Konstytucyjna ochrona przed dezintegracją finansów publicznychProf. dr hab. Teresa Dębowska-Romanowska
Uniwersytet Łódzki
Konstytucyjna ochrona przed dezintegracją finansów publicznych
Artykuł omawia rygory zawarte w art. 219, ust. 1, 3, 4 Konstytucji RP, zapobiegające dezintegracji zarządzania państwem poprzez finanse publiczne oraz dezintegracji zarządzania samymi finansami publicznymi. Przeciwdziałaniu tej dezintegracji, będącej wielkim zagrożeniem dla demokracji z powodu braku jawności wyborów politycznych, co do celów i sposobów finansowania zadań publicznych jest konsolidacja tych finansów za pomocą ustawy budżetowej zdefiniowanej co do zakresu treści i budowy przez art. 219 Konstytucji. Z artykułu tego wynika zakaz istnienia innych niż ustawa budżetowa (ustawa o prowizorium budżetowym lub odpowiednio projektów tych ustaw) aktów planistycznych konkurencyjnych względem tej ustawy lub ją zastępujących. Tylko te akty planistyczne wymienione w art. 219 mogą być podstawą prowadzenia gospodarki finansowej państwa, tzn. zarządzania państwem za pomocą finansów publicznych.
Słowa kluczowe: Konstytucja, Trybunał Konstytucyjny, budżet, rozkład finansów państwa, zarządzanie finansami, demokracja, ustawa budżetowa państwa
Constitutional Protection Against Disintegration of Public Finances
The article discusses the requirements of Article 219(1), (3) and (4) of the Constitution of the Republic of Poland, which prevent the disintegration of the management of the state through public finances and the disintegration of the management of public finances themselves. This disintegration, which poses a great threat to democracy due to the lack of transparency of political choices as to the aims and means of financing public tasks, is counteracted by the consolidation of these finances by means of a state budget act, whose contents and construction are defined in Article 219 of the Constitution. This article prohibits any other financial planning acts other than the state budget act (the provisional state budget act or the bills which might become these acts, as appropriate) competing with or replacing this Act. Only the financial planning acts listed in Article 219 can be the basis for the financial management of the state, i.e., the management of the state through public finances.
Keywords: Constitution, Constitutional Tribunal, budget, disintegration of state finances, financial management, democracy, state budget act
Bibliografia
Dębowska-Romanowska T., [w:] Konstytucja RP, t. II, Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
Dębowska-Romanowska T., Kilka uwag o istocie i charakterze prawnym konstytucyjnych (ustrojowych) restrykcji finansowych, [w:] Konstytucja, rząd, parlament. Księga jubileuszowa Profesora Jerzego Ciemniewskiego, red. P. Radziewicz. J. Wawrzyniak, Warszawa 2014
Dębowska-Romanowska T., Realizacja jedności i powszechności w ustawie budżetowej, Warszawa 1982
Grabowski A., Konstytucja RP jako lex superior względem prawa ustawowego (w ramach sądowego stosowania prawa), PiP 2022, nr 10
Kuca G., Problem deprecjonowania budżetu państwa, PiP 2022, nr 10
Pest P., Równoważenie się władzy ustawodawczej i władzy wykonawczej w procedurze tworzenia i uchwalania budżetu w Stanach Zjednoczonych Ameryki i Rzeczypospolitej Polskiej, Wrocław 2019
Prof. dr hab. Monika Całkiewicz
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Groźba karalna po nowemu (jak poszerzać penalizację, by ją zawęzić?)
Zmiany jakich ustawodawca dokonuje w prawie karnym objęły także przepis penalizujący groźbę karalną. Uzasadniając nowelizację wskazano, że ma ona na celu zapewnienie ochrony osób, którym sprawca co prawda bezpośrednio nie grozi, lecz groźba i tak do nich dociera. W założeniu zatem – nowy przepis miał obejmować więcej zachowań sprawcy. Okazuje się jednak, że zarówno w literaturze przedmiotu jak i orzecznictwie od lat funkcjonowała koncepcja groźby pośredniej, co zdaje się ustawodawca pominął. Paradoksalnie wydaje się, że poprzez teoretycznie niewielką zmianę treści przepisu – dyspozycja art. 190 § 1 kk została zawężona i nie obejmuje już tych samych zachowań sprawców.
Słowa kluczowe: groźba karalna, art. 190 kk, nowelizacja kodeksu karnego, groźba pośrednia
A New Criminal Threat. How to Widen Penalization in Order to Narrow It Down
The amendments made by the legislator in criminal law also covered the article penalizing criminal threats. The justification for the amendment indicated that the change was aimed at ensuring protection of people who are not directly threatened by the perpetrator, but whom the threat reaches anyway. The intention was that the new provision would cover more of the perpetrator's acts. However, it appears that both in subject literature and in case law, the concept of an indirect threat has been around for years, which the legislator seems to have overlooked. Paradoxically, it seems that by a minor change of the provision’s contents, the disposition of Article 190(1) of the Polish Criminal Code has been narrowed and no longer covers the same acts of perpetrators.
