Działalność uchwałodawcza Sądu Najwyższego z przełomu lat 2018 i 2019 r. dotycząca spółek handlowych – przegląd orzecznictwa
dr Paweł Popardowski
Autor jest asystentem w Instytucie Nauk Prawnych PAN oraz asystentem sędziego w Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego.
Działalność uchwałodawcza Sądu Najwyższego z przełomu lat 2018 i 2019 r. dotycząca spółek handlowych – przegląd orzecznictwa
Działalność uchwałodawcza realizowana przez Sąd Najwyższy na mocy art. 390 Kodeksu postępowania cywilnego odgrywa istotną rolę przy kształtowaniu podejścia interpretacyjnego do przepisów prawa, w tym również z zakresu prawa spółek handlowych. Oczywiście poglądom Sądu Najwyższego wyrażanym w odpowiedziach na przedstawione pytania prawne nie można przypisywać mocy powszechnie wiążącej, gdyż in genere orzecznictwo sądowe nie jest traktowane jako źródło prawa powszechnie obowiązującego. Działalności uchwałodawczej Sądu Najwyższego nie można jednak odmówić faktycznego oddziaływania na kształtowanie (w wymiarze powszechnym) podejścia do wykładni przepisów prawa ze względu na autorytet, jaki on ma przy sprawowaniu władzy sądowniczej. Ten kontekst motywuje do przybliżenia w ramach przeglądu orzecznictwa publikowanego na łamach kwartalnika „Glosa” najnowszych uchwał wydanych przez Sąd Najwyższy w materii problemowej dotyczącej spółek prawa handlowego. W niniejszym przeglądzie omówione zostaną trzy uchwały Sądu Najwyższego, które zostały wydane na przełomie lat 2018 i 2019. Odwołują się one do różnych problemów prawnych związanych z funkcjonowaniem spółek handlowych: reprezentacji spółki z o.o. w sporze lub przy zawieraniu umowy z członkiem zarządu (art. 210 § 1 Kodeksu spółek handlowych), zakresu odpowiedzialności członka zarządu spółki z o.o. na podstawie art. 299 Kodeksu spółek handlowych oraz zaskarżania uchwał zgromadzeń wspólników w spółkach kapitałowych przez syndyka ustanowionego dla wspólnika.
Słowa kluczowe: orzecznictwo Sądu Najwyższego, spółki prawa handlowego, reprezentacja spółki kapitałowej, pełnomocnik spółki, zaskarżanie uchwał zgromadzeń wspólników w spółkach kapitałowych, syndyk, odpowiedzialność członka zarządu spółki z o.o.
Paweł Popardowski
The author is an assistant at the Institute of Legal Studies of the Polish Academy of Sciences and a judge’s assistant at the Civil Chamber of the Supreme Court.
Resolutions of the Supreme Court in Late 2018 and Early 2019 Concerning Commercial Companies. Case Law Review
The resolutions made by the Supreme Court on the basis of Article 390 of the Code of Civil Procedure play an important role in formation of the interpretive approach to provisions of law, including also in the area of company law. Naturally, the views expressed by the Supreme Court in answers to legal questions cannot be treated as universally binding, because in genere case law is not treated as a source of generally applicable law. But we cannot deny that Supreme Court resolutions do actually influence the formation (in the general dimension) of the approach to interpreting provisions of law due to the authority it enjoys in the administration of justice. This context motivates the author to discuss, as part of the case law review published in ‘Glosa’ quarterly, the latest resolutions adopted by the Supreme Court in the problem area relating to commercial law companies. This review discusses three Supreme Court resolutions issued in late 2018 and early 2019. The Court refers to various legal problems connected with the operation of commercial law companies: representation of a limited liability company in a dispute or when entering into an agreement with a management board member (Article 210(1) of the Code of Commercial Partnerships and Companies); the scope of liability of a management board member in a limited liability company pursuant to Article 299 of the Code of Commercial Partnerships and Companies; and the process of official receiver appointed for one of the members challenging resolutions of member in companies.
Keywords: case law of the Supreme Court, commercial law companies and partnerships, representation of a company, a company’s attorney, challenging resolutions of the members in companies, official receiver, liability of a management board member in a limited liability company
Bibliografia:
Bieniak [w:] Bieniak M. i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2017.
Chomiuk M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2017.
Czech T., Ochrona wierzyciela przed „rozwodnieniem” zajętych udziałów w spółce z o.o. – glosa do wyroku SN z dnia 30 stycznia 2009 r., II CSK 355/08, „Glosa” 2010/4.
Czepita S., Kuniewicz Z., Glosa do wyroku SN z 15.06.2011 r., II CSK 217/11, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/9.
Dąbrowska J., Zaskarżanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, Warszawa 2017.
Grygiel J., Glosa do wyroku SN z 15.06.2011 r., II CSK 21711, „Państwo i Prawo” 2014/5.
Herbet A., Obrót udziałami w spółce z o.o., Warszawa 2002.
Hajos-Iwańska A., Nieważność czynności prawnych w prawie spółek kapitałowych, Warszawa 2014.
Jara Z. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2017.
Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2019.
Kidyba A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz, Warszawa 2014.
Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. A. Kidyba, Warszawa 2007.
Kwaśnicki R.L., Romanowska M., W sprawie legitymacji do „zaskarżania” uchwał zgromadzeń w spółkach kapitałowych, „Prawo Spółek” 2010/3.
Leśniak M., Z problematyki prawnej pełnomocnictwa do reprezentowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością udzielonego na podstawie art. 210 § 1 k.s.h. [w:] Prawo handlowe XXI wieku. Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Okolskiego, red. M. Modrzejewska, Warszawa 2010.
Litwińska-Werner A., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2007.
Naworski J.P., Forma pełnomocnictwa udzielonego przez zgromadzenie wspólników na podstawie art. 210 § 1 k.s.h. do zawarcia z członkiem zarządu umowy przenoszącej własność nieruchomości – glosa do wyroku SN z 15 czerwca 2012 r., II CSK 217/11, „Glosa” 2013/3.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 2, Tytuł III, Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, Warszawa 2011.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 1, Komentarz. Art. 151–226, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3a, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Opalski A., Wiśniewski A.W. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3a, Spółka akcyjna. Komentarz do art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Osajda K., Niewypłacalność spółki z o.o. Odpowiedzialność członków zarządu wobec jej wierzycieli, Warszawa 2014.
Pabis R., Glosa do wyroku SA w Białymstoku z 2.03.2004 r., I ACa 9/04, „Prawo Spółek” 2009/7–8.
Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2b, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 227–300, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Pabis R. [w:] M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2017.
