agreement are also analysed.
Keywords: Banking Law, loan agreement, termination of a loan agreement, ineffectiveness of a juridical act, invalidity of a juridical act, debt restructuring
Bibliografia / References
Bajor B. [w:] B. Bajor, L. Kociucki, J.M. Kondek, K. Królikowska., Prawo bankowe. Komentarz do przepisów cywilnoprawnych, LEX 2020.
Czech T., Obowiązki banku w razie opóźnienia kredytobiorcy ze spłatą kredytu, „Monitor Prawa Bankowego” 2016/12.
Grochowski M. [w:] Zobowiązania. Przepisy ogólne i powiązane przepisy Księgi I KC. Tom I. Komentarz, red. P. Machnikowski, Legalis 2022.
Gutowski M., Bezskuteczność czynności prawnej, Warszawa 2017.
Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2017.
Gutowski M. [w:] Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1–352. Legalis 2021.
Smykła B. [w:] Prawo bankowe. Komentarz, red. A. Mikos-Sitek, P. Zapadka, LEX 2022.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2021.
Till E., O nieważności i bezskuteczności aktów prawnych, „Przegląd Prawa i Administracji” 1922.
dr Katarzyna Ciućkowska
adiunkt, Katedra Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5034-6024
Smog a dobra osobiste. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28 maja 2021 r., III CZP 27/20
Prawo do życia w czystym środowisku nie spełnia wymogów konstrukcyjnych stawianych dobrom osobistym. Jest to prawo o charakterze ogólnym, nie ma charakteru indywidualnego, jego treść kształtuje się poza człowiekiem, a interes, do jakiego się odnosi, nie jest wartością inherentną z osobą, lecz zewnętrzną wobec niej. Słusznie zatem Sąd Najwyższy w glosowanym orzeczeniu uznał, że nie może być uznane za dobro osobiste. Z kolei ogólnikowo wyrażony pogląd Sądu Najwyższego o możliwości naruszenia (lub zagrożenia) dóbr osobistych w postaci zdrowia, wolności czy prywatności naruszeniem standardów jakości powietrza określonych w przepisach prawa pomija fakt, że problem zanieczyszczonego powietrza ma charakter masowy, a cywilnoprawne instytucje służące ochronie interesu indywidualnego mogą nie odpowiadać potrzebom tego rodzaju zjawisk masowych.
Słowa kluczowe: dobra osobiste, prawo do życia w czystym środowisku, smog, odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej za zanieczyszczone środowisko
dr Katarzyna Ciućkowska
assistant professor, Department of Civil Law and Private International Law, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5034-6024
Smog in the Context of Personal Rights. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Civil Chamber of 28 May 2021, III CZP 27/20
The right to live in a clean environment does not meet the requirements set for the construction of personal rights. It is a general right, not an individual one, its content is shaped in abstract from the person, and the interest to which it relates is not a value inherent in the person but an external one. Therefore, the Supreme Court rightly found in the commented resolution that it cannot be considered a personal right. On the other hand, the vaguely expressed view of the Supreme Court on the possibility of violating (or threatening) personal rights in the form of health, freedom or privacy by violating air quality standards specified in the provisions of law ignores the fact that polluted air is a mass problem and civil law institutions used for the protection of individual interests may not meet the needs of this type of mass phenomenon.
Keywords: personal rights, right to live in a clean environment, smog, public authorities’ liability in damages for polluted environment
Bibliografia / References
Buchalska J. [w:] Dobra osobiste i ich ochrona, red. M. Romańska, Warszawa 2020.
Grzeszak T., Dobro osobiste jako dobro zindywidualizowane, „Przegląd Sądowy” 2018/14.
Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego, Warszawa 1957.
Hejbudzki M., Normatywne podstawy wprowadzenia do polskiego porządku prawnego koncepcji prawa podmiotowego do życia w czystym środowisku, „Studia Prawnoustrojowe” 2019/43.
Kordasiewicz B., Jednostka wobec środków masowego przekazu, Wrocław 1991.
Michalski B., Wyrok za spam. Sąd przyznał zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych, „Dziennik Gazeta Prawna” z 14.02.2020 r.
Nowakowski T., Kilka uwag w przedmiocie odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za zły stan powietrza w kontekście ochrony dóbr osobistych, „Studia Prawa Prywatnego” 2021/3.
Nowakowski T., Przekroczenie norm jakości powietrza a ochrona dóbr osobistych. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 28 maja 2021 r., III CZP 27/20, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/5.
Radwański Z., Koncepcja praw podmiotowych osobistych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1988/2.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2021.
Panowicz-Lipska J., Majątkowa ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1975.
Szczepaniak R., Odpowiedzialność odszkodowawcza władz publicznych za skutki zanieczyszczonego powietrza. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28 maja 2021 r., III CZP 27/20, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/6.
Szczepanik R., Smog a odpowiedzialność odszkodowawcza władz publicznych, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu” 2020/2.
Szymańska vel Szymanek P., Więź rodzinna w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Studia Prawnoustrojowe” 2019.
Trzewik J., Prawo do życia w czystym środowisku umożliwiającym oddychanie powietrzem atmosferycznym spełniającym standardy jakości jako dobro osobiste – glosa do zagadnienia prawnego zarejestrowanego w Sądzie Najwyższym, III CZP 27/20, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2021/4.
Wereśniak-Masri I., Prawo do czystego środowiska, „Monitor Prawniczy” 2018/17.
dr Łukasz Chojniak
adiunkt, Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej, Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji, Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji, Uniwersytet Warszawski; adwokat, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7242-326X
Zakres zadośćuczynienia za tzw. areszt nakładczy. Model postępowania dowodowego w postępowaniu kompensacyjnym. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 7 kwietnia 2022 r., IV KK 542/21
Komentowany wyrok Sądu Najwyższego dotyka wciąż ważnych zagadnień związanych z postępowaniem odszkodowawczym uregulowanym w rozdziale 58 Kodeksu postępowania karnego. Sąd Najwyższy zajął się problem zakresu należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia w przypadku, gdy roszczenie wynika z faktu zastosowania tzw. aresztu nakładczego. Można podzielić pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy, że w wypadku uznania za niewątpliwie niesłuszne tymczasowego aresztowania, stosowanego równolegle z najostrzejszym środkiem zapobiegawczym w innej sprawie, wnioskodawcy w myśl art. 552 § 4 Kodeksu postępowania karnego przysługuje – co do zasady – zadośćuczynienie, tyle że jedynie w rozmiarze odpowiadającym dodatkowym dolegliwościom zwiększającym poczucie krzywdy, które nie wystąpiłyby, gdyby nie istniał tzw. areszt nakładczy.
Natomiast druga z zaprezentowanych tez, że obowiązek wykazania owych dodatkowych krzywd ciąży na osobie ubiegającej się o zasądzenie takiej rekompensaty, musi być oceniona krytycznie.
Słowa kluczowe: proces karny, odszkodowanie, dowodzenie
dr Łukasz Chojniak
assistant professor, Department of Criminology and Criminal Policy, Institute of Social Prevention and Resocialization, Faculty of Applied Social Sciences and Resocialization, University of Warsaw; advocate, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7242-326X
The Scope of Compensation for Extended Pre-Trial Detention. The Model of Evidence-Taking in Proceedings Concerning Compensation. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 7 April 2022, IV KK 542/21
The judgment that is commented in this article touches on – still very important – issues concerning the proceedings concerning compensation regulated in Chapter 58 of the Code of Criminal Procedure. The Supreme Court took into consideration the problem of entitlement to compensation for damage or harm of a person who was wrongfully detained and whose pre-trial detention was extended. The Supreme Court rightly holds that in case the wrongful pre-trial detention is executed simultaneously with another pre-trial detention in another case, the petitioner is entitled to compensation for damage or harm based on Article 552(4) of the Code of Criminal Procedure, however, limited to the harm and damage that would not have occurred without the so-called overlapping pre-trial detention. The second statement of the Supreme Court, namely that the petitioner demanding such compensation must prove additional damage or harm, deserves criticism.
Keywords: criminal procedure, compensation, providing evidence
Bibliografia / References
Jasiński W., Skorupka J. (red.), Ciężar dowodu i obowiązek dowodzenia w procesie karnym, Warszawa 2017.
Grzegorczyk T. (red.), Polski proces karny i materialne prawo karne w świetle nowelizacji z 2013 r. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Tylmanowi z okazji Jego 90. urodzin, Warszawa 2014.
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626, Warszawa 2022.
Lach A. (red.), Dochodzenie roszczeń cywilnych a proces karny, Warszawa 2018.
