Najem krótkoterminowy jako przedmiot uchwał wspólnot mieszkaniowych. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 12 stycznia 2021 r., IV CSKP 20/21dr hab. Aneta Kaźmierczyk, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Kierownik Katedry Prawa Nieruchomości i Prawa Podatkowego, Instytut Prawa, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6137-6605
Najem krótkoterminowy jako przedmiot uchwał wspólnot mieszkaniowych. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 12 stycznia 2021 r., IV CSKP 20/21
W komentowanym wyroku Sąd Najwyższy analizował kwestie istotne zarówno w aspekcie teorii, jak i praktyki funkcjonowania wspólnot mieszkaniowych. Sąd opowiedział się za uznaniem niedopuszczalności podejmowania przez wspólnoty mieszkaniowe uchwał w przedmiocie zakazu najmu krótkoterminowego lokali mieszkalnych położonych w budynku. Stanowisko takie zasługuje na całkowitą akceptację. Wątpliwości budzi jednak inny pogląd wypowiedziany przez sąd, a dotyczący uznania za dopuszczalne podejmowanie przez wspólnoty mieszkaniowe uchwał zwiększających wysokość zaliczek na koszty zarządu nieruchomością wspólną w odniesieniu do właścicieli lokali mieszkalnych korzystających z tych lokali poprzez wynajmowanie ich krótkoterminowo.
Słowa kluczowe: najem krótkoterminowy, zakaz najmu krótkoterminowego, uchwały wspólnot mieszkaniowych
dr hab. Aneta Kaźmierczyk, professor of the Krakow University of Economics
Head of the Department of Real Property and Tax Law, Institute of Law, Krakow University of Economics, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6137-6605
Short-Term Rental as the Subject-Matter of Resolutions of Tenant-Owners’ Associations. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 12 January 2021, IV CSK 20/21
In the commented judgment, the Supreme Court analysed issues which are important in terms of both theory and practice of functioning of tenant-owners’ associations. The Court was in favour of recognizing that it is inadmissible for tenant-owners’ associations to adopt resolutions prohibiting short-term rental of residential units in their buildings. This position merits full approval. However, doubts arise with regard to another view expressed by the Court, concerning permissibility of tenant-owners’ associations making resolutions which increase the amount of advance payments for the costs of management of the joint property in relation to owners of residential units who use them by renting them out on a short-term basis.
Keywords: short-term rental, prohibition of short-term rental, resolutions of tenant-owners’ associations
Bibliografia / References
Barański T. [w:] Ustawa o własności lokali. Komentarz, red. H. Izdebski, Warszawa 2019.
Bończak-Kucharczyk E., Własność lokali i wspólnota mieszkaniowa. Komentarz, Warszawa 2012,
Czerwiakowski J., O ustawie o własności lokali, „Palestra” 1994/7–8.
Dąbek P., Samodzielny lokal mieszkalny jako przedmiot działalności gospodarczej – aspekty podatkowe [w:] Własność lokali. Teraźniejszość i perspektywy, red. A. Kaźmierczyk, E. Badura, Warszawa 2020.
Doliwa A., Prawo mieszkaniowe. Komentarz, Warszawa 2012.
Dziczek R., Własność lokali. Komentarz. Wzory pozwów i wniosków sądowych, Warszawa 2010.
Gola A. [w:] A. Gola, J. Suchecki, Najem i własność lokali. Przepisy i komentarz, Warszawa 2000.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, red. T. Ereciński, Warszawa 2004.
Ignatowicz J., Komentarz do ustawy o własności lokali, Warszawa 1995.
Katner J., Prawo działalności gospodarczej. Komentarz. Orzecznictwo. Piśmiennictwo, Warszawa 2003.
Kaźmierczyk A., Nieruchomość wspólna właścicieli lokali. Problematyka prawno-rzeczowa, Warszawa 2015.
Kaźmierczyk A., Postulat rezygnacji z podziału na tzw. małe i duże wspólnoty mieszkaniowe, „Krakowski Przegląd Notarialny” 2016/3.
Niekrasz-Gierejko K., Najem krótkoterminowy – dotychczasowe implikacje w orzecznictwie, „Nieruchomości” 2020/2.
Pisuliński J. [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo Rzeczowe, t. 4, red. E. Gniewek, Warszawa 2013.
Proksa A. [w:] A. Mączyński, A. Proksa, Nowe prawo lokalowe z komentarzem, Kraków 1995.
Sikorowska-Lewandowska A., Udział w nieruchomości wspólnej jako podstawa naliczenia opłat właściciela lokalu, „Przegląd Sądowy” 2017/5.
Strzelczyk R., Turlej A., Własność lokali. Komentarz, Warszawa 2013.
Szymczak I., Wspólnota mieszkaniowa, Warszawa 2014.
Zębala J. [w:] Prawo spółdzielcze i mieszkaniowe. Komentarz, t. VIb, red. K. Osajda, Warszawa 2018.
