Wpływ zawieszenia postępowania egzekucyjnego na dopuszczalność przyjmowania przez komornika świadczeń od trzeciodłużnika. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 25 maja 2022 r., III AUa 110/22dr Arkadiusz Sadza
adiunkt, Katedra Postępowania Cywilnego i Międzynarodowego Prawa Handlowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie; sędzia Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8238-6255
Wpływ zawieszenia postępowania egzekucyjnego na dopuszczalność przyjmowania przez komornika świadczeń od trzeciodłużnika. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 25 maja 2022 r., III AUa 110/22
W uzasadnieniu glosowanego wyroku dokonano kategorycznej oceny czynności komornika, polegających na przyjmowaniu od trzeciodłużnika w toku zawieszenia postępowania egzekucyjnego świadczeń okresowych z tytułu dokonanego wcześniej zajęcia wierzytelności dłużnika. Czynności te Sąd Apelacyjny uznał za rażąco sprzeczne z przepisami o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego oraz wypaczające istotę tej instytucji. W aktualnym stanie prawnym, w szczególności po dodaniu art. 8211 Kodeksu postępowania cywilnego, czynności takich nie można uznawać jednak za czynności niedopuszczalne. Dodanie tego przepisu nie miałoby bowiem sensu, gdyby założyć, że w toku zawieszenia postępowania egzekucyjnego na trzeciodłużniku nie spoczywa obowiązek przekazywania świadczenia do rąk komornika, będący konsekwencją wcześniej dokonanego zajęcia.
Słowa kluczowe: zawieszenie postępowania, egzekucja, zajęcie, komornik
Dr Arkadiusz Sadza
assistant professor, Civil Procedures and International Commercial Law Department, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, judge of the District Court for Lublin-Zachód in Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8238-6255
Impact of the suspension of enforcement proceedings on the admissibility of a bailiff to accept performances from a third party debtor. Commentary on the ruling of the Court of Appeal in Lublin of 25 May 2022, III AUa 110/22
The justification of this ruling presented a categorical assessment of a bailiff’s activities involving the take-over of regular performances from a debtor’s previously seized debts from a third party debtor during the suspension of enforcement proceedings. The Court of Appeal held that these activities are grossly inconsistent with the regulations on the suspension of enforcement proceedings and that they distort the essence of this institution. However, in the current legal situation, especially after the addition of Article 8211 of the Civil Procedures Code, such activities cannot be considered inadmissible. This is because the addition of this provision would make no sense if it were accepted that, during the suspension of enforcement proceedings, the third party debtor is not obliged to transfer the performances to the bailiff as a consequence of the earlier seizure.
Keywords: suspension of proceedings, enforcement, seizure, bailiff
Bibliografia / References
Adamczuk A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 478–1217, red. M. Manowska, Warszawa 2021.
Bomba K., Skuteczność zajęcia wynagrodzenia za pracę w razie zawieszenia postępowania egzekucyjnego [w:] Sądowe postępowanie egzekucyjne. Nowe rozwiązania prawne, red. R. Flejszar, Sopot 2020.
Brulińska M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, red. J. Gołaczyński, Warszawa 2012.
Brulińska M. [w:] Wybrane zagadnienia egzekucji sądowej, red. J. Gołaczyński, Warszawa 2008.
Ciepła H. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Artykuły 730–1088, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021.
Dalka S., Skutki zawieszenia postępowania egzekucyjnego, „Problemy Egzekucji Sądowej” 1996/15.
Filipiak P. [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, red. P. Filipiak, A. Hrycaj, LEX 2023.
Gil I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil, Legalis 2023.
Goles L., Praca na własny rachunek w świetle egzekucji sądowej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 2022/101.
Golinowska K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom II. Komentarz. Art. 730–1217, red. J. Jankowski, Warszawa 2019.
Grajdura W. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. nacz. P. Rylski, red. cz. III A. Olaś, Legalis 2023.
Hauser M., Odpowiednie stosowanie przepisów prawa – uwagi porządkujące, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 2005/LXV.
Jaceczko E. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie egzekucyjne. Międzynarodowe postępowanie cywilne. Sąd polubowny (arbitrażowy). Komentarz, red. O.M. Piaskowska, Warszawa 2022.
Jagieła J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom IV. Komentarz. Art. 730–10951, red. A. Marciniak, Warszawa 2020.
Jagieła J., Wybrane zagadnienia dotyczące zawieszenia i umorzenia postępowania egzekucyjnego, „Problemy Egzekucji” 1999/2.
Jagieła J., Wypłata z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę lub innych wierzytelności kwot na zaspokojenie bieżących potrzeb dłużnika (art. 821 k.p.c.) w czasie zawieszenia postępowania egzekucyjnego [w:] Zawieszenie sądowego postępowania egzekucyjnego. Podstawy i skutki, red. J. Jagieła, Warszawa 2023.
Korzan K., Skutki złożenia przedmiotu świadczenia pieniężnego do depozytu sądowego oraz jego wydania osobie uprawnionej w postępowaniu egzekucyjnym, „Problemy Egzekucji Sądowej” 1996/16.
Kościółek A., Obowiązek przelania do masy upadłości sum uzyskanych w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym [w:] Symbolae Andreae Marciniak dedicatae, red. J. Jagieła, R. Kulski, Warszawa 2022.
Kościółek A., Zakres czynności egzekucyjnych dopuszczalnych w trakcie zawieszenia postępowania egzekucyjnego [w:] Zawieszenie sądowego postępowania egzekucyjnego. Podstawy i skutki, red. J. Jagieła, Sopot 2023.
Kot J., Zawieszenie postępowania egzekucyjnego, „Nowe Prawo” 1980/4.
Laskowska A., Zawieszenie sądowego postępowania rozpoznawczego w sprawach cywilnych, Warszawa 2009.
Łazarska A., Ochrona podczas zawieszenia postępowania egzekucyjnego w zakresie prawa dłużnika do rachunku bankowego, wynagrodzenia i innych świadczeń okresowych (uwagi na tle art. 8211 k.p.c.), „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2019/8.
Łochowski M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 459–1217. Tom II, red. T. Szanciło, Warszawa 2023.
Marcewicz O. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom II, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Marcewicz O. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom II. Komentarz do art. 730–1217, red. A. Jakubecki, Warszawa 2017.
Marciniak A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom III. Komentarz. Art. 730–1088, red. A. Marciniak, K. Piasecki, Warszawa 2015.
Marciniak A., Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2023.
Mikołajczak M., Egzekucja z rachunku bankowego. Komentarz, Warszawa 2022.
Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3.
Olaś A., Pojęcie czynności egzekucyjnych w sądowym postępowaniu egzekucyjnym – cz. 1, „Polski Proces Cywilny” 2023/3.
Parafianowicz J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz, red. O. M. Piaskowska, Warszawa 2020.
Pietrzkowski H. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom V. Postępowanie egzekucyjne, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Sadowska B., Zawieszenie postępowania egzekucyjnego na wniosek w świetle zasady dyspozycyjności, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2018/6.
Sikorski G. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, red. Z. Szczurek, Sopot 2017.
Sikorski G. [w:] System postępowania cywilnego. Tom 8. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, red. K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2022.
Studzińska J., Uprawnienia aplikanta komorniczego – problemy praktyczne (część II) – suplement, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2016/13.
