Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy w okresie przejściowymprof. dr hab. Marek Szewczyk
jest pracownikiem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8222-7898
dr Monika Dudek
jest pracownikiem Instytutu Nauk Prawnych Uniwersytetu Kaliskiego im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8744-4602
Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy w okresie przejściowym
Unormowania dotyczące studiów, a więc przepisy art. 9–13 u.p.z.p., utraciły moc 24.09.2023 r. W wyniku wejścia w życie części przepisów analizowanej noweli uregulowania Rozdziału 2 u.p.z.p. zatytułowane „Planowanie przestrzenne w gminie” uzupełniono nowymi jednostkami redakcyjnymi regulującymi plan ogólny gminy. Pomimo to, art. 65 ust. 1 n.u.p.z.p. stanowi, że studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin zachowują moc do dnia wejścia w życie planu ogólnego gminy w danej gminie i stosuje się do nich przepisy dotychczasowe. Kwestia ta nie jest tak oczywista, gdyż ustawodawca wprowadza ograniczenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy obecnie zgodne z prawem i racjonalne jest podjęcie przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
Słowa kluczowe: reforma systemu planowania przestrzennego, planowanie przestrzenne, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, okres przejściowy
Professor Dr Hab. Marek Szewczyk
is an employee of the Faculty of Law and Administration of the Adam Mickiewicz University of Poznań, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8222-7898
Dr Monika Dudek
is an employee of the Institute of Legal Studies of the President Stanisław Wojciechowski University of Kalisz, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8744-4602
Changing the municipality’s structure plan in the transitional period
The regulations regarding structure plans, namely the provisions of Articles 9–13 of the Act on Spatial Planning and Development (ASPD), lost their binding force on 24 September 2023. The entry into force of some of the provisions of the amendment of the regulations from Chapter 2 of the Act entitled ‘Spatial planning in the municipality’ resulted in the supplementation of new text regulating the municipality’s general plan. Despite this, Article 65, para. 1 of the amendment to the ASPD provides that the structure plans of municipalities remain applicable until the date on which the municipality’s general plan in the given municipality enters into force and the existing regulations shall apply to them. This matter is not so obvious, because the legislator is introducing restrictions on changes to the structure plan. The objective of the article is to answer the question of whether it is currently legal and rational for the municipal council to pass a resolution changing the structure plan.
Keywords: reform of the spatial planning system, spatial planning, structure plan, transitional period
Bibliografia / References
Bednarek-Szczepańska M, Siła protestu w grze o przestrzeń. Wpływ społeczności lokalnej na decyzje środowiskowe dla obiektów hodowli i chowu zwierząt, „Studia Regionalne i Lokalne” 2022/1
Chorążewska A., Jagoda J., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne w gminie a wartości konstytucyjne, „Studia Iuridica Agraria” 2012/10
Giusti A., La rigenerazione urbana. Temi, questioni e approcci nell’urbanistica di nuova generazione, Editoriale Scientifica, Napoli 2018
Le Corbusier, Urbanistyka, tłum. T. Swoboda, Warszawa 2015
Merusi F., La semplificazione: problema amministrativo o legislativo?, „Nuove Autonomie” 2008/3–4
OECD, Rapporti dell’OCSE sulle performance ambientali, Svizzera 2017
Stella Richter P., I sostenitori dell’urbanistica consensuale, in P. Urbani (a cura di), Le nuove frontiere del diritto urbanistico, Giappichelli, Torino 2013
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, A. red. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, Warszawa 2018
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2021
Maciej Górski
jest adwokatem, partnerem i założycielem kancelarii GPLF (Górski & Partners Law Firm), współprzewodniczącym Sekcji Prawa Nieruchomości przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie oraz ekspertem Komitetu ds. Nieruchomości Krajowej Izby Gospodarczej.
ORCID: https://orcid.org/0009-0005-5120-8615
Charakterystyka umowy urbanistycznej zawieranej w ramach zintegrowanych planów inwestycyjnych
Celem artykułu jest charakterystyka umowy urbanistycznej zawieranej przy okazji uchwalania zintegrowanego planu inwestycyjnego, w tym rozważenie jej charakteru prawnego, określenie stron i przedmiotu, zaprezentowanie możliwych zabezpieczeń wykonania zobowiązań z niej wynikających, a także przedstawienie problematyki braku ustawowego określenia wartości świadczeń, których gmina może oczekiwać na podstawie umowy, wraz z rozważeniem możliwości samodzielnego określania przez gminy wysokości i rodzaju tych świadczeń.
Słowa kluczowe: zintegrowany plan inwestycyjny, umowa urbanistyczna, proces inwestycyjno-budowlany
Maciej Górski
is an attorney-at-law, partner and founder of the Górski & Partners Law Firm, deputy head of the Real Property Law Section of the Regional Bar Council in Warsaw and expert of the Real Property Committee of the Polish Chamber of Commerce, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0009-0005-5120-8615
Characteristics of the urban planning agreement concluded within the framework of integrated investment plans
The objective of the article is to describe the urban planning agreement which is concluded at the time of adoption of an integrated investment plan, including the consideration of its legal nature, determination of the parties and the subject matter, presentation of possible safeguards for the fulfilment of the obligations arising from it, as well as the presentation of the issue of the lack of statutory determination of the value of benefits that the municipality can expect on the basis of the agreement, together with the consideration of the possibility of municipalities independently specifying the amount and types of these benefits.
Keywords: integrated investment plan, urban planning agreement, investment and construction process
Bibliografia / References
Cieślak-Arkuszewska A., Purzyński R., Miejscowy plan rewitalizacji jako narzędzie kształtowania polityki przestrzennej historycznego centrum miasta, „Space – Society – Economy” 202/32.
Daniel P., Kafar D., Pawlik K., Systemowe zmiany w planowaniu przestrzennym, Warszawa 2023
Kruś M., Umowa urbanistyczna jako przykład umowy administracyjnej na tle polskiego i europejskiego porządku prawnego, „Studia Prawa Publicznego” 2019/3
Leszczyński M., Komentarz do art. 37i [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. H. Izdebski, I. Zachariasz, LEX 2023
Nowak M., Tokarzewska-Żarna Z., Ustawa krajobrazowa, rewitalizacyjna i metropolitalna. Komentarz do przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Warszawa 2016
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Legalis 2023
Plucińska-Filipowicz A., Kosicki A., Komentarz do art. 37i [w:] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz aktualizowany, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, LEX 2021
Ruczkowski P., Umowa urbanistyczna w procesie rewitalizacji – charakter prawny i konsekwencje prawne jej zawarci, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2020/1
Bartłomiej Małkiewicz
jest aplikantem adwokackim.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9439-9336
Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji administracyjnej na przykładzie stwierdzenia wygaśnięcia decyzji o warunkach zabudowy
Celem artykułu jest analiza jednego z trybów nadzwyczajnych uregulowanych w przepisach ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego, tj. stwierdzenia wygaśnięcia decyzji administracyjnej w kontekście decyzji o warunkach zabudowy. Przedstawione zostaną sytuacje, w których dochodzi do stwierdzenia wygaśnięcia decyzji na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, a następnie przeanalizowane zostaną przesłanki stwierdzenia wygaśnięcia decyzji o warunkach zabudowy w odniesieniu do regulacji ogólnej tego Kodeksu. Szczególna uwaga przy badaniu przesłanek stwierdzenia wygaśnięciami decyzji o warunkach zabudowy zostanie poświęcona przypadkom dodanym do art. 65 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na mocy nowelizacji tej ustawy z 7.07.2023 r., która weszła w tym zakresie w życie 24.09.2023 r.
Słowa kluczowe: decyzja o warunkach zabudowy, warunki zabudowy, gmina, stwierdzenie wygaśnięcia decyzji administracyjnych, postępowanie administracyjne
Bartłomiej Małkiewicz
is a trainee attorney-at-law.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9439-9336
Declaration of the expiry of an administrative decision using the example of the declaration of the expiry of an outline planning permission decision
The objective of the article is to analyse one of the extraordinary procedures regulated in the provisions of the Administrative Procedures Code, namely the determination of the expiry of an administrative decision in the context of an outline planning permission decision. Situations are presented in which the expiry of a decision is declared on the basis of the provisions of the Administrative Procedures Code, followed by an analysis of the conditions for declaring that the outline planning permission decision has expired with respect to the general regulations of that Code. When examining the premises for determining the expiry of outline planning permission decisions, special attention is paid to the cases added to Article 65, para. 1 of the Act on Spatial Planning and Development on the basis of the amendment to this Act of 7 July 2023, which entered into force in this respect on 24 September 2023.
Keywords: outline planning permission decision, outline planning permission, municipality, declaration of the expiry of administrative decisions, administrative proceedings
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2022
Bursztynowicz M., Sługocka M., Postępowanie administracyjne dla jednostek samorządu terytorialnego. Komentarz, Warszawa 2020
Despot-Mładanowicz A., Komentarz do art. 65 [w:] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz aktualizowany, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, LEX 2021
Jaworski J., Komentarz do art. 65 [w:] K. Buczyński, J. Dziedzic-Bukowska, P. Sosnowski, J. Jaworski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Warszawa 2014
Klonowski K., Komentarz do art. 65 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. H. Knysiak-Sudyka, Warszawa 2023
Kurach M., Nabycie praw z mocy decyzji administracyjnej, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie. Zeszyty Studenckie” 2009
Małkiewicz B., Warunki materialnoprawne wydania decyzji o warunkach zabudowy, „Samorząd Terytorialny” 2023/10
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2023
Przybysz P.M., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, LEX 2023
Sołtysiak P., Komentarz do art. 162 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz do art. 127–269, t. 3, red. M. Karpiuk, P. Krzykowski, A. Skóra, Olsztyn 2021
Stankiewicz R., Komentarz do art. 162 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2023
Stankiewicz R., Komentarz do art. 162 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Wiktorowska, Warszawa 2023
Suwaj R., Komentarz do art. 65 [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. Izdebski H., Zachariasz I., Warszawa 2023
Wegner J., Komentarz do art. 162 [w:] Z. Kmieciak, M. Wojtuń, J. Wegner, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2023
Wróbel A., Komentarz do art. 162 [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2023
dr Martyna Sługocka
jest adiunktem na Wydziale Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechniki Wrocławskiej.