Keywords: criminal threat, Article 190 of the Criminal Code, amendments to the Criminal Code, indirect threat
Bibliografia
Andrejew I., Kubicki L., Waszczyński J. (red.), System Prawa Karnego, t. IV, cz. 2, Wrocław 1989
Andrejew I., Świda W., Wolter W., Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973
Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1977
Daszkiewicz-Paluszyńska K., Groźba w polskim prawie karnym, Warszawa 1958
Filar M., Przestępstwa przeciwko wolności, [w:] Nowa kodyfikacja karna. Kodeks karny. Krótkie komentarze, z. 18, Warszawa 1998
Filar M., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. O. Górniok, Warszawa 2004
Górniok O., [w:] O. Górniok, S. Hoc, M. Kalitowski, S. Przyjemski, Z. Sienkiewicz, J. Szumski, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, Kodeks karny. Komentarz, Gdańsk 2002/2003
Kozłowska-Kalisz P., Groźba karalna, [w:] Przestępstwa przeciwko wolności, red. M. Mozgawa, Lublin 2020
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1932
Nazar-Gutowska K., Pojęcie i rodzaje groźby w prawie karnym i innych działach prawa stosowanego, Przegląd Sądowy 2007, nr 9
Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego, Kraków 1936
Siewierski M., Kodeks karny i prawo o wykroczeniach. Komentarz, Warszawa 1958
Warylewski J. (red.), System Prawa Karnego, t. 10, Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, Warszawa 2016
Waszczyński J., [w:] Prawo karne w zarysie. Część szczególna, red. J. Waszczyński, Łódź 1981
Wojciechowska J., [w:] J. Wojciechowska, B. Kunicka-Michalska, Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia i wyznania, wolności seksualnej i obyczajności oraz czci i nietykalności cielesnej. Rozdziały XXIII, XXIV, XXV i XXVII Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 2001
Zoll A., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do art. 117–277 Kodeksu karnego, red. A. Zoll, Kraków 1999
Dr Katarzyna Kos
Kraków
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym
Artykuł dotyczy roli Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym. Po pierwsze, analizuje wpływ Karty na rozumienie konstytucyjnych praw i wolności. Okazuje się, że wpływ ten jest raczej niewielki. Trybunał wprowadził zawarte w Karcie prawo do dobrej administracji jako prawo konstytucyjne, choć nie jest ono zapisane w Konstytucji. Pozostałe dostrzeżone przez Trybunał różnice pomiędzy postanowieniami Karty i Konstytucji nie wpłynęły na rozszerzenie katalogu praw konstytucyjnych. Artykuł analizuje stanowisko przeciwne do zajmowanego przez Trybunał. Po drugie, artkuł odpowiada na pytanie, czy Karta może stanowić wzorzec kontroli w postępowaniu przed Trybunałem. Choć problem ten był wielokrotnie poruszany przed 2016 rokiem, dopiero Trybunał powołany po 2016 roku sformułował swoje stanowisko na ten temat. Główną przeszkodą w uczynieniu Karty wzorcem kontroli jest fakt, że formalnie nie jest to ratyfikowana umowa międzynarodowa. Twierdzę, że ze względu na specyficzny status Karty warto rozważyć nowelizację Konstytucji mającą na celu podniesienie standardów kontroli Karty.
Słowa kluczowe: Karta Praw Podstawowych, Trybunał Konstytucyjny, wzorzec kontroli, prawo do dobrej administracji
The Charter of Fundamental Rights of the European Union in the proceedings before the Constitutional Tribunal
The article concerns the possible role of the Charter of Fundamental Rights of the European Union in the proceedings before the Constitutional Tribunal and discusses its so-far usefulness in the adjudication of the Polish constitutional court. Firstly, it analyses the influence of the Charter on understanding constitutional rights and freedoms. It occurs that this influence is rather not significant. On the other hand, the Tribunal introduced the Charter’s right to good administration as a constitutional right, despite it is not enshrined in the Constitution. Other differences between the provisions of the Charter and the Constitution noticed by the Tribunal have not effected the extension of the catalog of constitutional rights. The article considers the source of the different attitudes of the Tribunal to this issue. Secondly, it is analysed, whether the Charter may be the standard of control in the proceedings before the Tribunal. Although this problem was raised many times before 2016, barely the Tribunal appointed after 2016 formulated its view on this topic. The main obstacle to making the Charter standard of control is the fact that formally it is not a ratified international agreement. I argue that because of the specific status of the Charter it is worth considering an amendment of the Constitution to enhance the standards of control on the Charter.
Keywords: Charter of Fundamental Rights, Constitutional Tribunal, standard of review, right to good administration
Bibliografia
Balicki R., Zagadnienie „rozdziału europejskiego” w Konstytucji RP – uwagi de lege ferenda, [w:] Zasada pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej w praktyce działania organów władzy publicznej, red. M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska, Wrocław 2015
Berramdane A., Stosowanie Karty Praw Podstawowych przez sądy, Europejski Przegląd Sądowy 2016, nr 8
Bień-Kacała A., Konstytucjonalizm nieliberalny w Polsce po 2015 roku, [w:] Sądownictwo konstytucyjne. Teoria i praktyka, t. 3, red. M. Granat, Warszawa 2020
Florczak-Wątor M., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań 2006
Florczak-Wątor M., Czarny P. (red.), Oddziaływanie sądu konstytucyjnego na porządek prawny Austrii, Niemiec i Polski, Kraków 2019
Holocher J., Pach M., Argument prawnoporównawczy, [w:] Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, Kraków 2021
Jaśkowski M., Konsekwencje prawne Protokołu nr 30 w sprawie stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej do Polski i Zjednoczonego Królestwa, Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych 2013, vol. 40, nr 4
Jóźwicki W., Ochrona wyższego niż unijny konstytucyjnego standardu prawa jednostki i tożsamości konstytucyjnej RP. Trybunał Konstytucyjny a Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej: ku sekwencji a nie hierarchii orzekania, Poznań 2019
Kos K., [w:] Oddziaływanie sądu konstytucyjnego na porządek prawny Austrii, Niemiec i Polski, red. M. Florczak-Wątor, P. Czarny, Kraków 2019
Kustra A., „Euronowelizacja” w projektach ustaw o zmianie Konstytucji RP. Próba oceny, Przegląd Sejmowy 2011, nr 3
Kustra-Rogatka A., Hamuľák O., Keeping safe distance: chapters from randomised (non)application of the EU Charter of Fundamental Rights before Polish Constitutional Tribunal, Baltic Journal of European Studies Tallinn University of Technology 2019, vol. 9 nr 4
Mączyński A., Podkowik J., [w:] Konstytucja RP, t. 2, Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
Pyziak-Szafnicka M., Karta Praw Podstawowych UE w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Europejski Przegląd Sądowy 2016, nr 8
Szumiło-Kulczycka D., Kozub-Ciembroniewicz K., Konsekwencje uchybień w obsadzie TK (uwagi na tle orzeczenia w sprawie K 1/20), PiP 2021, nr 8
Wyrozumska A., Znaczenie prawne zmiany statusu Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w Traktacie Lizbońskim oraz Protokołu polsko-brytyjskiego, Przegląd Sejmowy 2008, nr 2
Wróbel A., uwaga do art. 51, [w:] Karta Praw Podstawowych UE. Komentarz, red. A. Wróbel, Warszawa 2020
Wróblewski M., Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej w polskim sądownictwie – problemy i wyzwania, Krajowa Rada Sądownictwa 2015, nr 2.
