Prawo ojca do zadośćuczynienia pieniężnego za brak informacji o wadzie dziecka poczętego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 27 listopada 2019 r., II CSK 491/18
dr Natalia Karczewska-Kamińska
Katedra Prawa Ubezpieczeniowego i Medycznego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. ORCID: 0000-0003-4928-6030
Prawo ojca do zadośćuczynienia pieniężnego za brak informacji o wadzie dziecka poczętego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 27 listopada 2019 r., II CSK 491/18
Powodowie, rodzice dziecka urodzonego z wadą wrodzoną, żądali od szpitala zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na skutek niewykrycia wady podczas badań prenatalnych w wyniku rażącego niedbalstwa lekarza i niepoinformowanie powodów o tej wadzie. Przez to uniemożliwiono im podjęcie profilaktycznego leczenia psychologicznego w oczekiwaniu na urodzenie upośledzonego dziecka. Sąd Okręgowy uznał winę lekarza (szpitala) i zasądził zadośćuczynienie w kwocie po 40.000 zł dla każdego z powodów. Sąd Apelacyjny, rozpatrując apelację szpitala, obniżył zadośćuczynienie na rzecz powódki do kwoty 20.000 zł i oddalił powództwo powoda z uwagi na brak jego legitymacji do dochodzenia roszczenia na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego, gdyż nie był on pacjentem szpitala. Natomiast Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego i uznał tym samym za prawidłowy wyrok Sądu pierwszej instancji. Zdaniem Sądu Najwyższego powód był pacjentem szpitala podobnie jak powódka. Sąd Najwyższy dokonał tu rozszerzającej wykładni art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku Praw Pacjenta. Autorka glosy krytycznie ocenia taką wykładnię. Uważa, że roszczenie powoda jest zasadne, lecz powinno być uwzględnione na podstawie przepisów o naruszeniu dóbr osobistych (art. 23 i 24 w zw. z art. 448 Kodeksu cwyilnego). W glosie autorka analizuje również sytuację prawną ojca dziecka poczętego w świetle prawa porównawczego (ze względu na roszczenie z tytułu wrongful birth).
Słowa kluczowe: prawa pacjenta; naruszenie dóbr osobistych; prawo rodziców do informacji o wadzie dziecka poczętego; status prawny ojca dziecka; zadośćuczynienie za doznaną krzywdę
dr Natalia Karczewska-Kamińska
Department of Insurance Law and Medical Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Torun. ORCID: 0000-0003-4928-6030
Father’s Right to Cash Compensation for Failure to Inform Him about Foetal Defect. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 27 November 2019, II CSK 491/18
The claimants, the parents of a child born with a congenital disorder, claimed compensation from the hospital for the harm they suffered because of failure to discover the disorder during prenatal tests as a result of gross negligence of the medical practitioner and failure to inform the claimants about the defect. This prevented them from undertaking preventive psychological treatment while they were expecting the birth of a disabled child. The Regional Court pronounced the medical practitioner (hospital) guilty and adjudged compensation of PLN 40,000 for each claimant. The Court of Appeal, when examining the hospital’s appeal, reduced the compensation due to the female claimant to PLN 20,000 and dismissed the male claimant’s claim due to his lack of locus standi to pursue claims against the hospital under Article 448 of the Civil Code, because the man was not a patient of the hospital. Meanwhile the Supreme Court reversed the judgment of the Court of Appeal and thus held the judgment of the court of first instance correct. According to the Supreme Court, the male claimant was a patient of the hospital just like the female claimant. Here, the Supreme Court offered a broadening interpretation of Article 3(1)(4) of the Act on Patient Rights and the Patient Ombudsman. The author criticizes this interpretation. She believes that the male claimant’s claim is justified, but it should be granted on the basis of provisions on infringement of personal interests (Articles 23 and 24 in conjunction with Article 448 of the Civil Code). In the commentary, the author analyses also the legal situation of the father of a foetus in the light of comparative law (in the context of a wrongful birth claim).
Keywords: patient rights; infringement of personal interests; parents’ right to information about a disorder of the foetus; legal status of the child’s father; compensation for the harm suffered
Bibliografia / References:
Bączyk-Rozwadowska K., Odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone przy leczeniu, Toruń 2013.
