Publikacja wizerunku jako istotna sprawa dziecka na gruncie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 18 listopada 2021 r., I ACa 591/21Wiktor Żochowski
student prawa na Wydziale Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6304-2991
Publikacja wizerunku jako istotna sprawa dziecka na gruncie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 18 listopada 2021 r., I ACa 591/21
Autor glosy podziela zdanie sądu o tym, że publikacja wizerunku jest sprawą o szczególnie istotnym znaczeniu dla dziecka. Ochrona wizerunku dziecka jest materią niezwykle wrażliwą. Zagadnie to łączy w sobie kwestie władzy rodzicielskiej, ochrony wizerunku na tle ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz dóbr osobistych z perspektywy Kodeksu cywilnego. Wobec tak złożonego pojęcia, judykatura dąży do wypracowania jednolitej linii orzeczniczej. Analiza literatury przedmiotu i dotychczasowego orzecznictwa doprowadza autora do konkluzji, że opinia Sądu Apelacyjnego może stać się w najbliższej przyszłości standardem na tle polskiego orzecznictwa. Sądownictwo stanęło przed koniecznością połączenia jak największej ochrony praw dziecka z jednoczesnym dążeniem do bezkonfliktowego rozwiązywania sporów między zwaśnionymi rodzicami. Podążanie rozwiązaniem zaprezentowanym przez Sąd Apelacyjny w omawianym wyroku w przedstawionej sytuacji jest najsłuszniejszym rozwiązaniem.
Słowa kluczowe: władza rodzicielska, prawa dzieci, ochrona wizerunku, zgoda opiekuna prawnego, dobra osobiste
Wiktor Żochowski
law student at the Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6304-2991
Publication of Image as an Essential Matter Concerning the Child Under the Family and Guardianship Code. Commentary on Judgment of the Court of Appeal of 18 November 2021, I ACa 591/21
The commentator shares the court's opinion that publication of the image is a matter of particular importance for the child. Protecting a child's image is an exceptionally sensitive matter, which sits at an intersection of issues of parental authority, protection of image against the background of the Copyright and Neighbouring Rights Act, and personality rights from the perspective of the Civil Code. In view of such a complex concept, the judicature aims to develop a uniform line of case law. An analysis of subject literature and existing case law leads the author to the conclusion that the opinion of the Court of Appeal may become a standard in Polish case law in the near future. The judiciary faces a need to combine the greatest possible protection of children's rights with the simultaneous pursuit of a conflict-free resolution of disputes between parents who are unable to reach agreement. What is the most appropriate solution in this situation, is to follow the solution presented by the Court of Appeal in the discussed judgment.
Keywords: parental authority, children's rights, image protection, consent of the legal guardian, personality rights
Bibliografia / References
Barta J. (red.), Prawo autorskie. System Prawa Prywatnego. Tom 13, Legalis 2017.
Barta J., Markiewicz R. (red.), Prawo autorskie, LEX 2016.
Ciszewski J., Nazaruk P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, LEX 2021.
Ferenc-Szydełko E. (red.)., Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, Legalis 2021.
Fras M., Habdas M. (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, LEX 2021.
Gromek K., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Legalis 2020.
Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna. Cz. 1 i 2, LEX 2021.
Haberko J., Udostępnianie i publikowanie wizerunku nasciturusa, noworodka i małego dziecka w świetle zasad dobra dziecka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2013/3.
Ignaczewski J., Władza rodzicielska i kontakty z dzieckiem, Legalis 2015.
Jędrejek G., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, LEX 2019.
Niewęgłowski A., Prawo autorskie. Komentarz, LEX 2021.
Osajda K., Borysiak W. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Legalis 2022.
Piastowska O.M. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie nieprocesowe. Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt. Postępowanie zabezpieczające. Komentarz, LEX 2022.
Romańska M. (red.), Dobra osobiste i ich ochrona, Legalis 2020.
Rudak O., Publikacja zdjęć dzieci na Fejsbóku wymaga zgody obojga rodziców — zwłaszcza jeśli robi to nowa partnerka ojca, „Czasopismo Lege Artis” 2022, https://czasopismo.legeartis.org/2022/01/publikacja-wizerunku-dzieci-facebooku-zgoda-obojga-rodzicow-istotna-sprawa-dziecka/.
Sydor-Zielińska A., Rozpowszechnianie wizerunku małoletniego na podstawie art. 81 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2017/4.
Wikariak S., Zgoda ojca na publikację zdjęć dzieci w mediach społecznościowych nie zawsze wystarczy, „Dziennik Gazeta Prawna” z 19.01.2022 r., nr 12.
Wójcik K., Jeden rodzic nie może sam wybrać dziecku szkoły, „Rzeczpospolita” 2021, https://www.rp.pl/prawo-rodzinne/art19076451-jeden-rodzic-nie-moze-sam-wybrac-dziecku-szkoly.
dr Piotr Bielski
Wydział Prawa i Administracji, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7966-6013
Status prawny osoby fizycznej prowadzącej działalność wytwórczą w dziedzinie rolnictwa na gruncie prawa prywatnego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z dnia 17 lutego 2021 r., I NSNc 152/20
W glosie analizie i ocenie poddano orzeczenie SN dotyczące ustalenia statusu prawnego osoby fizycznej prowadzącej zarobkową działalność wytwórczą w dziedzinie rolnictwa na gruncie prawa prywatnego i wynikających z tego konsekwencji. Spór prawny, rozstrzygany ostatecznie przez Sąd Najwyższy, miał swoje źródło w umowie, którą zawarła osoba fizyczna prowadząca we własnym imieniu zarobkową działalność wytwórczą w dziedzinie rolnictwa, dokonując zakupu ciągnika rolniczego od przedsiębiorcy. Po dokonaniu zakupu ujawniła się wada fizyczna rzeczy sprzedanej, więc kupujący wykonywał uprawnienia z tytułu rękojmi w przekonaniu, że przysługują mu prawa konsumenta, natomiast w ocenie sprzedawcy kupującego należało uznać za przedsiębiorcę.
