Odszkodowania dla właścicieli nieruchomości zlokalizowanych w obszarach ograniczonego użytkowania dla lotnisk – wyzwania dotyczące prawidłowego ustalenia zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej i podlegającej kompensacji szkody – część 1.
dr hab. Magdalena Habdas
profesor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Wydział Prawa i Administracji, Instytut Nauk Prawnych
ORCID 0000-0003-1905-5098
Odszkodowania dla właścicieli nieruchomości zlokalizowanych w obszarach ograniczonego użytkowania dla lotnisk – wyzwania dotyczące prawidłowego ustalenia zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej i podlegającej kompensacji szkody – część 1
Artykuł stanowi pierwszą część opracowania dotyczącą zakresu szkód, które mają być rekompensowane w związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska. Rozważania rozpoczęto od przedstawienia powodów i celów ustanawiania obszarów ograniczonego użytkowania oraz ograniczeń, które są w nich wprowadzane. Omówiono zakres podlegającej kompensacji szkody w kontekście konstytucyjnych zasad ochrony prawa własności. Przedstawiono krytyczną analizę ukształtowanej linii orzeczniczej, ze względu na brak prawidłowego odzwierciedlenia w niej związku skutkowo przyczynowego pomiędzy zdarzeniem szkodzącym a szkodą. Wskazano, że nie każda utrata wartości nieruchomości (jeżeli w ogóle występuje) pozostaje w związku z ograniczeniami sposobu korzystania z nieruchomości wprowadzonymi w uchwale tworzącej obszar ograniczonego użytkowania. Precyzyjne ustalenie zdarzenia szkodzącego jest niezbędne do prawidłowego określenia podlegającej kompensacji szkody, tym bardziej, że ograniczenia prawa własności są kompensowane wyłącznie w zakresie wyraźnie przewidzianym przez ustawodawcę.
Słowa kluczowe: obszar ograniczonego użytkowania, hałas, lotniska, utrata wartości nieruchomości
Dr. Hab. Magdalena Habdas
professor of the University of Silesia in Katowice, Faculty of Law and Administration, Institute of Legal Studies
ORCID 0000-0003-1905-5098
Compensation for owners of real property located in areas of restricted use for airports – challenges to the correct establishment of the extent of liability for compensation and damage that is to be compensated – Part 1
The article is the first part of an article on the level of damage to be compensated in connection with the introduction of an area of restricted use for an airport. The considerations began with a presentation of the reasons and objectives for establishing areas of restricted use and the restrictions that are introduced in them. The extent of the damage that is subject to compensation was discussed in the context of the constitutional principles of the protection of property rights. A critical analysis of the consolidated case-law was presented because of the lack of proper reflection in it of the cause and effect relationship between the damaging event and the damage. It was pointed out that not every impairment of real property (if any) is related to restrictions on the use of real property introduced in the resolution creating the area of restricted use. The damaging event needs to be precisely established for correctly establishing the damage that is to be compensated, all the more so that the restrictions on the ownership right are compensated only to the extent that is expressly provided for by the lawmakers.
Keywords: area of restricted use, noise, airports, impairment of real property
Bibliografia:
Bagińska E., Odpowiedzialność deliktowa w razie niepewności związku przyczynowego. Studium prawnoporównawcze, Toruń 2013.
Bagińska E., Odpowiedzialność odszkodowawcza za wykonywanie władzy publicznej, Warszawa 2006.
Bar M. [w:] M. Górski, M. Pchałek, W. Radecki, J. Jerzmański, M. Bar, S. Urban, J. Jendrośka, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2019.
Bednarek M., Prawo do mieszkania w konstytucji i ustawodawstwie, Warszawa 2007.
Boć J., Samborska-Boć E., Podstawowe regulacje prawnej ochrony środowiska [w:] J. Boć, Nowacki K., Samborska-Boć E., Ochrona środowiska, Wrocław 2008.
Bojar-Fijałkowski T., Równe prawo do środowiska należytej jakości w założeniach sprawiedliwości ekologicznej [w:] Prawa człowieka a ochrona środowiska – wspólne wartości i wyzwania, red. B. Gronowska, B. Rakoczy, J. Kapelańska-Pręgowska, K. Karpus, P. Sadowski, Toruń 2018.
Bukowski Z., Koncepcja zrównoważonego rozwoju a prawa człowieka [w:] Prawa człowieka a ochrona środowiska – wspólne wartości i wyzwania, red. B. Gronowska, B. Rakoczy, J. Kapelańska-Pręgowska, K. Karpus, P. Sadowski, Toruń 2018.
Choduń A., Koncepcja wykładni prawa Macieja Zielińskiego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016/4.
Ciechanowicz-Mc Lean J., Konstytucyjna zasada wolności gospodarczej a ochrona środowiska, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, t. 31.
Ciechanowicz-Mc Lean J., Prawo ochrony i zarządzania środowiskiem, Warszawa 2019.
Czachórski W. (aktualizacja: M. Safjan i E. Skowrońska-Bocian), Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 2009.
Czajkowska-Matosiuk K., Ograniczenie korzystania z nieruchomości w związku z wymogami ochrony środowiska, „Prawo i Środowisko” 2015/1.
Florkowska L., Bryt-Nitarska I., Społeczne aspekty szkód górniczych, „Przegląd Górniczy” 2015/11.
Foryś I., Habdas M., Konowalczuk J., Fair and effective compensation of loss in restricted use areas surrounding airports in Poland, „Ekonomia i Środowisko” 2019/3.
Górski M., Ochrona jakości środowiska i prawo emisyjne [w:] Prawo ochrony środowiska, red. M. Górski, Warszawa 2018.
Gruchalik P., Kowalski A., Metodyka identyfikacji i szacowania potencjalnych szkód ekologicznych na terenach górniczych dla potrzeb wspomagania zarządzania terenami przekształconymi antropogenicznie, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej” 2012/62.
Gruszecki K., Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2019.
Habdas M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, Własność i inne prawa rzeczowe (art. 126–352), red. M. Habdas i M. Frasa, Warszawa 2018.
Iwański Ł., Przymiot strony w postępowaniu w sprawie zatwierdzenia planu ruchu poziemnego zakładu górniczego oraz likwidowanego (likwidowanej oznaczonej części) poziemnego zakładu górniczego (część I), „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2013/3.
Jarosz Żukowska S., Prawo do własności – własność jako prawo podmiotowe [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
Jarosz-Żukowska S., Własność w okresie przeobrażeń ustrojowych w Polsce z perspektywy orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Wrocław 2016.