Paulina Jabłońska
studentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, współpracownik Centrum Interdyscyplinarnych Studiów Konstytucyjnych Uniwersytetu Jagiellońskiego
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2648-6462
Konstytucyjne podstawy pierwszeństwa wykładni językowej a obowiązek stosowania wykładni prokonstytucyjnej. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 19 czerwca 2018 r., I CSK 506/17
Glosa jest częściowo krytycznym komentarzem do postanowienia Sądu Najwyższego dotyczącego zakresu odpowiedzialności cywilnoprawnej posła. W następstwie wykładni prokonstytucyjnej art. 6 ust. 2 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, Sąd Najwyższy uznał, że definicja pojęcia działalności wchodzącej w zakres sprawowania mandatu obejmuje również dodatkowe, nieuwzględnione przez literalne brzmienie, znamię modalne w postaci godziwych metod działania parlamentarzysty. W konsekwencji Sąd Najwyższy przyjął, że nie każda wypowiedź posła, która stanowi część jego wystąpienia na posiedzeniu plenarnym, jest działalnością wchodzącą w zakres sprawowania mandatu. W glosie rozważono trzy problemy. Po pierwsze, jakie jest uzasadnienie dla wykładni prokonstytucyjnej w przedmiotowej sprawie. Po drugie, zagadnienie konstytucyjnych podstaw pierwszeństwa wykładni językowej. Po trzecie, jak powinien przebiegać proces prokonstytucyjnej wykładni art. 6 ust. 2 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.
Słowa kluczowe: wykładnia prokonstytucyjna, wykładnia językowa, mandat parlamentarny, immunitet, godziwe metody postępowania
Paulina Jabłońska
law student at the Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow, a collaborator of the Centre for Interdisciplinary Constitutional Studies of the Jagiellonian University in Krakow, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2648-6462
Constitutional Grounds for the Primacy of Literal Interpretation and the Obligation to Apply Pro-Constitutional Interpretation. Commentary on Decision of the Supreme Court – Civil Chamber of 19 June 2018, I CSK 506/17
This is a partially critical commentary on the decision of the Polish Supreme Court concerning the scope of a Deputy’s civil liability. A pro-constitutional interpretation of Article 6(2) of the Act on the Exercise of the Mandate of a Deputy and Senator was the reason why the Supreme Court held that the definition of the concept of ‘activities falling within the scope of exercising the mandate’ includes an additional modal element, not taken into account in the literal wording, namely fair methods applied by Members of Parliament in their activities. As a consequence, the Supreme Court assumed that not every Deputy’s statement which constitutes part of his/her speech in a plenary session is activity falling within the scope of exercising the mandate. In the commentary, three problems are considered. Firstly, the justification for the pro-constitutional interpretation in the case in point. Secondly, the question of the constitutional grounds for the primacy of literal interpretation. Thirdly, what the process of pro-constitutional interpretation of Article 6(2) of the Act on the Exercise of the Mandate of a Deputy and Senator should look like.
Keywords: pro-constitutional interpretation, literal interpretation, parliamentary mandate, immunity, fair methods of conduct
Bibliografia / References
Czarny P., Trybunał Konstytucyjny a wykładnia ustaw w zgodzie z Konstytucją [w:] Polska kultura prawna a proces integracji europejskiej, red. S. Wronkowska, Kraków 2005.
Florczak-Wątor M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
Grajewski K., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 19 czerwca 2018 r., sygn. akt I CSK 506/17, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021/3.
Jabłońska P., Granice wykładni prokonstytucyjnej. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2012 r., III KK 137/12, „Przegląd Konstytucyjny” 2020/1.
Jabłońska P., Wykładnia prokonstytucyjna w procesie sądowego stosowania prawa – przyczynek do dyskusji, „Przegląd Sądowy” 2021/7–8.
Kondej M., Przełamanie rezultatów wykładni językowej zgodnie z zasadą nadrzędności Konstytucji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2019/3.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2006.
Piwoński K., Immunitet parlamentarny a naruszenie dóbr osobistych parlamentarzysty. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 19.06.2018 r., I CSK 506/17, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020/3.
Radajewski M., Zakres immunitetu parlamentarnego w sprawach cywilnych. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 19.06.2018 r., I CSK 506/17, „Przegląd Sądowy” 2020/9.
Tuleja P., Wykładnia prokonstytucyjna norm karno-procesowych [w:] Norma postępowania karnego. Sędzia wobec zmian prawa karnego procesowego, red. J. Skorupka, K.J. Leżak, Kraków 2018.
Wiśniewski T., Immunitet parlamentarny z punktu widzenia przepisów Kodeksu postępowania cywilnego [w:] Aurea praxis. Aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, t. I, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011.
Zieliński M., Wybrane zagadnienia wykładni prawa, „Państwo i Prawo” 2009/6.
