Odpowiedzialność odszkodowawcza organu pierwszej instancji za szkodę wyrządzoną niezgodną z prawem decyzją administracyjną utrzymaną w mocy przez organ odwoławczy. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 czerwca 2022 r., II CSKP 151/22dr hab. Rafał Szczepaniak, prof. UAM
Katedra Prawa Cywilnego, Handlowego i Ubezpieczeniowego Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6909-4912
Katedra Prawa Cywilnego, Handlowego i Ubezpieczeniowego Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6909-4912
Odpowiedzialność odszkodowawcza organu pierwszej instancji za szkodę wyrządzoną niezgodną z prawem decyzją administracyjną utrzymaną w mocy przez organ odwoławczy. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 czerwca 2022 r., II CSKP 151/22
W głosowanym wyroku Sąd Najwyższy podtrzymał stanowisko wyrażane już w kilku poprzednich orzeczeniach, zgodnie z którym organ pierwszej instancji nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej za wydaną przez siebie niezgodną z prawem decyzję administracyjną w sytuacji, gdy została on utrzymana w mocy przez organ drugiej instancji. Zdaniem Sądu Najwyższego w takim przypadku odpowiedzialność ponosi wyłącznie organ odwoławczy. Autor glosy uważa takie stanowisko za niezasadne. Przekonujące argumenty za takim stanowiskiem nie wynikają ani z Kodeks postępowania administracyjnego, ani z ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Co najważniejsze jednak, stanowisko to jest sprzeczne z art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z konstytucyjną zasadą legalizmu.
Słowa kluczowe: decyzja administracyjna, odpowiedzialność solidarna, delikt, szkoda, odszkodowanie, odpowiedzialność odszkodowawcza organu pierwszej instancji za szkodę wyrządzoną niezgodną z prawem decyzją administracyjną utrzymaną w mocy, prejudykat, legitymacja bierna w sprawach o odszkodowanie od władzy publicznej
Dr Hab. Rafał Szczepaniak, professor of the Adam Mickiewicz University
Department of Civil, Commercial and Insurance Law, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6909-4912
Dr Hab. Rafał Szczepaniak, professor of the Adam Mickiewicz University
Department of Civil, Commercial and Insurance Law, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6909-4912
Liability for damages of the first instance body for damage caused by an unlawful administrative decision upheld by the appellate body. Commentary on the ruling of the Civil Chamber of the Supreme Court of 15 June 2022, II CSKP 151/22
In this ruling, the Supreme Court upheld the view expressed in several previous judgments, according to which the first instance body is not liable for damages for an unlawful administrative decision issued by it if this decision is upheld by the second instance body. According to the Supreme Court, only the appellate body is liable in such a case.
The author of the commentary considers such a ruling to be groundless. Convincing arguments in support of such a ruling do not arise from either the Administrative Procedures Code or the Law on Proceedings before Administrative Courts. However, most importantly, this ruling is in conflict with Article 77, para. 1 of the Polish Constitution, as well as the constitutional principle of legalism.
Keywords: administrative decision, joint and several liability, delict, damage, liability of the first instance body for damages caused by an unlawful administrative decision that is upheld, prejudication, capacity to be sued in cases for damages from the public authority
Bibliografia / References
Amselek P., La détermination des personnes publiques responsables d’apres la jurisprudence administrative française [w:] Etudes de droit public, Cujas 1964.
Banaszczyk Z., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej, Warszawa 2015.
Bockel A., La responsabilité des collectivités locales du fait des actes des autorités de tutelle, “Revue Administrative” 1966, mars/avril.
Chevallier J., La technique de l’action recursoire dans le droit de la responsabilité administrative, “Jurisclasseur périodique (Semaine juridique)” 1979/2323.
Coudray Y., La determination de la collectivité publique responsable par le juge administratif, These pour le doctorat en droit, Rennes 1979.
Dolnicki B., Nadzór nad samorządem terytorialnym, Katowice 1993.
Duez P., La responsabilité de la puissance publique, Paris 1938.
Duszniak S., Cywilna odpowiedzialność samorządu na tle podziału jego zakresu działania, „Państwo i Prawo” 1948/8.
Duszniak S., Materialna odpowiedzialność samorządu terytorialnego za szkody wyrządzone bezprawną działalnością jego funkcjonariuszów, „Gazeta Administracji” 1946/12.
Jagielska M., Jagielski J., Cherka M. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski , Warszawa 2011.
Kasznica S., Polskie prawo administracyjne. Pojęcia i instytucje zasadnicze, Poznań 1946.
Kępiński M., Szczepaniak R., O bezpośrednim stosowaniu art. 77 ust. 1 Konstytucji [w:] „Państwo i Prawo” 2000/3.
Kremis J. [w:] Komentarz do kodeksu cywilnego, red. E. Gniewek, Warszawa 2011.
Pecyna M., Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jako przesłanka (braku) odpowiedzialności Skarbu Państwa, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2006/2.
Polus A., Odpowiedzialność odszkodowawcza organu drugiej instancji w związku z utrzymaniem w mocy przez organ nadzoru bezprawnej decyzji administracyjnej. Glosa do wyroku Sądu Administracyjnego w Warszawie z 17.07.2019 r., I ACa 1662/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2021/11.
Szczepaniak R., Glosa do uchwały SN z 29 listopada 1995 r., III CZP 163/95, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1996/10.
Szczepaniak R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, tom II, red. M. Gutowski, Warszawa 2022.
Szczepaniak R., Odpowiedzialność odszkodowawcza gminy, Warszawa 2018.
Szczepaniak R., Odpowiedzialność odszkodowawcza jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2001.
Szczepaniak R., Problem odpowiedzialności za szkody wyrządzone aktami nadzoru nad samorządem terytorialnym, „Samorząd Terytorialny” 1998/10.
Tarno J.P. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011.
Ziółkowski M., Odpowiedzialność odszkodowawcza za niezgodne z prawem działanie władzy publicznej. Studium z prawa konstytucyjnego, Warszawa 2021.
Wiktor Żochowski
Szkoła Doktorska Nauk Społecznych – Academia Rerum Socialium, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6304-2991
In this ruling, the Supreme Court upheld the view expressed in several previous judgments, according to which the first instance body is not liable for damages for an unlawful administrative decision issued by it if this decision is upheld by the second instance body. According to the Supreme Court, only the appellate body is liable in such a case.
The author of the commentary considers such a ruling to be groundless. Convincing arguments in support of such a ruling do not arise from either the Administrative Procedures Code or the Law on Proceedings before Administrative Courts. However, most importantly, this ruling is in conflict with Article 77, para. 1 of the Polish Constitution, as well as the constitutional principle of legalism.
Keywords: administrative decision, joint and several liability, delict, damage, liability of the first instance body for damages caused by an unlawful administrative decision that is upheld, prejudication, capacity to be sued in cases for damages from the public authority
Bibliografia / References
Amselek P., La détermination des personnes publiques responsables d’apres la jurisprudence administrative française [w:] Etudes de droit public, Cujas 1964.
Banaszczyk Z., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej, Warszawa 2015.
Bockel A., La responsabilité des collectivités locales du fait des actes des autorités de tutelle, “Revue Administrative” 1966, mars/avril.
Chevallier J., La technique de l’action recursoire dans le droit de la responsabilité administrative, “Jurisclasseur périodique (Semaine juridique)” 1979/2323.
Coudray Y., La determination de la collectivité publique responsable par le juge administratif, These pour le doctorat en droit, Rennes 1979.
Dolnicki B., Nadzór nad samorządem terytorialnym, Katowice 1993.
Duez P., La responsabilité de la puissance publique, Paris 1938.
Duszniak S., Cywilna odpowiedzialność samorządu na tle podziału jego zakresu działania, „Państwo i Prawo” 1948/8.
Duszniak S., Materialna odpowiedzialność samorządu terytorialnego za szkody wyrządzone bezprawną działalnością jego funkcjonariuszów, „Gazeta Administracji” 1946/12.
Jagielska M., Jagielski J., Cherka M. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski , Warszawa 2011.