Słowa kluczowe: prawo handlowe, działalność rolnicza, przedsiębiorca, konsument
dr Piotr Bielski
Faculty of Law and Administration, WSB University in Gdansk, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7966-6013
Legal Status of a Natural Person Pursuing Production Activity in the Field of Agriculture Under Private Law. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Extraordinary Review and Public Affairs Chamber of 17 February 2021
The commentary contains an analysis and evaluation of the Supreme Court judgment on the determination of the legal status of a natural person pursuing production activity in the field of agriculture under private law and the resulting consequences. The legal dispute, ultimately resolved by the Supreme Court, stemmed from an agreement concluded by a natural person pursuing commercial production activity in the field of agriculture on their own behalf, who purchased a tractor from an entrepreneur. After the purchase, a physical defect of the tractor became apparent, the buyer exercised their warranty rights in the belief that they enjoyed consumer rights, while in the seller's opinion, the buyer should have been considered an entrepreneur.
Keywords: commercial law, agricultural activity, entrepreneur, consumer
Bibliografia / References
Bednarek M., Mienie. Komentarz do art. 44-553 k.c., Kraków 1997.
Bielski P., Cele definiowania pojęcia gospodarstwa rolnego w systemie prawa – uwagi z perspektywy prawa handlowego, „Rejent” 2005/10.
Bielski P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 21.01.2011 r., III CZP 125/10, LEX 2012.
Bielski P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 26.02.2015 r., III CZP 108/14, LEX 2015.
Budzinowski R., Pojęcie gospodarstwa rolnego według kodeksu cywilnego (rozważania na tle art. 553 k.c.), „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1991/3.
Janiak A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Katner W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. P. Księżak, M. Pyziak-Szafnicka, LEX 2014.
Kohutek K. [w:] M. Brożyna, M. Chudzik, K. Kohutek, J. Molis, S. Szuster, Komentarz do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, LEX 2005.
Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego działająca przy Ministrze Sprawiedliwości, Księga pierwsza Kodeksu cywilnego. Projekt z uzasadnieniem, Warszawa 2008.
Lichorowicz A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 2.06.2000 r., II CKN 1067/98, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2001/2.
Naworski J.P., Przedsiębiorca w polskim prawie cywilnym (materialnym i procesowym) de lege lata i de lege ferenda, Toruń 2011.
Naworski J.P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 26.02.2015 r., III CZP 108/14, „Glosa” 2015/4.
Niezbecka E. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Pawlak W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna (art. 1–554 k.c.), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Pietraszewski A., Czy rolnik indywidualny jest przedsiębiorcą w świetle kodeksu cywilnego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/4.
Sieradzka M. [w:] M. Zdyb, M. Sieradzka, Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, LEX 2013.
Wieczorek E. [w:] Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, red. A. Powałowski, Komentarz, Warszawa 2007.
Martyna Krystman
aplikantka radcowska, Okręgowa Izba Radców Prawnych w Poznaniu, Polska
Prawo do oddychania czystym powietrzem jako dobro osobiste. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28 maja 2021 r., III CZP 27/20
W glosowanej uchwale Sąd Najwyższy odmówił prawu do życia w czystym środowisku i prawu do oddychania czystym powietrzem kwalifikacji dobra osobistego. Skład orzekający przyjął jednocześnie, że naruszenie wskazanych wartości może pośrednio doprowadzić do bezprawnej ingerencji w sferę powszechnie uznanych dóbr osobistych w postaci zdrowia czy prywatności. Stanowisko to jawi się jako podtrzymujące kierunek wykładni zaproponowany przez Sąd Najwyższy w latach 70. XX wieku. Glosa dotyczy w konsekwencji możliwości uznania prawa do życia w czystym środowisku za dobro osobiste. Jakkolwiek bowiem należy dążyć do zwięzłego formułowania katalogu dóbr osobistych, to wydaje się, że wbrew kategorycznemu stanowisku Sądu Najwyższego, przy odpowiedniej wykładni wspartej kształtującymi się w społeczeństwie odczuciami, zachodzi sposobność postawienia ostrożnej tezy o istnieniu perspektywy na wyodrębnienie tak określonego dobra osobistego w przyszłości.
Słowa kluczowe: dobra osobiste, smog, odpowiedzialność deliktowa, bezprawność, prawo do czystego środowiska, prawo do czystego powietrza
Martyna Krystman
trainee attorney at law, Poznan Bar Association, Poland
Right to Clean Air as a Personality Right. Commentary on Supreme Court Resolution – Civil Chamber of 28 May 2021, III CZP 27/20
In the resolution of 28 May 2021 (III CZP 27/20) the Supreme Court of the Republic of Poland stated that the right to live in a clean environment and the right to breathe clean air cannot be recognized as personality right. Nevertheless, the adjudicating panel assumed that a violation of these values may indirectly lead to unlawful interference with the sphere of generally recognized personality rights, especially health or privacy. The above appears to sustain the direction of interpretation proposed by the Supreme Court in the 1970s. Consequently, this paper concerns the possibility of recognizing the right to live in a clean environment as a personal right. Although one should strive for a concise formulation of the catalogue of personal rights, it seems that, contrary to the categorical position of the Supreme Court, with appropriate interpretation, supported by the currently developing public perception, it is possible to put forward a cautious statement about the existence of prospects for distinguishing such a personality right in the future.
