Planowanie przestrzenne w Polsce a aktualne kierunki w światowej dyskusji naukowejOgłoszenie o XXI edycji Konkursu „Samorządu Terytorialnego” im. Profesora Michała Kuleszy na najlepszą książkę z zakresu samorządu terytorialnego
Announcement of the 21st edition of the Professor Michał Kulesza ‘Territorial Self-Government’ Competition for the best book on territorial self-government
Regulamin Konkursu „Samorządu Terytorialnego” im. Profesora Michała Kuleszy na najlepszą książkę z zakresu samorządu terytorialnego
Regulations of the Professor Michał Kulesza ‘Territorial Self-Government’ Competition for the best book on territorial self-government
dr hab. Maciej J. Nowak, prof. ZUT
jest kierownikiem Katedry Nieruchomości na Wydziale Ekonomicznym Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8149-8995
Planowanie przestrzenne w Polsce a aktualne kierunki w światowej dyskusji naukowej
Celem artykułu jest wyodrębnienie kluczowych tez międzynarodowej dyskusji o wyzwaniach systemów planowania przestrzennego oraz odniesienie ich do polskiej debaty. W artykule w pierwszej kolejności odwołano się do tez, kluczowych w ocenie autora, międzynarodowych publikacji dotyczących debaty o planowaniu przestrzennym. Odnoszą się one do kierunków porównań systemów planowania przestrzennego oraz możliwości wspólnego zestawiania podobnych zagadnień planistycznych ujętych w regulacjach i praktyce różnych państw. Następnie skoncentrowano się na publikacjach odpowiadających na pytanie, w jaki sposób należy pogodzić planowanie przestrzenne z kluczowymi wyzwaniami dotyczącymi zmian klimatu. Poza ogólnym ujęciem, wyodrębniono osobne płaszczyzny tematyczne odnoszące się do odnawialnych źródeł energii i ochrony środowiska. W każdej ze wspomnianych płaszczyzn tematycznych można wyszczególnić istotne bariery oraz wyzwania stojące przed krajowymi systemami planowania przestrzennego. Powyższe tezy odniesiono do polskiej debaty naukowej o planowaniu przestrzennym.
Słowa kluczowe: planowanie przestrzenne, wyzwania, ochrona klimatu, odnawialne źródła energii
Dr Hab. Maciej J. Nowak, professor of the West Pomeranian University of Technology
is the head of the Department of Real Property in the Faculty of Economics of the West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8149-8995
Spatial planning in Poland and current directions in the global academic discussion
The objective of the article is to extract the key theses of the international discussion on the challenges of spatial planning systems and relate them to the Polish debate. The article first refers to the theses of international publications on the spatial planning debate, which the author considers key. They apply to the directions of comparisons of spatial planning systems and the possibility of jointly comparing similar planning issues contained in the regulations and practice of various countries. It then focuses on publications answering the question of how spatial planning should be reconciled with the key challenges of climate change. Other than a general overview, separate thematic planes regarding renewable energy sources and environmental protection have been identified. Significant barriers and challenges facing national spatial planning systems can be specified within each of these thematic planes. These theses were related to the Polish academic debate on spatial planning.
