Liczba cudzoziemców w Polsce systematycznie rośnie. Wielu z nich przebywa w naszym kraju z dziećmi. Jak wygląda ich edukacja? Przed jakimi wyzwaniami stoją nauczyciele w klasach, w których uczą się osoby reprezentujące inne kręgi kulturowe? Czy ich obecność w szkole to tylko dodatkowe problemy organizacyjne?
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2021/11
Według informacji Najwyższej Izby Kontroli przygotowanej na podstawie danych Systemu Informacji Oświatowej w 2009 r. w szkołach i oddziałach przedszkolnych w Polsce uczyło się 9,6 tys. dzieci cudzoziemskich, a w roku szkolnym 2019/2020 r. było ich już 51,3 tys. Zajęcia dla nich w porównywanych latach prowadziło analogicznie 1571 i 7318 szkół (www.nik.gov.pl/aktualnosci/ksztalcenie-dzieci-cudzoziemcow-i-powracajacych-do-kraju.html). Głównie są to Białorusini, Rosjanie i Turcy, ale też dzieci z Ameryki Północnej i państw Europy Zachodniej, z Azji, Bliskiego Wschodu oraz Afryki, a ostatnio również Afganistanu.
(…)
Migranci po przybyciu do Polski trafiają do ośrodków otwartych prowadzonych przez Urząd do spraw Cudzoziemców, a ci, którzy granicę przekroczyli nielegalnie, do ośrodków zamkniętych Straży Granicznej. Zacznijmy od nauczania w tych pierwszych.
– Osobami odpowiedzialnymi za realizację obowiązku szkolnego przez dzieci są ich rodzice, którzy posiadają pełnię władzy rodzicielskiej. Urząd do spraw Cudzoziemców przygotował informator zawierający m.in. zasady przyjmowania dzieci do szkół, terminy przeprowadzania rekrutacji, wymagane dokumenty, dostępne formy wsparcia i ułatwień oraz pomocy w zakresie edukacji udzielanej przez nasz urząd w trakcie procedury uchodźczej – wyjaśnia Jakub Dudziak, rzecznik UdSC. – Uczniowie słabo znający język polski mają prawo do pomocy udzielanej przez tzw. asystenta międzykulturowego, czyli osobę władającą językiem kraju pochodzenia zatrudnioną w charakterze pomocy nauczyciela. Szkoły będące obwodowymi dla dzieci mieszkających w ośrodkach dla cudzoziemców mogą także organizować oddziały przygotowawcze.
Urząd przygotowuje nowo przybyłe dzieci do podjęcia nauki, zaopatruje je w podręczniki (jeśli nie otrzymały ich w szkole) i wyprawki szkolne, pomaga w odrabianiu lekcji oraz zajęciach wyrównawczych. – W początkowym okresie pobytu w ośrodku, jeśli pojawią się problemy adaptacyjne związane z dostosowaniem do nowych warunków, z dzieckiem pracuje psycholog, nauczyciel języka polskiego lub pracownik ośrodka. Jeśli występuje taka konieczność, wspierani są oni przez wyspecjalizowane organizacje bądź instytucje (także pozarządowe). Pracownicy Urzędu do Spraw Cudzoziemców, zarówno pracujący w ośrodkach, jak i delegowani z siedziby urzędu, regularnie odbywają spotkania z dyrekcją i pracownikami szkół, do których uczęszczają dzieci zamieszkałe w ośrodkach dla cudzoziemców. Celem spotkań jest rozpoznanie najbardziej istotnych obszarów współpracy szkoły z ośrodkiem – mówi Jakub Dudziak.