Boratyńska M., Informacja i swobodny dostęp do genetycznych badań prenatalnych a klauzula sumienia i przywilej terapeutyczny, „Etyka” 2013/47.
Borysiak W., Bosek L., Gałązka M., Status pacjenta [w:] System Prawa Medycznego, t. 1, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2018.
Demme G., Lorentz R., Responsabilité civile et naissance d'un enfant. Aperçu comparatif, „Revue internationale de droit comparé” 2005/1.
Horton Rogers W.V. (ed.), Damages for Non-Pecuniary Loss in a Comparative Perspectives, Wiedeń-Nowy Jork 2001.
Justyński T., Poczęcie i urodzenie się dziecka jako źródło odpowiedzialności cywilnej, Kraków 2003.
Justyński T., Rozwój orzecznictwa sądów polskich w sprawach wrongful conception, wrongful birth oraz wrongful life [w:] Czyny niedozwolone w prawie polskim i prawie porównawczym, red. M. Nesterowicz, Warszawa 2012.
Karczewska N., Belgijski system wynagradzania szkód wynikających z zabiegów medycznych, „Prawo i Medycyna” 2012/3–4.
Karczewska- Kamińska N., Przymus leczenia i inne interwencje medyczne bez zgody pacjenta, Warszawa 2018.
Karkowska D., Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz, LEX 2016.
Karner E., Quantification of Moral Damages in Personal Injury Cases on a Comparative View [w:] Essays in Honour of Jaap Spier, red. H. Koziol, U. Magnus, Wiedeń 2016.
Karner E., Steininger B.C. (red.), European Tort Law 2013, Berlin-Boston 2014.
Karner E., Steininger B.C. (red.), European Tort Law 2015, Berlin-Boston 2016.
Karner E., Steininger B.C. (red.), European Tort Law 2016, Berlin-Boston 2017.
Karner E., Steininger B.C. (red.), European Tort Law 2017, Berlin-Boston 2018.
Karner E., Steininger B.C. (red.), European Tort Law 2018, Berlin-Boston 2019.
Koziol H., Steininger B.C. (red.), European Tort Law 2002, Wiedeń-Nowy Jork 2003.
Koziol H., Steininger B.C. (red.), European Tort Law 2010, Berlin-Boston 2011.
Lambert-Faivre Y., La loi n 2002-303 du 4 mars 2002 relative aux droits des malades et à la qualité du système de santé. I. La solidarité envers les personnes handicapées, „Recueil Dalloz” 2002/15.
Mémeteau G., Cours de droit médical, Bordeaux 2006.
Nesterowicz M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 13.10.2005 r., IV CK 161/05, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2006/6, poz. 7.
Nesterowicz M., Odpowiedzialność cywilna lekarza i szpitala za wrongful conception, wrongful birth, wrongful life w orzecznictwie europejskim (2000–2005), „Prawo i Medycyna” 2007/3.
Nesterowicz M., Przegląd orzecznictwa europejskiego w sprawach medycznych (w latach 2009–2011 – wybrane orzeczenia), „Przegląd Sądowy” 2013/2.
Nesterowicz M., Przegląd orzecznictwa europejskiego w sprawach medycznych (w latach 2012–2013 – wybrane orzeczenia), „Przegląd Sądowy” 2015/4.
Nesterowicz M., Prawo medyczne, Toruń 2019.
Nesterowicz M., Prawo pacjenta do informacji. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 11.08.2016 r., I ACa 300/16, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020/2, poz. 11.
Oliphant K., Steininger B.C. (red.), European Tort Law 2012, Berlin-Boston 2013.
Szpunar A., Zadośćuczynienie za szkodę niemajątkową, Bydgoszcz 1999.