Podział ewidencyjny działek przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod drogi publiczne – wybrany problem praktyczny
Podział ewidencyjny działek na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego może zostać przeprowadzony jedynie pod warunkiem zgodności z tym aktem. Z uwagi na niejednoznaczne lub często ogólne postanowienia wskazanej uchwały planistycznej zdarza się, że organy administracji publicznej dokonują rozszerzającej wykładni przepisów ustawy z 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami, stwierdzając sprzeczność planowego podziału z miejscowym planem pomimo, że nie wynika to wprost z postanowień tej uchwały. Przedstawiony problem jest widoczny szczególnie w przypadku działek przeznaczonych między innymi pod drogi publiczne. Zdarza się bowiem, że do wnioskodawcy kierowane jest wezwanie do przewidzenia, w ramach planowanego podziału, działki, której granice będą odpowiadać liniom wyznaczającym teren przeznaczony pod drogę. Doktryna i orzecznictwo wskazują jednak, że stawianie tak rygorystycznego wymogu nie wynika z przepisów prawa. Zadaniem organu administracji publicznej jest jedynie ocena czy planowany podział ewidencyjny nie uniemożliwia zagospodarowania terenu zgodnie z miejscowym planem. Samo ustalenie, że proponowany przebieg granic działek nie pokrywa się z liniami rozgraniczającymi różne przeznaczenia terenu na rysunku miejscowego planu nie może stanowić samodzielnej podstawy do negatywnego zaopiniowania wstępnego podziału, nawet jeśli teren objęty wnioskiem przeznaczony jest pod drogi publiczne.
Słowa kluczowe: podział ewidencyjny, nieruchomość, drogi publiczne, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, gospodarka nieruchomościami
Dr Martyna Sługocka
is an assistant professor at the Faculty of Civil Engineering of the Wrocław University of Science and Technology, Wrocław, Poland
Cadastral division of plots of land designated in the land use plan for public roads – a selected practical problem
The cadastral division of plots of land in the area covered by the land use plan may only be performed on condition that it complies with that land use plan. In view of the ambiguous or often general provisions of the resolution on the land use plan, it happens that bodies of public administration interpret the provisions of the Act on Property Management of 21 August 1997 broadly, stating that the planned division is inconsistent with the land use plan, even though this does not directly arise from the provisions of this resolution. The presented problem is particularly visible in the case of plots of land intended, among others, for public roads. It happens that, within the framework of the planned division, the applicant is required to envisage a plot of land, the boundaries of which will correspond to the lines setting out the area intended for the road. However, the legal doctrine and judgments indicate that such a strict requirement does not arise from the provisions of the law. The task of the body of public administration is only to assess whether the planned cadastral division prevents the development of the area in accordance with the land use plan. The mere finding that the proposed boundaries of the plots of land do not coincide with the lines separating various purposes of the land in the drawing of the land use plan cannot constitute an independent basis for a negative opinion on the preliminary division, even if the area encompassed by the application is intended for public roads.
Keywords: cadastral division, real property, public roads, land use plan, real property management
Bibliografia / References
Bończak-Kucharczyk E., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz aktualizowany, LEX 2024
Durzyńska M., Zgodność podziału z planem miejscowym [w:] M. Durzyńska, Podział nieruchomości, LEX 2021
Łukaszewska A., Komentarz do art. 93 [w:] M. Krassowska, J. Szachułowicz, A. Łukaszewska, Gospodarka nieruchomościami. Komentarz, LEX 2003
Klat-Górska E., Komentarz do art. 92 [w:] L. Klat-Wertelecka, E. Klat-Górska, Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, LEX 2015
Kubalski G.P., Podział nieruchomości jako źródło zobowiązań administracji publicznej i wnioskodawcy podziału [w:] Kierunki reformy prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego, red. I. Zachariasz, LEX 2012
Marciniuk K., Komentarz do art. 93 [w:] Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, red. P. Czechowski, LEX 2015
Mzyk E., Komentarz do art. 93 [w:] Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, red. S. Kalus, LEX 2012
Pawłowski S., Artykuł 98 u.g.n. a władztwo planistyczne gminy [w:] Zasady w prawie administracyjnym. Teoria, praktyka, orzecznictwo, red. Z. Duniewska, A. Krakała, M. Stahl, LEX 2018
Romańska M., Obowiązki gminy dotyczące dróg [w:] Prawo do dobrego samorządu w kontekście realizacji zadań publicznych, red. K. Małysa-Sulińska, M. Stec, LEX 2021
Szewczyk M., Kwalifikowana zgodność z planem miejscowym [w:] M. Szewczyk, M. Kruś, Z. Leoński, Prawo zagospodarowania przestrzeni, LEX 2019
Tetera-Jankowska M., Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Komentarz, LEX 2022
Piotr Drogosz
jest radcą prawnym, uczestnikiem seminarium studiów doktorskich SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8984-0166
Przejście prawa własności nieruchomości wydzielonej pod drogę publiczną na gruncie stosowania art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami
Artykuł analizuje prawną problematykę przejścia prawa własności nieruchomości wydzielonej pod drogę publiczną na podstawie art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Autor krytykuje praktykę sądów administracyjnych i organów administracji, które uzależniają ten skutek od treści decyzji podziałowej lub księgi wieczystej. Wskazuje na konieczność ścisłej wykładni przepisów, a także brak jednolitości w orzecznictwie. Artykuł podnosi kwestie pewności prawa i konstytucyjnych praw obywateli.
Słowa kluczowe: art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nieruchomości pod drogę publiczną, decyzja podziałowa, skutek prawnorzeczowy, wywłaszczenie, odszkodowanie
Piotr Drogosz
is a legal counsel, participant of the doctoral studies seminar at the SWPS University of Humanities and Social Sciences in Warsaw, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8984-0166
Transfer of ownership of real property designated for a public road on the basis of the application of Article 98, para. 1 of the Act on Real Property Management
The article contains a legal analysis of the issue of the transfer of ownership of real property that is separated for a public road on the basis of Article 98, para. 1 of the Act on Real Property Management. The author criticizes the practice of administrative courts and administrative authorities which make this effect dependent on the wording of the division decision or the land and mortgage register. He refers to the need for a strict interpretation of the laws, as well as the lack of uniformity in the case law. The article mentions issues of the legal certainty and constitutional rights of the citizens.
Keywords: Article 98, para. 1 of the Act on Real Property Management, real property designated for public roads, division decision, property law result, expropriation, compensation
Bibliografia / References
Dyl M., Komentarz do art. 104 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Legalis 2023
Jaworski J., Prusaczyk A., Tułodziecki A., Wolanin M., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2023
Kostecki S., Komentarz do art. 5 [w:] Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Komentarz, red. K. Osajda, W. Borysiak, Legalis 2022
Lamentowicz W., Interpretacja prawnicza. Omnia sunt interpretanda, Warszawa 2020
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2014
Trybunał Konstytucyjny, Proces prawotwórczy w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego Wypowiedzi Trybunału Konstytucyjnego dotyczące zagadnień związanych z procesem legislacyjnym, Warszawa 2015
Elżbieta Zwolak
jest inspektorem wojewódzkim w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie, doktorantką na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Dopuszczalność zrzeczenia się użytkowania wieczystego
W artykule poruszona została kwestia dopuszczalności zrzeczenia się prawa użytkowania wieczystego, w szczególności to jaki wpływ na zrzeczenie miał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 15 marca 2005 r. (K 9/04). Wyrok TK uchylił art. 179 k.c., który to przepis zezwalał na zrzeczenie się prawa własności, a stosowany był odpowiednio do zrzeczenia się użytkowania wieczystego. Przeprowadzono rozważania, w których Autor próbuje odpowiedzieć na pytanie czy de lege lata możliwe jest zrzeczenie się każdego użytkowania wieczystego (zwłaszcza tego nie wymienionego w przepisach szczególnych), czyli nieobjętego wprost przepisem zezwalającym na zrzeczenie się. Nade wszystko próbowano ustalić jaki jest zakres uprawnienia użytkownika wieczystego do zrzeczenia się i z czego on wynika, czy wprost z samego uprawnienia do rozporządzania, czy może konieczny jest przepis szczególny w tym zakresie. Poczynione zostały także krótkie rozważania nt. umowy nieodpłatnego przekazania nieruchomości, zastępującej instytucję zrzeczenia się własności w szczególności czy może ona mieć zastosowanie także do prawa użytkowania wieczystego.
Słowa kluczowe: użytkowanie wieczyste, zrzeczenie się, uprawnienie do rozporządzania, dopuszczalność zrzeczenia, umowa przekazania
Elżbieta Zwolak
is a voivodship inspector at the Małopolska Voivodship Office in Kraków, a doctoral student at the Faculty of Law and Administration of the Jagiellonian University in Kraków, Poland.
