Test niezawisłości i bezstronności sędziego – forma przeciwdziałania kryzysowi w sądownictwie administracyjnymProf. dr hab. Jacek Chlebny
Uniwersytet Łódzki
Prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Uniwersytet Łódzki
Test niezawisłości i bezstronności sędziego – forma przeciwdziałania kryzysowi w sądownictwie administracyjnym
Możliwość przeprowadzenia testu niezawisłości i bezstronności sędziego wprowadziła ustawa z dniu 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw. W ustawie dodano art. 5a do przepisów ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych, który jest podstawą do prowadzenia testu. Autorzy przedstawiają dotychczasowe doświadczenia orzecznictwa NSA w sprawach testu niezawisłości i bezstronności sędziego. Dostrzegają potrzebę modyfikacji przepisów w sprawach testu np. przez przedłużenie terminu określonego w art. 5a § 4 p.u.s.a. do złożenia wniosku o wyłączenie sędziego i wyraźnego stwierdzenia charakteru alternatywnego podstaw wyłączenia sędziego wymienionych w tym przepisie. Zmiany te mogłyby wzmocnić prawo strony do rzetelnego postępowania. Nie zmienia to zasadniczego faktu, że warunkiem niezbędnym do przezwyciężenia kryzysu w sądownictwie, w tym i sądownictwie administracyjnym, jest zmiana trybu wyłaniania składu sędziowskiego Krajowej Rady Sądownictwa. Należy także przywrócić zasadę opiniowania kandydatów na sędziów sądów administracyjnych przez organy sądów administracyjnych.
Słowa kluczowe: sędziowie, niezawisłość, Konstytucja, sąd administracyjny, Krajowa Rada Sądownictwa, reforma sądownictwa
Test of Independence and Impartiality of a Judge: A Way to Counter the Crisis in Administrative Judiciary
The possibility of conducting a test of a judge's independence and impartiality was introduced by the Act of 9 June 2022 Amending the Act on the Supreme Court and Certain Other Acts. This Act added Article 5a to the provisions of the Act of 25 July 2002 - Law on the System of Administrative Courts (LSAC), which is the basis for conducting the test. The authors present the current experience of the Supreme Administrative Court's case law regarding the test of a judge's independence and impartiality. They see the need to amend the regulations regarding the test, e.g., by extending the deadline specified in Article 5a(4) LSAC for submitting an application for a judge’s disqualification and to expressly state the nature of the alternative grounds for disqualifying a judge listed in this provision. These changes could strengthen a party's right to a fair trial. This does not change the fundamental fact that a necessary condition for overcoming the crisis in the judiciary, including the administrative judiciary, is change of the procedure for selecting the judges who are members of the National Council of the Judiciary. The principle of issuing opinions on candidates for administrative court judges by administrative court authorities should also be restored.
Keywords: judges, independence, Constitution, administrative court, National Council of the Judiciary, judicial reform
Bibliografia
Chlebny J., Sądownictwo administracyjne w Polsce z perspektywy art. 47 KPP, Europejski Przegląd Sądowy 2022, nr 10
Chróścielewski W., Preferencje polityczne i światopoglądowe organów administracji i sędziów sądów administracyjnych a zapewnienie bezstronności w orzekaniu, [w:] Ius est ars et boni. Studia ofiarowane profesorowi Romanowi Hauserowi Sędziemu Naczelnego Sądu Administracyjnego, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2021, nr 10
Chróścielewski W., Wyłączenie sędziego z powodu zastrzeżeń co do jego niezawisłości i bezstronności na podstawie art. 5a Prawa o ustroju sądów administracyjnych a inne przesłanki wyłączenia sędziego. Glosa do uchwały NSA z 3 kwietnia 2023 r., I FPS 3/22, OSP 2024, nr 1
Dauter B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2016,
Firlus J.G., Test niezawisłości i bezstronności sędziego sądu administracyjnego – aspekt procesowy, Przegląd Sądowy 2023, nr 5
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2022
Garlicki L., Sądy a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Przegląd Sądowy 2016, nr 7–8
Garlicki L., Stosowanie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka przez sądy krajowe a podporządkowanie sędziego Konstytucji i ustawie, Europejski Przegląd Sądowy 2023, nr 11
Garlicki L., Zubik M. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2016
Grabowski A., Naleziński B., Konstytucyjne prawo do niezawisłego i bezstronnego sądu w państwie pozornie praworządnym, PiP 2020, nr 10
Gudowski J., Iudex impurus. Wyłączenie z mocy samej ustawy sędziego objętego zarzutem wadliwego powołania lub przejścia na wyższe stanowisko sędziowskie, Przegląd Sądowy 2022, nr 5
Hauser R., Konstytucyjna zasada niezawisłości sędziowskiej, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2015, nr 1
Kardas P., Nieprzecka A., Model delegowania sędziów przez Ministra Sprawiedliwości w świetle art. 6 EKPC, Europejski Przegląd Sądowy 2023, nr 10
Lipiński K., Ustawowy test niezawisłości i bezstronności sędziego w sprawach karnych, Palestra 2022, nr 10
Pietrzykowski T., Bezstronność sędziowska. Lekcje z kryzysu, Przegląd Sądowy 2022, nr 1
Pyziak-Szafnicka M., Trybunał Konstytucyjny á rebours, PiP 2020, nr 5
Radajewski M., Badanie wymogów i niezawisłości i bezstronności sędziego na podstawach określonych w ustawie z 9.06.2022 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw, Przegląd Sądowy 2023, nr 1
Romańska M., [w:] Postępowanie sądowoadministracyjne, red. T. Woś, Warszawa 2010
Roszkiewicz J., Indywidualny test niezawisłości sędziego powołanego naruszeniem prawa – uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, Przegląd Sądowy 2022, nr 3
Sawczyn W., Konstytucyjne podstawy sądownictwa administracyjnego, [w:] System Prawa Administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wrobel, t. 10, Sądowa kontrola administracji, Warszawa 2016
Skwarcow M., Status prawny Izby Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego oraz test bezstronności sędziego – uwagi do ustawy z 9.06.2022 r., Przegląd Sądowy 2023, nr 1