Pazdan M., Kodeks spółek handlowych a kodeks cywilny, „Państwo i Prawo” 2001/2.
Popardowski P., Reprezentacja spółek kapitałowych w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższym, „Glosa” 2013/1.
Popiołek W., Akcja – prawo podmiotowe, Warszawa 2010.
Rachwał A. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2a, Prawo spółek handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2007.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2014, 2018.
Sołtysiński S. [w:] Sołtysiński S., Szajkowski A., Szumański A., Szwaja J., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2006.
Sołtysiński S., Szumański A. [w:] Sołtysiński S., Szajkowski A., Szumański A., Szwaja J., Kodeks spółek handlowych, t. 2, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz do art. 151–300, Warszawa 2014.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 3, Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301–490, Warszawa 2013.
Strzępka J.A., Zielińska A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2015.
Szczurowski T., Legitymacja do zaskarżania uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych podmiotów niewymienionych w art. 250 oraz art. 422 § 2 kodeksu spółek handlowych, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2016/5.
Szczurowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2017.
Witosz A., Kompetencje wspólników prowadzących sprawy spółki i pozycja prawna zarządu w spółkach kapitałowych w likwidacji, „Przegląd Prawa Handlowego” 2009/8.
Witosz A., Uprawnienia organizacyjne (korporacyjne) upadłego, „Prawo Spółek” 2007/7–8.
dr hab. Małgorzata Dumkiewicz
Autorka jest profesorem Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, pracownikiem Katedry Prawa Gospodarczego i Handlowego tego Uniwersytetu.
Odpowiedzialność deliktowa spółek osobowych – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 22.04.2015 r., III CSK 229/14
Glosowany wyrok, odnoszący się do komplementariusza spółki komandytowo-akcyjnej będącego osobą prawną, dotyka niezwykle kontrowersyjnego zagadnienia odpowiedniego stosowania – na podstawie art. 331 Kodeksu cywilnego – przepisów o organach osób prawnych do ustawowych reprezentantów spółek osobowych.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność deliktowa, spółki osobowe, odpowiednie stosowanie przepisów
dr hab. Małgorzata Dumkiewicz
The author is a professor of the Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, employed by the Chair of Commercial Law of this University
Tortious liability of commercial partnerships. Commentary on Supreme Court judgment of 22 April 2015 (III CSK 229/14)
The commented judgment, refering to the general partner of a commercial partnership limited by shares, concerns a vitally controversial issue of applying accordingly – pursuant to Art. 331 of the Civil Code – the provisions on the governing bodies of legal persons to statutory representatives of commercial partnerships.
Keywords: tortious liability, commercial partnerships, applying provisions accordingly
Bibliografia:
Bilewska K., Reprezentacja spółki jawnej w sporze z jej wspólnikiem, „Monitor Prawniczy” 2014/10.
Kidyba A., Handlowe spółki osobowe, Warszawa 2010.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300, Warszawa 2018.
Kidyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2018.
Kidyba A., Uchwały w spółkach osobowych i ich zaskarżanie, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/9.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Pozycja prawna wspólnika spółki jawnej, Warszawa 2013.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Problem stosowania art. 210 § 1 k.s.h. odpowiednio lub per analogiam do wspólników
uprawnionych do reprezentowania handlowych spółek osobowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/11.
Krauss J., Glosa do wyroku SN z 8.02.2013 r., IV CSK 332/12, „Glosa” 2014/1.
Kuniewicz A., Kuniewicz Z., Glosa do wyroku SN z 8.02.2013, IV CSK 332/12, „Przegląd Ustawodawstwa
Gospodarczego” 2014/1.
Matysiak W.P., Odpowiedzialność za zobowiązania spółki partnerskiej, Warszawa 2014.
Naworski J.P. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 1, Tytuł I. Przepisy ogólne. Tytuł II. Spółki
osobowe, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Nowacki J., Odpowiednie stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3.
Olejniczak A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Popardowski P., Spółki osobowe w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Glosa” 2013/4.
Pyzioł W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1,
Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2006.
dr Rafał Woźniak
Autor jest wykładowcą w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie oraz adwokatem.
Ustalenie ceny w wezwaniu w związku z pośrednim nabyciem akcji spółki publicznej – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 26.04.2017 r., I ACa 142/16
Komentowane orzeczenie dotyczy zasad ustalania ceny w wezwaniach przeprowadzanych w konsekwencji pośredniego nabycia akcji spółki publicznej. W glosowanym wyroku Sąd Apelacyjny w Warszawie opowiedział się za poglądem, zgodnie z którym cena zapłacona za spółkę posiadającą akcje spółki publicznej nie powinna być uwzględniona do obliczania ceny, jaka musi być zaoferowana w wezwaniu pośrednim przeprowadzanym w związku z pośrednim nabyciem akcji spółki publicznej. Jakkolwiek powyższa kwestia w świetle brzmienia przepisów ustawy z 29.07.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego obrotu oraz o spółkach publicznych wydaje się oczywista, to jednak w dalszym ciągu budzi wątpliwości. Niniejsza glosa jest aprobująca.
Słowa kluczowe: wezwanie, cena w wezwaniu, pośrednie nabycie, spółka publiczna
dr Rafał Woźniak
The author is a lecturer at the Kozminski University in Warsaw and a practising advocate.
Fixing the price in the invitation to sell shares in connection with indirect acquisition of shares of a public company. Commentary on the judgment of the Court of Appeal in Warsaw of 26 April 2017, I ACa 142/16
The commented judgment concerns the principles of fixing the price in invitations to sell shares published as a consequence of indirect acquisition of shares of a public company. In the commented judgment, the Court of Appeal in Warsaw supports the view that the price paid for a company which holds shares of a public company should not be taken into account in calculating the price that has to be offered in an indirect invitation to sell shares published in connection with indirect acquisition of shares of a public company. Although the above issue seems obvious, in the light of the Act of 29 July 2005 on Public Offering, Conditions Governing the Introduction of Financial Instruments into Organised Trading, and Public Companies, it still causes doubts. This commentary approves the judgment.
Keywords: invitation to sell shares, price in the invitation to sell shares, indirect acquisition, public company
Bibliografia:
Chłopecki A. [w:] Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Komentarz, red. A. Chłopecki, M. Dyl, Warszawa 2014.
Chłopecki A., Mrowiec Z., Wezwania do sprzedaży lub zamiany akcji w publicznym obrocie papierami wartościowymi, „Przegląd Prawa Handlowego” 2000/1.
Gawrysiak-Zabłocka A., Równe traktowanie akcjonariuszy w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, „Master of Business Administration” 2010/3.