Prof. dr hab. Marek Mrówczyński
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
O pojęciu postępowania upadłościowego w obliczu zmian ustawodawczych
Artykuł poświęcony jest zbadaniu aktualności dotychczasowych definicji postępowania upadłościowego. Potrzeba takiej analizy związana jest z ewolucją polskiej regulacji z zakresu prawa upadłościowego. Przedmiotem zainteresowania jest stan od wejścia w życie ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze z 2003 r. ze szczególnym uwzględnieniem stopniowo wprowadzanych do ustawodawstwa rozwiązań dotyczących niewypłacalności osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Obecnie upadłość może sprowadzać się do samego tylko oddłużenia. To doprowadziło autora do wniosku, że te definicje postępowania upadłościowego, dla których fundamentem jest tradycyjne rozumienie upadłości w zasadzie utraciły aktualność. Z rozważań płynie też inny wniosek, który związany jest z tym, że elementem niedawnych zmian ustawodawczych było też włączenie do prawa upadłościowego regulacji mechanizmów ściśle restrukturyzacyjnych, niewiążących się z ogłoszeniem upadłości, a dotyczących osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Słowa kluczowe: upadłość, niewypłacalność, postępowanie upadłościowe, sprawa upadłościowa, upadły, dłużnik, wierzyciel, oddłużenie, układ, restrukturyzacja
On the Concept of Insolvency Proceedings in the Face of Legislative Amendments
The article examines the validity of existing definitions of insolvency proceedings. The need for such an analysis is related to the evolution of the Polish insolvency law regulation. The subject of focus is the state of affairs since the entry into force of the Insolvency and Reorganisation Act 2003, with particular emphasis on the solutions gradually introduced into legislation regarding the bankruptcy of individuals not engaged in business activity. At present, insolvency can amount to mere debt relief. This has led the author to conclude that those definitions of insolvency proceedings for which the traditional understanding of insolvency is the foundation have essentially become obsolete. There is also another conclusion to be drawn from the discussion, which is related to the fact that part of the recent legislative amendments was also the inclusion in the insolvency law of the regulation of strictly restructuring mechanisms, not involving a declaration of bankruptcy, concerning individuals not engaged in business activity.
Keywords: insolvency, inability to pay debts, insolvency proceedings, insolvency case, insolvent, debtor, creditor, debt relief, debt arrangement, restructuring
Bibliografia
Adamus R., Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2016
Adamus R., Oddłużenie w upadłości konsumenckiej i układzie konsumenckim, Warszawa 2020
Allerhand M., Upadłość przy jednym wierzycielu, Polski Proces Cywilny 1935, nr 3–4
Allerhand M., Prawo upadłościowe. Prawo o postępowaniu układowym. Komentarz, t. I, Warszawa 1937
Bieniak M., Środki zaskarżenia w postępowaniu upadłościowym i naprawczym, Warszawa 2007
Breuer W., Insolvenzrecht. Eine Einführung, München 2011
Brol J., Prawo upadłościowe w świetle praktyki sądowej, Warszawa 1995
Broniewcz W., Marciniak A., Kunicki I., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2020
Buber O., Polskie prawo upadłościowe, Warszawa 1936
Cieślak S., Formalizm postępowania cywilnego, Warszawa 2008
Cieślak S., Powiązania wewnątrzsystemowe pomiędzy postępowaniem upadłościowym oraz innymi rodzajami postępowania cywilnego, [w:] Proces cywilny. Nauka – kodyfikacja – praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, red. P. Grzegorczyk, K. Knoppek, M. Walasik, Warszawa 2012
Cieślak S., Powiązania wewnątrzsystemowe w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2013
Feliga P., Zakaz egzekucji singularnej w upadłości likwidacyjnej w prawie polskim i niemieckim (wybrane problemy), [w:] W poszukiwaniu prawa dobrego i sprawiedliwego. Księga pamiątkowa ku czci Jana Tredera, red. K. Lubiński, Warszawa 2013
Flaga-Gieruszyńska K., Prawo upadłościowe i naprawcze, Warszawa 2012
Gurgul S., Prawo upadłościowe i układowe. Komentarz, Warszawa 2003
Gurgul S., Układ w postępowaniu upadłościowym a zmiany podmiotowe zobowiązania, Monitor Prawniczy 2008, nr 18
Harla A.G., Syndyk masy upadłości w polskim prawie cywilnym (materialnym i procesowym), Warszawa 2007
Hrycaj A., Syndyk masy upadłości, Poznań 2006
Hrycaj A., Oddłużenie upadłego konsumenta a brak zgłoszeń wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, Monitor Prawniczy 2016, nr 2
Hrycaj A., Prawo i postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, Warszawa 2020
Hryniewiecki J., Krótki zarys polskiego prawa upadłościowego, Poznań 1939
Jakubecki A., Zedler F., Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2010
Jankowski J., Przebieg postępowania egzekucyjnego, upadłościowego i układowego. Struktura postępowań w ujęciu dynamicznym, Kraków 1999
Jochemczyk B., Zawarcie i zatwierdzenie układu w postępowaniu upadłościowym, Warszawa 2011
Kalicińska K., Wierzytelność w postępowaniu upadłościowym, Kraków 1998