Admissibility of renouncing perpetual usufruct
The article mentions the matter of the admissibility of renouncing the right of perpetual usufruct, in particular the impact of the ruling of the Constitutional Tribunal of 15 March 2005 (K 9/04) regarding renunciation. The ruling of the Constitutional Tribunal repealed Article 179 of the Polish Civil Code, which allowed for the renunciation of ownership rights and was applied accordingly to the renunciation of perpetual usufruct. The author considers and attempts to answer the question of whether it is possible to renounce every perpetual usufruct de lege lata (especially that which is not mentioned in the specific provisions), namely not directly addressed by the provision allowing for the renunciation. He primarily attempts to establish the scope of the perpetual usufructuary’s right of renunciation and from what it arises, whether this is directly from the right of disposal, or whether a specific provision is necessary for this. He also briefly considers the agreement on the free transfer of real property, substituting the institution of renouncement of ownership, in particular whether it can also apply to the right of perpetual usufruct.
Keywords: perpetual usufruct, renunciation, right of disposal, admissibility of renunciation, transfer agreement
Bibliografia /References
Bielska-Sobkowicz T., Komentarz do art. 9021 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, ks. III, cz. 2, red. J. Gudowski, Warszawa 2013
Bieluk J., Komentarz do art. 9021 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2020
Bieniek G., Jeszcze w sprawie zrzeczenia się własności nieruchomości i prawa użytkowania wieczystego, „Rejent” 2008/11
Bieniek G., Komentarz Kodeks cywilny, t. 2, Warszawa 2011
Bieniek G., Zrzeczenie się własności i innych praw rzeczowych, „Rejent” 2004/3–4
Bieniek G., Rudnicki S., Nieruchomości. Problematyka prawna, Warszawa 2009
Breyer S., Prawo wieczystego użytkowania, „Państwo i Prawo” 1962/8–9
Breyer S., Użytkowanie wieczyste, Katowice 1965
Gniewek E., Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Kraków 2001
Gniewek E., Obrót nieruchomościami skarbowymi i samorządowymi, Kraków 1999
Gospodarka gruntami i wywłaszczenie nieruchomości. Komentarz, red. E. Drozd, Z. Truszkiewicz, Poznań–Kluczbork 1994
Habdas M., Zrzeczenie się prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w świetle najnowszego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego, „Rejent” 2007/6
Ignatowicz J., Prawo rzeczowe, Warszawa 1976
Jezioro J., Komentarz do art. 9021 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017
Jezioro J., Komentarz do art. 9021 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2021
Kępiński J., Komentarz do art. 179 [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44911, red. M. Gutowski, Warszawa 2016
Kępiński J., Komentarz do art. 9021 [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088, red. M. Gutowski, Warszawa 2016
Kociński C., Zrzeczenie się użytkowania wieczystego przez osoby fizyczne i prawne – między racjonalnością ustawodawcy oraz sądu a obowiązkami notariuszy, „Rejent” 2007/7–8
Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz do art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015
Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz do art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2021
Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, Warszawa 2014
Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2013
Kodeks cywilny z komentarzem, red. J. Winiarz, Warszawa 1980
Lackoroński B., Komentarz do art. 889 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2017
Moszczyńska U., O podstawie prawnej zrzeczenia się użytkowania wieczystego w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Monitor Prawniczy” 2015/3
Niezbecka E., Komentarz do art. 9021 [w:] Kodeks cywilny, t. 3, Zobowiązania – część szczegółowa, red. A. Kidyba, Warszawa 2014
Nowakowski Z.K., Prawo rzeczowe. Zarys wykładu, Warszawa 1969
Olszewski A., Kilka uwag o umowie przekazania nieruchomości, „Rejent” 2011/6
Podrecka M., Rozwiązanie umowy zobowiązującej i zobowiązująco-rozporządzającej za zgodą stron, Bydgoszcz–Kraków 2003
Polanowski T., Zrzeczenie się prawa użytkowania wieczystego, „Civitas et Lex” 2017/4
Popardowski P., Komentarz do art. 17b [w:] Ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, red. K. Osajda, P. Popardowski, 2023
Projekt kodeksu cywilnego oraz przepisów wprowadzających kodeks cywilny, Warszawa 1962
Rudnicki S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Warszawa 2011
Sanakiewicz Ł., Przeniesienie użytkowania wieczystego w drodze umowy przekazania, „Rejent” 2010/1
Smyczyński T., Wygaśnięcie użytkowania wieczystego, „Palestra” 1971/3
Stelmachowski A., Wstęp do teorii prawa cywilnego, Warszawa 1969
Strzelczyk R., Prawo nieruchomości, Warszawa 2015
System Prawa Cywilnego, t. 2, Prawo własności i inne prawa rzeczowe, red. J. Ignatowicz, Ossolineum 1977
System Prawa Prywatnego, t. 4, Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2012
System Prawa Prywatnego, t. 4, Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2021
Sztyk R., Nowe zasady zrzeczenia się własności nieruchomości, „Rejent” 2003/4
Truszkiewicz Z., Użytkowanie wieczyste. Zagadnienia konstrukcyjne, Kraków 2006
Wasilkowski J., Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1963
Winiarz J., Prawo użytkowania wieczystego, Warszawa 1970
Winiarz J., Użytkowanie wieczyste, Warszawa 1967
Witczak H., Wygaśnięcie użytkowania wieczystego, Warszawa 2005
Załucki M., Komentarz do art. 9021 [w:] Kodeks cywilny, Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2023
Zaradkiewicz K., Glosa do uchwały SN z 13.12.2013 r., III CZP 81/13, OSP 2017/7–8, poz. 75
Zięty J.J., Pawlak B., Zrzeczenie się użytkowania wieczystego – dopuszczalność, forma oraz skutki, „Rejent” 2011/2
Monika Drobyszewska
jest doktorantką na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, rzeczoznawcą majątkowym.
ORCID: https://orcid.org/0009-0001-9757-9594
Zofia Koszewicz
jest doktorantką na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3003-0086
Mural reklamowy w polskim porządku prawnym
Mural instytucjonalnie nadal traktowany jest jako zjawisko marginalne. Regulacjami obejmowane są jedynie materialne nośniki treści komercyjnych, a sam mural traktowany jest jako forma łagodnej reklamy. Brak jednolitej regulacji odnoszącej się do muralu reklamowego prowadzi do wielu sprzeczności w obrębie wykładni prawa przestrzennego i niemożliwości jednoznacznego rozumienia zagadnienia muralu reklamowego. Jednym z poważniejszych obszarów problemowych jest właściwa kwalifikacja prawna nośnika reklamy wykonanej w formie muralu oraz zasady obliczania jego powierzchni na potrzeby ustalania opłat reklamowych oraz kar pieniężnych za nielegalne reklamy. Niejednolite i często wzajemnie sprzeczne regulacje na poziomie aktów prawa miejscowego powodują, że reklamodawcy, artyści oraz decydenci miejscy poruszają się w stanie niepewności prawnej. Artykuł zawiera analizę obowiązującego prawa, doktryny oraz orzecznictwa dotyczących muralu reklamowego, co powinno przyczynić się do lepszego zrozumienia tematu. Wypracowano również propozycję prawnego uregulowania zjawiska, aby możliwe było prowadzenie efektywnej polityki lokowania murali reklamowych w przestrzeni miejskiej.
Słowa kluczowe: mural reklamowy, tablica reklamowa, nośnik reklamowy, prawo miejscowe, lokowanie muralu, reklama, uchwała krajobrazowa
Monika Drobyszewska
Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, Poland
ORCID: https://orcid.org/0009-0001-9757-9594
Zofia Koszewicz
Faulty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3003-0086
Advertising mural in the Polish legal system
Murals are institutionally still treated as marginal phenomena. The regulations only apply to physical media for commercial content, while the mural itself is treated as a form of soft advertising. The lack of uniform regulation of advertising murals leads to numerous conflicts in the interpretation of spatial law and the inability to clearly understand the issue of advertising murals. One of the more serious problem areas is the appropriate legal qualification of an advertising medium in the form of a mural and the principles of calculating its area for the purpose of establishing the advertising fees and fines for illegal advertising. Non-uniform and often contradictory regulations at the level of acts of local law cause advertisers, artists and urban decision-makers to operate in a state of legal uncertainty. The article contains an analysis of the applicable law, the legal doctrine and court judgments regarding advertising murals, which should contribute to a better understanding of the subject. A proposal to legally regulate the phenomenon has also been developed to enable an effective policy of positioning advertising murals in urban space.