Goszczyk M., Domański G., Nabycie akcji spółki publicznej – obowiązek ogłaszania wezwań, „Przegląd Prawa Handlowego” 2007/4.
Mataczyński M. [w:] Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, red. T. Sójka, Warszawa 2015.
Mataczyński M., Cywilnoprawne skutki naruszenia obowiązków nabywców znacznych pakietów akcji spółek publicznych, Warszawa 2011.
Puchalski A., Funkcje i konstrukcja prawna wezwań do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji spółki publicznej w prawie polskim i europejskim, Warszawa 2016.
Regucki T., Regulacja wezwań do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji a pokrzywdzenie akcjonariuszy mniejszościowych, „Zarządzanie i Finanse” 2013/2.
Romanowski M., Pośrednie nabycie akcji spółki publicznej a publiczne wezwanie, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/1.
Woźniak R., Pawłowski M., Wezwanie na zamianę akcji, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2017/1.
Woźniak R., Ustalenie ceny godziwej w wezwaniu określonym w art. 91 ust. 6 ustawy o ofercie publicznej, „Glosa” 2016/1.
Woźniak R., Zasady ustalania ceny w przymusowym wykupie w przypadku spółki publicznej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/7.
Karolina Szczepańska-Leśniewska
Autorka jest adwokatem w Krakowskiej Izbie Adwokackiej
Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli o przystąpieniu do spółki z o.o. – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 2.02.2017 r., I CSK 92/16
Glosowany wyrok odnosi się do problematyki dopuszczalności powołania się na wady oświadczenia woli w przypadku przystąpienia do spółki z o.o., objęcia udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym i wniesienia wkładów na pokrycie objętych udziałów. Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że w takiej sytuacji można uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli z uwagi na działanie pod wpływem błędu tudzież podstępu (art. 88 § 1 w zw. z art. 84 i 86 Kodeksu cywilnego oraz art. 2 Kodeksu spółek handlowych). Powyższa konstatacja, jak też jej uzasadnienie budzą pewne wątpliwości. Orzeczenie to było już przedmiotem glosy aprobującej. Niemniej przedstawione przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku argumenty są dyskusyjne, wobec czego celowe jest polemiczne odniesienie się do nich, tym bardziej że zagadnienie wad oświadczenia woli na gruncie prawa spółek ma istotne znaczenie dla praktyki.
Słowa kluczowe: wady oświadczenia woli, błąd, podstęp, przystąpienie do spółki z o.o.
Karolina Szczepańska-Leśniewska
The author is an advocate in the Krakow Bar Council.
Avoidance of the Legal Effects of a Declaration of Intent on Accession to a Limited Liability Company. Commentary on Supreme Court Judgment of 2 February 2017, I CSK 92/16
The commented judgment concerns the problem of permissibility of invoking defects in a declaration of intent in case of accession to a limited liability company, taking up shares in increased share capital, and making contributions to pay up for the shares. The Supreme Court held that in such a situation, one can avoid the legal effects of the declaration of intent due to the fact that the person acted under the influence of error or deceit (Article 88(1) in conjunction with Articles 84 and 86 of the Civil Code and Article 2 of the Code of Commercial Partnerships and Companies). The above statement, as well as the arguments justifying it give rise to certain doubts. The judgment has already received an approving commentary. Nevertheless the arguments presented by the Supreme Court in the reasons for the judgment are questionable, therefore a polemic is desirable, the more so that the issue of defects in a declaration of intent has great practical importance in the field of company law.
Keywords: defects in declaration of intent, error, deceit, accession to a limited liability company
Bibliografia:
Jedliński A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2009.
Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2018
Królikowski M., Błąd jako wada oświadczenia woli strony umowy, Warszawa 2014.
Kurnicki T., Stosowanie przepisów o wadach oświadczeń woli w prawie spółek, cz. 1, „Prawo Spółek” 2006/6.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. M. Pyziak-Szafnicka, Warszawa 2009.
Pietrzykowski K. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do artykułów 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2011.
Rachwał A. [w:] System Prawa Handlowego, t. 2, Prawo spółek handlowych, red. S. Włodyka, Warszawa 2012.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, LEX 2018.
Rudnicki S. [w:] S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2011.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 1, Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.
Spyra M. [w:] J. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2017.
Strugała R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
Strzępka J., Zielińska E. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J. Strzępka, Warszawa 2015.
Szlęzak A., Glosa do wyroku SN z 2.02.2017 r., I CSK 92/16, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2018/4.
Szumański A., Wady oświadczenia woli w prawie spółek handlowych (ze szczególnym uwzględnieniem przypadku błędu lub podstępu związanego z przystąpieniem wspólnika do spółki kapitałowej oraz wniesieniem do niej wkładu) [w:] Usus magister est optimus. Rozprawy prawnicze ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Kubasowi, red. B. Jelonek-Jarco, R. Kos, J. Zawadzka, Warszawa 2016.
Magdalena Surowiec
Autorka jest doktorantką w Katedrze Postępowania Cywilnego i Międzynarodowego Postępowania Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Skutek zajęcia wierzytelności – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 4.01.2017 r., I ACa 543/16
Przedmiotem niniejszej glosy jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 4.01.2017 r., I A Ca 543/16, oddalający apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z 11.02.2016 r., XV C 504/15. Zgodnie z treścią umowy o roboty budowlane zawartą przez Inwestora ze spółką E1 wykonanie prac zostało zlecone podwykonawcy spółce E-M. Komornik sądowy, działając na zlecenie powoda będącego wierzycielem spółki E1, dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej spółce E1 oraz podwykonawcy spółce E-M. Inwestor na pisemny wniosek spółki E1 wyraził zgodę na wystawienie FV przez podwykonawcę bezpośrednio na rachunek Inwestora. Inwestor uregulował należność bezpośrednio na rachunek spółki E-M. Postępowanie egzekucyjne względem spółki E1 zostało umorzone z powodu bezskuteczności. Powód wcześniej egzekwujący spółkę E1 pozwał Inwestora z tytułu deliktu. W niniejszej glosie autorka dokonuje oceny skutków działań poczynionych przez Inwestora, spółkę E1 oraz podwykonawcę spółkę E-M, udowadniając, że strony przez swoje działanie nie zawarły umowy cesji oraz że w tym przypadku doszło do umowy przekazu oraz jego akceptu. Zobowiązanie z umowy przekazu zostało spełnione pomimo zajęcia komorniczego prowadzonego na zlecenie Powoda egzekwującego spółkę E1, skutkiem czego Inwestor sprzeciwił się zajęciu. W glosowanym wyroku autorka wykazuje, że komornik nie musiał umarzać egzekucji z powodu bezskuteczności, jednocześnie wskazując możliwości działania w prowadzonej egzekucji. Tym samym wskazano, że glosowane orzeczenie należy zaaprobować pod względem jego zasadności, z zastrzeżeniem co do subsumcji stan faktycznego.