Jarosz-Żukowska S., Właściwość Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach dawnych aktów nacjonalizacyjnych i wywłaszczeniowych oraz nowego ustawodawstwa restytucyjnego – sprawy polskie, „Studia Erasmiana Wratislaviensia” 2009/3.
Jendrośka J., Bar M., Prawo ochrony środowiska. Prawo ochrony środowiska. Podręcznik, Wrocław 2005.
Kacprzak-Szymańska E., Problematyka obszaru ograniczonego użytkowania w orzeczeniach sądów cywilnych, „Rocznik Samorządowy” 2013/2.
Kaliński M., Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Warszawa 2011.
Kawulok M., Szkody górnicze w budownictwie, Warszawa 2015.
Klenowska K., Wybrane zagadnienia dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej w związku z funkcjonowaniem lotnisk w Polsce [w:] Europeizacja prawa ochrony środowiska, red. M. Rudnicki, A. Haładyj, K. Sobieraj, Lublin 2011.
Kokowski P., Pękala P., Kaczmarek T., Poziom hałasu w obszarze ograniczonego użytkowania wokół portu lotniczego, „Problemy Rynku Nieruchomości” 2015/1.
Korzeniowski P., Zasady prawne ochrony środowiska, Łódź 2010.
Kosikowski C., Zasada ochrony własności [w:] Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa, 1998.
Krzyżanowska A., Poznań: Ławica przegrywa z sąsiadami lotniska, „Gazeta Prawna” z 7.10.2014, https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/827128,poznan-lawica-przegrywa-z-sasiadami-lotniska.html (dostęp: 9.04.2020 r.).
Mikosz R., Ograniczenia własności (na przykładzie prawa górniczego), „Problemy Prawne Górnictwa” 1982/5.
Miler A., Obszar ograniczonego użytkowania, Toruń 2012.
Oniszczuk J., Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego na początku XXI wieku, Kraków 2004.
Paczkowska A., Charakter prawny terminu dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w związku z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/11.
Pawłowski J.M., Obowiązek odszkodowawczy w związku z naruszeniem art. 1 Pierwszego Protokołu Dodatkowego do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, „Rejent” 2007/5.
Pchałek M. [w:] Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2019.
Radwański R., Zieliński M., Stosowanie i wykładnia prawa cywilnego [w:] System prawa prywatnego, t. 1, Prawo cywilne– część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Rakoczy B. [w:] Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2013.
Rakoczy B., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2010/2.
Rakoczy B., Gołębiewski Z., Ratajczak J., Smolibowska-Hruszka G., Obszar ograniczonego użytkowania w prawie polskim, Warszawa 2011.
Rakoczy B., Postępowanie w sprawie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania w prawie polskim, „Prawo i Środowisko” 2013/2.
Romańska-Ściseł M., Ewolucja instytucji prawnej strefy ochronnej w prawie ochrony środowiska, „Studia Iuridica Lublinensia” 2004/4.
Sommer J., Obszary specjalne w ochronie środowiska [w:] Instytucje prawa ochrony środowiska. Geneza. Rozwój. Perspektywy, red. W. Radecki, Warszawa 2010.
Stawicka E., Czy art. 129 ustawy – prawo ochrony środowiska stanowi wyczerpującą podstawę roszczeń właścicieli nieruchomości o wyrównanie strat wynikających z ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania wokół lotnisk, tras komunikacyjnych i tym podobnych zakładów?, „Palestra” 2012/11–12.
Stawicka E., Odpowiedzialność cywilna za utratę wartości nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania wokół lotnisk – wybrane aspekty, „Palestra” 2014/9.
Stelmachowski A. [w:] System prawa prywatnego, t. 3, Prawo rzeczowe, red. T. Dybowski, Warszawa 2007.
Stelmasiak J., Wąsikowska A., Zasady ogólne prawa ochrony środowiska [w:] Prawo ochrony środowiska, red. J. Stelmasiak, Warszawa 2010.
Suchar T., Ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości w związku z ochroną środowiska, „Casus” 2011/59.
The Appraisal Institute, The Appraisal of Real Estate, Chicago 2013.
The Appraisal Institute, The Dictionary of real estate appraisal, Chicago 2015.
Wikariak S., Lotnisko musi zapłacić za wymianę okien w okolicznych domach, „Gazeta Prawna” z 11.12.2018 r., https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1386570,lotnisko-zaplaci-za-wymiane-okien-u-sasiadow.html (dostęp: 9.04.2020 r.)
Wojciechowska K.B., Lotniskowy obszar ograniczonego użytkowania, Warszawa 2019.
World Health Organization, Night noise guidelines for Europe, Kopenhaga 2009.
Zakrzewska M., Ochrona środowiska w procesie inwestycyjno-budowlanym, Warszawa 2010.
Zieliński M., Bogucki O., Choduń A., Czepita S., Kanarek B., Municzewski A., Zintegrowanie polskich koncepcji wykładni prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2009/4.
Zieliński M., Osiemnaście mitów w myśleniu o wykładni prawa, „Palestra” 2011/3–4.
Żaczkiewicz-Zborska K., SN odpowie, czy sądy mają stosować niekonstytucyjne przepisy (13.06.2019 r.), https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/sady-nie-wiedza-czy-stosowac-niekonstytucyjne-przepisy,431072.html (dostęp: 9.04.2020 r.).
Żaczkiewicz-Zborska K., SN: Odszkodowanie za hałas z lotniska w pełnym wymiarze (25.07.2019), https://www.prawo.pl/prawo/odszkodowanie-za-halas-z-lotniska-w-pelnym-wymiarze-wyrok-sn,448138.html (dostęp: 9.04.2020 r.).
dr Mateusz Radajewski
adiunkt, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wydział Prawa i Komunikacji Społecznej we Wrocławiu, Katedra Prawa
ORCID: 0000-0002-7547-9197
Zarządzenie natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych sędziego
Przedmiotem artykułu jest analiza instytucji zarządzenia przez Ministra Sprawiedliwości lub prezesa sądu natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych sędziego. Rozważania autora dotyczą przede wszystkim następujących kwestii szczegółowych: istota i funkcje zarządzenia przerwy, zakres podmiotowy stosowania tego środka, katalog podmiotów, które mogą go zastosować, przesłanki i skutki jego zastosowania oraz okres trwania przerwy w czynnościach służbowych sędziego. Przedmiotem analiz jest również kwestia sądowej kontroli zarządzeń wydawanych w tego typu sprawach. Przeprowadzone rozważania prowadzą w szczególności do wniosku, że zarządzenie natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych sędziego jest specyficzną odmianą zawieszenia sędziego, o którym mowa w art. 180 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z tym autor postuluje nowelizację odpowiednich przepisów ustawowych dotyczących omawianej materii w celu dostosowania ich do wymogów konstytucyjnych.
