Samorząd Terytorialny
Prawo27 maja, 2024

Samorząd Terytorialny 5/2024

Aktualność postanowień miejscowego planu zagospodarowania przestrzennegodr Sławomir Zwolak
jest wykładowcą Wyższej Szkoły Administracji w Bielsku-Białej.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4075-4400

Aktualność postanowień miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

Słowa kluczowe: plan miejscowy, interes prawny, procedura planistyczna
Zmiany przepisów prawa mogą być przyczyną dezaktualizacji postanowień miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, co spowoduje konieczność zmiany tego planu. Nieaktualność planu miejscowego dotyczy przede wszystkim przypadku niezgodności regulacji między ustaleniami planu miejscowego a zmienioną treścią aktu normatywnego. Przykładem tej postaci nieaktualności jest sprzeczność zachodząca między ustawą a treścią miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W celu przeciwdziałania nieaktualności planu miejscowego stosuje się przede wszystkim środki interpretacyjne polegające na wyeliminowaniu sprzeczności między aktami prawnymi w zakresie przeznaczenia i sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy danego terenu.

Dr Sławomir Zwolak
is a lecturer at the Higher School of Administration in Bielsko-Biała, Poland. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4075-4400

Topicality of the provisions of the land use plan

Changes in the provisions of the law may be the reasons for the provisions of the land use plan becoming outdated, which will result in the need to change the plan. The outdatedness of the land use plan primarily applies to the case of inconsistency of the regulations between the provisions of the land use plan and the amended wording of the normative act. An example of this form of outdatedness is the conflict between the Act and the content of the land use plan.  In order to prevent the land use plan from becoming outdated, interpretative measures are primarily used to eliminate conflicts between acts of law regarding the purpose and methods of development and the development conditions of a given area.

Keywords: land use plan, legal interest, planning procedure

Bibliografia / References
Bąkowski T., Brzeski M., O aktualności prawa miejscowego samorządu terytorialnego [w:] Źródła prawa w samorządzie terytorialnym, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018
Bielecki M., Proces inwestycyjno-budowlany – aspekty prawne, Warszawa 2016
Bigo T., Ochrona interesu indywidualnego w projekcie postępowania administracyjnego, „Państwo i Prawo” 1960/3
Dąbek D., Prawo miejscowe, Warszawa 2020
Duda A., Interes prawny w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2008
Dziedzic-Bukowska J., Jaworski J., Sosnowski P., Leksykon prawa budowlanego, planowania przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, Warszawa 2016
Jarzyński P., Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego [w:] Inwestycje budowlane w praktyce, red. P. Jarzyński, Warszawa 2022
Kwaśniak P., Plan miejscowy w systemie zagospodarowania przestrzennego, Warszawa 2011
Leoński Z., Szewczyk M., Kruś M., Prawo zagospodarowania przestrzeni, Warszawa 2019
Niewiadomski Z., Planowanie przestrzenne. Zarys systemu, Warszawa 2002
Radecki W., Sommer J., Szostak W., Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz wybrane przepisy wykonawcze. Komentarz, Warszawa 1995
Wincenciak M., Komentarz do art. 32 [w:] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Plucińska-Filipowicz, Warszawa 2018
Zwolak S., Wykładnia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, „Samorząd Terytorialny” 2020/5

dr Agnieszka Stanowicka
Katedra Teorii Ekonomii na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0004-8288

Rola kultury w pobudzaniu rozwoju społeczno-gospodarczego – identyfikacja problemu w dokumentach strategicznych województw w Polsce