Słowa kluczowe: przekaz, akcept przekazu, przekaz w dług, stosunek waluty
Magdalena Surowiec
The author is a doctoral student at the Chair of Civil Procedure and International Commercial Procedure at the Faculty of Law and Administration of the Maria Curie-Sklodowska University in Lublin.
Consequences of Garnishment. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Gdańsk of 4 January 2017, I ACa 543/16
This commentary concerns the judgment of the Court of Appeal in Gdańsk of 4 January 2017, IA Ca 543/16, dismissing the appeal against the judgment of the Regional Court in Gdańsk of 11 February 2016, XV C 504/15. Under the construction works contract concluded by the Investor with E1 company, performance of works was entrusted to the subcontractor, E-M company. The court enforcement officer, acting at the request of the claimant being the creditor of E1, garnisheed the debt owed to E1 and the subcontractor, E-M. At the written request of E1, the Investor agreed for the subcontractor to issue an invoice directly to the Investor. The Investor paid the receivable directly into E-M’s account. The enforcement proceedings against E1 were discontinued due to their ineffectiveness. The claimant, previously pursuing a claim against E1, sued the Investor in tort. In this commentary, the author evaluates the consequences of actions taken by the Investor, E1 company and the subcontractor – E-M company, proving that the parties, through their actions, did not conclude an assignment agreement and that in this case, a remittance agreement was concluded and the remittance was accepted. The liability under the remittance agreement was satisfied despite the garnishment by the court enforcement officer at the request of the Claimant, enforcing its claim against E1, as a result of which the Investor objected to the garnishment. In the commented judgement, the author proves that the court enforcement officer did not have to discontinue the enforcement due to its ineffectiveness, while indicating the possible courses of action in the enforcement proceedings. In this way, she indicates that the commented judgment should be approved in terms of its validity, with a reservation concerning the classification of the facts of the case.
Keywords: remittance, acceptance of remittance, remittance of debt, currency relationship
Bibliografia:
Lewczyk P., Faktura VAT jako przedmiot wykonawczy przestępstwa karnoskarbowego, „Prokuratura i Prawo” 2000/6.
Machnikowski P., Prawo wekslowe, LEX 2009.
Piotr Bańczyk
Autor jest adwokatem prowadzącym Kancelarię Adwokacką w Katowicach.
Forma pisemna zastrzeżenia opóźnienia dostawy w międzynarodowym przewozie drogowym towarów na podstawie konwencji CMR – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 10.06.2016 r., V ACa 861/15
Glosa stanowi komentarz do wyrażonego w glosowanym wyroku poglądu co do rozumienia formy pisemnej zastrzeżenia, które jest zobowiązany złożyć przewoźnikowi nadawca lub odbiorca w międzynarodowym drogowym transporcie towarów na podstawie konwencji CMR, aby zachować swoje prawo do dochodzenia roszczenia odszkodowawczego, w związku ze szkodą spowodowaną opóźnieniem w przewozie (art. 30 ust. 3 konwencji CMR). Zgodnie z zasadami jednolitości i autonomiczności konwencji CMR problemem jest ustalenie formy pisemnej zastrzeżenia wobec braku definicji tej formy w konwencji. Wskazówką do wykładni pisemności zastrzeżenia na podstawie konwencji CMR jest sposób wykładni określany w konwencji wiedeńskiej, w szczególności w zakresie uwzględnienia zwykłego znaczenia zwrotów w praktyce stosowania norm prawnych. Praktyka przekazu oświadczeń w relacjach przewozowych koncentruje się na przekazie wiadomości poprzez zwykłe e-maile, zarówno co do dokonywania czynności prawnych, jak i przy podejmowaniu czynności faktycznych. Orzecznictwo natomiast, w tym glosowany wyrok, a także poglądy doktrynalne, zasadniczo ogranicza formę pisemną zastrzeżenia do tradycyjnej formy pisemnej jako oświadczenia opatrzonego podpisem, uzupełniająco dopuszczając oświadczenia składane przy wykorzystaniu podpisu elektronicznego. W glosie przedstawiono pogląd co do uzasadnionej potrzeby przyjęcia zwykłego e-maila jako dostatecznej formy zastrzeżenia składanego przewoźnikowi na podstawie art. 30 ust. 3 konwencji CMR.
Słowa kluczowe: zastrzeżenie opóźnienia dostawy, konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów, odpowiedzialność odszkodowawcza przewoźnika, międzynarodowy drogowy przewóz towarów
Piotr Bańczyk
The author is a practising advocate running his law firm in Katowice.
Written form of reservation concerning delay in delivery in international carriage of goods by road pursuant to the CMR Convention. Commentary on judgment of the Court of Appeal in Katowice of 10 June 2016, V ACa 861/15
This commentary concerns a view expressed in the judgment mentioned in the title about the understanding of the written form of a reservation that the shipper or the consignee must send to the carrier pursuant to the CMR Convention in order to retain the right to claim compensation for loss caused by a delay in transport (Article 30(3) of the CMR Convention). In accordance with the principles of uniformity and autonomy of the CMR Convention, the problem arises in case of determining the written form of the reservation, as the Convention does not define it. A hint as to how to interpret the written form of the reservation based on the CMR Convention is found in the interpretation defined in the Vienna Convention, in particular to the extent of taking into account the ordinary meaning of expressions in the practice of applying legal norms. The practice of submitting statements in the relationships of carriage focuses on sending notices using ordinary emails, concerning both juridical and factual acts. Meanwhile the case law, including the commented judgment, as well as views expressed in literature basically limit the written form of reservation to the traditional form of signed statement, allowing also statements submitted with electronic signatures. The commentary expounds the view about a justified need to accept an ordinary email as a sufficient form of reservation sent to the carrier pursuant to Article 30(3) of the CMR Convention.
Keywords: reservation concerning delay in delivery, Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road, carrier’s liability ito compensate, international carriage of goods by road
Bibliografia:Ambrożuk D. [w:] K. Wesołowski, D. Ambrożuk, D. Dąbrowski, Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR). Komentarz, Warszawa 2015.
Czepelak M., Umowa międzynarodowa jako źródło prawa prywatnego międzynarodowego, Warszawa 2008.