Keay A. Boraine A., Burdette D., Preferential Debts in Corporate Insolvency. A Comparative Study, Insolvency and Restructuring International 2001, nr 10
Korzan K., Stanowisko prawne syndyka masy upadłości i jego kwalifikacje, Przegląd Prawa Handlowego 1993, nr 5
Kruczalak-Jankowska J., Ogłoszenie upadłości. Skutki dotyczące zobowiązań w krajowym i transgranicznym postępowaniu upadłościowym, Warszawa 2010
Machowska A. (red.), Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe. Zagadnienia praktyczne, Warszawa 2016
Machowska A., Zmiany w prawie upadłościowym wprowadzone ustawą z 30.8.2019 r. – cz. 1, Monitor Prawniczy 2020, nr 15
Machowska A., Zmiany w prawie upadłościowym wprowadzone ustawą z 30.8.2019 r. – cz. 2, Monitor Prawniczy 2020, nr 16
Michalak-Abram K., Zagadnienie europeizacji postępowania oddłużeniowego osób fizycznych, Warszawa 2018
Mrówczyński M., Postępowanie nieprocesowe w sprawach zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, Warszawa 2012
Mrówczyński M., Uczestnicy postępowania upadłościowego, Warszawa 2019
Mrówczyński M., Nowe postępowanie dotyczące niewypłacalności: postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, [w:] Prawo publiczne wobec aktualnych problemów społecznych i gospodarczych, red. M. Mrówczyński, T. Knepka, Bydgoszcz 2020
Mrówczyński M., Zasadnicze cechy nowego modelu postępowań dotyczących niewypłacalności dłużnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, Studia Iuridica Toruniensia 2020, t. 26
Pannert M., Wpływ upadłości likwidacyjnej na wykonanie zobowiązań z umów wzajemnych, Warszawa 2010
Smid S., Handbuch Insolvenzrecht, Berlin–Boston 2012
Sobkowski J., Istota i znaczenie upadłości w polskim systemie prawnym, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1974, nr 3
Stelmachowski B., Prawo upadłościowe Ziem Zachodnich, Poznań 1932
Tomanek A., Rozwiązywanie stosunków pracy w świetle nowych przepisów o postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2016, nr 8
Torbus A., Ogłoszenie upadłości przy jednym wierzycielu, Przegląd Sądowy 1995, nr 10
Walasik M., Analogia w prawie procesowym cywilnym, Warszawa 2013
Werengowski J., Postępowanie upadłościowe bez udziału wierzycieli, Doradca Restrukturyzacyjny 2015, nr 1
Witosz A., Prawo upadłościowe i naprawcze. Zwięzły komentarz, Bydgoszcz–Katowice 2003
Witosz A.J. (red.), Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2017
Włodyka S., Pojęcie postępowania cywilnego i jego rodzaje, [w:] Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego. Zbiór studiów, red. J. Jodłowski, Ossolineum 1974
Włodyka S., Szumański A. (red.), System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2020
Wołowski P., Cel oddłużeniowy jako jeden z naczelnych celów postępowania oddłużeniowego, Przegląd Prawa Egzekucyjnego 2016, nr 12
Zedler F., Prawo upadłościowe i układowe, Toruń 1999
Zedler F., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 14.09.2005 r., III CZP 58/05, Orzecznictwo Sądów Polskich 2006, nr 10, poz. 110
Zedler F., Prawo upadłościowe i naprawcze w zarysie, Warszawa 2009
Dr Jakub Litowski
Toruń
Istota pełnomocnictwa sądowego z wyboru
Pełnomocnictwo do dokonywaniu w imieniu strony czynności procesowych w postępowaniach cywilnych wyrosło z pełnomocnictwa prawa prywatnego. Dzięki temu między oboma rodzajami pełnomocnictw zachodzi wiele podobieństw m.in. w zakresie ich udzielenia, czy też charakteru nawiązywanych relacji. Sam jednak procesowy cel umocowania, rodzaj podejmowanych w jego ramach czynności, a także publicznoprawna natura przepisów tworzących procedurę cywilną, skłaniają przedstawicieli doktryny do doszukiwania się w pełnomocnictwie sądowym dość istotnych odrębności. Brak natomiast zgodności poglądów co do istoty samej czynności udzielenia umocowania, jak też rodzaju stosunków prawnych związanych z owym pełnomocnictwem. W opracowaniu oprócz przeglądu różnorodnych koncepcji dotyczących powyższych zagadnień, autor pokusił się o sfomułowanie własnego stanowiska co do omawianych kwestii.
Słowa kluczowe: pełnomocnictwo sądowe, czynności procesowe, procedura cywilna, udzielenie pełnomocnictwa, stosunek prawny
The Essence of a Power of Attorney for a Counsel Selected to Represent a Party in Court
The power of attorney to perform procedural actions in civil proceedings on behalf of the principal grew out of the private-law power of attorney. As a result, there are many similarities between the two types of powers of attorney, e.g., in terms of granting them or the nature of the relationships established. However, the very procedural purpose of the authorization, the type of activities undertaken within it, as well as the public-law nature of the provisions setting out the civil procedure entice legal scholars to look for quite significant differences in the power of attorney to represent a party in court. However, there is no unanimity of views as to the essence of the act of granting the authorization as such, as well as the type of legal relations related to this power of attorney. In the study, in addition to a review of various concepts regarding the above issues, the author attempts to formulate his own position on the discussed issues.
