Deliberacyjne metody współdecydowania i nie-deliberacyjne metody zasięgania opinii mieszkańców: ujęcie praktyczne
prof. dr hab. Jacek Sroka
jest kierownikiem Katedry Administracji i Polityk Publicznych w Instytucie Nauk o Polityce i Administracji na Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. ORCID: 0000–0002–4432–3720
dr Joanna Podgórska-Rykała
jest pracownikiem Katedry Administracji i Polityk Publicznych w Instytucie Nauk o Polityce i Administracji na Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. ORCID: 0000–0002–5723–0363
Deliberacyjne metody współdecydowania i nie-deliberacyjne metody zasięgania opinii mieszkańców: ujęcie praktyczne
W artykule przybliżone zostały instytucjonalne, prawne oraz proceduralne uwarunkowania funkcjonowania deliberacji w przestrzeni publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem poziomu lokalnego. Autorzy dokonali przeglądowej analizy wybranych instytucji deliberacyjnych (zorientowanych na inicjowanie współdecydowania), a także podobnych do nich metod zasięgania opinii mieszańców – choć niecharakteryzujących się deliberacyjnym charakterem. W tekście wykorzystano przykłady praktyk z polskich oraz zagranicznych jednostek samorządu terytorialnego celem wskazania dobrych praktyk – rozwiązań innowacyjnych, możliwie uniwersalnych i charakteryzujących się potencjałem aplikacyjnym. Następnie przywołano istotną barierę w rozwoju deliberacji, jaką jest niski poziom zaangażowania obywatelskiego.
Słowa kluczowe: deliberacja, samorząd terytorialny, współrządzenie
Prof. Dr. Hab. Jacek Sroka
is the head of the Chair of Administration and Public Policies at the Institute of Political and Administration Studies at the Pedagogical University of Kraków. ORCID: 0000–0002–4432–3720
Dr. Joanna Podgórska-Rykała
is an employee of the Chair of Administration and Public Policies at the Institute of Political and Administration Studies at the Pedagogical University of Kraków. ORCID: 0000–0002–5723–0363
Deliberative joint decision-making methods and non-deliberative methods of consulting residents: a practical approach
The article presents the institutional, legal and procedural conditions for the functioning of deliberation in public space, with particular emphasis on the local level. The authors analysed selected deliberative institutions (focused on initiating joint decision-making), as well as similar methods of consulting residents – despite not being of a deliberative nature. The article gives examples of practices from Polish and foreign territorial self-government units to indicate good practices – innovative solutions that are as universal as possible with application potential. A significant barrier to the development of deliberation, namely the low level of civic commitment, is then mentioned.
Keywords: deliberation, territorial self-government, joint-government
Bibliografia / References:
Brown M., Survey Article: Citizen Panels and the Concept of Representation, „The Journal of Political Philosophy” 2006/2
Ferens A., Kondas R., Matysiak I., Rzeźnik G., Szyrski M., Jak prowadzić konsultacje społeczne w samorządach? Zasady i najlepsze praktyki współpracy samorządów z przedstawicielami społeczności lokalnych. Przewodnik dla samorządów, Warszawa 2010
Fishkin J.S., Democracy and Deliberation: New Directions for Democratic Reform, Yale 1991
Fishkin J.S., The Voice of the People: Public Opinion and Democracy, Yale 1997
Gallup G., Public Opinion in a Democracy, Princeton 1939
Gerwin M., Panele obywatelskie. Przewodnik po demokracji, która działa, Kraków 2018
Habermas J., Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, Warszawa 2005
Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego, t. 1 i 2, Warszawa 2002
Kubiak A., Krzewińska A., Sondaż deliberatywny – Inwentarz Problemów, „Przegląd Socjologiczny” 2012/1
Luskin R.C., Fishkin J.S., Jowell R., Considered Opinions: Deliberative Polling in Britain, „British Journal of Political Sciences” 2002/3
Marchaj R., Samorządowe konsultacje społeczne, Warszawa 2016
