Kilka uwag o egzekucji obowiązku usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z 28.06.2006 r., III CZP 23/06 oraz zmian w art. 1049 i 1050 Kodeksu postępowania cywilnegoHenryk Pietrzkowski
sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku, Łódź, Polska
Kilka uwag o egzekucji obowiązku usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z 28.06.2006 r., III CZP 23/06 oraz zmian w art. 1049 i 1050 Kodeksu postępowania cywilnego
W artykule omówiono egzekucję sądową obowiązku usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych. Autor poddał krytyce nowe regulacje prawne wprowadzone w 2023 r., które przesądziły, że obowiązek złożenia przez dłużnika oświadczenia nakazanego przez sąd ma charakter bezwzględnie osobisty i wierzyciel nie może go w tym zakresie wyręczyć. Wolą ustawodawcy udaremniona zatem została możliwość prowadzenia egzekucji według sposobu wskazanego w uchwale Sądu Najwyższego z 28.06.2006 r., III CZP 23/06, a więc umożliwiającego zastępcze wykonanie wyroku. Zdaniem autora dalsze trwanie przy kwalifikowaniu wspomnianego obowiązku dłużnika jako czynności niezastępowalnej i w konsekwencji stosowanie w egzekucji „sądowych przeprosin” nieefektywnych środków przymusu ogranicza, a nazbyt często uniemożliwia osiągnięcie końcowego celu, jakim jest skorygowanie obrazu osoby dotkniętej naruszeniem dobra osobistego, najczęściej czci lub dobrego imienia, w oczach opinii publicznej lub innych osób.
Słowa kluczowe: postępowanie egzekucyjne, egzekucja wyroku nakazującego usunięcie skutków naruszenia przez dłużnika dobra osobistego wierzyciela
Henryk Pietrzkowski
retired judge of the Supreme Court, Poland
A few remarks on the enforcement of the obligation to remedy the effects of a breach of personal rights in the light of the resolution of the Supreme Court of 28 June 2006, III CZP 23/06 and the amendments to Articles 1049 and 1050 of the Civil Procedures Code
The article discusses the judicial enforcement of the obligation to remedy the effects of a breach of personal rights. The author criticizes the new legal regulations that were introduced in 2023, which stipulated that the debtor’s obligation to submit a declaration, as ordered by the court, is of an unconditionally personal nature and the creditor cannot stand in for him in this respect. Therefore, the legislator’s will thwarted the possibility of conducting enforcement in the manner specified in the resolution of the Supreme Court of 28 June 2006, III CZP 23/06 enabling substitute execution of the judgment. According to the author, continuing to qualify this obligation of the debtor as an irreplaceable act and, consequently, using ineffective coercive measures in the enforcement of ‘judicial apologies’ limits and excessively frequently prevents the achievement of the final objective, which is to correct the image of the person affected by the violation of personal rights, most frequently that person’s honour or reputation, in the eyes of the public or others.
Keywords: enforcement proceedings, enforcement of a judgment ordering the remedy of the effects of the violation of a creditor’s personal rights by the debtor
Bibliografia / References
Allerhand M., Kodeks postępowania cywilnego, cz. II. Komentarz, Lwów 1932.
Broniewicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2006.
Ciepła H. [w:] Kodeks Postępowania Cywilnego. Tom IV. Artykuły 730–1088, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2011.
Grzegorczyk P., Egzekucja świadczeń polegających na wykonaniu lub zaniechaniu czynności w państwach europejskich [w:] Proces Cywilny. Nauka – Kodyfikacja – Praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, Warszawa 2012.
Grzegorczyk P., Uwagi o egzekucji wyroku uwzględniającego roszczenie o złożenie oświadczenia w razie dokonanego naruszenia dobra osobistego, „Studia i Analizy Sądu Najwyższego” 2007/1.
Gromska-Szuster I., Jak wyegzekwować wykonanie zastępcze. Kilka uwag na tle art. 480 § 1 k.c. w związku z art. 1049 § 1 k.p.c. [w:] Sine ira et studio. Księga jubileuszowa dedykowana Sędziemu Jackowi Gudowskiemu, red. T. Ereciński, P. Grzegorczyk, K. Weitz, Warszawa 2016.
Jakubecki A., Postępowanie zabezpieczające w sprawach z zakresu prawa własności intelektualnej, Kraków 2002.
Jankowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II, red. K. Piasecki, Warszawa 1997.
Kierska M., Marek T., Egzekucja sądowa roszczenia o usunięcie skutków naruszenia dóbr osobistych poprzez złożenie oświadczenia w odpowiedniej treści i formie, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2016/2.
Knoppek K., Naruszenie dóbr osobistych – egzekucja świadczeń niepieniężnych – glosa – III CZP 23/06, „Monitor Prawniczy” 2007/17.
Korzonek J., Postępowanie egzekucyjne i zabezpieczające, Komentarz, cz. II, t. II, Kraków 1934.
Kowalski W., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2006 r., III CZP 23/06, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2007/4.
Krakowiak M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom II. Komentarz. Art. 730–1217, red. J. Jankowski, S. Cieślak, Warszawa 2024.
Krakowiak M. [w:] Kodeks Postępowania Cywilnego. Postępowanie egzekucyjne. Komentarz do art. 758–1088, red. J. Jankowski, Warszawa 2011.
Kunicki I., Kodeks postępowania cywilnego. Tom III. Komentarz. Art. 730–1088, Warszawa 2015.
Marciniak A., Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2023.