Szpyrka M., Talaga R., Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Naczelnego sądu Administracyjnego, Europejski Przegląd Sądowy 2024, nr 3
Trzciński J., Glosa do uchwały SN z dnia 4 lipca 2001 r., III ZP 12/01, Rzeczpospolita 2001, nr 284, Prawo Co Dnia, nr 12
Wiącek M., Sądownictwo administracyjne w Polsce z perspektywy art. 6 EKPC, Europejski Przegląd Sądowy 2022, nr 10
Ziółkowski M., Dochodzenie przestrzegania standardów praworządności przed europejskimi trybunałami oraz sądami krajowymi (wyniki eksploracyjnych wywiadów z ekspertami – praktykami i akademikami w Polsce, PiP 2023, nr 12
Prof. dr hab. Justyna Łacny
Politechnika Warszawska
Pociągnięcie Prezesa Narodowego Banku Polskiego do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu a ochrona jego niezależności w prawie Unii Europejskiej
Pociągnięcie Adama Glapińskiego Prezesa Narodowego Banku Polskiego (dalej: Prezes NBP) do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu (dalej: TS) było jedną z obietnic wyborczych Koalicji Obywatelskiej, która objęła władzę po wyborach parlamentarnych w Polsce w październiku 2023 r. Zarzuty stawiane A. Glapińskiemu dotyczą upolitycznienia Narodowego Banku Polskiego (dalej: NBP) i sprzyjania polityce rządów sprawowanych w Polsce przez Prawo i Sprawiedliwość (dalej: PiS) w latach 2015-2023, które dwukrotnie wybrało go na urząd Prezesa tego banku (2016-2022 i 2022-2028). W artykule tym zostaną przedstawione geneza TS (pkt 1), ramy prawne pociągania Prezesa NBP do odpowiedzialności przed TS ustanowione w przepisach polskich i unijnych (pkt 2) i związane z tym okoliczności (pkt 3). Następnie zostanie przeanalizowana i rozstrzygnięta kluczowa kwestia oceny zgodności z prawem UE przepisów art. 11 ust. 1 ustawy o TS zawieszających z mocy prawa Prezesa NBP w czynnościach, wraz z pociągnięciem go do odpowiedzialności przed TS na podstawie uchwały Sejmu (pkt 4). Całość zakończą wnioski.
Słowa kluczowe: Europejski Bank Centralny, krajowe banki centralne, Narodowy Bank Polski, niezależność, odpowiedzialność konstytucyjna, Prezes Narodowego Banku Polskiego, Trybunał Stanu
The Constitutional Liability of the President of the National Bank of Poland Before the Tribunal of State and the Protection of His Independence under European Union Law
Holding Adam Glapiński, President of the National Bank of Poland (NBP President), constitutionally responsible before the Tribunal of State (TS) was one of the promises made by the political coalition which won Poland's parliamentary election in October 2023. A. Glapiński is accused of politicizing the National Bank of Poland (NBP) and favouring the policies implemented by the Law and Justice Party (PiS) government in Poland (2015-2023), which elected him twice as NBP President (2016-2022 and 2022-2028). This article will present the genesis of the TS (section 1), the legal framework for holding the NBP President accountable before the TS provided by provisions of Polish and EU law (section 2), and the related circumstances (section 3). Then the key issue of assessing the compatibility with EU law of Article 11(1) of the TS Law, which provides for suspending the NBP President by operation of law, along with holding him accountable before the TS, will be analysed and resolved (section 4). The article will end with conclusions.
Keywords: European Central Bank, national central banks, National Bank of Poland, independence, constitutional liability, President of the National Bank of Poland, Tribunal of State
Bibliografia
Bartoszewicz M., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014
Bast J., Autonomy in Decline? A Commentary on Rimšēvičs and ECB v Latvia, VerfBlog z 13.05.2019 r.
Broda K., Sędziowie Trybunału Stanu chcą zmian w regulaminie. Mają postulaty, Gazeta Prawna z 20.03.2024 r.
Bugaj R., Jaka kara dla prezesa NBP Adama Glapińskiego, Rzeczpospolita z 13.12.2023 r.
Celej P., W ciągu stu lat historii było tylko dwóch skazanych. Za co trafiali przed Trybunał Stanu?, Dziennik Gazeta Prawna z 25.03.2024 r.
Cieślak-Wróblewska A., Ekonomiści: zarzuty wobec prezesa NBP są poważne, Rzeczpospolita z 21.03.2024 r.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2020
Gronkiewicz-Waltz H., Gwarancje niezależności krajowego banku centralnego – glosa do wyroku TSUE z 2019 r. oraz komentarz aktualny, Monitor Konstytucyjny z 8.12.2023 r.
Hinarejos A., The Court of Justice annuls a national measure directly to protect ECB inde-pendence: Rimšēvičs, Common Market Law Review 2019, nr 56
Koranyi B., Wlodarczak-Semczuk A., EU laws protect Polish central bank chief, ECB's Lagarde says, Reuters z 4.12.2023 r.
Kucharski P., Odpowiedzialność konstytucyjna Prezesa NBP w świetle prawa UE, Europejski Przegląd Sądowy 2010, nr 8
Łozińska O., TK broni Glapińskiego przed Trybunałem Stanu, jednak marszałek Hołownia nie zamierza odpuścić, Bankier z 24.04.2024 r.
Nowak-Far A., [w:] Komentarz do TFUE, t. II, red. A. Wróbel, Warszawa 2011
Panicz J., Manowska w ostatniej chwili odmówiła zwołania posiedzenia Trybunału Stanu, Gazeta z 20.04.2024 r.
Popiołek A., Panika prezesa Glapińskiego. Kolejna konferencja zarządu NBP i powoływanie się na wsparcie Christine Lagarde, WyborczaBiz z 4.12.2023 r.
Prokop K., Trybunał Stanu, [w:] Prawo konstytucyjne, red. S. Bożyk, Białystok 2014
Skwirowski P., Szefowa EBC zabiera głos ws. Glapińskiego. Za prezesem (prawie) cały zarząd NBP, Rzeczpospolita z 4.12.2023 r.
Smits R., A National Measure Annulled by the European Court of Justice, or: High-level Judicial Protection for Independent Central Bankers, European Constitutional Law Review 2020, nr 16
Sura R., Niezależność Narodowego Banku Polskiego a relacje z Parlamentem RP, Przegląd Sejmowy 2021, nr 4
Szepietowska B., Działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego w latach 2014–2017, [w:] Funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego w latach 2014–2017, Warszawa 2018
Tridimas T., Lonardo L., When can a national measure be annulled by the ECJ? Case C-202/18 Ilmārs Rimšēvičs v Republic of Latvia and case C-238/18 European Central Bank v Republic of Latvia, European Law Review 2020, t. 45(5)
Zbieg A., Kania D., Tusk: Mamy większość, żeby postawić przed Trybunałem Stanu prezesa NBP, Bankier z 21.11.2023 r.