Keywords: spatial planning, challenges, climate protection, renewable energy sources
Bibliografia / References
Agdahl H., The integration process of climate change adaptation for flood management in spatial planning: drawing examples from Älvstaden-Gothenburg between 1999–2015, Umeå 2017
Asarpota K., Nadin V., Energy Strategies, the Urban Dimension, and Spatial Planning,,,Energies” 2020/13
Buuren A. van, Driessen P., van Rijswick M., Rietveld P., Salet W., Spit T., Teisman G., Towards Adaptive Spatial Planning for Climate Change: Balancing Between Robustness and Flexibility,,,Journal for European Environmental & Planning Law” 2013/1
Byrne J., MacCallum D., Transgressing borders: Imagining environmental justice in spatial planning [w:] Planning Across Borders in a Climate of Change, red. W. Steele, T. Alizadeh, L. Eslami-Andargoli, S. Serrao-Neumann, Londyn 2014
Calvert K., Smit E., Wassmansdorf D., Smithers J., Energy Transition, Rural Transformation and Local Land-Use Planning: Insights from Ontario, Canada,,,Environment and Planning E-Nature and Space” 2021/3
Cannas I., Lai S., Leone F., Zoppi C., Green infrastructure and ecological corridors: A regional study concerning Sardinia,,,Sustainability” 2018/4
Christine F., Davide G., Integrating ecosystem services in spatial planning and strategic environmental assessment: The role of the cascade model,,,Environmental Impact Assessment Review” 2019/78
Cowell R., Fischer T., Jackson T., Instituting space for the environment. How might we give the spatial demands of environmental policy goals a firm presence in the planning system? A think piece, Liverpool 2021
Davoudi S., Climate Change and the Role of Spatial Planning in England [w:] Climate Change Governance, red. J. Knieling, W. Filho, Berlin 2013
Dennis B., Greiving S., Climate and Demographic Change: The Need for an Integrative Approach to Spatial Planning in Germany,,,Metropolitics” 2018, https://metropolitics.org/Climate-and-Demographic-Change-The-Need-for-an-Integrative-Approach-to-Spatial.html
Douglas B., Marston G., McClure L., Synergies and goal conflicts for climate change policy and spatial planning [w:] REAL CORP 2013 – Proceedings of the 18th International Conference on Urban Planning, Regional Development and Information Society, red. M. Schrenk, V. Popovich, P. Zeile, P. Elisei, Schwechat 2013
Fovargue R., Rezapour S., Rosendahl D., Wootten A., Sabzi H., Moreno H., Neeson T., Spatial planning for water sustainability projects under climate uncertainty: Balancing human and environmental water needs,,,Environmental Research Letters” 2021/3
García A., Santé I., Loureiro X., Miranda D., Spatial Planning of Green Infrastructure for Mitigation and Adaptation to Climate Change at a Regional Scale, ,,Sustainability” 2020/12
Gedikli B., Approaches to climate change in spatial planning and design: international and Turkish experiences,,,METU Journal of the Faculty of Architecture” 2018/1)
Geissler S., Arevalo-Arizaga A., Radlbauer D., Wallisch P., Linking the National Energy and Climate Plan with Municipal Spatial Planning and Supporting Sustainable Investment in Renewable Energy Sources in Austria,,,Energies” 2022/15
Gemenetzi G., Papageorgiou M., Spatial aspects of housing policy developed in the aftermath of the recent refugee crisis in Greece, ,,Proceedings of the International Conference on Changing Cities III: Spatial, Design, Landscape & Socio-Economic Dimensions”, Mykonos 2017
Gustafsson S., Hermelin B., Smas L., Integrating environmental sustainability into strategic spatial planning: the importance of management,,,Journal of Environmental Planning and Management” 2019/8
Hurlimann A., March A., The role of spatial planning in adapting to climate change, ,,WIREs Climate Change” 2012/3
Jonathan B., Climate Change Adaptation and Socio-ecological Justice in Chile’s Metropolitan Areas: The Role of Spatial Planning Instruments [w:] Urbanization and Sustainability. Human-Environment Interactions, red. C.G. Boone, M. Fragkias, Dordrecht 2013
Josimović B., Cvjetić A., Furundžić D., Strategic Environmental Assessment and the precautionary principle in the spatial planning of wind farms – European experience in Serbia, ,,Renewable and Sustainable Energy Reviews” 2021/136
Junior P., Santos A.C., Mitigation and adaptation of cities to climate change: socio-environmental vulnerabilities and legal conflicts in the protection of urban Permanent Preservation Areas in Brazil, ,,Revista de Direito da Cidade” 2022/4)
Klepinger M., Michigan Land Use Guidelines for Siting Wind Energy Systems, Michigan 2007