Słowa kluczowe: zawieszenie sędziego, przerwa w czynnościach służbowych, prezes sądu, Minister Sprawiedliwości, odpowiedzialność dyscyplinarna
Dr Mateusz Radajewski
assistant professor, SWPS University of Social Sciences and Humanities, Faculty of Law and Social Communication in Wrocław, Chair of Law
ORCID: 0000-0002-7547-9197
Ordering the immediate interruption of a judge’s duties
The article analyses the institution of the Minister of Justice or the president of the court ordering the immediate interruption of a judge’s duties. The author’s considerations primarily address the following specific issues: the essence and functions of the order regarding the interruption, who the measure can be applied to, the list of entities that can apply it, the premises and effects of its application, as well as the duration of the interruption of the judge’s duties. It also examines the matter of the judicial review of orders issued in such cases. The considerations lead, in particular, to the conclusion that the order for the immediate interruption of a judge’s duties is a specific variation of the suspension of the judge, as referred to Article 180 of Constitution of the Republic of Poland. Therefore, the author proposes the amendment of the respective laws on the matter in question to bring them into line with the constitutional requirements.
Keywords: suspension of a judge, interruption of duties, president of the court, Minister of Justice, disciplinary liability
Bibliografia:
Ereciński T., Gudowski J., Iwulski J., Prawo o ustroju sądów powszechnych. Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa. Komentarz, Warszawa 2009.
Garlicki L., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 4, Warszawa 2005.
Hauser M., Odpowiednie stosowanie przepisów prawa – uwagi porządkujące, „Przegląd Prawa i Administracji” 2005/65.
Kozielewicz W., Instytucja delegowania sędziego do pełnienia obowiązków sędziego w innym sądzie – aspekty ustrojowe i procesowe [w:] Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J. Skorupka, Warszawa 2009.
Sawiński J., [w:] Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentarz, red. A. Górski, Warszawa 2013.
Wiliński P., Karlik P., [w:] Konstytucja RP. Komentarz, red. M. Safjan, L. Bosek, t. 2, Warszawa 2016.
Anna Karwowska
prawnik w spółce Acenture sp. z o.o.; doktorantka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego; stypendystka Narodowego Centrum Nauki
Odpowiedzialność host-providerów na podstawie Kodeksu cywilnego
Odpowiedzialność host-providerów za współsprawstwo za naruszenia praw autorskich była przedmiotem orzeczenia sądowego w sprawie Ch.pl, popularnego serwisu służącego do przechowywania przez użytkowników różnego rodzaju treści. Wyrok w sprawie kwalifikuje działanie serwisu na podstawie art. 422 Kodeksu cywilnego jako pomocnictwo, gdyż model biznesowy portalu zachęcał do wymiany nielegalnych plików przez użytkowników. O bezprecedensowości wyroku w orzecznictwie europejskim świadczy nałożenie na host-providera na podstawie art. 439 Kodeksu cywilnego obowiązku zapobiegania naruszeniom praw autorskich w przyszłości.
Słowa kluczowe: host-provider, pomocnictwo, wiarygodna wiadomość, naruszenie, prawa autorskie, użytkownicy, nielegalne pliki
Anna Karwowska
Lawyer at Acenture sp. z o.o., PhD student, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Fellow at National Science Centre
Liability of hosting providers under the Civil Code
The court ruling in the case of Ch.pl, a popular portal for storing various types of content, addressed the liability of hosting providers for joint copyright infringement. The court ruling qualified the portal’s operations as contributory liability under Article 422 of the Polish Civil Code, because the hosting provider’s business model encouraged illegal file sharing by users. The fact that this is a landmark decision in European case law is confirmed by the fact that, pursuant to Article 439 of the Polish Civil Code, the hosting provider is required to prevent copyright infringements in the future.
Keywords: host-provider, contributory liability, notice-and-take down, infringement, copyrights, users, illegal files
Bibliografia:
Banaszczyk Z. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2013.
Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie w Internecie. Prawo autorskie, Warszawa 2016.
Barta J., Przechowywanie utworów na stronach internetowych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2009/3.
Konarski X., Komentarz do ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, Warszawa 2004.
Konarski X., Obowiązki pośredników internetowych w związku z rozpowszechnianiem bezprawnych treści [w:] Media elektroniczne – współczesne problemy prawne, red. K. Flaga-Gieruszyńska, J. Gołaczyński, D. Szostek, Warszawa 2016.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wyrządzenie szkody przez kilka osób, Warszawa 1978.
Nesterowicz M. [w:] Kodeks cywilny z komentarzem, red. J. Winiarz, t. 2, Warszawa 1980.
P.Z., Jest wyrok w sprawie serwisu Chomikuj.pl, http://www.sfp.org.pl/wydarzenia,5,21441,1,1,Jest-wyrok-w-sprawie-serwisu-Chomikuj-pl.html.
Pacek G.J., Jak należy uregulować odpowiedzialność za treść w Internecie? Wybrane aspekty, https://wolnyinternet.panoptykon.org/sites/default/files/pacek.pdf.
Pacek G.J., Wybrane zagadnienia związane z odpowiedzialnością dostawców usług hostingowych, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/23622/Wybrane_zagadnienia_zwiazane_z_odpowiedzialnoscia.pdf.
Pazdan M., Odpowiedzialność deliktowa pomocnika [w:] Współczesne problemy procesu karnego i wymiaru sprawiedliwości. Księga ku czci Profesora Kazimierza Marszała, red. P. Hofmański, K. Zgryzek, Katowice 2003.
Szpunar A., Wyrządzenie szkody przez kilka osób, „Państwo i Prawo” 1957/2.
Szymielewicz K., Zmiany w UŚUDE: odpowiedź rządu na arbitralne działania pośredników internetowych, https://panoptykon.org/wiadomosc/zmiany-w-usude-odpowiedz-rzadu-na-arbitralne-dzialania-posrednikow-internetowych.