Dr Marcin Krajewski
Uniwersytet Łódzki
Dr Eliza Maniewska
Uniwersytet Warszawski
Biorąc prawa socjalne poważnie – model ochrony socjalnej wykonawców pracy w ramach umownych podstaw zatrudnienia
Autorzy stawiają i uzasadniają tezę, że obecny stan regulacji umowy o pracę zarobkową sprzyja deprecjacji ochrony socjalnej zleceniobiorców tej pracy. Twierdzą, że na poziom tej ochrony znacząco wpływają indywidualne wybory stron stosunków pracy podyktowane obecnym stanem prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, prawa podatkowego oraz niewystarczającym nadzorem organów ochrony pracy. Według nich istnieje potrzeba interwencji państwa w obecny model ochrony socjalnej, która powinna polegać na rozszerzeniu pewnych elementów ochrony pracowniczej na zleceniobiorców podejmujących pracę na warunkach nowo zdefiniowanej umowy o pracę niepracowniczej i wprowadzeniu rozwiązania, w którym zatrudnienie (w tym stosunki pracy, umowa o pracę niepracownicza i samozatrudnienie ekonomicznie zależne) będzie stanowić nowy tytuł do ubezpieczenia społecznego.
Słowa kluczowe: prawo zatrudnienia, ochrona socjalna, swoboda umów, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, samozatrudniony Słowa kluczowe: prawo pracy, ochrona socjalna, swoboda zawierania umów, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, osoba pracująca na własny rachunek
Taking Social Rights Seriously: A Model of Social Protection of Contractors Working on a Contractual Basis
The authors put forward and substantiate the thesis that the current state of regulation of contractual paid work is conducive to depreciation of social protection of contractors of such work. They argue that the level of that protection is significantly influenced by the individual choices of the parties of employment relationships, dictated by the current state of labour law, social insurance law, and tax law, as well as insufficient supervision by labour protection authorities. According to the authors, there is a need for the state to intervene in the current model of social protection, which should consist in extending certain elements of employee protection to contractors taking up work under the newly defined non-employee work contract and introducing a solution in which being a worker (including employment relationships, non-employee work contract, and economically dependent self-employment) will constitute a new entitlement to social insurance coverage.
Keywords: employment law, social protection, freedom of contract, basis for calculation of social insurance contributions, self-employed person
Bibliografia
Adamczyk S., Surdykowska B., Cyborgizacja człowieka pracy. Czy godność pracy ludzkiej przetrwa?, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2021, nr 12
Bąba M., Algorytmy – nowy wymiar nadzoru i kontroli nad świadczącym pracę, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2020, nr 3
Cieślik J., Samozatrudnienie w Polsce na tle tendencji ogólnoświatowych: wyzwania w sferze polityki iwspierania przedsiębiorczości i zabezpieczenia emerytalnego przedsiębiorców, Studia BAS 2019, nr 2
Duraj T., Prawny model ochrony pracy na własny rachunek – wprowadzenie do dyskusji, Acta
Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 2022, nr 101
Duraj T., Przyszłość cywilnoprawnych stosunków zatrudnienia, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 2019, nr 88
Florek L., Liberalizacja prawa pracy i jej granice, PiP 2003, nr 12
Florek L., Swoboda umów w prawie pracy, [w:] Wolność i sprawiedliwość w zatrudnieniu. Księga pamiątkowa poświęcona Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Profesorowi Lechowi Kaczyńskiemu, red. M. Seweryński, J. Stelina, Gdańsk–Sopot 2012
Florek L., Znaczenie swobody umów z art. 3531 k.c. w prawie pracy, [w:] System Prawa Pracy, t. II, Indywidualne prawo pracy. Część ogólna, red. K.W. Baran, G. Goździewicz, Warszawa 2017
Florek L., Pisarczyk Ł., Prawo pracy, Warszawa 2023
Gersdorf M., Nowe trendy gospodarcze a reguła domniemania zawarcia umowy o pracę, Acta
Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 2019, nr 88
Gersdorf M., Prawo zatrudnienia, Warszawa 2013
Gołaś J., Non-Employee Atypical Forms of Employment in Poland: Sociological and Legal Perspectives, Ekonomia i Prawo 2017, t. 16
Gospodarek G., Status „niezależnego” usługodawcy a trójpodmiotowy model świadczenia usług w gig economy (cz. 1 i 2), Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2019, nr 2 i 4
Góra M., Shock therapy for the Polish labour market, International Labour Review 1991, t. 130
Grotkowska G., Socha M.W., Sztanderska U., Flexibility and Security in the Labour Market: Poland’s Experience, Budapest, International Labour Office 2005
Hajn Z., Kogo chronią standardy MOP?, [w:] Między ideowością a pragmatyzmem – tworzenie, wykładnia i stosowanie prawa. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Małgorzacie Gersdorf, red. K. Rączka, B. Godlewska-Bujok, E. Maniewska, W. Ostaszewski, M. Raczkowski, A. Ziętek-Capiga, Warszawa 2022
Jaśkowski K., Podstawy wykonania pracy według projektu kodeksu pracy z 2018 r., Studia Prawo Ekonomiczne 2019, t. CXIII
Jaśkowski K., Maniewska E., Kodeks pracy. Komentarz. Ustawy towarzyszące z orzecznictwem, Warszawa 2023
Jurek Ł., Zleceniobiorcy a zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych. Uwagi de lege lata i postulaty de lege ferenda, [w:] Umowy cywilnoprawne w ubezpieczeniach społecznych, red. M. Szabłowska-Juckiewicz, M. Wałachowska, J. Wantoch-Rekowski, Warszawa 2015
Krajewski M., [w:] Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, red. K. Antonów, Warszawa 2024
Krajewski M., Zbieg tytułów w ubezpieczeniach emerytalnym i rentowych. Między ochroną a
elastycznością, Studia BAS 2022, nr 4
Krajewski M., Zbieg ubezpieczeń emerytalnego i rentowego zleceniobiorcy. Wybrane zagadnienia, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 2019, nr 88
Krzywoń A., Konstytucyjna ochrona pracy i praw pracowniczych, Warszawa 2017
Księżopolski M., Labour market in transition and the growth of poverty in Poland, Labour and