Kasznica S., Polskie prawo administracyjne. Pojęcia i instytucje zasadnicze, Poznań 1946.
Kępiński M., Szczepaniak R., O bezpośrednim stosowaniu art. 77 ust. 1 Konstytucji [w:] „Państwo i Prawo” 2000/3.
Kremis J. [w:] Komentarz do kodeksu cywilnego, red. E. Gniewek, Warszawa 2011.
Pecyna M., Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jako przesłanka (braku) odpowiedzialności Skarbu Państwa, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2006/2.
Polus A., Odpowiedzialność odszkodowawcza organu drugiej instancji w związku z utrzymaniem w mocy przez organ nadzoru bezprawnej decyzji administracyjnej. Glosa do wyroku Sądu Administracyjnego w Warszawie z 17.07.2019 r., I ACa 1662/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2021/11.
Szczepaniak R., Glosa do uchwały SN z 29 listopada 1995 r., III CZP 163/95, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1996/10.
Szczepaniak R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, tom II, red. M. Gutowski, Warszawa 2022.
Szczepaniak R., Odpowiedzialność odszkodowawcza gminy, Warszawa 2018.
Szczepaniak R., Odpowiedzialność odszkodowawcza jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2001.
Szczepaniak R., Problem odpowiedzialności za szkody wyrządzone aktami nadzoru nad samorządem terytorialnym, „Samorząd Terytorialny” 1998/10.
Tarno J.P. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011.
Ziółkowski M., Odpowiedzialność odszkodowawcza za niezgodne z prawem działanie władzy publicznej. Studium z prawa konstytucyjnego, Warszawa 2021.
Wiktor Żochowski
Szkoła Doktorska Nauk Społecznych – Academia Rerum Socialium, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6304-2991
Przedwczesna sprzedaż akcji przez akcjonariusza jako przesłanka przyczynienia się do zwiększenia szkody poszkodowanego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 25 listopada 2021 r., V CSKP 168/21
Autor glosy podziela stanowisko Sądu Najwyższego w zakresie przyznania odszkodowania akcjonariuszowi za poniesioną szkodę. Jednocześnie, krytyce podaje fakt, że Sąd Najwyższy nie rozstrzygnął jednoznacznie o kwalifikacji szkody poniesionej przez akcjonariusza. Użyty w uzasadnieniu orzeczenia zwrot „pośredniego naruszenia jego praw i interesów” nie wskazuje na rodzaj szkody poniesionej przez akcjonariusza. Glosator wskazuje, że szkoda akcjonariusza spełnia przesłanki szkody pośredniej. Dostrzega jednocześnie, że rozwiązanie przyjęte przez Sąd Najwyższy nasuwa pewne skojarzenia ze szkodą indywidualną, funkcjonującą w prawie francuskim.
Słowa kluczowe: szkoda, adekwatny związek przyczynowy, przyczynienie się poszkodowanego do szkody, odpowiedzialność Skarbu Państwa, delikt, prawo spółek, akcjonariusz, zbycie akcji
Słowa kluczowe: szkoda, adekwatny związek przyczynowy, przyczynienie się poszkodowanego do szkody, odpowiedzialność Skarbu Państwa, delikt, prawo spółek, akcjonariusz, zbycie akcji
Wiktor Żochowski
Doctoral School of Social Sciences – Academia Rerum Socialium, Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6304-2991
Premature sale of shares by a shareholder as a reason for contributing to an increase in damage to the injured party. Commentary on ruling of the Civil Chamber of the Supreme Court of 25 November 2021, V CSKP 168/21
The author of the commentary agrees with the position of the Supreme Court regarding the award of compensation to a shareholder for damage suffered. He simultaneously criticizes the fact that the Supreme Court did not clearly decide on the classification of the damage suffered by the shareholder. The phrase ‘indirect breach of his rights and interests’ used in the justification of the ruling does not indicate the type of damage suffered by the shareholder. The commentator points out that the shareholder’s damage satisfies the criteria of indirect damage. He simultaneously notices that the solution adopted by the Supreme Court brings to mind certain associations with individual damage under French law.
Keywords: damage, causal relationship, the injured party’s contribution to the damage, the State Treasury’s liability, delict, company law, shareholder, disposal of shares
Bibliografia / References
Culepa M., Państwo nie pokryje wszystkich strat akcjonariusza¸ „Dziennik Gazeta Prawna” z 29.11.2021 r., nr 230.
Fras M., Habdas M., Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), Warszawa 2018.
Gudowski J. [w:] Kodeks cywilny. Orzecznictwo. Piśmiennictwo. Tom III. Zobowiązania. Część 1, LEX 2023.
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626, Warszawa 2022.
Kaliński M., Cywilne prawo – zobowiązania – związek przyczynowy – czyn niedozwolony – odpowiedzialność sprawcy za tzw. szkody bezpośrednie i pośrednie. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2012 r., V CSK 282/11, „Orzecznictwo Sądów Polskich”2015/nr 7–8.
Kaliński M., Naruszenie praw akcjonariusza w wyniku działań szkodzących spółce. Glosa do wyroku SN z dnia 22 czerwca 2012 r., V CSK 338/11, „Państwo i Prawo” 2013/2.
Kaliński M., Odpowiedzialność deliktowa wobec podmiotów pośrednio poszkodowanych. Glosa do wyroku SN z dnia 26 marca 2014 r., V CSK 284/13, „Glosa” 2016/1.
Kaliński M., Szkoda akcjonariusza wywołana czynem skierowanym przeciwko spółce. Glosa do wyroku SN z dnia 22 czerwca 2012 r., V CSK 338/11, „Państwo i Prawo” 2015/11.
Kaliński M., (red.), Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Legalis 2021.
Kenfack H., Odpowiedzialność cywilna we francuskim prawie spółek[w:] Problemy odpowiedzialności cywilnej we Francji i w Polsce, red. Z. Hajn, D. Skupień, Łódź 2016.
Kuska-Żak I., Żak M., Odpowiedzialność zarządców we francuskich spółkach kapitałowych, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2008/6.
Lackoroński B., Cywilne prawo – zobowiązania – związek przyczynowy – czyn niedozwolony – odpowiedzialność sprawcy za tzw. szkody bezpośrednie i pośrednie. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2012 r., V CSK 282/11, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/5.
Lackoroński B., Odpowiedzialność cywilna za pośrednie naruszenia dóbr, Warszawa 2013.
Olejniczak A. (red.), Prawo zobowiązań – część ogólna. System Prawa Prywatnego. Tom 6, Warszawa 2018.
Sobociński F., Odpowiedzialność odszkodowawcza wobec pośrednio poszkodowanego wspólnika/akcjonariusza spółki kapitałowej – zasady ogólne a nowa regulacja prawa holdingowego, „Monitor Prawa Handlowego” 2022/4.
Wałachowska M., Wynagrodzenie szkód deliktowych doznanych przez pośrednio poszkodowanych, LEX 2014.
Keywords: damage, causal relationship, the injured party’s contribution to the damage, the State Treasury’s liability, delict, company law, shareholder, disposal of shares
Bibliografia / References
Culepa M., Państwo nie pokryje wszystkich strat akcjonariusza¸ „Dziennik Gazeta Prawna” z 29.11.2021 r., nr 230.
Fras M., Habdas M., Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), Warszawa 2018.
Gudowski J. [w:] Kodeks cywilny. Orzecznictwo. Piśmiennictwo. Tom III. Zobowiązania. Część 1, LEX 2023.
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626, Warszawa 2022.
Kaliński M., Cywilne prawo – zobowiązania – związek przyczynowy – czyn niedozwolony – odpowiedzialność sprawcy za tzw. szkody bezpośrednie i pośrednie. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2012 r., V CSK 282/11, „Orzecznictwo Sądów Polskich”2015/nr 7–8.
Kaliński M., Naruszenie praw akcjonariusza w wyniku działań szkodzących spółce. Glosa do wyroku SN z dnia 22 czerwca 2012 r., V CSK 338/11, „Państwo i Prawo” 2013/2.
Kaliński M., Odpowiedzialność deliktowa wobec podmiotów pośrednio poszkodowanych. Glosa do wyroku SN z dnia 26 marca 2014 r., V CSK 284/13, „Glosa” 2016/1.