W poniższym opracowaniu podjęto próbę oceny założeń rozwojowych poszczególnych województw Polski pod kątem powiązania sektora kultury z rozwojem gospodarczym regionu. Analiza dokumentów strategicznych wszystkich województw w Polsce została przeprowadzona w 2023 r. Wynika z niej, że w Polsce dostrzeżono problem wpływu rozwoju kultury na rozwój społeczny, w mniejszym zakresie jednak zauważono jego oddziaływanie na rozwój gospodarczy województw. Najwięcej uwagi rozwojowi kultury poświęcono w dokumentach strategicznych w województwach mazowieckim, warmińsko-mazurskim, pomorskim oraz podlaskim, przy czym jedynie w województwie podlaskim oraz warmińsko-mazurskim wskazano, że inwestowanie w kulturę może przynosić wymierne korzyści ekonomiczne i przyczynić się do rozwoju gospodarczego. W wielu województwach w Polsce kultura jest traktowana jako czynnik rozwoju turystyki, co stanowi o zauważonym pośrednio wpływie badanego zjawiska na rozwój gospodarczy. We wszystkich województwach natomiast dostrzeżono potrzebę edukacji kulturowej społeczeństwa, co – jeśli się dokona – wpłynie zapewne na głębsze uświadomienie relacji kultura – gospodarka.

Słowa kluczowe: rozwój społeczno-gospodarczy, sektor kultury, polityka kulturalna, rozwój regionalny

Dr Agnieszka Stanowicka
Department of Economic Theory at the Faculty of Economic Sciences of the University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0004-8288

The role of culture in stimulating socio-economic development – identification of the problem in strategic documents of the voivodships in Poland

The article attempts to assess the development assumptions of individual Polish voivodships in terms of linking the region’s culture sector with its economic development. The strategic documents of all voivodships in Poland were analysed in 2023. This analysis shows that the problem of the impact of the development of culture on social development has been noticed in Poland, whereas its impact on the economic development of voivodships has been noticed to a lesser extent. Most attention was paid to the development of culture in the strategic documents in the Mazowieckie, Warmińsko-Mazurskie, Pomorskie and Podlaskie Voivodships, but it was only noted in the Podlaskie and Warmińsko-Mazurskie Voivodships that investing in culture can bring quantifiable economic benefits and contribute to economic development. Culture in many voivodships in Poland is treated as a factor of the development of tourism, which demonstrates the indirect impact of the phenomenon under review on economic development. However, the need for cultural education of the public was noticed in all voivodships, which – if conducted – will almost certainly result in a greater awareness of the culture/economy relationship.

Keywords: socio-economic development, culture sector, cultural policy, regional development

Bibliografia / References
Achim M.V., Borlea S.N., Văidean V.L., Culture, Entrepreneurship and Economic Development. An Empirical Approach, „Entrepreneurship Research Journal” 2021/11(1)
Ajekwe C., Effect of Culture on Entrepreneurship in Nigeria, „International Journal of Business and Management Invention” 2016/6(2)
Audretsch B., Belitski M., Korosteleva J., Cultural Diversity and Knowledge in Explaining Entrepreneurship in European Cities, „Small Business Economics” 2019/56
Boccella N., Salerno I., Creative Economy, Cultural Industries and Local Development, „Procedia – Social and Behavioral Sciences” 2016/223
Dudzik T., Ilczuk D., Badanie rynku pracy artystów i twórców w Polsce, „Zarządzanie Kulturą/Culture Management” 2013/6(3)
Harrison L.E., Culture and Economic Development, 3.12.2006, http://www.cato-unbound.org/2006/12/03/lawrence-e-harrison/culture-economic-development
Hausner J., Gospodarka stanie się kulturą [w:] Bitwa o kulturę i przyszłość, red. R. Pawłowski, Warszawa 2015
Influence of culture on economic development: emergence of cultural industries and creative economy clasters, Culture&Creativity, EU-Eastern Partnership Programme, www.culturepartnership.eu
Kaczmarek S., Sektor kultury w Polsce – ujęcie lokalne [w:] Internacjonalizacja Polskich i ukraińskich organizacji. Aspekty ekonomiczno-społeczne, red. B. Glinkowska-Krauze, Łódź 2019
Kochanowicz J., Wprowadzenie [w:] Kultura i gospodarka, red. J. Kochanowicz, M. Marody, Warszawa 2012
Kołaczkowski B., Ratajczak M., Uzupełniające źródła finansowania instytucji kultury – działalność gospodarcza (usługi, handel, gospodarowanie mieniem), lokowanie wolnych środków oraz sponsoring, „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu”2022/1(10)
Kuada J.E., Culture and economic development in Africa – opportunities and challenges, „African Journal of Religion Philosophy and Culture” 2020, Vol. 1, No. 1
Ministerstwo Kultury, Uzupełnienie Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004–2020, Warszawa 2005, http://www.mkidn.gov.pl/media/docs/2019/20190617_Narodowa_Strategia_Rozwoju_Kultury_2004–2020_-_uzupelnienie_(2005).pdf
OECD, Economic and social impact of cultural and creative sectors. Note for Italy G20 Presidency Culture Working Group, 2021, www.oecd.org/cfe/leed/OECD-G20-Culture-July-2021.pdf
Pantelis C.K., Culture, innovation, and economic development, „Journal of Innovation and Entrepreneurship” 2021/10(22)
Potocki A., Zależność samorządowych instytucji kultury w aspektach prawnoadministracyjnych, „Studia Administracyjne” 2017/9
Pratt A., Cultural economy, New York 2014
Stachowiak K., Problemy metodologiczne badania sektora kreatywnego, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna” 2015/30
Throsby D., Ekonomia i kultura, Warszawa 2010
Wasowska-Pawlik A., Polityka kulturalna Polski 1989–2012 [w:] J. Hausner, J. Purchla, Kultura a rozwój, Warszawa 2013
Włach A., Wpływ odrębności kulturowych na rozwój gospodarczy, „Economics of the 21st Century” 2018/3(19)