Society 1991, t. 16
Kubot Z., Szczególne formy zatrudnienia i samozatrudnienia, [w:] Szczególne formy zatrudnienia, red. Z. Kubot, Wrocław 2000
Kurzych A., Multiplikacja podmiotów zatrudniających a stosunki ubezpieczenia społecznego, [w:] Umowy cywilnoprawne w ubezpieczeniach społecznych, red. M. Szabłowska-Juckiewicz,
M. Wałachowska, J. Wantoch-Rekowski, Warszawa 2015
Lasocki T., Pozorne samozatrudnienie – przyczyny fiskalne, skutki, środki zaradcze, Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka 2021, nr 3
Maniewska E., Konstytucyjna zasada pomocniczości a wolność wyboru przez wykonawcę pracy
rodzaju umownej podstawy zatrudnienia, [w:] Między ideowością a pragmatyzmem – tworzenie, wykładnia i stosowanie prawa. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Małgorzacie Gersdorf, red. K. Rączka, B. Godlewska-Bujok, E. Maniewska, W. Ostaszewski, M. Raczkowski, A. Ziętek-Capiga, Warszawa 2022
Maniewska E., Obowiązki informacyjne pracodawcy wobec pracownika w umownym stosunku pracy, Warszawa 2013
Maniewska E., Pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych (art. 8 ust. 2a ustawy
systemowej), Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2021, nr 1
Maniewska E., Pursuit of equality as the essence of labour law, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2021, nr 9
Maniewska E., Zakres uniformizacji ochrony wynagrodzenia za pracę w umownych stosunkach
zatrudnienia, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2019, nr 1
Muszyński K., Polityka regulacji zatrudnienia w Polsce Kryzys ekonomiczny a destandaryzacja
stosunków pracy, Warszawa 2019
Niewiadomska A., Samozatrudnienie jako forma rozwoju przedsiębiorczości osób starszych w Polsce, Edukacja ekonomistów i menedżerów 2016, nr 3(41)
Olszewska M., Zbieg tytułów ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o pracę i z umów cywilnoprawnych, Ubezpieczenia społeczne. Teoria i praktyka 2017, nr 3
Prusinowski P., Obowiązek zapłaty składek a definicja pracownika w prawie ubezpieczeń społecznych, Monitor Prawa Pracy 2011, nr 6
Salwa Z., Przemiany prawa pracy początku stulecia a jego funkcja ochronna, [w:] Prawo pracy a wyzwania XXI wieku. Księga jubileuszowa Profesora Tadeusza Zielińskiego, red. M. Matey-Tyrowicz, L. Nawacki, B. Wagner, Warszawa 2002
Sanetra W., W kwestii zakresu podmiotowego kodeksu pracy, [w:] Prawo pracy a wyzwania XXI wieku. Księga jubileuszowa Profesora Tadeusza Zielińskiego, Warszawa 2002
Sierocka I., Umowa zlecenia i umowa o dzieło w systemie ubezpieczeń społecznych, Monitor Prawa Pracy 2015, nr 7
Sobczyk A., Prawo i człowiek pracujący – między ochroną godności a równości, [w:] Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, red. M. Skąpski, K. Ślebzak, Poznań 2014
Stelina J., Praca czy usługa na własny rachunek?, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 2022, nr 101
Szylko-Skoczny M., Zmiany w modelu pracy, Studia Ekonomiczne 2014, nr 167
Więckowska B., Źródła dochodów a składowanie na ubezpieczenia społeczne, [w:] Równowaga ekonomiczna systemów emerytalnych. Współpraca w ramach Unii Europejskiej w zakresie zabezpieczenia społecznego. Materiały z seminariów ZUS (3), Warszawa 2013
Wróbel A., Biorąc prawa socjalne poważnie, [w:] Minikomentarz dla maksiprofesora. Księga jubileuszowa profesora Leszka Garlickiego, red. M. Zubik, Warszawa 2017
Dr Aneta Biały
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Testamenty życia (living wills) – potrzeba wprowadzenia do polskiego systemu prawnego?
Autorka w opracowaniu podejmuje próbę oceny zasadności, celowości i możliwości wprowadzenia do polskiego prawa tzw. testamentów życia (living will) i wbrew skojarzeniom wynikającym z powołanej nomenklatury, nie są one związane z zagadnieniami prawa spadkowego. Generalnie i dość ogólnie można stwierdzić, że testamenty życia odnoszą się do problematyki decydowania człowieka w zakresie stosowanych wobec niego procedur medycznych w sytuacjach, w których ze względu na stan zdrowia, nie może on już świadomie podjąć decyzji i wyrazić swojej woli. Przede wszystkim więc, chodzi o stosowanie względem niego tzw. uporczywych procedur medycznych utrzymujących przy życiu. Poruszana w artykule problematyka ściśle wiąże się z odpowiedzią na pytanie o granice ludzkiej ingerencji w swoje ciało i prawo decydowania o swoim życiu. W ocenie autora, każdemu człowiekowi przysługuje autonomia decydowania o własnym ciele, zdrowiu i życiu, co jednak nie jest równoznaczne z przyjęciem stanowiska, że swoboda ta nie jest niczym nieograniczona. Ustalenie tych granic stanowi niewątpliwie najtrudniejsze z zadań, a problematyka testamentów życia również w ten obszar się wpisuje, co stanowi wystarczające uzasadnienie dla jego opracowania.
Słowa kluczowe: testament życia (living will), oświadczenie pro futuro, własność ciała ludzkiego
Living Wills: Do We Need to Introduce Them into the Polish Legal System?
The author attempts to assess the legitimacy, purposefulness and possibility of introducing living wills into the Polish law. Contrary to the associations resulting from the nomenclature, such wills are not related to inheritance law. Generally, it can be said that living wills concern people’s decisions about medical procedures applied to them in situations where, due to their health condition, they can no longer consciously make a decision and express their will. First of all, it is about applying the so-called persistent medical procedures to maintain the life function. The issues discussed in the article are closely related to the answer to the question about the limits of human interference in one's body and the right to decide about one's life. In the author's opinion, each person has the autonomy to decide about their own body, health and life, which, however, does not mean that this freedom is not unlimited. Determining these boundaries is undoubtedly the most difficult task, and the issue of living wills belongs in this field, which is a sufficient justification for tackling this subject.