Winiger B., Koziol H., Koch B.A., Zimmermann R. (red.), Digest of European Tort Law, vol. 2: Essential Cases on Damage, Berlin-Boston 2011.
dr Anna Wilk
Katedra Prawa, Wydział Prawa i Nauk Społecznych, Wyższa Szkoła Finansów i Prawa w Bielsku-Białej, radca prawny. ORCID: 0000-0002-9073-9153
Wartość wykupu jako świadczenie uboczne. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 24 stycznia 2020 r., III CZP 51/19
Glosa dotyczy orzeczenia Sądu Najwyższego odnoszącego się do problemu abuzywności klauzul stosowanych w umowach ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Ubezpieczyciele pobierają bowiem w razie rozwiązania umowy tzw. opłaty likwidacyjne, które mają zniechęcać klientów do rozwiązywania umów przed upływem okresu ich obowiązywania, a tym samym zagwarantować ubezpieczycielom rentowność omawianych usług. Konsumenci zaś usiłują kwestionować legalność pobierania tego rodzaju opłat poprzez odwołanie do konstrukcji klauzul abuzywnych. Problemem okazuje się wówczas to, czy świadczenie wypłacane przez ubezpieczyciela w razie przedterminowego rozwiązania umowy stanowi tzw. świadczenie główne, bowiem w takim przypadku nie będzie możliwe uznanie klauzuli dotyczącej tego świadczenia za abuzywną. Sąd Najwyższy w glosowanym orzeczeniu stwierdził jednak, że nie jest to świadczenie główne i tym samym nic nie stoi na przeszkodzie kontroli abuzywności klauzul odnoszących się do opłat likwidacyjnych.
Słowa kluczowe: ubezpieczenie na życie, ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy, opłata likwidacyjna, klauzule abuzywne, orzecznictwo
dr Anna Wilk
Department of Law, Faculty of Law and Social Sciences, Bielsko-Biała School of Finances and Law, attorney at law. ORCID: 0000-0002-9073-9153
Redemption Value as a Side Benefit. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Civil Chamber of 24 January 2020, III CZP 51/19
This commentary on the Supreme Court's judgment concerns abusive clauses in the contracts of unit-linked life insurance. Insurers charge the so-called ‘termination fees’ in case of early termination of the contract, the aim of these fees being to discourage clients from terminating the contract before its expiry date and thus to guarantee profitability of the aforementioned services. Meanwhile, clients try to question the legality of such fees by invoking the construction of abusive clauses. However, the problem remains whether the benefit paid by the insurer in case of early termination of the contract is the so-called ‘main benefit’, because the clauses concerning the ‘main benefits’ cannot be considered abusive. In the commented judgment, the Supreme Court stated that the benefit paid by the insurer in case of early termination of the contract is not the ‘main benefit’ and there are no obstacles to reviewing the legality of the contractual clauses concerning termination fees.
Keywords: life insurance, unit fund in unit-linked insurance, termination fee, abusive terms of contracts, case law
Bibliografia / References:
Gadomska-Orłowska A., Kamieński W., Kościelniak M., Orłowski C., Piekarniak A., Ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym – Raport Rzecznika Finansowego, cz. II, Warszawa 2016, http://www.rf.gov.pl
Kamieński W., Lehmann K., Wartość wykupu nie jest świadczeniem głównym, „Dziennik Gazeta Prawna” z 19.05.2015 r., http://www.uokik.gov.pl
Krajewski M., Umowa ubezpieczenia a niedozwolone postanowienia umowne, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” nr specjalny 2013/1.
Łętowska E. (red.), System Prawa Prywatnego, t. 5, Legalis 2013.
Romanowski M., Czy świadczenie wykupu w umowach z UFK jest świadczeniem głównym?, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2016/2.
Sienicka E., Leśniak D., Zmiany ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych w trakcie trwania umowy ubezpieczenia na życie. Wybrane zagadnienia, „Prawo Asekuracyjne” 2012/3.
Szczepańska M., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 3 grudnia 2015 r. (III CZP 87/15), „Prawo Asekuracyjne” 2016/3.
Szczepańska M., Wypłata wartości wykupu w umowie ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym – charakter prawny świadczenia, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2015/3.