Masewicz W., Zwalczanie nieuczciwej konkurencji. Komentarz do ustawy, Warszawa 1995.
Nowińska M., du Vall M., Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Warszawa 2001.
Pecyna M., Nieudolne usiłowanie udaremnienia egzekucji, podtytuł – Lex Kaczyński, w dodatku „Analizy & opinie”, „Rzeczpospolita” z 13.02.2023 r.
Pietrzkowski H., Egzekucja prowadzona na podstawie art. 1050–1051 k.p.c. po nowelizacji dokonanej ustawą z 16 września 2011 r., „Polski Proces Cywilny” 2012/1.
Pietrzkowski H. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część trzecia. Postępowanie egzekucyjne, red. T. Ereciński, t. 4, Warszawa 2009.
Pietrzkowski H. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie egzekucyjne, red. T. Ereciński, t. 4, Warszawa 2012.
Romańska M., Egzekucja świadczeń niepieniężnych. Wykonanie czynności zastępowalnych [w:] Sądowe Komentarze Tematyczne, red. J. Ignaczewski, Postępowanie zabezpieczającei egzekucyjne, M. Romańska, O. Dumnicka, Warszawa 2010.
Skubisz-Kępka K., Obowiązek publikacji orzeczeń sądowych w środkach społecznego przekazu, „Monitor Prawniczy” 2009/1.
Szpunar A., Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1979.
Telenga P., O przymusowym wykonaniu obowiązku usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych polegającym na złożeniu przez dłużnika oświadczenia odpowiedniej treści w formie ogłoszenia [w:] Ars in vita. Ars in iure. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Jankowskiemu, red. A. Barańska, S. Cieślak, Warszawa 2018.
Wengerek E., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 1972.
Wronkowska S., Kilka tez o instrumentalizacji prawa i ochronie przed nią, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 2017/110.
Zedler F., Glosa do uchwały SN z dnia 10 maja 1989 r., III CZP 36/89, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1990/11–12.
Żurowicz A., Tryb egzekucji sądowej czynności niezastępowalnych, „Monitor Prawniczy” 2013/14.
Piotr Rylski
doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, Katedra Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5399-1624
Wygaśnięcie dalszego pełnomocnictwa procesowego (substytucji) w razie ustania pełnomocnictwa głównego
Artykuł ma na celu omówienie zagadnienia związanego z czasem trwania dalszego pełnomocnictwa procesowego. W doktrynie wyrażany jest pogląd, że pełnomocnictwo substytucyjne wygasa wraz z wygaśnięciem pełnomocnictwa głównego. W ocenie autora artykułu pogląd ten jest błędny. W pracy przedstawiono argumenty za tym, że pełnomocnictwo substytucyjne ma odrębną naturę od pełnomocnictwa głównego. Przedstawiono regulację art. 91 pkt 3 Kodeksu postępowania cywilnego oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego w tym zakresie.
Słowa kluczowe: pełnomocnictwo procesowe, substytucja, reprezentacja, proces cywilny
Dr Hab. Piotr Rylski
professor of the University of Warsaw, Department of Civil Proceedings, Faculty of Law and Administration, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5399-1624
Expiry of further powers of attorney (substitution) in the case of the termination of the principal power of attorney
The objective of the article is to discuss the issue related to the duration of continuing legal representation. A view is expressed in the legal doctrine that a substitute power of attorney expires with the expiry of the principal power of attorney. In the opinion of the author of the article, this view is incorrect. The article presents arguments supporting the view that a substitution power of attorney is of a separate nature from the principal power of attorney. It presents the regulation of Article 91, item 3) of the Civil Procedures Code and the case law of the Supreme Court on this.
Keywords: power of attorney, substitution, representation, civil case
Bibliografia / References
Cajsel W., Turczynowicz-Kosmowska J., Radca prawny substytutem adwokata, „Przegląd Sądowy” 2000/1.
Cichorska M., Pełnomocnictwo w prawie procesowym cywilnym, Warszawa 2024.
Cichorska M., Substytucja jako dalsze pełnomocnictwo procesowe, „Przegląd Sądowy” 2018/11–12.
Dobosiewicz B., O substytucji i upoważnieniu raz jeszcze, „Palestra” 2009/11–12.
Draniewicz B., Uwierzytelnienie dokumentów przez pełnomocników – zmiany w procedurze cywilnej, „Monitor Prawniczy” 2010/10.
Fabian J., Pełnomocnictwo, Warszawa 1963.
Filipowski J., Adwokat w procesie cywilnym, Warszawa 1973.
Formański W., Przegląd orzecznictwa, „Palestra” 1996/5–6.
Frey R., Zmiana przepisów o pełnomocnictwie wprowadzona do Kodeksu postępowania cywilnego przez ustawę z 9.03.2023 r. – uwagi krytyczne, „Polski Proces Cywilny” 2024/2.
Gawrylczyk W., Pełnomocnictwo procesowe, „Monitor Prawniczy” 2001/2.
Gołąb S., O pełnomocnikach w procesie cywilnym, „Palestra” 1938/10.
Gudowski J., Pełnomocnictwo procesowe na tle podziału prawa na prywatne i publiczne, „Polski Proces Cywilny” 2011/1.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze. Artykuły 1–124, red. T. Ereciński, Warszawa 2023.
Gudowski J., Przegląd orzecznictwa, „Przegląd Sądowy” 2000/4.
Kaczyński M., Pełnomocnik z urzędu w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2014.
Knoppek K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1–366, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021.