Oskar Kwasiński
doktorant Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych i Społecznych, Uniwersytet Gdański
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8463-3280
Motyw działania a obrona konieczna. Konieczność obrony. Test „wzorcowego obywatela”. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 12 marca 2020 r., III KK 194/19
W glosie do wyroku Sądu Najwyższego autor podaje w wątpliwość tezę Sądu Najwyższego, zgodnie z którą, aby dane zachowanie w ogóle kwalifikować jako obronne w rozumieniu art. 25 § 1 Kodeksu karnego, obok motywu obronnego nie może istnieć żaden inny motyw. Ponadto autor, mimo że aprobuje znaczenie przesłanki konieczności obrony w rozumieniu Sądu Najwyższego, zauważa, że Sąd nie zastosował jej umiejętnie w swoim rozstrzygnięciu. Glosa stanowi również wyraz sprzeciwu wobec stosowania tzw. testu wzorcowego obywatela nie tylko w sprawach dotyczących obrony koniecznej, lecz także w ogóle w przypadku prawnokarnych ocen ludzkich zachowań.
Słowa kluczowe: obrona konieczna, motyw działania, konieczność obrony, wzorcowy obywatel
Oskar Kwasiński
PhD student at the Doctoral School of Humanities and Social Sciences, University of Gdansk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8463-3280
Motive for Action and Self-Defence or Defence of Others. The Need for Defence. The Model Citizen Test. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 12 March 2020, III KK 194/19
In the commentary on the Supreme Court’s judgment, the author questions the Supreme Court’s thesis there cannot be any other motive besides the defensive one for a given behaviour to be qualified as defensive behaviour within the meaning of Article 25(1) of the Criminal Code. Moreover, while accepting the importance of the condition of the need for defence as understood by the Supreme Court, the author notices that the Court did not apply it properly in its decision. This commentary also expresses an objection to the application of the so-called model citizen test not only in cases concerning self-defence and defence of others, but also in general in the cases of criminal-law assessments of human behaviours.
Keywords: self-defence or defence of others, motive for action, need for defence, model citizen
Bibliografia / References
Bojarski T., Polskie prawo karne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2012.
Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2011.
Krajewski K., Punitive Attitudes in Poland – The Development in the Last Years, „European Journal of Criminal Policy and Research” 2009/1–2, vol. 15.
Krajewski K., Kury H., Punitywność społecznych postaw wobec przestępczości. Przegląd wyników badań, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 1998/1–2, rok II.
Legutko-Kasica A., Eksces w obronie koniecznej, „Przegląd Sądowy” 2011/5.
Marek A., Obrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo, Warszawa 2008.
Petasz P., Warunki działania w ramach obrony koniecznej z art. 25 § 1 k.k. z 1997 r. Glosa do wyroku SN z dnia 4 lipca 2018 r., III KK 430/17, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2020/3.
Sosik R., Obrona konieczna w polskim i amerykańskim prawie karnym, Lublin 2021.
Teleszewska M., Przekroczenie granic obrony koniecznej wynikające ze strachu lub silnego wzburzenia, „Monitor Prawniczy” 2013/24.
Warylewski J., Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2020.
Włodarczyk-Madejska J., Ostaszewski P., Klimczak J., Siemaszko A., Ogólnopolskie Badanie Wiktymizacyjne 2020. Raport z badania, Analizy wymiaru sprawiedliwości, Warszawa 2020, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2021/05/IWS_-Wlodarczyk-Madejska-J.-i-in._Ogolnopolskie-Badanie-Wiktymizacyjne-2020.-Raport-z-badania.pdf (dostęp 1.02.2022 r.).
Wolter W., Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973.
Wróbel W., Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Cześć I. Komentarz do art. 1-52, Warszawa 2016.
Zontek W., art. 25 k.k. teza III E. Przesłanki podmiotowe obrony koniecznej [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–116, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Legalis 2021.
dr hab. Jerzy Lachowski, prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Katedra Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6669-2105
Wyrok warunkowo umarzający postępowanie jako podstawa wznowienia postępowania karnego. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 5 października 2021 r., I KO 28/21
Glosowane orzeczenie Sądu Najwyższego dotyczy zakresu zastosowania art. 541 § 1 Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z tym przepisem fakt popełnienia przestępstwa związanego z prawomocnie zakończonym postępowaniem karnym musi być stwierdzony prawomocnym wyrokiem skazującym lub postanowieniem potwierdzającym niemożność wydania takiego wyroku. Zdaniem Sądu Najwyższego podstawą do wznowienia może być również wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne, ponieważ przesądza on o popełnieniu przestępstwa związanego z innym prawomocnie zakończonym postępowaniem. Problem jednak w tym, że taka wykładnia art. 541 § 1 Kodeksu postępowania karnego wykracza poza granice wykładni literalnej, jest sprzeczna z wynikami wykładni systemowej i narusza zasadę exceptiones non sunt excendente.