Tenenbaum M., Instytucja zadatku w polskim prawie cywilnym, Warszawa 2008.
dr hab. Dobrosława Szumiło-Kulczycka, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego
Katedra Postępowania Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński. ORCID: 0000-0002-8891-2041
Wykorzystanie w procesie karnym dowodów z podsłuchu stosowanego przez państwo obce. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 2 grudnia 2019 r., III KK 505/19
Sąd Najwyższy w glosowanym orzeczeniu zaakceptował możliwość wykorzystywania w polskim procesie karnym materiałów uzyskanych z podsłuchu prowadzonego przez państwo obce. Powołał się na art. 587 Kodeksu postępowania karnego i stwierdził, że jedynym warunkiem ich akceptacji jest niesprzeczność z zasadami porządku prawnego w Polsce, co w odniesieniu do podsłuchu oznacza konieczność jego zarządzenia lub zatwierdzenia przez organ sądowy. W glosie podniesiono, że art. 587 Kodeksu postępowania karnego jest błędną podstawą do rozstrzygania tej kwestii, bowiem odnosi się jedynie do protokołów sporządzonych przez organy państwa obcego i to na zlecenie sądu lub prokuratora polskiego. Wskazano, że ocena dopuszczalności wykorzystania nagrań uzyskanych z podsłuchu prowadzonego w państwie obcym musi być dokonana na zasadach ogólnych. Nie wystarczy, że podsłuch taki został zarządzony lub zatwierdzony przez organ sądowy danego państwa. Konieczne jest też, aby był on dopuszczalny z punktu widzenia prawa polskiego, a zatem aby dotyczył przestępstw tzw. katalogowych.
Słowa kluczowe: proces karny, dowód, podsłuch telefoniczny, współpraca międzynarodowa, zasada uznawania dowodów
dr hab. Dobrosława Szumiło-Kulczycka, associate professor of the Jagiellonian University in Krakow
Chair of Criminal Procedure, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow. ORCID: 0000-0002-8891-2041
Use of Evidence from Telephone Tapping Ordered by a Foreign State in a Criminal Trial. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 2 December 2019, III KK 505/19
In the commented judgment the Supreme Court accepted the possibility of using, in the Polish criminal trial, materials obtained during telephone tapping by a foreign state. Here the Court relied on Article 587 of the Code of Criminal Procedure and stated that the only condition for acceptance of such evidence was their compatibility with the principles of the legal order in Poland. In this context, this means that the telephone tapping must be ordered or approved by a judicial authority. The commentary argues that Article 587 of the Code of Criminal Procedure is the wrong basis for resolving this issue because it refers only to transcripts drawn up by foreign state authorities and at the request of a Polish court or prosecutor. Indeed, any assessment of the admissibility of use such evidence must be made on the basis of general principles. It is not sufficient for such telephone tapping to have been ordered or approved by the judicial authority of the state concerned. It is also necessary for telephone tapping to be admissible from the point of view of Polish law. In particular it should concern selected types of crimes.
Keywords: criminal procedure, evidence, telephone tapping, international cooperation, principles of evidence recognition
Bibliografia / References:
Augustyniak B., komentarz do art. 587 k.p.k., teza 7 [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX 2020.
Janicz M., komentarz do art. 587 [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2018.
Steinborn S., komentarz do art. 587, teza 9 [w:] Komentarz aktualizowany do art. 425-673 Kodeksu postępowania karnego, red. K. Paprzycki, LEX 2015.
Światłowski A., Nita-Światłowska B., Odczytywanie w postępowaniu karnym protokołu czynności dowodowej przeprowadzonej przed obcym organem, „Europejski Przegląd Sądowy” 2013/2.