Kaliński M., Szkoda akcjonariusza wywołana czynem skierowanym przeciwko spółce. Glosa do wyroku SN z dnia 22 czerwca 2012 r., V CSK 338/11, „Państwo i Prawo” 2015/11.
Kaliński M., (red.), Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Legalis 2021.
Kenfack H., Odpowiedzialność cywilna we francuskim prawie spółek[w:] Problemy odpowiedzialności cywilnej we Francji i w Polsce, red. Z. Hajn, D. Skupień, Łódź 2016.
Kuska-Żak I., Żak M., Odpowiedzialność zarządców we francuskich spółkach kapitałowych, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2008/6.
Lackoroński B., Cywilne prawo – zobowiązania – związek przyczynowy – czyn niedozwolony – odpowiedzialność sprawcy za tzw. szkody bezpośrednie i pośrednie. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2012 r., V CSK 282/11, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/5.
Lackoroński B., Odpowiedzialność cywilna za pośrednie naruszenia dóbr, Warszawa 2013.
Olejniczak A. (red.), Prawo zobowiązań – część ogólna. System Prawa Prywatnego. Tom 6, Warszawa 2018.
Sobociński F., Odpowiedzialność odszkodowawcza wobec pośrednio poszkodowanego wspólnika/akcjonariusza spółki kapitałowej – zasady ogólne a nowa regulacja prawa holdingowego, „Monitor Prawa Handlowego” 2022/4.
Wałachowska M., Wynagrodzenie szkód deliktowych doznanych przez pośrednio poszkodowanych, LEX 2014.
prof. dr hab. Ryszard A. Stefański
Katedra Prawa Karnego, Uczelnia Łazarskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0995-9499
Katedra Prawa Karnego, Uczelnia Łazarskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0995-9499
Wykładnia przesłanki przekazania Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego wyłonionego przy rozpoznaniu środka odwoławczego w postaci jego powiązania ze środkiem odwoławczym. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 13 czerwca 2023 r., I KZP 3/23
W glosowanym postanowieniu została poddana analizie przesłanka przekazania Sądowi Najwyższemu przez sąd odwoławczy do rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy w postaci wyłonienia się go przy rozpoznawaniu środka odwoławczego (art. 441 § 1 Kodeksu postępowania karnego). Sąd Najwyższy uznał, że takim zagadnieniem nie jest kwestia sygnalizacji wyłączenia sędziego od udziału w sprawie .Autor glosy po dokonaniu gruntownej analizy dotychczasowych wypowiedzi Sądu Najwyższego na ten temat, aprobuje ten pogląd, wywodząc, że nie pozostaje on w związku ze środkiem odwoławczym i nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.
Słowa kluczowe: Sąd Najwyższy, sąd odwoławczy, środek odwoławczy, rozstrzygnięcie sprawy, zagadnienie prawne
Professor Dr Hab. Ryszard A. Stefański
Department of Criminal Law, Lazarski University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0995-9499
Department of Criminal Law, Lazarski University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0995-9499
Interpretation of the premise for forwarding a legal issue arising during the examination of an appeal with regard to its connection with the appeal to the Supreme Court. Commentary on the ruling of the Criminal Chamber of the Supreme Court of 13 June 2023, I KZP 3/23
The decision in question analyses the premise for the transfer by the court of appeal to the Supreme Court of a legal issue for resolution, which emerged during the examination of an appeal and which requires a fundamental interpretation of a statute (Article 441 § 1 of the Criminal Procedures Code). The Supreme Court held that such an issue is not a question of indicating that the judge is to be disqualified from participating in the case. After conducting a thorough analysis of the statements of the Supreme Court to date on this matter, the author of the commentary approves of this view, arguing that it is not related to the appeal and is of no relevance to the settlement of the case.
Keywords: Supreme Court, court of appeal, appeal, resolution of the case, legal issue
Bibliografia / References
Boratyńska K.T., Czarnecki P. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2023.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Artykuły 1–467. Komentarz, t. I, Warszawa 2014.
Klejnowska M., Zakres orzekania Sądu Najwyższego rozpatrującego przekazane przez sąd odwoławczy zagadnienie prawne w sprawie karnej, „Ius et Administratio” 2013/4.
Kozielewicz W., Uzasadnienia rozstrzygnięć Sądu Najwyższego w sprawach karnych [w:] Uzasadnienia decyzji stosowania prawa, red. M. Grochowski, I. Rzucidło-Grochowska, Warszawa 2015.
Matras J. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2020.
Paprzycki L.K., Przedstawianie zagadnień prawnych Sądowi Najwyższemu, Trybunałowi Konstytucyjnemu i Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości – problematyka kompetencji w postępowaniu karnym [w:] Współczesne problemy procesu karnego i jego efektywności. Księga pamiątkowa Prof. A. Bulsiewicza, red. A. Marek przy współpracy M. Jeż-Ludwichowskiej, D. Osowskiej, D. Kali i A. Lacha, Toruń 2004.
Pilarska-Gumny M., Konkretne pytania prawne do Sądu Najwyższego w sprawach karnych, „Ius Novum” 2013/3.
Rzucidło I., Uzasadnienie orzeczenia sądowego, Warszawa 2020.
Stefański R.A., Abstrakcyjne pytania prawne do Sądu Najwyższego w sprawach karnych [w:] Węzłowe problemy prawa karnego kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana prof. A. Markowi. red. V. Konarska-Wrzosek, J. Lachowski, J. Wójcikiewicz, Warszawa 2010.
Stefański R.A., Instytucja pytań prawnych do Sądu Najwyższego w sprawach karnych, Kraków 2001.
Stefański R.A., Przegląd uchwał Izby Karnej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego procesowego za 2006 rok, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2007/2.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2020.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, red. D. Świecki, Warszawa 2022.
Zabłocki S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. IV, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2021.
Keywords: Supreme Court, court of appeal, appeal, resolution of the case, legal issue
Bibliografia / References
Boratyńska K.T., Czarnecki P. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2023.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Artykuły 1–467. Komentarz, t. I, Warszawa 2014.
Klejnowska M., Zakres orzekania Sądu Najwyższego rozpatrującego przekazane przez sąd odwoławczy zagadnienie prawne w sprawie karnej, „Ius et Administratio” 2013/4.
Kozielewicz W., Uzasadnienia rozstrzygnięć Sądu Najwyższego w sprawach karnych [w:] Uzasadnienia decyzji stosowania prawa, red. M. Grochowski, I. Rzucidło-Grochowska, Warszawa 2015.
Matras J. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2020.
Paprzycki L.K., Przedstawianie zagadnień prawnych Sądowi Najwyższemu, Trybunałowi Konstytucyjnemu i Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości – problematyka kompetencji w postępowaniu karnym [w:] Współczesne problemy procesu karnego i jego efektywności. Księga pamiątkowa Prof. A. Bulsiewicza, red. A. Marek przy współpracy M. Jeż-Ludwichowskiej, D. Osowskiej, D. Kali i A. Lacha, Toruń 2004.
Pilarska-Gumny M., Konkretne pytania prawne do Sądu Najwyższego w sprawach karnych, „Ius Novum” 2013/3.
Rzucidło I., Uzasadnienie orzeczenia sądowego, Warszawa 2020.
Stefański R.A., Abstrakcyjne pytania prawne do Sądu Najwyższego w sprawach karnych [w:] Węzłowe problemy prawa karnego kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana prof. A. Markowi. red. V. Konarska-Wrzosek, J. Lachowski, J. Wójcikiewicz, Warszawa 2010.
Stefański R.A., Instytucja pytań prawnych do Sądu Najwyższego w sprawach karnych, Kraków 2001.
Stefański R.A., Przegląd uchwał Izby Karnej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego procesowego za 2006 rok, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2007/2.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2020.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, red. D. Świecki, Warszawa 2022.