Młynarkiewicz Ł., Regulacje samorządowe oraz przykłady dobrych praktyk w obszarze konsultacji społecznych w Polsce i za granicą [w:] Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym, red. B. Dolnicki, Warszawa 2014
Podgórska-Rykała J., Konsultacje społeczne na szczeblu lokalnym – praktyczne aspekty planowania procesu konsultacji [w:] Partycypacja w samorządzie terytorialnym, red. M. Gurdek, Sosnowiec 2016
Podgórska-Rykała J., Panele obywatelskie jako metoda deliberacji decyzyjnej, Warszawa 2020
Przybylska A., Jaką przyszłość mają w Polsce deliberatywne formy konsultacji społecznych? [w:] Partycypacja obywatelska. Od teorii do praktyki społecznej, red. A. Przybylska, A. Giza, Warszawa 2014
Putnam R.D., Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, Warszawa 2008
Rawls J., A theory of justice, Harvard 2005
Rawls J., Liberalizm polityczny, Warszawa 1998
Rawls J., The Idea of Public Reason Revisited, „The University of Chicago Law Review” 1997/3
Sone Y., Nuclear Energy Policy and the National Deliberative Poll, „Public Policy Studies” 2014/14
Sroka J., Deliberacja i rządzenie wielopasmowe. Teoria i praktyka, Wrocław 2009
Steiner J., Jaramillo M.C., Mameli S., Deliberation Across Deeply Divided Societies. Transformative Moments, Cambridge 2017
Verba S., Scholzman K.L., Brady H.E., Voice and Inequality. Civic Voluntarism in American Politics, Cambridge 1995
Walzer M., Deliberation, and What Else? [w:] Deliberative Politics. Essay on “Democracy and Disagreement”, red. S. Macedo, New York–Oxford 1999
dr hab. Robert Gawłowski
jest profesorem w Wyższej Szkole Bankowej w Toruniu, Wydział Finansów i Zarządzania w Bydgoszczy. ORCID: 0000–0002–3419–7679
dr Krzysztof Makowski
jest adiunktem w Wyższej Szkole Bankowej w Toruniu, Wydział Finansów i Zarządzania w Toruniu. ORCID: 0000–0002–2547–1875
Menedżerowie centrów miast w Polsce – uwarunkowania organizacyjne i warsztat pracy
Problem degradacji centrów miast stanowi jedno z wyzwań rozwojowych wielu europejskich miast. Jednym z możliwych narzędzi służących jego rozwiązaniu jest powołanie menedżera centrum miasta, który działa na podstawie metody Town Centre Management (TCM). Celem artykułu jest zbadanie podstaw organizacyjnych i opisanie funkcjonowania tzw. menedżerów centrów miast, którzy zostali powołani w Polsce. W ramach procesu badawczego przeprowadzono analizę aktów prawa wewnętrznego regulujących sposób wykorzystania TCM, jak również za pomocą kwestionariusza ankiety zbadano opinie menedżerów polskich miast na temat ich warsztatu pracy. W konkluzji stwierdzono, że ważniejszym celem funkcjonowania menedżerów centrów miast jest współpraca z przedsiębiorcami niż realizacja zadań rewitalizacyjnych.
Słowa kluczowe: centra zarządzania miastem, rewitalizacja, zarządzanie lokalne, administracja publiczna
Dr. Hab. Robert Gawłowski
is a professor at the WSB University in Toruń, Faculty of Finance and Management in Bydgoszcz. ORCID: 0000–0002–3419–7679
Dr. Krzysztof Makowski
is an assistant professor at the WSB University in Toruń, Faculty of Finance and Management in Bydgoszcz. ORCID: 0000–0002–2547–1875
Managers of city centres in Poland – organizational conditions and work techniques
The problem of the degradation of city centres is one of the development challenges of many European cities. One of the possible tools for solving it is the appointment of a city centre manager who operates on the basis of the Town Centre Management (TCM) method. The objective of the article is to analyse the organizational grounds and describe the functioning of so-called city centre managers who have been appointed in Poland. The internal legal acts regulating the use of TCM were analysed as part of the research process and the opinions of managers of Polish cities about their work techniques were examined using a questionnaire. It was concluded that cooperation with entrepreneurs is a more important objective in the functioning of city centre managers than the performance of revitalization tasks.