Lombardini G., Formal ontologies and strategic environmental assessment. A case study: the municipal land use plan of Genoa, ,,City, Territory and Architecture” 2016/1
Mascarenhas A., Ramos T., Haase D., Santos R., Ecosystem services in spatial planning and strategic environmental assessment – A European and Portuguese profile, ,,Land Use Policy” 2015/48
Markowski T., Teoria sprawiedliwości i interes publiczny jako podstawa budowania regulacyjnego systemu planowania przestrzennego: konceptualizacja problemu [w:] Badania miejskie i regionalne. Doświadczenia i perspektywy, red. F. Kuźnik, „Studia KPZK PAN” 2013/153
Markowski T., Nowak M., Współczesne trendy w rozwoju gospodarczym a potrzeba nowej doktryny urbanistycznej – w stronę elastyczności w planowaniu przestrzennym [w:] Polityka przestrzenna w czasie kryzysu, red. M. Nowak, Warszawa 2020
Moroni S., The Public Interest [w:] The Routledge Handbook of Planning Theory, red. M. Gundera, A. Madanipoura, V. Watson, Londyn 2017
Muñoz-Gielen D., Tasan Kok T., Flexibility in planning and the consequences for public value capturing in UK, Spain and the Netherlands, ,,European Planning Studies” 2010/18
Nadin V. i in., COMPASS – Comparative Analysis of Territorial Governance and Spatial Planning Systems in Europe Applied Research 2016-2018 Final Report, Luksemburg 2018
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. H. Izdebski, I. Zachariasz, Warszawa 2023
Rehhausen A., Köppel J., Scholles F., Stemmer B., Syrbe R., Magel I., Wende W., Quality of federal level strategic environmental assessment. A case study analysis for transport, transmission grid and maritime spatial planning in Germany, ,,Environmental Impact Assessment Review” 2018/73
Reimer M., Getimis P., Blotevogel H., Spatial planning systems and practices in Europe: a comparative perspective [w:] Spatial planning systems and practices in Europe. A comparative perspective on continuity and changes, red. M. Reimer, P. Getimis, H. Blotevogel, Nowy Jork 2014
Rothwell A., Ridoutt B., Page G., Bellotti W., Feeding and housing the urban population: Environmental impacts at the peri-urban interface under different land-use scenarios, ,,Land Use Policy” 2015/48
Rozas-Vasquez D., Fuerst C., Geneletti D., Integrating ecosystem services in spatial planning and strategic environmental assessment: The role of the cascade model, ,,Environmental Impact Assesment Review” 2019/78
Segatto R., Vitale D., An Elaboration of the Land Use Plan in Relation to the Environmental Constraints. Social Demands [w:] Strategic Environmental Assessment and Urban Planning, red. G. Campeol, Cham 2020
Seto K., Shobhakar D., Bigio A., Blanco H., Delgado G., Dewar D., Huang L., Human Settlements, Infrastructure and Spatial Planning [w:] Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, red. O. Edenhofer, R. Pichs-Madruga, Y. Sokona, E. Farahani, S. Kadner, K. Seyboth, A. Adler, Cambridge–Nowy Jork 2014
Stoeglehner G., Integrated Spatial and Energy Planning: A Means to Reach Sustainable Development Goals, ,,Evolutionary and Institutional Economics Review” 2020/17
Stoeglehner G., Neugebauer G., Erker S., Narodoslawsky M., Integrated Spatial and Energy Planning: Supporting Climate Protection and the Energy Turn with Means of Spatial Planning; Cham 2016
Sykes O., Shaw D., Webb B., International Planning Studies. An Introduction, Palgrave Macmillan 2023
Teschner N., Alterman R., Preparing the ground: Regulatory challenges in siting small-scale wind turbines in urban areas, ,,Renewable and Sustainable Energy Reviews” 2018/2
Thoidou E., Spatial Planning and Climate Adaptation: Challenges of Land Protection in a Peri-Urban Area of the Mediterranean City of Thessaloniki, ,,Sustainability” 2021/8)
Thornley A., Newman P., International competition, urban governance and planning projects: Malmö, Birmingham and Lille, ,,European Planning Studies” 1996/4
Wiehe J., Haaren C. von, Walter A., How to Achieve the Climate Targets? Spatial Planning in the Context of the German Energy Transition, ,,Energy, Sustainability and Society” 2020/10
Wilson E., Piper J., Spatial Planning and Climate Change, London 2010
Yiannakou A., Salata K., Adaptation to climate change through spatial planning in compact urban areas: A case study in the City of Thessaloniki, ,,Sustainability” 2017/9
Zhan-Yun W., Integrating adaptation to climate change into territorial spatial planning: progress, dilemma and strategy, „Climate Change Research” 2021/5
Maciej Górski
jest adwokatem, partnerem w kancelarii Górski & Partners Law Firm, współprzewodniczącym Sekcji Prawa Nieruchomości przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie, ekspertem Komitetu ds. Nieruchomości Krajowej Izby Gospodarczej.