dr hab. Krzysztof Woźniewski, profesor Uniwersytetu Gdańskiego
Katedra Prawa Karnego Procesowego i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański. ORCID: 0000-0001-9502-8521
Brak skargi uprawnionego oskarżyciela w postępowaniu karnym skarbowym – skutki procesowe oraz dopuszczalność konwalidacji. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 4 lutego 2020 r., III KK 365/19
Sąd Najwyższy, zdaniem autora glosy, wyraził trafny i konsekwentny pogląd o niedopuszczalności konwalidacji braku skargi uprawnionego oskarżyciela w postępowaniu skarbowym w drodze zwrotu sprawy przez sąd do postępowania przygotowawczego niezależnie od podstawy tego zwrotu. Komentowane orzeczenie wpisuje się w linię orzeczniczą Sądu Najwyższego w tym względzie. Autor podnosi również wątpliwości co do możliwości konwalidacji (?) braku skargi uprawnionego oskarżyciela w drodze późniejszego przyłączenia się czy objęcia przez prokuratora wadliwego oskarżenia w postępowaniu sądowym. Natomiast z uwagi na fakt, że przeszkoda procesowa, jaką jest brak skargi uprawnionego oskarżyciela, ma charakter względny, to w konkluzji stwierdzono, że postanowienie o umorzeniu postępowania sądowego z powodu braki skargi uprawnionego oskarżyciela nie oznacza niedopuszczalności wniesienia skargi o ten sam czyn tego samego oskarżonego, ale przez uprawnionego oskarżyciela w terminie późniejszym, czyniąc tym samym nowe postępowanie dopuszczalne.
Słowa kluczowe: brak skargi uprawnionego oskarżyciela, dochodzenie i śledztwo karne skarbowe, prokurator, finansowe organy postępowania przygotowawczego, prawidłowość czynności procesowych, konwalidacja
dr hab. Krzysztof Woźniewski, associate professor of the University of Gdańsk
Department of Criminal Procedural Law and Criminology, Faculty of Law and Administration, University of Gdansk. ORCID: 0000-0001-9502-8521
Lack of Appeal by Authorized Public Prosecutor in Fiscal Criminal Proceedings: Procedural Consequences and Permissibility of Validation. Commentary on Decision of the Supreme Court – Criminal Chamber of 4 February 2020, III KK 365/19
The Supreme Court, according to the author of the commentary, expressed an accurate and consistent legal view about inadmissibility of validation of the lack of authorized public prosecutor’s failure to file an appeal in tax proceedings by remanding the case to the court for preparatory proceedings, irrespective of the basis for such remanding. The analysed decision is consistent with the line Supreme Court's case law in this respect. The author also raises doubts as to the possibility of validation of the prosecutor’s failure to file appeal by means of the prosecutor’s subsequent joinder or taking over of defective indictment in court proceedings. However, due to the fact that a procedural obstacle in the form of the authorized prosecutor’s failure to lodge appeal is relative in nature, the conclusion states that the decision to discontinue court proceedings due to authorized prosecutor’s failure to lodge appeal does not mean inadmissibility of an appeal concerning the same act by the accused him/herself, but by the authorized prosecutor at a later date, thus making the new proceedings admissible.
Keywords: authorized public prosecutor’s failure to file an appeal, fiscal penal investigation, public prosecutor, investigation, financial investigators in preparatory proceedings (investigations), correctness of procedural acts, validation
Bibliografia / References:
Eichstaedt K., Komentarz do art. 337 k.p.k. [w:] D. Świecki, B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, red. D. Świecki, Warszawa 2018.
Gostyński Z., Komentarz do art. 17 k.p.k. [w:] J. Bratoszewski, L. Gardocki, Z. Gostyński, S.M. Przyjemski, R.A. Stefański, S. Zabłocki, Kodeks postepowania karnego. Komentarz, t. I, Warszawa 2003.
Grzegorczyk T., Formalne pozytywne warunki dopuszczalności procesu [w:] System Prawa Karnego Procesowego. Dopuszczalność procesu, red. P. Hofmański, M. Jeż-Ludwichowska, A. Lach, t. IV, Warszawa 2015.
Janusz-Pohl B., Formalizacja i konwencjonalizacja jako instrumenty analizy czynności karnoprocesowych w prawie polskim, Poznań 2017.
Kiełtyka A., Kotowski W., Ważny A., Komentarz do art. 64 [w:] Prawo o prokuraturze, LEX 2017.
Razowski T., Formalna i merytoryczna kontrola oskarżenia w polskim procesie karnym, Kraków 2005.
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2020.
Wilk L., Zagrodnik J., Prawo karne skarbowe, Warszawa 2009.
Woźniewski K., Prawidłowość czynności procesowych w polskim procesie karnym, Gdańsk 2010.
