Wciąż brak prowadzonych na szeroką skalę psychologicznych badań dzieci i młodzieży w warunkach ograniczeń związanych z pandemią i zdalną edukacją. Dlatego nie ma przesłanek, by z dużą pewnością mówić o konkretnych szkodach, które przyniesie ten czas młodemu pokoleniu. Są jednak podstawy do postawienia poważnych hipotez.
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2021/5
W czasie pandemii na obniżenie dobrostanu uczniów może wpływać kilka czynników. Zacznijmy od cyfrowego wykluczenia. Brak odpowiedniego sprzętu i wydajnego łącza internetowego to nie tylko niewygoda. Może też oznaczać stałe napięcie związane z zerwaniem kontaktu, nasilenie poczucia osamotnienia, odcięcie od informacji, nieadekwatność wzajemnego postrzegania spowodowanego efektem opóźnienia przekazu i wynikające stąd często nieadekwatnie nieprzyjemne reakcje. W niektórych przypadkach cyfrowe wykluczenie jest związane z sytuacją w rodzinie, np. doświadczaniem przemocy.
Kolejnym czynnikiem jest brak ustalonych zasad kontaktu z nauczycielem podczas zdalnego nauczania i między lekcjami, co może być źródłem niepewności i chaosu, który źle wpływa nie tylko na efekty uczenia się, lecz również samopoczucie uczniów.
Ważnym elementem jest system kształcenia i oceniania. Zły sposób nauczania będzie przeszkodą do efektywnego uczenia się, a nieadekwatne ocenianie pracy w specyficznych warunkach bez kontaktu z nauczycielem stanie się źródłem poczucia porażki i niesprawiedliwości.
Czynnikami wpływającymi na dobrostan mogą być nieuwzględnianie specjalnych potrzeb edukacyjnych, które utrudniają adaptację do edukacji zdalnej, oraz niedostateczne zainteresowanie stanem dzieci. To, co przychodzi z łatwością i naturalnie w kontaktach twarzą w twarz, w warunkach kontaktu zapośredniczonego może umykać uwadze nauczycieli, tymczasem uczniowie często potrzebują wsparcia, by poradzić sobie ze zdalną edukacją.
Przeniesienie szkoły do świata wirtualnego niesie ze sobą groźbę cyberprzemocy między uczniami, co może mieć silnie destrukcyjny wpływ na osoby jej doświadczające. Należy budować zaufanie i dbać o poczucie bezpieczeństwa uczniów w sieci, by w razie potrzeby ofiary cyberprzemocy nie bały się zgłaszać takiego faktu.