Keywords: advertising mural, advertising board, advertising medium, local law, positioning of a mural, advertisement, landscape resolution
Bibliografia / References
Bąkowska M., Obrazy w pejzażu miasta-murale, „Architektura Krajobrazu” 2006/1–2
Brzezicki T., Kara za niezgodne z prawem umieszczenie reklamy, „Przegląd Podatkowy” 2016/8
Czyński M., Ostrowski M., Reklama w przestrzeni publicznej miasta, „Przestrzeń i Forma” 2011/16
Dowgier R., Etel L., Liszewski G., Pahl B., Podatki i opłaty lokalne. Komentarz, LEX 2021
Fogel A., Komentarz do art. 37a [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. H. Izdebski, I. Zachariasz, LEX 2023
Gdesz M., Zasady i warunki sytuowania ogrodzeń a miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, „Samorząd Terytorialny” 2021/11
Gromek M., Wpływ reklam na bezpieczeństwo ruchu drogowego i przepisy prawa w tym zakresie, „Drogownictwo” 2020/10
Gromek Z., Uchwała krajobrazowa – wybrane zagadnienia, „Samorząd Terytorialny” 2019/7–8
Hadel M., Opłata reklamowa jako instrument kształtowania gminnej polityki przestrzennej, „Finanse Komunalne” 2016/7–8
Hordecki B., Wizerunek jako kategoria teologiczno-filozoficzna [w:] Prawo wobec kultury i sztuki, red. J. Sobczak, K. Chałubińska-Jentkiewicz, K. Kakarenko, Warszawa 2018
Ludwin K., Kolorystyka obiektów architektonicznych i aspekty prawne z tym związane, „Przestrzeń – Urbanistyka – Architektura” 2017/2
Maszewski M., Uchwały krajobrazowe w największych miastach w Polsce. Przegląd sytuacji, luty 2022 r., 2022, https://jetline.pl/aktualnosci/uchwaly-krajobrazowe-w-najwiekszych-miastach-luty-2022-r
Matuszewska M., Zarządzanie reklamą w przestrzeni miejskiej na przykładzie wybranych miast w Polsce, praca magisterska, promotor K. Plebańczyk, Uniwerytet Jagielloński w Krakowie 2021
Mury. Diagnoza dynamiki środowiska twórców malarstwa monumentalnego – raport badawczy, red. A. Litorowicz, Warszawa 2016
Niemczyk A., Paliś B., Mural jako narzędzie promocji turystycznej miasta, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 2017/18(8)
Płuciennik M., Sylla M., Gonda-Soroczyńska E., The Role of Outdoor Advertisements in the Landscape of a City – Public and Private Interests, „Architektura Krajobrazu” 2017/2
Sosnowski M., Współczesne problemy i wyzwania finansów – wybrane zagadnienia, Wrocław 2020
Stasiak A., Mural i jego rola w przestrzeni zurbanizowanej, „Integracja Sztuki i Techniki w Architekturze i Urbanistyce” 2016/2
Stępień B., Łódzkie murale. Niedoceniona grafika użytkowa PRL-u, Łódź 2010
Szlachetko J.H., Olzacki K., Definicja legalna nośnika reklamowego i jego typów. Wnioski de lege lata i postulaty de lege ferenda, „Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem” 2022/2
dr hab. Filip Grzegorczyk, prof. UEK
jest profesorem Kolegium Gospodarki i Administracji Publicznej w Instytucie Polityk Publicznych i Administracji na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5094-2771
Spółki komunalne – perspektywa zmiany koncepcji legislacyjnej w kontekście przepisów o spółkach kontrolowanych przez Skarb Państwa
Spółki z udziałem władz publicznych można podzielić na kontrolowane przez Skarb Państwa oraz z udziałem samorządu terytorialnego. Otoczenie prawne tych pierwszych zostało poddane krytycznemu przeglądowi, w efekcie którego przyjęto całkowicie nowe przepisy. Natomiast spółki z udziałem jednostek samorządu terytorialnego podlegają szczególnym przepisom prawa publicznego, w tym przede wszystkim ustawie o gospodarce komunalnej. Niniejsze opracowanie odpowiada na pytanie, czy zasadne byłoby ukształtowanie pozycji prawnej spółek z udziałem samorządu terytorialnego na wzór pozycji prawnej spółek kontrolowanych przez Skarb Państwa.
Słowa kluczowe: spółki samorządu terytorialnego, samorządowe osoby prawne, spółki kontrolowane przez Skarb Państwa
Dr Hab. Filip Grzegorczyk, professor of the Kraków University of Economics
is a professor of the Economy and Public Administration College at the Institute of Public Policies and Administration at the University of Economics in Kraków, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5094-2771
Municipal companies – prospect of changing the legislative concept in the context of the regulations on companies controlled by the State Treasury
Companies with public authority ownership can be divided into those controlled by the State Treasury and those with territorial self-government ownership. The legal environment of the former was subjected to a critical review, as a result of which completely new laws were adopted. However, companies with territorial self-government ownership are subject to specific provisions of public law, primarily the Act on Municipal Management. This article answers the question of whether it would be reasonable to form the legal position of companies with territorial self-government ownership in the same way as the legal position of companies controlled by the State Treasury.
Keywords: territorial self-government companies, self-government legal entities, companies controlled by the State Treasury
Bibliografia / Reference
Agopszowicz A., Gilowska Z., Taniewska-Peszko M., Prawo samorządu terytorialnego w zarysie, Katowice 2001
Banasiński C., Jaroszyński K.M., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, LEX 2017
Bandarzewski K., Korzystanie przez samorząd terytorialny z form prawa prywatnego [w:] Prawo samorządu terytorialnego w Polsce, red. W. Kisiel, Warszawa 2006
Czarnow S., Samorządowe osoby prawne – perspektywa nowej regulacji, „Samorząd Terytorialny” 2009/7–8
Daszkiewicz A., Ustawa o zasadach zarządzania mieniem państwowym. Komentarz, LEX 2020
Deloff-Białek A., Wyszogrodzki G., Powierzenie zadania o udzielenie zamówienia publicznego w kontekście relacji między jednostką samorządu terytorialnego a spółką komunalną, „Finanse Komunalne” 2007/4
Dudzik S., Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego. Problematyka prawna, Kraków 1998
Dybowski T., Mienie komunalne [w:] Samorząd terytorialny. Zagadnienia prawne i administracyjne, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 1998
Feret E., Administracja publiczna a gospodarka – studium przypadku na przykładzie prowadzenia gospodarki komunalnej na szczeblu samorządowym [w:] Administracja publiczna a gospodarka, red. B. Jaworska-Dębska, A. Dobaczewska, Warszawa 2018
Jagoda J., Komentarz do art. 47 [w:] Samorząd województwa. Komentarz, red. B. Dolnicki, LEX 2023
Powałowski A., Organizacja i funkcjonowanie gospodarki komunalnej [w:] Prawo gospodarcze publiczne, red. A. Powałowski, Warszawa 2020
Sobol M., Zasady zarządu mieniem samorządowym [w:] Przewodnik po prawie administracyjnym, red. W. Jakimowicz, Warszawa 2016
Szydło M., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, LEX 2008
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. A. Stawicki., E. Stawicki, Warszawa 2016
Ustawa o zasadach zarządzania mieniem państwowym. Komentarz, red. F. Grzegorczyk, M. Wierzbowski, Warszawa 2020
dr hab. Dominik Sieklucki, prof. UJ
jest profesorem w Instytucie Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3596-3547
Instytucje partycypacji społecznej w samorządzie terytorialnym w latach 2018–2024: zmiany prawne, znaczenie, próba oceny
W artykule zaprezentowano wyniki badań nad zmianami prawnymi wprowadzonymi w latach 2018–2024 dotyczącymi instytucji partycypacji społecznej w samorządzie terytorialnym. Z chronologicznego punktu widzenia badania objęły okres wyznaczany ustawą z 11.01.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych i ustawą z 7.07.2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. W ujęciu przedmiotowym poddano analizie zmiany prawne dotyczące: budżetu obywatelskiego, obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej, samorządowych rad młodzieżowych i rad seniorów oraz konsultacji.
Słowa kluczowe: partycypacja, samorząd terytorialny, instytucje, mieszkańcy
Dr Hab. Dominik Sieklucki, professor of the Jagiellonian University
is a professor at the Institute of Political Science and International Relations of the Jagiellonian University in Kraków, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3596-3547
The institution of public participation in territorial self-government in 2018–2024: legal changes, significance, assessment attempt
The article presents the results of research into the legal changes introduced in 2018–2024 regarding the institution of public participation in territorial self-government. From a chronological point of view, the research encompassed the period specified by the Act amending certain acts in order to increase citizens’ participation in the process of electing, functioning and controlling certain public bodies of 11 January 2018 and the Act amending the Act on spatial planning and development and certain other acts of 7 July 2023. In terms of subject matter, the legal changes regarding the citizens’ budget, the citizens’ legislative initiative, self-government youth and senior citizens’ councils and consultations were analysed.