Kruszelnicki Ś., Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem. Art. 1–507, t. 1, Poznań 1938.
Krzemiński Z., Adwokat w procesie cywilnym z wyboru i z urzędu, Kraków 1999.
Krzemiński Z., Glosa do uchwały SN z 10 sierpnia 1990 r., III CZP 39/90, „Palestra” 1991/8–9.
Krzemiński Z., Przegląd orzecznictwa, „Palestra” 1985/3–4.
Krzemiński Z., Wygaśnięcie pełnomocnictwa z urzędu, „Palestra” 1972/3.
Krzemiński Z., Zakres pełnomocnictwa w sądowym postępowaniu cywilnym, „Palestra” 1967/8.
Lipiński K., Odpowiedzi prawne, „Palestra” 1958/7–8.
Manowska M. [w:] A. Adamczuk, P. Pruś, M. Radwan, M. Sieńko, E. Stefańska, M. Manowska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1–477(16), LEX 2022.
Olaś A., Reforma, deforma czy zwykłe majsterkowanie? – uwagi na tle zmian w przepisach o pełnomocnictwie procesowym na mocy nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 9.03.2023 r., „Palestra” 2023/8.
Olaś A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. nacz. P. Rylski, Legalis 2024.
Pilich M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 2 (art. 56–125), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Resich Z. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. W. Siedlecki, Z. Resich, t. 1, Warszawa 1975.
Rylski P., Orzekanie o wynagrodzeniu pełnomocnika z urzędu w postępowaniu cywilnym – uwagi de lege ferenda, „Radca Prawny” 2022/2.
Saczywko M., Pełnomocnictwo dalsze (zagadnienia wybrane), „Państwo i Prawo” 2015/3.
Schmidt R., Osoba pozostająca w stałym stosunku zlecenia jako pełnomocnik procesowy w postępowaniu cywilnym. Propozycja wykładni art. 87 § 1 KPC, cz. 2, „Monitor Prawniczy” 2009/14.
Siedlecki W., Przegląd orzecznictwa, „Państwo i Prawo” 1970/10.
Siedlecki W., Przegląd orzecznictwa, „Państwo i Prawo” 1984/10.
Siedlecki W., Zarys postępowania cywilnego, Warszawa 1966.
Smyk M., Pełnomocnictwo według kodeksu cywilnego, LEX 2010.
Szpunar A., Wanatowska W., Przegląd orzecznictwa, „Nowe Prawo” 1970/6.
Wengerek E., Sobkowski J., Przegląd orzecznictwa, „Nowe Prawo” 1970/5.
Wiszniewska I., Wiszniewski K., Pełnomocnictwo procesowe w sprawach cywilnych, Warszawa 2014.
Włodyka S., Strony w procesie cywilnym, Katowice 1965–66.
Wolwiak I., Czy dalszy pełnomocnik może uwierzytelnić odpis pełnomocnictwa podstawowego?, „Polski Proces Cywilny” 2013/4.
Wolwiak I., Udzielenie dalszego umocowania do występowania w postępowaniu cywilnym [w:] Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu, red. T. Ereciński, J. Gudowski, M. Pazdan, M. Tomalak, Warszawa 2017.
Zieliński A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, Warszawa 2014.
Kacper Wosiak
doktor nauk prawnych, Katedra Prawa Gospodarczego i Handlowego, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9428-0629
Rozliczenie z występującym wspólnikiem spółki osobowej – wybrane problemy
Na tle zasad rozliczenia ze wspólnikiem, który występuje ze spółki osobowej, uregulowanych w art. 65 § 1–5 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), nadal jest sporne w doktrynie i orzecznictwie, jak konkretnie należy obliczyć wysokość świadczenia, które wspólnik ma otrzymać od spółki tytułem spłaty. Podawane w literaturze oraz orzecznictwie propozycje prowadzą do istotnie rozbieżnych skutków, wpływając jednocześnie na zakres praw występującego wspólnika. Dyskusyjny jest też charakter art. 65 § 1–5 k.s.h. jako regulacji bezwzględnie wiążącej albo dyspozytywnej. W artykule przeprowadzono krytyczną analizę stanowisk wyrażanych w doktrynie i orzecznictwie, w tym Sądu Najwyższego. Podawane są argumenty świadczące o tym, że rozliczenie z występującym wspólnikiem spółki osobowej zgodnie z art. 65 § 1 k.s.h. powinno opierać się na zsumowaniu wartości udziału kapitałowego wspólnika – jako rzeczywiście wniesionego wkładu – ustalonej według reguł z art. 50, art. 52 § 2 oraz art. 54 § 1 k.s.h. oraz przypadającej na wspólnika części majątku spółki wycenionego według wartości zbywczej (rynkowej), stanowiącej nadwyżkę ponad sumę udziałów kapitałowych wspólników, obliczoną z zastosowaniem stopnia partycypacji w zyskach, ewentualnie – jeśli wartość majątku spółki wskazuje na poniesienie straty – niedoboru wyliczonego zgodnie z udziałem wspólnika w stratach. Ponadto w artykule przedstawiono pogląd o dyspozytywnym charakterze art. 65 § 1–5 k.s.h. Granice swobody wspólników w modyfikowaniu wzorca ustawowego określone są w art. 3531 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 2 k.s.h.