dr hab. Zbysław Dobrowolski, prof. UJ i IEEF
jest profesorem w Instytucie Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz profesorem w Instytucie Ekspertyz Ekonomicznych i Finansowych w Łodzi.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1438-3324
dr Arkadiusz Babczuk
jest pracownikiem naukowym Instytutu Ekspertyz Ekonomicznych i Finansowych w Łodzi, członkiem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu, zastępcą głównego Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2197-0228
Robert Bobkier
jest prawnikiem w Abraham & Ben Hadar Law and Audit.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8212-6309

Przekroczenie zakresu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli regionalnych izb obrachunkowych

Orzecznictwo i doktryna nie są obszerne w zakresie istoty upoważnienia do przeprowadzenia kontroli przez pracowników regionalnych izb obrachunkowych. Tymczasem kwestia ta jest kluczowa z punktu widzenia prawidłowości postępowania kontrolnego, a szerzej – kreowania zaufania publicznego do państwa i jego instytucji. Aby wyeliminować zidentyfikowaną lukę badawczą, przeanalizowano orzecznictwo i doktrynę dotyczące ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, a także krajowe i międzynarodowe standardy kontroli państwowej oraz wykładnię systemową zewnętrzną.

Słowa kluczowe: zaufanie, kontrola, regionalne izby obrachunkowe, postępowanie kontrolne

Dr Hab. Zbysław Dobrowolski, professor of the Jagiellonian University and Institute of Economic and Financial Expertise
is a professor of the Institute of Public Affairs of the Jagiellonian University in Kraków, Poland, and a professor of the Institute of Economic and Financial Expertise in Łódź. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1438-3324
Dr Arkadiusz Babczuk
is a researcher at the Institute of Economic and Financial Expertise in Łódź, a member of the Board of the Regional Chamber of Audit in Wrocław and Deputy Chief Commissioner for Public Finance Discipline. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2197-0228
Robert Bobkier
is a lawyer at Abraham & Ben Hadar Law and Audit. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8212-6309

Exceeding the authorization to conduct audits of regional chambers of audit

Court judgments and the legal doctrine are not extensive on the essence of the authorization for employees of regional chambers of audit to conduct audits. Meanwhile, this issue is important from the point of view of the correctness of audit proceedings and, more broadly, the creation of public trust in the state and its institutions. Court judgments and the legal doctrine regarding the Act on Regional Chambers of Audit, as well as the national and international standards of state audit and the external systemic interpretation were analysed to eliminate the identified research gap.