Keywords: personality rights, smog, tort liability, unlawfulness, right to clean environment, right to clean air
Bibliografia / References
Czachórski W., Dobra osobiste i ich ochrona [w:] Problemy kodyfikacji prawa cywilnego (studia i rozprawy). Księga pamiątkowa ku czci profesora Zbigniewa Radwańskiego, red. S. Sołtysiński, Poznań 1990.
Dalka S., Glosa do wyroku SN z dnia 17 marca 1988 r., IV CR 64/88, „Państwo i Prawo” 1989/5.
Doktór-Bindas K., Prawo do czystego powietrza, „Przegląd Konstytucyjny” 2020/4.
Drzewicki K., Koncecja prawa do środowiska jako prawa człowieka, „Państwo i Prawo” 1985/10.
Grzeszak T., Dobro osobiste jako dobro zindywidualizowane, „Przegląd Sądowy” 2018/4.
Grzybowski S., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 10 lipca 1975 r., I CR 356/75, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1976/12.
Grzybowski S., Ochrona środowiska człowieka a prawo cywilne, „Państwo i Prawo” 1972/1.
Hejbudzki M., Normatywne podstawy wprowadzenia do polskiego porządku prawnego koncepcji prawa podmiotowego do życia w czystym środowisku, „Studia Prawnoustrojowe” 2019/43.
Karski L., Prawa człowieka i środowisko, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 2006/4.
Katner W., Prawo człowieka do korzystania z wartości środowiska to prawo obywatelskie czy także prawo podmiotowe cywilne?, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1990, t. 45.
Kordasiewicz B., Glosa do postanowienia SN z dnia 20 lipca 1984 r., II CR 5/84, „Państwo i Prawo” 1988/2.
Kuźniar D., Prawo do zdrowego środowiska jako konstytucyjnie gwarantowane prawo podmiotowe, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021/3.
Mazur P., Prawo osobiste do korzystania z wartości środowiska naturalnego, „Państwo i Prawo” 1999/1.
Nowakowski T., Kilka uwag w przedmiocie odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za zły stan powietrza w kontekście ochrony dóbr osobistych, „Studia Prawa Prywatnego” 2021/3.
Nowakowski T., Przekroczenie norm jakości powietrza a ochrona dóbr osobistych. Glosa do uchwały SN z dnia 28 maja 2021 r., III CZP 27/20, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/5.
Panowicz-Lipska J., Majątkowa ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1975.
Pazdan M., Dobra osobiste i ich ochrona [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 1, Prawo cywilne - część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Radecki W., Cywilna actio popularis w ochronie środowiska naturalnego, „Palestra” 1979/11–12.
Radecki W., Pozycja organizacji społecznych w postępowaniu o ochronę środowiska, „Palestra” 1985/5, tom 29.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2019.
Skoczylas J.J., Odpowiedzialność cywilna za naruszenie obowiązku ochrony środowiska, „Palestra” 1989/11–12.
Skorupka A., Prawo do życia w czystym środowisku. Glosa do uchwały SN z dnia 28 maja 2021 r., III CZP 27/20, „Przegląd Sądowy” 2022/5.
Stoczkiewicz M., Prawo ochrony klimatu w kontekście praw człowieka, Warszawa 2021.
Szczepaniak R., Odpowiedzialność odszkodowawcza władz publicznych za skutki zanieczyszczonego powietrza. Glosa do uchwały SN z dnia 28 maja 2021 r., III CZP 27/20, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/6.
Szpunar A., Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1979.
Trzewik J., Prawo do życia w czystym środowisku umożliwiającym oddychanie czystym powietrzem atmosferycznym spełniającym standardy jakości jako dobro osobiste – glosa do zagadnienia prawnego zarejestrowanego w Sądzie Najwyższym, III CZP 27/20, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2021/4.
Turek J., Środki ochrony prawdo osobistego korzystania z wartości środowiska naturalnego – ujęcie cywilnoprawne, „Iustitia” 2012/2.
Tyblewska M., O zastosowaniu przepisów dotyczących dóbr osobistych do ochrony środowiska naturalnego słów kilka, „Palestra” 2000/11–12.
Wereśniak-Masri I., Prawo do czystego środowiska i prawo do czystego powietrza jako dobro osobiste, „Monitor Prawniczy” 2018/17.
Włodyka S., Cywilnoprawna ochrona środowiska człowieka w Polsce. Tendencje i perspektywy rozwoju, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze“ 1982/108.
dr hab. Jacek Izydorczyk, profesor Uniwersytetu Łódzkiego
Katedra Postępowania Karnego i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7275-8150
Szczególne podstawy tymczasowego aresztowania. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 3 lutego 2022 r., II KZ 6/22
Glosa porusza niezmiernie istotny problem teoretyczny oraz praktyczny stosowania tymczasowego aresztowania w oparciu o tak zwane szczególne podstawy środków zapobiegawczych. Z jednej bowiem strony chodzi o przestrzeganie w ogóle prawa, a w szczególności gwarancji obywatelskich, z drugiej zaś – o skuteczność organów stosujących instytucje prawa karnego procesowego.
Słowa kluczowe: tymczasowe aresztowanie, przesłanki stosowania środków zapobiegawczych, nadużywanie tymczasowego aresztowania
dr hab. Jacek Izydorczyk, professor of the University of Lodz
Department of Criminal Proceedings and Criminology, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7275-8150
Special Grounds for Pre-Trial Detention. Commentary on Decision of the Supreme Court – Criminal Chamber of 3 February 2022, II KZ 6/22
The commentary addresses the extremely important theoretical and practical problem of the use of pre-trial detention based on the so-called special grounds of preventive measures. On the one hand, it concerns respect for the law in general and civic guarantees in particular, and on the other hand, the effectiveness of the bodies applying the institutions of procedural criminal law.