Skorupka J. (red.), System Prawa Karnego Procesowego. Dowody. Tom VIII, cz. 1, Warszawa 2019.
Szumiło-Kulczycka D. (red.), W pogoni za rzetelnym procesem karnym. Księga dedykowana Profesorowi Stanisławowi Waltosiowi, Warszawa 2022.
Wiliński P., Rzetelny proces karny, Warszawa 2009.
dr Marek Bielski
adiunkt, Katedra Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie; adwokat, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0915-7648
Stosowanie zasady lex mitior agit do tzw. ustaw czasowych. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 9 marca 2022 r., I KZP 12/21
Glosowane orzeczenie dotyczy zagadnienia z zakresu prawa karnego intertemporalnego, jakim jest stosowanie zasady lex mitior agit do ustaw czasowych (epizodycznych). Autor aprobująco odnosi się do stanowiska zajętego przez Sąd Najwyższy, że zasada stosowania nowej ustawy względniejszej dla sprawcy znajduje zastosowanie do ustaw czasowych, chyba że ustawodawca wprowadzi przepis wyłączający stosowanie zasady lex mitior do tej szczególnej kategorii aktów prawnych.
Słowa kluczowe: prawo karne intertemporalne, zasada lex mitior agit, ustawa czasowa (epizodyczna), art. 2 Kodeksu wykroczeń, art. 4 Kodeksu karnego
dr Marek Bielski
assistant professor, Department of Criminal Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow; advocate, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0915-7648
Application of the Lex Mitior Agit Principle to Incidental Statutes. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 9 March 2022, I KZP 12/21
The commented judgment concerns the issue of intertemporal criminal law, which is the application of the lex mitior agit principle to incidental (episodic) statutes. The author approves the view of the Supreme Court that the principle of applying the new law that is more favorable to the perpetrator applies to incidental statutes, unless the legislator introduces a provision excluding the application of the lex mitior principle to this particular category of legal acts.
Keywords: intertemporal criminal law, lex mitior agit principle, incidental (episodic) statute, Article 2 of Petty Offences Code, Article 4 of the Criminal Code
Bibliografia / References
Andrejew I., Kodeks karny. Krótki komentarz, Warszawa 1986.
Bafia J., Mioduski J., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1987.
Bielski M., Duśko Ł., Szurman M., Uchylenie nakazów i zakazów a sprawy o wykroczenia, czyli (czy) czeka nas fala uniewinnień, „Dziennik Gazeta Prawna” z 18.05.2020 r.
Glaser S., Mogilnicki A., Kodeks karny. Komentarz, Kraków 1934.
Iwanek T., Uchylenie zakazu przemieszczania się osób w związku ze stanem epidemii COVID-19 a odpowiedzialność karna za wykroczenie, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2020/2.
Kaczmarek P., Łabuda G., Razowski T., Retroaktywność prawa karnego skarbowego – wybrana problematyka (artykuł dyskusyjny), „Prokuratura i Prawo” 2005/5.
Kozłowska-Kalisz P. [w:] Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2015.
Kulig A., Wąsek A. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2016.
Kunicka-Michalska B. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2021.
Lachowski J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020.
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1938.
Makowski W., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1937.
Małecki M., Dudek P.M., Uchylenie rozporządzeń epidemicznych nie zniosło karalności czynów, „Dziennik Gazeta Prawna” z 9.06.2020 r.
Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego, Kraków 1936.
Świda W., Prawo karne, Warszawa 1986.
Wolter W. [w:] I. Andrejew, W. Świda, W. Wolter, Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973.
Wróbel W., Zmiana normatywna i zasady intertemporalne w prawie karnym, Kraków 2003.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2013.
Zoll A. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1–52, Warszawa 2016.
Zoll A. [w:] Komentarz do kodeksu karnego. Część ogólna, red. K. Buchała, Warszawa 1994.
Żółtek S. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
dr Justyna Czerniak-Swędzioł
Katedra Prawa Pracy i Ubezpieczenia Społecznego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1524-2307
Utrata ważności zaświadczenia lekarskiego a zdolność do pracy i prawo do zasiłku chorobowego. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 czerwca 2021 r., III UZP 2/21
Glosowane orzeczenie odnosi się do niezwykle istotnego zagadnienia prawnego, jakim są skutki normatywne utraty ważności zaświadczenia lekarskiego, co bezpośrednio wiąże się zarówno z kwestią odzyskania zdolności do pracy przez ubezpieczonego, jak i z idącym za tym problemem pozbawienia ubezpieczonego prawa do zasiłku chorobowego.
Zaświadczenie lekarskie tylko w tej części, w której utraciło ważność (art. 59 ust. 6 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa) traktowane jest jako dokument nieistniejący. Wówczas organ rentowy wydaje decyzję o braku prawa do zasiłku (art. 59 ust. 10 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa). Jeżeli ubezpieczony odwoła się od takiej decyzji to całkowicie drugorzędną kwestią pozostaje badanie wówczas przez sąd, czy w tym okresie był on niezdolny do pracy. Natomiast istotne pozostaje zbadanie, czy ubezpieczony faktycznie uniemożliwił, ze swojej winy, przeprowadzenie badań w wyznaczonym przez organ terminie. Nie oznacza to jednak automatycznego odzyskania przez ubezpieczonego zdolności do pracy i przerwania co najmniej 30 dni okresu niezdolności do pracy. Utrata ważności zaświadczenia lekarskiego powoduje więc ustanie prawa do zasiłku chorobowego, ale jedynie za okres objęty unieważnionym zaświadczeniem, następującym po terminie, o którym mowa w art. 59 ust. 5 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa. Zbyt daleko idącą konsekwencją dla ubezpieczonego, który uniemożliwił organowi przeprowadzenie badania, byłoby uznanie, że na skutek unieważnienia zaświadczenia lekarskiego odzyskał on zdolność do pracy. Szczególnie w sytuacji, gdy niezdolność do pracy trwa nadal i potwierdzana jest kolejnymi (ważnymi) zaświadczeniami lekarskimi. Tak więc przy założeniu, że zaświadczenie lekarskie jest jedynym dopuszczalnym dowodem na okoliczność ustalenia niezdolności do pracy, może dojść do pokrzywdzenia ubezpieczonego. Wówczas wraz z utratą ważności zaświadczenia lekarskiego ubezpieczony traciłby prawo do zasiłku chorobowego wskutek nieobalanej fikcji prawnej, mimo że według wiedzy medycznej pozostawałby nadal niezdolny do pracy. Dlatego niezwykle istotne pozostaje umożliwienie sądowi zbadania – w postępowaniu zainicjowanym odwołaniem ubezpieczonego od decyzji organu rentowego w sprawie o prawo do zasiłku chorobowego za dalszy okres objęty zaświadczeniem lekarskim – czy ubezpieczony pozostawał faktycznie niezdolny do pracy w okresie objętym unieważnionym zaświadczeniem lekarskim.
Słowa kluczowe: zaświadczenie lekarskie, utrata ważności zaświadczenia, zdolność do pracy, niezdolność do pracy, prawo do zasiłku chorobowego
dr Justyna Czerniak-Swędzioł
Department of Labour Law and Social Policy, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1524-2307
Expiration of a Medical Certificate in the Context of the Ability to Work and the Right to Sickness Benefits. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 16 June 2021, III UZP 2/21
The commented ruling addresses an extremely important legal issue of the normative effects of expiration of a medical certificate, which is directly related to both the issue of the insured regaining their ability to work and the subsequent problem of depriving the insured of their right to sickness benefits.
A medical certificate – only in the part which has expired (Article 59(6) of the Act on Cash Benefits in Case of Sickness and Maternity) – is treated as a non-existent document. The pension authority then issues a decision that there is no right to benefit (Article 59(10) of the Act on Cash Benefits in Case of Sickness and Maternity). If the insured appeals against such a decision, it remains entirely secondary for the court to then examine whether the insured was incapacitated for work during that period. On the other hand, it remains important to examine whether the insured actually prevented, through no fault of their own, conducting a medical examination within the time limit set by the authority. However, this does not mean that the insured automatically regained their ability to work and interrupted the period of at least 30 days of incapacity. Thus, the expiration of a medical certificate results in termination of the right to sickness benefit, but only for the period covered by the expired certificate, following the deadline referred to in Article 59(5) of the Act on Cash Benefits in Case of Sickness and Maternity. It would be too far-fetched a consequence for an insured person who prevented the authority from conducting an examination to consider that, as a result of the expired medical certificate, they regained the ability to work, especially in a situation where the inability to work continues and is confirmed by subsequent (valid) medical certificates. Thus, assuming that the medical certificate is the only admissible evidence for establishing inability to work, the insured might be disadvantaged. Then, with the expiration of the medical certificate, the insured would lose the right to sickness benefits as a result of an unreputtable legal fiction, despite the fact that, according to medical knowledge, they would still be unfit for work. Therefore, it remains of utmost importance to allow the court to examine – in the proceedings initiated by the insured's appeal against the decision of the pension authority on the right to sickness benefits for the further period covered by the medical certificate – whether the insured actually remained unfit for work during the period covered by the expired medical certificate.