Keywords: trust, control, regional chambers of audit, control proceedings

Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Mastalski R., Zubrzycki J., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Wrocław 2010
Antoniak M., Kontrola rządowa w administracji publicznej. Poradnik dla kontrolujących i kontrolowanych, Warszawa 2012
Bolek T., Dobruk M., Ustawa o kontroli w administracji rządowej. Komentarz z wzorami dokumentów, Warszawa 2018
Dobrowolski Z., Administracja publiczna w Polsce. Zarządzanie. Zarys problematyki, Kraków 2018
Dobrowolski Z., Audyt. Funkcje. Formułowanie ustaleń. Ryzyka, Warszawa 2021
Dobrowolski Z., Dobrowolska M., Zarządzanie antykorupcyjne w sektorze publicznym. Teoria i praktyka. Stosowanie normy PN-ISO-37001, Kraków 2020
Dobrowolski Z., Kościelniak J., Kontrola publiczna. Ciągłość i zmiana, Warszawa 2019
Dobrowolski Z., Sulkowski Ł., Vida I., The Negative Social Capital and Supreme Audit Institutions: Cognitive Orientation and Practical Tips, „Montenegrin Journal of Economics” 2022/4
Dziwisz S., Odpowiedzialność karna kontrolera Najwyższej Izby Kontroli za przestępstwo fałszu intelektualnego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2020/4
Konstytucja biznesu. Komentarz, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2019
Kopyściańska K., Zasady wszczynania kontroli podatkowej [w:] Kontrola podatkowa, skarbowa i celna. Wyzwania teorii i praktyki, red. P. Malinowski, T.D. Nowak, A. Sędkowska, Warszawa 2013
Kowalczyk M., Dokumentowanie czynności postępowania kontrolnego w administracji skarbowej, „Studia Lubuskie” 2008/4
Krajowa Administracja Skarbowa. Komentarz, red. A. Melezini, K. Teszner, Warszawa 2018
Laszczyk D., Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych. Komentarz, Warszawa 2014
Lewandowska K., Lewandowski T., Ustawa o kontroli w administracji rządowej. Komentarz, Warszawa 2013
Najwyższa Izba Kontroli, Standardy ISSAI 100. ISSAI 200. ISSAI 300. ISSAI 400, Warszawa 2016
Ordynacja podatkowa. Komentarz, t. 2, Procedury podatkowe. Art. 120–344, red. L. Etel, Warszawa 2022
Prawo przedsiębiorców. Komentarz, red. A. Pietrzak, Warszawa 2019
Regionalne izby obrachunkowe. Charakterystyka ustrojowa i komentarz do ustawy, red. M. Stec, Warszawa 2010
Rogowski Ł., Kontrola podatkowa jako środek niwelowania nieprawidłowości w podatku od nieruchomości. Zasady prowadzenia czynności kontrolnych, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2021/9
Salachna J.M., Funkcja ustrojowa regionalnych izb obrachunkowych, „Finanse Komunalne” 2018/12
Sawicka K., Rola regionalnych izb obrachunkowych w procedurze uchwalania i kontroli wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2013/3515
Sołtyk P., Nieprawidłowości w gospodarce finansowej jednostek samorządu terytorialnego ujawniane przez regionalne izby obrachunkowe – analiza za lata 2006–2014, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” 2016/8
Szołno-Koguc J., Dylematy skuteczności kontroli finansów publicznych (na przykładzie regionalnych izb obrachunkowych, „Zeszyty Naukowe. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne” 2011/10
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. A. Stawicki, E. Stawicki, Warszawa 2016
Walczak P., Funkcja kontrolna regionalnych izb obrachunkowych – stan obecny i perspektywy przekształceń [w:] Samorząd – Finanse – Nadzór i kontrola. XX-lecie Regionalnych Izb Obrachunkowych, red. R.P. Krawczyk, M. Stec, Warszawa 2013
Wyporska-Frankiewicz J., Berek M., Jarzęcka-Siwik E., Zakres kontroli państwowej wobec jednostek samorządu terytorialnego [w:] Kontrola wykonywania zadań i nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego, red. J. Wyporska-Frankiewicz, Warszawa 2020

prof. dr hab. Jacek Sroka
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4432-3720
dr Beata Pawlica
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2941-7470