Keywords: city management centres, revitalization, local management, public administration
Bibliografia / References:
ATCM, The effectiveness of Town Centre Management, London 1994
Bernaciak A., Współczesne przemiany centrów miast w świetle wybranych doświadczeń amerykańskich i europejskich, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/4
Boryczka E., Koncepcja Town Centre Management w procesie rewitalizacji obszarów śródmiejskich polskich miast, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Gospodarka Lokalna w Teorii i Praktyce” 2014/332
Coca-Stefaniak J.A., The evolving nature of town centre management internationally and my advocacy for a strategic global-local approach to practice and research in this profession, Praca dostępna w elektornicznym repozytorium Middleses University’s Research Repository
Coca-Stefaniak J.A., Parker C., Quin S., Rinaldi R., Town Centre Management models: A European perspective, „Cities” 2009/26
Cossardeaux J., L’emergence du town management, „Les Echos 20” 1999/51
Forsberg H., Medway D., Warnaby G., Town centre management by co-operation, „Cities” 2009/5
Gawłowski R., Jarosz A., Infrastruktura partycypacji społecznej. Pojęcie i wykorzystanie w polskich miastach, „Studia Regionalne i Lokalne” 2019/4
Guimareas P., Town Centre Management: Outlook from Portugal, „Planning Practice & Research” 2018/11
Karwińska A., Kudłacz M., Obszary ryzyka we współczesnych miastach w Polsce, „Studia Miejskie” 2017/25
Medway D., Warnaby G., Bennison D., Alexander A., Reasons for retailers’ involvement in town centre management, „International Journal of Retail & Distribution Management” 2000/8
Moras G., Codato G., Franco E., L’approccio integrato alla qualificazione urbana, Modeli e strategie di urbanistica commerciale, Turyn 2004
Nicso A., Riviezzo A., Napolitano M.R., The role of stakeholders in town centre management: guidelines for identification and analysis, „Journal of Place Management and Development” 2008/2
Otsuka N., Reeve A., Town Centre Management and Regeneration: The Experience in Four English Cities, „Journal of Urban Design” 2007/3
Pal J., Sanders E., Measuring the effectiveness of town centre management schemes, an exploratory framework, „International Journal of Retail & Distribution Management” 1997/2
Parysek J., Rewitalizacja jako problem i zadania własne polskich samorządów lokalnych, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna” 2016/17
Sandahl J., Lindh C., Impact of improving the attractiveness of town centres, „Transport Policy” 2005/2
Stubbes B., Warnaby G., Medway D., Marketing at the public/ private sector interface; town centre management schemes in the south of England, „Cities” 2002/5
Warnaby G., Medway D., Benison D., Alexander A., Town Centre Management in the UK: a review, synthesis and research agenda, „The International Review of Retail Distribution and Consumer Research” 1998/1
Whyatt G., Town centre management: how theory informs a strategic approach, „International Journal of Retail & Distribution Management” 2004/7
dr hab. Piotr Ruczkowski, prof. UJK
jest zastępcą dyrektora Instytutu Nauk Prawnych na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach. ORCID: 0000–0003–4344–9417
Koncepcja ustanowienia Rzecznika Samorządu Lokalnego
W prezentowanym opracowaniu autor podejmuje próbę przedstawienia koncepcji ustanowienia Rzecznika Samorządu Lokalnego. W szczególności skupia się w nim na możliwej roli ustrojowej i pozycji prawnej Rzecznika Samorządu Lokalnego, w tym trybie obsady personalnej, jego funkcjach, zadaniach i kompetencjach oraz aparacie pomocniczym (urzędzie Rzecznika). Zdaniem autora ustanowienie takiego podmiotu ma być odpowiedzią na potrzebę wspólnej reprezentacji interesów regionalnych i lokalnych wspólnot samorządowych, jak również może wzmocnić ochronę ich samodzielności przede wszystkim względem centralnej administracji rządowej.
Słowa kluczowe: Rzecznik Samorządu Lokalnego, samorząd terytorialny, jednostka samorządu terytorialnego, ochrona samodzielności, rzecznicy
Dr. Hab. Piotr Ruczkowski, professor of the Jan Kochanowski University of Kielce
is the deputy director of the Institute of Legal Studies at the Jan Kochanowski University of Kielce. ORCID: 0000–0003–4344–9417
Concept of establishing a Local Self-Government Ombudsman
In this article, the author attempts to present the concept of appointing a Local Self-Government Ombudsman. In particular, he focuses on the possible systemic role and legal position of the Local Self-Government Ombudsman, including the staffing procedure, his functions, tasks and powers, as well as the auxiliary apparatus (the Ombudsman’s office). According to the author, the appointment of such an entity is to be a response to the need for joint representation of the interests of regional and local self-government communities, and may also reinforce the protection of their independence, primarily with respect to the central government administration.