Słowa kluczowe: spółka osobowa, spółka jawna, udział kapitałowy
Dr Kacper Wosiak
Department of Business and Commercial Law, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9428-0629
Settling up with a partner leaving a partnership – selected issues
In the light of the principles of settling up with a partner who is leaving a partnership, as specified in Article 65 § 1–5 of the Code of Commercial Companies and Partnerships (CCC), the way in which the amount of compensation that the partner is to receive as his share is calculated is still debatable in the legal doctrine and court judgments. The proposals put forward in the literature and judgments lead to substantially divergent outcomes, which directly affect the rights of the partner who is leaving. The nature of Article 65 § 1–5 CCC as an unconditionally binding or dispositive regulation is also disputable. This article critically analyses the views expressed in the legal doctrine and judgments, including those of the Supreme Court. It presents arguments demonstrating that settling up with a partner who is leaving in accordance with Article 65 § 1 CCC should be based on the value of the share of the partner’s capital – as the value of the actual contribution made – determined in accordance with the rules of Article 50, Article 52 § 2 and Article 54 § 1 CCC, as well as the partner’s share of the value of the partnership’s estate, estimated as its market value, corresponding to the level of the partner’s share of the profits, or alternatively – if the value of the partnership’s estate has losses – the shortfall calculated in accordance with the partner’s share of the losses. Furthermore, the article presents a view of the dispositive nature of Article 65 § 1–5 CCC. The extent to which the shareholders are free to modify the statutory model is specified in Article 3531 of the Polish Civil Code in connection with Article 2 CCC.
Keywords: partnership, registered partnership, share of the capital
Bibliografia / References
Borowy B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2024.
Dumkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2024.
Kidyba A. [w:] M. Dumkiewicz, A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2024.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Pozycja prawna wspólnika spółki jawnej, Warszawa 2013.
Lic J., Spółka jawna. Komentarz, Warszawa 2023.
Nita-Jagielski G. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J. Bieniak, M. Bieniak, Warszawa 2024.
Nowacki A., Udział kapitałowy w spółce jawnej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2004/6.
Opalski A., Udział kapitałowy wspólnika spółki jawnej – przyczynek do analizy założeń ustroju majątkowego osobowych spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/4.
Pyzioł W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
Szumański A., Spór o metodę wyceny w prawie spółek handlowych na przykładzie wykładni art. 65 § 1 k.s.h., „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/5.
Szwaja A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz. T. 1, red. S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, Warszawa 2012.
Tarska M., Zakres swobody umów w spółkach handlowych, Warszawa 2012.
Witosz A.J. [w:] Kodeks spółek handlowych. Tom I. Komentarz do art. 1–150, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.
Arkadiusz Sadza
doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Postępowania Cywilnego i Międzynarodowego Prawa Handlowego, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie; sędzia Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8238-6255
Upływ czasu jako negatywna przesłanka zabezpieczenia roszczeń w sprawach własności intelektualnej (art. 755 § 23 Kodeksu postępowania cywilnego)
1.07.2023 r. do przepisów o postępowaniu zabezpieczającym dodano art. 755 § 23 Kodeksu postępowania cywilnego, w którym przewidziana została nowa negatywna przesłanka zabezpieczenia roszczeń w sprawach własności intelektualnej w postaci upływu sześciu miesięcy od dnia, w którym strona powzięła wiadomość o naruszeniu przysługującego jej prawa wyłącznego. Powody wprowadzenia tego przepisu nie zostały wyjaśnione w uzasadnieniu projektu ustawy, mocą której został on dodany do Kodeksu postępowania cywilnego. W artykule podjęto zatem próbę ustalenia motywów, jakie przyświecały ustawodawcy przy wprowadzaniu art. 755 § 23 Kodeksu postępowania cywilnego oraz próbę oceny zasadności wprowadzenia tego przepisu. W wyniku przeprowadzonej analizy przepis ten oceniono jednoznacznie krytycznie, zgłaszając postulat jego uchylenia.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, zabezpieczenie roszczeń, upływ czasu, sprawy własności intelektualnej
Dr Arkadiusz Sadza
assistant professor, Department of Civil Proceedings and International Commercial Law, Marie Curie-Skłodowska University in Lublin, judge of the District Court for Lublin-Zachód in Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8238-6255
Passage of time as a negative premise for securing claims in intellectual property cases (Article 755 § 23 of the Civil Procedures Code)
The provisions on the proceedings to secure claims were supplemented on 1 July 2023 with Article 755 § 23 of the Civil Procedures Code, which provides a new negative premise for securing claims in intellectual property cases by way of the passage of six months from the moment the party became aware of the breach of its exclusive right. The reasons for introducing this provision were not explained in the justification of the bill by which it was added to the Civil Procedures Code. This article is therefore an attempt to determine the legislator’s motives when introducing Article 755 § 23 of the Civil Procedures Code and to assess whether the introduction of this new provision was correct. As a result of the analysis, this provision was assessed unambiguously critically and a demand was made to repeal it.
Keywords: civil proceedings, securing claims, passage of time, intellectual property cases
Bibliografia / References
Balcerzak M., Nowe przepisy dotyczące zabezpieczania roszczeń w sprawach własności intelektualnej (obowiązujące od 1 lipca 2023 r.), „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2023/3.
Barczewski M., Zinkiewicz-Będźmirowska O. [w:] Postępowania odrębne. Tom 6. System Postępowania Cywilnego, red. A. Machnikowska, Warszawa 2022.
Dziurda M., Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz do nowelizacji z 2023 roku, Warszawa 2023.
Dziurda M., Postępowanie w sprawach własności intelektualnej z perspektywy systemowej, „Przegląd Sądowy” 2020/10.