Hart H.L.A., Nowe wyzwanie dla pozytywizmu prawniczego, „Archiwum Filozofi i Prawa i Filozofi i Społecznej” 2014/2.
Tomczak T., Pojęcie formy dokumentowej i dokumentu na gruncie Kodeksu cywilnego oraz forma dokumentowa przy następczych czynnościach prawnych, „Monitor Prawniczy” 2017/6.
Wesołowski K., Umowa międzynarodowego przewozu drogowego towarów na podstawie CMR, Warszawa 2013.
Wesołowski K. [w:] K. Wesołowski, D. Ambrożuk, D. Dąbrowski, Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR). Komentarz, Warszawa 2015.
Wyrozumska A., Umowy międzynarodowe. Teoria i praktyka, Warszawa 2006.
dr Małgorzata Sekuła-Leleno
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Cywilnego Uczelni Łazarskiego w Warszawie oraz radcą prawnym.
Odpowiedzialność korzystającego ze szkody wyrządzonej drugiemu na podstawie art. 422 k.c. – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 21.12.2017 r., III CZP 89/17
Istota poruszonego problemu prawnego sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy odpowiedzialność osoby korzystającej ze szkody wyrządzonej drugiemu na podstawie art. 422 Kodeksu cywilnego opiera się wyłącznie na zasadzie winy umyślnej, czy także na zasadzie winy nieumyślnej. Sąd Najwyższy, odpowiadając na pytanie prawne Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, w tezie uchwały z 21.12.2017 r., III CZP 89/17, stwierdził, że „Świadomie korzysta z wyrządzonej drugiemu szkody (art. 422 k.c.) ten, kto wie, że odnosi korzyść z cudzego czynu niedozwolonego”.
Słowa kluczowe: świadome skorzystanie z szkody, wina umyślna, czyn niedozwolony
dr Małgorzata Sekuła-Leleno
The author is an assistant professor at the Chair of Civil Law of the Lazarski University in Warsaw and an attorney at law.
Liability of the person benefiting from damage caused to another person under Article 422 of the Civil Code. Commentary on Supreme Court resolution of 21 December 2017, III CZP 89/17
The essence of the legal problem discussed here is the answer to the question whether the liability of a person who benefits from damage caused to another person under Article 422 of the Civil Code is based only on wilful misconduct, or also on recklessness/negligence. The Supreme Court, when answering the question asked by the Court of Appeal in Białystok, in the operative part of the resolution dated 21 December 2017, III CZP 89/17, stated that ‘knowingly benefiting from damage cause to another person (Article 422 of the Civil Code) occurs when the person knows they are deriving a benefit from another person’s tortious act’.
Keywords: knowingly benefiting from damage [to another person], wilful misconduct, tortious act
Bibliografia:
Banaszczyk Z. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Legalis.
Bieniek G. [w:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, red. G. Bieniek, t. 1, Warszawa 2002.
Bieniek G., Gudowski J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, cz. 1, Zobowiązania, red. J. Gudowski, Warszawa 2013.
Czachórski W. [w:] System prawa cywilnego, t. 3, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. Z. Radwański, Wrocław 1988.
Dubis W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
Karaszewski G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, Warszawa 2014.
Kondek J.M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania – część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2014.
Kubas A., Szwaja J., Glosa do wyroku SN z 17.02.1964 r., I CR 30/63, OSP 1966/10, poz. 212.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wyrządzenie szkody przez kilka osób, Warszawa 1978.
Machnikowski P. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014.
Machnikowski P., Śmieja A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014, Legalis.
Ohanowicz A., Glosa do wyroku SN z 17.02.1964 r., I CR 30/63, OSP 1966/4, poz. 90.
Olejniczak A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Pazdan M., Odpowiedzialność cywilna za świadome skorzystanie ze szkody wyrządzonej przez osobę trzecią, „Nowe Prawo” 1968/4.
Stecki L., Korzystanie ze szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym [w:] Studia z prawa zobowiązań. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Alfredowi Ohanowiczowi, red. Z. Radwański, Warszawa–Poznań 1979.
Stecki L., Odpowiedzialność cywilna za skorzystanie ze szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym, Warszawa 1983.
Szpunar A., O skorzystaniu z wyrządzonej drugiemu szkody, „Państwo i Prawo” 1982/7.
Szpunar A., Wyrządzenie szkody przez kilka osób, „Państwo i Prawo” 1957/2.
Zelek M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Legalis.
Grzegorz Borkowski
Autor jest sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego w stanie spoczynku.
Zawieszony pobór opłat egzekucyjnych - wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8.01.2019 r., II FSK 2576/18 – orzeczenie kwartału
Niewykonywanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego przez naszego ustawodawcę ma już wieloletnią tradycję. Niemal trzy lata temu Trybunał zakwestionował dwa przepisy o opłatach za czynności egzekucyjne, wskazując na konieczność „interwencji ustawodawcy” dla określenia maksymalnej wysokości tych opłat. Do chwili obecnej „pominięcia prawodawczego” nie uzupełniono. Skoro tak – uznał Naczelny Sąd Administracyjny – nie będzie pobierania opłat. Radość dłużników – frustracja po stronie organów egzekucyjnych, które poniosą niebagatelne straty. Znajdą się zapewne kancelarie prawne, które podejmą się dochodzenia roszczeń z tego tytułu.
Słowa kluczowe: koszty egzekucyjne, egzekucja, organ egzekucyjny, opłata manipulacyjna
Grzegorz Borkowski
The author is a retired judge of the Supreme Administrative Court.
Suspended Collection of Enforcement Charges. Judgment of the Supreme Administrative Court of 8 January 2019, II FSK 2576/18 – Decision of the Quarter
Our legislature has developed a long-standing tradition of failing to give effect to judgments of the Constitutional Tribunal. Almost three years ago, the Tribunal questioned two provisions concerning charges for enforcement activities, indicating that ‘legislative intervention’ was necessary to determine the maximum amounts of such charges. This ‘legislative omission’ has not been rectified so far. In this situation, the Supreme Administrative Court decided that no charges could be collected. Debtors rejoice, while enforcement authorities are frustrated about the significant losses they will inevitably incur. There will most likely be law firms that will decide to pursue claims in this respect.
Keywords: enforcement costs, enforcement, enforcement authority, handling fee
dr Krzysztof Radzikowski
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Finansowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz doradcą podatkowym.