Szereda A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom IV. Komentarz. Art. 730–10951, red. A. Marciniak, Warszawa 2020.
Świeczkowski J. [w:] Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji. Komentarz, red. J. Świeczkowski, Warszawa 2012.
Martyna Krystman-Rydlewicz
doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w dziedzinie nauki prawne; aplikantka radcowska przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0509-0204
Zadośćuczynienie za naruszenie dobra osobistego osoby prawnej. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 3 października 2023 r., III CZP 22/23
W dyskursie prawnym dotyczącym dób osobistych zdecydowanie najwięcej miejsca poświęca się osobom fizycznym, co w sposób naturalny sprawia, że rozważania koncentrujące się na konstrukcie, jakim są osoby prawne, nie są już tak rozległe. We wspomnianym obszarze pojawia się przy tym wiele trudności natury teoretycznej i praktycznej, związanych z właściwym korzystaniem z mechanizmu odpowiedniego stosowania przepisów. Sporny jest zarówno charakter oraz katalog dóbr osobistych osób prawnych, jak i środki właściwe ochronie tych wartości. Nad ostatnim z zagadnień pochylił się Sąd Najwyższy w glosowanej uchwale, trafnie wskazując, że osoba prawna jest podmiotem uprawnionym do dochodzenia zadośćuczynienia za naruszenie przynależnych jej dóbr osobistych na podstawie art. 448 § 1 Kodeksu cywilnego. W glosie dokonano krytycznej analizy argumentacji powołanej przez Sąd Najwyższy w celu uzasadnienia tak postawionej tezy, przy jednoczesnym wyrażeniu aprobaty dla założenia, że w sytuacji, w której ustawodawca wyposażył osoby prawne w możliwość posiadania dóbr osobistych, powinien przyznać tym podmiotom tożsame do osób fizycznych środki prawne służące ochronie tych wartości.
Słowa kluczowe: dobra osobiste, zadośćuczynienie, osoba prawna, ochrona dóbr osobistych, szkoda niemajątkowa
Martyna Krystman-Rydlewicz
a doctoral student of law at the Doctoral School of Social Sciences of the Adam Mickiewicz University of Poznań, trainee legal counsel at the Regional Chamber of Legal Counsels in Poznań, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0509-0204
Compensation for breaching the personal rights of a legal person. Commentary on the resolution of the Civil Chamber of the Supreme Court of 3 October 2023, III CZP 22/23
In the legal discourse on personal rights, by far the most space is devoted to natural persons, which makes the considerations focusing on the structure of legal persons less extensive. A number of theoretical and practical difficulties simultaneously arise in this area, which are related to the proper use of the mechanism of the appropriate application of the law. Both the nature and list of personal rights of legal persons are disputed, as are the measures for appropriately protecting these values. The Supreme Court addressed the last of these issues in the resolution in question, aptly pointing out that a legal person is an entity that is entitled to seek compensation for a breach of its personal rights under Article 448 § 1 of the Civil Code. The objective of the commentary is therefore to critically analyse the Supreme Court’s reasoning in justifying such a thesis, while expressing approval for the assumption that, in a situation in which the legislator has given legal entities the ability to have personal rights, it should grant these entities the same legal measures for protecting these values as it granted natural persons.
Keywords: personal rights, compensation, legal person, protection of personal rights, non-financial damage
Bibliografia / References
Błachnio-Parzych A., Przepisy odsyłające systemowo, „Państwo i Prawo” 2003/1.
Czachórski W., Czyny niedozwolone [w:] System prawa cywilnego. Prawo zobowiązań – część ogólna, red. Z. Radwański, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981.
Frąckowiak J., Osoby prawne [w:] Prawo cywilne – część ogólna. System Prawa Prywatnego. Tom I, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Gniewek E. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019.
Granecki P., Dobra osobiste w prawie polskim – zagadnienie dóbr osobistych osób prawnych, „Przegląd Sądowy” 2002/5.
Gudowski J., Bieniek G. [w:] T. Bielska-Sobkowicz, H. Ciepła, M. Sychowicz, R. Trzaskowski, T. Wiśniewski, C. Żuławska, J. Gudowski, G. Bieniek, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2018.
Hauser M., Odpowiednie stosowanie przepisów prawa – uwagi porządkujące, „Przegląd Prawa i Administracji” 2005/65.
Jastrzębski J., Kilka uwag o naprawieniu szkody niemajątkowej, „Palestra” 2005/3–4.
Kidyba A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Koczanowski J., Ochrona dóbr osobistych osób prawnych, Kraków 1999.
Koczanowski J., Zakres i środki ochrony dóbr osobistych osób prawnych [w:] Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym, red. J.S. Piątowski, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdański, Łódź 1986.
Księżak P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. M. Pyziak-Szafnicka, Warszawa 2014.
Kubiak-Cyrul A., Dobra osobiste osób prawnych, Kraków 2005.
Mularski K. [w:] red. M. Gutowski, Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2022.
Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3.
Olejniczak A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Panowicz-Lipska J., Majątkowa ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1975.
Patryas W., Przepisy o odpowiednim stosowaniu przepisów, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2022/3.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2021.
Safjan M., Ochrona majątkowa dóbr osobistych po zmianie przepisów kodeksu cywilnego, „Przegląd Prawa Handlowego” 1997/1.
Śmieja A., Szczególne zasady naprawienia deliktowej szkody na osobie. Naprawienie szkody niemajątkowej [w:] red. A. Olejniczak, Prawo zobowiązań – część ogólna. System Prawa Prywatnego. Tom 6, Warszawa 2023.
Strugała R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski,Warszawa 2023.
Strugała R., Dobra i interesy chronione w strukturze czynu niedozwolonego, Warszawa 2019.
Sut P., Problem twórczej wykładni przepisów o ochronie dóbr osobistych, „Państwo i Prawo” 1997/9.
Szpunar A., Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1979.
Szpunar A., Zadośćuczynienie za szkodę niemajątkową, Bydgoszcz 1999.
Wałachowska M. [w:] red. M. Fras, M. Habdas, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534), Warszawa 2018.
Kinga Liszka
studentka piątego roku prawa, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, Polska
ORCID: https://orcid.org/0009-0009-8588-4186
Brak kognicji sądu w zakresie oceny efektywności planu restrukturyzacyjnego. Glosa do postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 27 stycznia 2022 r., XXIII Gz 1566/21
Glosa odnosi się do orzeczenia Sądu Okręgowego w Warszawie w zakresie postępowania restrukturyzacyjnego, a dokładniej jednego z jego odmian, jakim jest przyspieszone postępowanie układowe, które daje możliwość zawarcia układu z wierzycielami w uproszczonym trybie. Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że to wierzyciele niejako podejmują ostateczną decyzję o otwarciu postępowania i to oni pełniący funkcję interesariuszy głosują w przedmiocie przyjęcia układu nad propozycjami układowymi. Zwrócić należy uwagę na fakt, iż wiele pojęć, którymi posługuje się ustawodawca w ustawie – Prawo restrukturyzacyjne, nie ma legalnej definicji, dlatego konieczne jest dostosowywanie ich do konkretnego stanu faktycznego. Glosatorka rozstrzyga kwestię zakresu kognicji sądu oraz ocenia jedną z negatywnych przesłanek otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jaką jest pokrzywdzenie wierzycieli. Ponadto porusza zagadnienie dokonywania oceny przez sąd przez pryzmat aktualnej sytuacji gospodarczej i ekonomicznej w kraju.