Keywords: medical certificate, expiration of certificate, ability to work, inability to work, right to sickness benefit
Bibliografia / References
Baran K.W. [w:] B.M. Ćwiertniak, Z. Góral, A. Kosut, D. Książek, M. Kuba, M. Lekston, A. Musiała, W. Perdeus, J. Piątkowski, P. Prusinowski, K. Stefański, M. Tomaszewska, M. Włodarczyk, T. Wyka, K.W. Baran [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1–113, Warszawa 2020.
Kurzych A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 25.07.2006 r., I UK 42/06, „Monitor Prawa Pracy” 2008/6.
Napiórkowska A., Czasowa niezdolność do pracy z powodu choroby pracownika – wybrane zagadnienia, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 2008.
Prusinowski P. [w:] System prawa pracy, t. II, Indywidualne prawo pracy. Część ogólna, red. G. Goździewicz, Warszawa 2017.
Rzetecka-Gil A., Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, Komentarz, LEX 2017.
Stopka K., Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Komentarz, Warszawa 2022.
Superson-Polowiec B., Polowiec A., Obowiązki pracownika związane z otrzymaniem zaświadczenia lekarskiego o czasowej niezdolności do pracy, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 1999/2000.
dr Ernest Nasternak
Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych, Politechnika Warszawska; radca prawny, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polska
Zmniejszenie prawa do emerytury. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 lutego 2022 r., I UZP 12/21
Glosa ma charakter aprobujący, a podjęto w niej dodatkowo polemikę dotyczącą potrzeby dokonania dalszych zmian w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników związanych ze zwrotem bezpodstawnie zmniejszonych świadczeń. Problem ten ma istotne znaczenie ze względu na mogące pojawić się niejasności związane z dochodzeniem swoich praw przez świadczeniobiorców. Szczególnie istotne zatem są konsekwencje związane z tym orzeczeniem i możliwość pełnej restytucji nienależnie zmniejszanych świadczeń emerytalno-rentowych.
Słowa kluczowe: ubezpieczenie społeczne rolników, zmniejszanie świadczeń emerytalno-rentowych
dr Ernest Nasternak
Faculty of Automotive and Construction Machinery Engineering, Warsaw University of Technology; attorney at law, Ministry of Agriculture and Rural Development, Poland
Reduction of Retirement Pension. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 23 February 2022, I UZP 12/21
The commentary is an approving one. In addition, a polemic is launched regarding the need to further amend the provisions on social security for farmers to provide for reimbursement of unjustifiably reduced benefits. This problem is significant because of ambiguities related to the pensioners asserting their rights. The consequences of this judgment and the possibility of full restitution of unduly reduced retirement and disability pensions are particularly important.
Keywords: social security of farmers, reduction of retirement and disability benefits
prof. dr hab. Bartosz Rakoczy
kierownik Katedry Prawa Ochrony Środowiska i Publicznego Prawa Gospodarczego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; radca prawny, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8790-2407
Pojęcie i zakres zbiorowego zaopatrzenia w wodę z perspektywy przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2021 r., III OSK 4099/21
W glosowanym orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny doszedł do błędnego przekonania, że przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne może pobierać wodę także w innych celach niż tylko zbiorowe zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Błędne stanowisko jest efektem pominięcia, spłycenia lub nienależytego rozważenia co najmniej kilku istotnych aspektów wpływających na formułowanie wniosków końcowych.
Przede wszystkim uszło uwadze Naczelnego Sądu Administracyjnego, że zbiorowe zaopatrzenie w wodę, o którym mowa w art. 274 pkt 4 Prawa wodnego, jest rodzajem działalności, która może być prowadzona wyłącznie przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Adresatem tego przepisu zatem może być wyłącznie przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne i to niezależnie od formy, w jakiej ono działa.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, prawo wodne, zbiorowe zaopatrzenie w wodę, woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, opłaty za usługi wodne
prof. Dr. Bartosz Rakoczy
Head of the Department of Environmental Law and Public Economic Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Torun; attorney at law, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8790-2407
The Concept and Scope of Collective Water Supply from the Perspective of the Water and Sewerage Company. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 12 October 2021, III OSK 4099/21
In the commented decision, the Supreme Administrative Court came to the erroneous view that a water and sewerage company can also draw water for purposes other than collective supply of water to communities for human consumption. This erroneous view is the result of failure to consider or shallow or inadequate consideration of at least some important aspects affecting the formulation of final conclusions.
First of all, it has escaped the attention of the Supreme Administrative Court that collective water supply, as referred to in Article 274(4) of the Water Law, is a type of activity that can only be carried out by a water and sewerage company. Therefore, the only addressees of this provision can be water and sewerage companies, regardless of the form in which they operate.
Keywords: administrative proceedings, water law, collective water supply, water for human consumption, water service charges
Bibliografia / References
Brynczak B., Ubysz K., Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Komentarz, Warszawa 2015.
Dubisz S. (red.), Uniwersalny Słownik Języka Polskiego, t. II, Warszawa 2013.
Dziadkiewicz B., Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków. Komentarz do przepisów, umowy, taryfy, regulaminy, orzecznictwo, Warszawa 2011.
Gałabuda G., Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków. Praktyczny poradnik dla przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, gmin, odbiorców usług, Zielona Góra 2003.
Krzyszczak M., Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Komentarz dla praktyków z przepisami wykonawczymi i towarzyszącymi oraz wzorami umów, Warszawa 2005.
Palarz H., Umowa o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków, Warszawa 2017.
Pawełczyk M. (red.), Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Komentarz, Warszawa 2014.
Rakoczy B., Obowiązek zapewnienia pomiaru ilości wody pobieranej na różne cele i potrzeby – perspektywa przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, „Samorząd Terytorialny” 2018/12.
Rakoczy B., Umowa o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków, Warszawa 2007.
Rakoczy B., Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków w praktyce przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, Bydgoszcz 2012.
Rotko J. (red.), Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Komentarz, Warszawa 2011.
Rozwadowska-Palarz A., Palarz H., Wprowadzenie do ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, Gdańsk 2002.
Wierzbowski B. (red.), Komentarz do ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, Bydgoszcz 2006.
Wiśniewski, J., Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z komentarzem, Bydgoszcz 2001.
Woryna K., Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków. Poradnik odbiorcy, Warszawa 2003.
dr hab. Kazimierz Bandarzewski
adiunkt, Katedra Prawa Samorządu Terytorialnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8783-8820
Skarga na bezczynność sejmiku województwa w przedmiocie zmiany porządku obrad. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 grudnia 2021 r., III OSK 7160/21
Dopuszczalność zaskarżenia bezczynności sejmiku województwa została tylko fragmentarycznie uregulowana przez ustawodawcę, co skutkuje niepewnością prawa i powoduje rozbieżności interpretacyjne. Warunkiem skutecznego wniesienia takiej skargi jest wykazanie, że stan bezczynności narusza uprawnienie skarżącego, a sama bezczynność dotyczy sprawy, której podjęcie wynika z przepisów prawa. Ustawodawca dopuścił zbiorowy podmiot obejmujący co najmniej ¼ ustawowego składu sejmiku województwa do zwołania tzw. sesji nadzwyczajnej wraz ze wskazanym przez siebie i wiążącym pozostałych radnych porządkiem obrad. Zmiana porządku obrad na takiej sesji dopuszczalna jest tylko wtedy, gdy na taką zmianę zgodę wyrażą wnioskodawcy jej zwołania, a sam organ stanowiący podejmie w tym zakresie uchwałę bezwzględną większością głosów. W przypadku pominięcia jednego z punktów takiej sesji bez spełniania wymienionych przesłanek, ochrony naruszonego uprawnienia zbiorowego wnioskodawcy należy poszukiwać w przepisach pozwalających zaskarżyć bezczynność sejmiku województwa.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, bezczynność, skarga do sądu administracyjnego, interes prawny, radny, sejmik województwa, porządek obrad
dr hab. Kazimierz Bandarzewski
assistant professor, Department of Territorial Self-Government Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8783-8820
Complaint about Inactivity of the Provincial Assembly in the Matter of Changing the Agenda. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 3 December 2021, III OSK 7160/21
The admissibility of challenging the inactivity of a provincial assembly has only been partially regulated in the law, which results in legal uncertainty and causes discrepancies in interpretation. The condition for the effective lodging of such a complaint is proving that the state of inactivity violates the complainant's right, and the inactivity itself relates to a matter the need to deal with results from the provisions of the law.
