Krytyczne myślenie w edukacji to nie tylko metoda nauczania, ale też sposób na wychowanie świadomych, samodzielnie myślących obywateli. Jak szkoły mogą wspierać rozwój tej kompetencji i przygotować uczniów do wyzwań przyszłości?
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2025/2
O tym, że młodzież ma problem z krytycznym myśleniem, nie trzeba nikogo przekonywać. Od dawna stanowiło ono wyzwanie, jednak dziś jest w szczególnie trudnej sytuacji. Upowszechnienie się fake newsów i bezmiar (dez)informacji to czubek góry lodowej. Jeśli uwzględnić funkcjonowanie złożonych algorytmów, okazuje się, że budują one wokół każdego bańki informacyjne, z których stosunkowo trudno się wydostać. Interakcje i komentarze przekładają się na specjalnie dobierane treści utwierdzające odbiorcę w jego opinii czy światopoglądzie. Wyjście z baniek informacyjnych jest tym trudniejsze, a kontakt z inną perspektywą tym bardziej zaskakujący.
Co więcej, internet znacząco wspiera skrótową formę komunikacji. Z powodzeniem upowszechniają się formy komunikacji obrazkowej – od memów po emotikony – które spłycają przekaz, uwypuklają kontrasty i skrajności oraz utrudniają dostrzeżenie całej skali szarości. Kontakt z informacją ogranicza się do nagłówka, co nie gwarantuje nawet minimalnej głębi rozumienia, jako że wiele z nich nie przedstawia faktów, lecz jedynie ma zachęcić do kliknięcia w link (ang. clickbait). Przykłady: „Służby wiedzą, gdzie jest Romanowski” (tytuł nie podaje gdzie), „Wołodymir Zełenski spotka się z Tuskiem. Padła data” (ale nie w tytule), „Skandaliczna decyzja UEFA po meczu Omonia – Legia. Niebywałe” (nie wiadomo, jaka decyzja), „Dramat polskich wędkarzy. Tak źle nie było nigdy. Krzyk rozpaczy” (tytuł nie informuje ani jaki to dramat, ani jaka jest jego przyczyna). Tego rodzaju praktyki oduczają refleksji i przyzwyczajają do funkcjonowania w świecie powierzchowności oraz półprawd.
Brak krytycznego namysłu z powodzeniem podtrzymywany jest również przez wszechobecny w życiu młodych (i nie tylko) ludzi multitasking.
Zamów prenumeratę: www.profinfo.pl/sklep/dyrektor-szkoly,7340.html