Keywords: pre-trial detention, grounds for applying preventive measures, abuse of pre-trial detention
Bibliografia / References
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego – komentarz, t. I, Warszawa 2014.
Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 2014.
Izydorczyk J., Stosowanie tymczasowego aresztowania w polskim postępowaniu karnym, Kraków 2002.
Nowe kodeksy karne z 1997 roku z uzasadnieniami, Warszawa 1997.
Tymon Markiewicz
asystent badawczo-dydaktyczny, Katedra Postępowania Karnego, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8362-5898
Procesowe konsekwencje braku postanowienia w trybie art. 79 § 4 k.p.k. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 18 maja 2022 r., I KZP 10/21
Glosa stanowi wyraz aprobaty dla tezy postanowienia Sądu Najwyższego z 18.05.2022 r., I KZP 10/21. W ocenie Autora w świetle aktualnego brzmienia art. 79 § 4 Kodeksu postępowania karnego (k.p.k.) w przypadku braku wydania postanowienia, o którym mowa w tym przepisie, nieobecność obrońcy podczas czynności, w której jego udział jest obowiązkowy, stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. niezależnie od treści opinii sądowo-psychiatrycznej. Jednocześnie Autor proponuje de lege ferenda zmianę art. 79 § 4 k.p.k., która pozwoliłaby zapobiegać powtarzaniu procesów tam, gdzie nie jest to rzeczywiście konieczne i merytorycznie uzasadnione.
Słowa kluczowe: bezwzględna przyczyna odwoławcza; obrona obligatoryjna; obrońca; opinia sądowo-psychiatryczna; postanowienie sądu
Tymon Markiewicz
research and didactic associate, Department of Criminal Procedure, Faculty of Law, Canon Law and Administration, John Paul II Catholic University of Lublin, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8362-5898
Procedural Consequences of Lack of a Decision Under Article 79(4) of the Code of Criminal Procedure. Commentary on Decision of the Supreme Court – Criminal Chamber of 18 May 2022, I KZP 10/21
This commentary expresses approval for the operative part of the Supreme Court’s decision of 18 May 2022, I KZP 10/21. In the author's opinion, in the light of the current wording of Article79(4) of the Code of Criminal Procedure (CCP) in the absence of the decision referred to in this provision, the absence of a defence counsel during activities in which their participation is mandatory constitutes absolute grounds for appeal under Article 439(1)(10) CCP, irrespective of the contents of the forensic psychiatrist’s opinion. At the same time, the author suggests amending Article 79(4) CCP, which would prevent repeating trials where it is not de facto necessary and substantively justified.
Keywords: absolute grounds for appeal, mandatory presence of defence counsel, defence counsel, forensic psychiatrist’s opinion, court decision
Bibliografia / References
Brzezowski M., Bezwzględne przyczyny odwoławcze a prawo do obrony w postępowaniu karnym, Przegląd Sądowy 2020/4.
Falenta P., Obligatoryjna obrona w postępowaniu karnym ze względu na stan zdrowia psychicznego oskarżonego. Poglądy doktryny i orzecznictwa, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2020/4.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Tom I. Artykuły 1-467. Komentarz, LEX 2014.
Malicka-Ochtera, A., Ograniczenia działań obrońcy w procesie karnym, Warszawa 2021.
Sakowicz A. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Legalis 2020.
Skorupka J. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Legalis 2021.
Smarzewski M., Granice efektywności prawa do korzystania z pomocy obrońcy w kontekście ostatnich nowelizacji KPK, „Monitor Prawniczy” 2016/21.
Stefański R.A., Zabłocki S. (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1-166, LEX 2017.
Steinborn S., Konwalidacja wadliwej rozprawy oraz częściowe uchylenie wyroku w świetle bezwzględnych przyczyn odwoławczych z art. 439 § 1 k.p.k. (na marginesie wyroku Sądu Najwyższego z 21 listopada 2001 r., III KKN 81/01), „Palestra” 2003/5–6.
Świecki D. (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, LEX 2022.
dr Beata Bury
sędzia Sądu Okręgowego w Rzeszowie orzekający w Wydziale Pracy i Ubezpieczeń Społecznych; wykładowca Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7437-1117
Wypadek podczas turnieju sportowego zorganizowanego przez pracodawcę jako wypadek przy pracy. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 22 października 2020 r., II UK 199/19
Glosowane orzeczenie dotyczy prawnej kwalifikacji zdarzenia, do którego doszło podczas turnieju sportowego zorganizowanego przez pracodawcę jako wypadku przy pracy/wypadku pozostającego w związku ze służbą. Sąd Najwyższy zmierza w nim do prezentacji poglądu, że udział w uroczystości zorganizowanej przez pracodawcę, mającej charakter sportowy, w tym z okazji jubileuszu danej jednostki, może zostać zakwalifikowany jako wypadek pozostający w związku ze służbą.
Słowa kluczowe: wypadek przy pracy, wypadek pozostający w związku ze służbą wojskową, przyczyna zewnętrzna, czynności w interesie służby
dr Beata Bury
judge at the Regional Court in Rzeszow, Labour Law and Social Security Division; lecturer at the National School of the Judiciary and Public Prosecution, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7437-1117
Accident During a Sports Tournament Organized by the Employer as an Accident at Work. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour and Social Security Chamber of 22 October 2020, II UK 199/19
The commented judgment concerns the legal qualification of an accident occurring during a sports tournament organized by the employer as an accident at work/work-related accident. In it, the Supreme Court aims to present the view that participation in an event of a sporting nature, organized by the employer, including on the occasion of an anniversary of a particular unit, can be classified as a service-related accident.