Keywords: participation, territorial self-government, institutions, residents
Bibliografia / References
Arnstein S.R., A Ladder Of Citizen Participation, „Journal of the American Institute of Planners” 1969, vol. 35, issue 4
Barankiewicz T., Neoweberyzm: etos służby publicznej. Analiza krytyczna i perspektywy, Lublin 2022
Bącal P., Prawne bariery rozwoju partycypacji społecznej w samorządzie terytorialnym, „Przegląd Prawa Publicznego” 2022/10
Błaszak M., Budżet obywatelski a zrównoważony rozwój miast, Warszawa 2023
Brodacki D., Działania ustawodawcy polskiego na rzecz zwiększania zaangażowania obywateli w wykonywanie zadań publicznych i krzewienia idei samorządności na szczeblu gminy. Ciągle dojrzewająca demokracja czy konieczna potrzeba umocnienia i redefinicji prawnej pozycji podmiotów obywatelskich?, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/9
Dolnicki B., Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza jako nowa forma partycypacji obywateli w podejmowaniu rozstrzygnięć publicznych na poziomie lokalnym [w:] Partycypacja obywateli i podmiotów obywatelskich w podejmowaniu rozstrzygnięć publicznych na poziomie lokalnym, red. M. Mączyński, M. Stec, Warszawa 2012
Firek W., Partycypacja obywatelska w demokratycznym państwie prawnym, Kraków 2023
Galon M., Plebańczyk K., Sieklucki D., Świstak M., Minimalizm formalny. Stosowanie instytucji partycypacji społecznej w Krakowie w świetle koncepcji Smart City, Kraków 2022
Glinka K., Przeskalowane Urban Governance. Doświadczenia miast wojewódzkich w Polsce, Warszawa 2023
Griffin R.W., Podstawy zarządzania organizacjami, Warszawa 2004
Gurdek M., Nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym dokonana ustawą z 11.01.2018 r. jako negatywny przykład praktyki tworzenia prawa, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019/9
Hermeliński W., Tokaj B., Godzwon A., Adamiec A., Konsekwencje rewolucji w prawie wyborczym, czyli jak postawić krzyżyk i dlaczego w kratce, Warszawa 2018
Kołomycew A., Instrumenty zaangażowania obywatelskiego. Założenia teoretyczne demokracji partycypacyjnej a praktyka ich stosowania, Warszawa 2023
Kotus J., Sowada T., Rzeszewski M., Ponad górne szczeble „drabiny partycypacji”. Koncepcja Sherry Arnstein po pięciu dekadach, „Studia Socjologiczne” 2019/3
Kulesza M., Sześciło D., Polityka administracyjna i zarządzanie publiczne, Warszawa 2013
Piasecki A.K., Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne, Warszawa 2009
Pięta P., Gminna rada seniorów jako gremium inicjatywne na przykładzie Płockiej Rady Seniorów, „Samorząd Terytorialny” 2023/7–8
Podstawy planowania przestrzennego. Założenia teoretyczne i ćwiczenia praktyczne, red. D. Jopek, Kraków 2019
Rajca L., Administracja publiczna i społeczeństwo [w:] Administracja publiczna. Zarys wykładu, red. A. Pawłowska, K. Radzik-Maruszak, J. Itrich-Drabarek, Warszawa 2023
Sieklucki D., Strategie rozwoju miast na prawach powiatu, „Athenaeum” 2022/1
Szymańska D., Inteligentne miasta, Warszawa 2023
Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2021
Witalec W., Raport o stanie jednostki samorządu terytorialnego jako instrument oceny działalności jej organu wykonawczego, „Finanse Komunalne” 2019/9
Zabdyr-Jamróz M., Wszechstronniczość. O deliberacji w polityce zdrowotnej z uwzględnieniem emocji, interesów własnych i wiedzy eksperckiej, Kraków 2020
Zawicki M., Nowe zarządzanie publiczne, Warszawa 2011
dr Dawid Daniluk
jest radcą prawnym, współpracuje z Katedrą Prawa Finansowego i Prawa Podatkowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3901-8764
Efektywność wydatkowania środków publicznych na finasowanie systemu nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Casus województwa opolskiego
System nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego finansowany jest z budżetu państwa. Pomoc prawna i porady obywatelskie są świadczone w prawie 1500 punktach zlokalizowanych we wszystkich powiatach i miastach na prawach powiatu na obszarze całego państwa. Autor przeprowadził badania efektywności wydatkowania środków publicznych na funkcjonowanie ww. systemu w województwie opolskim w 2023 r. Zawarte w tekście analizy mogą stanowić przyczynek do badań w skali makro. Ocena efektywności alokacji środków publicznych jest niejednoznaczna. Należy uznać, że w większości punktów usługi świadczone są nieefektywnie, natomiast przyczyn takiego stanu jest co najmniej kilka. Znaczną część z nich można wyeliminować jedynie poprzez odpowiednie zmiany regulacji prawnych. Autor przedstawia uwagi de lege lata i postulaty de lege ferenda w tym zakresie.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, nieodpłatna pomoc prawna, nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, województwo, dotacja celowa, środki publiczne
Dr Dawid Daniluk
is a legal counsel and works with the Department of Financial Law and Tax Law at the Faculty of Law and Administration of the University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3901-8764
Effectiveness of spending public funds to finance the system of free legal aid and free civic counselling. The case of the Opole Voivodship
The system of free legal aid and free civic counselling is financed by the state budget. Legal aid and civic counselling are provided in almost 1,500 points located in all counties and cities with county rights throughout the country. The author analysed the effectiveness of spending public funds on the functioning of this system in the Opole Voivodship in 2023. The analyses contained in the article can be a contribution to research on a macro scale. The assessment of the effectiveness of the allocation of public funds is not conclusive. It should be admitted that, in most places, services are provided ineffectively, whereas there are at least several reasons for this state of affairs. A significant proportion of them can only be eliminated through appropriate changes in the legal regulations. The author presents de lege lata comments and de lege ferenda postulates on this.
Keywords: territorial self-government, free legal aid, free civic counselling, voivodship, earmarked grant, public funds
Bibliografia / References
Araszkiewicz M., Florczak W. (red.), Grabowski W., Winczorek J., Nieodpłatna pomoc prawna w Polsce. Systemowa analiza interdyscyplinarna, Kraków 2021
Bartnik A.S., Kowalska K.J., Nieodpłatna pomoc prawna, Warszawa 2019
Cilak M., Komentarz do art. 44 [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. Z. Ofiarski, LEX 2021
Daniluk D., Finasowanie zadań publicznych polegających na udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej, świadczeniu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz edukacji prawnej, „Samorząd Terytorialny” 2022/11
Daniluk D., Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie w świetle ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, Przegląd Prawa Publicznego 2022/10
Daniluk D., Otwarte konkursy ofert na powierzenie prowadzenia punktów nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Przegląd Prawa Publicznego” 2023/4
Daniluk D., Prawo do nieodpłatnej pomocy prawnej w świetle konstytucyjnej zasady równości, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2023/2
Daniluk D., Świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego przez radcę prawnego lub adwokata a obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej i unikania konfliktu interesów, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2022/1
Daniluk D., Zmiany regulacji prawnych dotyczących nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w związku z pandemią wirusa SARS-CoV-2, „Przegląd Legislacyjny” 2022/1
Grebla-Tarasek P., Sekuła K., Skóbel B., Wysokość dotacji na nieodpłatną pomoc prawną w latach 2016–2023, „Warto Wiedzieć Więcej – Analizy Samorządowe” 2023/21
Hałub-Kowalczyk O., Sformalizowany model dostępu do nieodpłatnej pomocy prawnej na etapie przedsądowym w Polsce, Wrocław 2019
Jakubiak-Mirończuk A., Nieodpłatne poradnictwo w świetle ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, „Prawo i Więź” 2021/3
Kleszczewski K., Komentarz do art. 44 [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, red. H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski, Warszawa 2014
Rogacka-Łukasik A., Zakres zastosowania regulacji prawnej o nieodpłatnej pomocy prawnej, „Roczniki Administracji i Prawa” 2016/16
Wegner J., Wróblewski B., Prawo jednostki do nieodpłatnej pomocy prawnej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2021/6
dr Elżbieta Gozdowska
jest adiunktem na Wydziale Pedagogicznym w Szkole Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7414-7302
Uwarunkowania polityki oświatowej polskiego samorządu terytorialnego
Artykuł opiera się na analizie materiału zebranego w trakcie badań poświęconych działaniom władz samorządowych w obszarze oświaty. Badania przeprowadzono metodą studium przypadku z wykorzystaniem różnorodnych technik badawczych, takich jak: wywiady ankietowe z kadrą kierowniczą szkół i osobami zajmującymi się oświatą w urzędzie gminy, analiza dokumentów, indywidualne wywiady pogłębione z osobami bezpośrednio zaangażowanymi w sprawy oświaty w gminie, analiza danych statystycznych i efektów pracy szkół z uwzględnieniem wskaźnika EWD. Wnioski płynące z badań powinny wzbudzać głęboki niepokój, wskazują bowiem, że dla funkcjonowania gminnej oświaty publicznej kluczowe są następujące uwarunkowania: brak długofalowej koncepcji rozwoju polskiego systemu oświaty; niestabilność zasad podziału kompetencji w zarządzaniu systemem oświaty pomiędzy administracją rządową a samorządem terytorialnym; ograniczenie autonomii samorządów w prawie oświatowym, a zatem i w praktyce oraz nieadekwatne do zadań zabezpieczenie finansowania oświaty z budżetu państwa. Na podstawie analizy wniosków z badań sformułowane zostały rekomendacje dotyczące przyszłości oświaty samorządowej.
Słowa kluczowe: oświata samorządowa, samorząd terytorialny, polityka oświatowa samorządu terytorialnego, badania oświatowe
Dr Elżbieta Gozdowska
is an assistant professor at the Faculty of Pedagogy at the Paweł Włodkowic University College in Płock, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7414-7302
Conditions of the education policy of Polish territorial self-government
The article is based on the analysis of the materials collected during research on the activities of the territorial self-government authorities in the area of education. The research was conducted using the case study method through various research techniques, such as questionnaire interviews with school management staff and people responsible for education in the municipal hall, desk research, individual in-depth interviews with people directly involved in education matters in the municipality, analysis of statistical data and effects of the work of schools taking into account the value-added in education indicator. The conclusions drawn from the research should give rise to serious concerns, as they indicate that the following conditions are key for the functioning of municipal public education: the lack of a long-term concept for the development of the Polish education system, instability of the principles of the separation of responsibilities in the management of the education system between government administration and territorial self-government, restriction of the autonomy of self-governments in the education law, and therefore in practice, as well as securing financing for education from the state budget at a level that is inadequate to the tasks. Recommendations regarding the future of self-government education were formulated on the basis of the analysis of the research conclusions.