Słowa kluczowe: przesłanki wznowienia postępowania karnego, wyrok warunkowo umarzający postępowanie, wznowienie postępowania karnego
dr hab. Jerzy Lachowski, professor of the Nicolaus Copernicus University in Torun
Department of Criminal Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6669-2105
A Judgment Conditionally Discontinuing the Proceedings as the Basis for Reopening Criminal Proceedings. Commentary on Decision of the Supreme Court – Criminal Chamber of 5 October 2021, I KO 28/21
The commented decision of the Supreme Court of Poland concerns the scope of application of Article 541(1) of the Code of Criminal Procedure. According to this provision, the fact of committing an offence related to finally concluded criminal proceedings must be confirmed by a final conviction or a decision that confirms the impossibility of issuing such a judgment of conviction. According to the Supreme Court, also a judgment conditionally discontinuing criminal proceedings may be the basis for reopening such proceedings, because it determines the commission of a crime related to another finally concluded set of proceedings. The problem, however, is that such an interpretation of Article 541(1) of the Code of Criminal Procedure goes beyond the limits of literal interpretation, is contrary to the results of systemic interpretation of law, and violates the exceptiones non sunt excendente principle.
Keywords: conditions for reopening criminal proceedings, judgment conditionally discontinuing proceedings, reopening of criminal proceedings
Bibliografia / References
Grajewski J., Steinborn S. [w:] Komentarz aktualizowany do art. 425–673 Kodeksu postępowania karnego, red. L.K. Paprzycki, LEX 2015.
Kozielewicz W. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz do art. 425–682, red. D. Drajewicz, Warszawa 2020, Legalis 2021.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, Warszawa 2022.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2021.
dr hab. Monika Tomaszewska, profesor Uniwersytetu Gdańskiego
Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Pracy, Uniwersytet Gdański
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5271-9998
Pojęcie „nierozpoznanie istoty sprawy” w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 47714a k.p.c. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9 września 2020 r., III UZP 4/18
Glosa dotyczy interpretacji pojęcia „nierozpoznanie istoty sprawy” w rozumieniu art. 386 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 47714a tej ustawy. W procedurze ustalania ustawodawstwa właściwego dla objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego przedmiotem merytorycznej oceny sądu jest uzgodnione stanowisko instytucji ubezpieczeniowych kolidujących ze sobą systemów prawnych. Późniejszy wyrok sądu innego państwa Unii Europejskiej nie uczynił rozpoznania Sądu Okręgowego w Polsce jako nieodnoszącego się do istoty sprawy. O nieuznaniu istoty sprawy można mówić, gdy postanowienie sądu pierwszej instancji nie dotyczy przedmiotu sprawy, gdy nie zbadał on podstawy merytorycznej powództwa albo merytorycznych zarzutów pozwanego lub gdy rozumowanie Sądu nie zawiera elementów pozwalających na weryfikację stanowiska sądu, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca.
Słowa kluczowe: koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego, praca najemna, praca na własny rachunek, nierozpoznanie istoty sprawy
dr hab. Monika Tomaszewska, professor of the University of Gdansk
Faculty of Law and Administration, Department of Labour Law, University of Gdansk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5271-9998
The Notion of 'Failure to Examine the Merits of the Case' Within the Meaning of Article 386(4) in Conjunction with Article 47714a of the Code of Civil Procedure. Commentary on Resolution of a Panel of Seven Judges of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 9 September 2020, III UZP 4/18
The commentary deals with the interpretation of the notion of ‘failure to examine the merits of the case’ within the meaning of Article 386(4) of the Code of Civil Procedure in conjunction with Article 47714a of the Code. In the procedure of determining the legislation applicable to covering with mandatory social security, the subject of substantive examination by court is the agreed position of insurance institutions from the competing legal systems. The subsequent judgment of the court of another EU state did not recognize the determination of the Regional Court in Poland as not referring to the merits of the case. One can speak of a failure to examine the merits of the case when the decision of the court of first instance does not relate to what was the subject of the case, when the court failed to examine the substantive basis of the claim or the merits of the defendant's allegations, or when the reasoning of the court is such that it does not contain elements allowing for verification of the court's position, none of which happened in the case at hand.
Keywords: coordination of social security systems, activity as an employed person, activity as a self-employed person, failure to examine the merits of the case
Bibliografia / References
Majkowska-Szulc S., Tomaszewska M., Zieleniecki M., Zabezpieczenie społeczne w Unii Europejskiej, t. XX, Warszawa 2012.