Odliczenie z faktur wadliwie dokumentujących podatek naliczony VAT w miejsce odwrotnego obciążenia – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 26.04.2017 r., C-564/15, Farkas i do postanowienia Trybunału Sprawiedliwości z 23.11.2017 r., C-314/17, Geocycle Bulgaria
Glosowane orzeczenia dotyczą błędnego zastosowania ogólnych zasad podatku od wartości dodanej zamiast odwrotnego obciążenia. W ocenie autora uchybienie to nie ma charakteru formalnego, ale dotyczy kluczowych elementów materialnoprawnej konstrukcji VAT, uzasadnia więc zakaz odliczenia podatku naliczonego oraz dodatkowe sankcje finansowe (administracyjne), nawet jeżeli operacja gospodarcza została faktycznie wykonana i nie stwierdzono znamion oszustwa.
Słowa kluczowe: podatek od towarów i usług, podatek od wartości dodanej, VAT, odwrotne obciążenie, podatek należny, podatek naliczony, faktura, błąd na fakturze
dr Krzysztof Radzikowski
The author is an assistant professor at the Chair of Financial Law of the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw. He practises as a tax advisor.
Deduction Based on Invoices Deficiently Documenting Input VAT Instead of Reverse Charge. Commentary on CoJ Judgment of 26 April 2017, C-564/15, Farkas, and on CoJ Decision of 23 November 2017, C-314/17, Geocycle Bulgaria
The commented judgments concern erroneous application of the general rules concerning value added tax instead of reverse charge mechanism. In the author’s view this defect is not a formal one, rather it concerns the key elements of the substantive law construction of VAT. Therefore the author argues in favour of a prohibition of deducing input tax and additional financial (administrative) sanctions, even if the economic transaction was actually carried out and no signs of fraud were found.
Keywords: goods and services tax, value added tax, VAT, reverse charge (mechanism), output tax, input tax, invoice, error in an invoice
Bibliografia:
Dauter B. [w:] B. Dauter, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2018.
Dębowska-Romanowska T., Uwagi o sposobie definiowania przedmiotu i podstawy opodatkowania z punktu widzenia obliczenia prawidłowej (jednej i jedynej) kwoty podatku [w:] Księga pamiątkowa ku czci Profesora Apoloniusza Kosteckiego. Studia z dziedziny prawa podatkowego, Toruń 1998.
Dominik-Ogińska D., Wolni od formalizmu. Refleksje na tle orzecznictwa TSUE w zakresie VAT, referat wygłoszony w toku X Jubileuszowej Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. Stanowienie i stosowanie
prawa podatkowego w Polsce. Fiskalne i pozafiskalne granice opodatkowania (KUL, 4–5.06.2018 r.).
Filipczyk H., Granice związania sądu I instancji w sprawie przez naczelny Sąd Administracyjny – uwagi na tle orzecznictwa w sprawach podatkowych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2012/2.
Michalik T. [w:] Poprawa efektywności systemu podatkowego. Nowe narzędzia prawne w VAT i akcyzie, red. B. Brzeziński, K. Lasiński-Sulecki, W. Morawski, Warszawa 2018.
Militz M., Odwrotne obciążenie w VAT – wymogi materialne i formalne realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego, „Przegląd Podatkowy” 2018/3.
Modzelewski Z., Mularczyk G., Ustawa o VAT. Komentarz, Warszawa 2006.
Radzikowski K., Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 czerwca 2015 r. I FSK 809/14, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2016/10.
Radzikowski K., Glosa do wyroku TSUE z dnia 13 lutego 2014 r. w sprawie C-18/13 Maks Pen EOOD, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2014/6.
Radzikowski K., Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 22.10.2015 r. C-277/14 Stehecemp, „Przegląd Orzecznictwa Podatkowego” 2016/4.
Radzikowski K., Mechanizm odwrotnego obciążenia – sanacja czy destrukcja podatku od towarów i usług?, „Doradztwo Podatkowe. Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2018/5.
Radzikowski K., Odliczenie podatku naliczonego związanego z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT na podstawie prawa krajowego, lecz podlegającymi opodatkowaniu według prawa unijnego. Glosa do wyroku TSUE z 28.11.2013 r. w sprawie MDDP Akademia Biznesu (C-319/12), „Monitor Podatkowy” 2015/1.
Radzikowski K., Podatek naliczony a prawo do jego odliczenia w świetle instytucji obowiązku podatkowego (model podatku od towarów i usług w kontekście oszustw karuzelowych) [w:] Konferencja 25-lecie podatku od towarów i usług – doświadczenia i przyszłość, 26 września 2017 r., Warszawa 2018.
Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2012.
Wesołowska A., Prawo do odliczenia podatku VAT nienależnie zapłaconego kontrahentowi w systemie odwrotnego obciążenia – glosa do wyroku TS z 6.02.2014 r., C-424/12, LEX 2014.
Zalasiński A., Kontrola legalności decyzji podatkowych przez sądy administracyjne a wymogi prawa europejskiego, „Przegląd Orzecznictwa Podatkowego” 2005/6.
dr hab. Tomasz Wołowiec
Autor jest Kierownikiem Zakładu Finansów i Rachunkowości w Wyższej Szkole Ekonomii i Innowacji w Lublinie.
Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości parkingów podziemnych i estakad w galeriach handlowych – glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 8.11.2016 r., I SA/Bd 541/16
Przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości są budynki i budowle. Definicje tych pojęć znajdują się w ustawie z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. W praktyce jednak, przede wszystkim przez odesłanie do przepisów Prawa budowlanego, pojęcia te budzą wątpliwości. Sytuacja taka ma miejsce m.in. w zakresie wskazanych w tytule opracowania obiektów. W świetle ustawy o podatkach i opłatach lokalnych budynek to obiekt budowlany w rozumieniu ustawy – Prawo budowlane, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, posiadający fundamenty i dach. Przegrody budowlanej nie można zawężać do ściany. Są nimi również takie elementy budynku, jak filary, słupy lub kolumny, które mogą pełnić tę samą funkcję co ściana – wydzielają budynek lub jego część z przestrzeni. Garaż podziemny w galerii handlowej jest więc częścią budynku, ponieważ jest wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, którymi są słupy żelbetonowe. Słupy takie niewątpliwe zakreślają granice obiektu budowlanego, dzięki czemu można ustalić podstawę opodatkowania. Zatem jeśli elementy konstrukcyjne parkingu podziemnego będą wydzielać go z przestrzeni, to może być on opodatkowany jak budynek. Połączona z infrastrukturą parkingu platforma rozładunkowa (tzw. estakada) nie jest częścią budynku galerii handlowej, albowiem platforma nie ma dachu i nie jest wydzielona z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych. Teoretycznie estakada może być budowlą, pod warunkiem że – zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego – jest obiektem wymienionym wprost w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego, w innych przepisach tej ustawy lub w załączniku do niej, będącym wraz z instalacjami i urządzeniami obiektem budowlanym, czyli stanowiącym całość techniczno-użytkową.