Keywords: accident at work, accident related to military service, external cause, activities in the interest of service
dr Katarzyna Jaworska
Katedra Prawa Pracy i Prawa Socjalnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0018-2775
Prawo do zasiłku macierzyńskiego po ustaniu obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego a podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 lipca 2019 r., III UK 191/18
Komentowany wyrok Sądu Najwyższego dotyczy przedłużonej ochrony w ramach ubezpieczenia chorobowego, a dokładnie prawa do zasiłku macierzyńskiego po ustaniu umowy o pracę. Wyrok ten jednoznacznie potwierdza, że art. 177 § 4 Kodeksu pracy rozszerza ochronną funkcję prawa pracy na prawo ubezpieczeń społecznych. Ponadto przesądza także, że w przypadku jednoczesnego ubezpieczenia obowiązkowego z tytułu pracowniczego oraz dobrowolnego ubezpieczenia z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej pierwszeństwo ma tytuł pracowniczy. W związku z tym w przypadku rozwiązania umowy o pracę z kobietą w ciąży z powodu upadłości czy likwidacji pracodawcy pracownica ma prawo do zasiłku macierzyńskiego zgodnie z art. 30 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Słowa kluczowe: rodzicielstwo, ochrona stosunku pracy, zasiłek macierzyński, ubezpieczenia społeczne, likwidacja pracodawcy
dr Katarzyna Jaworska
Department of Labour Law and Welfare Law, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0018-2775
Right to Maternity Benefit After Termination of Compulsory Sickness Insurance vs. Being Covered by Voluntary Sickness Insurance. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour and Social Security Chamber of 10 July 2019, III UK 191/18
The commented judgment of the Supreme Court concerns extended protection under sickness insurance and, more specifically, the right to maternity benefit after termination of the employment contract. This judgment unambiguously confirms that Article 177(4) of the Labour Code extends the protection function of labour law to social security law. Moreover, it also determines that in the case of overlap of compulsory insurance by virtue of being an employee and voluntary insurance by virtue of pursuing business activity, the employment related insurance takes precedence. Therefore, if an employment contract with a pregnant woman is terminated due to bankruptcy or liquidation of the employer, the employee is entitled to a maternity benefit under Article 30 of the Act on Pecuniary Benefits from Social Security in Case of Sickness and Maternity.
Keywords: parenthood, employment protection, maternity benefit, social security, employer’s liquidation
Bibliografia / References
Lasocki T., Zasada równości płci w dostępie do zasiłku macierzyńskiego, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2011/6.
Salwa Z., Funkcje prawa pracy [w:] System Prawa Pracy, Tom I, Część Ogólna, red. K.W. Baran, Warszawa 2017.
Stopka K., O przedłużonej ochronie w ubezpieczeniu chorobowym, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2020/9.
dr Jakub Litowski
sędzia Sądu Okręgowego w Toruniu, Polska
Brak prawa do rekompensaty z uwagi na nabycie uprawnienia do wcześniejszej emerytury. Glosa do postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 maja 2021 r., II USK 112/21
W glosowanym postanowieniu Sąd Najwyższy po raz kolejny zajął się kwestią zakresu przesłanki negatywnej prawa do rekompensaty, jaką stanowi okoliczność nabycia uprawnienia do tzw. wcześniejszej emerytury. Dokonana przez Sąd Najwyższy wykładnia wybranych przepisów ustawy o emeryturach pomostowych oparta wyłącznie na literalnym ich odczytaniu, zawiera ścieśniającą propozycję interpretacji omawianego zagadnienia, ograniczającą ją wyłącznie do emerytury nabywanej z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. W glosie przedstawiono odmienny, znacznie szerszy sposób ujęcia spornej przesłanki, uwzględniający – obok analizy semantycznej treści przepisów – także ich systemowy oraz funkcjonalny aspekt. Za kluczowe kryterium uznano metodę obliczania emerytury, przeciwstawiając świadczeniu nabywanemu w systemie zdefiniowanej składki drugi rodzaj emerytury, obliczany według formuły zdefiniowanego świadczenia i obejmujący również emerytury wcześniejsze przysługujące nie tylko z tytułu szczególnych warunków lub charakteru pracy.
Słowa kluczowe: ubezpieczenia społeczne, rekompensata, wcześniejsza emerytura, praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, kapitał początkowy
dr Jakub Litowski
judge of the Regional Court in Torun, Poland
No Right to Compensation Due to Acquiring the Right to Early Retirement. Commentary on Decision of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 5 May 2021, II USK 112/21
In the commented decision, the Supreme Court once again dealt with the scope of the negative condition for the right to compensation, which condition consists in the fact of acquiring the right to the so-called early retirement. The Supreme Court's interpretation of selected provisions of the Act on Bridging Pensions, based solely on their literal reading, contains a restrictive interpretation of the discussed issue, limiting it only to the retirement pension acquired for work in special conditions or work of a special nature. The commentary presents a different, much broader approach to the disputed condition, taking into account – apart from a semantic analysis of the content of the provisions – also their systemic and functional aspect. The key criterion was the method of calculating the old-age pension by contrasting the other type of pension with the benefit acquired under the defined contribution scheme, calculated according to the defined benefit formula and also covering early retirement pensions not only due to special conditions or nature of the work.
Keywords: social security, compensation, early retirement, work in special conditions or of a special nature, initial capital
Bibliografia / References
Antonów K., Babińska-Górecka R., Bartnicki M., Gajewski S., Suchacki B., Zieleniecki M., Komentarz do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych [w:] Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Komentarz do trzech ustaw emerytalnych, red. K. Antonów, LEX 2019.
Karkowska D., Nerka A., Pozycja płatnika składek w ubezpieczeniu społecznym i zdrowotnym, LEX 2007.