ORCID: https://orcid.org/0009-0005-5120-8615
Zintegrowane plany inwestycyjne – charakterystyka nowego narzędzia planistycznego
Przyjęta przez Sejm 7 lipca bieżącego roku nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, potocznie zwana reformą systemu planowania przestrzennego, oprócz wielu istotnych zmian, wprowadza do polskiego systemu nowe narzędzie planistyczne w postaci zintegrowanego planu inwestycyjnego (ZPI). Ustawa ta weszła w życie 24 września bieżącego roku. Od tej daty inwestorzy są uprawnieni do składania wniosków o uchwalenie ZPI, a gminy zobowiązane do określonego działania. Zgodnie z uzasadnieniem projektu rzeczonej nowelizacji zintegrowany plan inwestycyjny ma być narzędziem dającym gminom dużą swobodę w lokalizowaniu i realizacji inwestycji, przy zachowaniu zgodności z planem ogólnym oraz przy większym udziale partycypacji społecznej. Zintegrowany plan inwestycyjny będzie szczególnym rodzajem planu miejscowego, uchwalanym przez radę gminy na wniosek inwestora, po przeprowadzeniu negocjacji i zawarciu umowy urbanistycznej, określającej zasady i warunki realizacji inwestycji oraz zobowiązania stron. Podobnie jak w przypadku uchwały o lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, może się okazać, że taka forma ustalania zasad realizacji inwestycji będzie korzystna zarówno dla inwestorów, jak i dla gmin. Wszystko zależy od tego, jak będzie stosowana w praktyce i jak szybko obie strony nauczą się posługiwać nowym narzędziem. Celem niniejszego artykułu jest kompleksowe omówienie instytucji zintegrowanego planu inwestycyjnego i procedury jego uchwalania.
Słowa kluczowe: zintegrowany plan inwestycyjny, umowa urbanistyczna, proces inwestycyjno-budowlany, ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Maciej Górski
is an attorney-at-law, partner at the Górski & Partners Law Firm, deputy head of the Real Property Law Section of the Regional Bar Council in Warsaw, expert of the Real Property Committee of the Polish Chamber of Commerce, Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0009-0005-5120-8615
Integrated investment plans – description of the new planning tool
In addition to many significant changes, the amendment to the Act on spatial planning and development, commonly referred to as the reform of the spatial planning system, which was adopted by the Sejm on 7 July of this year, introduces a new planning tool into the Polish system in the form of an integrated investment plan (IIP). The Act entered into force on 24 September of this year. Since then, investors have been entitled to submit applications for the enactment of the IIP, while municipalities are required to act in a certain way. According to the justification of the draft of the said amendment, the integrated investment plan is to be a tool that gives municipalities a great deal of freedom in positioning and implementing investment projects, while maintaining compliance with the general plan and with greater public participation. The integrated investment plan will be a special type of land use plan adopted by the municipal council at the investor’s request, following negotiations and the conclusion of an urban planning agreement specifying the terms and conditions of the investment project and the obligations of the parties. Just as in the case of a resolution on the location of a housing development project, it could turn out that this form of establishment of the principle of implementing the investment project will be beneficial for both investors and municipalities. Everything depends on how it will be applied in practice and how quickly both parties learn to use the new tool. The objective of this article is to comprehensively discuss the institution of the integrated investment plan and the procedure for its adoption.