The law permits a collective entity comprising at least a quarter of the statutory composition of the provincial assembly to convene a so-called extraordinary session with the agenda indicated by that entity and binding on the remaining members. The agenda at such a session can be changed only with the consent of the motion-makers and if the decision-making body itself adopts a resolution in this respect by an absolute majority of votes. If one of the points of such a session agenda is omitted without meeting the above-mentioned prerequisites, protection of the infringed right of the collective motion-maker should be sought in the provisions allowing to challenge the inactivity of the provincial assembly.
Keywords: local self-government, inactivity, appeal to an administrative court, legal interest, member of a provincial assembly, provincial assembly, agenda
Bibliografia / References
Augustyniak M., Prawa i obowiązki radnego jednostki samorządu terytorialnego, Warszawa 2014.
Bandarzewski K., Dopuszczalność przyznania w statucie powiatu przewodniczącemu organu stanowiącego inicjatywy uchwałodawczej. Glosa do wyroku NSA z 13.01.2021 r., III OSK 3241/21, „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych” 2021/2.
Bandarzewski K., Jednostki samorządu terytorialnego i ich organy w postępowaniu sądowoadministracyjnym, „Państwo i Prawo” 2010/10.
Brzeski M., Problemy kontroli sądowoadministracyjnej działalności prawotwórczej podmiotów samorządu terytorialnego nie będących organami tego samorządu [w:] Samorząd terytorialny w Polsce a sądowa kontrola administracji, red. B. Dolnicki, J.P. Tarno, Warszawa 2012.
Bułajewski S., Rada gminy jako organ stanowiący [w:] Status prawny rady gminy, red. M. Chmaj, Warszawa 2012.
Dąbek D., Prawo miejscowe, Warszawa 2016.
Dobosz P. [w:] Ustawa o samorządzie województwa, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2005.
Drachal J. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2015.
Faruga A. [w:] Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2012.
Gęsiarz-Krasucka A. [w:] Ustawa o samorządzie województwa, red. P. Drembowski, Warszawa 2020.
Grabicki K., Skarga na bezczynność organu administracji publicznej w postępowaniu sądowoadministracyjnym [w:] Samorząd terytorialny w Polsce a sądowa kontrola administracji, red. B. Dolnicki, J.P. Tarno, Warszawa 2012.
Hać A., Rotkiewicz M., Wołoszyn-Kądziołka D., Radny jako członek kolegialnego organu stanowiącego [w:] Vademecum radnego jednostki samorządu terytorialnego, red. A. Hać, Warszawa 2014.
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2008.
Kisiel W., Legitymacja jednostki do zaskarżania uchwał samorządowych (w orzecznictwie sądów administracyjnych), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2009/3.
Kisiel W. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2013.
Knysiak-Sudyka H., Skarga kasacyjna [w:] Postępowanie sądowoadministracyjne, red. T. Woś, Warszawa 2015.
Matan A. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018.
Moll T. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018.
Sokolewicz W., Komentarz do ustawy o samorządzie województwa, Warszawa 2000.
Szewc A., Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, Warszawa 2008.
Szewc T., Skarga powszechna w samorządzie terytorialnym, Gliwice 2016.
Paweł Dobroczek
doktorant, Instytut Nauk Prawny, Polska Akademia Nauk. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0894-0016
Zakres postępowania o zwrot nienależnie pobranej dotacji. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 czerwca 2020 r., I GSK 386/20
Glosowany wyrok dotyczy decyzji w przedmiocie określenia przypadającej do zwrotu do budżetu państwa części dotacji celowej wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem. Problemem poruszanym w glosie są granice kognicji organów administracji i sądów administracyjnych w zakresie stwierdzania wykorzystania dotacji celowej niezgodnie z przeznaczeniem oraz zagadnienie wzajemnego stosunku drogi administracyjnej i sądowej (przed sądem powszechnym) przy badaniu wysokości należnej dotacji i prawidłowości wydatkowania środków na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, dotacje celowe, zadana zlecone z zakresu administracji rządowej, finansowanie zadań zleconych, kontrola prawidłowości wydatkowania środków z dotacji celowej
Paweł Dobroczek
PhD student, Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0894-0016
Scope of Proceedings for Repayment of an Unduly Collected Grant. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 23 June 2020, I GSK 386/20
The commented judgment concerns a decision assessing the part of an earmarked grant which was misused, to be returned to the state budget. The problem addressed in the commentary is the limits of jurisdiction of administrative authorities and administrative courts in ascertaining the misuse of an earmarked grant. It also discusses the issue of the mutual relationship between the administrative and judicial paths (before an ordinary court) in examining the amount of the grant due and the correctness of the use of funds for commissioned tasks from the area of government administration.
Keywords: territorial self-government, earmarked grants, commissioned tasks from the area of government administration, financing of commissioned tasks, control over correctness of use of funds from earmarked grant
Bibliografia / References
Budziarek M., Sądowa ochrona prawa jednostki samorządu terytorialnego do dotacji celowej na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej (wybrane zagadnienia), „Finanse Komunalne” 2019/10.
Dolnicki B. (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, LEX 2021.
Dolnicki B. (red.), Ustawa o samorządzie powiatowym. Komentarz, LEX 2020.
Dzwonkowski H. (red.), Gołębiowski G. (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, Wydawnictwo Sejmowe 2014, LEX 2014.
Jyż G., Pławecki Z., Szewc A., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, LEX 2012.
Lipiec-Warzecha L., Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warszawa 2011.
Mikos-Sitek A, Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Legalis 2020.
Misiąg W. (red.), Ustawa o finansach publicznych. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, Legalis 2019.
Moll T., Zasada wykonywania przez gminę zadań publicznych w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność – zagadnienia administracyjnoprawne, „Przegląd Prawa Publicznego” 2011/5.
Ofiarski Z. (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, LEX 2020.
doktorant w Katedrze Prawa Handlowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski; asesor sądowy w I Wydziale Cywilnym Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6786-6309
Dochodzenie przez syndyka od członków SKOK-ów roszczeń z tytułu podwyższonej odpowiedzialności za stratę bilansową. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 12 grudnia 2019 r., III CZP 42/19
W glosowanej uchwale Sąd Najwyższy zajął stanowisko, w świetle którego warunkiem dochodzenia od członków niewypłacalnej spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej przyjętej już wcześniej (w statucie) podwyższonej odpowiedzialności za jego stratę bilansową jest dodatkowa (po powstaniu straty) zgoda wyrażona przez członków tej kasy w uchwale walnego zgromadzenia. Autor glosy nie podziela tego stanowiska, dowodząc, że pozbawia ono praktycznego znaczenia instytucję podwyższonej odpowiedzialności z art. 26 ust. 3 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, ponadto jest sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa korporacyjnego oraz dyrektywami wykładni prawa.
Słowa kluczowe: spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK), postępowanie upadłościowe, roszczenie syndyka, odpowiedzialność za stratę bilansową, prawo spółdzielcze, prawo bankowe
Mateusz Janicki
PhD student at the Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland; assistant judge in I Civil Division of the District Court for Warsaw Capital City in Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6786-6309
Receiver's Pursuit of Claims Against Members of Credit and Savings Cooperatives under Increased Liability for Balance Sheet Loss. Commentary on Resolution of the Supreme Court - Civil Chamber of 12 December 2019, III CZP 42/19
In the commented resolution, the Supreme Court took the view that the condition for pursuing claims under increased liability against members of an insolvent savings and credit cooperatives for the union’s balance sheet loss, which liability they previously accepted (in the articles of association), is an additional consent expressed by the members of that cooperative in a resolution of the general meeting (after the loss has arisen). The commentator does not share this view, arguing that it deprives the institution of increased liability, regulated in Article 26(3) of the Act on Savings and Credit Cooperatives, of its practical significance, and furthermore contradicts basic principles of corporate law and directives of legal interpretation.
Keywords: savings and credit cooperatives (SKOK), insolvency proceedings, receiver's claim, liability for balance sheet loss, Cooperative Law, Banking Law
Bibliografia / References
Adamus R., Czy syndyk spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej może dochodzić od jej członków uzupełnienia straty bilansowej?, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2018/3.
Adamus R., O zagadnieniu odpowiedzialności członków SKOK w upadłości za stratę bilansową raz jeszcze, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2019/3.