Dziurda M. [w:] System Prawa Procesowego Cywilnego. Tom II. Część III. Postępowanie procesowe przed sądem pierwszej instancji. Postępowania odrębne w szczególnych kategoriach spraw, red. S. Cieślak, Warszawa 2023.
Fiołka J., Wniosek o zabezpieczenie roszczenia o zaniechanie naruszenia w prawie ochrony własności intelektualnej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1997/69.
Flaga-Gieruszyńska K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. K. Flaga-Gieruszyńska, A. Zieliński, Warszawa 2024.
Gil I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil, Legalis 2024.
Gołaszewska A., Postępowanie zabezpieczające w sprawach własności intelektualnej – wybrane aspekty, „Palestra” 2022/6.
Gołaszewska A., Zmiany w postępowaniu zabezpieczającym w sprawach własności intelektualnej – uwagi na gruncie ustawy nowelizującej KPC z 9.3.2023 r., „Monitor Prawniczy” 2023/6.
Jakubecki A., Dochodzenie roszczeń z zakresu prawa własności przemysłowej w postępowaniu cywilnym, „Studia Prawa Prywatnego” 2010/10.
Jakubecki A., Jednolitość czy różnorodność postępowania cywilnego? Optymalny model kodeksu postępowania cywilnego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2022/5.
Jakubecki A., Postępowanie zabezpieczające w sprawach z zakresu własności intelektualnej, Kraków 2002.
Jakubecki A. [w:] System prawa prywatnego. Tom 14C. Prawo własności przemysłowej, red. R. Skubisz, Warszawa 2017.
Jakubecki A., Zabezpieczenie roszczenia w sprawach własności intelektualnej po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 9 marca 2023 r., www.skubisz.pl/zabezpieczenie-roszczenia-w-sprawach-wlasnosci-intelektualnej-po-nowelizacji-kodeksu-postepowania-cywilnego-z-9-marca-2023-r/.
Jakubecki A., Skubisz R., Zabezpieczenie roszczeń wynikających z naruszenia prawa z rejestracji znaku towarowego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 1989/50.
Jasińska K., Suma przymusowa w postępowaniu zabezpieczającym w sprawach z zakresu własności intelektualnej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2015/3.
Kulski R., Upadek polskiego Kodeksu postępowania cywilnego, „Monitor Prawniczy” 2023/8.
Kurosz K., Sąd własności intelektualnej – struktura, kognicja i prymat właściwości, Warszawa 2021.
Matusiewicz-Kulig B., Sokołowska-Ławniczak A., Sądy ds. własności intelektualnej w Polsce – wybrane zagadnienia, „Monitor Prawniczy” 2020/20 (dodatek).
Mroczkowska-Król P., Postępowanie w sprawach własności intelektualnej a dochodzenie roszczeń z tytułu droit de suite. Wybrane zagadnienia, „Monitor Prawniczy” 2022/14.
Muliński M., Jadłowski P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom II. Komentarz. Art. 730–1217, red. J. Jankowski, S. Cieślak, Warszawa 2024.
Niewęgłowski A., Pojęcie spraw własności intelektualnej. Wybrane zagadnienia, „Białostockie Studia Prawnicze” 2022/1.
Ochońska-Borowska Z., Zmiany w postępowaniu cywilnym – wysłuchanie przed zabezpieczeniem w sprawach własności intelektualnej, https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/zmiany-w-postepowaniu-cywilnym-w-sprawach-wlasnosci,520872.html.
Partyk T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 506–1217. Tom II, red. O.M. Piaskowska, Warszawa 2024.
Sadza A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. nacz. P. Rylski, Legalis 2023.
Sadza A., Wpływ decyzji Urzędu Patentowego RP na postępowanie cywilne w sprawach z zakresu prawa własności przemysłowej, Warszawa 2021.
Skubisz R., Prawo własności przemysłowej (charakterystyka ogólna), „Państwo i Prawo” 2002/3.
Skubisz R., Jakubecki A. [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. J. Kępiński, J. Szwaja, Warszawa 2024.
Tomaszek A., Wojewódzka J., Sprawy własności intelektualnej – nowe postępowanie odrębne w polskiej procedurze cywilnej, „Monitor Prawniczy” 2020/15.
Tomczyk R., Zagadnienia proceduralne w sprawach o naruszenie praw własności przemysłowej ze szczególnym uwzględnieniem zabezpieczenia i egzekucji, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 2002/80.
Walasik M. [w:] System Prawa Procesowego Cywilnego. Tom V. Postępowanie zabezpieczające, red. A. Jakubecki, Warszawa 2016.
Woźniak Z. [w:] Debata „Palestry” o procedurze cywilnej, „Palestra” 2023/5.
Zembrzuski T., Wprowadzenie do Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Między postępowaniem rozpoznawczym a egzekucyjnym” (27.10.2023 r., Warszawa), „Polski Proces Cywilny” 2024/2.
Łukasz Węgrzynowski
doktor nauk prawnych, adiunkt w Europejskiej Wyższej Szkole Prawa i Administracji w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7567-3758
Redukcja postanowienia niedozwolonego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 1.06.2022r., II CSKP 364/22
Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wynika zakaz zmiany albo uzupełnienia postanowienia niedozwolonego, co stanowi jeden z kluczowych elementów ochrony konsumenta na podstawie dyrektywy 93/13. Nie jest to zakaz bezwzględny, gdyż Trybunał dopuszcza możliwość jego złagodzenia w szczególnych sytuacjach. Tej problematyki dotyczy omawiane orzeczenie, warto zatem bliżej zastanowić się, czy stanowisko Sądu jest prawidłowe z perspektywy dyrektywy 93/13. Dodatkowo pojawia się możliwość porównania różnych pojęć istotnych z perspektywy omawianej problematyki, takich jak zmiana postanowienia niedozwolonego, zastąpienie postanowienia niedozwolonego innym postanowieniem, częściowa nieważność czy konwersja.