Keywords: Integrated investment plan, urban planning agreement, investment and construction process, Act on spatial planning and development
Bibliografia / References
Filipowicz T., Plucińska-Filipowicz A., Komentarz do art. 12 [w:] Specustawa mieszkaniowa. Komentarz. Ułatwienia w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych, red. T. Filipowicz, Warszawa 2019
Gdesz M., Rozkładanie kosztöw urbanizacji [w:] Kierunki reformy prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego, red. I. Zachariasz, Warszawa 2012
Leszczyński M., Komentarz do art. 37i [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. H. Izdebski, I. Zachariasz, Warszawa 2023
Lewińska-Karwecka A., Komentarz do art. 25 [w:] Specustawa mieszkaniowa, red. A. Jakubowski, Warszawa 2019
Plucińska-Filipowicz A., Kosicki A., Komentarz do art. 15 [w:] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz aktualizowany, red. M. Wierzbowski, LEX 2021
Zachariasz I., Komentarz do art. 15 [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. H. Izdebski, Warszawa 2023
Bartłomiej Małkiewicz
jest aplikantem adwokackim.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9439-9336
Warunki materialnoprawne wydania decyzji o warunkach zabudowy
Celem artykułu jest ustalenie treści podstawowych warunków materialnoprawnych wydania decyzji o warunkach zabudowy, a także ich analiza, ze wskazaniem ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych w tym zakresie. Szczególne miejsce w ww. analizie zajęło badanie zasady dobrego sąsiedztwa, której źródłem jest wieloletnia linia orzecznicza organów administracji publicznej i sądów administracyjnych, stąd w celu właściwego jej określenia dokonano szerokiej analizy orzeczeń doń należących. Określono także cechy decyzji o warunkach zabudowy, a także jej miejsca w systemie prawa administracyjnego. Szczegółowo przeanalizowano szereg orzeczeń sądów administracyjnych, które są podstawą do prawidłowego zrozumienia rzeczywistej treści warunków dotyczących wydania decyzji o warunkach zabudowy.
Słowa kluczowe: decyzja o warunkach zabudowy, organ gminy, prawo zagospodarowania przestrzennego, warunki materialnoprawne, prawo administracyjne
Bartłomiej Małkiewicz
is a trainee attorney-at-law.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9439-9336
Substantive law considerations for issuing a decision on development conditions
The objective of the article is to specify and analyse the content of the basic substantive law conditions for issuing a decision on development conditions, specifying possible interpretative doubts in this regard. A special place in this analysis was taken by the analysis of the principle of good neighbourliness, the source of which is the long-standing line of judgments of the bodies of public administration and the administrative courts, so, in order to properly define it, the judgments on this were extensively analysed. The features of the decision on development conditions were also specified, as was its position in the system of administrative law. A number of rulings of the administrative courts constituting the basis for a proper understanding of the actual content of the conditions for issuing a decision on development conditions were analysed in detail.
Keywords: decision on development conditions, municipal authority, spatial development law, substantive law conditions, administrative law
Bibliografia / References
Despot-Mładanowicz A., Komenarz do art. 61 [w:] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz aktualizowany, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, LEX 2021
Dumin Ł., Kuźma G., Komentarz do art. 61 [w:] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. Okolski, Legalis 2020
Jaroszyński K. i in., Komentarz do art. 59 [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Legalis 2021
Jaroszyński K. i in., Komentarz do art. 61 [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Legalis 2021
Nowak M.J., Decyzje o warunkach zabudowy jako instrument zarządzania przestrzenią w podmiejskich gminach przygranicznych, „Samorząd Terytorialny” 2012/10
Nowak M.J., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz do ustawy i przepisów powiązanych, Legalis 2020
Szewczyk M., Zasada dobrego sąsiedztwa i jej elementy składowe [w:] M. Szewczyk, M. Kruś, Z. Leoński, Prawo zagospodarowania przestrzeni, Warszawa 2019
Wróbel A., Komentarz do art. 1 [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2023
Zachariasz I., Komentarz do art. 61 [w:] Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, red. H. Izdebski, Warszawa 2023
Andrzej Zabojski
jest aplikantem radcowskim w Kancelarii Cherka i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni sp.p.