Marek Szymanowski
sędzia Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, wykładowca Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8671-6314
Problem płatnika składek w świetle art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 sierpnia 2021 r., III UZP 6/21
Glosowana uchwała dotyka ciekawego, lecz spornego zagadnienia, jakim jest przepisanie pracodawcy statusu płatnika składek na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z tym przepisem za pracownika, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. W orzecznictwie przyjęto, że skutkiem tej regulacji jest to, iż to pracodawca jest płatnikiem składek w takiej sytuacji również od przychodu pracownika osiąganego przez niego na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z osobą trzecią. Pogląd ten doktryna neguje, uznając za płatnika w takiej sytuacji podmiot zatrudniający pracownika na podstawie umowy cywilnoprawnej. Różnica między doktryną a judykaturą występuje również co do rozumienia wykonywania pracy na rzecz pracodawcy. Glosowana uchwała skupia się na wyjaśnieniu pojęcia wykonywania pracy na rzecz pracodawcy poprzez wskazanie ważnego kryterium tej oceny, jakim jest transfer środków od pracodawcy do osoby trzeciej, która ze środków tych płaci następnie wynagrodzenia z umowy cywilnoprawnej, co wedle uchwały uzasadnia zastosowanie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W uzasadnieniu uchwały podkreśla się też konieczność definiowania pojęcia wykonywania pracy na rzecz pracodawcy z art. 8 ust. 2a przywołanej ustawy z odwołaniem się do istotnych elementów stosunku pracy z art. 22 Kodeksu pracy, przy uwzględnieniu także innych okoliczności, które mogą w danym przypadku mieć wpływ na zastosowanie art. 8 ust. 2a. W glosie zaaprobowano zarówno tezę uchwały i uzasadnienie, proponując jedocześnie pewną sekwencję kryteriów istotnych do zastosowania art. 8 ust. 2a i poszerzono niektóre elementy argumentacji Sądu Najwyższego.
Słowa kluczowe: ubezpieczenia społeczne, płatnik składek, ubezpieczenie społeczne pracownika, składki na ubezpieczenie społeczne, wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy
Marek Szymanowski
judge of the Court of Appeal in Bialystok, lecturer of the National School of the Judiciary and Public Prosecution in Krakow, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8671-6314
The Problem of the Contribution Payer in the Light of Article 8(2a) of the Act of 13 October 1998 on the Social Security System. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 26 August 2021, III UZP 6/21
The analysed resolution brings into light an interesting yet disputed issue of ascribing to the employer the status of a contribution payer under Article 8(2a) of the Act of 13 October 1998 on the Social Security System. According to this provision, the category of employee includes also a person who performs work under a civil-law agreement made with his/her current employer or a person who performs work for his/her current employer under such an agreement. In case law it is assumed that, according to this provision, in such cases the employer is also the contribution payer with respect to the income earned by the employee under the civil-law agreement. A different point of view is presented in the literature on social security, according to which the contribution payer is the entity that engages a worker under a civil-law agreement. The differences between the case law and scholarship extend also to the understanding of the term ‘performing work for the employer’. The resolution focuses primarily on explaining the term ‘performing work for the employer’, by showing an important criterion for that assessment, namely the transfer of funds from the employer to a third party that subsequently pays remuneration under the civil-law agreement. According to the resolution, this justifies applying Article 8(2a) of the Act on the Social Security System. The justification of the resolution emphasises the need to define the term ‘performing work for the employer’ in connection with the core elements of the employment relationship (Article 22 of the Labour Code), and taking into account other circumstances which in individual cases can influence the application of Article 8(2a). The commentator approves the resolution of the Supreme Court and its justification, while suggesting a certain order of criteria that are important for the application of Article 8(2) and elaborating on certain arguments used by the Supreme Court.
Keywords: social insurance, contribution payer, employee’s social security, social security contributions, performing work for the employer
Bibliografia / References
Czarnecki P., Ubezpieczenie społeczne – dodatkowe zatrudnienie cywilnoprawne (art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) – prawo pracy – pracodawca organizacyjny i właścicielski – holding. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 16.06.2016 r., III UZP 6/16, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2017/7–8.
Gudowska B. (red.), Strusińska-Żukowska J. (red.), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Warszawa 2014.
Jędrasik-Jankowska I., Konstrukcja uznania za pracownika w prawie ubezpieczenia społecznego, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2011/8.
Koczur S., Beneficjent pracy jako kryterium objęcia systemem ubezpieczeń społecznych, „Monitor Prawa Pracy” 2013/7.
Kubot Z., Płatnik składek od własnych, a nie cudzych umów cywilnoprawnych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2017/4.
Kubot Z., Spór o definicję legalną płatnika składek, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2017/3.
Kubot Z., Uznanie za pracownika osoby prowadzącej pozarolniczą działalność, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2013/11.
Kuśmierczyk M., Pojęcie „pracownika” dla celów ubezpieczeń społecznych, cz. I, „Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2016/6.
Kuśmierczyk M., Pojęcie „pracownika” dla celów ubezpieczeń społecznych, cz. II, „Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2016/7.
Nowacka I., Rotkiewicz M., Umowy cywilnoprawna jako forma zatrudnienia. Umowa zlecenia, umowa o dzieło, Legalis 2016.