Keywords: power of attorney to represent in court, procedural actions, civil procedure, granting a power of attorney, legal relationship
Bibliografia
Bogucki O., O konstytutywnej współzależności wyjaśniania i identyfikowania czynności konwencjonalnych, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2019, nr 2
Cichorska M., Kilka uwag o pełnomocnictwie w prawie procesowym cywilnym, Polski Proces Cywilny 2018, nr 1
Cieślak S., Formalizm postępowania cywilnego, Warszawa 2008
Dalka S., Czynności procesowe stron w procesie cywilnym, Palestra 1975, nr 9
Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Lexis Nexis 2011
Dróżdż-Chmiel K., Status prawny osób trzecich w procesie cywilnym, Warszawa 2019
Fabian J., Pełnomocnictwo, Warszawa 1963
Filipowski J., Adwokat w procesie cywilnym, Warszawa 1973
Gawrylczyk W., Pełnomocnictwo procesowe, Monitor Prawniczy 2001, nr 2
Gmerek K., Identyfikowanie czynności konwencjonalnych w prawie jako proces rozpoznawania ich sensu – wstęp do problematyki, Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2021, nr 3
Gmerek K., Identyfikowanie czynności procesowych dokonywanych w ramach rozprawy sądowej. Rozważania na tle rzeczywistych wypowiedzi nieprofesjonalnych uczestników postępowania, Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2020, nr 1
Gołąb S., O pełnomocnikach w procesie cywilnym, Palestra 1938, nr 10
Grykiel J., Przyjęcie prokury jako przesłanka powstania umocowania, PiP 2008, nr 4
Gudowski J., Pełnomocnictwo procesowe na tle podziału prawa na prywatne i publiczne, Polski Proces Cywilny 2011, nr 1
Gutowski M., Umowa o zastępstwo sądowe, Warszawa 2009
Janczewski S., Pełnomocnictwo procesowe w zespole adwokackim, Palestra 1968, nr 4
Kopaczyńska-Pieczniak K., Kodeks cywilny. Komentarz, red. A. Kidyba, Warszawa 2012
Kotowicz M., Moment ustanowienia pełnomocnika procesowego. Glosa do wyroku SA z dnia 20 października 2016 r., I ACa 468/16, Orzecznictwo Sądów Polskich 2020, nr 7–8
Krzemiński Z., Pełnomocnik w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1971
Krzemiński Z., Adwokat w procesie cywilnym z wyboru i z urzędu, Zakamycze 1999
Krzemiński Z., Pełnomocnictwo a tak zwany stosunek podstawowy, Palestra 1970, nr 2
Kućka M., O pełnomocnictwie. Przyczynek do analizy podstawowych konstrukcji cywilistycznych, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2019, nr 4
Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1986
Łazarska A., Obowiązek dołączenia pełnomocnictwa w postępowaniu cywilnym – uwagi de lege lata i de lege ferenda, Monitor Prawniczy 2016, nr 14
Machalski S., Pełnomocnictwo według kodeksu zobowiązań a pełnomocnictwo według kodeksu postępowania cywilnego, Przegląd Sądowy 1935, nr 11
Markiewicz K., Podmiotowe i przedmiotowe granice pełnomocnictwa w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, Przegląd Sądowy 2010, nr 1
Mokry J., Czynności procesowe podmiotów dochodzących ochrony praw w postępowaniu cywilnym, Wrocław 1993
Nowak L., Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., Czynności konwencjonalne w prawie, Studia Prawnicze 1972, nr 33
Olaś A., [w:] Kodek postępowania cywilnego. Komentarz, red. P. Rylski, Legalis/el. 2022
Osowy P., Wyrok zasądzający, Warszawa 2020
Parafianowicz J., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, red. Piaskowska O. M., LEX/el. 2022
Piasecki K., Postępowanie sporne rozpoznawcze w sprawach cywilnych, Warszawa 2011
Piekarski M., Czynności materialnoprawne a czynności procesowe w sprawach cywilnych (wybrane zagadnienia), Studia Prawnicze 1973, nr 37
Pietrzykowski H., Czynności procesowe zawodowego pełnomocnika w sprawach cywilnych, Warszawa 2020
Pinior P., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Fras M. i Habdas M., Warszawa 2018
Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 1994
Redelbach A., Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1993
Resich Z., Istota procesu cywilnego, Warszawa 1985
Resich Z. i in., Postępowanie cywilne, Warszawa 2016
Siedlecki W., Czynności procesowe, PiP 1951, nr 11
Siedlecki W., Świeboda Z., Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2004
Smyk M., Pełnomocnictwo według kodeksu cywilnego, Warszawa 2010
Smyk M., Przyjęcie umocowania przez pełnomocnika, PiP 2009, nr 1
Sobkowski J., Pełnomocnictwo procesowe, jego istota, powstanie i wygaśnięcie, Poznań 1967
Szpunar A., Udzielenie pełnomocnictwa, Przegląd Sądowy 1993, nr 9
Szpunar A., Stanowisko prawne pełnomocnika, Przegląd Notarialny 1949, nr 1–2
Trzaskowski R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Gudowski, Warszawa 2021
Walasik M., Skuteczność pełnomocnictwa procesowego udzielonego przez osobę z zaburzeniami psychicznymi, Monitor Prawniczy 2015, nr 23
Waligórski M., Polskie prawo procesowe cywilne. Funkcja i struktura procesu, Warszawa 1947
Widerski P., Pełnomocnictwo w prawie polskim, Warszawa 2018
Widerski P., Adresat oświadczenia woli o udzieleniu pełnomocnictwa procesowego i wypowiedzeniu pełnomocnictwa procesowego. Glosa do postanowienia SN z 13.09.2017 r., IV CZ 50/7, Glosa 2019, nr 3
Wiszniewska I., Wiszniewski K., Pełnomocnictwo procesowe w sprawach cywilnych. Komentarz, Warszawa 2014
Wiśniewski Z., Uchybienie terminu przez pełnomocnika a prawo reprezentowanej strony do sądu. Wybrane problemy orzecznicze, Przegląd Sądowy 2010, nr 3
Wolter A. i in., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1996
Mgr Małgorzata Grudniewska-Wierzchoń
Warszawa
Reklama uchybiająca godności człowieka w świetle polskich i hiszpańskich przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
W artykule przedstawiono uregulowanie zagadnienia reklamy uchybiającej godności człowieka w systemach prawnych Polski i Hiszpanii, na kanwie przepisów o nieuczciwej konkurencji. Publikacja, opierając się na metodzie prawnoporównawczej w wymiarze synchronicznym, zakresem swoim obejmuje analizę aktualnie obowiązującego prawa zwalczania nieuczciwej konkurencji w obu krajach, skupiając się na kwestii reklamy uchybiającej godności człowieka, z uwzględnieniem doktryny i orzecznictwa. Porównaniu poddany został również sposób implementacji Dyrektywy 2005/29/WE w Polsce i w Hiszpanii oraz jego skutek dla funkcjonowania krajowego systemu zwalczania nieuczciwej konkurencji. Zważywszy na odmienność w sposobie uregulowania tych samych zagadnień prawnych przez ustawodawcę polskiego i hiszpańskiego oraz problematykę polskiego prawa zwalczania nieuczciwej konkurencji, szczególnie w odniesieniu do reklamy uchybiającej godności człowieka w obecnym kształcie, sformułowane wnioski mogą posłużyć polskim legislatorom w przeprowadzeniu reformy polskiego systemu zwalczania nieuczciwej konkurencji, również w dziedzinie reklamy.