Gurgul S., Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Odpowiedzialność członków spółdzielni za zobowiązania spółdzielni po ogłoszeniu jej upadłości, „Monitor Prawa Handlowego” 2018/2.
Mozdżeń M., Juszczyk-Posiła J., Podwójna odpowiedzialność członków upadłych SKOK-ów. Obowiązki syndyka masy upadłości w zakresie dochodzenia roszczeń z tego tytułu, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2018/4.
Palian M., W oczekiwaniu na uchwałę Sądu Najwyższego w sprawie podwyższonej odpowiedzialności członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w upadłości, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2019/4.
Jacek Jastrzębski
doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2362-4954
Bezskuteczność wypowiedzenia umowy kredytu z naruszeniem art. 75c Prawa bankowego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 18 czerwca 2021 r., IV CSKP 92/21
W glosowanym wyroku Sąd Najwyższy rozważał problem konsekwencji naruszenia przez bank art. 75c Prawa bankowego. Skład orzekający uznał, że naruszenie przez bank wymogów ustanowionych w tym przepisie powoduje bezskuteczność wypowiedzenia umowy kredytu, a zatem niweczy skutki prawne tej czynności prawnej. Glosa ma charakter aprobujący. Autor podziela pogląd Sądu Najwyższego i wskazuje na dalsze argumenty, które przemawiają za jego trafnością, oraz analizuje konsekwencje praktyczne bezskuteczności wypowiedzenia umowy kredytu z naruszeniem art. 75c Prawa bankowego.
Słowa kluczowe: prawo bankowe, umowa kredytu, wypowiedzenie umowy kredytu, bezskuteczność czynności prawnej, nieważność czynności prawnej, restrukturyzacja zadłużenia
Jacek Jastrzębski
PhD student at the Doctoral School of Social Sciences, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2362-4954
Ineffectiveness of Termination of a Loan Agreement in Breach of Article 75c of the Banking Law. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 18 June 2021, IV CSKP 92/21
In the commented judgement, the Supreme Court considered the problem of the consequences of a bank violating of Article 75c of the Banking Law. The adjudicating panel assumed that the bank's infringement of the requirements set out in Article 75c makes termination of the loan agreement ineffective. Thus, termination of the loan agreement in breach of Article 75c nullifies the legal effects of such termination. The commentary is an approving one. The author shares the view of the Supreme Court, pointing to arguments that have not been cited to support the justification why termination of the loan agreement is ineffective. The practical consequences of the ineffectiveness of terminating the loan agreement are also analysed.
Keywords: Banking Law, loan agreement, termination of a loan agreement, ineffectiveness of a juridical act, invalidity of a juridical act, debt restructuring
Bibliografia / References
Bajor B. [w:] B. Bajor, L. Kociucki, J.M. Kondek, K. Królikowska., Prawo bankowe. Komentarz do przepisów cywilnoprawnych, LEX 2020.
Czech T., Obowiązki banku w razie opóźnienia kredytobiorcy ze spłatą kredytu, „Monitor Prawa Bankowego” 2016/12.
Grochowski M. [w:] Zobowiązania. Przepisy ogólne i powiązane przepisy Księgi I KC. Tom I. Komentarz, red. P. Machnikowski, Legalis 2022.
Gutowski M., Bezskuteczność czynności prawnej, Warszawa 2017.
Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2017.
Gutowski M. [w:] Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1–352. Legalis 2021.
Smykła B. [w:] Prawo bankowe. Komentarz, red. A. Mikos-Sitek, P. Zapadka, LEX 2022.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2021.
Till E., O nieważności i bezskuteczności aktów prawnych, „Przegląd Prawa i Administracji” 1922.
dr Katarzyna Ciućkowska
adiunkt, Katedra Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5034-6024
Smog a dobra osobiste. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28 maja 2021 r., III CZP 27/20
Prawo do życia w czystym środowisku nie spełnia wymogów konstrukcyjnych stawianych dobrom osobistym. Jest to prawo o charakterze ogólnym, nie ma charakteru indywidualnego, jego treść kształtuje się poza człowiekiem, a interes, do jakiego się odnosi, nie jest wartością inherentną z osobą, lecz zewnętrzną wobec niej. Słusznie zatem Sąd Najwyższy w glosowanym orzeczeniu uznał, że nie może być uznane za dobro osobiste. Z kolei ogólnikowo wyrażony pogląd Sądu Najwyższego o możliwości naruszenia (lub zagrożenia) dóbr osobistych w postaci zdrowia, wolności czy prywatności naruszeniem standardów jakości powietrza określonych w przepisach prawa pomija fakt, że problem zanieczyszczonego powietrza ma charakter masowy, a cywilnoprawne instytucje służące ochronie interesu indywidualnego mogą nie odpowiadać potrzebom tego rodzaju zjawisk masowych.
Słowa kluczowe: dobra osobiste, prawo do życia w czystym środowisku, smog, odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej za zanieczyszczone środowisko
dr Katarzyna Ciućkowska
assistant professor, Department of Civil Law and Private International Law, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5034-6024
Smog in the Context of Personal Rights. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Civil Chamber of 28 May 2021, III CZP 27/20
The right to live in a clean environment does not meet the requirements set for the construction of personal rights. It is a general right, not an individual one, its content is shaped in abstract from the person, and the interest to which it relates is not a value inherent in the person but an external one. Therefore, the Supreme Court rightly found in the commented resolution that it cannot be considered a personal right. On the other hand, the vaguely expressed view of the Supreme Court on the possibility of violating (or threatening) personal rights in the form of health, freedom or privacy by violating air quality standards specified in the provisions of law ignores the fact that polluted air is a mass problem and civil law institutions used for the protection of individual interests may not meet the needs of this type of mass phenomenon.
Keywords: personal rights, right to live in a clean environment, smog, public authorities’ liability in damages for polluted environment
Bibliografia / References
Buchalska J. [w:] Dobra osobiste i ich ochrona, red. M. Romańska, Warszawa 2020.
Grzeszak T., Dobro osobiste jako dobro zindywidualizowane, „Przegląd Sądowy” 2018/14.
Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego, Warszawa 1957.
Hejbudzki M., Normatywne podstawy wprowadzenia do polskiego porządku prawnego koncepcji prawa podmiotowego do życia w czystym środowisku, „Studia Prawnoustrojowe” 2019/43.
Kordasiewicz B., Jednostka wobec środków masowego przekazu, Wrocław 1991.
Michalski B., Wyrok za spam. Sąd przyznał zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych, „Dziennik Gazeta Prawna” z 14.02.2020 r.
Nowakowski T., Kilka uwag w przedmiocie odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za zły stan powietrza w kontekście ochrony dóbr osobistych, „Studia Prawa Prywatnego” 2021/3.
Nowakowski T., Przekroczenie norm jakości powietrza a ochrona dóbr osobistych. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 28 maja 2021 r., III CZP 27/20, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/5.
Radwański Z., Koncepcja praw podmiotowych osobistych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1988/2.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2021.
Panowicz-Lipska J., Majątkowa ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1975.
Szczepaniak R., Odpowiedzialność odszkodowawcza władz publicznych za skutki zanieczyszczonego powietrza. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28 maja 2021 r., III CZP 27/20, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/6.
Szczepanik R., Smog a odpowiedzialność odszkodowawcza władz publicznych, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu” 2020/2.
Szymańska vel Szymanek P., Więź rodzinna w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Studia Prawnoustrojowe” 2019.
Trzewik J., Prawo do życia w czystym środowisku umożliwiającym oddychanie powietrzem atmosferycznym spełniającym standardy jakości jako dobro osobiste – glosa do zagadnienia prawnego zarejestrowanego w Sądzie Najwyższym, III CZP 27/20, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2021/4.
Wereśniak-Masri I., Prawo do czystego środowiska, „Monitor Prawniczy” 2018/17.
dr Łukasz Chojniak
adiunkt, Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej, Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji, Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji, Uniwersytet Warszawski; adwokat, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7242-326X
Zakres zadośćuczynienia za tzw. areszt nakładczy. Model postępowania dowodowego w postępowaniu kompensacyjnym. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 7 kwietnia 2022 r., IV KK 542/21
Komentowany wyrok Sądu Najwyższego dotyka wciąż ważnych zagadnień związanych z postępowaniem odszkodowawczym uregulowanym w rozdziale 58 Kodeksu postępowania karnego. Sąd Najwyższy zajął się problem zakresu należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia w przypadku, gdy roszczenie wynika z faktu zastosowania tzw. aresztu nakładczego. Można podzielić pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy, że w wypadku uznania za niewątpliwie niesłuszne tymczasowego aresztowania, stosowanego równolegle z najostrzejszym środkiem zapobiegawczym w innej sprawie, wnioskodawcy w myśl art. 552 § 4 Kodeksu postępowania karnego przysługuje – co do zasady – zadośćuczynienie, tyle że jedynie w rozmiarze odpowiadającym dodatkowym dolegliwościom zwiększającym poczucie krzywdy, które nie wystąpiłyby, gdyby nie istniał tzw. areszt nakładczy.