Keywords: living will, pro futuro statement) property in the human body
Bibliografia
Biały A., Czyny niedozwolone w Nowej Zelandii. Accident Compensation System, Lublin 2020
Boratyńska M., Niektóre aspekty świadomej zgody pacjenta na leczenie na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego, cz. 1, Sprzeciw pro futuro, Prawo i Medycyna 2007, nr 2
Boulier W., Sperms, Spleens, and Other Valuables: The Need to Recognize Property Rights in Human Body Parts, Hofstra Law Review 1995, nr 23
Brazier M., Cave E., Medicine, Patients and the Law, Manchester 2016
Breczko A., Andruszkiewicz M., Prawo spadkowe w obliczu postępu technologicznego (nowe wyzwania w XXI wieku), Białostockie Studia Prawnicze 2017, nr 4
Clarke A., Kohler P., Property Law: Commentary and Materials. Cambridge, Cambridge 2005
Coke E., The Third Part of the Institutes of the Laws of England: Concerning High Treason, and Other Pleas of the Crown, and Criminal Causes, London 1644
Dąbrowska A., Jarnutowska K., Wybrane problemy związane z wprowadzeniem do ustawodawstwa polskiego regulacji prawnych dotyczących tzw. testamentów życia, Białostockie Studia Prawnicze 2017, nr 2
Duda J., Ewolucja koncepcji living will w prawie amerykańskim, [w:] Współczesne wyzwania bioetyczne, red. L. Bosek, M. Królikowski, Warszawa 2010
Dukiet-Nagórska T., Autonomia pacjenta a polskie prawo karne, Warszawa 200
Edozien L.C., Self-determination in Health-Care. A Property Approach to the Protection of Patients’ Rights, Dorchester 2015
Farrall S., Disclosing a Value System in a Living Will Could be in Your Best Interests, Cambridge 2011
Hardcastle R., Law and the Human Body, Oxford 2007
Harper R., Medical Treatment and the Law: Issues of Consent. The Protection of the Vulnerable: Childres and Adults Lacking Capacity, Hampshire 2014
Herring J., Medical Law and Ethics, Oxford 2008
Janiszewska B., Dobro pacjenta czy wola pacjenta – dylemat prawa i medycyny (uwagi o odmowie zgody na leczenie oraz o dopuszczalności oświadczeń pro futuro), Prawo i Medycyna 2000, nr 1
Janiszewska B., Uwagi o charakterze prawnym odmowy zgody na interwencję medyczną, Prawo i Medycyna 2007, nr 4
Jasudowicz T. (tłum.), Europejskie standardy bioetyczne. Wybór materiałów, Toruń 1998
Konieczniak P., Czynna eutanazja – nowe tendencje w niektórych europejskich systemach prawnych, Prawo i Medycyna 2002, nr 12
Kubicki L., Sumienie lekarza jako kategoria prawna, Prawo i Medycyna 1994, nr 10
Lindberg J., Johansson M., Broström L., Temporising and respect for patient self-determination, Journal of Medical Ethics 2019, nr 45
Looper-Freidman S.E., Keep Your Laws Off My Body: Abortion Regulation and the Takings Clause, New England Law Review 1995, nr 29
Michoński D., Kwestia oświadczeń pro futuro w kontekście artykułu 9. Europejskiej Konwencji Bioetycznej i praktyki wybranych państw europejskich, Medycyna Paliatywna w Praktyce 2017, nr 11
Munzer S.R., A Theory of Property, Cambridge 1990
Nestorowicz M., Kontraktowa i deliktowa odpowiedzialność lekarza za zabieg leczniczy, Warszawa–Poznań 1972
Nwabueze R.N., Biotechnology and the Challenge of Property: Property Rights in Dead Bodies, Body Parts, and Genetic Information, Aldershot 2007
Obłąk A., „Rzeczy wyłączone z obrotu” (res extra commercium) w polskim porządku prawnym, [w:] Wybrane zagadnienia polskiego prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Doktora Józefa Kremisa i Doktora Jerzego Strzebinczyka, red. J. Jezioro, K. Zagrobelny, Wrocław, e-Monografie 2019, nr 136
Pacian J., Oświadczenia „pro futuro” – dylematy prawne, Zeszyty Prawnicze 2014, nr 14(4)
Pellegrinio E.D., Thomasma D.C., The Conflict between Autonomy and beneficience in Medical Ethics: Proposal for a Resolution, Journal of Contemporary Health and Law Policy 1987, nr 3
Plenner J.E., The Idea of Property Law, Oxfrod 1997
Poklewski-Koziełł K., Lekarz wobec oświadczenia woli pacjenta antycypującego swój stan terminalny (na tle rozwiązań przyjętych w Szwajcarii), Prawo i Medycyna 2001, nr 9
Safjan M., Prawo polskie a Europejska Konwencja Bioetyczna, Prawo i Medycyna 2000, nr 5
Seatzu F., The Experience of the European Court of Human Rights with the European Convention of Human Rights and Biomedicine, Utrecht Journal of International and European Law 2015, nr 15
Sośniak M., Znaczenie zgody uprawnionego w zakresie cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 1959, z. 6
Syska M., Medyczne oświadczenia pro futuro na tle porównawczym, Warszawa 2013
Szeroczyńska, M. Odstąpienie od uporczywej terapii „de lege lata” i „de lege ferenda”, Medycyna Paliatywna 2013, nr 2
Świderska M., Znaczenie Europejskiej Konwencji Bioetycznej dla prawnej regulacji oświadczeń pro futuro, [w:] Prawa człowieka a wyzwania bioetyczne związane z nowymi technologiami, red. A. Białek, M. Wróblewski, Warszawa 2018
Świderska M., Prawo do godnej śmierci w świetle nowej regulacji prawnej we Francji, Prawo i Medycyna 2006, nr 3
Thomas L.-V., Trup. Od biologii do antropologii, tłum. K. Kocjan, Łódź 1991
Underkuffler L.S., The Idea if Property: Its Meaning and Power, Oxford 2003
Zielińska E., Powinności lekarza w przypadku braku zgody na leczenie oraz wobec pacjenta w stanie terminalnym, Prawo i Medycyna 2000, nr 1
Zoll A., Zaniechanie leczenia – aspekty prawne, Prawo i Medycyna 2000, nr 1
Prof. dr hab. Jan Iluk
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Dr Łukasz Iluk
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Prewencyjne podejścia do przekładów monolingwalnych aktów normatywnych i ich skutki
Przekłady monolingwalnych aktów prawnych ułatwiają poznanie ustawodawstwa innych państw i przestrzeganie przyjętych w nich norm. Obowiązek przekładu w określonych postępowaniach regulują konwencje międzynarodowe oraz przepisy unijne. Tłumaczenia wywołują też nierzadko uzasadnioną krytykę ze strony prawników. Niedoskonałości przekładu wynikają nie tylko z głębokich różnic systemowych i terminologicznych, ale też z tradycyjnego podejścia translacyjnego. Obiektem szczególnego zainteresowania są stanowiska prawników jako autorów tłumaczeń lub odbiorców finalnych na temat procesu przekładu oraz jego jakości. Przedmiotem analizy są motywy preferowania i skutki prewencyjnego podejścia do tłumaczenia monoligwalnych aktów normatywnych. W przekonaniu tłumaczy zabezpiecza ono przed zarzutem dokonania niewiernego przekładu. Ma ono też chronić adresata tłumaczenia przed utożsamianiem pojęć i instytucji prawnych występujących w dwóch różnych porządkach prawnych. Takie podejście ogranicza zakres odpowiedzialności tłumacza za niezrozumiałość tłumaczenia. Może też prowadzić do prawnie wadliwych przekładów.