Wolak U., Producenci filmowi kontra portal Chomikuj, http://www.dziennikpolski24.pl/artykul/3279734,producenci-filmowi-kontra-portal-chomikuj,2,id,t,sa.html.
dr Łukasz M. Wyszomirski
adwokat
Zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania a ostateczność decyzji. Uwagi na marginesie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 29.08.2019 r., II SA/Kr 636/19
Artykuł dotyczy praktycznych problemów związanych z uzyskaniem przez decyzję przymiotu ostateczności w związku ze zrzeczeniem się prawa do wniesienia odwołania przez wszystkie strony, które brały udział w postępowaniu, a także skutków późniejszego złożenia odwołania przez podmiot pominięty w postępowaniu. Wbrew poglądom wyrażanym w doktrynie i orzecznictwie, postuluje się, że decyzja uzyskuje przymiot ostateczności z chwilą, gdy ostatnia ze stron biorących udział w postępowaniu zrzeknie się prawa do wniesienia odwołania.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, odwołanie, zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania, ostateczność decyzji
Łukasz M. Wyszomirski, PhD.
attorney-at-law
Waiver of the right to appeal and finality of the decision. Comments related to the judgment of the Voivodship Administrative Court in Kraków of 29 August 2019, II SA/Kr 636/19
This article applies to practical issues related to an administrative decision becoming final due to the waiver of the right to appeal by all the parties that took part in the proceedings, as well as the legal effects of an appeal filed later by an entity that has been omitted from the proceedings. Despite the views expressed in the legal doctrine and the case law, it is postulated that a decision becomes final when the last party taking part in the proceedings waives its right to appeal.
Keywords: administrative proceedings, appeal, waiver of the right to appeal, finality of the decision
Bibliografia:
Gacek P., Zasada dwuinstancyjnego postępowania a zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/10.
Jakimowicz W., O normatywnej konstrukcji zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania od decyzji administracyjnej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/9.
Łaszczyca G., Martysz Cz., Matan A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, t. 2, Warszawa 2010.
Niewiadomski Z. (red.), Prawo budowlane. Komentarz, Warszawa 2020.
Piątek W., Zrzeczenie się odwołania w ogólnym postępowaniu administracyjnym, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2019/5.
Sieradzka M., Skuteczne zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania. Glosa do wyroku WSA z dnia 14 grudnia 2017 r., II SA/Ol 973/17, LEX 2018.
Hubert Zieliński
doktorant w Zakładzie Postępowania Cywilnego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ORCID: 0000-0002-8433-8089
Analiza krytyczna instytucji planu restrukturyzacyjnego wprowadzonej ustawą z 15.10.2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne
Niniejszy artykuł stanowi opracowanie problematyki funkcjonowania planu restrukturyzacyjnego w postępowaniach sądowych prowadzonych na gruncie ustawy z 15.05.2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne. Plan ten jest dokumentem wywodzącym się z nauk ekonomicznych, który w założeniu miał zastąpić zarówno uzasadnienie składanych w toku postępowania propozycji układowych, jak i stanowić skuteczny instrument zarządzania zmianą w przedsiębiorstwie. W artykule autor wskazuje, że ze względu na kształt przyjętej regulacji, nie daje ona gwarancji, że plan restrukturyzacyjny będzie stanowił dla wierzycieli rzetelne źródło informacji o proponowanym układzie i pozwoli im na podjęcie racjonalnej decyzji o oddaniu głosu za układem lub przeciw niemu.
Słowa kluczowe: plan restrukturyzacyjny, restrukturyzacja, propozycje układowe, układ, zarządzanie kryzysowe
Hubert Zieliński
doctoral student at the Chair of Civil Procedure of the Adam Mickiewicz University in Poznań
ORCID: 0000-0002-8433-8089
Critical analysis of the institution of the restructuring plan introduced by the Restructuring Act of 15 May 2015
The article is a summary of the issues related to the operation of the restructuring plan in court proceedings conducted under the Restructuring Act of 15 May 2015. The restructuring plan is a document which arises from economic studies and which was meant to supersede the justification of the proposals of an arrangement submitted during proceedings, as well as being an effective instrument of change management in the enterprise. In the article, the author points out that, because of the content of the adopted regulation, the restructuring plan will constitute a reliable source of information about the proposed arrangement for the creditors and enables them to make a rational decision when voting for or against the arrangement.
Keywords: restructuring plan, restructuring, proposed arrangement, arrangement, crisis management
Bibliografia:
Adamus R., Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Legalis 2019.
Adamus R., Geromin M., Groele B., Miczek Z. (red.), Restrukturyzacja i upadłość przedsiębiorstw 2.1, Legalis 2019.
Bartosiewicz P., Merczyński B., Zasady i zakres odpowiedzialności członków rady wierzycieli a praktyka postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych, „Monitor Prawa Bankowego” 2018/11.
Bartusik K., Uwarunkowania i efektywność procesów restrukturyzacji przedsiębiorstw, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” 2008.
Biała A., Plan restrukturyzacji: sporządzenie i ewaluacja w trakcie negocjacji z wierzycielami. Postępowanie restrukturyzacyjne Biomed-Lublin SA, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2016/4.
Czajka D., Postępowanie naprawcze, Warszawa 2004.
Filipiak P., Hrycaj A. (red.), Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, LEX 2017.
Gurgul S., Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Legalis 2013.
Hrycaj A., Cztery postępowania restrukturyzacyjne, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2015/1.
Jakubecki A., Zedler F. (red.), Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, LEX 2011.
Jochemczyk B., Zawarcie i zatwierdzenie układu w postępowaniu upadłościowym, Warszawa 2011.
Kohutek K., Wszczęcie postępowania naprawczego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2004/1.
Lipowicz Ł., Analiza wniosku restrukturyzacyjnego przez sąd – próba określenia przyszłej praktyki sądowej, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2015/2.
Mozalewski M., Rodzaje i metody restrukturyzacji przedsiębiorstw, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2010/2.
Niebieszczańska W., Rola restrukturyzacji naprawczej w postępowaniu upadłościowym przedsiębiorstwa, „Studia Ekonomiczne” 2014/198/2.
Niebieszczańska W., Systemowe ujęcie kryzysu finansowego w przedsiębiorstwie, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2012/51.
Slatter S., Lovett D., Restrukturyzacja firmy. Zarządzanie przedsiębiorstwem w sytuacjach kryzysowych, Warszawa 2001.