Zabłocki S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. IV, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2021.
dr Małgorzata Grześków
adiunkt, Zakład Prawa Pracy, Instytut Prawa Cywilnego, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8449-898X
Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, przysługujący za okres do 6.11.2018 r. funkcjonariuszowi Służby Ochrony Państwa. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 października 2022 r., II PSKP 122/21
W glosowanym wyroku Sąd Najwyższy poddał analizie kwestię zasad obliczania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, przysługujący za okres do 6.11.2018 r. funkcjonariuszowi Służby Ochrony Państwa, którego stosunek służbowy wygasł. Badane zagadnienie było o tyle ciekawe, że odnosiło się do nieobowiązującej już (w chwili orzekania) regulacji, która wymagała dodatkowej oceny z perspektywy jej zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej i prawem unijnym. W rezultacie kwestie, które wymagały rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy dotyczyły m.in.: 1) dopuszczalności pominięcia przez sąd niekonstytucyjnego (nieobowiązującego już) przepisu, 2) możliwości stosowania analogii legis w przypadku braku odpowiedniego unormowania w pragmatyce służbowej oraz 3) obowiązku stosowania w toku orzekania prounijnej wykładni przepisów. Analiza tych zagadnień doprowadziła Sąd Najwyższy do konkluzji, że ekwiwalent za niewykorzystany urlop przysługujący funkcjonariuszowi Służby Ochrony Państwa do 6.11.2018 r. podlega obliczeniu na zasadach określonych rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8.01.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.).
Słowa kluczowe: ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, Służba Ochrony Państwa, funkcjonariusz służby zmilitaryzowanej, pragmatyka służbowa, luka w prawie, analogia legis
W glosowanym wyroku Sąd Najwyższy poddał analizie kwestię zasad obliczania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, przysługujący za okres do 6.11.2018 r. funkcjonariuszowi Służby Ochrony Państwa, którego stosunek służbowy wygasł. Badane zagadnienie było o tyle ciekawe, że odnosiło się do nieobowiązującej już (w chwili orzekania) regulacji, która wymagała dodatkowej oceny z perspektywy jej zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej i prawem unijnym. W rezultacie kwestie, które wymagały rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy dotyczyły m.in.: 1) dopuszczalności pominięcia przez sąd niekonstytucyjnego (nieobowiązującego już) przepisu, 2) możliwości stosowania analogii legis w przypadku braku odpowiedniego unormowania w pragmatyce służbowej oraz 3) obowiązku stosowania w toku orzekania prounijnej wykładni przepisów. Analiza tych zagadnień doprowadziła Sąd Najwyższy do konkluzji, że ekwiwalent za niewykorzystany urlop przysługujący funkcjonariuszowi Służby Ochrony Państwa do 6.11.2018 r. podlega obliczeniu na zasadach określonych rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8.01.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.).
Słowa kluczowe: ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, Służba Ochrony Państwa, funkcjonariusz służby zmilitaryzowanej, pragmatyka służbowa, luka w prawie, analogia legis
Dr Małgorzata Grześków
Assistant Professor, Department of Labour Law, Institute of Civil Law, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8449-898X
Cash allowance in lieu of unused annual leave due to an officer of the State Protection Service for the period up to 6 November 2018. Commentary on the ruling of the Labour and Social Insurance Chamber of the Supreme Court of 20 October 2022, II PSKP 122/21
In this ruling, the Supreme Court analysed the issue of the rules for calculating the cash allowance in lieu of unused annual leave, which is due to an officer of the State Protection Service for the period up to 6 November 2018 after the expiry of his service relationship. The issue in question was interesting insofar as it referred to a regulation that was no longer applicable (at the time of the ruling), which required an additional evaluation from the point of view of its compliance with the Polish Constitution and EU law. As a result, the issues that required a decision from the Supreme Court included: 1) the admissibility of the court’s omission of an unconstitutional (no longer applicable) regulation, 2) the possibility of applying analogia legis in the absence of appropriate regulations in service pragmatics, and 3) the obligation to apply a pro-EU interpretation during adjudication. The analysis of these issues led the Supreme Court to conclude that the allowance to which an officer of the State Protection Service is entitled up to 6 November 2018 is to be calculated on the basis of the rules specified in the Regulation of the Minister of Labour and Social Policy of 8 January 1997 on the detailed principles of granting annual leave, specifying and paying holiday pay and the cash allowance in lieu of annual leave (Journal of Laws No. 2, item 14, as amended).
Keywords: allowance in lieu of unused annual leave, State Protection Service, militarized service officer, service pragmatics, loophole, analogia legis
Bibliografia / References
Baran K.W. (red.), Komentarz do rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop [w:] Prawo pracy. Rozporządzenia. Komentarz, Warszawa 2020.
Dunaj B., Współczesny słownik języka polskiego, Warszawa 2007.
Kmiecik Z.R., Oświadczenia procesowe stron w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Lublin 2008.
Król M., Analogia i argumentum a contrario w bieżącym orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1961/22.
Kuczyński T., Glosa do uchwały NSA z 5.12.2011 r., I OPS 4/11, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2012/6.
Kuczyński T., Odesłania do prawa pracy i prawa cywilnego w niepracowniczych pragmatykach służbowych, „Przegląd Sądowy” 2007/10.
Liwo M., Status służb mundurowych i funkcjonariuszy w nich zatrudnionych, Warszawa 2013.
Rosmarin S., Prawo podatkowe a prawo prywatne w świetle wykładni prawa, Lwów 1939.
Smoktunowicz E., Analogia w prawie administracyjnym, Warszawa 1970.
Wasilewski A., Pytania prawne do Trybunału Konstytucyjnego. Problemy interpretacyjne na tle art. 193, „Przegląd Sądowy” 2000/5.
Assistant Professor, Department of Labour Law, Institute of Civil Law, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8449-898X
Cash allowance in lieu of unused annual leave due to an officer of the State Protection Service for the period up to 6 November 2018. Commentary on the ruling of the Labour and Social Insurance Chamber of the Supreme Court of 20 October 2022, II PSKP 122/21
In this ruling, the Supreme Court analysed the issue of the rules for calculating the cash allowance in lieu of unused annual leave, which is due to an officer of the State Protection Service for the period up to 6 November 2018 after the expiry of his service relationship. The issue in question was interesting insofar as it referred to a regulation that was no longer applicable (at the time of the ruling), which required an additional evaluation from the point of view of its compliance with the Polish Constitution and EU law. As a result, the issues that required a decision from the Supreme Court included: 1) the admissibility of the court’s omission of an unconstitutional (no longer applicable) regulation, 2) the possibility of applying analogia legis in the absence of appropriate regulations in service pragmatics, and 3) the obligation to apply a pro-EU interpretation during adjudication. The analysis of these issues led the Supreme Court to conclude that the allowance to which an officer of the State Protection Service is entitled up to 6 November 2018 is to be calculated on the basis of the rules specified in the Regulation of the Minister of Labour and Social Policy of 8 January 1997 on the detailed principles of granting annual leave, specifying and paying holiday pay and the cash allowance in lieu of annual leave (Journal of Laws No. 2, item 14, as amended).
Keywords: allowance in lieu of unused annual leave, State Protection Service, militarized service officer, service pragmatics, loophole, analogia legis
Bibliografia / References
Baran K.W. (red.), Komentarz do rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop [w:] Prawo pracy. Rozporządzenia. Komentarz, Warszawa 2020.
Dunaj B., Współczesny słownik języka polskiego, Warszawa 2007.
Kmiecik Z.R., Oświadczenia procesowe stron w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Lublin 2008.
Król M., Analogia i argumentum a contrario w bieżącym orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1961/22.
Kuczyński T., Glosa do uchwały NSA z 5.12.2011 r., I OPS 4/11, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2012/6.
Kuczyński T., Odesłania do prawa pracy i prawa cywilnego w niepracowniczych pragmatykach służbowych, „Przegląd Sądowy” 2007/10.
Liwo M., Status służb mundurowych i funkcjonariuszy w nich zatrudnionych, Warszawa 2013.
Rosmarin S., Prawo podatkowe a prawo prywatne w świetle wykładni prawa, Lwów 1939.
Smoktunowicz E., Analogia w prawie administracyjnym, Warszawa 1970.