Keywords: self-government education, territorial self-government, territorial self-government education policy, educational research
Bibliografia / References
Archer M.S., Social Origins of Educational Systems, London 1979
Creswell J.W., QualitativeInquiry and Research Design. ChoosingAmong Five Approaches, Thousand Oaks 2007
Gęsicki J., Koncepcje zarządzania systemem oświaty [w:] Dyrektor szkoły w procesie zarządzania oświatą, red. K. Gawroński, M. Kwiatkowski, Warszawa 2019
Gozdowska E., Lokalne systemy oświaty. Studium sześciu gmin, Warszawa 2023
Gozdowska E., Uwarunkowania samorządowej polityki edukacyjnej w opinii lokalnych decydentów, Warszawa 2012
Gozdowska E., Uryga D., Rada szkoły. Między ideą a praktyką społeczną, Warszawa 2014
Herczyński J., Wyzwania oświatowe stojące przed jednostkami samorządu terytorialnego, https://ore.edu.pl/wp-content/plugins/download-attachments/includes/download.php?id=3647
Herczyński J., Siwińska-Gorzelak J., Ocena efektywności podziału subwencji oświatowej dla gmin, „Edukacja” 2016/2
Kowalski S., Systemy oświatowe scentralizowane i zdecentralizowane w świetle wyników badań S.M. Archer, „Acta Universitatis Nocolai Copernici, Socjologia Wychowania V – Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1984/145
Kurzyna-Chmiel D., Podział zadań publicznych między administrację rządową a samorząd terytorialny – przykłady oświatowe [w:] Sposoby realizacji zadań publicznych, red. B. Dolnicki, Warszawa 2017
Kwiatkowski S.M., Dyrektor placówki oświatowej jako przywódca [w:] Przywództwo w szkole, red. M. Michalak, Kraków 2006
Kwiatkowski S.M., Tendencje zmian w zarządzaniu oświatą w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej [w:] Menedżer i kreator edukacji, red. C. Plewka, H. Bednarczyk, Radom 2008
Kwieciński Z., Agnotologia pedagogiczna. Zarys problematyki. Trzy subiektywne opowieści, „Studia Edukacyjne” 2017/46
Kwieciński Z., Agnotologia pedagogiczna (2). Ignorancja jako funkcja politycznego centralizmu i globalnego neoliberalizmu gospodarczego, „Forum Nauk Społecznych” 2023/1
Mazurkiewicz A., Sprawność działania – interpretacja teoretyczna pojęcia, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2011/20
Na rozdrożu, https://samorzad.pap.pl/kategoria/finanse/na-rozdrozu
Najwyższa Izba Kontroli, Wykonywanie wybranych zadań oświatowych przez jednostki samorządu terytorialnego, Warszawa 2015, https://www.nik.gov.pl/plik/id,10120,vp,12435.pdf
Niedźwiecka A., Modele zarządzania oświatą – studia przypadków [w:] Zarządzanie oświatą. Biblioteczka Oświaty Samorządowej 2, red. M. Herbst, Warszawa 2012
Nowosad I., Singapur – azjatycki tygrys edukacyjnych reform. Fenomen makropolityki oświatowej, Kraków 2022
Polska samorządów. Silna demokracja, skuteczne państwo, red. D. Sześciło, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2019.
Regulski J., Samorządna Polska, Warszawa 2005
Senat za zwiększeniem subwencji oświatowej w 2022 roku, https://www.prawo.pl/oswiata/subwencja-oswiatowa-2022-zwiekszenie,517138.html
Sysko-Romańczuk S., Zaborek P., Niedźwiecka A., Modele zarządzania oświatą w polskich samorządach [w:] Zarządzanie oświatą. Biblioteczka Oświaty Samorządowej 2, red. M. Herbst, Warszawa 2012
Szymański M.J., Edukacyjne problemy współczesności, Kraków 2014
Szymański M.J., Zmiana społeczna a edukacja przyszłości [w:] rEdukacja w przestrzeni społecznej – paradygmaty zmian, ed. A. Karpińska, K. Borawska-Kalbarczyk, A. Szwarc, Białystok 2021
Śliwerski B., (Kontr-)rewolucja oświatowa. Studium z polityki prawicowych reform edukacyjnych, Łódź 2020
Śliwerski B., O konieczności powrotu do subsydiarnej roli państwa w publicznej edukacji szkolnej dzieci i młodzieży, „Pedagogika Społeczna” 2015/3
Uryga D., Gozdowska E., Rada Oświatowa w opiniach władz samorządowych i środowisk związanych z lokalną edukacją. Raport z badania, Łódź 2016
Zieliński E., Nauka o państwie i polityce, Warszawa 2006
Małgorzata Dudziak
jest absolwentką Geofizyki i Ochrony Środowiska na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, pracownikiem Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
Projekty pilotażowe w politykach uczenia dorosłych. Studium przypadku projektu „PFK – podmiotowe finansowanie kształcenia w Małopolsce”
Artykuł omawia rolę projektów pilotażowych na przykładzie regionalnej polityki uczenia się dorosłych w Małopolsce. Zastosowano metodę jednokrotnego studium przypadku. Analizie został poddany projekt Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie „PFK – podmiotowe finansowanie kształcenia w Małopolsce” przygotowujący podmiotowe finansowanie usług edukacyjno-szkoleniowych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Artykuł wskazuje na kluczowe możliwości oraz ryzyka związane z realizacją projektów pilotażowych w przestrzeni publicznej. Analizuje funkcje, jakie projekt pilotażowy może pełnić w procesach decyzyjnych, oraz wskazuje istotne elementy pilotaży wzmacniające ich skuteczność.
Słowa klucze: projekty pilotażowe, projektyzacja, zarządzanie projektami, polityka uczenia się przez całe życie
Małgorzata Dudziak
is a Geophysics and Environmental Protection graduate from the AGH University of Science and Technology in Kraków, an employee of the Voivodship Labour Office in Kraków, Poland
Pilot projects in adult learning policies. Case study of the project ‘PFK – financing of education for individuals in Małopolska’
The article discusses the role of pilot projects using the example of the regional adult learning policy in the Małopolska region. A single case study method was used. An analysis was performed of the project of the Voviodship Labour Office in Kraków named ‘PFK – financing of education for individuals in Małopolska’, which prepares individual financing of educational and training services from the European Social Fund. The article indicates the key opportunities and risks related to the implementation of pilot projects in public space. It analyses the functions that a pilot project can play in decision-making processes and indicates important elements of pilot projects that strengthen their effectiveness.
Keywords: pilot projects, design, project management, lifelong learning policy
Bibliografia / References
Czarnik S., Dobrzyńska M., Górniak J., Jelonek M., Keler K., Kocór M., Strzebońska A., Szczucka A., Turek K., Worek B., Bilans Kapitału Ludzkiego w Polsce. Raport podsumowujący pierwszą edycję badań realizowaną w 2010 roku, Warszawa 2011
Fred M., Jałocha B., Mukhtar-Landgren D., Projectification and the European Union [w:] The projectification of society: A necessary debate, red. G. Martinez Montes, B. Moreno Escobar, Grenada 2023
Hausner J., Polityka a polityka publiczna, „Zarządzanie Publiczne” 2007/1
Hodgson D., Fred M., Bailey S., Hall P., The Projectification of the Public Sector, Routledge 2019
Jałocha B., Projectification and its impact on the work and identity of public sector employees: project natives, emigrants and immigrants, „International Public Management Journal” z 14.12.2023 r.
Jałocha B., Projektyzacja sektora publicznego w Polsce. Przyczyny, przebieg, rezultaty, Warszawa 2021
Kształcenie przez całe życie: perspektywa Małopolski, red. J. Górniak, B. Worek, Kraków 2008
Ministerstwo Rozwoju, Programowanie perspektywy finansowej 2014–2020. Umowa Partnerstwa, Warszawa 2015
Nowoczesne zarządzanie projektami, red. M. Trocki, Warszawa 2013
Od standardów do jakości szkoleń w Małopolsce, red. G. Prawelska-Skrzypek, M. Frankowicz, Kraków 2011
Turner J.R., Five necessary conditions for project success, „International Journal of Project Management” 2004/22, Issue 5
Turner J.R., The role of pilot studies in reducing risk on projects and programmes, „International Journal of Project Management” 2005/23, Issue 1
Turner J.R., Müller R., On the nature of the project as temporary organization, „International Journal of Project Management” 2003/21, Issue 1
Vreugdenhil H., Ker Rault P., Pilot Projects for Evidence-Based Policy-Making: Three Pilot Projects in the Rhine Basin, „German Policy Studies” 2010/6, No. 2
Worek B., Uczące się społeczeństwo. O aktywności edukacyjnej dorosłych Polaków, Kraków 2019
Mateusz Sobociński
jest asystentem w Katedrze Zarządzania Miastem i Regionem na Uniwersytecie Łódzkim, doktorantem w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Łódzkiego.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0141-3897
Przejawy działań marketingowych instytucji wojewódzkiej na przykładzie Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej
Marketing jest obszarem licznych działań, które mają swój ściśle określony cel. Najczęściej jest on kojarzony z działaniem sektora prywatnego. Jednakże sektor publiczny również prowadzi działania w zakresie marketingu. Celem artykułu jest wskazanie działań marketingowych, podejmowanych przez spółkę należącą do sektora publicznego (samorządu wojewódzkiego), które stanowią potwierdzenie teorii marketingowych. W metodologii wykorzystano dane zastane oraz badania opisowe (celem jest stwierdzenie występowania zjawiska w organizacji i jego opisanie).
Słowa kluczowe: marketing terytorialny, samorząd terytorialny, samorząd wojewódzki, kolej samorządowa, transport publiczny
Mateusz Sobociński
is an assistant at the Department of City and Regional Management at the University of Łódź, a doctoral student at the Doctoral School of Social Sciences at the University of Łódź, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0141-3897
Manifestations of marketing activities of a voivodship institution using the example of the Łódź Agglomeration Railways
Marketing is an area of numerous activities that have a clearly defined objective. It is most frequently associated with the operation of the private sector. However, the public sector also conducts marketing activities. The objective of the article is to indicate the marketing activities taken up by a company from the public (voivodship self-government) sector, which confirm the marketing theories. The methodology used existing data and descriptive research (the objective was to establish that the phenomenon takes place in the organization and to describe it).