Natomiast druga z zaprezentowanych tez, że obowiązek wykazania owych dodatkowych krzywd ciąży na osobie ubiegającej się o zasądzenie takiej rekompensaty, musi być oceniona krytycznie.
Słowa kluczowe: proces karny, odszkodowanie, dowodzenie
dr Łukasz Chojniak
assistant professor, Department of Criminology and Criminal Policy, Institute of Social Prevention and Resocialization, Faculty of Applied Social Sciences and Resocialization, University of Warsaw; advocate, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7242-326X
The Scope of Compensation for Extended Pre-Trial Detention. The Model of Evidence-Taking in Proceedings Concerning Compensation. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 7 April 2022, IV KK 542/21
The judgment that is commented in this article touches on – still very important – issues concerning the proceedings concerning compensation regulated in Chapter 58 of the Code of Criminal Procedure. The Supreme Court took into consideration the problem of entitlement to compensation for damage or harm of a person who was wrongfully detained and whose pre-trial detention was extended. The Supreme Court rightly holds that in case the wrongful pre-trial detention is executed simultaneously with another pre-trial detention in another case, the petitioner is entitled to compensation for damage or harm based on Article 552(4) of the Code of Criminal Procedure, however, limited to the harm and damage that would not have occurred without the so-called overlapping pre-trial detention. The second statement of the Supreme Court, namely that the petitioner demanding such compensation must prove additional damage or harm, deserves criticism.
Keywords: criminal procedure, compensation, providing evidence
Bibliografia / References
Jasiński W., Skorupka J. (red.), Ciężar dowodu i obowiązek dowodzenia w procesie karnym, Warszawa 2017.
Grzegorczyk T. (red.), Polski proces karny i materialne prawo karne w świetle nowelizacji z 2013 r. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Tylmanowi z okazji Jego 90. urodzin, Warszawa 2014.
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626, Warszawa 2022.
Lach A. (red.), Dochodzenie roszczeń cywilnych a proces karny, Warszawa 2018.
Skorupka J. (red.), System Prawa Karnego Procesowego. Dowody. Tom VIII, cz. 1, Warszawa 2019.
Szumiło-Kulczycka D. (red.), W pogoni za rzetelnym procesem karnym. Księga dedykowana Profesorowi Stanisławowi Waltosiowi, Warszawa 2022.
Wiliński P., Rzetelny proces karny, Warszawa 2009.
dr Marek Bielski
adiunkt, Katedra Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie; adwokat, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0915-7648
Stosowanie zasady lex mitior agit do tzw. ustaw czasowych. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 9 marca 2022 r., I KZP 12/21
Glosowane orzeczenie dotyczy zagadnienia z zakresu prawa karnego intertemporalnego, jakim jest stosowanie zasady lex mitior agit do ustaw czasowych (epizodycznych). Autor aprobująco odnosi się do stanowiska zajętego przez Sąd Najwyższy, że zasada stosowania nowej ustawy względniejszej dla sprawcy znajduje zastosowanie do ustaw czasowych, chyba że ustawodawca wprowadzi przepis wyłączający stosowanie zasady lex mitior do tej szczególnej kategorii aktów prawnych.
Słowa kluczowe: prawo karne intertemporalne, zasada lex mitior agit, ustawa czasowa (epizodyczna), art. 2 Kodeksu wykroczeń, art. 4 Kodeksu karnego
dr Marek Bielski
assistant professor, Department of Criminal Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow; advocate, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0915-7648
Application of the Lex Mitior Agit Principle to Incidental Statutes. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 9 March 2022, I KZP 12/21
The commented judgment concerns the issue of intertemporal criminal law, which is the application of the lex mitior agit principle to incidental (episodic) statutes. The author approves the view of the Supreme Court that the principle of applying the new law that is more favorable to the perpetrator applies to incidental statutes, unless the legislator introduces a provision excluding the application of the lex mitior principle to this particular category of legal acts.
Keywords: intertemporal criminal law, lex mitior agit principle, incidental (episodic) statute, Article 2 of Petty Offences Code, Article 4 of the Criminal Code
Bibliografia / References
Andrejew I., Kodeks karny. Krótki komentarz, Warszawa 1986.
Bafia J., Mioduski J., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1987.
Bielski M., Duśko Ł., Szurman M., Uchylenie nakazów i zakazów a sprawy o wykroczenia, czyli (czy) czeka nas fala uniewinnień, „Dziennik Gazeta Prawna” z 18.05.2020 r.
Glaser S., Mogilnicki A., Kodeks karny. Komentarz, Kraków 1934.
Iwanek T., Uchylenie zakazu przemieszczania się osób w związku ze stanem epidemii COVID-19 a odpowiedzialność karna za wykroczenie, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2020/2.
Kaczmarek P., Łabuda G., Razowski T., Retroaktywność prawa karnego skarbowego – wybrana problematyka (artykuł dyskusyjny), „Prokuratura i Prawo” 2005/5.
Kozłowska-Kalisz P. [w:] Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2015.
Kulig A., Wąsek A. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2016.
Kunicka-Michalska B. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2021.
Lachowski J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2020.
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1938.
Makowski W., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1937.
Małecki M., Dudek P.M., Uchylenie rozporządzeń epidemicznych nie zniosło karalności czynów, „Dziennik Gazeta Prawna” z 9.06.2020 r.
Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego, Kraków 1936.
Świda W., Prawo karne, Warszawa 1986.
Wolter W. [w:] I. Andrejew, W. Świda, W. Wolter, Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973.
Wróbel W., Zmiana normatywna i zasady intertemporalne w prawie karnym, Kraków 2003.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2013.
Zoll A. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1–52, Warszawa 2016.
Zoll A. [w:] Komentarz do kodeksu karnego. Część ogólna, red. K. Buchała, Warszawa 1994.
Żółtek S. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
dr Justyna Czerniak-Swędzioł
Katedra Prawa Pracy i Ubezpieczenia Społecznego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1524-2307
Utrata ważności zaświadczenia lekarskiego a zdolność do pracy i prawo do zasiłku chorobowego. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 czerwca 2021 r., III UZP 2/21
Glosowane orzeczenie odnosi się do niezwykle istotnego zagadnienia prawnego, jakim są skutki normatywne utraty ważności zaświadczenia lekarskiego, co bezpośrednio wiąże się zarówno z kwestią odzyskania zdolności do pracy przez ubezpieczonego, jak i z idącym za tym problemem pozbawienia ubezpieczonego prawa do zasiłku chorobowego.
Zaświadczenie lekarskie tylko w tej części, w której utraciło ważność (art. 59 ust. 6 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa) traktowane jest jako dokument nieistniejący. Wówczas organ rentowy wydaje decyzję o braku prawa do zasiłku (art. 59 ust. 10 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa). Jeżeli ubezpieczony odwoła się od takiej decyzji to całkowicie drugorzędną kwestią pozostaje badanie wówczas przez sąd, czy w tym okresie był on niezdolny do pracy. Natomiast istotne pozostaje zbadanie, czy ubezpieczony faktycznie uniemożliwił, ze swojej winy, przeprowadzenie badań w wyznaczonym przez organ terminie. Nie oznacza to jednak automatycznego odzyskania przez ubezpieczonego zdolności do pracy i przerwania co najmniej 30 dni okresu niezdolności do pracy. Utrata ważności zaświadczenia lekarskiego powoduje więc ustanie prawa do zasiłku chorobowego, ale jedynie za okres objęty unieważnionym zaświadczeniem, następującym po terminie, o którym mowa w art. 59 ust. 5 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa. Zbyt daleko idącą konsekwencją dla ubezpieczonego, który uniemożliwił organowi przeprowadzenie badania, byłoby uznanie, że na skutek unieważnienia zaświadczenia lekarskiego odzyskał on zdolność do pracy. Szczególnie w sytuacji, gdy niezdolność do pracy trwa nadal i potwierdzana jest kolejnymi (ważnymi) zaświadczeniami lekarskimi. Tak więc przy założeniu, że zaświadczenie lekarskie jest jedynym dopuszczalnym dowodem na okoliczność ustalenia niezdolności do pracy, może dojść do pokrzywdzenia ubezpieczonego. Wówczas wraz z utratą ważności zaświadczenia lekarskiego ubezpieczony traciłby prawo do zasiłku chorobowego wskutek nieobalanej fikcji prawnej, mimo że według wiedzy medycznej pozostawałby nadal niezdolny do pracy. Dlatego niezwykle istotne pozostaje umożliwienie sądowi zbadania – w postępowaniu zainicjowanym odwołaniem ubezpieczonego od decyzji organu rentowego w sprawie o prawo do zasiłku chorobowego za dalszy okres objęty zaświadczeniem lekarskim – czy ubezpieczony pozostawał faktycznie niezdolny do pracy w okresie objętym unieważnionym zaświadczeniem lekarskim.