Zagrodnik J., Udział prokuratora w postępowaniu sądowym na podstawie art. 55 § 4 Kodeksu postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 2005/3.
dr Jakub Gołaś
Zakład Prawa Pracy i Prawa Socjalnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. ORCID: 0000-0002-0896-677X
Skutki prawnych wzajemnego naruszenia dóbr osobistych stron stosunku pracy. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 maja 2019 r., I PK 35/18
Glosowany wyrok porusza niezmiennie aktualny, istotny oraz wielowątkowy problem skutków prawnych wzajemnego naruszenia oraz ochrony dóbr osobistych stron stosunku pracy. W komentowanym wyroku Sąd Najwyższy podejmuje się również próby kompleksowego zarysowania granic wolności wypowiedzi nauczyciela akademickiego oraz dokonuje ciekawego wskazania okoliczności, w których postępowanie dyscyplinarne może naruszyć dobra osobiste pracownika. Sąd Najwyższy ostatecznie uznał, że w szczególnych okolicznościach roszczenia pracownika o ochronę naruszonych dóbr osobistych, który sam naruszył dobra osobiste pracodawcy, mogą zostać oddalone w oparciu o konstrukcje nadużycia prawa.
Słowa kluczowe: dobra osobiste, stosunek pracy, postępowanie dyscyplinarne, granice wolności wypowiedzi, nadużycie prawa, nauczyciel akademicki
dr Jakub Gołaś
Chair of Labour and Welfare Law, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznan. ORCID: 0000-0002-0896-677X
Legal Consequences of Mutual Infringement of Personal Interests of the Parties to an Employment Relationship. Commentary on Supreme Court Judgment – Labour Law and Social Security Chamber of 8 May 2019, I PK 35/18
The commented judgement discusses an ever-current, important, and multi-faceted issue of legal consequences of mutual infringement of personal interests of parties within an employment relationship. The Supreme Court also attempts to present a comprehensive list of limits of freedom of expression of an academic teacher and, interestingly, identifies circumstances in which disciplinary proceedings may constitute an infringement of the employee’s personal interests. The Supreme Court finally ruled that – in a case of mutual infringement – claims of the employee whose personal interests had been infringed by the employer could be dismissed on the basis of the concept of abuse of right.
Keywords: personal interests, employment relationship, disciplinary proceedings, limits of freedom of expression, abuse of right, academic teacher
Bibliografia / References:
Dörre-Kolasa D., komentarz do art. 111 k.p. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. A. Sobczyk, Legalis 2020.
Gołaś J., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 21 lipca 2009 r., II PK 21/09, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2015/4.
Lekston M., komentarz do art. 111 k.p. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, t. 1, Art. 1–113, red. K.W. Baran, LEX 2020.
Pądzik A., Wyłączanie bezprawności naruszenia dobra osobistego na podstawie interesu społecznego, LEX 2014.
Szewczyk H., Ochrona dóbr osobistych w zatrudnieniu, LEX 2009.
Zawadzka Z., Wolność prasy a ochrona prywatności osób wykonujących działalność publiczną. Problem rozstrzygania konfliktu zasad, LEX 2013.
dr Anna Magdalena Żmijewska
radca prawny, etatowy członek Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie. ORCID: 0000-0002-9973-595X
Podstawa opodatkowania podatkiem od nieruchomości elektrowni wiatrowej w spółce komandytowej. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 października 2019 r., II FSK 1530/19
W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane są dwa poglądy co do podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości elektrowni wiatrowej w spółce komandytowej. Pierwszy wskazuje, że podstawą opodatkowania budowli w spółce osobowej jest wartość określona w art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (wartość amortyzacyjna), drugi natomiast że podstawą opodatkowania budowli jest wartość, o której mowa w art. 4 ust. 5 u.p.o.l. (wartość rynkowa). Autorka poddała analizie charakter spółki, sposób przygotowywania rozliczeń na potrzeby podatku dochodowego oraz ich wpływ na podstawę opodatkowania w podatku od nieruchomości. W glosie zaaprobowano stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał, że podstawą opodatkowania elektrowni wiatrowej w spółce komandytowej jest wartość amortyzacyjna, a nie rynkowa, ponieważ od budowli dokonywane były odpisy amortyzacyjne.