Stanghellini L., Mokal R., Paulus Ch., Tirado I., Best Practices in European Restructuring – Contractualised Distress Resolution in the Shadow of the Law, Mediolan 2018.
Szczepanik E., Restrukturyzacja przedsiębiorstw, „Zarządzanie. Teoria i Praktyka” 2012/1.
Torbus A., Witosz A.J., Witosz A. (red.), Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, LEX 2016.
Witkowski S., Wykorzystanie planu restrukturyzacji przedsiębiorstw w ramach sądowych procedur naprawczych, „Przegląd Organizacji” 2015/7.
Witosz A., Restrukturyzacja w ramach upadłości układowej a efektywność gospodarowania dłużnika, „Studia ekonomiczne” 2014/200.
Witosz A.J., Witosz A. (red.), Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, LEX 2014.
Wieczerzyńska B., Prawo restrukturyzacyjne – potrzeba i ocena regulacji, „Studia Ekonomiczne, Prawne i Administracyjne” 2015/2.
Zedler F., Ogólna ocena nowego prawa restrukturyzacyjnego, „Monitor Prawa Bankowego” 2015/12.
Zimmerman P., Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Legalis 2018.
Zimmerman P., Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Legalis 2014.
Zimmerman P., Danielak W., Odpowiedzialność prawna członków rady wierzycieli w prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2018/3.
mgr Kamil Siwek
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Karnego
ORCID: 0000-0001-6901-0061
Aspekt formalny kontratypu obrony koniecznej
W opracowaniu podjęto próbę określenia aspektu formalnego kontratypu obrony koniecznej. W rozważaniach wykorzystano derywacyjną koncepcję wykładnię prawa, w tym technikę rozczłonkowania treściowego norm w przepisach prawnych oraz dwupoziomowość interpretacji tekstu prawnego. Ustalenia oparto również na ogólnej teorii prawa, torii legislacji i zasadach techniki legislacyjnej. Na tym tle ustalono, że kontratyp obrony koniecznej zawęża zakres zastosowania normy sankcjonowanej, w związku z czym zachowanie zrealizowane w warunkach kontratypu obrony koniecznej nie wiąże się z przekroczeniem normy sankcjonowanej, jest czynem indyferentnym prawnie, ale nieobojętnym prawnie. Tym samym odrzucono koncepcję tzw. wtórnej legalności w odniesieniu do czynu popełnionego w warunkach kontratypu. Odrzucono również formułowane w nauce prawa karnego koncentrujące się wokół twierdzenia umiejscawiającego kontratypy w strukturze normy sankcjonującej.
Słowa kluczowe: kontratyp, norma sankcjonowana, norma sankcjonująca, bezprawność, obrona konieczna
Kamil Siwek MA
Adam Mickiewicz University in Poznań, Faculty of Law and Administration, Seat of Criminal Law
ORCID: 0000-0001-6901-0061
The formal aspect of the justification for self-defence
The article attempts to define the formal aspect of the justification for self-defence. The derivation concept of the interpretation of the law was used in the considerations, including the technique of fragmenting the wording of the legal regulations and a two-level interpretation of the legal text. The findings were also based on the general theory of the law, the theory of legislation and the principles of legislative techniques. In this scenario, it was established that the justification of self-defence narrows the scope of application of a sanctioned norm and therefore the behaviour displayed in the conditions of the justification of self-defence is not related to overstepping a sanctioned norm and is legally indifferent, but not legally neutral. Therefore, the concept of the so-called secondary legality with respect to an act committed under justifying conditions was rejected. The criminal law concepts focusing on placing the justification in the structure of a sanctioning norm were also rejected.
Keywords: justification, sanctioned norm, sanctioning norm, illegality, self-defence
Bibliografia:
Andrejew I., Ustawowe znamiona czynu. Typizacja i kwalifikacja przestępstw, Warszawa 1978.
Bielski M., Koncepcja kontratypów jako okoliczności wyłączających karalność czynu, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2009/2.
Brożek B., Derywacyjna koncepcja wykładni z perspektywy logicznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006/3.
Bojarski T. [w:] Z problematyki przekroczenia granic kontratypu [w:] Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, red. V. Konarska-Wrzosek, J. Lachowski, J. Wójcikiewicz, Warszawa 2010.
Buchała K., Prawo karne materialne, Warszawa 1989.
Buchała K., Zoll A., Polskie prawo karne, Warszawa 1995.
Choduń A., Lex specialis i lex generalis a przepisy modyfikujące [w:] W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, red. A. Choduń, S. Czepita, Szczecin 2010.
Choduń A., Koncepcja wykładni prawa Macieja Zielińskiego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016/4.
Cieślak M., Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, Warszawa 1995.
Cieślak W., Prawo karne. Zarys instytucji i naczelne zasady, Warszawa 2010.
Czepita S., Wronkowska S., Zieliński M., Założenia szkoły poznańsko-szczecińskiej w teorii prawa, „Państwo i Prawo” 2013/2.
Daniluk P. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2017.
Dąbrowska-Kardas M., Analiza dyrektywalna przepisów części ogólnej kodeksu karnego, Warszawa 2012.
Dębski R., Recenzja monografii Łukasza Pohla, Struktura normy sankcjonowanej w prawie karnym. Zagadnienia ogólne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2007, s. 293, „Prokuratura i Prawo” 2010/12.
Dudek P. M., Małecki M., Charakter prawny kontratypu w świetle koncepcji zbiegu wartościowań tego samego typu, „Państwo i Prawo” 2019/3.
Filar M. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2012.
Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2019.
Giezek J., „Zezwolenie” na naruszenie dobra prawnego – negatywne znamię typu czy okoliczność kontratypowa [w:] Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu 70. Urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca, red. Ł. Pohl, Poznań 2009.
Giezek J. [w:] Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, red. M. Bojarski, Warszawa 2015.
Gubiński A., Zasady prawa karnego, Warszawa 1996.
Jędrzejewski Z. [w:] System prawa karnego, t. 3, Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności, red. R. Dębski, Warszawa 2017.
Kaczmarek T., O tzw. okolicznościach „wyłączających” bezprawność czynu, „Państwo i Prawo” 2008/10.
Kaczmarek T., O kontratypach raz jeszcze, „Państwo i Prawo” 2009/7.
Kardas P., O relacjach między strukturą przestępstwa a dekodowanymi z przepisów prawa karnego strukturami normatywnymi, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2012/4.
Królikowski M., Okoliczności wyłączające bezprawność jako konstrukcja sprawiedliwości naprawczej, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2010/2.