Słowa kluczowe: zaświadczenie lekarskie, utrata ważności zaświadczenia, zdolność do pracy, niezdolność do pracy, prawo do zasiłku chorobowego
dr Justyna Czerniak-Swędzioł
Department of Labour Law and Social Policy, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1524-2307
Expiration of a Medical Certificate in the Context of the Ability to Work and the Right to Sickness Benefits. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 16 June 2021, III UZP 2/21
The commented ruling addresses an extremely important legal issue of the normative effects of expiration of a medical certificate, which is directly related to both the issue of the insured regaining their ability to work and the subsequent problem of depriving the insured of their right to sickness benefits.
A medical certificate – only in the part which has expired (Article 59(6) of the Act on Cash Benefits in Case of Sickness and Maternity) – is treated as a non-existent document. The pension authority then issues a decision that there is no right to benefit (Article 59(10) of the Act on Cash Benefits in Case of Sickness and Maternity). If the insured appeals against such a decision, it remains entirely secondary for the court to then examine whether the insured was incapacitated for work during that period. On the other hand, it remains important to examine whether the insured actually prevented, through no fault of their own, conducting a medical examination within the time limit set by the authority. However, this does not mean that the insured automatically regained their ability to work and interrupted the period of at least 30 days of incapacity. Thus, the expiration of a medical certificate results in termination of the right to sickness benefit, but only for the period covered by the expired certificate, following the deadline referred to in Article 59(5) of the Act on Cash Benefits in Case of Sickness and Maternity. It would be too far-fetched a consequence for an insured person who prevented the authority from conducting an examination to consider that, as a result of the expired medical certificate, they regained the ability to work, especially in a situation where the inability to work continues and is confirmed by subsequent (valid) medical certificates. Thus, assuming that the medical certificate is the only admissible evidence for establishing inability to work, the insured might be disadvantaged. Then, with the expiration of the medical certificate, the insured would lose the right to sickness benefits as a result of an unreputtable legal fiction, despite the fact that, according to medical knowledge, they would still be unfit for work. Therefore, it remains of utmost importance to allow the court to examine – in the proceedings initiated by the insured's appeal against the decision of the pension authority on the right to sickness benefits for the further period covered by the medical certificate – whether the insured actually remained unfit for work during the period covered by the expired medical certificate.
Keywords: medical certificate, expiration of certificate, ability to work, inability to work, right to sickness benefit
Bibliografia / References
Baran K.W. [w:] B.M. Ćwiertniak, Z. Góral, A. Kosut, D. Książek, M. Kuba, M. Lekston, A. Musiała, W. Perdeus, J. Piątkowski, P. Prusinowski, K. Stefański, M. Tomaszewska, M. Włodarczyk, T. Wyka, K.W. Baran [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1–113, Warszawa 2020.
Kurzych A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 25.07.2006 r., I UK 42/06, „Monitor Prawa Pracy” 2008/6.
Napiórkowska A., Czasowa niezdolność do pracy z powodu choroby pracownika – wybrane zagadnienia, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 2008.
Prusinowski P. [w:] System prawa pracy, t. II, Indywidualne prawo pracy. Część ogólna, red. G. Goździewicz, Warszawa 2017.
Rzetecka-Gil A., Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, Komentarz, LEX 2017.
Stopka K., Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Komentarz, Warszawa 2022.
Superson-Polowiec B., Polowiec A., Obowiązki pracownika związane z otrzymaniem zaświadczenia lekarskiego o czasowej niezdolności do pracy, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 1999/2000.
dr Ernest Nasternak
Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych, Politechnika Warszawska; radca prawny, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polska
Zmniejszenie prawa do emerytury. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 lutego 2022 r., I UZP 12/21
Glosa ma charakter aprobujący, a podjęto w niej dodatkowo polemikę dotyczącą potrzeby dokonania dalszych zmian w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników związanych ze zwrotem bezpodstawnie zmniejszonych świadczeń. Problem ten ma istotne znaczenie ze względu na mogące pojawić się niejasności związane z dochodzeniem swoich praw przez świadczeniobiorców. Szczególnie istotne zatem są konsekwencje związane z tym orzeczeniem i możliwość pełnej restytucji nienależnie zmniejszanych świadczeń emerytalno-rentowych.
Słowa kluczowe: ubezpieczenie społeczne rolników, zmniejszanie świadczeń emerytalno-rentowych
dr Ernest Nasternak
Faculty of Automotive and Construction Machinery Engineering, Warsaw University of Technology; attorney at law, Ministry of Agriculture and Rural Development, Poland
Reduction of Retirement Pension. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 23 February 2022, I UZP 12/21
The commentary is an approving one. In addition, a polemic is launched regarding the need to further amend the provisions on social security for farmers to provide for reimbursement of unjustifiably reduced benefits. This problem is significant because of ambiguities related to the pensioners asserting their rights. The consequences of this judgment and the possibility of full restitution of unduly reduced retirement and disability pensions are particularly important.
Keywords: social security of farmers, reduction of retirement and disability benefits
prof. dr hab. Bartosz Rakoczy
kierownik Katedry Prawa Ochrony Środowiska i Publicznego Prawa Gospodarczego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; radca prawny, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8790-2407
Pojęcie i zakres zbiorowego zaopatrzenia w wodę z perspektywy przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2021 r., III OSK 4099/21
W glosowanym orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny doszedł do błędnego przekonania, że przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne może pobierać wodę także w innych celach niż tylko zbiorowe zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Błędne stanowisko jest efektem pominięcia, spłycenia lub nienależytego rozważenia co najmniej kilku istotnych aspektów wpływających na formułowanie wniosków końcowych.
Przede wszystkim uszło uwadze Naczelnego Sądu Administracyjnego, że zbiorowe zaopatrzenie w wodę, o którym mowa w art. 274 pkt 4 Prawa wodnego, jest rodzajem działalności, która może być prowadzona wyłącznie przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Adresatem tego przepisu zatem może być wyłącznie przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne i to niezależnie od formy, w jakiej ono działa.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, prawo wodne, zbiorowe zaopatrzenie w wodę, woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, opłaty za usługi wodne
prof. Dr. Bartosz Rakoczy
Head of the Department of Environmental Law and Public Economic Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Torun; attorney at law, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8790-2407
The Concept and Scope of Collective Water Supply from the Perspective of the Water and Sewerage Company. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 12 October 2021, III OSK 4099/21
In the commented decision, the Supreme Administrative Court came to the erroneous view that a water and sewerage company can also draw water for purposes other than collective supply of water to communities for human consumption. This erroneous view is the result of failure to consider or shallow or inadequate consideration of at least some important aspects affecting the formulation of final conclusions.
First of all, it has escaped the attention of the Supreme Administrative Court that collective water supply, as referred to in Article 274(4) of the Water Law, is a type of activity that can only be carried out by a water and sewerage company. Therefore, the only addressees of this provision can be water and sewerage companies, regardless of the form in which they operate.
Keywords: administrative proceedings, water law, collective water supply, water for human consumption, water service charges
Bibliografia / References
Brynczak B., Ubysz K., Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Komentarz, Warszawa 2015.
Dubisz S. (red.), Uniwersalny Słownik Języka Polskiego, t. II, Warszawa 2013.
Dziadkiewicz B., Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków. Komentarz do przepisów, umowy, taryfy, regulaminy, orzecznictwo, Warszawa 2011.
Gałabuda G., Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków. Praktyczny poradnik dla przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, gmin, odbiorców usług, Zielona Góra 2003.
Krzyszczak M., Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Komentarz dla praktyków z przepisami wykonawczymi i towarzyszącymi oraz wzorami umów, Warszawa 2005.
Palarz H., Umowa o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków, Warszawa 2017.
Pawełczyk M. (red.), Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Komentarz, Warszawa 2014.
Rakoczy B., Obowiązek zapewnienia pomiaru ilości wody pobieranej na różne cele i potrzeby – perspektywa przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, „Samorząd Terytorialny” 2018/12.