Słowa kluczowe: tłumaczenia aktów prawnych, metody przekładu, delikty translacyjne, funkcje prewencyjne tłumaczenia
Preventive Approaches to Translations of Monolingual Normative Acts and Their Effects
Translations of monolingual normative acts facilitate learning about other countries' legislation and complying with the norms adopted in them. The obligation to prepare translations in certain proceedings is regulated by international conventions and EU rules. Translations also often provoke justified criticism from legal practitioners. The inadequacies of translation result not only from profound systemic and terminological differences, but also from the traditional approach to translation. Of particular interest are the views of lawyers - as authors or final recipients of translations - on the translation process and its quality. The subject of analysis is the motives for preference for, and the effects of, a preventive approach to the translation of monolingual normative acts. Translators believe that it protects them from being accused of making an unfaithful translation. It is also intended to protect the addressee of the translation from treating legal concepts and institutions which exist in two different legal orders as identical. This approach limits the translator's liability for unintelligibility of the translation. It may also lead to legally defective translations.
Keywords: translation of legal acts, translation methods, translation delicts, preventive functions of translation
Bibliografia
Basedow J., Die Übersetzerfalle, Zeitschrift für europäisches Privatrecht 1996, nr 4
Biel Ł., Tłumaczenie prawa unijnego a centralne pojęcia przekładoznawstwa, [w:] Między oryginałem a przekładem. Teoria tłumaczeń czy teorie tłumaczeń?, red. K. Hejwowski, A. Szczęsny, Kraków 2016, nr 1
Doczekalska A., Język prawny w tworzeniu i transpozycji prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2021
Duda J., Bochewicz M., Tłumaczenia utrudniają interpretację prawa unijnego, Dziennik Gazeta Prawna z 20.12.2011 r.
Groot G.-R. de, Das Übersetzen juristischer Terminologie, [w:] Recht und Übersetzen, red. G.-R. de Groot, R. Schulze, Baden-Baden 1999
Groot G.-R. de, Zweisprachige juristische Wörterbücher, [w:] Übersetzen von Rechtstexten. Fachkommunikation im Spannungsfeld zwischen Rechtsordnung und Sprache, ed. P. Sandrini, Tübingen 1999
Groot R.-G. de, Rechtsvergleichung als Kerntätigkeit bei der Übersetzung juristischer Terminologie, [w:] Sprache und Recht, red. U. Haß-Zumker, Berlin–New York 2002
Iluk J., Iluk Ł., Znaczenie ekwiwalencji tekstowo-normatywnej w przekładzie aktów prawnych i sposoby jej ustalania, Studia Translatorica 2020, t. 11
Iluk J., Terminologia prawna i prawnicza z perspektywy translacyjnej, [w:] Pragmalingustische Aspekte der Polylektalen Kommunikation, red. A. Kątny, K. Lukas, J. Sikora, Gdańsk 2012
Iluk Ł., Iluk J., Ausgangssprachlich orientierte Übersetzungen von Rechtstexten aus juristischer Sicht, trans-kom.eu 2019, nr 12
Iluk Ł., Prawnicze i nieprawnicze podejście w ustalaniu odpowiedników terminologicznych w procesie translacji na przykładzie wybranych aktów normatywnych, Comparative Legilingusitics 2020, nr 43
Iluk Ł., Wiedza o języku prawnym w kształceniu tłumaczy tekstów prawnych i prawniczych, Studia Niemcoznawcze 2017, t. LIX
Jopek-Bosiacka A., Teoretycznoprawne i logiczne uwarunkowania przekładu prawnego, Warszawa 2019
Kelsen H., Allgemeine Theorie der Normen, Wien 1979
Kielar B., Drogi i bezdroża tłumaczenia tekstów prawnych [w:] Publikacja jubileuszowa, t. III, Lingwistyka stosowana – języki specjalistyczne – dyskurs zawodowy, red. J. Lukszyn, Warszawa 2010
Kielar B., TS w układzie międzynarodowej komunikacji zawodowej (na przykładzie tłumaczenia tekstów prawnych), [w:] Języki specjalistyczne, t. 3, Lingwistyczna identyfikacja tekstów specjalistycznych, red. B. Kielar, S. Grucza, Warszawa 2003
Kielar B., Zarys translatoryki, Warszawa
Kierzkowska D., Tłumaczenia prawnicze, Warszawa 2007
Kranjčič Ch., Dolmetschen im Strafverfahren: wider die Wörtlichkeit und für wirkliche Zweckorientierung (oder: Wem dient der Dolmetscher?), Neue Zeitschrift für Strafrecht 2011, nr 12
Król M., O paradygmacie normatywnym tłumaczenia przysięgłego w dziedzinie prawa, Konińskie Studia Językowe 2019, nr 3
Meger A., Zur Geschichte der polnisch-deutschen Gesetzesübersetzungen: Ein Überblick vom Ende des 18. Jh. bis in die Gegenwart, Zeitschrift für Slawistik 2018, vol. 63
Mincke W., Die Problematik von Recht und Sprache in der Übersetzung von Rechtstexten, Archiv für Rechts- und Sozialpsychologie 1991, vol. 77
Newmark P., A textbook of translation, New York 1988
Nord Ch., Loyalität statt Treue. Vorschläge zu einer funktionalen Übersetzungstypologie, Lebende Sprachen 1989, nr 3
Pieńkos J., Podstawy juryslingwistyki. Język w prawie – Prawo w języku, Warszawa 1999
Pommer S., Rechtsübersetzung und Rechtsvergleichung. Translatorische Fragen zur Interdisziplinarität mit Beispielen aus dem Unterbringungsrecht, Wien 2003
Porzycki M., Lawina bełkotliwych przekładów, Rzeczpospolita z 26.03.2004 r.