Czy – oraz ewentualnie na ile – Legnica obiera kurs na partycypację innowacyjną w budżetowaniu obywatelskim: merytoryczno-techniczne wparcie projektów jako pole lokalnych interakcji pomiędzy Urzędem Miejskim w Legnicy a mieszkańcami

Celem artykułu jest zaprezentowanie skoncentrowanych na przypadku Legnicy wyników badań przeprowadzonych w ramach projektu zrealizowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki OPUS17, pt. Ewolucja budżetu obywatelskiego w Polsce – w kierunku deliberacji czy plebiscytu? (2019/33/B/HS5/00353, NCN OPUS 17). Przypadek budżetowania obywatelskiego w Legnicy został przybliżony z uwagi na wyraźniej rozwiniętą w tym mieście praktykę merytoryczno-technicznego wsparcia oferowanego przez miasto autorom projektów zgłaszanych do finansowania w ramach budżetowania partycypacyjnego. W artykule skupiono się na wyodrębnionym studium przypadku, w którym wykorzystano wypowiedzi zebrane w wywiadach scenariuszowych przeprowadzonych z: włodarzami miasta, urzędnikami odpowiedzialnymi za budżet obywatelski oraz autorami projektów. Punkt wyjścia stanowi charakterystyka fenomenu budżetowania partycypacyjnego, ze wskazaniem na jego oryginalne źródło oraz polską aplikację w postaci budżetu obywatelskiego. Następnie przybliżono metodykę badań empirycznych, zarysowano miejscową specyfikę terenu badawczego oraz przedstawiono analizę Legnickiego Budżetu Obywatelskiego, ze szczególnym uwzględnieniem danych jakościowych w postaci przeprowadzonych w mieście wywiadów scenariuszowych oraz w nawiązaniu do tzw. modelu partycypacji modernizacyjnej w budżetowaniu z udziałem mieszkańców.

Słowa kluczowe: budżet partycypacyjny, budżet obywatelski, samorząd terytorialny, partycypacja

prof. dr hab. Jacek Sroka
University of the National Education Commission in Kraków, Poland. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4432-3720
dr Beata Pawlica
University of the National Education Commission in Kraków, Poland. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2941-7470

Is Legnica moving towards innovative participation in civic budgeting: substantive and technical support for projects as a field of local interaction between the municipal office in Legnica and the residents and, if so, to what extent?

The objective of the article is to present the results of research focused on the case of Legnica, conducted as part of a project financed by the National Science Centre, OPUS17, entitled Evolution of the civic budget in Poland – towards deliberation or plebiscite? (2019/33/B/HS5/00353, NCN OPUS 17). The case of civic budgeting in Legnica was presented because of the more clearly developed practice in this city of the substantive and technical support offered by the city to the authors of projects submitted for financing within the framework of participatory budgeting. The article focuses on a separate case study, which uses statements from scenario-based interviews conducted with city authorities, officials responsible for the civic budget and authors of projects. The starting point is the characterization of the phenomenon of participatory budgeting, pointing to its original source and its Polish application in the form of a civic budget. The methodology of empirical research was then described, the local specificity of the research area was outlined and an analysis of the Legnica Civic Budget was presented, with particular emphasis on qualitative data in the form of scenario-based interviews conducted in the city and with reference to the so-called model of modernization participation in budgeting with the involvement of the residents.

Keywords: participatory budget, civic budget, territorial self-government, participation