Keywords: territorial marketing, territorial self-government, voivodship government, self-government railways, public transport
Bibliografia / References
Kotler P., Marketing, Warszawa 2020
Łódzka Kolej Aglomeracyjna, Łódzka kolej Aglomeracyjna – dane spółki, https://lka.lodzkie.pl/o-spolce/dane-spolki/
Łódzka Kolej Aglomeracyjna, Raport roczny, Łódź 2018
P. Szromnik, Marketing terytorialny – geneza, rynki docelowe i podmioty oddziaływania, „Studia KPZK PAN” 2002
Parysek J., Podstawy gospodarki lokalnej, Poznań 2001
Rosa G., Przeobrażenia w marketingu mix usług transportowych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” 2014/33
dr hab. Zbysław Dobrowolski, prof. UJ
jest profesorem uczelni w Instytucie Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz profesorem w Instytucie Ekspertyz Ekonomicznych i Finansowych w Łodzi.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1438-3324
dr Arkadiusz Babczuk
jest pracownikiem naukowym Instytutu Ekspertyz Ekonomicznych i Finansowych w Łodzi, członkiem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu, zastępcą głównego Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2197-0228
Robert Bobkier
jest prawnikiem w Abraham & Ben Hadar Law and Audit.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8212-6309
Instytucja wyłączenia kontrolera regionalnych izb obrachunkowych od czynności kontrolnych. Zarys problematyki
Obiektywizm i bezstronność postępowania kontrolnego oraz należyta staranność to uniwersalne zasady, których celem jest wzmocnienie zaufania publicznego do instytucji kontrolnych oraz zapewnienie ich rozliczalności. Zasady te obowiązują we wszystkich demokratycznych państwach, które wdrożyły rozwiązania w zakresie niezależnej od kontrolowanych instytucji kontroli państwowej. Realizacji tych zasad służy instytucja wyłączenia upoważnionego przedstawiciela organu kontroli z postępowania kontrolnego. Choć regionalne izby obrachunkowe (RIO) funkcjonują w polskim porządku prawnym ponad 20 lat, to systematyczny przegląd literatury wykazał lukę badawczą dotyczącą instytucji wyłączenia kontrolera RIO z kontroli. Stanowiło to inspirację do podjęcia badań w tym zakresie. W artykule przeanalizowano doktrynę odnoszącą się do ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, a także krajowe i międzynarodowe standardy kontroli państwowej oraz wykładnię systemową zewnętrzną. Ustalono, że – wobec szczupłości unormowań ustawy o RIO, jak też orzecznictwa i doktryny dotyczących wyłączenia kontrolera RIO – konieczne jest sięgnięcie do rozwiązań przyjętych w standardach kontroli i narzędzi wykładni systemowej zewnętrznej. Ze źródeł tych wynika, że kontroler RIO nie ma uznaniowej kompetencji do złożenia wniosku o samowyłączenie, lecz ciąży na nim sprecyzowany deontyczny obowiązek w tym zakresie.
Słowa kluczowe: bezstronność, kontrola, regionalne izby obrachunkowe, postępowanie kontrolne
Dr Hab. Zbysław Dobrowolski, professor of the Jagiellonian University
is a professor of the Institute of Public Affairs of the Jagiellonian University in Kraków and a professor of the Institute of Economic and Financial Expertise in Łódź, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1438-3324
Dr Arkadiusz Babczuk
is a researcher at the Institute of Economic and Financial Expert Studies in Łódź, a member of the Board of the Regional Chamber of Audit in Wrocław and Deputy Chief Commissioner for Public Finance Discipline, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2197-0228
Robert Bobkier
is a lawyer at Abraham & Ben Hadar Law and Audit, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8212-6309
The institution of the exclusion of the controller of regional chambers of audit from audit activities. Outline of the issues
Objectivity and impartiality of audit proceedings and due diligence are universal principles, the objective of which is to strengthen public trust in audit institutions and ensure that they are accountable. These principles apply to all democratic countries that have implemented solutions for state audits, which are independent of the audited institutions. The institution of excluding an authorized representative of the audit authority from the audit procedure serves the purpose of implementing these principles. Although regional chambers of audit (RCAs) have been operating in the Polish legal system for over 20 years, the systematic review of the literature revealed a research gap regarding the institution of excluding the RCA controller from audits. This was the inspiration for taking up research on this. The article presents an analysis of the legal doctrine on the Act on Regional Chambers of Audit, as well as the national and international standards of state audit and the external systemic interpretation. It was established that – given the shortage of provisions of the Act on the RCAs, as well as judgments and the legal doctrine regarding the exclusion of the RCA controller – there is a need to resort to the solutions adopted in the audit standards and tools of external systemic interpretation. It arises from these sources that the RCA controller does not have discretionary power to file an application for self-exclusion, but has a specific deontic obligation to do this.
Keywords: impartiality, audit, regional chambers of audit, audit proceedings
Bibliografia / References
Adamiak B., Komentarz do art. 12 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. B. Adamiak, J. Borkowski, Legalis 2022
Beliczyński J., Zasady projektowania, Leksykon zarządzania, Warszawa 2004
Chauvin T., Wstęp do prawoznawstwa, „Edukacja Prawnicza” 2007/10
Czakon W., Metodyka systematycznego przeglądu literatury [w:] Podstawy metodologii badań w naukach o zarządzaniu, red. W. Czakon, Warszawa 2013
Dobrowolski Z., Audyt. Funkcje. Formułowanie ustaleń. Ryzyka, Warszawa 2021
Dobrowolski Z., Korupcja w życiu publicznym. Międzynarodowe doświadczenia w zwalczaniu korupcji, Zielona Góra 2001
Dobrowolski Z., Organizacja i zarządzanie. Zarys problematyki i metod, Sulechów 2008
Dobrowolski Z., Teoretyczne podstawy kontroli, Zielona Góra 2003
Dobrowolski Z., Dobrowolska M., Zarządzanie antykorupcyjne w sektorze publicznym. Teoria i praktyka. Stosowanie normy PN-ISO-37001, Kraków 2020
Dobrowolski Z., Kościelniak J., Kontrola publiczna. Ciągłość i zmiana, Warszawa 2019
Dobrowolski Z. Metody i techniki rozwiązywania problemów zarządzania. Zarządzanie w sferze publicznej, Warszawa 2024
Europejski Trybunał Obrachunkowy, Metodyka kontroli, https://www.eca.europa.eu/pl/our-methodology
Ignatowski G., Sułkowski Ł., Dobrowolski Z. (red.), Oblicza patologii zawodowych i społecznych, Warszawa 2015
INTOSAI-P – 10, Mexico Declaration on SAI Independence, https://www.nik.gov.pl/plik/id,2048.pdf
Iserzon E., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1970
Janku Z., Niektóre zagadnienia wyłączenia pracownika i organu według Kodeksu postępowania administracyjnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1970/2
Jaśkowska M., Wilbrandt-Gotowicz M., Wróbel A., Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2023
Jędrzejko E., Semantyka i składnia polskich czasowników deontycznych, Wrocław 1987
Kmiecik Z., Wyłączenie pracownika organu od udziału w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2020
Laszczyk D., Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych. Komentarz, Warszawa 2014
Łapa R., Relacje modalne we współczesnych aktach normatywnych, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2014/2
Malanowski J., Komentarz do art. 12 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Legalis 2021
Michalec-Dziedzic A., Wyłączenie pracownika w postępowaniu administracyjnym – komentarz, orzecznictwo, przykłady, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2015/9
Murat L., Prawda kontrolerska, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 2020/92
Najwyższa Izba Kontroli, Kodeks etyki ISSAI 30, Warszawa 2018
Najwyższa Izba Kontroli, Standardy ISSAI 100. ISSAI 200. ISSAI 300. ISSAI 400, Warszawa 2016
Paśnik J., Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 listopada 2017 r., sygn. akt I OSK 1585/16, „Biuletyn Naukowo-Informacyjny Stowarzyszenia Badań nad Źródłami i Funkcjami Prawa FONTES” 2018/2
Regionalne izby obrachunkowe. Charakterystyka ustrojowa i komentarz do ustawy, red. M. Stec, Warszawa 2010
Rytel D., Leksykalne środki wyrażania modalności w języku czeskim i polskim, Wrocław 1982
Salachna J.M., Funkcja ustrojowa regionalnych izb obrachunkowych, „Finanse Komunalne” 2018/12
Sawicka K., Rola regionalnych izb obrachunkowych w procedurze uchwalania i kontroli wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2013/3515
Sołtyk P., Nieprawidłowości w gospodarce finansowej jednostek samorządu terytorialnego ujawniane przez regionalne izby obrachunkowe – analiza za lata 2006–2014, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” 216/8
Szołno-Koguc J., Dylematy skuteczności kontroli finansów publicznych (na przykładzie regionalnych izb obrachunkowych, „Zeszyty Naukowe. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne” 2011/10
Vornicu R., The rules on performance of the concession contract under the 2014 Concession Directive and the triangle of rights: a brief dialectic, „European Procurement & Public Private Partnership Law Review” 2016/11
Ziembiński Z., Kompetencja i norma kompetencyjna, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1969/4
dr Jakub Robel
jest adiunktem na Wydziale Nauk o Zarządzaniu i Bezpieczeństwie w Społecznej Akademii Nauk w Warszawie.