Wasilewski A., Pytania prawne do Trybunału Konstytucyjnego. Problemy interpretacyjne na tle art. 193, „Przegląd Sądowy” 2000/5.
dr Grzegorz Kamieński
radca prawny, adiunkt, Instytut Społeczno-Prawny, Akademia Nauk Stosowanych Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1278-7950
Rozpoznanie sprawy cywilnej przez sąd drugiej instancji w składzie jednego sędziego jako przyczyna prowadząca do nieważności postępowania (art. 379 pkt 4 k.p.c.). Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych – zasada prawna – z dnia 26 kwietnia 2023 r., III PZP 6/22
Sąd Najwyższy w glosowanej uchwale przyjął, że rozpoznanie sprawy cywilnej przez sąd drugiej instancji w składzie jednego sędziego ukształtowanym na podstawie art. 15zzs1 ust. 1 pkt 4 ustawy z 2.03.2020 r. o szczegółowych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych ogranicza prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP), ponieważ nie jest konieczne do ochrony zdrowia publicznego (art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) i prowadzi do nieważności postępowania (art. 379 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego) oraz postanowił nadać uchwale moc zasady prawnej i ustalił, że przyjęta w uchwale wykładnia prawa obowiązuje od dnia jej podjęcia. Autor glosy aprobująco ocenia omawianą uchwałę, wskazując, że Sąd Najwyższy wyraźnie podkreślił konieczność zapewnienia prawa do sądu w rozumieniu przepisów prawa międzynarodowego, jak również opowiedział się za należytym poszanowaniem zasad i przepisów postępowania cywilnego, takich jak choćby zasada kolegialności czy też właściwe ukształtowanie składu sądu w postępowaniu cywilnym.
Słowa kluczowe: skład sądu, nieważność postępowania, prawo do sądu, zasady postępowania cywilnego, zasada kolegialności
radca prawny, adiunkt, Instytut Społeczno-Prawny, Akademia Nauk Stosowanych Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1278-7950
Rozpoznanie sprawy cywilnej przez sąd drugiej instancji w składzie jednego sędziego jako przyczyna prowadząca do nieważności postępowania (art. 379 pkt 4 k.p.c.). Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych – zasada prawna – z dnia 26 kwietnia 2023 r., III PZP 6/22
Sąd Najwyższy w glosowanej uchwale przyjął, że rozpoznanie sprawy cywilnej przez sąd drugiej instancji w składzie jednego sędziego ukształtowanym na podstawie art. 15zzs1 ust. 1 pkt 4 ustawy z 2.03.2020 r. o szczegółowych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych ogranicza prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP), ponieważ nie jest konieczne do ochrony zdrowia publicznego (art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) i prowadzi do nieważności postępowania (art. 379 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego) oraz postanowił nadać uchwale moc zasady prawnej i ustalił, że przyjęta w uchwale wykładnia prawa obowiązuje od dnia jej podjęcia. Autor glosy aprobująco ocenia omawianą uchwałę, wskazując, że Sąd Najwyższy wyraźnie podkreślił konieczność zapewnienia prawa do sądu w rozumieniu przepisów prawa międzynarodowego, jak również opowiedział się za należytym poszanowaniem zasad i przepisów postępowania cywilnego, takich jak choćby zasada kolegialności czy też właściwe ukształtowanie składu sądu w postępowaniu cywilnym.
Słowa kluczowe: skład sądu, nieważność postępowania, prawo do sądu, zasady postępowania cywilnego, zasada kolegialności
Dr Grzegorz Kamieński
legal counsel, assistant professor, Socio-Legal Institute, Angelus Silesius University of Applied Sciences in Wałbrzych, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1278-7950
Examination of a civil case by a second instance court with a bench consisting of one judge as a cause of invalidity of proceedings (Article 379, item 4 of the Civil Procedures Code). Commentary on the resolution of seven judges of the Labour and Social Insurance Chamber of the Supreme Court of 26 April 2023, III PZP 6/22
In this resolution, the Supreme Court accepted that the examination of a civil case by a second instance court consisting of one judge, which is formed on the basis of Article 15zss1, para. 1, item 4 of the Act on the detailed solutions related to the prevention, counteracting and combating of Covid-19, other infectious diseases and crisis situations caused by them of 2 March 2020, restricts the right to a fair hearing of the case (Article 45, para. 1 of the Polish Constitution) because it is not necessary to protect public health (Articles 2 and 31, para. 3 of the Polish Constitution) and leads to the invalidity of the proceedings (Article 379, item 4 of the Civil Procedures Code), decided to give the resolution the power of a legal principle and held that the interpretation of the law adopted in the resolution is applicable from the date of its adoption. In his commentary, the author approvingly assesses this resolution, pointing out that the Supreme Court clearly emphasized the need to provide for the right to a fair trial in the meaning of international law, and advocated due respect for the rules and regulations regarding civil proceedings, such as the principle of collegiality and the appropriate formation of the court bench in civil proceedings.
Keywords: bench, invalidity of proceedings, the right to a trial by a court, the principles of civil proceedings, the principle of collegiality
Bibliografia / References
Begier A., Wypych-Knieć A., Małecki-Tepicht Ł., Sądownictwo w czasie COVID-19 – raport z badania oceny wpływu pandemii COVID-19 na wymiar sprawiedliwości w Polsce, Warszawa 2021.
Gajda-Roszczynialska K., Przebudowa wymiaru sprawiedliwości w czasach pandemii COVID-19 ze szczególnym uwzględnieniem postępowania cywilnego, „Polski Proces Cywilny” 2022/1.
Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017.
Kłos M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Marciniak, Warszawa 2019.
Kotas-Turoboyska S., Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego 2023 r. Przewodnik po zmianach, Warszawa 2023.
Łazarska A., Skład sądu drugiej instancji w postępowaniu cywilnym, „Ius Novum” 2022/2.
Markiewicz K., Wpływ regulacji „covidowych” na zasadę niezmienności (stabilności) oraz kolegialność składów sądów odwoławczych, „Polski Proces Cywilny” 2022/1.
Skibińska M., O zasadności przepisu art. 15zzs(1) ust. 1 pkt 4 ustawy antycovidowej z perspektywy konstytucyjnej zasady proporcjonalności, „Polski Proces Cywilny” 2023/1.
Waśkowski E., System procesu cywilnego, Wilno 1932.
dr Adam Bochentyn
Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowoadministracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8234-1786
legal counsel, assistant professor, Socio-Legal Institute, Angelus Silesius University of Applied Sciences in Wałbrzych, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1278-7950
Examination of a civil case by a second instance court with a bench consisting of one judge as a cause of invalidity of proceedings (Article 379, item 4 of the Civil Procedures Code). Commentary on the resolution of seven judges of the Labour and Social Insurance Chamber of the Supreme Court of 26 April 2023, III PZP 6/22
In this resolution, the Supreme Court accepted that the examination of a civil case by a second instance court consisting of one judge, which is formed on the basis of Article 15zss1, para. 1, item 4 of the Act on the detailed solutions related to the prevention, counteracting and combating of Covid-19, other infectious diseases and crisis situations caused by them of 2 March 2020, restricts the right to a fair hearing of the case (Article 45, para. 1 of the Polish Constitution) because it is not necessary to protect public health (Articles 2 and 31, para. 3 of the Polish Constitution) and leads to the invalidity of the proceedings (Article 379, item 4 of the Civil Procedures Code), decided to give the resolution the power of a legal principle and held that the interpretation of the law adopted in the resolution is applicable from the date of its adoption. In his commentary, the author approvingly assesses this resolution, pointing out that the Supreme Court clearly emphasized the need to provide for the right to a fair trial in the meaning of international law, and advocated due respect for the rules and regulations regarding civil proceedings, such as the principle of collegiality and the appropriate formation of the court bench in civil proceedings.
Keywords: bench, invalidity of proceedings, the right to a trial by a court, the principles of civil proceedings, the principle of collegiality
Bibliografia / References
Begier A., Wypych-Knieć A., Małecki-Tepicht Ł., Sądownictwo w czasie COVID-19 – raport z badania oceny wpływu pandemii COVID-19 na wymiar sprawiedliwości w Polsce, Warszawa 2021.