Bibliografia / References
Apostolou J., Eckardt M., Participatory Budgeting in Germany: Increasing Transparency in Times of Fiscal Stress [w:] International Trends in Participatory Budgeting. Governance and Public Management, red. M.S. De Vries, J. Nemec, D. Špaček, London 2021
Kichewko K., European Social Pacts Policy (The Netherlands, Ireland and Italy), „Polish Political Science Review / Polski Przegląd Politologiczny” 2013/1
Klug G.C., Experiences of the City of Cologne with the measure of participatory budgeting, https://www.stadt-koeln.de/mediaasset/content/pdf-dezernat2/erfahrungsbericht_bhh_stadt_koeln_en_komplett.pdf
Korta W., Najazd Mongołów na Polskę i jego legnicki epilog, Katowice 1983
Krasnowolski A., Budżety obywatelskie (partycypacyjne). Historia instytucji i jej funkcjonowanie w polskich samorządach, Warszawa 2020
Kraszewski D., Mojkowski K., Budżet obywatelski w Polsce, Warszawa 2014
Kurdziel P., Budżet obywatelski w Sopocie Doświadczenia z dwóch pierwszych edycji, Warszawa 2012
Kuszyk K., Poniemieckie, Wołowiec 2019
Makuch M., Sekrety Legnicy, Łódź 2015
Martela B., Janik L., Mróz K., Barometr Budżetu Obywatelskiego. Edycja 2022, Warszawa–Kraków 2023
Nowak M., Szkoły w budżecie obywatelskim? To niesprawiedliwe, „Portal Samorządowy”, https://www.portalsamorzadowy.pl/finanse/szkoly-w-budzecie-obywatelskim-to-niesprawiedliwe,80178.html
Olson M., The Logic of Collective Action: Public Goods and Theory of Groups, Cambridge 1971
Podwika L., The Characteristics of Participatory Budget Process Based on Brazil and Poland Examples [w:] Citizen participation in budgeting and beyond: deliberative practices and their impact in contemporary cases, red. J. Sroka, J. Podgórska-Rykała, Kraków 2021
Putnam R.D., Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, Warszawa 2008
Sieci czy struktury? Dialog społeczny na poziomie regionalnym, red. M. Błaszczyk, J. Sroka, Warszawa 2006
Sintomer Y., Herzberg C., Röcke A., Transnational Models of Citizen Participation: The Case of Participatory Budgeting [w:] Hope for Democracy – 25 Years of Participatory Budgeting Worldwide, red. N. Dias, Sao Brás de Aportel 2014
Sroka J., Deliberative empowered democracy – systemowa pozycja aktora i składniki rozstrzygania publicznego: próba rozszerzenia i reinterpretacji modelowej propozycji Luigiego Bobbia, „Teoria Polityki” 2023/7
Sroka J., Epistokracja jako antyutopia w zarządzaniu publicznym i jakie na nią remedium, „Annales Universitatis Peadagogicae Cracoviensis, Studia Politologica” 2017/247(18)
Sroka J., Pawlica B., Ufel W., Ewolucja budżetu obywatelskiego w Polsce – w kierunku deliberacji czy plebiscytu?, Kraków 2022
Sroka J., Pawlica B., Ufel W., Pozorność i abstrahowanie. W poszukiwaniu źródeł niemocy we współdecydowaniu w sprawach publicznych, Kraków 2023
Sroka J., Podgórska-Rykała J., The Evolution of Participatory Budgeting in Poland – Towards Deliberation or Plebiscite? [w:] Citizen participation in budgeting and beyond: deliberative practices and their impact in contemporary cases, red. J. Sroka, J. Podgórska-Rykała, Kraków 2021
Sroka J., Podgórska-Rykała J., The Inclusive Methods in an Exclusive Club: about the Character of Some Conditions Hindering Co-Deciding in Local Communities [w:] Local governance: ideas, concepts, experiences and goals for the future, red. J. Sroka, J. Podgórska-Rykała, M. Zabdyr-Jamróz Kraków 2021
Tarkowski J., Poland: Patrons and Clients in a Planned Economy [w:] Political Clientelism, Patronage and Development, red. S.N. Eisenstadt, R. Lemarchand, London 1981
Tarkowski J., Socjologia świata polityki, t. 2, Patroni i klienci, Warszawa 1994
Thum G., Obce miasto. Wrocław 1945 i potem, Wrocław 2003

dr Marcin Banaszek
jest adiunktem w Katedrze Ekonomii i Finansów na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6119-0771

Analiza sytuacji finansowej w gminach wiejskich na przykładzie gminy Wolanów oraz sąsiadujących z nią gmin w latach 2018–2021