Słowa kluczowe: restrukturyzacja, plan restukturyzacyjny, orzecznictwo, niewypłacalność, dochód, przychód, spółka, dłużnik, wierzyciel
Kinga Liszka
5th year student of law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University, Kraków, Poland
ORCID: https://orcid.org/0009-0009-8588-4186
Lack of court jurisdiction for evaluating the effectiveness of a restructuring plan. Commentary on the ruling of the Regional Court in Warsaw of 27 January 2022, XXIII Gz 1566/21
The commentary addresses the ruling of the Regional Court in Warsaw regarding restructuring proceedings, or more precisely, one of its varieties, namely the accelerated composition proceedings, which gives the ability to enter into a composition with the creditors in a simplified procedure. The Regional Court took the stance that, in a way, the creditors make the final decision on whether or not to open the proceedings, and they, as stakeholders, vote on the acceptance of the composition proposals. Attention should be drawn to the fact that many of the terms used by the legislator in the Restructuring Law do not have a legal definition, so they need to be adapted to the specific factual situation. The author resolves the issue of the scope of the court’s jurisdiction and evaluates one of the negative conditions for opening restructuring proceedings, namely the injury of the creditors. Furthermore, she addresses the issue of the court’s assessment from the point of view of the country’s current business and economic situation.
Keywords: restructuring, restructuring plan, case law, insolvency, income, revenue, company, debtor, creditor
Bibliografia / References
Gutowski M., Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz do art. 353–626, Warszawa 2022.
Kosmal R., Kwiatkowski D., Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2022.
dr Wioletta Niemiec
adiunkt, Katedra Prawa Karnego Procesowego i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9302-791X
Niedopuszczalność zdalnego składania środków zaskarżenia w procedurze karnej. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 13 kwietnia 2022 r., IV KZ 9/22
W glosie przedstawiono zagadnienie dotyczące polskiej procedury karnej, a związane z brakiem możliwości wnoszenia środków zaskarżenia przy użyciu środków komunikowania na odległość, w tym w formie elektronicznej przy wykorzystaniu podpisu elektronicznego. Autorka wskazuje na konieczność zmiany prezentowanego przez ustawodawcę stanowiska ze względu na rozwój procesu informatyzacji wymiaru sprawiedliwości w kontekście dokonujących się zmian technologicznych, zwłaszcza w zakresie cyfryzacji i budowania społeczeństwa informacyjnego.
Słowa kluczowe: proces karny, środki odwoławcze, podpis
Dr Wioletta Niemiec
assistant professor, Department of Procedural Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Administration, University of Gdańsk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9302-791X
Inadmissibility of filing an appeal remotely in criminal proceedings. Commentary on the decision of the Criminal Chamber of the Supreme Court of 13 April 2022, IV KZ 9/22
The commentary presents an issue regarding the Polish criminal procedure and the inability to file appeals using remote communication, including in electronic form with an electronic signature. The author highlights the need to alter the position previously presented by the legislator because of the development of the process of computerizing the judiciary in the context of the technological changes taking place, especially in terms of digitization and the construction of an information society.
Keywords: criminal proceedings, appeals, signature
Bibliografia / References
Bojańczyk A., Podpis w postępowaniu karnym glosa do wyroku SN z dnia 6 marca 2014 r., IV KK 327/13, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2016/2.
Boratyńska K.T., Czarnecki P., Górski A., Koper R., Królikowski M., Lach A., Ważny A., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2023.
Brodzisz Z., Gruszecka D., Hayduk- Hawrylak I., Jasiński W., Kosonoga J, Kuczyńska H., Leżak K., Nita-Światłowska B., Nowicki K., Pachowicz Z., Ponikowski R.,Posnow W., Skorupka J., Szołucha S., Światłowski A., Świecki D., Zagrodnik J., Kodeks postepowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2021.
Cieślak M., Łojewski K., Pisma procesowe w postępowaniu karnym, Warszawa 1980.
Goździaszek Ł., Glosa do postanowienia SN z dnia 26 marca 2009 r., I KZP 39/08, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2009/12.
Grajewski J., Paprzycki L.K., Steinborn S., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, red. J. Grajewski, Warszawa 2010.
Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz do artykułów 1–296, t. 1, Warszawa 2007.
Kobus T., Glosa do postanowienia SN z dnia 26 marca 2009 r., I KZP 39/08, LEX 2011.
Lach A., Glosa do postanowienia SN z dnia 26 marca 2009 r., I KZP 39/08, LEX 2009.
Sakowicz S., Boratyńska K., Czarnecki P., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. S. Sakowicz, Legalis 2023.
Samborski E., Pisma procesowe w sprawach karnych, Warszawa 2006.
Stefański R.A. (red.), Zabłocki S. (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom IV. Komentarz do art. 425–467, LEX 2021.
Świecki D., Augustyniak B., Eichstaedt K., Kurowski M., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. D. Świecki, LEX 2023.
Woźniewski K., Prawidłowość czynności procesowych w polskim procesie karnym, Gdańsk 2010.
Woźniewski K., Glosa do uchwały SN z 20.12.2006 r., I KZP 29/06, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2007/4.
dr Adam Wróbel
adiunkt, Katedra Prawa Sądowego, Wydział Prawa i Ekonomii, Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9315-0213
Wymiar kary ograniczenia wolności orzekanej za wykroczenia. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 6 kwietnia 2022 r., V KK 116/22
Glosa odnosi się przede wszystkim, choć nie tylko, do zagadnień zawartych w tezie wyroku. Poruszono problem wymiaru kary ograniczenia wolności grożącej za wykroczenia. Co do zasady kara ograniczenia wolności za wykroczenia jest bezwzględna – trwa 1 miesiąc; jednakże – co zauważa także część doktryny – w wyjątkowych przypadkach (w praktyce, o których mowa w art. 62 ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych) kara ograniczenia wolności może zostać nadzwyczajnie obostrzona. W przypadku tego nadzwyczajnego zaostrzenia kary ograniczenia wolności może ona zostać wymierzona do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę (kwestia nadzwyczajnego obostrzenia kary ograniczenia wolności nie pojawiła się w komentowanym orzeczeniu). Sąd Najwyższy słusznie zauważył w glosowanym judykacie, że upłynął termin przedawnienia wykroczeń, o którym mowa w uzasadnieniu faktycznym wyroku. Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok nakazowy, umorzył postępowanie i obciążył kosztami postępowania Skarb Państwa.