ORCID: https://orcid.org/ 0000-0003-2717-4206
Wpływ standardów Rady Europy o charakterze „miękkiego prawa” na transformację prawnokonstytucyjną w obszarze samorządu terytorialnego w państwach członkowskich
Autor w prezentowanym artykule skupia się na analizie wpływu standardów Rady Europy o charakterze „miękkiego prawa” na transformację prawnokonstytucyjną w obszarze samorządu terytorialnego w państwach członkowskich. Dokonuje przeglądu mechanizmów prawnych i politycznych, które kształtują procesy decentralizacji i autonomii na szczeblu lokalnym oraz regionalnym. Ponadto prezentuje podejście państw członkowskich do implementacji standardów Rady Europy oraz ich wpływu na organizację i kompetencje samorządu terytorialnego. Poprzez analizę tych aspektów autor dąży do lepszego zrozumienia, jak standardy Rady Europy wpływają na kształtowanie prawnokonstytucyjnych ram samorządu terytorialnego w Europie oraz jakie wyzwania i możliwości stoją przed państwami członkowskimi w procesie dostosowywania swojego prawa do międzynarodowych norm i wartości związanych z samorządem terytorialnym. Prześledzenie tego zagadnienia ma na celu ułatwienie dalszej dyskusji nad rosnącą rolą międzynarodowych standardów w kontekście przekształceń konstytucyjnych w dziedzinie samorządu terytorialnego we współczesnej Europie.
Słowa kluczowe: Rada Europy, „miękkie prawo”, samorząd terytorialny, transformacja prawnokonstytucyjna, Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych Europy
Dr Jakub Robel
is an assistant professor of the Faculty of Management and Security Sciences at the University of Social Sciences in Warsaw, Poland.
ORCID: https://orcid.org/ 0000-0003-2717-4206
Impact of the ‘soft law’ standards of the Council of Europe on constitutional law transformation in the area of territorial self-government in the member states
In this article, the author focuses on analysing the impact of the ‘soft law’ standards of the Council of Europe on constitutional law transformation in the area of territorial self-government in the member states. He reviews the legal and political mechanisms that shape the processes of decentralization and autonomy at the local and regional levels. Furthermore, he presents the approach of the member states to the implementation of Council of Europe standards and their impact on the organization and competences of territorial self-government. By analysing these aspects, the author aims to gain a better understanding of how the Council of Europe standards affect the development of the constitutional law framework of territorial self-government in Europe and what challenges and opportunities the member states face in the process of adapting their law to international norms and values related to territorial self-government. The examination of this issue has the objective of facilitating further discussion on the increasing importance of international standards in the context of constitutional transformations in the area of territorial self-government in modern-day Europe.
Keywords: Council of Europe, ‘soft law’, territorial self-government, constitutional law transformation, Congress of Local and Regional Authorities of Europe
Bibliografia / References
Abbott K., Sindal D., Hard and Soft Law in International Governance [w:] International Law: Classic and Contemporary Readings, red. C. Ku, P.F. Diehl, Boulder 2009
Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2012
Bucińska J., Samorząd terytorialny w Polsce na tle Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego [w:] Samorząd terytorialny w Polsce. Wybrane zagadnienia ustroju i działalności, red. R. Stec, D. Strus, J. Bucinska, Warszawa 2009
Ciesielska A., Kontrola przestrzegania Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności – próba syntezy [w:] Prawa człowieka wczoraj i dziś. W 60. rocznicę powstania Rady Europy oraz 20-lecia przyjęcia Konwencji Praw Dziecka, Toruń 2010
Dobkowski J., Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego w świetle art. 2 EKSL [w:] Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2018
Fedorowicz K., Kształtowanie się systemu politycznego i proces transformacji ustrojowej [w:] Armenia – dziedzictwo a współczesne kierunki przemian kulturowo-cywilizacyjnych, red. P. Nieczuja-Ostrowski, Poznań 2016
Fuks T., Europejska Karta Samorządu Terytorialnego a polskie ustawodawstwo samorządowe, „Państwo i Prawo” 2001/5
Gajewski S., Europejska Karta Samorządu Regionalnego. Prawne problemy i perspektywy ratyfikacji [w:] Europeizacja prawa administracyjnego, red. I. Rzucidło, Lublin 2011
Gawkowski K., Wpływ Rady Europy na rozwój samorządności terytorialnej [w:] Rada Europy a przemiany demokratyczne w państwach Europy Środkowej i Wschodniej w latach 1989–2009, red. J. Jaskiernia, Toruń 2010
Górski M., Artykuł 4 ust. 3 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego jako inspiracja do przeglądu układu kompetencji między administracją samorządową i administracją rządową w zakresie ochrony środowiska [w:] Europejska Karta Samorządu Lokalnego a prawo samorządu terytorialnego, red. M. Ofiarska, Szczecin 2015
Jankowski P., Polskie prawo samorządowe a konwencje Rady Europy [w:] Rada Europy a przemiany demokratyczne w państwach Europy Środkowej i Wschodniej w latach 1989–2009, red. J. Jaskiernia, Toruń 2010
Jaskiernia J., Konstrukcja normy prawnej o charakterze „miękkiego prawa” [w:] Wielowymiarowość prawa. Księga jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej Prof. Krzysztofa Pałeckiego, red. J. Czapska, M. Dudek, M. Stępień, Toruń 2014
Jaskiernia J., Rada Europy jako „organizacja wartości”, „Studia Politologiczne” 2010/17
Nowicki M.A., Wokół konwencji europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2013
Pęcak P., „Miękkie” prawo międzynarodowe w procesie stosowania prawa krajowego [w:] Wykładnia prawa. Odrębności w wybranych gałęziach prawa, red. L. Leszczyński, Lublin 2006
Report prepared for the Steering Committee on Local and Regional Authorities (CDLR), Definition and limits of the principle of Subsidiarity, Local and regional authorities in Europe, No. 55, Strasbourg 1994
Robel J., Partycypacja społeczności lokalnych w kreowaniu strategii rozwoju gospodarczego w świetle standardów Rady Europy, „Samorząd Terytorialny” 2023/5
Robel J., Wpływ Rady Europy na realizację koncepcji bezpieczeństwa demokratycznego w państwach członkowskich, Toruń 2016
Sozański J., Zasada demokratycznego państwa prawnego w polskiej praktyce prawnej, „Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula” 2014/4
Spryszak K., Wpływ „miękkiego prawa” organizacji międzynarodowych na zmiany norm konstytucyjnych w wybranych państwach Europy, Toruń 2019
Suchocka H., Europejska Konwencja Praw Człowieka a prawo wewnętrzne państw-członków Rady Europy – wzajemne zależności [w:] Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, red. J. Trzciński, A. Jankiewicz, Warszawa 1996
Szewc T., Charakterystyka Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, „Samorząd Terytorialny” 2003/1
Szewc T., Samorząd terytorialny w konwencjach Rady Europy i w prawie europejskim, Bytom 2006
Teklak P., Obowiązywanie, wykładnia oraz realizacja przepisów Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego w polskim porządku prawnym [w:] Województwo – region – regionalizacja. 15 lat po reformie terytorialnej i administracyjnej, red. J. Korczak, Wrocław 2013
Wassenberg W., History of the Council of Europe, Strasbourg 2013
dr hab. Przemysław Szustakiewicz, prof. UŁa
jest profesorem Uczelni Łazarskiego.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9102-9308
Dostęp do informacji publicznej znajdującej się w posiadaniu podmiotu utworzonego przez podmioty publiczne – fundacji. Glosa aprobująca do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 marca 2023 r. (III OSK 2364/21)
Glosowany wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3.03.2023 r., III OSK 2364/21, dotyczy dwóch zagadnień. Po pierwsze, wskazano, że fundacja z racji celów, które postawił przed nią ustawodawca, niezależnie od źródła pochodzenia majątku, w jaki ją wyposażono – jako podmiot wykonujący zadania publiczne jest zobowiązana do udostępniania informacji publicznej dotyczącej jej działalności. Po drugie, orzeczono, że jeśli fundacji przekazano do wykonania zadania publiczne lub majątek publiczny – wówczas niezależnie od tego, kto ją powołał – w tym zakresie jest zobowiązana do udostępniania informacji publicznej.
Słowa kluczowe: Naczelny Sąd Administracyjny, informacja publiczna, fundacja, obowiązek informacyjny
Dr Hab. Przemysław Szustakiewicz, professor of the Łazarski University
is a professor of the Łazarski University, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9102-9308
Access to public information held by an entity established by public entities – foundations. Approving commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 3 March 2023 (III OSK 2364/21)
This ruling of the Supreme Administrative Court of 3 March 2023, III OSK 2364/21, applies to two issues. Firstly, it was pointed out that, in view of the goals set by the legislator for a foundation, regardless of the source of the assets with which it was endowed, as an entity performing public tasks, it is required to provide public information on its activities. Secondly, it stated that, if a foundation was entrusted with public tasks to be performed or with public property, then, regardless of who established it, that foundation is required to provide public information on that.
Keywords: Supreme Administrative Court, public information, foundation, information obligation
Bibliografia / References
Blicharz J., Fundacje. Wybrane zagadnienia, Wrocław 2016
Chmaj M., Komentarz do Konstytucji. Art. 61, 62, Warszawa 2020
Dumkiewicz M., Komentarz do art. 1 [w:] Ustawa o fundacjach. Komentarz, red. A. Kidyba, LEX 2023
Knysiak-Sudyka H., Czy fundacja jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej? Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 października 2022 r., III OSK 4468/21, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2024/1
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, t. 4, red. L. Garlicki, Warszawa 2005
Rypina M., Udostępnienie informacji publicznej przez podmioty prywatne, Warszawa 2022
Szczęch N., Udostępnianie informacji publicznej przez partie polityczne, „Studia Prawnicze KUL” 2017/1