Słowa kluczowe: reklama, konkurencja, nieuczciwa reklama, reklama uchybiająca godności człowieka, nieuczciwa konkurencja, zwalczanie nieuczciwej konkurencji, prawo hiszpańskie, definicja reklamy
Advertising Violating Human Dignity in the Light of Polish and Spanish Provisions on Combating Unfair Competition
The article presents how the issue of advertising violating human dignity is regulated in the legal systems of Poland and Spain, based on the provisions on unfair competition. Applying the comparative law method in the synchronic dimension, the paper analyses the currently applicable law to combat unfair competition in both countries, focusing on the issue of advertising violating human dignity, and taking into account legal scholarship and case law. In addition to the currently applicable legislation in this matter, there is also a comparison of how Directive 2005/29/EC was implemented in Poland and in Spain, and what effect it has had on the functioning of national law to combat unfair competition. Considering the differences in the way the same legal issues are regulated by the Polish and Spanish legislators and the problems in the application of Polish law on combating unfair competition, especially in relation to advertising violating human dignity in its current form, the conclusions may help the Polish legislators in reforming the Polish system of combating unfair competition, also in the field of advertising.
Keywords: advertising, competition, unfair advertising, advertising violating human dignity, unfair competition, combating unfair competition, Spanish law, definition of advertising
Bibliografia
Alonso Espinosa F.J., Nociones Jurídicas Básicas, [w:] Derecho de la Publicidad, red. E. Lázaro Sánchez, Murcia 2012
Armijo Chávarri E., Análisis de la reforma del régimen legal de la Competencia Desleal y la publicidad, llevada a cabo por la Ley 29/2009, de 30 de diciembre, Madrid 2011
Barta J., Markiewicz R., Matlak A. (red.), Prawo mediów, Warszawa 2005
Carbajo Cascón F., La competencia desleal (I): Cláusula general e ilícitos por competencia desleal. La publicidad comercial desleal, Valencia 2017
García-Cruces González J.A., Tratado de derecho de la competencia y de la publicidad, Valencia 2014
Grzybczyk K., Dzieło reklamowe i jego twórca, Warszawa 1999
Kępiński M., Opinia o projekcie ustawy o zwalczaniu nieuczciwych praktyk handlowych z 22.01.2007 r. Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady Ministrów, RL-0303-138/06
Kopaczyńska-Pieczniak K., Czyn nieuczciwej konkurencji a nieuczciwa praktyka rynkowa, Monitor Prawa Handlowego 2012, nr 3
Kunkiel-Kryńska A., Implementacja dyrektyw opartych na zasadzie harmonizacji pełnej na przykładzie dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych, Monitor Prawniczy 2007, nr 18
Łochowski P., Uwagi o stosowaniu metody prawnoporównawczej w nauce prawa prywatnego na marginesie transmisji spadku w prawie polskim, Palestra 2016, nr 1–2
Maliszewska-Nienartowicz J., Dyrektywa o nieuczciwych praktykach rynkowych – pierwszy etap wspólnotowego prawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji?, Przegląd Prawa Handlowego 2007, nr 1
Massaguer Fuentes J., Suñol A., Estudios la transposición al. Derecho Español de la Directiva 2005/29/CE sobre prácticas comerciales desleales, Informe del Grupo de Trabajo constituido en el seno la Asociación Española de Defensa de la Competencia, Boletín 2013
Massaguer Fuentes J., Competencia desleal, [w:] Hacia un nuevo Código Mercantil, recopilación de las jornadas „Las claves del nuevo Código Mercantil”, red. A. Bercovitz Rodríguez-Cano, Madrid 2014
Mączyńska E., Pysza P. (red.), Społeczna gospodarka rynkowa. Idee i możliwości praktycznego wykorzystania w Polsce, Warszawa 2003
Michalak A., Przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom rynkowym. Komentarz, Warszawa 2008
Namysłowska M., Nowa ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, Monitor Prawniczy 2007, nr 23
Namysłowska M., Czarna lista nieuczciwych praktyk handlowych a granice prawa zwalczania nieuczciwej konkurencji w Unii Europejskiej, Warszawa 2014
Namysłowska M., O konieczności uchylenia ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, [w:] Aktualne wyzwania prawa własności intelektualnej i prawa konkurencji. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Michałowi du Vallowi, red. D. Kasprzycki, J. Ożegalska-Trybalska, Warszawa 2015
Namysłowska M., Sztobryn K., Lokowanie produktu w prawie wspólnotowym – zakazane czy dozwolone?, Przegląd Prawa Handlowego 2009, nr 6
Nowińska E., Dyskryminacja w reklamie, Warszawa 2015
Nowińska E., Vall M. du, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, Warszawa 2010
Orżewski W., Reklama i prawo. Poradnik, Warszawa 1998
Pérez Mosteiro A.M., La Reforma de la Ley de Competencia Desleal, Difusión Juridica y Temas de Actualidad, Madrid 2011
Podrecki P., Dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych i jej implementacja do prawa polskiego, Kraków 2007
Quintana Carlo I., Publicidad ilícita, [w:] Comentarios a la Ley de Competencia Desleal, red. A. Bercovitz Rodríguez-Cano, Nawarra 2011
Rekowski M., Mikroekonomia, Poznań 2009
Ruiz Peris J.I., La reforma de la ley de competencia desleal (estudios sobre la Ley 29/2009, de 30 de diciembre, por la que se modifica el régimen legal de la competencia desleal y de la publicidad para mejora de la protección de los consumidores y usuarios), Valencia 2010
Skubisz R., Reklama wprowadzająca w błąd, Studia Prawa Prywatnego 2010, nr 1
Stefanicki R., Klauzula dobrych obyczajów jako kluczowa konstrukcja w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Prawo Spółek 2000, nr 7–8