Keywords: Local Self-Government Ombudsman, territorial self-government, territorial self-government unit, protection of independence, representatives
Bibliografia / References:
Barzak J., Zasada subsydiarności a praktyczne aspekty jej realizacji w administracji publicznej [w:] Sposoby realizacji zadań publicznych, red. B. Dolnicki, Warszawa 2017
Bąkowski T., Realizacja zadań publicznych przez związek metropolitalny w kontekście zasady pomocniczości [w:] Sposoby realizacji zadań publicznych, red. B. Dolnicki, Warszawa 2017
Chmielnicki P., Samorząd terytorialny [w:] Konstytucyjny system władz publicznych, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2009
Kahl A., Weber K., Allgemeines Verwaltungsrecht, Wien 2011
Knosala E., Zarys nauki administracji, Kraków 2005
Machajová J. i in., Všeobecné správne právo, Bratislava 2009
Michalska-Badziak R., Administracja centralna [w:] Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, red. M. Stahl, Warszawa 2016
Niżnik-Dobosz I., Zasady ustroju administracji publicznej [w:] Zasady w prawie administracyjnym. Teoria, praktyka, orzecznictwo, Warszawa 2018
Ruczkowski P., Komentarz do art. 1 ustawy o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców [w:] Konstytucja Biznesu, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2019
Subsydiarność – uwarunkowania, regulacje i praktyka, red. M.J. Skrodzka, Warszawa 2020
Subsydiarność, red. D. Milczarek, Warszawa 1998
Wilczyński P., Idea pomocniczości a dobro wspólne [w:] Wzorce i zasady działania współczesnej administracji publicznej, red. B. Jaworska-Dębska, P. Kledzik, J. Sługocki, Warszawa 2020
Zgud Z., Zasada subsydiarności w prawie europejskim, Kraków 1999
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2016
dr hab. Anna Ostrowska
jest profesorem w Katedrze Nauk Prawnych na Wydziale Nauk Społecznych i Humanistycznych Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, członkiem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach. ORCID: 0000–0001–8380–9005
Samodzielność samorządu terytorialnego w zakresie udzielania dotacji – wnioski de lege ferenda
Obok wydatków na promocję, to wydatki na dotacje udzielane z budżetów jednostek samorządu terytorialnego są obecnie najbardziej wyrazistym przejawem samodzielności wydatkowej tych jednostek, co wynika nie tylko z różnorodności tytułów dotacyjnych, lecz także z braku ustawowej standaryzacji procedur dotacyjnych oraz zasadniczych elementów stosunku prawnodotacyjnego. Przyjęty w Polsce system samorządowego dotowania jest zjawiskiem oryginalnym w sferze europejskiej samorządowości. Należy je uznać za łączące imperium i dominium swoiste rozwiązanie pośrednie, które jednak wymaga prawidłowego usystematyzowania i uporządkowania w zakresie jego podstawowych cech i zasad. Praktyka organów jednostek samorządu terytorialnego, a także ogromna liczba orzecznictwa, jakie zapadło w sprawach dotacji samorządowych, dowodzą, że obowiązujące przepisy ustawy z 27.08.2009 r. o finansach publicznych w tym zakresie są niewystarczające. Uwzględniając powyższe okoliczności, w artykule sformułowano najpilniejsze wnioski de lege ferenda w odniesieniu do przepisów wspomnianej ustawy regulujących udzielanie dotacji z budżetów samorządowych. We wnioskach tych zaproponowano m.in.: nową definicję dotacji, wprowadzenie tzw. ogólnego tytułu dotacyjnego, uporządkowanie kompetencji dotacyjnych organów jednostek samorządu terytorialnego, a także ostateczne nadanie umowie o dotację charakteru publiczno-prawnego.
Słowa kluczowe: samodzielność dotacyjna samorządu terytorialnego, definicja dotacji, tytuł dotacyjny, umowa o dotację, kompetencje dotacyjne organów jednostek samorządu terytorialnego
Dr. Hab. Anna Ostrowska
is a professor at the Chair of Legal Studies at the Faculty of Social Sciences and Humanities of the Łomża State University of Applied Sciences, a member of the Board of the Regional Chamber of Audit in Katowice. ORCID: 0000–0001–8380–9005
Independence of territorial self-government in awarding grants – de lege ferenda conclusions
Alongside spending on promotion, expenditure on grants awarded from the budgets of territorial self-government units are currently the most expressive sign of the spending independence of these units, which arises not only from the variety of titles of grants, but also from the lack of statutory standardization of grant procedures and the fundamental elements of the grant law relationship. The system of territorial self-government grants adopted in Poland is an original phenomenon in the area of European self-government. They should be acknowledged as a kind of intermediate solution connecting imperium and dominium, but which requires appropriate systematization and orderliness in terms of its basic features and principles. The practice of territorial self-government units, as well as the huge number of judgments passed on territorial self-government grants, proves that the applicable provisions of the Public Finance Act of 17 August 2009 on this are insufficient. Taking the above circumstances into account, the article formulates the most urgent de lege ferenda conclusions regarding the provisions of this Act regulating the award of grants from self-government budgets. These conclusions included proposals of a new definition of grants, the introduction of the so-called general grant title, putting order to the powers of territorial self-government units to award grants, as well as finally awarding the grant contract a public law nature.