Nowakowski T., Umowa o dzieło a umowa o świadczenie usług w świetle orzecznictwa sądów pracy i rozważań doktryny prawa cywilnego, „Monitor Prawa Pracy” 2021/3.
Prusinowski P., Obowiązek zapłaty składek a definicja pracownika w prawie ubezpieczeń społecznych, „Monitor Prawa Pracy” 2011/6.
Przybyłowicz A., Wykonawcy wspólnie realizujący zamówienie publiczne a art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 2018, t. CXIII.
Rylski M., Pracodawca jako płatnik składek za zleceniobiorców swego kontrahenta (art. 8 ust. 2a u.s.u.s.). Uwagi polemiczne, cz. 1, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2018/3.
Rylski M., Pracodawca jako płatnik składek za zleceniobiorców swego kontrahenta (art. 8 ust. 2a u.s.u.s.). Uwagi polemiczne, cz. 2, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2018/4.
Sobiech M., Pojęcie pracownika na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, „Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2018/1.
Zagórski M., Korzystanie przez pracodawców z usług podmiotu zewnętrznego, który zatrudnia jego pracowników, „Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2020/6.
Zagórski M., Pojęcie pracownika na gruncie ubezpieczeń społecznych, „Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2020/7.
Zieliński M.J., Kontrowersje wokół wykonywania pracy na rzecz własnego pracodawcy w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych a zgodność tego przepisu z Konstytucją RP, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 2018, t. CXIII.
Przemysław Iżycki
doktorant, Katedra Prawa i Postępowania Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski; asystent sędziego, Naczelny Sąd Administracyjny
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0712-3498
Względny automatyzm w nakładaniu administracyjnej kary pieniężnej za usunięcie drzewa przed upływem terminu na wniesienie sprzeciwu. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 września 2020 r., II OSK 1111/20
Autor przedstawia zagadnienie administracyjnych kar pieniężnych za usunięcie drzewa przed upływem terminu na wniesienie sprzeciwu przez organ administracji. W jego ocenie Naczelny Sąd Administracyjny prawidłowo stwierdził, że nałożenie kary pieniężnej nie jest uzależnione od stwierdzenia, czy w sprawie ziściły się przesłanki wniesienia sprzeciwu. Za taką interpretacją ustawy o ochronie przyrody przemawia prewencyjny cel kar nakładanych przez administrację. W dalszej części glosy podjęto polemikę z poglądami Naczelnego Sądu Administracyjnego, w myśl których do kar nakładanych za usunięcie drzewa przed upływem terminu do wniesienia sprzeciwu nie stosuje się przepisów działu IVA Kodeksu postępowania administracyjnego ustanawiających m.in. przesłanki odstąpienia od nałożenia kary. W ocenie autora subsydiarny charakter tych przepisów przemawia za koniecznością ich współstosowania wraz z przepisami ustawy o ochronie przyrody. Na przeszkodzie stosowaniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie może także stać fakt, że kary pieniężne nakładane za usunięcie drzewa przed upływem terminu na wniesienie sprzeciwu mają charakter związany.
Słowa kluczowe: ochrona przyrody, ochrona środowiska, usunięcie drzew, sprzeciw, kara administracyjna, odstąpienie od nałożenia kary
Przemysław Iżycki
PhD student, Department of Administrative Law and Procedure, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw; judge’s assistant, Supreme Administrative Court, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0712-3498
Relative Automaticity in Imposing Administrative Fines for Tree Removal Before the Deadline for Raising Objections. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 23 September 2020, II OSK 1111/20
The author presents the issue of administrative fines for removing a tree before the deadline for an administrative authority to raise objections lapses. In his opinion, the Supreme Administrative Court was right to state that the imposition of a fine does not depend on whether the prerequisites for raising an objection have been met in the case. Such an interpretation of the Act on Nature Protection is supported by the preventive purpose of penalties imposed by the administration. In the following part of this commentary, the author takes up a polemic with the views of the Supreme Administrative Court, according to which the provisions of Section IVA of the Code of Administrative Procedure, establishing, inter alia, the prerequisites for waiving the imposition of a penalty, do not apply to fines imposed for the removal of a tree before the lapse of the deadline for raising objections. In the author's opinion, the subsidiary nature of these provisions is an argument for the need to apply them jointly with the provisions of the Act on Nature Protection. Application of the Code of Administrative Procedure cannot be prevented by the fact that fines imposed for tree removal before the lapse of the deadline for raising objections are mandatory in nature.
Keywords: nature protection, environmental protection, tree removal, objection, administrative penalty, waiving the imposition of a penalty
Bibliografia / References
Gruszecki K., Zadania administracji publicznej w zakresie ochrony zieleni oraz formy ich realizacji – uwagi wybrane, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2021/2.