Słowa kluczowe: ograniczenie wolności, kary za wykroczenia, wymiar kary
Dr Adam Wróbel
assistant professor, Department of Court Law, Faculty of Law and Economics, Jan Długosz University in Częstochowa, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9315-0213
Level of the penalty of a restriction of freedom served for petty crimes. Commentary on the ruling of the Criminal Chamber of the Supreme Court of 6 April 2022, V KK 116/22
The commentary refers primarily, but not only, to the issues contained in the thesis of the ruling. It addresses the problem of level of the penalty of a restriction of freedom for petty crimes. In principle, the penalty of a restriction of freedom for petty crimes is unconditional, namely 1 month; however, as is also noticed in some of the legal doctrine, in exceptional cases (in practice, this is referred to in Article 62 of the Act on the safety of mass events) the penalty of a restriction of freedom may be extraordinarily increased. In the case of this extraordinary increase, the penalty of a restriction of freedom may be imposed up to the upper limit of the statutory threat and increased by half (the matter of the extraordinary increase in the penalty of a restriction of freedom did not appear in the ruling in question). The Supreme Court rightly pointed out in the ruling in question that the limitation period for petty crimes, as referred to in the factual justification of the ruling, has ended. The Supreme Court overturned the contested default ruling, discontinued the proceedings and charged the costs of the proceedings to the State Treasury.
Keywords: restriction of freedom, penalties for petty crimes, level of the penalty.
Bibliografia / References
Baj D., Bober D., Kary i środki karne na gruncie kodeksu karnego i kodeksu wykroczeń, Legionowo 2012.
Bojarski T., Piórkowska-Flieger J. [w:] A. Michalska-Warias, T. Bojarski, J. Piórkowska-Flieger, Kodeks wykroczeń. Komentarz aktualizowany, LEX 2024.
Dróżdż M., Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych, Komentarz, Legalis 2020.
Giętkowski R., Kara ograniczenia wolności orzekana w reakcji na wykroczenie, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2008/1.
Giętkowski R., Kara ograniczenia wolności w polskim prawie karnym, Warszawa 2007.
Grzegorczyk T. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2013.
Jakubowska-Hara J. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. P. Daniluk, Legalis 2023.
Kasicki G., Wiśniewski A., Kodeks wykroczeń z komentarzem, Warszawa 2002.
Kąkol C., Bezpieczeństwo imprez masowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Kosierb I. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. J. Lachowski, LEX 2021.
Kurzępa B., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2008.
Kotowski W., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2009.
Podkówka A., Wykonywanie kar orzeczonych w sprawach o wykroczenia, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2018/2.
Wojciechowski J.M. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. J. Lachowski, Warszawa 2021.
Żukowska M. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. J. Lachowski, Warszawa 2021.
dr Paweł Czarnecki
adiunkt, Katedra Postępowania Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0905-2996
Delegacja sędziego przez Ministra Sprawiedliwości w trybie art. 77 § 1 pkt 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 13 czerwca 2023 r., I KZP 3/23
W glosie autor komentuje postanowienie Sądu Najwyższego, w którym odmówiono odpowiedzi na pytanie prawne zadane w trybie art. 441 § 1 Kodeksu postępowania karnego, dotyczące ewentualnych konsekwencji procesowych, gdy w sprawie orzekającym zasiada sędzia delegowanego przez Ministra Sprawiedliwości do orzekania w sądzie na podstawie art. 77 § 1 pkt 1 Prawo o ustroju sądów powszechnych. Wskazane rozwiązanie, chociaż jest dopuszczalne z perspektywy standardu rzetelnego postępowania, w praktyce może osłabiać realizację zasady nieusuwalności i niezawisłości sędziów. Autor zatem zgadza się z postanowieniem Sądu Najwyższego, w którym Sąd ten słusznie odmówił udzielenia odpowiedzi na pytanie, choć zwraca uwagę, że niestety Sąd nie wyjaśnił precyzyjnie powodów zajęcia takiego stanowiska, a także nie zaproponował – jak to jest w zwyczaju – w jaki sposób można by w przyszłości wykładać przepisy o delegacji sędziego przez Ministra Sprawiedliwości w zgodzie ze standardem rzetelnego postępowania karnego.
Słowa kluczowe: sędzia delegowany, delegacja, bezwzględna przyczyna odwoławcza, art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., nienależyta obsada sądu, zasada rzetelnego procesu
Dr Paweł Czarnecki
assistant professor, Department of Criminal Proceedings, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University, Kraków, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0905-2996
Secondment of a judge by the Minister of Justice in the procedure of Article 77 § 1, item 1 of the Law on the Structure of the Ordinary Courts. Commentary on the ruling of the Criminal Chamber of the Supreme Court of 13 June 2023, I KZP 3/23
The author comments on the decision on the Supreme Court declining to respond to the legal question posed in the procedure of Article 441 § 1 of the Criminal Procedures Code regarding the possible procedural consequences if a judge seconded by the Minister of Justice to adjudicate in that court under Article 77 § 1, item 1 of the Law on the Structure of the Ordinary Courts is a member of the bench. Although the said solution is admissible from the point of view of the standard of reliable proceedings, in practice, it can give rise to doubts from the point of view of the principle of the irremovability and independence of judges. Therefore, the author agrees with the ruling of the Supreme Court in which it rightly refused to answer the question, although he points out that, unfortunately, the Court did not precisely explain the reasons for taking such a stance, and it failed to propose – as is customary – how regulations on the secondment of a judge by the Minister of Justice can be interpreted in the future in compliance with the standard of reliable criminal proceedings.
Keywords: seconded judge, secondment, unconditional reason for appeal, Article 439 § 1, item 2 of the Criminal Procedures Code, improper staffing of the bench, principle of a fair trial
Bibliografia / References
Czarnecki P., Pojęcie i funkcje delegacji sędziego w aspekcie ustrojowym i karnoprocesowym, „Kwartalnik Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia” 2010/2.
Czarnecki P., Kwalifikacja przy delegacji.... Bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 1 k.p.k. czy też raczej 439 § 1 pkt 2 k.p.k.?, „Ius Novum” 2009/4.
Kowalski M., Udział w orzekaniu sędziego delegowanego jako przesłanka nienależytej obsady sądu albo składu sądu sprzecznego z przepisami prawa, „Palestra” 2021/1–2.
Lipiński K., Ustawowy test niezawisłości i bezstronności sędziego w sprawach karnych, „Palestra” 2022/10.
Sakowicz A. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2023.
dr Jakub Litowski
sędzia Sądu Okręgowego w Toruniu – IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5670-7377
Dopuszczalność stosowania art. 84 k.c. do oświadczenia o odmowie dokonania czynności prawnej. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 maja 2023 r., II PSKP 66/22
W glosowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy uznał, że odmowa przez pracownika zawarcia proponowanego przez pracodawcę porozumienia o przedłużeniu umowy o pracę – będącego w istocie kolejną umową o pracę na czas określony – stanowi oświadczenie woli. Według Sądu Najwyższego do takiego oświadczenia zastosowanie znajdują m.in. przepisy o wadach oświadczenia woli, w tym o błędzie (art. 84 Kodeksu cywilnego). Zdaniem autora glosy, koncepcja ta w sposób błędny zakłada, że odmowę dokonania czynności prawnej można uważać za oświadczenie woli. Taki rodzaj oświadczeń można traktować wyłącznie jako oświadczenie wiedzy, które ze względu na brak bezpośrednich skutków prawnych nie podlegają bezpośrednio, a nawet odpowiednio (art. 651 Kodeksu cywilnego), przepisom dotyczącym oświadczeń woli. Takiej oceny oświadczenia odmownego nie zmienia proponowany ofertowy tryb zawarcia umowy ani fakt ustania stanu związania ofertą w razie nieprzyjęcia jej przez oblata w wyznaczonym terminie.