Keywords: independence of territorial self-government units in awarding grants, definition of a grant, title of a grant, grant contract, powers of territorial self-government units to award grants
Bibliografia / References:
Dąbek D., Prawo miejscowe, Warszawa 2007
Dębowska‑Romanowska T., Wybrane zagadnienia klasyfikacji ekonomiczno-prawnej dotacji, „Studia Prawno‑Ekonomiczne” 1989/43
Dolnicki B., Samorząd terytorialny – zagadnienia ustrojowe, Kraków 1999
Dziadkiewicz B., Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków. Komentarz do przepisów umowy, taryfy, regulaminy, orzecznictwo, Warszawa 2011
Gonet W., Kontrola wykorzystania dotacji, „Finanse Komunalne” 2013/1–2
Kijowski D.R., W sprawie charakteru prawnego umów zawieranych przez organy administracji, „Państwo i Prawo” 1987/6
Korolewska M., Dotacje na zadania bieżące z budżetów jednostek samorządu terytorialnego, „Analizy BAS” 2014/9
Kulesza M., O tym, ile jest decentralizacji w centralizacji, a także o osobliwych nawykach uczonych administratywistów, „Samorząd Terytorialny” 2009/12
Niewiadomski Z., Polski samorząd terytorialny w świetle standardów europejskich, „Samorząd Terytorialny” 1992/11
Maciołek M., Kryteria kwalifikacyjne kontraktu administracyjnego we francuskiej nauce prawa administracyjnego, „Studia Iuridica” 1996/32
Ostrowska A., Koncepcja umowy administracyjnej na przykładzie umowy o dotację w świetle polskich i zagranicznych regulacji, „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu” 2018/3
Ostrowska A., Samorządowe prawo dotacyjne. Dotacje jako wydatki jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2018
Ostrowska A., Zasada legalizmu a kompetencja do udzielenia dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2016/3
Rabska T., Pozycja samorządu terytorialnego w Konstytucji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1995/2
Salachna J.M., Granice samodzielności legislacyjnej jednostek samorządu terytorialnego. Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, t. 3, Warszawa 1978
Studium prawnofinansowe na gruncie ustrojowym, Gdańsk 2012
Tyniewicki M., Funkcjonowanie rezerw w budżecie jednostki samorządu terytorialnego – wybrane problemy praktyczne, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2014/8
Tyniewicki M., Kompetencje organów jednostek samorządu terytorialnego w zakresie ustanawiania i udzielania dotacji celowych [w:] Dotacje i subwencje w systemie finansowym samorządu terytorialnego, red. A. Borodo, Toruń 2013
Walczak P., Dotacje jako wydatki budżetu JST [w:] Dotacje z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Planowanie, udzielanie, rozliczanie, red. A. Walasik, A. Babczuk, A. Talik, Warszawa 2013
Wierzbica A., Domniemanie właściwości organów jednostek samorządu terytorialnego w realizacji zadań publicznych, „Samorząd Terytorialny” 2012/12
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Warszawa 2008
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2016
Magdalena Sośniak
jest młodszym inspektorem w Wydziale Kontroli Gospodarki Finansowej Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach. ORCID: 0000–0002–1636–8331
Pomoc de minimis w rozstrzygnięciach nadzorczych regionalnych izb obrachunkowych
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej skutkowało zasadniczym ograniczeniem możliwości udzielania pomocy publicznej podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą. Jedną z nielicznych dopuszczalnych prawnie form wspierania przez jednostki samorządu terytorialnego działalności gospodarczej na swym terenie jest podejmowanie uchwał (w tym podatkowych) przewidujących w sposób literalny lub dorozumiany udzielenie pomocy de minimis. Artykuł omawia m.in. podstawowe zasady, jakie muszą być przestrzegane przez organy wykonawcze oraz stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, decydujących się na udzielenie takiej formy pomocy. Zasadniczym celem rozważań jest kompleksowe przedstawienie problemów, z jakimi borykają się organy samorządowe w swej praktyce legislacyjnej, a które skutkują stwierdzeniem naruszenia prawa przez organy nadzoru, czyli kolegia regionalnych izb obrachunkowych.