Sandrini P., Translationspolitik für Regional- oder Minderheitensprachen. Unter besonderer Berücksichtigung einer Strategie der Offenheit, Berlin 2019
Šarcevič S., Challenges to the legal Translator, [w:] The Oxford handbook of language and law, red. P.M. Tiersma, L.M. Solan, Oxford 2012
Šarčević S., Strategiebedingtes Übersetzen aus den kleineren Sprachen im Fachbereich Jura, Babel 1990, vol. 36
Simonnaes I., Das Übersetzen von Rechtstexten: Verstehen und Textanalyse, LSP & Professional Communication 2005, vol. 67
Simonnaes I., Juristisches Übersetzen – der Vergleich als Grundlage der Erkenntnis, trans-kom.eu 2013, nr 6
Stolze R., Rechts- und Sprachvergleich beim Übersetzen juristischer Texte, [w:] Kontrastive Fachsprachenforschung, red. K.D. Baumann, H. Kalverkaemper, Tübingen 1992
Szulc M., Błędy w tłumaczeniach wciąż kością niezgody, Dziennik Gazeta Prawna z 13.07.2021 r.
Temmerman R., Translation and the Dynamics of Understanding Words and Terms in Contexts, [w:] Meaning in Translation: Illusion of Precision, red. L. Ilynska, M. Platonova, Newcastle upon Tyne 2016
Tobor Z., Iluzja wykładni językowej, [w:] Konstytucyjne uwarunkowania tworzenia i stosowania prawa finansowego i podatkowego, red. P. Lewkowicz, J. Stankiewicz, Białystok 2010
Weisflog W., Rechtsvergleichung und juristische Übersetzung. Eine interdisziplinäre Studie, Zürich 1996
Weston M., An English Reader’s Guide to the French Legal System. Oxford 1991
Woźniak E., Zarębski R., Kodeks Napoleona w dziejach języka urzędowego w Polsce – rekonesans badawczy, Język Polski 2016, vol. 96
Dr Krzysztof Olszak
Warszawa
Mniejszość a zasada rządów większości w kontekście interesu spółki akcyjnej
W artykule analizuje się związek akcjonariuszy mniejszościowych z zasadą rządów większości w spółce akcyjnej w kontekście interesu takiej spółki akcyjnej, z przykładami z życia korporacyjnego. Podczas gdy w zasadzie akcjonariusze posiadający większość akcji w kapitale zakładowym określają interes spółki akcyjnej, w konsekwencji rządów większości nie jest dopuszczalne utożsamianie interesu większości akcjonariuszy z interesem spółki akcyjnej, jak argumentuje niniejszy artykuł.
Słowa kluczowe: mniejszość, zasada rządów większości, spółka akcyjna, interes spółki
A Minority and the Principle of Majority Rule in a Joint-Stock Company in the Context of the Joint-Stock Company Interest
The article analyses the relationship of minority shareholders to the principle of majority rule in a joint-stock company in the context of the interest of such a joint-stock company, with examples from corporate life. While, in principle, the shareholders who hold the majority of the shares in the share capital determine the interest of the joint-stock company, as a consequence of the majority rule, it is not acceptable to equate the interest of the majority of shareholders with the interest of the joint-stock company, as this article argues.
Keywords: minority, principle of majority rule, joint-stock company, company interest
Bibliografia
Antoszek P., Cywilnoprawny charakter uchwał wspólników spółek kapitałowych, Warszawa 2009
Beveraggi de la Serna W., El interés social, los principios generales y los conflictos entre mayoría y minoría en la sociedad anónima, Pamplona/Iruña 2010
Cheng Y., On Protection of Rights and Interests of Minority Shareholders in Listed Company, International Journal of Business Administration 2012, vol. 3, nr 2
Cools S., The Dividing Line Between Shareholder Democracy and Board Autonomy: Inherent Conflicts of Interest as Normative Criterion, European Company and Financial Law Review 2014, nr 2
Dodd E.M., For Whom Are Corporate Managers Trustees, Harvard Law Review 1932, nr 7
Domański G., Kolegialny charakter rady nadzorczej spółki akcyjnej a indywidualne obowiązki, prawa i odpowiedzialność członków rady, Nasz Rynek Kapitałowy 2002, nr 1
Duque Domínguez J.F., Tutela de la minoría. Impugnación de acuerdos lesivos, Valladolid 1957
Elst van der C., Steen van den L., Balancing the Interests of Minority and Majority Shareholders: A Comparative Analysis of Squeeze-out and Sell-out Rights, European Company and Financial Law Review 2009, nr 4
Engrácia Antunes J., Fuentes Naharro M., Director’s’ Duties and Conflicts of Interest in the EMCA, European Company and Financial Law Review 2016, nr 2
Flannigan R., Shareholder Fiduciary Accountability, Journal of Business Law 2014, nr 1
Frías Inchausti I., Marrodán D., Impugnación de acuerdos sociales abusivos y derechos de los socios minoritarios, [w:] Reforma de las sociedades de capital y mejora del gobierno corporativo, red. D. Vázquez Albert, J.M. Calavia Molinero, Barcelona 2015
Gębusia I., Interes spółki w prawie polskim i europejskim, Warszawa 2017
Janczewski S., Ochrona praw mniejszości w spółkach akcyjnych, Palestra 1930, nr 2–3
Kaczkowski J., Zasady prawa akcyjnego, Warszawa 1918
Kappes A., Interes spółki a interes wspólników/akcjonariuszy, [w:] Prawo handlowe. Między teorią, praktyką a orzecznictwem. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Januszowi A. Strzępce, red. P. Pinior i in., Warszawa 2019
Koch A., Podważanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, Warszawa 2011
Matheson J.H., Maler R.K., A Simple Statutory Solution to Minority Oppression in the Closely-Held Business, Minnesota Law Review 2006–2007, vol. 91
Moll D.K., Minority Oppression & the Limited Liability Company: Learning (or Not) from Close Corporation History, Wake Forest Law Review 2005, vol. 40