Rakoczy B., Umowa o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków, Warszawa 2007.
Rakoczy B., Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków w praktyce przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, Bydgoszcz 2012.
Rotko J. (red.), Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Komentarz, Warszawa 2011.
Rozwadowska-Palarz A., Palarz H., Wprowadzenie do ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, Gdańsk 2002.
Wierzbowski B. (red.), Komentarz do ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, Bydgoszcz 2006.
Wiśniewski, J., Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z komentarzem, Bydgoszcz 2001.
Woryna K., Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków. Poradnik odbiorcy, Warszawa 2003.
dr hab. Kazimierz Bandarzewski
adiunkt, Katedra Prawa Samorządu Terytorialnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8783-8820
Skarga na bezczynność sejmiku województwa w przedmiocie zmiany porządku obrad. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 grudnia 2021 r., III OSK 7160/21
Dopuszczalność zaskarżenia bezczynności sejmiku województwa została tylko fragmentarycznie uregulowana przez ustawodawcę, co skutkuje niepewnością prawa i powoduje rozbieżności interpretacyjne. Warunkiem skutecznego wniesienia takiej skargi jest wykazanie, że stan bezczynności narusza uprawnienie skarżącego, a sama bezczynność dotyczy sprawy, której podjęcie wynika z przepisów prawa. Ustawodawca dopuścił zbiorowy podmiot obejmujący co najmniej ¼ ustawowego składu sejmiku województwa do zwołania tzw. sesji nadzwyczajnej wraz ze wskazanym przez siebie i wiążącym pozostałych radnych porządkiem obrad. Zmiana porządku obrad na takiej sesji dopuszczalna jest tylko wtedy, gdy na taką zmianę zgodę wyrażą wnioskodawcy jej zwołania, a sam organ stanowiący podejmie w tym zakresie uchwałę bezwzględną większością głosów. W przypadku pominięcia jednego z punktów takiej sesji bez spełniania wymienionych przesłanek, ochrony naruszonego uprawnienia zbiorowego wnioskodawcy należy poszukiwać w przepisach pozwalających zaskarżyć bezczynność sejmiku województwa.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, bezczynność, skarga do sądu administracyjnego, interes prawny, radny, sejmik województwa, porządek obrad
dr hab. Kazimierz Bandarzewski
assistant professor, Department of Territorial Self-Government Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8783-8820
Complaint about Inactivity of the Provincial Assembly in the Matter of Changing the Agenda. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 3 December 2021, III OSK 7160/21
The admissibility of challenging the inactivity of a provincial assembly has only been partially regulated in the law, which results in legal uncertainty and causes discrepancies in interpretation. The condition for the effective lodging of such a complaint is proving that the state of inactivity violates the complainant's right, and the inactivity itself relates to a matter the need to deal with results from the provisions of the law.
The law permits a collective entity comprising at least a quarter of the statutory composition of the provincial assembly to convene a so-called extraordinary session with the agenda indicated by that entity and binding on the remaining members. The agenda at such a session can be changed only with the consent of the motion-makers and if the decision-making body itself adopts a resolution in this respect by an absolute majority of votes. If one of the points of such a session agenda is omitted without meeting the above-mentioned prerequisites, protection of the infringed right of the collective motion-maker should be sought in the provisions allowing to challenge the inactivity of the provincial assembly.
Keywords: local self-government, inactivity, appeal to an administrative court, legal interest, member of a provincial assembly, provincial assembly, agenda
Bibliografia / References
Augustyniak M., Prawa i obowiązki radnego jednostki samorządu terytorialnego, Warszawa 2014.
Bandarzewski K., Dopuszczalność przyznania w statucie powiatu przewodniczącemu organu stanowiącego inicjatywy uchwałodawczej. Glosa do wyroku NSA z 13.01.2021 r., III OSK 3241/21, „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych” 2021/2.
Bandarzewski K., Jednostki samorządu terytorialnego i ich organy w postępowaniu sądowoadministracyjnym, „Państwo i Prawo” 2010/10.
Brzeski M., Problemy kontroli sądowoadministracyjnej działalności prawotwórczej podmiotów samorządu terytorialnego nie będących organami tego samorządu [w:] Samorząd terytorialny w Polsce a sądowa kontrola administracji, red. B. Dolnicki, J.P. Tarno, Warszawa 2012.
Bułajewski S., Rada gminy jako organ stanowiący [w:] Status prawny rady gminy, red. M. Chmaj, Warszawa 2012.
Dąbek D., Prawo miejscowe, Warszawa 2016.
Dobosz P. [w:] Ustawa o samorządzie województwa, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2005.
Drachal J. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2015.
Faruga A. [w:] Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2012.
Gęsiarz-Krasucka A. [w:] Ustawa o samorządzie województwa, red. P. Drembowski, Warszawa 2020.
Grabicki K., Skarga na bezczynność organu administracji publicznej w postępowaniu sądowoadministracyjnym [w:] Samorząd terytorialny w Polsce a sądowa kontrola administracji, red. B. Dolnicki, J.P. Tarno, Warszawa 2012.
Hać A., Rotkiewicz M., Wołoszyn-Kądziołka D., Radny jako członek kolegialnego organu stanowiącego [w:] Vademecum radnego jednostki samorządu terytorialnego, red. A. Hać, Warszawa 2014.
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2008.
Kisiel W., Legitymacja jednostki do zaskarżania uchwał samorządowych (w orzecznictwie sądów administracyjnych), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2009/3.
Kisiel W. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2013.
Knysiak-Sudyka H., Skarga kasacyjna [w:] Postępowanie sądowoadministracyjne, red. T. Woś, Warszawa 2015.
Matan A. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018.
Moll T. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018.
Sokolewicz W., Komentarz do ustawy o samorządzie województwa, Warszawa 2000.
Szewc A., Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, Warszawa 2008.
Szewc T., Skarga powszechna w samorządzie terytorialnym, Gliwice 2016.
Paweł Dobroczek
doktorant, Instytut Nauk Prawny, Polska Akademia Nauk. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0894-0016
Zakres postępowania o zwrot nienależnie pobranej dotacji. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 czerwca 2020 r., I GSK 386/20
Glosowany wyrok dotyczy decyzji w przedmiocie określenia przypadającej do zwrotu do budżetu państwa części dotacji celowej wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem. Problemem poruszanym w glosie są granice kognicji organów administracji i sądów administracyjnych w zakresie stwierdzania wykorzystania dotacji celowej niezgodnie z przeznaczeniem oraz zagadnienie wzajemnego stosunku drogi administracyjnej i sądowej (przed sądem powszechnym) przy badaniu wysokości należnej dotacji i prawidłowości wydatkowania środków na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, dotacje celowe, zadana zlecone z zakresu administracji rządowej, finansowanie zadań zleconych, kontrola prawidłowości wydatkowania środków z dotacji celowej
Paweł Dobroczek
PhD student, Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0894-0016
Scope of Proceedings for Repayment of an Unduly Collected Grant. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 23 June 2020, I GSK 386/20
The commented judgment concerns a decision assessing the part of an earmarked grant which was misused, to be returned to the state budget. The problem addressed in the commentary is the limits of jurisdiction of administrative authorities and administrative courts in ascertaining the misuse of an earmarked grant. It also discusses the issue of the mutual relationship between the administrative and judicial paths (before an ordinary court) in examining the amount of the grant due and the correctness of the use of funds for commissioned tasks from the area of government administration.
Keywords: territorial self-government, earmarked grants, commissioned tasks from the area of government administration, financing of commissioned tasks, control over correctness of use of funds from earmarked grant
Bibliografia / References
Budziarek M., Sądowa ochrona prawa jednostki samorządu terytorialnego do dotacji celowej na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej (wybrane zagadnienia), „Finanse Komunalne” 2019/10.
Dolnicki B. (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, LEX 2021.
Dolnicki B. (red.), Ustawa o samorządzie powiatowym. Komentarz, LEX 2020.
Dzwonkowski H. (red.), Gołębiowski G. (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, Wydawnictwo Sejmowe 2014, LEX 2014.
Jyż G., Pławecki Z., Szewc A., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, LEX 2012.
Lipiec-Warzecha L., Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warszawa 2011.
Mikos-Sitek A, Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Legalis 2020.
Misiąg W. (red.), Ustawa o finansach publicznych. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, Legalis 2019.
Moll T., Zasada wykonywania przez gminę zadań publicznych w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność – zagadnienia administracyjnoprawne, „Przegląd Prawa Publicznego” 2011/5.
Ofiarski Z. (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, LEX 2020.