Lachowski J. [w:] Kodeks karny. Część ogólna Komentarz, t. 1, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2011.
Lachowski J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2016.
Lande J., Studia z filozofii prawa, Warszawa 1959.
Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2004.
Lelental S. [w:] Prawo karne. Nauka o ustawie karnej i o przestępstwie, red. J. Waszczyński, Łódź 1980.
Lernell L., Wykład prawa karnego. Część ogólna, Warszawa 1961.
Marek A., Obrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo, Warszawa 2008.
Matczak M., Imperium tekstu. Prawo jako postulowanie i urzeczywistnianie świata możliwego, Warszawa 2019.
Mozgawa M. [w:] Prawo karne materialne, red. M. Mozgawa, Warszawa 2015.
Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Materiały IV Bielańskiego Kolokwium Karnistycznego, red. J. Majewski, Toruń 2008.
Patryas W., Interpretacja karnistyczna. Studium metodologiczne, Poznań 1988.
Plebanek E., O obronie koniecznej i innych kontratypach w świetle zasady proporcjonalności, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2006/1.
Płeszka K., Wykładnia rozszerzająca, Warszawa 2010.
Pohl Ł., Struktura normy sankcjonowanej w prawie karnym. Zagadnienia ogólne, Poznań 2007.
Pohl Ł., Burdziak K., Obraz i analiza wykładni sądowej przepisów Kodeksu karnego z 1997 r. o obronie koniecznej i przekroczeniu jej granic, Warszawa 2017.
Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa 2019.
Przetak M., Struktura tekstu prawnego na przykładzie kodeksu karnego, Gdańsk 2015.
Rodzynkiewicz M., Modelowanie pojęć w prawie karnym, Kraków 1998.
Sarkowicz R., Poziomowa interpretacja tekstu prawnego, Kraków 1995.
Sitarz O. [w:] Prawo karne. Część ogólna, szczególna i wojskowa, red. T. Dukiet-Nagórska, Warszawa 2018.
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2016.
Warylewski J., Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2017.
Wolter W., Prawo karne. Zarys wykładu systematycznego, Warszawa 1947.
Wolter W., Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973.
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2001.
Wronkowska S., Zieliński M., Komentarz do zasad techniki prawodawczej z dnia 20 czerwca 2002 r., Warszawa 2004.
Wróbel W., Konstrukcja kontratypu jako sposób uadekwatniania treści normy sankcjonowanej i sankcjonującej w procesie wykładni prawa karnego [w:] W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, red. A. Choduń, S. Czepita, Szczecin 2010.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2011.
Zakrzewski P., O sposobach normowania i dekodowania treści zamiaru w perspektywie tzw. znamion normatywnych oraz okoliczności wyłączających bezprawność, „Acta Iuris Stetinensis” 2018/1.
Zawłocki R., Pojęcie i funkcje społecznej szkodliwości czynu w prawie karnym, Warszawa 2007.
Zieliński M., Wyznaczniki reguł wykładni prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1998/3–4.
Zieliński M., Wykładnia prawa. zasady – reguły – wskazówki, Warszawa 2017.
Ziembiński Z., Logiczne podstawy prawoznawstwa, Warszawa 1966.
Ziembiński Z., Teoria prawa, Warszawa–Poznań 1977.
Ziembiński M., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980.
Zoll A., Z problematyki odpowiedzialności karnej za pomówienie, „Palestra” 1974/5.
Zoll A., Okoliczności wyłączające bezprawność czynu (Zagadnienia ogólne), Warszawa 1982.
Zoll A., Karalność i karygodność czynu jako odrębne elementy struktury przestępstwa [w:] Teoretyczne problemy odpowiedzialności karnej w polskim i niemieckim prawie karnym. Materiały polsko-niemieckiego sympozjum prawa karnego, red. T. Kaczmarek, Wrocław 1990.
Zoll A., O normie prawnej z punktu widzenia prawa karnego, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1990/23.
Zoll A., „Pozaustawowe” okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną w świetle konstytucyjnej zasady podziału władzy [w:] W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga poświęcona Pamięci Profesora Andrzeja Wąska, Lublin 2005.
Zoll A., W sprawie kontratypów, „Państwo i Prawo” 2009/4.
Zoll A., Zapis dyskusji nt. „Charakter prawny kontratypu” z dnia 9 lutego 2009 r. oraz 20 marca 2009 r. na zebraniu naukowym Katedry Prawa Karnego UJ, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2010/2.
Zoll A., Czy jest uzasadnione wyróżnianie pierwotnej i wtórnej legalności? [w:] W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, red. A. Choduń, S. Czepita, Szczecin 2010.
Zoll A. [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1, Komentarz do art. 1–52, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
Zontek W., Zapis dyskusji nt. „Charakter prawny kontratypu” z dnia 9 lutego 2009 r. oraz 20 marca 2009 r. na zebraniu naukowym Katedry Prawa Karnego UJ, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2010/2.
Zontek W., Modele wyłączania odpowiedzialności karnej, Kraków 2017.
Tobiasz Nowakowski
absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego
Przedawnienie roszczenia przeciwko pracownikowi będącemu konsumentem. Krytyczne uwagi na marginesie artykułu K. Górniaka i Ł. Łaguny
W artykule przedstawiono krytyczne uwagi dotyczące opracowania autorstwa K. Górniaka i Ł. Łaguny pt. Przedawnienie roszczenia przeciwko pracownikowi będącemu konsumentem („Przegląd Sądowy” 2019/7–8). Wskazano, iż obecny model przedawnienia roszczeń z Kodeksu pracy nie zawiera luki prawnej, która pozwalałaby na posługiwanie się ogólnymi regułami rządzącymi przedawnieniami z Kodeksu cywilnego. Autor kwestionuje nie tylko tezę, że pracownik nawiązując stosunek pracy, staje się również konsumentem, ale i całokształt rozważań K. Górniaka i Ł. Łaguny. W swych analizach udowadnia, że pojęcie czynności prawnej nie ma wymiaru uniwersalnego i jest ściśle związane z daną gałęzią prawa. Ponadto autor wskazał na brak jakiegokolwiek waloru praktycznego krytykowanego stanowiska.