Słowa kluczowe: oświadczenie woli, czynność prawna, wada oświadczenia woli, błąd, tryb ofertowy zawarcia umowy
Dr Jakub Litowski
judge of the Regional Court in Toruń – IV Labour and Social Insurance Division, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5670-7377
Admissibility of applying Article 84 of the Polish Civil Code to a declaration of refusal to perform a legal act. Commentary on the ruling of the Labour and Social Insurance Chamber of the Supreme Court of 18 May 2023, II PSKP 66/22
In this ruling, the Supreme Court found that an employee’s refusal to conclude an agreement extending the employment contract proposed by the employer – which is essentially another temporary employment contract – constitutes a declaration of intent. According to the Supreme Court, the provisions on defects in declarations of intent, including errors (Article 84 of the Polish Civil Code), among others, apply to such a declaration. According to the author of the commentary, this concept erroneously assumes that a refusal to perform a legal act can be considered a declaration of intent. Such declarations can only be treated as declarations of knowledge, which, due to the lack of direct legal effects, are not directly, or even accordingly (Article 651 of the Polish Civil Code), subject to the provisions on declarations of intent. Neither the proposed procedure for concluding the agreement, nor the fact that the offer ceases to be binding if the offeree fails to accept it within the specified period, changes this assessment of the refusal declaration.
Keywords: declaration of intent, legal act, defect of a declaration of intent, error, offer procedure for concluding an agreement
Bibliografia / References
Balwicka-Szczyrba M., Sylwestrzak A. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, LEX 2023.
Fras M., Habdas M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, LEX 2018.
Gmerek M., „Milczące” oświadczenia woli – rozważania na tle normatywnej koncepcji zaniechania, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2023/1.
Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, LEX 2021.
Gutowskiego M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Legalis 2021.
Kraszewski Z., Logika – nauka rozumowania, Warszawa 1975.
Królikowski M., Błąd jako wada oświadczenia woli strony umowy, Legalis 2014.
Machnikowski P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Legalis 2023.
Mularski K., Czynności podobne do czynności prawnych, Warszawa 2011.
Radwański. Z., Olejniczak A. (red.), Prawo cywilne – część ogólna. System Prawa Prywatnego. Tom 2, Warszawa 2019.
Wieczorek K.A., Wprowadzenie do logiki, Warszawa 2005.
Wolter W., Lipczyńska M., Elementy logiki. Wykład dla prawników, Warszawa-Wrocław 1973.
Michał Tutaj
doktorant, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4904-7876
Likwidacja stanowiska pracy a redukcja zatrudnienia. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 października 2018 r., III PK 97/17
Polskie orzecznictwo w ramach wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika odróżnia sytuację likwidacji (unikatowego) stanowiska pracy od redukcji zatrudnienia (likwidacji jednego z wielu podobnych stanowisk pracy). W tym drugim wypadku sądy oczekują od pracodawcy wskazania wśród przyczyny wypowiedzenia kryteriów doboru pracownika do zwolnienia.
W praktyce kluczowe staje się zatem znalezienie sposobu na odróżnienie sytuacji likwidacji stanowiska od redukcji zatrudnienia. Glosowany wyrok – w ślad za orzecznictwem – opiera się w tym aspekcie bardzo mocno na kwestii tego, jak stanowisko zwalnianego pracownika sytuuje się w strukturze zakładu pracy. Sąd Najwyższy zdaje się przy tym różnicować sytuację pracodawców zajmujących się działalnością dystrybucyjną od wszelkich innych rodzajów działalności gospodarczej.
Zdaniem autora powyższe stwierdzenia – jak na swoje doniosłe znaczenie praktyczne – mają bardzo słabe oparcie w przepisach. Zamiast tego porównywanie pracowników zarówno pod kątem doboru przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę, jak i pod kątem wyznaczenia zakresu porównywanych pracowników powinno się odwoływać przede wszystkim do tego, czy w świetle ustalonych warunków pracy można powiedzieć, że dani pracownicy są wzajemnie zastępowalni bez konieczności zmieniania treści ich umów o pracę.
Słowa kluczowe: wypowiedzenie umowy o pracę, redukcja zatrudnienia, likwidacja stanowiska pracy, kryteria doboru do zwolnienia
Michał Tutaj
PhD student, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4904-7876
Liquidation of work post versus staff reductions. Commentary on the ruling of the Labour and Social Insurance Chamber of the Supreme Court of 4 October 2018, III PK 97/17
Polish case law on the termination of an employment contract for reasons for which the employee is not responsible, distinguishes between the liquidation of a (unique) work post and staff reductions (liquidation of one of many similar jobs). In the latter case, courts expect the employer to specify the criteria for selecting the employee for dismissal among the reasons for termination of the employment contract.
Therefore, in practice, it is important to find a way of distinguishing between liquidation of a work post and staff reductions. In line with the case law, in this respect, this ruling is very much based on how the work post of the employee being dismissed is positioned within the organization structure of the workplace. The Supreme Court seems to differentiate here between the situation of employers conducting distribution activities and all other types of business activity.
The author believes these conclusions – as significant in practice as they are – have very little support in the law. Instead, the comparison of employees, both in terms of the choice of the reason for dismissal, and with regard to determining the scope of the employees who are compared, should primarily refer to whether, in the light of the working conditions that are found, the given employees can be treated as substitutable without the need to change the terms and conditions of their employment contracts.
Keywords: termination of an employment contract, staff reductions, liquidation of a work post, selection criteria for dismissal
Bibliografia / References
Borowicz J., Określanie w umowie o pracę miejsca wykonywania pracy, „Monitor Prawa Pracy” 2012/8.
Drewicz M., Pojęcie mobilności pracowniczej – glosa – II PZP 11/08, „Monitor Prawa Pracy” 2010/11.
Dulewicz K., Sancewicz T., Wskazywanie w wypowiedzeniu kryteriów doboru do zwolnienia, LEX 2014.
Dzienisiuk D., Procedura zwolnień grupowych przy wypowiedzeniach zmieniających. Glosa do wyroków TS z 21.09.2017 r., C-149/16 i C-429/16, LEX 2018.
Raczkowski B., Czasoprzestrzeń pracy, „Monitor Prawa Pracy” 2006/1.
Reinfuss R., Pod prąd (w drodze) do płaskiego zarządzania, LEX 2020.
Sadlik R., Wskazanie przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę, „Monitor Prawa Pracy” 2017/10.
Sobczyk A., Zakład pracy jako zakład administracyjny, Kraków 2021.
Stępień R., Kryteria doboru do zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników, „Monitor Prawa Pracy” 2014/8.
Świtajska M., Czy likwidacja stanowiska pracy to to samo co redukcja zatrudnienia?, https://codozasady.pl/p/czy-likwidacja-stanowiska-pracy-to-to-samo-co-redukcja-zatrudnienia (dostęp: 21.08.2023 r.).