Gajda-Roszczynialska K., Przebudowa wymiaru sprawiedliwości w czasach pandemii COVID-19 ze szczególnym uwzględnieniem postępowania cywilnego, „Polski Proces Cywilny” 2022/1.
Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017.
Kłos M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Marciniak, Warszawa 2019.
Kotas-Turoboyska S., Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego 2023 r. Przewodnik po zmianach, Warszawa 2023.
Łazarska A., Skład sądu drugiej instancji w postępowaniu cywilnym, „Ius Novum” 2022/2.
Markiewicz K., Wpływ regulacji „covidowych” na zasadę niezmienności (stabilności) oraz kolegialność składów sądów odwoławczych, „Polski Proces Cywilny” 2022/1.
Skibińska M., O zasadności przepisu art. 15zzs(1) ust. 1 pkt 4 ustawy antycovidowej z perspektywy konstytucyjnej zasady proporcjonalności, „Polski Proces Cywilny” 2023/1.
Waśkowski E., System procesu cywilnego, Wilno 1932.
dr Adam Bochentyn
Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowoadministracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8234-1786
Dopuszczalność dowodu z opinii eksperta przygotowanej na zlecenie strony (tzw. prywatnej opinii biegłego) w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 kwietnia 2023 r., II OSK 2867/21
W glosowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że opinia eksperta przygotowana na zlecenie strony (tzw. prywatna opinia biegłego) nie jest w postępowaniu sądowoadministracjnym dopuszczalnym środkiem dowodowym. W ocenie sądu opinia taka stanowi dowód z opinii biegłego, którego sąd administracyjny nie może przeprowadzić. Stanowisko takie zdecydowanie dominuje w orzecznictwie sądów administracyjnych. W glosie przyjęto pogląd odmienny, zgodnie z którym opinia prywatna nie może być uznana za dowód z opinii biegłego, ponieważ nie odpowiada jego prawnej charakterystyce. Stanowi z kolei dokument prywatny, dopuszczalny przez przepisy regulujące postępowanie przed sądami administracyjnymi.
Słowa kluczowe: postępowanie przed sądami administracyjnymi, dowody i postępowanie dowodowe, dowód z opinii biegłego, prywatna opinia biegłego, dokument prywatny
Słowa kluczowe: postępowanie przed sądami administracyjnymi, dowody i postępowanie dowodowe, dowód z opinii biegłego, prywatna opinia biegłego, dokument prywatny
Dr Adam Bochentyn
Department of Administrative and Administrative Law Proceedings, Faculty of Law and Administration, University of Gdańsk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8234-1786
Admissibility of evidence from an expert opinion prepared at the request of a party (so-called private expert opinion) in administrative court proceedings. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 19 April 2023, II OSK 2867/21
In this ruling of 19 April 2023, the Supreme Administrative Court held that an expert opinion prepared at the request of a party (so-called private expert opinion) is not admissible evidence in administrative court proceedings. According to the court, such an opinion constitutes expert evidence which an administrative court cannot examine. This opinion is decidedly dominant in the rulings of the administrative courts. This commentary presents a different view, whereby a private opinion cannot be considered expert evidence because it does not reflect its legal nature. However, it is a private document, which is admissible under the provisions governing proceedings before administrative courts.
Keywords: proceedings before administrative courts, evidence and proceedings on taking evidence, expert evidence, private expert opinion, private document
Bibliografia / References
Bochentyn A., Dopuszczalność dowodu z opinii biegłego na okoliczność treści prawa krajowego i europejskiego w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym [w:] Dziesięć lat polskich doświadczeń w Unii Europejskiej. Problemy prawnoadministracyjne. Tom II, red. J. Sługocki, Wrocław 2014.
Bochentyn A., Dowód z opinii biegłego w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2020.
Bogusz M., Charakter kompetencji sądu administracyjnego a zasada podziału władzy, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, t. XXXI.
Broniewicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2008.
Dauter B., Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2018.
Dzierżanowska J., Studzińska J., Biegli w postępowaniu sądowym cywilnym i karnym. Praktyczne omówienie regulacji z orzecznictwem, Warszawa 2019.
Graczyk B., Postępowanie administracyjne, Warszawa 1953.
Knysiak-Molczyk H., Glosa do wyroku NSA z dnia 22 czerwca 2012 r., II FSK 2466/10, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/4.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Kodeks postępowania cywilnego. Tom IA. Komentarz do art. 1–42412, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2020.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1–47716, red. M. Manowska, Warszawa 2021.
Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz do artykułów 1–366, red. K. Piasecki, Warszawa 2010.
Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz do art. 1–729, red. A. Jakubecki, Warszawa 2017.
Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz do art. 1–45816, red. T. Szanciło, Warszawa 2023.
Kwiatek B., Dokument elektroniczny w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2020.
Misztal-Konecka J., Znaczenie tzw. opinii prywatnych dla postępowania cywilnego, „Monitor Prawniczy” 2013/2.
Piątek W., Nowe kompetencje do merytorycznego orzekania przez sądy administracyjne, „Państwo i Prawo” 2017/1.
Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne z kazusami, red. R. Hauser, A. Skoczylas, Warszawa 2016.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2023.
Prawo sztucznej inteligencji i nowych technologii, red. B. Fischer, A. Pązik, M. Świerczyński, Warszawa 2021.
Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2021.
Siedlecki W., Stosowanie przepisów k.p.c. w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, „Państwo i Prawo” 1981/2.
Skoczylas A., Glosa do wyroku NSA z dnia 25 września 2000 r., FSA 1/00, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2001/2, poz. 19.
System Postępowania Cywilnego. Dowody w postępowaniu cywilnym. Tom 2, red. Ł. Błaszczak, Warszawa 2021.
Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2012.
Zimmermann J., Aksjomaty sądownictwa administracyjnego, Warszawa 2020.
dr hab. Jan Chmielewski, profesor Akademii Leona Koźmińskiego
Katedra Prawa Administracyjnego i Publicznego Gospodarczego, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5818-7339
In this ruling of 19 April 2023, the Supreme Administrative Court held that an expert opinion prepared at the request of a party (so-called private expert opinion) is not admissible evidence in administrative court proceedings. According to the court, such an opinion constitutes expert evidence which an administrative court cannot examine. This opinion is decidedly dominant in the rulings of the administrative courts. This commentary presents a different view, whereby a private opinion cannot be considered expert evidence because it does not reflect its legal nature. However, it is a private document, which is admissible under the provisions governing proceedings before administrative courts.
Keywords: proceedings before administrative courts, evidence and proceedings on taking evidence, expert evidence, private expert opinion, private document
Bibliografia / References
Bochentyn A., Dopuszczalność dowodu z opinii biegłego na okoliczność treści prawa krajowego i europejskiego w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym [w:] Dziesięć lat polskich doświadczeń w Unii Europejskiej. Problemy prawnoadministracyjne. Tom II, red. J. Sługocki, Wrocław 2014.
Bochentyn A., Dowód z opinii biegłego w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2020.
Bogusz M., Charakter kompetencji sądu administracyjnego a zasada podziału władzy, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, t. XXXI.
Broniewicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2008.
Dauter B., Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2018.
Dzierżanowska J., Studzińska J., Biegli w postępowaniu sądowym cywilnym i karnym. Praktyczne omówienie regulacji z orzecznictwem, Warszawa 2019.
Graczyk B., Postępowanie administracyjne, Warszawa 1953.
Knysiak-Molczyk H., Glosa do wyroku NSA z dnia 22 czerwca 2012 r., II FSK 2466/10, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/4.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Kodeks postępowania cywilnego. Tom IA. Komentarz do art. 1–42412, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2020.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1–47716, red. M. Manowska, Warszawa 2021.
Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz do artykułów 1–366, red. K. Piasecki, Warszawa 2010.
Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz do art. 1–729, red. A. Jakubecki, Warszawa 2017.
Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz do art. 1–45816, red. T. Szanciło, Warszawa 2023.
Kwiatek B., Dokument elektroniczny w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2020.
Misztal-Konecka J., Znaczenie tzw. opinii prywatnych dla postępowania cywilnego, „Monitor Prawniczy” 2013/2.