Słowa kluczowe: pomoc de minimis, władztwo podatkowe, regionalne izby obrachunkowe, nadzór
Magdalena Sośniak
is a junior inspector at the Financial Management Audit Department of the Regional Chamber of Audit in Katowice. ORCID: 0000–0002–1636–8331
De minimis aid in supervisory decisions of regional chambers of audit
Poland’s accession to the European Union resulted in the fundamental reduction in the ability to grant state aid to entities conducting business. One of the few legally permissible forms of support of business by territorial self-government units in their area is the passage of resolutions (including tax resolutions) providing for the literal or implied provision of de minimis aid. The article discusses, among other things, the basic rules that need to be observed by the executive bodies and decision-making units of territorial self-government which decide to provide this form of aid. The main objective of the considerations is to comprehensively present the problems faced by territorial self-government bodies in their legislative practice, which result in the supervisory authorities finding a breach of the law, namely boards of the regional chambers of audit.
Keywords: de minimis aid, tax authority, regional chambers of audit, supervision
Bibliografia / References:Borodo A., Z problematyki prawnej środków nadzorczych stosowanych przez regionalne izby obrachunkowe [w:] Samorząd – finanse – nadzór i kontrola. XX-lecie Regionalnych Izb Obrachunkowych, red. nauk. R.P. Krawczyk, M. Stec, Warszawa 2013
Dowgier. R., Konstruowanie programów pomocowych w formie uchwał rad gmin w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości, „Samorząd Terytorialny” 2011/5
Dowgier R., Wpływ regulacji dotyczących pomocy publicznej na stanowienie i stosowanie lokalnego prawa podatkowego, Białystok 2015
Etel L., Nadzór i kontrola regionalnych izb obrachunkowych nad działalnością samorządu terytorialnego w sferze podatkowej [w:] Regionalne izby obrachunkowe. Charakterystyka ustrojowa i komentarz do ustawy, red. M. Stec, Warszawa 2010
Etel L., Stanowienie zwolnień i ulg podatkowych przez władzę lokalną [w:] Księga jubileuszowa profesora Marka Mazurkiewicza. Studia z dziedziny prawa finansowego, prawa konstytucyjnego i ochrony środowiska, red. R. Mastalski, Wrocław 2001
Etel L., Kosikowski C., Ruśkowski E., Kontrola tworzenia i stosowania prawa podatkowego pod rządami Konstytucji RP, Warszawa 2006
Glumińska-Pawlic J., Władztwo podatkowe jednostek samorządu terytorialnego w świetle Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego [w:] Prawo finansowe w warunkach członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Księga jubileuszowa dedykowania Profesor Wandzie Wójtowicz, red. A. Pomorska, P. Smoleń, J. Stelmasiak, A. Gorgol, Lublin 2011
Krawczyk R.P., Efektywność i skuteczność nadzoru nad samorządem terytorialnym a uwarunkowania prawno-faktyczne, „Finanse Komunalne” 2014/10
Kurzydło E., Nadzór regionalnych izb obrachunkowych nad uchwałami gmin w sprawie podatków i opłat lokalnych na 2016 r., „Finanse Komunalne” 2016/5
Ostrowska A., Władztwo podatkowe gminy w zakresie wprowadzania zwolnień z podatku od nieruchomości – teoria i praktyka, „Finanse Komunalne” 2019/7–8
Pahl B., Podatki i opłaty lokalne. Teoria i praktyka, Warszawa 2017
Pomoc publiczna dla przedsiębiorców. Wybrane zagadnienia. Perspektywa podmiotu udzielającego pomocy i jej beneficjenta w Polsce, red. nauk. A. Ambroziak, K. Pamuła-Wróbel, R. Zenc, Warszawa 2020
Prawo podatkowe, red. H. Dzwonkowski, Warszawa 2013
Safjan M., Bosek L., Konstytucja RP, t. 2, Legalis 2016
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018
Wołowiec T., Zwolnienia przedmiotowe versus podmiotowe w uchwałach podatkowych na przykładzie lokalnych podatków majątkowych, „Samorząd Terytorialny” 2018/12
Olga Płudowska
jest adwokatem.
dr Artur Olszewski
jest radcą prawnym.
Zdolność podmiotowa do zakładania i prowadzenia szkół i przedszkoli przez podmioty inne niż jednostki samorządu terytorialnego
W artykule poruszono zagadnienie zdolności podmiotowej do zakładania i prowadzenia działalności oświatowej. Zagadnienie powyższe, biorąc pod uwagę coraz ściślejsze przenikanie się działalności oświatowej oraz działalności gospodarczej, wymagało szczegółowej analizy prawnej. Kwestia zdolności podmiotowej do zakładania i prowadzenia działalności oświatowej jest szczególnie doniosła z punktu widzenia niepublicznych jednostek oświaty, które mogą być prowadzone w różnych formach przewidzianych przepisami prawa, jednakże przy uwzględnieniu ograniczeń wynikających z regulacji ustawy – Prawo oświatowe. Autorzy wskazują, że naruszenie tych ograniczeń może wiązać się z zaistnieniem, z puntu widzenia jednostki systemu oświaty, daleko idących skutków w postaci wykreślenia szkoły lub placówki z ewidencji szkół i placówek.