Tutaj M., Kontrowersja wokół nabycia prawa do odprawy przy wypowiedzeniu zmieniającym w trybie zwolnień grupowych, „Monitor Prawa Pracy” 2020/8.
dr Jakub Grygutis
adiunkt, Katedra Prawa Ubezpieczeń, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6582-3636
Wpływ wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 września 2019 r. (SK 31/16) na treść i wykładnię art. 133 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 maja 2022 r., I USKP 109/21
Glosowane orzeczenie dotyczy zasadniczo dwóch kwestii. Pierwszym problemem jest wykładnia pojęcia „błąd organu rentowego” na gruncie art. 133 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W tym zakresie został zaaprobowany pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uzasadnieniu wyroku. Druga kwestia odnosi się do pytania, w jaki sposób obowiązujący stan prawny został zmodyfikowany na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 25.09.2019 r., SK 31/16, w odniesieniu do innych zagadnień prawnych niż te ujęte w sentencji tego wyroku. W uzasadnieniu glosowanego rozstrzygnięcia Sąd Najwyższy przyjął, że wskazany wyrok nie powinien mieć wpływu na treść oraz wykładnię art. 133 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z uwagi na odmienność zakresu kontroli i samego stanu faktycznego sprawy zainicjowanej skargą konstytucyjną. W ocenie glosatora takie stanowisko zasługuje na krytykę, gdyż istnieją argumenty konstytucyjne i aksjologiczne przemawiające także za odmiennym rozstrzygnięciem.
Słowa kluczowe: błąd organu rentowego, realizacja prawa do świadczeń, ponowne ustalenie świadczenia, renta z tytułu niezdolności do pracy, Trybunał Konstytucyjny
Dr Jakub Grygutis
assistant professor, Department of Insurance Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6582-3636
Impact of the ruling of the Constitutional Tribunal of 25 September 2019 (SK 31/16) on the wording and interpretation of Article 133, para. 2 of the Act on retirement and disability pensions from the Social Insurance Fund. Commentary on the ruling of the Labour and Social Insurance Chamber of the Supreme Court of 17 May 2022, I USKP 109/21
This ruling essentially applies to two issues. The first is the interpretation of the concept of ‘error of the disability pension authority’ pursuant to Article 133 of the Act on Retirement and Disability Pensions from the Social Insurance Fund. In this respect, the Supreme Court approved the view expressed in the justification of the ruling. The second issue applies to the question of how the applicable legal situation was modified as a result of the ruling of the Constitutional Tribunal of 25 September 2019, SK 31/16, with respect to legal issues other than those contained in the operative part of this ruling. In the justification of this decision, the Supreme Court accepted that the said judgment should not affect the content or the interpretation of Article 133 of the Act on Retirement and Disability Pensions from the Social Insurance Fund because of the difference in the scope of control and the actual situation of the case initiated by the constitutional complaint. According to the commentator, such a position deserves to be criticized, as there are constitutional and axiological arguments supporting a different solution.
Keywords: error of the pension authority, exercise of the right to benefits, re-determination of the benefit, disability pension, Constitutional Tribunal
Bibliografia / References
Antonów K, Gajewski S., Suchacki B., Komentarz do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych [w:] Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Komentarz do trzech ustaw emerytalnych, Warszawa 2019.
Babińska R., Pojęcie i rodzaje błędu organu rentowego lub odwoławczego, „Państwo i Prawo” 2005/12.
Jaśkowska M., Wróbel A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Kraków 2000.
Jędrasik-Jankowska I., Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, Warszawa 2009.
Ostaszewski W. [w:] Emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Emerytury pomostowe. Komentarz, red. B. Gudowska, K. Ślebzak, Warszawa 2013.
Płażek S., Terminy ograniczające prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego – uwagi krytyczne, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1992/10–11.
Podkowik J., Sądy wobec niekonstytucyjnych aktów normatywnych u progu trzeciej dekady obowiązywania Konstytucji RP, „Przegląd Sądowy” 2018/5.
Zieliński T., Ubezpieczenia społeczne pracowników, Warszawa–Kraków 1994.
prof. dr hab. Barbara Adamiak
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska
ORCID: https://orcid.org/ 0000-0001-8942-0543
Tożsamość sprawy sądowoadministracyjnej przesłanką wstrzymania aktu lub czynności. Glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 listopada 2023 r., II GPS 2/22
Glosowana uchwała wyznacza jeden z istotnych elementów konstrukcji prawnej prawa do sądu. Granice mocy prawnej skargi do sądu administracyjnego to granice przesunięcia w czasie poddania jednostki nakazom lub zakazom, ale też uprawnieniom ukształtowanym zaskarżonym aktem lub czynnością organu administracji publicznej. Przesunięcie w czasie to też wstrzymanie wykonania zadań publicznych ukształtowanych aktem czy czynnością organu administracji publicznej. Uwzględnienie tych dwóch wartości: ochrony interesu indywidualnego oraz interesu publicznego przesądza o przyjęciu tego elementu konstrukcji prawa skargi do sądu administracyjnego na mocy względnej suspensywności. Wniesienie skargi do sądu administracyjnego nie wstrzymuje z mocy prawa wykonania zaskarżonego aktu lub czynności, a wymaga rozstrzygnięcia w tym przedmiocie. Wydanie rozstrzygnięcia zostało ograniczone przesłankami zakresu przedmiotowego przez wstrzymanie zaskarżonego aktu lub czynności z rozszerzeniem na akty wydane lub podjęte we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy. To rozszerzenie właściwości do wstrzymania wymaga wyznaczenia wystąpienia przesłanki „tej samej sprawy” oraz granic wszystkich postępowań pozostających w granicach tej samej sprawy. Wyznaczenie tej samej sprawy to wyznaczenie tożsamości sprawy przede wszystkim w aspekcie przedmiotowym. Prowadzi to do wyłączenia tożsamości sprawy w razie odrębnych podstaw prawnych wydania lub podjęcia aktu. Wydanie aktu na podstawie przepisu administracyjnego prawa procesowego nie obejmuje aktu wydanego na podstawie materialnego prawa administracyjnego.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, przesłanki wstrzymania aktu lub czynności, granice sprawy sądowoadministracyjnej
Professor Barbara Adamiak
Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, Poland
ORCID: https://orcid.org/ 0000-0001-8942-0543
The identity of an administrative court case is a basis for suspending an act or activity. Commentary on the resolution of the Supreme Administrative Court of 13 November 2023, II GPS 2/22
The resolution specifies one of the important elements of the legal structure of the right to a trial in court. The limits of the legal force of a complaint to an administrative court are the limits of the postponement of an individual being subject to orders or prohibitions, but also to the rights determined by the contested act or activity of the body of public administration. This postponement also means the suspension of the performance of public tasks determined by the act or activity of the body of public administration. Taking into account two values, namely the protection of the individual interest and the public interest, prejudges the acceptance of this element of the structure of the right to appeal to an administrative court by virtue of its relative suspension. The filing of an appeal with an administrative court does not suspend the execution of the contested act or activity by law, but requires a decision on the matter. The issuance of the decision was limited by the conditions of a substantive scope by staying the contested act or activity, which is extended to acts issued or undertaken in all proceedings conducted in the same case. This extension of the jurisdiction to the stay requires that the condition of the ‘same case’ is specified together with the limits of all proceedings within the same case. The specification of the same case means the specification of the identity of the case primarily with regard to its subject area. This means the identity of the case is ruled out in the event that there are different legal grounds for issuing or adopting an act. Issuing an act on the basis of a provision of procedural administrative law does not include an act issued on the basis of substantive administrative law.