Michał Szudrowicz
student V roku, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2888-4795
Prawo pomocy a zażalenia, przy sporządzaniu których nie obowiązuje przymus adwokacko-radcowski. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 grudnia 2021 r., II OZ 883/21
W glosowanym postanowieniu Naczelny Sąd Administracyjny zajął nietrafne stanowisko, kierując się formalizmem procesowym, co poskutkowało brakiem pełnej realizacji prawa pomocy. Rygorystyczna interpretacja przepisu art. 177 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, oparta na usprawnieniu postępowania, z pominięciem trudnej sytuacji strony korzystającej z nieodpłatnej pomocy profesjonalnego pełnomocnika, zdaje się odbiegać od pierwotnych założeń ustawodawcy. Przedstawiony pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego oddziałuje niekorzystnie nie tylko na podmiot korzystający z prawa pomocy, mającego swoje źródła w regulacjach konstytucyjnych, lecz także na cały wymiar sprawiedliwości, poprzez zmniejszenie społecznego zaufania do sądów.
Słowa kluczowe: prawo do sądu, skarga kasacyjna, zażalenie, prawo pomocy, przymus adwokacko-radcowski, odpowiednie stosowanie przepisów prawa
Michał Szudrowicz
5th year student, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2888-4795
Right to Legal Aid in the Context of Appeals Which Can Be Drafted by Non-Lawyers. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 14 December 2021, II OZ 883/21
In the commented decision, the Supreme Administrative Court expressed a mistaken view, being guided by procedural formalism, which lead to failure to fully implement the right to legal aid. The strict interpretation of the provision of Article 177(3) of the Law on Proceedings before Administrative Courts, aimed at streamlining of proceedings, while disregarding for the difficult situation of a party relying on free assistance of a professional attorney, seems to deviate from the legislator's original intentions. The presented view of the Supreme Administrative Court adversely affects not only the entity benefiting from the right to assistance, which right is rooted in constitutional regulations, but also the entire justice system by eroding public confidence in courts.
Keywords: right to a fair trial, cassation appeal, appeal against an administrative decision, right to legal aid, requirement of representation by a lawyer, application of provisions of law mutatis mutandis
Bibliografia / References
Cieślak S., Formalizm postępowania cywilnego, Warszawa 2008.
Grzymisławska-Cybulska M., Prawo pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym jako element realizacji prawa do sądu, Warszawa 2013.
Knysiak-Sudyka H., Skarga i skarga kasacyjna w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 2021.
Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3.
Piątek W., Zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego. Zasady ogólne postępowania administracyjnego. Tom II. Część 2, red. J.P. Tarno, W. Piątek, Warszawa 2018.
Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011.
Zimmermann J., Prawo do sądu w prawie administracyjnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006/2.
dr hab. Jan Chmielewski, prof. ALK
Katedra Prawa Administracyjnego i Publicznego Gospodarczego, Kolegium Prawa, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5818-7339
Nieodstępowanie przez organy administracji publicznej od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym (art. 8 § 2 k.p.a.). Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 maja 2021 r., I OSK 252/21
Komentowany wyrok dotyczy budzącej spory interpretacyjne zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań (tzw. zasady konsekwencji) wyrażonej w art. 8 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.). W glosie nakreślono wzajemne relacje (powiązania) zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań z uregulowaną w art. 8 § 1 k.p.a. zasadą budzenia zaufania, jak również przesłanki stosowania omawianej zasady ogólnej. W szczególności starano się wskazać in abstracto moment, od którego można mówić o istniejącej utrwalonej praktyce rozstrzygania spraw, a także przesądzono, czy chodzi o praktykę rozstrzygania spraw tego samego rodzaju przez jeden, czy przez różne pod względem właściwości miejscowej organy administracyjne. Przeprowadzone rozważania stanowią głos w dyskusji poświęconej problemom, które narosły wokół zasady uzasadnionych oczekiwań.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, świadczenie „dobry start”, zasada konsekwencji, zasada budzenia zaufania, pewność prawa, ochrona uzasadnionych oczekiwań
dr hab. Jan Chmielewski, professor of the Kozminski University in Warsaw
Chair of Administrative and Public Economic Law, College of Law, Kozminski University in Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5818-7339
Public Administrative Authorities Failure to Deviate from the Established Practice of Deciding Cases with the Same Facts and Legal Circumstances (Article 8(2) of the Code of Administrative Procedure). Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 28 May 2021, I OSK 252/21
The commented judgment relates to the principle of protection of legitimate expectations (so-called principle of consistency), expressed in Article 8(2) of the Code of Administrative Procedure (CAP), which principle gives rise to interpretation disputes. The commentary outlines the mutual relations (links) between the principle of protection of legitimate expectations with the principle of inspiring trust, regulated in Article 8(1) CAP, as well as conditions for applying general principle in question. In particular, an attempt is made to indicate in abstracto the point in time from which it is possible to speak of an existing established practice of deciding cases, as well as to determine whether it is a practice whereby cases of the same type are decided by a single administrative authority or by administrative authorities having different local jurisdictions. The presented reflections provide a voice in the discussion about problems that have appeared around the principle of legitimate expectations.
Keywords: administrative procedure, ‘good start’ benefit, principle of consistency, principle of inspiring trust, legal certainty, protection of legitimate expectations
Bibliografia / References
Arnull A., The European Union and its Court of Justices, Oxford 2006.
De Ambrosis Vigna A., The Principle of Legitimate Expectations and the Protection of Trust in the Polish Administrative Law, „Białostockie Studia Prawnicze” 2018/2.