Słowa kluczowe: niedozwolone postanowienia umowne, konsument, nieważność umowy, częściowa nieważność umowy, konwersja
Dr Łukasz Węgrzynowski
assistant professor at the European School of Law and Administration in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7567-3758
Modification of an unfair term. Commentary on the judgment of the Supreme Court of 1 June 2022, II CSKP 364/22
The CJEU jurisprudence implies a prohibition to amend or supplement unfair terms, which is one of the key elements of consumer protection under Directive 93/13. This is not a strict prohibition, as the CJEU allows for the possibility of relaxing it in specific situations. This is the subject of the ruling of the Polish Supreme Court, so it is worth considering in greater detail whether the Court’s position is correct from the point of view of Directive 93/13. Additionally, there is an opportunity to compare various concepts of relevance to the issue at hand, such as the amendment of an unfair term, the replacement of an unfair term by another, partial invalidity or conversion.
Keywords: unfair contractual term, consumer, invalidity of a contract, partial invalidity of a contract, conversion
Bibliografia / References
Gandor K., Konwersja nieważnych czynności prawnych, „Studia Cywilistyczne” 1963/4.
Gutowski M., Konwersja umowy stanowczej w przedwstępną wobec zmian kodeksu cywilnego, „Państwo i Prawo” 2004/1.
Skorupa P., Redukcja utrzymująca skuteczność na tle projektu księgi pierwszej kodeksu cywilnego, „Studia Prawnicze” 2010/3.
Szpunar A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 3 lutego 1998 r., I CKN 478/97, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1998/12.
Trzaskowski R., Skutki sprzeczności umów obligacyjnych z prawem, Warszawa 2013.
Węgrzynowski Ł., Dyrektywa 93/13 w najnowszym orzecznictwie TSUE (skutki, wyłączenie ochrony, przedawnienie), „Monitor Prawniczy” 2023/12.
Zoll F., Kilka uwag na temat tzw. redukcji utrzymującej skuteczność, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2000/1–2.
Bartłomiej Krupowicz
doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; aplikant XV rocznika aplikacji sędziowskiej Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5946-9979
Dopuszczalność zażalenia na wyrok kasatoryjny. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 12.02.2024 r., III CZ 271/23
Dopuszczalność zażalenia na wyrok kasatoryjny wydany w postępowaniu uproszczonym powoduje liczne kontrowersje w doktrynie i orzecznictwie. Wytworzyły się w tym zakresie trzy różne stanowiska. W glosowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy opowiedział się za dopuszczalnością wspomnianego zażalenia, określając zakres kognicji w sposób niezwykle szeroki. Akceptacja przedstawionego stanowiska prowadzi do nieakceptowalnej zmiany roli ustrojowej Sądu Najwyższego i destrukcji systemu środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym. Oceniając argumentację składu orzekającego krytycznie, autor przedstawia argumentację na rzecz ograniczenia zakresu kognicji w tym przypadku wyłącznie do podstaw nieważności postępowania.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, zażalenie, postępowanie uproszczone, wyrok kasatoryjny
Bartłomiej Krupowicz
doctoral student at the Doctoral School of Social Sciences, Jagiellonian University in Kraków; trainee judge at the 15th year of judicial training at the Polish National School of Judiciary and Public Prosecution, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5946-9979
Admissibility of appealing against a cassation judgment. Commentary on the decision of the Supreme Court of 12 February 2024, III CZ 271/23
The admissibility of an appeal against a cassation judgment issued in simplified proceedings has sparked numerous controversies in the legal doctrine and jurisprudence. Three different positions have emerged in this regard. In this ruling, the Supreme Court advocated for the admissibility of the said appeal, specifying the scope of cognition extremely broadly. The acceptance of this position leads to an unacceptable change in the constitutional role of the Supreme Court and the destruction of the system of remedies in civil proceedings. Critically assessing the arguments of the adjudicating panel, the author presents arguments in favour of limiting the scope of cognition in this case solely to the grounds for invalidity of the proceedings.
Keywords: civil proceedings, appeal, simplified proceedings, cassation judgment
Bibliografia / References
Grzegorczyk P., Środki zaskarżenia w postępowaniu cywilnym w świetle ustawy nowelizującej z 16 września 2011 r. – charakterystyka ogólna, „Przegląd Sądowy” 2012/4.
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. III, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Kajmowicz K., Postępowanie dowodowe przed sądem II instancji w postępowaniu uproszczonym, „Polski Proces Cywilny” 2018/3.
Kaspryszyn J., O potrzebie zmiany w regulacji środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym – głos w dyskusji [w:] Reforma postępowania cywilnego w świetle projektów Komisji Kodyfikacyjnej, red. K. Markiewicz, Warszawa 2011.
Laskowska-Hulisz A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, cz. III, red. A. Olaś, Legalis 2023.
Romańska M., Zażalenie do Sądu Najwyższego na uchylenie wyroku przez sąd drugiej instancji, „Przegląd Sądowy” 2013/6.
Szanciło T. [w:] System Postępowania Cywilnego, t. 5, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2023.
Zembrzuski T. [w:] System Prawa Procesowego Cywilnego. t. III, red. T. Ereciński, J. Gudowski, Warszawa 2013.