Słowa kluczowe: budynek, budowla, podatek od nieruchomości, parking podziemny
dr hab. Tomasz Wołowiec
The author is the Head of the Department of Finance and Accounting at the University of Economics and Innovation in Lublin.
Real Estate Tax on Underground Car Parks and Bridges in Shopping Malls. Commentary on the Judgment of the Voivodeship Administrative Court in Bydgoszcz of 8 November 2016, I SA/Bd 541/16
Real estate tax is charged on buildings and structures. These notions are defined in the Act of 12 January 1991 on Local Taxes and Charges. But in practice, these definitions give rise to doubts, mainly because of references to the Building Law. This is the case with the construction features mentioned in the title of this paper. In the light of the Act on Local Taxes and Charges, a building is a construction feature within the meaning of the Act - Building Law, permanently fixed to the ground, spatially delimited using construction partitions, with foundations and a roof. Construction partition cannot be understood as meaning only a wall. Other kinds of partitions include such elements of the building as pillars, pylons or columns. They may have the same function as a wall, i.e. spatially delimit the building or its part. Thus an underground car park at a shopping mall is part of the building, because it is spatially delimited using construction partitions, namely reinforced concrete pillars. Such pillars undoubtedly mark the boundaries of a construction feature, therefore the tax base can be determined. So if the construction elements of an underground car park delimit it spatially, it may be liable to tax as a building. The unloading bridge, which is connected with the car park infrastructure, is not part of the shopping mall building, because it does not have a roof and is not spatially delimited using construction partitions. Theoretically, the bridge can be a structure, provided that – pursuant to the judgment of the Constitutional Tribunal – is is listed expressly in Art. 3(3) of the Building Law, in other provisions of this Act or in the Schedule to it, which, together with installations and facilities, forms a construction feature, that is, a technical and usable unit.
Keywords: building, structure, real estate tax, underground car park, unloading bridge
Bibliografia:
Borszowski P., Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Komentarz, Warszawa 2011.
Morawski W., Spór o pojęcie budowli w podatku od nieruchomości [w:] Wykładnia i stosowanie prawa podatkowego. Węzłowe problemy, red. B. Brzeziński, Warszawa 2013.
Maciej Ozga
Autor jest asesorem sądowym orzekającym w Wydziale Gospodarczym Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej.
Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 24.08.2017 r., III CZP 20/17
Rozliczenie kosztów najmu pojazdów zastępczych w ramach systemu obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych to obecnie jedno z najbardziej doniosłych zagadnień w praktyce sądów gospodarczych. W glosowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy dokonał doprecyzowania obowiązku minimalizacji szkody ciążącego na osobach poszkodowanych korzystających z pojazdów zastępczych. Na szczególną uwagę zasługuje słuszna teza Sądu Najwyższego, głosząca, że w ramach obowiązku minimalizacji szkody poszkodowany powinien niezwłocznie zasięgnąć informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować mu pojazd zastępczy. Przedmiotem niniejszej glosy jest analiza szczegółowych zagadnień praktycznych, jakie implikuje dokonana przez Sąd Najwyższy wykładnia.
Słowa kluczowe: najem pojazdów zastępczych, minimalizacja szkody, obowiązkowe ubezpieczenie OC
Maciej Ozga
The author is an assistant judge at the Commercial Division of the District Court in Dąbrowa Górnicza.
Costs Incurred by the Claimant to Rent a Replacement Vehicle. Commentary on Supreme Court Resolution of 24 August 2017, III CZP 20/17
Accounting for costs of rental of replacement vehicles within the system of mandatory motor insurance is currently one of the most important issues in the practice of commercial courts. In the commented resolution, the Supreme Court clarified the duty to mitigate the loss, borne by the claimant using replacement vehicles. Particular attention should be paid to the correct statement made by the Supreme Court, namely that as part of the duty to mitigate the loss the claimant should promptly seek information on whether the insurer can provide him/her with a replacement vehicle. This commentary contains an analysis of the detailed practical solutions implied by Supreme Court’s interpretation.
Keywords: rental of replacement vehicles, loss mitigation, mandatory third party liability insurance
Bibliografia:
KNF, Wytyczne dotyczące likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych, Warszawa 2014.
Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Komentarz do art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2018.
Łazarska A., Szacowanie szkody za utratę możliwości korzystania z utraconego pojazdu, „Przegląd Sądowy” 2014/5.
Pawlak M., 120 proc. więcej za OC i AC, „Rzeczpospolita” z 25.10.2016 r.
Mariusz Korcyl
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Gospodarczego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Uprzednie skazanie za przestępstwo a możliwość wpisu na listę radców prawnych z uwagi na nieskazitelność charakteru – glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17.11.2017 r., II GSK 447/16
Wymóg nieskazitelności charakteru radcy prawnego pozostaje problemem o doniosłym znaczeniu praktycznym. Jest to przecież zawód zaufania publicznego. Rozbieżności w orzecznictwie wywołuje kwestia, czy uprzednie skazanie prawomocnym wyrokiem sądu bezwzględnie wyklucza nieskazitelność charakteru i wyłącza możliwość wpisu na listę radców prawnych. W glosowanym wyroku zanegowano taką możliwość, co uzależniono od długoletniej nienagannej postawy. Takie stanowisko jest swoistym novum w dotychczasowej linii orzeczniczej. W glosie w pełni zaaprobowano – pod pewnymi warunkami – odrzucenie koncepcji dożywotniego pozbawienia prawa do wykonywania wyuczonego zawodu. Poparto też postulat, że właściwa postawa w długim okresie czasu jest w stanie znieść negatywne skutki społeczne uprzednich zachowań, sprzecznych z obowiązującym porządkiem prawnym.
Słowa kluczowe: radcowie prawni, skazanie prawomocnym wyrokiem sądu, wpis na listę radców prawnych, nieskazitelność charakteru
Mariusz Korcyl
The author is a doctoral student at the Chair of Commercial Law of the Faculty of Law and Administration of the Jagiellonian University in Krakow.
Previous Conviction for a Crime and the Possibility of Being Entered on the List of Attorneys at Law for Reasons of Integrity. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 17 November 2017, II GSK 447/16
The requirement of integrity of an attorney at law remains a major practical problem. After all, this is a profession of public trust. There are discrepancies in case law as to whether a previous conviction by a valid court judgment always means that the person does not meet the condition of personal integrity and prevents him/her from being entered on the list of attorneys at law. The commented judgment denies such a possibility, making the entry conditional upon long-term personal integrity. This view changes the established line of case law. The commentary fully approves – subject to certain conditions – rejection of the idea that the person can be prevented from practicing for ever. The author also supports the statement that proper behaviour over a long period of time can annul the negative social consequences of earlier unlawful behaviour.