Piątek W., Nowe kompetencje do merytorycznego orzekania przez sądy administracyjne, „Państwo i Prawo” 2017/1.
Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne z kazusami, red. R. Hauser, A. Skoczylas, Warszawa 2016.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2023.
Prawo sztucznej inteligencji i nowych technologii, red. B. Fischer, A. Pązik, M. Świerczyński, Warszawa 2021.
Przybysz P., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2021.
Siedlecki W., Stosowanie przepisów k.p.c. w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, „Państwo i Prawo” 1981/2.
Skoczylas A., Glosa do wyroku NSA z dnia 25 września 2000 r., FSA 1/00, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2001/2, poz. 19.
System Postępowania Cywilnego. Dowody w postępowaniu cywilnym. Tom 2, red. Ł. Błaszczak, Warszawa 2021.
Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2012.
Zimmermann J., Aksjomaty sądownictwa administracyjnego, Warszawa 2020.
dr hab. Jan Chmielewski, profesor Akademii Leona Koźmińskiego
Katedra Prawa Administracyjnego i Publicznego Gospodarczego, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5818-7339
Pozbawienie charakteru ochronnego lasu położonego w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 marca 2022 r., IV SA/Wa 16/22
Glosa dotyczy problematyki związanej z postępowaniem administracyjnym zmierzającym do pozbawiania charakteru lasów ochronnych (tzw. lasów szczególnie chronionych). W glosie w pełni zaaprobowano pogląd składu orzekającego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, zgodnie z którym ocena zasadności pozbawienia lasu charakteru ochronnego opiera się nie tylko na analizie tego, czy nie ustały przesłanki leżące u podstaw przyznania lasowi szczególnej ochrony, lecz także na analizie, czy wartości wynikające z utrzymania tego charakteru lasu przeważają nad wartościami wskazywanymi przez wnioskodawcę zainteresowanego zniesieniem tego statusu lasów.
Słowa kluczowe: lasy ochronne, lasy szczególnie chronione, decyzja administracyjna, uznanie administracyjne, starosta
Glosa dotyczy problematyki związanej z postępowaniem administracyjnym zmierzającym do pozbawiania charakteru lasów ochronnych (tzw. lasów szczególnie chronionych). W glosie w pełni zaaprobowano pogląd składu orzekającego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, zgodnie z którym ocena zasadności pozbawienia lasu charakteru ochronnego opiera się nie tylko na analizie tego, czy nie ustały przesłanki leżące u podstaw przyznania lasowi szczególnej ochrony, lecz także na analizie, czy wartości wynikające z utrzymania tego charakteru lasu przeważają nad wartościami wskazywanymi przez wnioskodawcę zainteresowanego zniesieniem tego statusu lasów.
Słowa kluczowe: lasy ochronne, lasy szczególnie chronione, decyzja administracyjna, uznanie administracyjne, starosta
Dr Hab. Jan Chmielewski, professor of the Koźmiński University
Department of Administrative and Public Economic Law, Koźmiński University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5818-7339
Deprival of the protective nature of a forest located within the administrative boundaries of towns and cities and up to 10 km from the administrative boundaries of towns with a population of over 50,000 inhabitants. Commentary on the ruling of the Voivodship Administrative Court in Warsaw of 17 March 2022, IV SA/Wa 16/22
This commentary applies to issues related to administrative proceedings intended to deprive forests of their protective nature (so-called specially protected forests). The commentary fully approves the view of the bench of the Voivodship Administrative Court in Warsaw, according to which the assessment of the justification for depriving a forest of its protective nature is based not only on the analysis of whether the premises underlying the award of special protection to the forest have ceased to exist, but also on the analysis of whether the values arising from maintaining this nature of the forest outweigh the values specified by an applicant interested in abolishing this status of forests.
Keywords: protective forests, specially protected forests, administrative decision, administrative discretion, head of the county
Bibliografia / References
Chmielewski J., Obszary specjalne w polskim prawie leśnym. Z badań nad instytucjami administracyjnego prawa materialnego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2022/3.
Habuda A., Prawna definicja lasu i kategoryzacja lasów [w:] D. Danecka, A. Habuda (red.), W. Radecki, J. Rotko, Polskie prawo leśne, red. A. Habuda, Warszawa 2016.
Rakoczy B., Ustawa o lasach. Komentarz, Warszawa 2011.
Szmytkie R., Rozrost terytorialny dużych miast w Polsce, „Przegląd Geograficzny” 2020/4.
Ważyński B., Funkcje lasów [w:] Podstawy gospodarki leśnej, red. B. Ważyński, Poznań 2018.
Wierzbowski B., Prawo leśne [w:] Prawo rolne, red. A. Stelmachowski, Warszawa 2009.
prof. dr hab. Zbigniew R. Kmiecik
Katedra Postępowania Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1066-0075
Department of Administrative and Public Economic Law, Koźmiński University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5818-7339
Deprival of the protective nature of a forest located within the administrative boundaries of towns and cities and up to 10 km from the administrative boundaries of towns with a population of over 50,000 inhabitants. Commentary on the ruling of the Voivodship Administrative Court in Warsaw of 17 March 2022, IV SA/Wa 16/22
This commentary applies to issues related to administrative proceedings intended to deprive forests of their protective nature (so-called specially protected forests). The commentary fully approves the view of the bench of the Voivodship Administrative Court in Warsaw, according to which the assessment of the justification for depriving a forest of its protective nature is based not only on the analysis of whether the premises underlying the award of special protection to the forest have ceased to exist, but also on the analysis of whether the values arising from maintaining this nature of the forest outweigh the values specified by an applicant interested in abolishing this status of forests.
Keywords: protective forests, specially protected forests, administrative decision, administrative discretion, head of the county
Bibliografia / References
Chmielewski J., Obszary specjalne w polskim prawie leśnym. Z badań nad instytucjami administracyjnego prawa materialnego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2022/3.
Habuda A., Prawna definicja lasu i kategoryzacja lasów [w:] D. Danecka, A. Habuda (red.), W. Radecki, J. Rotko, Polskie prawo leśne, red. A. Habuda, Warszawa 2016.
Rakoczy B., Ustawa o lasach. Komentarz, Warszawa 2011.
Szmytkie R., Rozrost terytorialny dużych miast w Polsce, „Przegląd Geograficzny” 2020/4.
Ważyński B., Funkcje lasów [w:] Podstawy gospodarki leśnej, red. B. Ważyński, Poznań 2018.
Wierzbowski B., Prawo leśne [w:] Prawo rolne, red. A. Stelmachowski, Warszawa 2009.
