Przez lata biblioteki sądowe zapewniały dostęp do zasobów niezbędnych w pracy prawnika. Postępująca cyfryzacja powoduje, że ich dotychczasowa formuła powoli przechodzi do przeszłości.
Biblioteka sądowa wsparciem w dostępie do prawa
Biblioteki sądowe to wyspecjalizowane biblioteki, zorganizowane przy wielu sądach w całym kraju. Zapewniając dostęp do szerokiej gamy zasobów prawnych, w tym orzecznictwa, aktów prawnych, komentarzy, monografii i innych publikacji, z których korzystają sędziowie, adwokaci i inni prawnicy w trakcie swojej pracy, przez lata pełniły ważną rolę w systemie prawnym. Zgromadzone w nich materiały, ze względu na swój specjalistyczny charakter, często niski nakład publikacji i ich wysoki koszt, mogły być trudne do zlokalizowania poza biblioteką sądową, co czyniło je niezbędnym zasobem dla osób praktykujących zawody prawnicze. Biblioteki sądowe były również wykorzystywane przez ogół społeczeństwa, zapewniając dostęp aktów prawnych czy specjalistycznej literatury.
Niezwykle istotne, choć często niedoceniane, było wsparcie udzielane przez bibliotekarzy opiekujących się zbiorami bibliotek sądowych. Ich merytoryczne rady i wskazówki często stanowiły klucz do uzyskania poszukiwanych informacji.
Dlaczego biblioteki sądowe są likwidowane?
Coraz częściej mamy jednak do czynienia ze zjawiskiem zamykania bibliotek sądowych. W ostatnich latach na taki krok zdecydowały się m.in. sądy w Zielonej Górze i Katowicach. Szerokim echem odbiła się w mediach sytuacja, która miała miejsce w Szczecinie na początku 2022 r. Tamtejszy Sąd Okręgowy również podjął decyzję o likwidacji biblioteki. Na zdjęciach, które trafiły do Internetu, widoczne były stosy książek przeznaczonych do utylizacji.
Z dniem 14 października 2022 r. zlikwidowana została biblioteka w Sądzie Okręgowym w Suwałkach; podobny los czeka bibliotekę znajdującą się w Sądzie Okręgowym w Poznaniu (będzie zamknięta z dniem 31 marca 2023 r.). Prawdopodobnie wkrótce w ich ślady pójdą kolejne sądy.
Kluczowym argumentem, pojawiającym się w większości komunikatów informujących o zamiarze likwidacji biblioteki, jest znikome zainteresowanie zbiorem bibliotecznym. Dotyczy to zarówno zainteresowania ze strony pracowników sądów, jak i osób które nie są zatrudnione w sądach, a które mają możliwość skorzystania z zasobów bibliotecznych. Dla przykładu z biblioteki funkcjonującej przy Sądzie Okręgowym w Katowicach w 2019 r. skorzystało jedynie dwóch czytelników.
Czy biblioteki sądowe mogą dalej funkcjonować w cyfrowym świecie?
Sądy zamykające biblioteki podkreślają bardzo istotną informację - klasyczne zbiory biblioteczne nie są jedynym źródłem fachowej wiedzy. Dostęp do aktualnych przepisów prawnych, komentarzy, monografii, orzecznictwa i innych dokumentów możliwy jest za pośrednictwem elektronicznych systemów informacji prawnej. Wymóg szybkiego pozyskiwania informacji, ich obróbki i wykorzystania w dalszej pracy powodują, że coraz mniej osób może pozwolić sobie na przekopywanie się przez tysiące stron publikacji wydanych drukiem. Cyfryzacja kolejnych sfer życia spowodowała, że biblioteki sądowe powoli przechodzą do przeszłości. Ich przyszłość może zależeć od przekwalifikowania się z funkcji polegającej głównie na gromadzeniu wiedzy do pełnienia usługi wsparcia w dostępie do cyfrowych zasobów.
Gdzie można uzyskać dostęp do książek prawniczych?
Największymi na polskim rynku bazami elektronicznych wersji książek prawniczych są produkty LEX Komentarze i LEX Monografie. Ze zbiorami liczącymi łącznie ponad 6000 pozycji są ważnym elementem rodziny produktów LEX, jednego z podstawowych narzędzi pracy każdego nowoczesnego prawnika. Dzięki starannemu doborowi autorów oraz wszechstronnemu ujęciu omawianych tematów, łączącemu zagadnienia teoretyczne i praktyczne stosowanie prawa, bazy LEX Monografie i LEX Komentarze pomagają sprawnie poruszać się w zawiłym labiryncie jakim jest rozbudowany system prawa.