Iżycki P., Wpływ nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego na instytucję materialnych kar administracyjnych, „Administracja. Teoria – Dydaktyka – Praktyka” 2017/3.
Kruk E., Sankcja administracyjna, Lublin 2013.
Rogalski M., Aksjologia administracyjnych kar pieniężnych [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, t. I, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.
Staniszewska L., Administracyjne kary pieniężne. Studium z zakresu prawa administracyjnego materialnego i procesowego, Poznań 2017.
Staniszewska L., Czynniki wpływające na wymiar administracyjnych kar pieniężnych za przekroczenie warunków korzystania ze środowiska. Glosa do wyroku WSA z dnia 27 sierpnia 2020 r., IV SA/Wa 973/20, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2021/3.
Staniszewska L., Kodyfikacja administracyjnej kary pieniężnej jako instrumentu prawnego na styku z odpowiedzialnością karną [w:] Prawo administracyjne dziś i jutro, red. J. Jagielski, M. Wierzbowski, Warszawa 2018.
Stankiewicz R., Regulacja administracyjnych kar pieniężnych w Kodeksie postępowania administracyjnego po nowelizacji, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2017/2.
Wincenciak M., Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania, Warszawa 2008.
dr hab. Mariusz Maciejewski, prof. Akademii L. Koźmińskiego
Katedra Prawa Administracyjnego i Publicznego Gospodarczego, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6183-6325
Obowiązek informowania stron przez organy administracji i zakres stosowania przepisów rozdziału IVA k.p.a. w zbiegu z innymi regulacjami administracyjnych kar pieniężnych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 września 2020 r., II OSK 1111/20
Przedmiotem glosy są dwie doniosłe teoretycznie i praktycznie kwestie, które podzieliły sądy administracyjne I i II instancji. Pierwszą jest kwestia sposobu poinformowania obywatela przez organ o okolicznościach faktycznych i prawnych. Drugą, kwestia zakresu stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego o administracyjnych karach pieniężnych w relacji do przepisów ustawy z 16.04.2004 r. o ochronie przyrody o podobnym zakresie. Ze względu na uniwersalność powyższych zagadnień prawnych, glosowany wyrok ma znaczenie ogólne. W komentarzu do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego zawarto dodatkowe argumenty prowadzące do wniosków innych niż wywiedzione przez ten Sąd.
Słowa kluczowe: ochrona przyrody, ochrona środowiska, usunięcie drzew, sprzeciw, kara administracyjna, odstąpienie od nałożenia kary
dr hab. Mariusz Maciejewski, professor of the Kozminski University
Department of Administrative and Public Business Law, Kozminski University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6183-6325
Duty of Administrative Authorities to Inform Parties and the Scope of Application of Chapter IVA of the Code of Administrative Procedure in Concurrence with Other Regulations of Administrative Fines. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 23 September 2020, II OSK 1111/20
The commentary discusses two theoretically and practically important issues that were decided differently by administrative courts of first and second instances. The first issue refers to the method of providing the citizen with information regarding the factual and legal circumstances of the case. The second one is the issue of the scope of application of the provisions of the Code of Administrative Procedure on administrative fines vis-à-vis the provisions of the Act of 16 April 2004 on Nature Protection of a similar scope. Due to the universal nature of the above legal issues, the commented judgment is of universal importance as well. The commentary on the Supreme Administrative Court’s judgment includes additional arguments leading the author to draw the opposite conclusions of those drawn by the Court.
Keywords: nature protection, environmental protection, tree removal, objection, administrative penalty, waiving the imposition of a penalty
Bibliografia / References
Chmielewski J., Zasada budzenia zaufania w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2018.
Hauser R., Szustkiewicz M., Język skutecznej komunikacji z organem władzy publicznej, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2019/6.
Supernat J., Instrumenty działania administracji publicznej. Studium z nauki administracji, Wrocław 2003.
Konrad Baliński
Zakład Postępowania Administracyjnego i Sądowoadministracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2597-8406
Uprawdopodobnienie braku winy strony przy obowiązku uzupełnienia braku formalnego. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 września 2020 r., II OZ 666/20
W glosowanym postanowieniu Naczelny Sąd Administracyjny stanął przed koniecznością rozstrzygnięcia wątpliwości dotyczących uprawdopodobnienia, że przesyłka doręczona stronie mogła nie zawierać wezwania o uzupełnienie braku formalnego. Istotnym elementem było wskazanie, czy należy stronie umożliwić skorzystanie z kluczowej zasady prawa do sądu oraz czy nie występuje nadużycie tego prawa. Poddano analizie aspekt formalizmu procesowego oraz definicję prawa do sądu na płaszczyźnie polskiej i europejskiej. Jest to glosa aprobująca stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, który dokonał dogłębnej analizy dowodowej, zważył szczególne okoliczności sprawy oraz przyczynił się tym samym do budowania zaufania do wymiaru sprawiedliwości.