Stefanicki R., Prawo reklamy w świetle przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji na tle prawnoporównawczym, Poznań 2003
Stefanicki R., Dyrektywa 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych i jej implementacja do krajowego systemu, Przegląd Prawa Handlowego, 2009, nr 1
Strzelecki M., Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów w świetle zupełnej harmonizacji praktyk handlowych wynikającej z dyrektywy 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych, Katowice 2016
Szwaja J., Tischner A., Dokąd zmierza prawo zwalczania nieuczciwej konkurencji?, Kraków 2007
Szwaja J., Tischner A., Implementacja dyrektywy 2005/29/WE, Monitor Prawniczy, 2007, nr 20
Szwaja J., [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. J. Szwaja, Warszawa 2013
Ślęzak P., Reklama jako czyn nieuczciwej konkurencji, Katowice 2011
Tato Plaza A., Fernandez Carballo-Calero P., Herrera Petrus C., La reforma de la Ley de Competencia Desleal, Madrid 2010
Tischner A., Miejsce implementacji dyrektywy 2005/29/WE do prawa polskiego. Ekspertyza w sprawie regulacji nieuczciwych praktyk rynkowych skierowanych do konsumentów. Projekt „Konsument wobec nieuczciwych praktyk rynkowych”, Kraków 2011
Dr Sebastian Koczur
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Dopuszczalność przenoszenia sędziego między wydziałami sądu a gwarancje sędziowskiej niezawisłości i prawa do rzetelnego procesu
Przenoszenie sędziego pomiędzy wydziałami sądu nie zostało obecnie w przepisach prawa obwarowane jakimikolwiek warunkami merytorycznymi, które uzależniałyby możliwość przeniesienia od obeznania sędziego ze sprawami w przedmiocie których ma orzekać. Autor rozważa kryteria doświadczenia oraz lat praktyki zawodowej sędziego oraz ich znaczenie dla przeniesienia sędziego do innego wydziału. Artykuł analizuje zarówno obowiązujące przepisy, jak i poglądy doktryny. Kończy się zaś postulatami de lege ferenda. Sformułowano je na podstawie dotychczasowej praktyki orzeczniczej.
Słowa kluczowe: wymagania zawodowe, kompetencje zawodowe, transfer sędziów, niezawisłość sędziowska, kryterium doboru kadr
The Admissibility of Transferring Judges Between Court Divisions in the Context of Guarantees of Judicial Independence and of the Right to a Fair Trial
The transfer of a judge between divisions of a court may affect, in a particular case, the guarantees of independence of that judge. The issue is all the more important as currently transfers do not depend, among other things, on the judge's familiarity with the cases in which they are to adjudicate. The author therefore considers the criteria of a judge's professional experience and substantive specialization as well as their relevance for the potential transfer of a judge to another court division. The article analyses both the existing legislation and the views expressed in legal scholarship and case law, concluding with suggestions of legislative amendments.
Keywords: professional requirements, professional competences, transfer of judges, judicial independence, staff selection criterion
Bibliografia
Bladowski B., Metodyka pracy sędziego cywilisty, Warszawa 2013
Broniecka R., Uzasadnienie wyroku w polskim postępowaniu karnym, LEX 2014
Dauter B., Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2018
Denka J., Delegowanie sędziów przez Ministra Sprawiedliwości – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 16.11.2021 r., sprawy połączone od C-748/19do C-754/19, Postępowanie karne przeciwko WB i in., Europejski Przegląd Sądowy 2023, nr 4
Gapska E., Czynności decyzyjne sądów w sprawach cywilnych, Warszawa 2010
Garlicki L., Prawo do sądu (rozważania de lege fundamentale ferenda), Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G, Ius 1990, vol 37, nr 5
Garlicki L., Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, Warszawa 2016
Góral Z., Kuba M., Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu pracowniczym, Warszawa 2017
Grabowski A., Naleziński B., Konstytucyjne prawo do niezawisłego i bezstronnego sądu w państwie pozornie praworządnym, PiP 2020, nr 10
Hauser R., Konstytucyjna zasada niezawisłości sędziowskiej, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2015, nr 1
Kmieciak Z., Zakres ochrony wynikającej z prawa unijnego i krajowego w sprawach przeniesienia sędziego bez jego zgody do innego sądu lub między wydziałami tego samego sądu. Związanie oceną prawną zawartą w wyroku TS a dopuszczalność skargi do sądu administracyjnego na postanowienie Prezydenta RP o wyznaczeniu sędziego do orzekania w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej SN. Glosa do wyroku TS z 6.10.2021 r., C-487/19, PiP 2023, nr 9
Laskowski M., Granice wolności wypowiedzi sędziego w warunkach kryzysu praworządności, Przegląd Sądowy 2023, nr 3
Leszczyński L., Podmioty wykładni operatywnej a formy wymiany argumentacji interpretacyjnej, [w:] M. Chrzanowski, J. Kostrubiec, I. Nowikowski, Państwo, prawo, polityka. Księga poświęcona pamięci Profesora Henryka Groszyka, Lublin 2012
Łazarska A., Rzetelny proces cywilny, Warszawa 2012
Łazarska A., Sędziowskie kierownictwo postępowaniem cywilnym przed sądem I instancji, Warszawa 2013
Łętowska E., Boska sztuka interpretacji, [w:] Prawo, społeczeństwo, jednostka. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Leszkowi Kubickiemu, red. A. Łopatka, B. Kunicka-Michalska, S. Kiewlicz Warszawa 2003
Łętowska E., Communicare et humanum, et necesse est – o komunikacyjnej misji muzyków i prawników, Monitor Prawniczy 2005, nr 1
Łętowska E., Po pierwszej lekturze wyroku Tuleya przeciw Polsce, Europejski Przegląd Sądowy 2023, nr 10