Keywords: administrative court proceedings, basis for suspending an act or activity, limits of an administrative court case
Bibliografia / References
Piątek W., Granice kontroli sądowoadministracyjnej w kontekście przedawnienia zobowiązania podatkowego. Glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2021 r., I FPS 1/21, „Orzecznictwo Sądów Polskich 2022/10.
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowej Kontroli Administracji, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Retroaktywne czy retrospektywne oddziaływanie przesłanki z art. 30 ust. 1 pkt 6 ustawy z 9.03.2017 r. o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2024 r., I OPS 3/22
Autor glosy w pełni aprobuje stanowisko zawarte w komentowanej uchwale. Szykanowanie osób mieszkających legalnie w podlegających reprywatyzacji budynkach, w sposób określony w art. 30 ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa, mające miejsce przed wejściem w życie tej ustawy, może stanowić przesłankę do uchylenia decyzji reprywatyzacyjnych.
W oparciu o poglądy doktryny i orzecznictwo sądowe glosator prezentuje dodatkowo pogląd, że trzeba odróżnić od siebie retroaktywne i retrospektywne skutki działania ustawy. Z tymi pierwszymi mamy do czynienia wtedy, gdy nowe prawo jest stosowane do zdarzeń, które miały miejsce przed jego formalnym wejściem w życie. Co do zasady takie działanie prawa jest niedopuszczalne, chyba że zachodzą szczególne okoliczności podnoszone w uzasadnieniu komentowanej uchwały. Retrospektywność zaś ma miejsce wtedy, gdy nowe przepisy stosuje się do tych zdarzeń, które rozpoczęły się pod rządami dawnego prawa i trwają nadal, po wejściu w życie przepisów nowej ustawy. Artykuł 30 ust. 1 pkt 6 przywołanej ustawy wywołuje skutki retrospektywne, nie narusza więc zasady lex retro non agit.
Słowa kluczowe: dekret warszawski, decyzja reprywatyzacyjna, prawo administracyjne intertemporalne, retroaktywność norm prawa administracyjnego, retrospektywność norm prawa administracyjnego, skutki prawne decyzji reprywatyzacyjnej
Professor Wojciech Chróścielewski
Department of Administrative Proceedings and Court Review of Administration, Faculty of Law and Administration, University of Łódź, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Retroactive or retrospective impact of the premise of Article 30, para. 1, item 6 of the Act on the Detailed Principles of Eliminating the Legal Effects of Restitution Decisions Regarding Warsaw Real Property Issued in Breach of the Law of 9 March 2017. Commentary on the ruling of the seven judges of the Supreme Administrative Court of 11 January 2024, I OPS 3/22
The author of the commentary fully approves the position contained in the resolution under review. Harassment of people legally living in buildings which are subject to restitution, in the manner specified in Article 30, para. 1, item 6 of the Act on the Detailed Principles of Eliminating the Legal Effects of Restitution Decisions Regarding Warsaw Real Property Issued in Breach of the Law, which took place before this Act entered into force can constitute grounds for repealing restitution decisions.
Based on the views of the legal doctrine and court rulings, the commentator additionally presents the view that a distinction must be made between retroactive and retrospective effects of the Act. The former refers to the application of a new law to events that took place before it formally entered into force. In principle, such action of the law is inadmissible (unless special circumstances are raised in the justification of the resolution in question). Meanwhile, retrospectiveness takes place when new regulations are applied to events that started under the old law and continue after the provisions of the new law enter into force. Article 30, para. 1, item 6 of the said Act incites retrospective effects, so it does not breach the principle of lex retro non agit.
Keywords: Warsaw Decree, restitution decision, intertemporal administrative law, retroactivity of norms of administrative law, retrospectiveness of norms of administrative law, legal consequences of the restitution decision
Bibliografia / References
Chróścielewski W., Niektóre zagadnienia związane z funkcjonowaniem Komisji do spraw usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2018/1.
Dauter B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2016.
Hauser R., Kabat A., Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego w nowych regulacjach procesowych, „Państwo i Prawo” 2004/2.
Hołyst B. (red.), Wielka encyklopedia prawa, Warszawa 2005.
Lemańska J., Pozorne działanie prawa wstecz w prawie administracyjnym [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, t. I, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.
Łętowska E., Polityczne aspekty prawa intertemporalnego [w:] Państwo, prawo, obywatel, Wrocław 1989.
Marciniak S., Uwagi do zmian w ustawie – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, „Przegląd Podatkowy” 2010/9.
Pietrzykowski T., Temporalny zakres obowiązywania prawa, „Państwo i Prawo” 2003/4.
Wiącek M., Omówienie do uchwały NSA z dnia 16 grudnia 2013 r., II OPS 2/13, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2021/1–2.
Wierczyński G., Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2016.
prof. dr hab. Marcin Kamiński
Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Kaliski; sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9181-2044
Retroaktywność normatywnej podstawy uchylenia decyzji reprywatyzacyjnej, która doprowadziła do skutków rażąco sprzecznych z interesem społecznym lub skutków sprzecznych z celem, dla którego ustanowiono użytkowanie wieczyste. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów NSA z dnia 11 stycznia 2024 r., I OPS 3/22
Glosowana uchwała została podjęta w odpowiedzi na pytanie prawne składu trezch sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, który rozpoznawał skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w którym uchylono decyzję Komisji do spraw reprywatyzacji nieruchomości warszawskich. Przedmiotem poważnych wątpliwości Sądu było zagadnienie czasowego zakresu zastosowania podstawy prawnej uchylenia decyzji reprywatyzacyjnej, która doprowadziła do skutków rażąco sprzecznych z interesem społecznym lub skutków sprzecznych z celem, dla którego ustanowiono użytkowanie wieczyste (art. 30 ust. 1 pkt 6 ustawy z 9.03.2017 r. o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa). Skład siedmiu sędziów przyjął w uchwale, że przesłanki określone w art. 30 ust. 1 pkt 6 przywołanej ustawy mają zastosowanie również do okoliczności, które miały miejsce przed dniem jej wejścia w życie, a sama podstawa uchylenia decyzji reprywatyzacyjnej ma charakter retroaktywny. W komentarzu do tej tezy i uzasadnienia uchwały przedstawiono krytyczną analizę rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego, wykazując przede wszystkim, że w sprawie nie spełniono warunku dopuszczalności podjęcia uchwały, a analizowany przepis nie jest retroaktywny, lecz retrospektywny.