Słowa kluczowe: prawo podatkowe, postępowanie podatkowe, podatek od nieruchomości, podstawa opodatkowania, elektrownia wiatrowa, spółka komandytowa
dr Anna Magdalena Żmijewska
attorney at law, full-time member of the Local Government Board of Appeals in Warsaw. ORCID: 0000-0002-9973-595X
Taxable Base in Real Estate Tax on a Wind Farm in a Limited Partnership. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 16 October 2019, I FSK 1530/19
The case law of administrative courts presents two views on taxable base real estate tax in case of a wind farm in a limited partnership. According to the first one, the taxable base in case of a structure in a partnership is the value specified in Article 4(1)(3) of the Act on Local Taxes and Fees (depreciable value), while according to the other one, taxable base in case of a structure is the value referred to in Article 4 (5) of the Act (market value). The author analyses the nature of the partnership, the manner of preparing settlements for the purposes of income tax, and their influence on taxable base in real estate tax. The commentator approves the view of the Supreme Administrative Court, which held that the taxable base in case of a wind farm in a limited partnership equals its depreciable value rather than the market value, because depreciation charges were recorded in respect of the structure.
Keywords: tax law, tax proceedings, real estate tax, taxable base, wind farm, limited partnership
Bibliografia / References:
Brzeziński B., Prawo podatkowe. Zagadnienia teorii i praktyki, Toruń 2017.
Dmoch W., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Legalis 2020.
Etel L., Dowgier R., Liszewski G., Pahl B., Podatki i opłaty lokalne. Komentarz, LEX/el. 2020.
Etel L., Dowgier R., Ustalanie wartości budowli na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości – wybrane problemy, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2013/5.
Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, LEX 2013.
Małecki P., Mazurkiewicz M., CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość, LEX 2019.
Żmijewska A, Ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych a opodatkowanie elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości, „Toruński Rocznik Podatkowy” 2018.
Żmijewska A., Ustalanie podstawy opodatkowania budowli przez organ podatkowy, „Finanse Komunalne” 2018/5.
dr hab. Katarzyna Kopyściańska, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego
Katedra Prawa Finansowego, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski. ORCID: 0000-0003-1955-5949
Kontrowersje wokół podstawy opodatkowania elektrowni wiatrowych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 lipca 2019 r., II FSK 2413/18
Kwestia ustalania podstawy opodatkowania w podatku od nieruchomości dla budowli od lat budzi wiele wątpliwości. Wynika to w dużej mierze z nieprecyzyjnych przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Podstawowy problem badawczy sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy wartość, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jest właściwa dla ustalenia podstawy opodatkowania także wtedy, gdy elektrownia wiatrowa nie stanowi odrębnego środka trwałego, od którego dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, lecz są nimi jej poszczególne elementy, oraz czy faktycznie podstawę opodatkowania powinna stanowić „wartość amortyzacyjna” czy „wartość rynkowa”?
Słowa kluczowe: podatkowe prawo, opodatkowanie podatkiem od nieruchomości, elektrownia wiatrowa, podstawa opodatkowania, wartość stanowiąca podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych
dr hab. Katarzyna Kopyściańska, associate professor of the University of Wroclaw
Chair of Financial Law, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wroclaw. ORCID: 0000-0003-1955-5949
Controversies Around Taxable Base of Wind Farms. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 9 July 2019, II FSK 2413/18
The issue of determining the taxable base in real estate tax for structure has for years been raising many doubts. This is largely the result of imprecise regulations of the Act on Local Taxes and Fees.
The basic research problem boils down to deciding whether the value referred to in Article 4 (1)(3) of the Act on Local Taxes and Fees is appropriate for determining the taxable base also when the wind farm does not constitute a separate tangible asset in respect of which depreciation charges are recorded, but its individual elements are such separate assets, and also whether the taxable base should actually be ‘depreciation value’ or ‘market value’?
Keywords: tax law, taxation with real estate tax, wind farm, taxable base, value being the basis for making depreciation charges
Bibliografia / References:
Dowgier R., Podstawa opodatkowania elektrowni wiatrowych w kontekście nowych zasad opodatkowania, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2017/3.