W artykule dokonano analizy sytuacji finansowej gminy Wolanów oraz sąsiadujących z nią gmin wiejskich w latach 2018–2021. Analizowano dochody i wydatki budżetowe, przedstawiono wyniki finansowe oraz wykorzystując metody analizy wskaźnikowej, zbadano związki między poszczególnymi składnikami sprawozdania finansowego. Podstawowymi materiałami źródłowymi były oficjalne sprawozdania z wykonania budżetu badanych gmin. Głównym celem artykułu jest ocena kondycji finansowej gminy Wolanów i sąsiadujących z nią gmin w badanym okresie. Jednocześnie artykuł ma na celu dostarczenie wniosków i rekomendacji dla decydentów politycznych i lokalnych władz, które mogą pomóc w poprawie zarządzania finansami w badanych gminach. Artykuł wskazuje na potrzebę prowadzenia regularnych analiz finansowych dla gmin wiejskich w celu zapewnienia ich stabilności finansowej oraz efektywności działań władz lokalnych.

Słowa kluczowe: analiza finansowa, budżet, dochody, wydatki, wynik finansowy, nadwyżka budżetowa, deficyt budżetowy

Dr Marcin Banaszek
is an assistant professor of the Department of Economics and Finance at the Faculty of Law and Social Sciences of the Jan Kochanowski University in Kielce, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6119-0771

Analysis of the financial situation in rural municipalities using the example of Municipality of Wolanów and its neighbouring municipalities in 2018–2021

The article analyses the financial situation of the Municipality of Wolanów and its neighbouring rural municipalities in 2018–2021. It analyses budget revenues and expenditure, presents financial results and, using the ratio analysis methods, examines the relationships between the individual components of the financial statements. The main source materials were the official budget execution reports of the municipalities examined. The main objective of the article is to assess the financial condition of the Municipality of Wolanów and its neighbouring municipalities during the period under review. The article simultaneously aims to provide conclusions and recommendations to the policy-makers and local authorities that can help improve financial management in the municipalities examined. The article points out that there is a need for regular financial analyses for rural municipalities to ensure their financial stability and the efficiency of local government operations.

Keywords: financial analysis, budget, income, expenditure, financial result, budget surplus, budget deficit

Bibliografia / References
Dębowska-Romanowska T., Wydatki publiczne, ich formy prawne oraz zasady realizacji w sektorze finansów publicznych [w:] System Prawa Finansowego, t. 2, Prawo finansowe sektora finansów publicznych, red. E. Ruśkowski, Warszawa 2010
Dworakowska M., Dochody budżetowe jednostek samorządu terytorialnego z perspektywy absorpcji funduszy unijnych, „Optimum. Economic Studies” 2018/3
Filipiak B., Dylewski M., Gorzałczyńska-Koczkodaj M., Finanse samorządowe. Narzędzia, decyzje, procesy, Warszawa 2007
Jastrzębska M., Finanse jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2012
Kańduła S., Mechanizmy wyrównywania fiskalnego. Studium empiryczne gmin w Polsce w latach 2004–2014, Poznań 2017
Kogut-Jaworska M., System finansowania działalności JST [w:] Bankowo-finansowa obsługa jednostek samorządu terytorialnego, red. B. Filipiak, S. Flejterski, Warszawa 2008
Miemiec W.M., Wydatki budżetu jednostek samorządu terytorialnego przeznaczone na finansowanie kosztów obsługi długu tych jednostek, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2017/485
Patrzałek L., Finanse samorządu terytorialnego, Wrocław 2010
Wojciechowski E., Zarządzanie w samorządzie terytorialnym, Warszawa 2012

dr hab. Robert Gawłowski, prof. UWSB
jest profesorem na Uniwersytecie WSB Merito w Toruniu. 
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3419-7679