Kijowski D.R., Budnik A., Zasada ochrony słusznych oczekiwań w prawie administracyjnym w świetle art. 8 k.p.a. [w:] Prawo administracyjne dziś i jutro, red. J. Jagielski, M. Wierzbowski, Warszawa 2018.
Knysiak-Sudyka H. [w:] A. Cebera, J. G. Firlus, A. Golęba, T. Kiełkowski, K. Klonowski, M. Romańska, H. Knysiak-Sudyka, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, LEX 2019.
Lemańska J., Uzasadnione oczekiwania w perspektywie prawa krajowego i regulacji europejskich, Warszawa 2016.
Łuczak K., Przesłanka utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw przez organy administracji publicznej. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 maja 2021 r., I OSK 252/21, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/5.
Piątek W., Zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej [w:] System prawa administracyjnego procesowego, red. nacz. G. Łaszczyca, A. Matan, Zasady ogólne postępowania administracyjnego. Tom II. Część 2, red. nauk. J.P. Tarno, W. Piątek, Warszawa 2018.
Prus Ł., Ochrona uzasadnionych oczekiwań jednostki jako zasada ogólna europejskiego prawa administracyjnego, Wrocław 2018.
Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, LEX 2022.
Schønberg S., Legitimate Expectations in Administrative Law, Oxford 2000.
Thomas R., Legitimate Expectations and Proportionality in Administrative Law, Oxford – Portland Oregon 2000.
Wegner J. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. W. Chróścielewski, Z. Kmieciak, LEX 2019.
Wróbel A. [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2022.
Zimmermann J., Aksjomaty postępowania administracyjnego, Warszawa 2017.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2020.
dr hab. Grzegorz Matusik
adiunkt, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8699-4760
Dopuszczalność ograniczenia na podstawie art. 124 u.g.n. własności nieruchomości, na której nie posadowiono urządzeń przesyłowych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 lutego 2021 r., I OSK 2246/20
W glosie zaaprobowano kluczowe tezy wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, ale poczyniono krytyczne zastrzeżenia co do szczegółowych aspektów ich stosowania w praktyce. Sąd ten trafnie przyjmuje, że decyzja z art. 124 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami może zostać wydana w odniesieniu do nieruchomości gruntowej, na której nie zostały posadowione urządzenia przesyłowe. Doprecyzowania wymagają jednak pojęcia „pasów” i „stref”, które mają być w tej decyzji wyznaczone. Słusznie Naczelny Sąd Administracyjny przyjmuje, że decyzja ta prowadzi do nabycia trwałego tytułu prawnego do nieruchomości przez przedsiębiorcę przesyłowego, choć brak jasności, jak kwalifikować ten tytuł w świetle prawa prywatnego. Uzyskanie tej decyzji nie wyklucza w pewnych przypadkach ustanowienia służebności przesyłu na tej samej nieruchomości.
Słowa kluczowe: ograniczenie własności, wywłaszczenie, urządzenia przesyłowe, służebność przesyłu
dr hab. Grzegorz Matusik
assistant professor, Institute of Law, Faculty of Law and Administration, University of Silesia in Katowice, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8699-4760
The Admissibility of Restricting Under Article 124 of the Act on Property Management the Ownership of Real Property on Which Transmission Facilities Have Not Been Installed. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 24 February 2019, I OSK 2246/20
The commentary approves the most important statements of the Supreme Administrative Court’s judgement. However, many critical comments are made about the minutiae of their practical application. The Court correctly ruled that a decision on ‘minor expropriation’ (Article 124 of the Real Estate Management Act) should be issued also for a parcel of land on which transmission devices were not placed. However, it is strongly recommended that the notion of ‘technological lanes’ and ‘zones’ located nearby the transmission devices should be further clarified. The Court also correctly holds that a decision on ‘minor expropriation’ grants permanent legal title to the land to the transmission enterprise. However, it is unclear how this title should be classified under private law. In specific cases, it is possible to establish the transmission easement on the same land which was covered by ‘minor expropriation’.
Keywords: ownership limitations, expropriation, transmission devices, transmission easement
Bibliografia / References
Balwicka-Szczyrba M., Korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorców przesyłowych – właścicieli urządzeń przesyłowych, Warszawa 2015.
Barańska K., Ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości – treść, zakres i charakter prawny zezwolenia, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2016/4.
Bieniek G., Z problematyki stosowania art. 49 k.c., „Nowy Przegląd Notarialny” 2003/1.
Brudziński M., Intertemporalny wymiar obowiązywania decyzji administracyjnych na przykładzie decyzji ustanawiającej tzw. publiczną służebność przesyłu w kontekście problematyki zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2015/4.
Habryn-Chojnacka E., Służebność przesyłu a decyzja administracyjna o tzw. częściowym wywłaszczeniu, „Studia Prawa Prywatnego” 2021/3.
Matusik G., Własność urządzeń przesyłowych a prawa do gruntu, Warszawa 2013.
Matusik G. [w:] Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, red. S. Kalus, Warszawa 2012.
Nikiforów A., Oznaczenie terminu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2018/1.
Nikiforów A., Treść operatu szacunkowego na potrzeby ustalenia odszkodowania za szkody spowodowane ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości, „Nowe Zeszyty Samorządowe” 2018/3.
Pracka M., Przesłanki uzyskania publicznoprawnego tytułu do korzystania z nieruchomości w trybie art. 124 u.g.n., „Nieruchomości@” 2021/V.
Rakoczy B., Glosa do uchwały SN z 6.06.2014 r., III CZP 107/13, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2016/6.
Romańska M., Legitymacja do dochodzenia odszkodowań za ograniczenie prawa własności nieruchomości przez posadowienie na niej urządzeń przesyłowych i przedawnienie tych roszczeń. Glosa do uchwały NSA z 22.02.2021 r., I OPS 1/20, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2022/1.