Słowa kluczowe: konsument, pracownik, przedsiębiorca, pracodawca, ochrona konsumenta, przedawnienie roszczeń
Tobiasz Nowakowski
graduate of the Faculty of Law and Administration at the University of Łódź
Limitation of a claim against an employee who is a consumer. Critical comments on K. Górniak’s and Ł. Łaguna’s article
The article presents critical comments on the article by K. Górniak and Ł. Łaguna entitled “Limitation of a claim against an employee who is consumer” (“Court Review” 2019/7–8). It was pointed out that the current model of limitations of claims under the Labour Code does not contain a legal gap enabling the use of general rules governing limitation periods under the Polish Civil Code. The author questions not only the thesis that, when establishing an employment relationship, the employee also becomes a consumer, but also all of K. Górniak’s and Ł. Laguna’s considerations. In his analyses, he proves that the concept of a legal transaction has no universal dimension and is strictly related to a given branch of law. Furthermore, the author draws attention to the lack of any practical attribute of the criticized position.
Keywords: consumer, employee, entrepreneur, employer, consumer protection, limitation of claims
Bibliografia:
Bednarek M. [w:] System prawa prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. E. Łętowska, Warszawa 2013.
Czabański J., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 14.5.2015 r., II CSK 768/14, „Palestra” 2016/1–2.
Czech T., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 14.5.2015 r., II CSK 768/14, „Monitor Prawa Bankowego” 2016/6.
Duda D., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 10.05.2000 r., III ZP 13/00, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2001/1.
Duraj T., Tradycyjne ujęcie pracowniczego podporządkowania – wybrane problemy prawne, „Studia Prawno–Ekonomiczne” 2011/83.
Górniak K., Łaguna Ł, Przedawnienie roszczenia przeciwko pracownikowi będącemu konsumentem, „Przegląd Sądowy” 2019/7–8.
Jankowiak J., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 27.01.2011 r., II PK 175/10, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2012/9.
Kalus S. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018.
Kamińska-Pietnoczko A., Patulski W. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. W. Muszalski, Warszawa 2015.
Klucz D., Dopuszczalność stosowania warunku na tle nagrody pracowniczej z art. 105 k.p., „Monitor Prawa Pracy” 2015/2.
Kordasiewicz B. [w:] System prawa prywatnego, t. 2, Zobowiązania – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
Kosot A. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. K.W. Baran, Warszawa 2018.
Krajewski M., Zmiany regulacji przedawnienia roszczeń, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/12
Kuźmicka-Sulikowska J., Przedmiot przedawnienia, jego terminy i skutki w projekcie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego z 2015 roku i ustawie z 13 kwietnia 2018 roku, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2018/3.
Lemkowski M., Materialna ochrona konsumenta, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2002/3.
Lewandowicz-Machnikowska M. [w:] Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, red. K.W. Baran, Warszawa 2019.
Lewandowski H., Uprawnienia kierownicze w umownym stosunku pracy (Przedmiot i granice), Warszawa 1977.
Liszcz T., Prawo pracy, Warszawa 2012/
Longchamps de Bérier R., Wstęp do nauki prawa cywilnego, Lublin 1922.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
Machnikowski P., Nowelizacja przepisów Kodeksu cywilnego o przedawnieniu roszczeń, „Przegląd Sądowy” 2018/9.
Nowakowski T., Mobbing – czyn niedozwolony, czy nienależyte wykonanie zobowiązania, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2018/2.
Nowakowski T., Odpowiedzialność pracodawcy i pracownika za szkodę powstałą w bezpośrednim związku z wykonywaniem obowiązków pracowniczych w kontekście ograniczeń zawartych w art. 120 k.p., „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2019/6.
Ostaszewski W., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 27.01.2011 r., II PK 175/10, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2012/12.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2012.
Szczepaniak R. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do art. 1–44911, red. M. Gutowski, Warszawa 2016.
Zoll F. [w:] System prawa prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014.
Zoll F., Kilka uwag o tzw. redukcji utrzymującej skuteczność, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2000/1–2.
mgr Marcin Drewek
Katedra Prawa i Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
ORCID: 0000-0003-3485-4090
Wymóg zgody wydzierżawiającego na oddanie przedmiotu dzierżawy do używania osobie trzeciej na podstawie innej czynności prawnej niż poddzierżawa. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 23.03.2018 r., I CSK 297/17
W profesjonalnym obrocie prawnym daje się zaobserwować wzrost znaczenia umów odnoszących się do korzystania z rzeczy cudzej. Co istotne, coraz częściej dochodzi do udostępniania rzeczy przez podmioty z niej korzystające osobom trzecim (podnajem, poddzierżawa), jednak bez wyraźnej zgody właściciela. Komentowany Wyrok Sądu Najwyższego z 23.03.2018 r., I CSK 297/17, stanowi jedno jedną z nielicznych wypowiedzi dotyczących wspomnianej kwestii. Z uwagi na jej rangę dla praktyki obrotu, w niniejszej glosie rozważone zostały kwestie dotyczące dopuszczalności wyrażania przez wydzierżawiającego tzw. zgód in blanco na oddanie rzeczy w poddzierżawę. Ponadto rozważono kwestę zakresu udzielonej zgody na oddanie rzeczy, nie tylko w zakresie poddzierżawy, ale także umów mieszanych i nienazwanych, także coraz częściej spotykanej cesji uprawnień. Rozważania zostały wzbogacone o aktualne tendencje występujące w tym zakresie w prawie obcym.
Słowa kluczowe: umowa dzierżawy, poddzierżawa, cesja, wymóg uzyskania zgody wydzierżawiającego
Marcin Drewek MA – Chair of Law and Civil Procedures, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Toruń
ORCID: 0000-0003-3485-4090
Requirement of the lessor’s consent for handing over a leased asset for use to a third party under a basis that differs from a sublease. Commentary on the judgment of the Supreme Court of 23 March 2018, I CSK 297/17
An increase in the importance of contracts relating to the use of a third party’s asset is noticeable in professional legal transactions. Importantly, assets are increasingly frequently made available by the entity using them to third parties (subrental, sublease), but without the explicit consent of the owner. The Judgment of the Supreme Court in question of 23 March 2018, I CSK 297/17, is one of the few statements regarding this matter. The issues of admissibility of the lessor giving so-called blank signed consents for sublease were considered in this commentary because of its importance to trading practice. Furthermore, consideration was given to the extent of the consent given to provide items not only under a sublease, but also so-called mixed and unnamed contracts, as well as the increasingly frequently encountered assignment of rights. The considerations have been enhanced by current trends in this field in foreign law.