Słowa kluczowe: przedszkole, szkoła, organ prowadzący, osoba fizyczna, osoba prawna, spółka osobowa
Olga Płudowska
is an attorney-at-law.
Dr. Artur Olszewski
is a legal counsel.
Capacity of entities other than territorial self-government units to establish and run schools and kindergartens
The article addresses the issue of the ability of an entity to establish and conduct educational activities. Given the ever-stricter penetration of educational and business activities, this issue required a detailed legal analysis. The matter of the capacity to establish and conduct educational activity is particularly important from the point of view of non-public educational units, which can be conducted in various forms provided for by law, however, with account taken of the restrictions arising from the regulations of the Education Law. The authors mention that a breach of these restrictions may be related to the emergence of far-reaching consequences from the point of view of the individual in the education system in the form of removing a school or facility from the records of schools and facilities.
Keywords: kindergarten, school, governing body, natural person, legal entity, partnership
Bibliografia / References:
Encyklopedia prawa, red. U. Kalina-Prasznic, Warszawa 2004
Król A., Kuzior P., Łyszczarz M., Prawo oświatowe. Komentarz, Warszawa 2011
Lachiewicz W., Pawlikowska A., Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, Warszawa 2016
Pilich M., Prawo oświatowe oraz przepisy wprowadzające. Komentarz, Warszawa 2018
Pyter M, Balicki A., Prawo oświatowe. Komentarz, Warszawa 2017
Karol Piwoński
jest studentem prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. ORCID: 0000–0003–3261–1159
Zasady przyjęć do samorządowego żłobka a obowiązek szczepień ochronnych
W ostatnich miesiącach w praktyce funkcjonowania samorządu terytorialnego zauważalna jest tendencja wprowadzania regulacji wiążących przyjęcie do samorządowych żłobków z zaszczepieniem kandydatów. Legalność takiego rozwiązania legislacyjnego spotkała się ze zróżnicowaną oceną organów nadzorczych oraz sądów administracyjnych. W artykule przeprowadzona została analiza dopuszczalności wprowadzania rzeczonych rozwiązań legislacyjnych z perspektywy granic upoważnienia prawodawczego wyznaczonych ustawą o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz przepisów o ochronie danych wrażliwych, do których zalicza się informacja o szczepieniach, jakim poddane zostało dziecko. Rozważania wskazują na zasadność wyrażanych wątpliwości co do zgodności z prawem odmowy przyjęcia do żłobka osób niezaszczepionych. Wynika to z braku dostatecznych podstaw prawnych do wprowadzania takiej regulacji w drodze aktu prawa miejscowego; sporne jest również, czy przetwarzanie danych dotyczących zdrowia dla celów rekrutacji do żłobka mieści się w zakresie któregoś z wyjątków od zawartego w art. 9 unijnego rozporządzenia o ochronie danych zakazu przetwarzania danych wrażliwych.
Słowa kluczowe: szczepienia ochronne, konsekwencje odmowy zaszczepienia, samorządowy żłobek, prawo miejscowe, ochrona danych osobowych, dane wrażliwe
Karol Piwoński
is a law student at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw. ORCID: 0000–0003–3261–1159
Principles of admission to a territorial self-government crèche and the vaccination obligation
There has been a noticeable tendency in the practice of the functioning of territorial self-government in recent months to introduce regulations relating admission to self-government crèches with the vaccination of the candidates. The legality of such a legislative solution has encountered a mixed assessment of the supervisory authorities and administrative courts. The article analyses the admissibility of introducing these legislative solutions from the point of view of the limits of legislative authorization specified in the Act on the care of children up to the age of 3 and the provisions on the protection of sensitive data, which include information on vaccinations administered to a child. The considerations refer to the legitimacy of the doubts expressed as to the compliance with the law of the refusal to admit unvaccinated people to the crèche. This arises from the lack of sufficient legal grounds for introducing such a regulation by an act of local law; it is also disputable as to whether the processing of health data for the purpose of recruitment to a crèche falls within the scope of one of the exceptions to the prohibition to process sensitive data contained in Article 9 of the EU Data Protection Regulation.