ORCID: https://orcid.org/0009-0006-9283-7853
Uwzględnienie wydanych decyzji administracyjnych w procedurze planistycznej
W trakcie prac nad projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego często powstaje pytanie, czy w ustaleniach przyszłego planu należy uwzględnić wydane wcześniej decyzje administracyjne w postaci decyzji o warunkach zabudowy oraz pozwolenia na budowę. Brak takiego obowiązku po stronie organu planistycznego wiąże się z niepewnością jednostek obracających się wokół procesu inwestycyjno-budowlanego oraz wnioskujących o wydanie wspomnianych decyzji. Rozwiązanie konfliktów zachodzących między wydanymi indywidualnymi decyzjami administracyjnymi a projektowanym planem miejscowym jest często barierą do rozwoju przestrzennego gminy, co uzasadnia aktualność poruszenia niniejszą pracą wybranej tematyki. Jednostki natomiast posiadają pewne instrumenty prawne, które można, a czasem wręcz należy, wykorzystać do współpracy z organem planistycznym w celu przekonania organu do swojej racji. Owe instrumenty, chociaż nie tworzą wiążącej klauzuli dla organu do ich uwzględnienia, mogą w konsekwencji prowadzić do owocnej kooperacji jednostki z gminą.
Słowa kluczowe: planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, procedura planistyczna, partycypacja społeczna, decyzja o warunkach zabudowy, decyzja o pozwoleniu na budowę
Andrzej Zabojski
is a trainee legal counsel at the Cherka i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni sp.p. law firm, Warsaw, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0009-0006-9283-7853
Taking administrative decisions into account in the planning procedure
During the work on the draft land use plan, the question often arises as to whether administrative decisions previously issued in the form of a land use decision and planning permission should be taken into account in the arrangements regarding the future plan. The lack of such an obligation on the part of the planning authority is related to uncertainty for individuals involved in the development and construction process and applying for these decisions. The resolution of conflicts arising between individual administrative decisions that are issued and the planned land use plan is often a barrier to the spatial development of the municipality, which justifies the currency of addressing the topic in this paper. However, individuals have certain legal instruments that can and sometimes should be used for cooperating with the planning authority in order to persuade the authority over to its arguments. Although these instruments do not create a binding clause for the authority to take them into account, they can, as a result lead to fruitful cooperation between the individual and the municipality.
Keywords: spatial planning and development, planning procedure, public participation, land use decision, planning permission
Bibliografia / References
Damurski Ł., Dyskusja (nie)publiczna. Problem dostępności dokumentów planistycznych na poziomie gminy, „Samorząd Terytorialny” 2014/4
Daniel P., Udział społeczeństwa w procedurze planistycznej – rzeczywiste uprawnienie czy „przykry” obowiązek organu, „Samorząd Terytorialny” 2019/7–8
Karpiuk M., Udział czynnika społecznego w procesie sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, „Samorząd Terytorialny” 2017/1–2
Nowak M., Decyzja o warunkach zabudowy i decyzja środowiskowa, Warszawa 2015
Nowak M., Sporządzanie i uchwalanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, Warszawa 2013
Robaszewska R., Płoszka M., Kałuża D., Decyzja o warunkach zabudowy, Warszawa 2014
Szewczyk M., Prawo zagospodarowania przestrzeni, Warszawa 2012a
dr Tomasz Mering