Dowgier R., Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Komentarz, LEX 2020.
prof. dr. hab. Wojciech Chróścielewski
Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowej Kontroli Administracji, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki. ORCID: 0000-0003-1641-4921
Pozwolenie budowlane zamiast zgłoszenia budowlanego a konieczność uzyskania decyzji o warunkach zabudowy. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 listopada 2019 r., II OSK 3233/17
Autor glosy aprobuje tezę komentowanego wyroku, że w przypadku, gdy inwestor zamiast zgłoszenia robót budowlanych występuje z wnioskiem o wydanie pozwolenia budowlanego, zbędne jest dołączanie do tego wniosku decyzji o warunkach zabudowy. Taka decyzja nie jest bowiem wymagana w przypadkach robót budowlanych ustawowo zwolnionych z obowiązku uzyskania pozwolenia budowlanego. Okoliczność, że inwestor wystąpił w czasie, gdy przepisy stwarzały mu taką alternatywę, o wydanie owego pozwolenia, nie oznacza, że do wniosku o jego wydanie trzeba dołączyć ową decyzję o warunkach zabudowy. W takim przypadku pozwolenie budowlane ma dokumentować, że zamierzona inwestycja jest zgodna z prawem. Chęć dysponowania dokumentem urzędowym w tym zakresie nie może powodować obciążania inwestora pełnymi obowiązkami, które nakłada Prawo budowlane na podmioty, od których wymagane ustawowo jest przedstawienie decyzji administracyjnej – pozwolenia budowlanego. Trzeba pamiętać, że obowiązkiem organu prowadzącego postępowanie nie jest nakładanie na stronę obowiązków, których nie przewidział ustawodawca, lecz czuwanie nad tym, aby strona ta nie poniosła szkody z powodu nieznajomości prawa.
Glosator poddaje też krytyce częste nowelizacje obowiązujących ustaw, które wywołują nieoczekiwane konsekwencje i burzą w miarę spójne rozwiązania legislacyjne.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, pozwolenie budowlane, zgłoszenie budowy lub robót budowlanych, brak wymogu uzyskania decyzji o warunkach zabudowy, milczące załatwienie sprawy
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Department of Administrative Procedure and Judicial Review of Administration, Faculty of Law and Administration, University of Lodz. ORCID: 0000-0003-1641-4921
Construction Permit Instead of Notification of Construction Works in the Context of the Duty to Obtain a Decision on Land Development. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 13 November 2019, II OSK 3233/17
The commentator agrees with the position of the Court that an investor does not have to present a decision on land development when they apply for a construction permit instead of a notification of construction works only. There is no need for obtaining a decision on land development if carrying out construction works does not require under the law issuing a formal administrative decision on construction permit. The very fact that an investor, instead of notifying construction works, requests from the administrative authority a construction permit does not results in imposing on them an additional obligation to present a decision on land development. Such a decision is not required in case of notification of construction works. The construction permit confirms the compliance of construction works with all legal requirements. The commentator criticizes frequent changes and amendments to existing legislation resulting in lack of cohesion and lack of uniform interpretation of the provisions of law.
Keywords: administrative proceedings, construction permit, notification of construction works, lack of requirement to obtain a decision on land development, tacit settlement of a matter by public administration
Bibliografia / References:
Adamiak B. [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, Warszawa 2014.
Chróścielewski W., Kasacyjny czy reformacyjny model administracyjnego postępowania odwoławczego, „Państwo i Prawo” 2015/1.
Chróścielewski W., Tarno J. P. [w:] W. Chróścielewski, J.P. Tarno, P. Dańczak, Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2018.
Chróścielewswki W., Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2018.
Gliniecki A. [w:] Prawo budowlane, Komentarz, red. A. Gliniecki, Warszawa 2016.
Gliniecki A.[w:] Prawo budowlane, Komentarz, red. A. Gliniecki, Warszawa 2014.
Iserzon E. [w:] E. Iserzon, J. Starościak, Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1970.
Kmieciak Z. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2018.
Wróbel A. [w:] A. Wróbel, M. Jaśkowska, Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, Warszawa 2016.