prof. dr hab. Zbigniew R. Kmiecik
Katedra Postępowania Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1066-0075
Uprawdopodobnienie w postępowaniu administracyjnym. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 marca 2023 r., II OSK 153/22
W odniesieniu do okoliczności warunkujących podjęcie określonych czynności proceduralnych na wniosek strony, ale niemających znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy głównej, Kodeks postępowania administracyjnego nie wymaga udowodnienia, zadowalając się ich uprawdopodobnieniem. Przy uprawdopodobnieniu – w odróżnieniu od udowodnienia – nie zachodzi pewność co do istnienia okoliczności prawnie relewantnej, lecz jedynie prawdopodobieństwo jej istnienia przekraczające – w subiektywnym odczuciu organu – 50%. Kodeks nie określa wymogów formalnych, jakie powinny spełniać czynności uprawdopodabniające, ani nie wymaga stosowania do nich rygorów przewidzianych dla dowodzenia. Należy zatem uznać, ze sposób uzyskiwania przez organ informacji o okolicznościach, względem których można poprzestać na ich uprawdopodobnieniu, nie musi spełniać wymogów formalnych przewidzianych dla przeprowadzania dowodów. Takie stanowisko znajduje dodatkowe oparcie w przepisach procedury cywilnej oraz w poglądach wyrażanych w nauce procesu karnego, do których odwołanie się na zasadzie analogii wydaje się usprawiedliwione potrzebą stosowania wykładni systemowej.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, postępowanie dowodowe, dowód, prawdopodobieństwo, uprawdopodobnienie, podstawa faktyczna rozstrzygnięcia, ustalenie faktu
W odniesieniu do okoliczności warunkujących podjęcie określonych czynności proceduralnych na wniosek strony, ale niemających znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy głównej, Kodeks postępowania administracyjnego nie wymaga udowodnienia, zadowalając się ich uprawdopodobnieniem. Przy uprawdopodobnieniu – w odróżnieniu od udowodnienia – nie zachodzi pewność co do istnienia okoliczności prawnie relewantnej, lecz jedynie prawdopodobieństwo jej istnienia przekraczające – w subiektywnym odczuciu organu – 50%. Kodeks nie określa wymogów formalnych, jakie powinny spełniać czynności uprawdopodabniające, ani nie wymaga stosowania do nich rygorów przewidzianych dla dowodzenia. Należy zatem uznać, ze sposób uzyskiwania przez organ informacji o okolicznościach, względem których można poprzestać na ich uprawdopodobnieniu, nie musi spełniać wymogów formalnych przewidzianych dla przeprowadzania dowodów. Takie stanowisko znajduje dodatkowe oparcie w przepisach procedury cywilnej oraz w poglądach wyrażanych w nauce procesu karnego, do których odwołanie się na zasadzie analogii wydaje się usprawiedliwione potrzebą stosowania wykładni systemowej.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, postępowanie dowodowe, dowód, prawdopodobieństwo, uprawdopodobnienie, podstawa faktyczna rozstrzygnięcia, ustalenie faktu
Professor Dr Hab. Zbigniew R. Kmiecik
Administrative Procedures Department, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1066-0075
The balance of probabilities in administrative proceedings. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 1 March 2023, II OSK 153/22
The Administrative Procedures Code does not require proof of circumstances which determine whether specific procedural actions are to be taken at a party’s request, but which are irrelevant to the settlement of the main matter, being satisfied with substantiation. In the case of substantiation – as opposed to proof – there is no certainty about the existence of a legally relevant circumstance, but purely that, in the authority’s subjective opinion, the probability of its existence is greater than 50%. The Code does not specify the formal requirements which the substantiating activities should satisfy, nor does it require the application of the strict rules envisaged for proving. It should therefore be acknowledged that the method in which the authority obtains information about the circumstances with respect to which substantiation is sufficient does not have to satisfy the formal requirements for taking evidence. This position is additionally supported in the provisions on civil procedure and in the views expressed in the study of criminal proceedings, to which reference by analogy seems justified by the need to apply a systemic interpretation.
Keywords: administrative proceedings, proceedings on taking evidence, proof, balance of probabilities, factual basis of a ruling, establishment of a fact
Bibliografia / References
Adamiak B. [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2013.
Ajdukiewicz K., Logika pragmatyczna, Warszawa 1974.
Bentham J., Traktat o dowodach sądowych, w oprac. E. Dumonta, Gniezno b.r.w.
Ditzen W., Dreierlei Beweis im Strafverfahren, Leipzig 1926.
Hartmann P. [w:] A. Baumbach, W. Lauterbach, J. Albers, P. Hartmann, Zivilprozessordnung, München 2019.
Hellbling E.C., Kommentar zu den Verwaltungsverfahrensgesetzen, t. 1, Wien 1953.
Herrnritt R.H. von, Das Verwaltungsverfahren. Systematische Darstellung auf Grund der neuen österreichischen und ausländischen Gesetzgebung, Wien 1947.
Iserzon E. [w:] E. Iserzon, J. Starościak, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1970.
Iżykowski M., Charakterystyka prawna uprawdopodobnienia w postępowaniu cywilnym, „Nowe Prawo” 1980/3.
Janowicz Z., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1999.
Kmiecik R. [w:] R. Kmiecik (red.), Prawo dowodowe, Kraków 2005.
Kmiecik R., Uprawdopodobnienie w procesie karnym, „Nowe Prawo” 1983/5.
Kotarbiński T., Kurs logiki dla prawników, Warszawa 1960.
Kuchinke K., Schonke A., Zivilprozessrecht, Karlsruhe 1969.
Łaszczyca G., Zawieszenie ogólnego postępowania administracyjnego, Kraków 2005.
Łaszczyca G., Matan A., Umorzenie ogólnego postępowania administracyjnego, Kraków 2002.
Malinowski A. [w:] S. Lewandowski, H. Machińska, A. Malinowski, J. Petzel, Logika dla prawników, Warszawa 2002.
Podleśny M., Uprawdopodobnienie i prawdopodobieństwo w ogólnym postępowaniu administracyjnym, „Samorząd Terytorialny” 2006/3.
Siedlecki W. [w:] J. Jodłowski, W. Siedlecki, Postępowanie cywilne. Część ogólna, Warszawa 1958.
Stenglein M., Kommentar zur Strafprozessordnung für das Deutsche Reich, München 1898.
Ziembiński Z., Logika praktyczna, Warszawa 2007.
The Administrative Procedures Code does not require proof of circumstances which determine whether specific procedural actions are to be taken at a party’s request, but which are irrelevant to the settlement of the main matter, being satisfied with substantiation. In the case of substantiation – as opposed to proof – there is no certainty about the existence of a legally relevant circumstance, but purely that, in the authority’s subjective opinion, the probability of its existence is greater than 50%. The Code does not specify the formal requirements which the substantiating activities should satisfy, nor does it require the application of the strict rules envisaged for proving. It should therefore be acknowledged that the method in which the authority obtains information about the circumstances with respect to which substantiation is sufficient does not have to satisfy the formal requirements for taking evidence. This position is additionally supported in the provisions on civil procedure and in the views expressed in the study of criminal proceedings, to which reference by analogy seems justified by the need to apply a systemic interpretation.
Keywords: administrative proceedings, proceedings on taking evidence, proof, balance of probabilities, factual basis of a ruling, establishment of a fact
Bibliografia / References
Adamiak B. [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2013.
Ajdukiewicz K., Logika pragmatyczna, Warszawa 1974.
Bentham J., Traktat o dowodach sądowych, w oprac. E. Dumonta, Gniezno b.r.w.
Ditzen W., Dreierlei Beweis im Strafverfahren, Leipzig 1926.
Hartmann P. [w:] A. Baumbach, W. Lauterbach, J. Albers, P. Hartmann, Zivilprozessordnung, München 2019.
Hellbling E.C., Kommentar zu den Verwaltungsverfahrensgesetzen, t. 1, Wien 1953.
Herrnritt R.H. von, Das Verwaltungsverfahren. Systematische Darstellung auf Grund der neuen österreichischen und ausländischen Gesetzgebung, Wien 1947.
Iserzon E. [w:] E. Iserzon, J. Starościak, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1970.
Iżykowski M., Charakterystyka prawna uprawdopodobnienia w postępowaniu cywilnym, „Nowe Prawo” 1980/3.
Janowicz Z., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1999.
Kmiecik R. [w:] R. Kmiecik (red.), Prawo dowodowe, Kraków 2005.
Kmiecik R., Uprawdopodobnienie w procesie karnym, „Nowe Prawo” 1983/5.
Kotarbiński T., Kurs logiki dla prawników, Warszawa 1960.
Kuchinke K., Schonke A., Zivilprozessrecht, Karlsruhe 1969.
Łaszczyca G., Zawieszenie ogólnego postępowania administracyjnego, Kraków 2005.
Łaszczyca G., Matan A., Umorzenie ogólnego postępowania administracyjnego, Kraków 2002.
Malinowski A. [w:] S. Lewandowski, H. Machińska, A. Malinowski, J. Petzel, Logika dla prawników, Warszawa 2002.
Podleśny M., Uprawdopodobnienie i prawdopodobieństwo w ogólnym postępowaniu administracyjnym, „Samorząd Terytorialny” 2006/3.
Siedlecki W. [w:] J. Jodłowski, W. Siedlecki, Postępowanie cywilne. Część ogólna, Warszawa 1958.
Stenglein M., Kommentar zur Strafprozessordnung für das Deutsche Reich, München 1898.
Ziembiński Z., Logika praktyczna, Warszawa 2007.
Zamów prenumeratę: https://www.profinfo.pl/czasopisma