jest adiunktem w Katedrze Metodologii Badań nad Polityką Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5091-9520
Akumulacja zadań w obszarze pomocy społecznej oraz wsparcia socjalnego w latach 2004–2022 oraz jej konsekwencje dla funkcjonowania samorządów gminnych
Artykuł przedstawia wzrost liczby zadań realizowanych przez ośrodki pomocy społecznej w latach 2004–2020 i zwraca uwagę na powstanie zjawiska długookresowego nagromadzenia się (akumulacji) obowiązków będącego efektem stopniowego dodawania nowych zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, bez jednoczesnej redukcji części z wcześniej istniejących z nich. Artykuł ukazuje zmieniający się charakter działań realizowanych przez ośrodki pomocy społecznej, odznaczający się wzrostem udziału świadczeń udzielanych w formie wsparcia socjalnego, które wykraczają poza techniki zabezpieczenia społecznego właściwe tylko dla pomocy społecznej. W artykule scharakteryzowano skokowy wzrost zadań nałożonych na gminy w latach 2021–2022 w wyniku wybuchu kryzysu uchodźczego oraz energetycznego – zapoczątkowanego zbrojną napaścią Rosji na Ukrainę, identyfikując na podstawie własnych badań empirycznych strategie dostosowawcze zastosowane w ośrodkach pomocy społecznej oraz ich efekty. Artykuł wskazuje główne problemy realizacyjne wiążące się z wypłatą dodatków (osłonowego, węglowego, dla gospodarstw domowych), wynikające z nagłego wzrostu liczby zadań, zwiększenia się liczby klientów oraz skomplikowania procesu wdrażania wspomnianych strategii. W wyniku niewspółmiernej w stosunku do dużej liczby zobowiązań zdolności instytucjonalnej, doszło do opóźnień w realizacji poszczególnych zadań w obszarze pomocy społecznej oraz ich selektywnego wdrażania w 2022 i 2023 r.
Słowa kluczowe: akumulacja zadań, kryzys energetyczny, dodatek osłonowy, dodatek węglowy, dodatek dla gospodarstw domowych, pomoc społeczna, wsparcie socjalne
Dr Tomasz Mering
is an assistant professor at the Department of Methodology of Policy Research, Faculty of Political Science and International Studies, University of Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5091-9520
Accumulation of social welfare and social support tasks in 2004–2022 and its consequences for the functioning of municipal self-governments
The article presents the increased number of tasks carried out by gminas’ social welfare centers between 2004 and 2020. It draws attention to the emergence of long-term accumulation (accumulation) of duties as the effect of gradually adding new government-mandated tasks without simultaneously reducing some of the previously existing ones. The article reveals the changing nature of activities carried out by social welfare centers, characterized by an increase in the share of benefits provided in the form of social support, which go beyond social security techniques inherent only and exclusively for social assistance. The article characterizes the spike in the tasks imposed on municipalities in 2021–2022 as a result of the outbreak of the refugee crisis and the energy crisis initiated by Russia’s armed assault on Ukraine, identifying, based on its empirical research, the adaptation strategies applied in social welfare centers and their effects. The article points out the main implementation problems associated with the payment of allowances (shelter, coal, household), resulting from the sudden increase in the number of tasks, the increase in the number of clients, and the complexity of the implementation process. As a result of the disproportionate institutional capacity concerning a large number of tasks, there have been delays in the implementation of individual tasks in the area of social assistance and their selective implementation in 2022.