Marek Kulik
profesor, doktor habilitowany nauk prawnych, Katedra Prawa Karnego i Kryminologii, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0191-6558
Jak rozumieć popełnienie czynu polegającego na udaremnianiu lub uszczupleniu zaspokojenia wierzyciela (art. 300 § 2 Kodeksu karnego)? Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 9.01.2024 r., III KK 193/23
Przedmiotem glosy jest kwestia odpowiedzialności karnej za usiłowanie przestępstwa rozporządzenia mieniem zajętym lub zagrożonym zajęciem w sytuacji, w której czynność rozporządzająca nie miała wpływu na udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela. Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że w razie, gdy skutek nie wystąpi, ustawowe znamiona czynu zabronionego nie zostają zrealizowane. Nie jest to ścisłe, gdyż Sąd Najwyższy pomija możliwość usiłowania czynu. Tymczasem w wypadku, kiedy sprawca bezpośrednio zmierza do udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela, realizując czynność sprawczą, dochodzi do usiłowania. Trudność powoduje tylko ustalenie, jak w danym wypadku rozumieć bezpośredniość zmierzania i kiedy rozpoczyna się etap usiłowania. Stojąc na gruncie koncepcji formalno-obiektywnej usiłowania, należy uznać, że jest to czynność, po której następną będzie realizacja znamion.
Słowa kluczowe: usiłowanie, uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela
Professor Dr Hab. Marek Kulik
Department of Criminal Law and Criminology, Institute of Legal Studies, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0191-6558
How should the commission of an act of preventing or reducing the satisfaction of a creditor (Article 300 § 2 of the Criminal Procedures Code) be understood? Commentary on the judgment of the Supreme Court of 9 January 2024, III KK 193/23
The subject of the commentary is the issue of criminal liability for the attempted crime of disposing of property that has been seized or threatened with seizure in a situation where the act of disposal did not have the effect of thwarting or reducing the satisfaction of the creditor. The Supreme Court expressed the view that, where there is no effect, the statutory components of a prohibited act are not realized. This is not strict, because the Supreme Court ignores the possibility of attempting to perform the act. However, an attempt is made if the perpetrator directly intends to thwart or reduce the satisfaction of the creditor by conducting a causative action. The only difficulty is to determine how the directness of the intent is to be understood in the given case and at what point the stage of attempt starts. Based on the formal/objective concept of attempt, it should be accepted that this is an act followed by the realization of the components.
Keywords: attempt, reduction of a creditor’s satisfaction
Bibliografia / References
Buchała K., Prawo karne materialne, Warszawa 1989.
Giezek J. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2012.
Giezek J. [w:] M. Bojarski, J. Giezek, Z. Sienkiewicz, Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, Warszawa 2023.
Górniok O., Hoc S., Kalitowski M., Przyjemski S.M., Sienkiewicz Z., Szumski J., Tyszkiewicz L., Kodeks karny. Komentarz, Tom I, Gdańsk 2005.
Kozioł T., Glosa do wyroku SA we Wrocławiu z 30.09.1999 r., II AKa 290/99, „Palestra” 2001/11–12.
Kulik M., Glosa do postanowienia SN z 20 stycznia 2017 r. (IV KK 438/16) LEX nr. 2224613, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius” 2017/64.
Kulik M., Glosa do wyroku SA w Krakowie z 22.09.2014 r., II AKa 88/14, LEX nr 1665557, LEX 2016.
Kunze E., Przygotowanie a usiłowanie (próba rozgraniczenia pojęć), „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1990/3.
Majewski J., O różnicy i granicy między usiłowaniem udolnym a usiłowaniem nieudolnym [w:] Formy stadialne i postacie zjawiskowe popełnienia przestępstwa, red. J. Majewski, Warszawa 2007.
Majewski J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. J. Majewski, Warszawa 2024.
Małecki M., Glosa do wyroku SN z dnia 7 marca 2013 r., V KK 351/12, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2014/3, poz. 33.
Małecki M., Przygotowanie do przestępstwa. Analiza dogmatycznoprawna, Warszawa 2016.
Oczkowski T. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2023.
Pikulski S., Glosa do wyroku SN z 22 stycznia 1985 r., IV KR 336/84, „Nowe Prawo” 1987/5.
Potulski J., Spór o początek usiłowania w kontekście socjologicznej teorii czynu. Glosa do postanowienia SN z dnia 1.04.2005, IV KK 309/04, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2006/2.
Siewierski M., Usiłowanie a przygotowanie według kodeksu karnego, „Palestra” 1972/5.
Wąsek A., Glosa do wyroku SN z 22 stycznia 1985 r., IV KR 336/84, „Państwo i Prawo” 1986/6.
Zawłocki R. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Tom I, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2013.
Zoll A. [w:] Kodeks karny. Część ogólna Komentarz. T. I, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
Ewelina Duda-Staworko
doktor nauk prawnych, adiunkt, Katedra Prawa Gospodarczego i Handlowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie; radca prawny, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3771-7315
Pyrrusowe zwycięstwo właścicieli hoteli nad nadawcami programów radiowych i telewizyjnych. Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 8.09.2022 r., C-716/20, RTL Television GmbH przeciwko Grupo Pestana S.G.P.S. SA, SALVOR – Sociedade de Investimento Hoteleiro S.A.