Keywords: lease agreement, sublease, assignment, requirement to obtain the lessor's consent
Bibliografia:
Biały A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 4, Zobowiązania. Część szczególna (art. 535–7649), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018.
Ciepła H. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 4, Zobowiązania. Część szczegółowa, red. J. Gudowski, Warszawa 2017.
Croudace V.P., Negotiated Form Of Landlord’s Consent To Sublease (With Annotations), „The Practical Real Estate Lawyer” 2010/26/1.
Drela M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
Drewek M., Charakter prawny umowy o korzystanie z nieruchomości pod inwestycje wiatrowe, „Acta Iuris Stetinensis” 2017/3.
Drewek M., Glosa do wyroku SN z 5.10.2012 r., IV CSK 244/12, „Monitor Prawniczy” 2016/14.
Górecki J., Matusik G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2019.
Kozieł G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania – część szczególna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Kuniewicz Z., Słotwiński S., Glosa do wyroku SN z 5.10.2012 r., IV CSK 244/12, „Przegląd Prawa Rolnego” 2013/2.
Laria J.M., Julian v. Christopher: New Standards for Landlords' Consent to Assignment and Sublease, „Maryland Law Review” 1991/50/2.
Lichorowicz A., Dzierżawa [w:] System prawa prywatnego, t. 8, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. J. Panowicz-Lipska, Warszawa 2011.
Salamonowicz M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2019.
Siwiec K., Podnajem i poddzierżawa – wybrane aspekty prawne, „Nieruchomości” 2013/10.
Suchoń A. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz, Art. 450–1088, red. M. Gutowski, Warszawa 2016.
Sylwestrzak A., Poddzierżawa, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2009/2.
Tsoflias P.I., Navigating through Delaware's Residential Landlord-Tenant Law, „Widener Law Review” 2018/24.
Wyszomirski Ł., Glosa do wyroku SN z 5.10.2012 r., IV CSK 244/12, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/10.
Zaradkiewicz K. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
prof. dr. hab. Mirosław Nesterowicz
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
dr Natalia Karczewska-Kamińska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
ORCID: 0000-0003-4928-6030
Pozostawienie ciała obcego w polu operacyjnym pacjenta. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 15.02.2017 r., I ACa 1326/16
Pacjent poddał się w 2004 r. w pozwanym szpitalu dwóm zabiegom operacji kardiochirurgicznej, które były dokonane prawidłowo. Jednakże następnie stan jego zdrowia systematycznie się pogarszał. Istniało ryzyko zagrożenia życia i nagłego zgonu sercowego. Pacjent stał się osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji, wymagającą pomocy osób trzecich. Okazało się po wielu latach, że przyczyną była pozostawiona w jego ciele chusta chirurgiczna, której pomimo kolejnych badań nie wykryto. Nie dokonano bowiem pełnej diagnostyki, a zwłaszcza tomografii komputerowej, co uniemożliwiło postawienie prawidłowej diagnozy. Sąd uznał, że jest to błąd medyczny. Natomiast pozostawienie chusty chirurgicznej w ciele pacjenta należy ocenić jako niedołożenie należytej staranności i jako niedbalstwo, które ze względu na obowiązujące w szpitalach procedury nie powinno mieć miejsca. Dlatego Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz pacjenta zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę w kwocie 350.000 zł.
Słowa kluczowe: prawo medyczne, błąd medyczny, pozostawienie w ciele pacjenta ciała obcego, zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę
Prof. Dr. Hab. Mirosław Nesterowicz
Nicolaus Copernicus University in Toruń
Dr. Natalia Karczewska-Kamińska
Nicolaus Copernicus University in Toruń
ORCID: 0000-0003-4928-6030
Leaving a foreign body in the area of a patient’s operation. Commentary on the judgement of the Court of Appeal in Kraków of 15 February 2017, I ACa 1326/16
The patient underwent two cardiac operations at the defendant hospital, which were conducted correctly. However the state of the patient’s health was systematically deteriorating. There was a risk to the patient’s life, as well as a risk of sudden cardiac death. The patient became a person who was incapable of leading an independent life, requiring the assistance of third parties. It transpired after many years that this was caused by a surgical drape left in his body, which, despite successive examinations, was not discovered. It was impossible to provide a full diagnosis, in particular computer tomography, which prevented a correct diagnosis from being made. The Court held that this was a medical error. However, leaving a surgical drape in a patient’s body should be assessed as a failure to apply due diligence and negligence which should not have taken place had the procedures in force in hospitals been followed. Therefore, the Court of Appeal awarded the patient monetary compensation of PLN 350,000 for the injury suffered.
Key words: medical law, medical error, leaving a foreign body in a patient, compensation for injury suffered
Keywords: medical law, medical error, leaving a foreign body in a patient, compensation for injury suffered
Bibliografia:
Adrych-Brzezińska I., Ciężar dowodu w prawie cywilnym, Warszawa 2015.
Bagińska E., Odpowiedzialność deliktowa w razie niepewności związku przyczynowego. Studium prawnoporównacze, Toruń 2013.
Bączyk-Rozwadowska K., Błąd lekarski w świetle doktryny i orzecznictwa sądowego, „Prawo i Medycyna” 2008/3.
Bączyk-Rozwadowska K., Tendencje w sferze orzekania o odpowiedzialności za szkody wyrządzone błędem lekarskim, „Acta Iuridica Lebusana” 2016/4.
Dąbrowa J., Wina jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej, Wrocław 1968.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wina lekarza i zakładu opieki zdrowotnej jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy leczeniu, „Prawo i Medycyna” 1999/1.
Nathan P.C., Medical Negligence, Londyn 1957.
Nesterowicz M., Glosa do wyroku SA w Lublinie z 16.12.2003 r., I ACa 573/03, „Prawo i Medycyna” 2005/1.
Nesterowicz M., Glosa do wyroku SA w Łodzi z 30.05.2014 r., I ACa 795/11, „Prawo i Medycyna” 2016/2.
Nesterowicz M., Kontraktowa i deliktowa odpowiedzialność lekarza za zabieg leczniczy, Warszawa–Poznań 1972.
Nesterowicz M., Prawo medyczne, Toruń 2019.
Nesterowicz M., Prawo medyczne. Komentarze i glosy do orzeczeń sądowych, Warszawa 2017.
Sośniak M., Cywilna odpowiedzialność lekarza, Warszawa 1989.
Wadlington W., Waltz J.R., Dworkin R.B., Law and Medicine. Cases and Materials, Mineola, Nowy Jork 1980.