Stawicka E., Czy zarzuty natury dowodowej mogą się okazać szczególnie skuteczne przy zaskarżaniu decyzji ograniczających sposób korzystania z nieruchomości w trybie art. 124 u.g.n., „Palestra” 2021/1–2.
Strzępek Ł., Glosa do uchwały SN z 6.06.2014 r., III CZP 107/13, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2015/9.
Tomaszewski K., Charakter prawny ograniczenia prawa własności nieruchomości, określonego w art. 124 u.g.n., „Rejent” 2013/4.
Warciński M., Wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej, „Państwo i Prawo” 2010/7.
Zrałek J., Glosa do uchwały SN z 20.01.2010 r., III CZP 116/09, „Monitor Prawniczy” 2011/4.
Tomasz Kosicki
doktorant, Zakład Prawa Administracyjnego, Instytut Nauk Prawnych, Polska Akademia Nauk. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1831-3251
Obowiązki informacyjne organów dotyczące zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania oraz prawo strony do cofnięcia złożonego oświadczenia. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 września 2019 r., III SA/Gl 564/19
W glosie dokonano analizy prawidłowości argumentacji przedstawionej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, a związanej z instytucją zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania w postępowaniu administracyjnym, która budzi istotne problemy interpretacyjne w doktrynie i judykaturze. Za trafne uznano spostrzeżenia odnoszące się do obowiązku informacyjnego organów administracji publicznej, a zwłaszcza konieczności pouczenia strony postępowania, że złożone oświadczenie pozbawia ją prawa do sądu administracyjnego. Podzielono również pogląd dopuszczający cofnięcie złożonego oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania przed upływem terminu do wniesienia odwołania do decyzji administracyjnej. W glosie zwrócono również uwagę na niejednolitość poglądów co do sposobu cofnięcia oświadczenia. Pierwszy z nich wskazuje, że owo wycofanie może nastąpić poprzez złożenie odrębnego oświadczenia (wniosku). Drugi zaś dopuszcza zawarcie w treści odwołania oświadczenia cofającego zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, prawo do odwołania, zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania, cofnięcie oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania
Tomasz Kosicki
PhD student, Department of Administrative Law, Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1831-3251
Authorities’ Information Duties Concerning Waiver of the Right of Appeal and Party's Right to Withdraw a Submitted Declaration. Commentary on Judgment of the Provincial Administrative Court in Gliwice of 18 September 2019, III SA/Gl 564/19
The present commentary analyses the correctness of argumentation used by the Provincial Administrative Court in Gliwice, in respect of the topic of waiving the right to lodge an appeal in administrative proceedings, a legal institution that causes significant interpretation problems in legal scholarship and in case law. Observations relating to the information duty of the public administration authorities and, in particular, the need to instruct a party to the proceedings that the submitted declaration deprives them of their right of recourse to an administrative court were considered pertinent. The commentator also shares the view that it is permissible to revoke a declaration on waiving the right to appeal before the time limit for appealing an administrative decision has expired. The commentary also notes the diversity of views on how to revoke a declaration. According to one view such revocation can take the form of submitting another declaration (application). The other one permits a declaration revoking the waiver of the right of appeal to be included in the body of the appeal.
Keywords: administrative procedure, right of appeal, waiver of the right of appeal, revocation of declaration on waiver of the right of appeal
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2021.
Gacek P., Zasada dwuinstancyjności postepowania a zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/10.
Jakimowicz W., O normatywnej konstrukcji zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania od decyzji administracyjnej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/9.
Jaśkowska M., Wilbrandt-Gotowicz M., Wróbel A., Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2021.
Kijowski D.R., Założenia i skutki nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego z 2017 r. Zagadnienia wybrane, Białystok 2020.
Knysiak-Molczyk H., Granice prawa do informacji w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, Warszawa 2013.
Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, LEX 2018.
Kodeks postępowania administracyjnego, t. I, Komentarz do art. 1–60, red. M. Karpiuk, P. Krzykowski, A. Skóra, Olsztyn 2020.
Kowalski M., Zrzeczenie się prawa do odwołania przez stronę postępowania administracyjnego. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 sierpnia 2019 r., II OSK 873/19, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020/6.
Piątek W., Cofnięcie oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 sierpnia 2019 r., II OSK 873/19, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020/11.
Piątek W., Zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania w ogólnym postępowaniu administracyjnym, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2019/5.
Postępowanie odwoławcze w ogólnym postępowaniu administracyjnym, t. I, Odwołanie w ogólnym postepowaniu administracyjnym. Przebieg postępowania odwoławczego, red. M. Bogusz, Gdańsk 2019.
Skóra A., Cofnięcie oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 grudnia 2018 r., IV SA/Wa 2917/18 (glosa aprobująca) [w:] Glosator Warmiński. Olsztyńskie miniatury z zagadnień stosowania prawa, red. W. Cieślak, J.J. Zięty, M. Romańczuk-Grącka, Olsztyn 2021.
Sokolnicka M., Wybrane problemy regulacji nowego uprawnienia strony do zrzeczenia się prawa odwołania – Glosa do wyroku WSA w Warszawie z 23 października 2019 r. (II SA/Wa 605/19) [w:] Kodeks postępowania administracyjnego w latach 2017-2019, red. M. Błachucki, G. Sibiga, Warszawa 2020.
Szlingiert D., Dopuszczalność wniesienia odwołania lub złożenia oświadczenia o zrzeczeniu się tego prawa w dniu doręczenia decyzji. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 kwietnia 2018 r., IV SA/Gl 24/18, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020/5.
Zimmermann J., Kilka refleksji o nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2017/8.