Okolski J., Modrzejewski J., Gasiński Ł., Natura stosunku korporacyjnego spółki akcyjnej, Przegląd Prawa Handlowego 2000, nr 8
Okolski J., Wajda D., Rządy większości a ochrona akcjonariuszy mniejszościowych, Przegląd Prawa Handlowego 2005, nr 6
Okolski J., Wajda D., Zasada rządów większości i ochrona akcjonariuszy mniejszościowych wobec pojęcia „interesu spółki akcyjnej”, [w:] Kodeks spółek handlowych po pięciu latach, red. J. Frąckowiak, Wrocław 2006
Olszak K., Interes spółki akcyjnej i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w prawie polskim oraz hiszpańskim, Warszawa 2022
Olszak K., Relacje między przesłanką godzenia w interes spółki a pozostałymi przesłankami uchylenia uchwały walnego zgromadzenia spółki akcyjnej (uchwały wspólników spółki z o.o.), Monitor Prawniczy 2022, nr 23
Opalski A., O pojęciu interesu spółki handlowej, Przegląd Prawa Handlowego 2008, nr 11
Opalski A., Zasada jednakowego traktowania wspólników i akcjonariuszy, Przegląd Prawa Handlowego 2012, nr 6
Pabis R., [w:] Kodeks spółek handlowych, t. III B, Spółka akcyjna. Komentarz art. 393–490, red. A. Opalski, Legalis 2016
Popardowski P., Odniesienia do problematyki spółek handlowych w orzecznictwie Sądu Najwyższego z pierwszej połowy 2018 r., Glosa 2018, nr 4
Pyka M., Zięba M., Zasada ochrony praw wspólników mniejszościowych w spółce kapitałowej, Przegląd Prawa Handlowego 2013, nr 2
Rahmani A., Majority rule and minority shareholder protection in joint stock companies in England and Iran, Glasgow 2007
Romanowski M., W sprawie pojęcia i natury spółki publicznej, Przegląd Prawa Handlowego 2009, nr 3
Romanowski M., Zasada „jedna akcja–jeden głos” a natura spółki akcyjnej, Czasopismo Kwartalne Całego Prawa Handlowego, Upadłościowego oraz Rynku Kapitałowego 2008, nr 4
Safjan M., Zasada swobody umów (uwagi wstępne na tle art. 3531 k.c.), PiP 1993, nr 4
Sójka T., Zasada równego traktowania akcjonariuszy w kodeksie spółek handlowych – zagadnienia podstawowe, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2000, nr 4
Stokłosa A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 27 marca 2013 r. (I CSK 407/12), Przegląd Sądowy 2014, nr 10
Stranz J., Ochrona prawa akcjonariuszy do informacji w niepublicznej spółce akcyjnej, Monitor Prawniczy 2021, nr 6
Szumański A., [w:] Kodeks spółek handlowych, t. III, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, red. S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański i in., Legalis 2013
Tarska M., Charakter praw wspólników mniejszościowych w spółkach handlowych, Przegląd Prawa Handlowego 2015, nr 2
Wajda D., Obowiązek lojalności w spółkach handlowych, Warszawa 2009
Wajda D., Ochrona akcjonariuszy mniejszościowych w kodeksie spółek handlowych, Warszawa 2007
Wajda D., Wzmocnienie przez ustawodawcę siły głosu akcjonariuszy długoterminowych – rzeczywista potrzeba czy chybiony pomysł?, [w:] Efektywność zarządzania i nadzoru w spółce handlowej. W poszukiwaniu optymalnego modelu ustroju spółki, red. K. Bilewska, Warszawa 2018
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2018
Dr hab. Cezary Błaszczyk
Uniwersytet Warszawski
Szkolenie myśliwych na strzelnicy nie jest związane z gospodarką leśną. Glosa do wyroku NSA z 27.06.2023 r., I OSK 104/21
Glosa aprobująca. Szkolenie myśliwych na strzelnicy nie jest związane z gospodarką leśną w zakresie gospodarowania zwierzyną bądź jej pozyskiwania, a jest prowadzone w ramach gospodarki łowieckiej. Problemy interpretacyjne działalności leśnej i działalności łowieckiej wynikają z częściowego nakładania się na siebie działalności leśnej i łowieckiej przy szerszym zakresie tej drugiej (odnośnie do zwierząt), dodatkowo rozszerzonej poprzez brak konsekwencji prawodawcy w realizacji priorytetu ochronnej funkcji łowiectwa.
Słowa kluczowe: ochrona zwierząt, polowania, sądownictwo administracyjne, gospodarka leśna, prawo administracyjne
Hunters Training at a Shooting Range Is Not Connected with Forest Economics. Commentary on Supreme Administrative Court Judgment of 27 June 2023, I OSK 104/21
This is an approving commentary. Hunters training at a shooting range does not fall into the scope of forest economics in a form of game management or game harvesting but is conducted as a part of hunting economics. Problems with the interpretation of forestry and hunting activities result from a partial overlap of these activities, with a broader scope of hunting activities (regarding animals), additionally extended by the lack of consistency in legislation in implementing the priority of the wildlife conservation function of hunting.
Keywords: protection of animals, hunting, administrative courts, forest economics, administrative law
Bibliografia
Cyrol T., Czy myślistwo rekreacyjne jest zgodne z prawem?, [w:] Etyczne potępienie myślistwa, red. D. Probucka, Kraków 2020
Danecka D., Radecki W., Prawo łowieckie z komentarzem do wybranych przepisów, Warszawa 2021
Daniłowicz W., Prawo łowieckie, Warszawa 2020
Manjura-Niskiewicz G., [w:] Ustawa o ochronie zwierząt. Komentarz, red. G. Manjura-Nisiewicz, Legalis 2022
Micińska-Bojarek M., Łowiectwo. Aspekt humanitarno-prawny, Poznań 2014
Pietrzykowski T., Prawo ochrony zwierząt. Pojęcia, zasady, dylematy, Warszawa 2022
Rakoczy B., Stec R., Woźniak A., Prawo łowieckie. Komentarz, Warszawa 2014
Stec R., Prawo łowieckie. Wybrane aspekty prawnoporównawcze, Warszawa 2009
Stec R., Uprawianie łowiectwa i prowadzenie gospodarki łowieckiej, LEX 2012
Zwolak Z., [w:] Prawo łowieckie. Komentarz, red. T. Müller, Z. Zwolak, LEX 1999
Zamów prenumeratę