Słoń w pokoju, czyli o dewolucji w Anglii

Dewolucja w Wielkiej Brytanii kojarzona jest z reformą administracji regionalnej w Szkocji, Walii, Irlandii Północnej i przywróceniem władzy metropolitalnej w Londynie. Zdecydowanie mniej uwagi poświęca się samorządowi terytorialnemu w Anglii. Sytuacja przypomina przysłowiowego słonia w pokoju, o którego obecności wszyscy wiedzą, ale niewiele się na jego temat mówi. Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji angielskiej dewolucji od czasu wprowadzenia reform administracji publicznej w 1998 r. do dziś poprzez analizę kolejnych reform instytucjonalnych, a także debaty publicznej na jej temat. W konkluzji stwierdzono, że po 25 latach zmagań z angielską dewolucją wypracowano kierunek reformy administracji publicznej, który ma szansę na kontynuację w dłuższej perspektywie czasu.

Słowa kluczowe: dewolucja, Anglia, samorząd terytorialny w Wielkiej Brytanii, centralizacja

Dr Hab. Robert Gawłowski, professor of the WSB Merito University
is a professor at the WSB Merito University in Toruń, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3419-7679

An elephant in the room, namely devolution in England

British devolution is associated with the introduction of regional reforms in Scotland, Wales and Northern Ireland, as well as the restoration of metropolitan government in London. Much less attention is being paid to local government in England. The situation is reminiscent of the proverbial elephant in the room, about the presence of which everyone is aware, but about which no one wants to talk. The objective of this article is to present the evolution of the English devolution processes starting from the introduction of the reforms of public administration in 1998 to this day, by analysing successive institutional reforms and public debate on them. In conclusion, it states that, after 25 years of struggling with devolution in England, a consensus has been reached on the direction of the reform of public administration, which has a chance of continuing in the long-term.

Keywords: devolution, England, local government in Great Britain, centralization 

Bibliografia / References
Bailey D., Wood M., The metagovernance of English devolution, „Local Government Studies” 2017/6
Bogdanor V., Devolution in the United Kingdom, Oxford 2011
Brown G. (i in.), A new Britain: Renewing our democracy and rebuilding our economy. Report of the Commission on the UK’s Future, London 2023
Dewolucja [w:] Encyklopedia Administracji Publicznej, http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Dewolucja
Forman F.N., Baldwin N.D.J., British Politics, London 2007
Gawłowski R., Ustroje metropolitalne w Europie Zachodniej na przykładzie metropolii londyńskiej, Toruń 2013
Gawłowski R., 20 lat Greater London Authority. Podsumowanie i wnioski na przyszłość, „Samorząd Terytorialny” 2022/1
Institute for Government, The art of the devolution deal. How England’s counties and cities can make a success of devolution, London 2023
Institute of Public Policy Research, Rebooting Devolution, London 2017
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Pionowy podział władzy, Warszawa 2020
Landner A., Keuffer N., Beldersheim H., Measuring local autonomy in 39 countries (1990–2014), „Regional & Federal Studies” 2016/3
Ladner A., Keuffer N., Bastianen, A., Self-rule index for local authorities in the EU, Council of Europe and OECD countries, 1990–2020, December 2021
Ladner A., Keuffer N., Bastianen A., Local autonomy around the world: the updated and extended Local Autonomy Index (LAI 2.0), „Regional & Federal Studies” 2023, doi.org/10.1080/13597566.2023.2267990
Reforms, Vive la devolution: devolved public-servies commissiong, London 2017
Roberts J., The leadership of place and people in the new English combined authorities, „Local Government Studies” 2020/6
Salder J., Defining local economies beyond their boundaries, „Local Government Studies” 2022/4
Secretary of State for Levelling Up, Housing and Communities, Levelling Up the United Kingdom, CP 604, London 2022
Stewart J., The Nature of British Local Government, New York 2000
Supernat J., Dewolucja w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, „Samorząd Terytorialny”, 2012/1–2
The Dunlop Review of UK Government Union Capability, London 2019, https://www.gov.uk/government/publications/the-dunlop-review-into-uk-government-union-capability
The Local Government Information Unit, Beyond Devolution, London 2017
Wieciech T., System konstytucyjny Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Warszawa 2019
Wilson, D., Game, C., Local Government in the United Kingdom, New York 2006

Przeglądaj powiązane tematy
Back To Top