Słowa kluczowe: dekret warszawski, decyzja reprywatyzacyjna, prawo administracyjne intertemporalne, retroaktywność norm prawa administracyjnego, retrospektywność norm prawa administracyjnego, skutki prawne decyzji reprywatyzacyjnej
Professor Marcin Kamiński
Institute of Legal Sciences, University of Kalisz, judge of the Supreme Administrative Court, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9181-2044
Retroactivity of the normative basis for repealing the restitution decision which led to effects that are grossly in conflict with the public interest or effects that are in conflict with the purpose for which perpetual usufruct was established. Commentary on the resolution of the bench of seven judges of the Supreme Administrative Court of 11 January 2024, I OPS 3/22
This resolution was adopted in response to a legal question from a bench of three judges of the Supreme Administrative Court, which was examining a cassation complaint against a judgment of the Voivodship Administrative Court in Warsaw, which repealed the decision of the commission for the restitution of Warsaw real property. The Court had serious doubts about the temporal scope of application of the legal basis for repealing the restitution decision, which led to effects that are grossly in conflict with the public interest or effects that are in conflict with the objective for which perpetual usufruct was established (Article 30, para. 1, item 6 of the Act on the Detailed Principles of Eliminating the Legal Effects of Restitution Decisions Regarding Warsaw Real Property Issued in Breach of the Law of 9 March 2017). In the resolution, the bench of the seven judges accepted that the conditions specified in Article 30, para. 1, item 6 of this Act are also applicable to circumstances that took place before the date on which it entered into force, while the basis itself for repealing the restitution decision is retroactive. The commentary on this thesis and the justification of the resolution presents a critical analysis of the considerations of the Supreme Administrative Court, primarily demonstrating that the condition for the admissibility of passing a resolution was not met in the case, while the provision under review is not retroactive, but retrospective.
Keywords: Warsaw Decree, restitution decision, intertemporal administrative law, retroactivity of norms of administrative law, retrospectiveness of norms of administrative law, legal consequences of the restitution decision
Bibliografia / References
Bogucka I., Sądy administracyjne wobec problemu retroakcji [w:] Sądownictwo administracyjne w umacnianiu państwa prawa. Księga z okazji 100-lecia sądownictwa administracyjnego w województwie śląskim, red. A. Matan, A. Nita, Warszawa 2022.
Hauser R., Kabat A., Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego w nowych regulacjach procesowych, „Państwo i Prawo” 2004/2.
Kabat A., Glosa do wyroku NSA z dnia 15 października 2008 r., II GSK 494/07, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2009/5.
Kamiński M., Elementy konstytutywne sprawy administracyjnej weryfikacyjnej, „CASUS” 2015/77.
Kamiński M., Mechanizm i granice weryfikacji sądowoadministracyjnej a normy prawa administracyjnego i ich konkretyzacja, Warszawa 2016.
Kamiński M., Normy kompetencji administracyjnej i normy merytoryczne ich realizacji jako element paradygmatyczny teorii prawa administracyjnego [w:] Fenomen prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna, red. W. Jakimowicz, M. Krawczyk, I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2019.
Kamiński M., Obowiązywanie prawa administracyjnego procesowego [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego. Tom I. Zagadnienia ogólne, red. G. Łaszczyca, Warszawa 2017.
Kamiński M., Prawo administracyjne intertemporalne, Warszawa 2011.
Kamiński M., Problem definiowania pojęcia nieodwracalnych skutków prawnych unieważnialnej decyzji administracyjnej a koncepcja skutku prawnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2013/4.
Kopp K.O., Grundsätze des intertemporalen Verwaltungsrechts, „Die Sozialgerichtsbarkeit” 1993/13.
Mikołajewicz J., Recenzja: T. Pietrzykowski, Podstawy prawa intertemporalnego. Zmiany przepisów a problemy stosowania prawa, Warszawa 2011, LexisNexis, s. 153, „Państwo i Prawo” 2013/6.
Pietrzykowski T., Podstawy prawa intertemporalnego. Zmiany przepisów i problemy stosowania prawa, Warszawa 2011.
Pietrzykowski T., Wsteczne działanie prawa i jego zakaz, Kraków 2004.
Sawuła R., Weryfikacja decyzji w trybie uchylenia, zmiany decyzji prawidłowej lub dotkniętej wadą niekwalifikowaną [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego. Weryfikacja rozstrzygnięć w postępowaniu administracyjnym ogólnym. Tom II. Część 5, red. B. Adamiak, Warszawa 2019.
Skoczylas A., Działalność uchwałodawcza Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2004.
Woś T. (red.), Postępowanie administracyjne, Warszawa 2017.
Wróbel W., Zmiana normatywna i zasady intertemporalne w prawie karnym, Kraków 2003.
dr hab. Adam Bartosiewicz, prof. UJD
Katedra Prawa Administracyjnego i Finansowego, Wydział Prawa i Ekonomii, Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie; radca prawny; doradca podatkowy, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8702-2672
Dopuszczalność zabezpieczenia dodatkowego zobowiązania podatkowego a zasada proporcjonalności oraz charakter tego zobowiązania. Glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 maja 2023 r., I FPS 1/23
W prezentowanej glosie autor ocenia prawidłowość uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego odnoszącej się do możliwości zabezpieczenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w trybie przepisów Ordynacji podatkowej. Poddaje ocenie trafność argumentacji sądu bazującej z jednej strony na zasadzie proporcjonalności, zaś z drugiej strony – odwołującej się do charakteru dodatkowego zobowiązania podatkowego jako takiego. W ocenie glosatora zasada proporcjonalności nie pozwala na uznanie możliwości zabezpieczenia dodatkowego zobowiązania podatkowego, natomiast nie można zgodzić się z poglądem sądu uznającym, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie jest zobowiązaniem podatkowym.
Słowa kluczowe: zobowiązanie podatkowe, zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego, dodatkowe zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 112c ustawy o VAT, zasada proporcjonalności, sankcja podatkowa, kara administracyjna
Dr Hab. Adam Bartosiewicz, professor of the Jan Długosz University
Department of Administrative and Financial Law, Faculty of Law and Economics, Jan Długosz University in Częstochowa, legal counsel, tax advisor, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8702-2672
Admissibility of securing an additional tax liability versus the principle of proportionality and the nature of this liability. Commentary on the resolution of the Supreme Administrative Court of 29 May 2023, I FPS 1/23
In this commentary, the author evaluates the correctness of the resolution of the Supreme Administrative Court regarding the possibility of securing an additional tax liability under the provisions of the Tax Code. The author assesses the validity of the court’s reasoning, which, on the one hand, is based on the principle of proportionality and, on the other, refers to the nature of additional tax liability as such. According to the author, the principle of proportionality does not allow for the recognition of the possibility of securing an additional tax liability, whereas there is no way of agreeing with the court’s view that an additional tax liability is not a tax liability.
Keywords: tax liability, securing the performance of a tax liability, additional tax liability as referred to in Article 112c of the Act on VAT, principle of proportionality, tax sanction, administrative fine
Bibliografia / References
Bartosiewicz A., Komentarz VAT, Warszawa 2023.
Bartosiewicz A., Kubacki R., Glosa do wyroku SN z dnia 7 czerwca 2001 r., III RN 103/00, „Glosa” 2002/3.
Dominik-Ogińska D., Glosa do postanowienia TS z dnia 6 marca 2007 r., C-168/06 [w:] Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach podatkowych. Komentarz, red. W. Nykiel, A. Zalasiński, LEX 2014.
Gomułowicz A., Mączyński D., Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2016.
Gruszczyński B. [w:] S. Babiarz, B. Dauter, B. Gruszczyński, R. Hauser, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2004.
Miernik A., Dodatkowe zobowiązanie podatkowe ustalane na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług jako niepodatkowa należność budżetowa, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2021/3.
Morawski L., Teoria prawodawcy racjonalnego a postmodernizm, „Państwo i Prawo” 2000/11.
Morawski L., Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2003.
Zieliński M., Wyznaczniki reguł wykładni prawa, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 1998/3–4.