Słowa kluczowe: dostęp do sądu administracyjnego, przywrócenie terminu, uprawdopodobnienie braku winy, formalizm procesowy, zaufanie do wymiaru sprawiedliwości
Konrad Baliński
Chair of Administrative and Administrative Judicial Procedure, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2597-8406
Making the Party's Lack of Fault Plausible in the Context of Obligation to Cure a Formal Defect. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 30 September 2020, II OZ 666/20
In the commented decision, the Supreme Administrative Court faced the necessity to resolve doubts concerning making it plausible that a postal item served on a party may not have contained a request to cure a formal defect. The important element was whether the party should be allowed to exercise the key principle of the right of access to court and whether there had been an abuse of that right. The analysis concerns the aspect of procedural formalism and the definition of the right of access to court in Polish and European law. This is a commentary which approves the position of the Supreme Administrative Court, which conducted an in-depth analysis of evidence, considered the particular circumstances of the case, and thus contributed to building confidence in the administration of justice.
Keywords: access to administrative court, reinstatement of a time limit, making lack of fault plausible, procedural formalism, confidence in the administration of justice
Bibliografia / References
Babiarz S., Aromiński K., 1.3. Braki formalne i tryb ich usuwania [w:] S. Babiarz, K. Aromiński, Postępowanie sądowoadministracyjne w praktyce, Warszawa 2015.
Babiarz S., Aromiński K., 3.3. Dopuszczalność przywrócenia terminu [w:] S. Babiarz, K. Aromiński, Postępowanie sądowoadministracyjne w praktyce, Warszawa 2015.
Dauter B., 1.3. Braki formalne i tryb ich usuwania [w:] Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2018.
Dauter B., 4.2. Przesłanki przywrócenia terminu [w:] Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2018.
Jurczyk T., Prawa jednostki w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Warszawa 2009.
Morawska E.H., Prawa konstytucyjne człowieka i obywatela w Rzeczypospolitej Polskiej a prawa podstawowe Unii Europejskiej. Analiza Porównawcza, „Przegląd Sejmowy” 2009/1.
Nowicki M.A., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2009.
Szast M., Szwed M., Nadużycie prawa do sądu w postępowaniu sądowoadministracyjnym, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2016/6.
Bogdan Brożyna
słuchacz studiów doktoranckich Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0484-2160
Nieobligatoryjność uzasadnienia uchwały w sprawie wotum nieufności dla wójta. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 14 listopada 2019 r., II SA/Ol 785/19
W 2018 r. do polskiego prawa wprowadzono instytucję raportu o stanie gminy (powiatu, zarządu województwa), debaty nad tym raportem, a następnie głosowania wotum zaufania dla wójta (zarządu powiatu, województwa). Pojawiły się pierwsze orzeczenia sądów administracyjnych dotyczące sytuacji, w których w wyniku nieprzegłosowania wotum zaufania ex lege pojawia się uchwała o nieudzieleniu wotum zaufania. Glosowany wyrok był jednym z pierwszych zapadłych na tle omawianej instytucji, jednak opiera się on na wątpliwych przesłankach wykładni przypisów jej dotyczących.
Słowa kluczowe: wotum zaufania, nieudzielenie wotum zaufania, rada gminy, rada powiatu, sejmik, raport o stanie gminy (powiatu, województwa), uzasadnienie do uchwały jednostki samorządu terytorialnego, referendum lokalne
Bogdan Brożyna
student of doctoral programme at the Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0484-2160
Non-Mandatory Nature of a Statement of Reasons for a Resolution on a Vote of No Confidence in the Head of a Rural Municipality. Commentary on Judgment of the Provincial Administrative Court in Olsztyn of 14 November 2019, II SA/Ol 785/19
In 2018, the report on the state of the municipality (county, province administration), the debate on such a report, and the subsequent vote of confidence in the head of the municipality (county, province administration) were introduced into Polish law. Administrative courts have issued their first decisions concerning situations in which, when the vote of confidence did not pass ex lege, a resolution on a vote of no-confidence appears. The commented judgment was one of the first to be issued in the context of the mechanisms in question, but it is based on questionable premises for interpreting the relevant provisions of law.
Keywords: vote of confidence, failure to give a vote of confidence, municipal council, county (poviat) council, local assembly, report on the state of the municipality (county, province), statement of reasons for a resolution of a local government unit, local referendum
Bibliografia / References
Bokej-Karciarz M., Karciarz M., Raport o stanie gminy, powiatu, województwa, Warszawa 2019.
Dolnicki B., Raport o stanie gminy (powiatu, województwa), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2020/1.
Gurdek M., Nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym dokonana ustawą z 11.01.2018 r. jako negatywny przykład praktyki tworzenia prawa, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019/9.
Karciarz M., Raport o stanie jst – rozpatrzenie i głosowanie nad wotum zaufania, LEX 2018.
Martysz Cz. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2021.
