Od kilku lat można zaobserwować ogromne tempo przyrostu liczby publikowanych orzeczeń. Wynika to m.in. z powstania publicznych baz orzeczeń. Dzięki temu dostęp do orzecznictwa staje się pozornie coraz łatwiejszy. W związku z tym w komercyjnych systemach informacji prawnej miesięcznie przybywa od kilku do kilkudziesięciu tysięcy nowych orzeczeń sądowych. W roku 2020 w programie LEX średnio przyrost orzeczeń sądów wynosił ponad 24 tys. miesięcznie.
W codziennej pracy prawnika konieczne jest korzystanie z obszernych zbiorów orzecznictwa Sądu Najwyższego, ale także sądów administracyjnych czy sądów powszechnych. Coraz częściej regularnie jest wykorzystywane (a przynajmniej powinno być) szeroko pojęte orzecznictwo europejskie. Potwierdzają to także statystyki korzystania z zasobów w systemach informacji prawnych. Orzeczenia to druga po aktach prawnych kategoria dokumentów, z której w codziennej pracy korzystają prawnicy.
Jak się okazuje, tzw. research orzeczniczy to czynność przez wielu prawników określana jako uciążliwa lub raczej uciążliwa. Znalezienie orzeczeń pasujących do danej sprawy zajmuje bez wątpienia bardzo dużo czasu.
Dynamiczny przyrost orzeczeń praktycznie uniemożliwia „ręczną” analizę wyroków sądowych. W tym przypadku niezbędne jest zastosowanie technologii informatycznych. W celu stworzenia rozwiązań ułatwiających korzystanie z obszernych zasobów orzeczniczych coraz częściej wykorzystywana jest sztuczna inteligencja. W praktyce zwykle są to algorytmy machine learning czy deep learning, z równoczesnym przetwarzaniem języka naturalnego, ang. natural language processing, NLP. Coraz bardziej popularna w tym zakresie staje się także analityka predykcyjna. Na świecie znaleźć można kilka mniej lub bardziej udanych prób stworzenia tego rodzaju rozwiązań. Zwykle w pierwszej fazie są to jednak aplikacje bazujące albo na wycinku orzecznictwa lub na ograniczonym zakresie tematycznym. Stworzenie bowiem kompleksowego i uniwersalnego rozwiązania, bazującego na szerokiej bazie orzecznictwa jest nadal bardzo trudne.
W przypadku polskich komercyjnych systemów z informacją prawną LEX Kompas Orzeczniczy jest próbą odpowiedzi na wsparcie tradycyjnego researchu orzeczniczego funkcjonalnościami wykorzystującymi zalążki nowych technologii i przyspieszającymi pracę z orzeczeniami. Jest to wydany z końcem 2020 r. moduł do omówionego powyżej programu LEX. Poszczególne funkcje programu LEX Kompas Orzeczniczy służące do sprawnego merytorycznego researchu w bazie orzeczeń to:
- orzeczenia seryjne,
- orzeczenia podobne,
- pokaż tezę,
- wybór eksperta.
LEX Kompas orzeczniczy to więc pakiet nowoczesnych funkcjonalności, dzięki którym użytkownik LEXa szybciej znajdzie interesujące go orzeczenia. Warto podkreślić, że to jedyne na rynku rozwiązanie, które w jednym miejscu gromadzi orzeczenia, ich opracowania oraz linie orzecznicze.