Keywords:attorneys at law, conviction by a final court judgment, entry on the list of attorneys at law, integrity
Bibliografia:
Studziński W., Rękojmia należytego wykonywania zawodu adwokata w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych i zmian ustawodawczych, „Palestra” 2010/5–6.
Maciej Błotnicki
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Karnego i Kryminologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz aplikantem adwokackim Lubelskiej Izby Adwokackiej.
Bezprawne prowadzenie działalności bankowej – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 26.04.2017 r., II AKa 31/17
Przedmiotem glosy jest konfrontacja stanowiska Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, które wyrażono w przedmiotowym rozstrzygnięciu, w zestawieniu z zakresem kryminalizacji występku z art. 171 ust. 1 Prawa bankowego, wyznaczonym wykładnią poszczególnych jego znamion. Autor co do zasady akceptuje rezultat rozważań sądu ad quem w postaci uniewinnienia oskarżonego od popełnienia zarzucanego czynu, wskazuje jednak, że wniosek powyższy nie został poprzedzony adekwatną argumentacją. Konieczność uniewinnienia wynika zaś z odmiennych, a niedostrzeżonych przez instancję odwoławczą okoliczności. Powyższa konstatacja implikuje odrzucenie stanowiska Sądu Apelacyjnego jako nietrafnego.
Słowa kluczowe: działalność bankowa, gromadzenie środków pieniężnych, cel działania sprawcy
Maciej Błotnicki
The author is a doctoral student at the Chair of Criminal Law and Criminology of the Maria Curie-Sklodowska University in Lublin and a trainee advocate of the Lublin Bar Council.
Illegal Pursuit of Banking activity. Commentary on the Judgment of the Court of Appeal in Szczecin of 26 April 2017, II AKa 31/17
In this commentary the view expressed by the Court of Appeal in Szczecin in the judgment in point is juxtaposed with the scope of criminalisation of the misdemeanour (petty offence) defined in Art. 171(1) of the Banking Law, as determined by the interpretation of its individual features. As a rule, the author accepts the result of the court’s ad quem considerations, that is, acquittal of the accused from charge of the act, but points out that this conclusion was not arrived at based on adequate argumentation. The need to acquit the person results from different circimstances, which the court examining the appeal failed to notice. The above statement implies that the view of the Court of Appeal should be rejected as incorrect.
Keywords: banking activity, accepting deposits, purpose of the perpetrator’s activity
Bibliografia:
Andrejew I., Ustawowe znamiona przestępstwa, Warszawa 1959.
Bachmat P., Prokuratorska praktyka ścigania przestępstw z art. 171 ust. 1 i 3 prawa bankowego. Przypadki umorzeń oraz odmów wszczęcia postępowania, „Prawo w Działaniu” 2014/18.
Bojarski M. [w:] M. Bojarski, W. Radecki, Pozakodeksowe prawo karne, t. 2, Przestępstwa gospodarcze oraz przeciwko środowisku. Komentarz, Warszawa 2003.
Dąbrowska-Kardas M., O dwóch znaczeniach pojęcia społecznego niebezpieczeństwa czynu, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 1997/1.
Fojcik-Mastalska E. [w:] Prawo bankowe, red. E. Fojcik-Mastalska, LEX.
Gizbert-Studnicki T., Znamiona czasownikowe w kodeksie karnym. Zagadnienie czasu gramatycznego i aspektu, „Studia Prawnicze” 1982/1–2.
Górniok O., Artykuł 115 Prawa bankowego a działalność parabankowa, „Przegląd Sądowy” 1997/4.
Hryniewicz E. [w:] System Prawa Handlowego, t. 10, Prawo karne gospodarcze, red. R. Zawłocki, Warszawa 2012.
Janiak A., Zakres czynności zastrzeżonych wyłącznie dla banków, „Prawo Bankowe” 2002/3.
Jędrzejewski Z., Bezprawność jako element przestępności czynu. Studium na temat struktury przestępstwa, Warszawa 2009.
Kawulski A., Prawo bankowe. Komentarz, LEX.
Kryński E. [w:] Prawo bankowe. Komentarz, red. W. Góralczyk, Warszawa 1999.
Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2004.
Majewski J. [w:] Prawo karne gospodarcze, red. O. Górniok, Warszawa 2003.
Majewski J., Cztery występki. Przepisy karne w nowym prawie bankowym, „Rzeczpospolita” z 13.02.1998 r.
Majewski J., Odpowiedzialność karna za przestępstwo określone w art. 171 ust. 1 prawa bankowego, „Prawo Bankowe” 1998/6.
Ochman P., Ochrona działalności bankowej w prawie karnym gospodarczym. Przepisy karne ustaw bankowych, Warszawa 2011.
Płończyk K., Podlasko P. [w:] Prawo bankowe, t. 2, Komentarz do art. 92a–194, red. F. Zoll, Kraków 2005.
Rodzynkiewicz M., Modelowanie pojęć w prawie karnym, Kraków 1998.
Sarkowicz R., Językowe sposoby wyrażania przyczynowości w tekście prawnym, „Studia Prawnicze” 1985/1–2.
Skorupka J. [w:] System Prawa Karnego, t. 11, Szczególne dziedziny prawa karnego. Prawo karne wojskowe, skarbowe i pozakodeksowe, red. M. Bojarski, Warszawa 2014.
Skorupka J., Prawo karne gospodarcze. Zarys wykładu, Warszawa 2007.
Smykla B., Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2005.
Srokosz W., Czynności bankowe zastrzeżone dla banków, Bydgoszcz–Wrocław 2003.
Tarapata S., Dobro prawne w strukturze przestępstwa. Analiza teoretyczna i dogmatyczna, Warszawa 2016.
Wiatrowski P., Dyrektywy wykładni prawa karnego materialnego w judykaturze Sądu Najwyższego, Warszawa 2013.
Wolter W., Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973.
Wróblewski B., Przedmiot przestępstwa, zamachu i ochrony w prawie karnem, Wilno 1939.
Zawłocki R., Przestępstwa przeciwko obrotowi finansowemu. Przepisy karne z ustaw finansowych. Komentarz, Warszawa 2002.
Żak P., Nielegalna działalność bankowa – wybrane problemy praktyczne i interpretacyjne, „Prokuratura i Prawo” 2016/7–8.