Glosa odnosi się do rozważań Trybunału Sprawiedliwości dotyczących pojęcia retransmisji drogą kablową programów radiowych i telewizyjnych na gruncie dyrektywy 93/83/EWG. Choć to kolejny wyrok dotyczący udostępniania programów telewizyjnych gościom hotelowym, tym razem Trybunał nie zajmował się tą kwestią jedynie z perspektywy przepisów unijnych harmonizujących prawo do publicznego udostępniania dóbr chronionych prawem autorskim czy prawami pokrewnymi, a rozważał ją właśnie w kontekście dyrektywy 93/83/EWG. Wnioski zawarte w wyroku TS z 8.09.2022 r. w sprawie C-716/20 są dwojakie. Po pierwsze, dyrektywa 93/83/EWG nie ustanawia żadnego wyłącznego prawa na rzecz nadawców do autoryzacji lub zakazu retransmisji drogą kablową, a reguluje jedynie wykonywanie prawa retransmisji drogą kablową w stosunkach między właścicielami praw autorskich i praw pokrewnych a operatorem sieci kablowej. Po drugie, równoczesna, niezmieniona i pełna transmisja programów telewizyjnych lub radiowych nadawanych przez satelitę i przeznaczonych do odbioru przez publiczność nie stanowi retransmisji kablowej w rozumieniu dyrektywy 83/93/EWG, jeśli taka retransmisja jest dokonywana przez inny podmiot niż operator sieci kablowej, na przykład przez hotel.
Słowa kluczowe: retransmisja drogą kablową, operator sieci kablowej, dyrektywa 93/83/EWG, publiczne udostępnianie, organizacje radiowe i telewizyjne
Dr Ewelina Duda-Staworko
assistant professor in the Department of Economic and Commercial Law, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin; legal counsel, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3771-7315
Pyrrhic victory of hotel owners over radio and television broadcasters. Commentary on the judgment of the Court of Justice of 8 September 2022, C-716/20, RTL Television GmbH v Grupo Pestana S.G.P.S. SA, SALVOR – Sociedade de Investimento Hoteleiro S.A.
This commentary refers to the considerations of the Court of Justice regarding the concept of cable retransmission of radio and television programs under Directive 93/83/EEC. Although this is another ruling about the provision of television programs to hotel guests, this time the Court did not address the issue solely from the point of view of the EU regulations harmonizing the right to the public provision of works protected by copyright or related rights but examined this matter specifically in the context of Directive 93/83/EEC. The conclusions drawn in the CJEU judgment of 8 September 2022 in case C-716/20 are twofold. First, Directive 93/83/EEC does not lay down any exclusive right for broadcasters to authorize or prohibit cable retransmission but solely regulates the exercise of the right of cable retransmission in relations between the proprietors of the copyright and related rights and the cable network operator. Second, the simultaneous, unaltered and unabridged transmission of television or radio programs broadcast by satellite and intended for reception by the public does not constitute cable retransmission within the meaning of Directive 93/83/EEC if such retransmission is conducted by an entity other than the cable operator, such as a hotel.
Keywords: cable retransmission, cable operator, Directive 93/83/EEC, provision to the public, radio and television broadcasting organization
Bibliografia / References
Cole M.D., Retransmission of broadcast signals by cable by hotels. An analysis of the EU Cab-Sat-Directive in the light of pending CJUE case, „University of Luxemburg Law Research Paper” 2022-001, https://ssrn.com/abstract=4045527.
Dreider T., Satellite and Cable Directive [w:] European Copyright Law. A Commentary, red. M.M. Walter, S. von Lewinski, Oxford 2010.
Duda-Staworko E., Wykonywanie przez organizacje radiowe i telewizyjne praw do reemisji utworów nadawanych w programach radiowych i telewizyjnych – uwagi na tle art. 21¹ ust. 1¹ pr. aut. [w:] Sto lat polskiego prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Kidybie, t. 2, red. M. Dumkiewicz, K. Kopaczńska- Pieczniak, J. Szczotka, Warszawa 2020.
Goldstein P., Hugenholtz P.B., International copyright: principles, law, and practice, New York 2019.
Hugenholtz P.B., SatCab, Revisited: the past, present and future of the Satellite and Cable Directive, „Iris plus” 2008/9.
Matlak A., Telewizja kablowa w świetle prawa autorskiego, Kraków 1998.
Matlak A., Prawo do nadań programów radiowych i telewizyjnych w świetle postępu technicznego [w:] Prawa pokrewne. Zarys Prawa Własności Intelektualnej, t. 3, red. M. Kępiński, Warszawa 2011.
Niewęgłowski A., Udostępnianie programów telewizyjnych w pokojach hotelowych a sytuacja prawna nadawców. Uwagi na tle wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie hotelu Edelweiss oraz wybranego orzecznictwa sądów państw członkowskich UE, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2019/1.
Pęk M., Ochrona nadań w prawie Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2011/111.
Piątek S., Rozprowadzanie programów jako usługa telekomunikacyjna, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2015/7.
Rosén J., The Satellite and Cable Directive [w:] EU Copyright Law: A Commentary, red. I. Stamatoudi, P. Torremans, Cheltenham, Northampton 2021.
Sołtys A. [w:] Wykładnia prawa Unii Europejskiej. System Prawa Unii Europejskiej. Tom 3, red. L. Leszczyński, Legalis 2019.
Waśniowska-Klafkowska M., Prawa do nadań programów radiowych i telewizyjnych w prawie autorskim, Warszawa 2008.
Żakowska-Henzler H., Rynek wewnętrzny Unii Europejskiej a prawo własności intelektualnej, t. XIII, Warszawa 2013.