Keywords: preventive vaccinations, consequences of refusing to vaccinate, territorial self-government crèche, local law, personal data protection, sensitive data
Bibliografia/References:
Cianciara D., Zgliczyński W.S., Szczepienia ochronne dzieci i młodzieży w Polsce – wybrane zagadnienia, „Analizy BAS” 2015/2
Dąbek D., Komentarz do art. 94 [w:] Konstytucja RP. Komentarz, red. L. Bosek, M. Safjan, Warszawa 2016
Fiutak A., Odpowiedzialność przedstawiciela ustawowego za niewykonanie szczepienia obowiązkowego, „Medyczna Wokanda” 2017/9
Garlicki L., Zubik M., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1, Warszawa 2016
Jakubowski A., Komentarz do art. 11 [w:] Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Komentarz, red. S. Gajewski, A. Jakubowski, Warszawa 2014
Marchewka A.K., Majewska A., Młynarczyk G., Działalność ruchu antyszczepionkowego, rola środków masowego komunikowania oraz wpływ poglądów religijnych na postawę wobec szczepień ochronnych, „Postępy Mikrobiologii” 2015/2
Mrożek-Budzyn D., Ewolucja polskiego programu szczepień ochronnych na przestrzeni ostatnich 10 lat, „Przegląd Epidemiologiczny” 2012/1
Olszewski A., Komentarz do art. 8 [w:] Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech. Komentarz, red. A. Olszewski, Warszawa 2019
Piwoński K., Poddanie się obowiązkowym szczepieniom ochronnym jako kryterium rekrutacji do publicznego przedszkola, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020/9
Radziewicz P., Komentarz do art. 94 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019
Sidorowska-Ciesielska A., Komentarz do art. 40 ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawy samorządowe. Komentarz, red. S. Gajewski, A. Jakubowski, Warszawa 2018
Krzysztof Gruszecki
jest radcą prawnym.
Pojęcie prawne zadrzewień śródpolnych lub przydrożnych – glosa częściowo krytyczna do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 21 czerwca 2018 r. (II SA/Ke 341/18)
W glosowanym wyroku z 21.06.2018 r. (II SA/Ke 341/18) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zajął się dwoma istotnymi zagadnieniami. Po pierwsze, wskazał, w jaki sposób w praktyce powinna być realizowana zasada czynnego udziału strony w postępowaniu, mająca swoje umocowanie w postanowieniach art. 10 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Poglądy wypowiedziane w tym zakresie zasługują na aprobatę. W obecnym stanie prawnym termin do zapoznania się z aktami sprawy oraz wypowiedzenia się w niej musi być tak ustalany, aby ochrona praw procesowych uczestników postępowania miała charakter realny, a nie pozorny. Po drugie, podjął próbę określenia zakresu przedmiotowego pojęcia zadrzewienia śródpolnego lub przydrożnego mającego istotne znaczenie z punktu widzenia zakresu i sposobu ich ochrony w świetle rozwiązań ustawy z 16.04.2004 r. o ochronie przyrody. Uznanie jednak, że zadrzewieniami przydrożnymi śródpolnymi są wszystkie zadrzewienia położone wśród pól i przy drodze, jest przejawem nadinterpretacji, gdyż w tym zakresie muszą być uwzględnione również inne czynniki.
Słowa kluczowe: ochrona przyrody, drzewa, zadrzewienia śródpolne lub przydrożne, udział strony w postępowaniu
Krzysztof Gruszecki
is a legal counsel.
The legal concept of mid-field or roadside tree cover – partially critical commentary on the ruling of the Voivodship Administrative Court in Kielce of 21 June 2018 (II SA/Ke 341/18)
In this judgment of 21 June 2018 (II SA/Ke 341/18), the Voivodship Administrative Court in Kielce dealt with two important issues. First, it mentioned how, in practice, the principle of a party’s active participation in proceedings based on the provisions of Article 10 § 1 of the Administrative Procedures Code should be implemented. The views expressed in this respect deserve approval. In the current legal situation, the deadline for reading case files and making statements in them must be set in such a way that the protection of the procedural rights of the participants in proceedings is real and not apparent. Secondly, it attempted to define the scope of the concept of mid-field or roadside tree cover, which is significant from the point of view of the scope and method of their protection in the light of the provisions of the Act on nature protection of 16 April 2004. However, the acceptance that all trees located in fields and by the roadside constitute mid-field and roadside tree cover is a sign of over-interpretation, as other factors also need to be taken into account in this respect.
Keywords: nature protection, trees, mid-field or roadside tree cover, participation of a party in proceedings
Bibliografia / References:
Kmieciak Z., Ogólne zasady prawa i postępowania administracyjnego, Warszawa 2000
Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1974
Danecka D., Radecki W., Ochrona terenów zieleni i zadrzewień. Art. 78–90 ustawy o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2017