Marcisz P., Glosa do orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości odmawiających odpowiedzi na pytania prejudycjalne w sprawach polskich sędziów, Europejski Przegląd Sądowy 2023, nr 9
Markiewicz K. Wpływ regulacji „covidowych” na zasadę niezmienności (stabilności) oraz kolegialność składów sądów odwoławczych, Polski Proces Cywilny 2022, nr 1
Mędrala M., Funkcja ochronna cywilnego postępowania sądowego w sprawach z zakresu prawa pracy, Warszawa 2011
Nowicka Z., Status sędziego powołanego z rażącym naruszeniem prawa. Glosa do wyroku TS z 6.10.2021 r., C-487/19, Europejski Przegląd Sądowy 2022, nr 3
Piotrowski R. (red.), Pozycja ustrojowa sędziego, LEX 2015
Rocławska A., Stosuj ustawy i rób, co chcesz? Pojęcie niezawisłości a deontologiczny model cnót sędziowskich, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 2017, t. 78
Roszkiewicz J., Indywidualny test niezawisłości sędziego powołanego z naruszeniem prawa – uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, Przegląd Sądowy 2022, nr 11–12
Sanetra W., Sąd właściwy w rozumieniu Konstytucji RP, Przegląd Sądowy 2011, nr 9
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, LEX 2013
Spieker L.D., The conflict over the Polish disciplinary regime for judges – an acid test for judicial independence, Union values and the primacy of EU law: Commission v. Poland, Common Market Law Review 2022, nr 3
Stępień-Załucka B., Niezawisłość sądownictwa a niezależność sądów i niezawisłość sędziów, Acta Univesitatis Wratislaviensis, nr 3322. Przegląd Prawa i Administracji LXXXV, Wrocław 2011
Świątkowski A.M., Unijna koncepcja praworządności. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-791/19 – Skuteczna ochrona sądowa – Komisja Europejska przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, Przegląd Sądowy 2021, nr 10
Tkaczyk E., Konstytucyjne prawo do sądu jako jedna z najważniejszych gwarancji praw człowieka w państwie demokratycznym. Aspekt teoretyczny, Studia Prawnicze i Administracyjne 2017, nr 20
Wiśniewski T., Przebieg procesu cywilnego, LEX 2013
Zieliński T., Nowy model rozstrzygania sporów pracy i ubezpieczeń społecznych, PiP 1986, nr 2
Ziembiński Z., O czym mówią prawnicy, gdy mówią o „ocenach”, PiP 1986, nr 12
Dr Jarosław Sułkowski
Uniwersytet Łódzki
Organizacja społeczna w postępowaniu administracyjnym: udział w postępowaniu czy jego paraliż? Glosa do wyroku NSA z 29.03.2022 r. (II OSK 946/19)
Glosowany wyrok dotyczy udziału w postępowaniu administracyjnym organizacji społecznej. Wyrażona przez NSA na kanwie konkretnej sprawy teza wyroku sformułowana została w sposób tak generalny, że konieczne jest odniesienie się do niej, przynajmniej częściowo krytycznie, gdyż, jak można przypuszczać, Sąd nie zdawał sobie do końca sprawy ze skutków, jakie może wywołać jego jednoznaczne stanowisko. Sąd zbyt pochopnie zadowolił się przekonaniem o korzyściach z udziału organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym. Nie kwestionując przydatności tej partycypacji, należy jednakowoż podkreślić, że celem udziału organizacji powinno być wzbogacenie materiału procesowego sprawy i jego wszechstronniejsze rozważenie przez organ. Uwadze NSA uszło, że organizacje społeczne, których niezasadny wniosek o udział w postępowaniu wywołuje efekt hamujący do czasu rozpoznania skargi przez wojewódzki sąd administracyjny uzyskały potencjalny instrument paraliżowania postępowania. W komentowanym wyroku Sąd – zapewne nieświadomie – zaakceptował taką możliwość.
Słowa kluczowe: sądy, Naczelny Sąd Administracyjny, postępowanie administracyjne, organizacja społeczna, efektywność postępowania
A Public Organization in Administrative Proceedings: Participating in or Obstructing Proceedings? Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 29 March 2022 (II OSK 946/19)
The commented judgment concerns the participation of a public organization in administrative proceedings. The operative part of the judgment expressed by the Supreme Administrative Court in a specific case was formulated in such a general way that it is necessary to refer to it – at least partially – critically, because, as one can assume, the Court was not fully aware of the effects that its unambiguous position could have. The court was too hasty in accepting the belief about the benefits of participation of a public organization in administrative proceedings. Without questioning the usefulness of this participation, it should be emphasized that the purpose of the organization's participation should be to enrich the procedural material of the case and to ensure its more comprehensive consideration by the authority. The Supreme Administrative Court failed to notice that public organizations whose unjustified motion to participate in the proceedings has a hindering effect until an appeal is examined by the provincial administrative court have obtained a potential instrument to obstruct the proceedings. In the commented judgment, the Court – probably unconsciously – accepted this possibility.
Keywords: courts, Supreme Administrative Court, administrative proceedings, social organization, effectiveness of proceedings
Bibliografia
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, wyd. 18, Warszawa 2022
Chróścielewski W., [w:] W. Chróścielewski, J.P. Tarno, Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2013
Dańczak P., Wybrane aspekty udziału organizacji społecznej w postępowaniach dotyczących indywidualnych spraw studentów i doktorantów, Acta Universitatis Lodziensis Folia Iuridica 2015, nr 75
Dawidowicz W., Zarys procesu administracyjnego, Warszawa 1989
Ważny K., Bochentyn A., Udział organizacji społecznej w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Przegląd Naukowy Disputatio 2014, nr 18
Zamów prenumeratę