Keywords: task accumulation, energy crisis, shield allowance, coal allowance, household allowance, social assistance, social suport
Bibliografia / References
Adam C., Hurka S., Knill C., Steinebach Y., Policy accumulation and the democratic responsiveness trap, Cambridge 2019
Cendrowicz D., Ewolucja zadań gminy w zakresie pomocy społecznej, „Samorząd Terytorialny” 2015/11
Knill C., Steinebach Y., Zink D., How policy growth affects policy implementation: bureaucratic overload and policy triage, „Journal of European Public Policy” 2023
Lipsky M., Street-Level Bureaucracy, 30th Ann. Ed.: Dilemmas of the Individual in Public Service, New York 2010
Sierpowska I., Istota i zasady udzielania pomocy społecznej [w:] Meritum. Pomoc społeczna. Wsparcie socjalne, red. I. Sierpowska, Warszawa 2022
Solka P., Przebieg postępowania odrębnego w sprawie wniosku o przyznanie dodatku węglowego oraz dodatku dla gospodarstw domowych w praktyce organów wykonawczych gmin, „Samorząd Terytorialny” 2023/4
dr hab. Zbysław Dobrowolski, prof. UJ
jest profesorem w Instytucie Spraw Publicznych oraz w Instytucie Ekspertyz Ekonomicznych i Finansowych w Łodzi oraz profesorem w Instytucie Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1438-3324
dr Arkadiusz Babczuk
jest pracownikiem naukowym Instytutu Ekspertyz Ekonomicznych i Finansowych w Łodzi, członkiem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu, zastępcą głównego Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2197-0228
Robert Bobkier
jest prawnikiem w Abraham & Ben Hadar Law and Audit.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8212-6309
Zakres czynności kontrolera Regionalnej Izby Obrachunkowej po wpływie wniosku o jego wyłączenie. Forma rozstrzygnięcia o wyłączeniu
W opracowaniu przedstawiono zidentyfikowaną niejednoznaczność przepisów ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych w zakresie rozwiązań przeciwdziałających konfliktowi interesów. Unormowania tej ustawy nie wskazują bowiem ani organu rozstrzygającego o wyłączeniu upoważnionego pracownika regionalnej izby obrachunkowej, ani formy, w jakiej to wyłączenie miałoby nastąpić, ani też zakresu czynności kontrolnych, jakie upoważniony pracownik regionalnej izby obrachunkowej może podejmować po wpływie wniosku o jego wyłączenie. W artykule przedstawiono rozwiązania, jakie powinny być wprowadzone w ustawie o regionalnych izbach obrachunkowych w zakresie postępowania incydentalnego. Rozwiązania te służą pewności obrotu prawnego i kreują zaufanie do instytucji państwa.
Słowa kluczowe: regionalne izby obrachunkowe, kontrola państwowa, jednostki samorządu terytorialnego, bezstronność kontroli, postępowanie incydentalne.
Dr Hab. Zbysław Dobrowolski, professor of the Jagiellonian University
is a professor at the Institute of Public Affairs and the Institute of Economic and Financial Expert Studies in Łódź and a professor at the Institute of Public Affairs of the Jagiellonian University in Kraków.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1438-3324
Dr Arkadiusz Babczuk
is a researcher at the Institute of Economic and Financial Expert Studies in Łódź, a member of the Board of the Regional Chamber of Audit in Wrocław, and the Deputy Chief Commissioner for Public Finance Discipline.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2197-0228
Robert Bobkier
is a lawyer at Abraham & Ben Hadar Law and Audit.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8212-6309
Activities of an auditor of the Regional Chamber of Audit after the receipt of a motion for his recusal. Form of the recusal decision
The article presents the ambiguity found in the provisions of the Act on Regional Chambers of Audit regarding solutions combating a conflict of interest. This is because the provisions of this Act do not specify either which body makes the decision on the recusal of an authorized employee of a regional chamber of audit, or the form in which this recusal is to take place, or the range of audit activities that an authorized employee of a regional chamber of audit can take up after the receipt of a request for his recusal. The article presents solutions that should be introduced into the Act on Regional Chambers of Audit with regard to incidental proceedings. These solutions serve the certainty of legal transactions and create trust in state institutions.
Keywords: regional chambers of audit, state audit, territorial self-government units, impartiality of an audit, incidental proceedings
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2022
Bobkier R., Niewłaściwa reprezentacja banku w dokumencie wystawionym w trybie art. 95 ust. 1 Prawa bankowego jako podstawa powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, „Monitor Prawa Bankowego” 2021/11
Bolek T., Dobruk M., Ustawa o kontroli w administracji rządowej. Komentarz z wzorami dokumentów, Warszawa 2018
Bursztynowicz M., Sługocka M., Postępowanie administracyjne dla jednostek samorządu terytorialnego. Komentarz, Warszawa 2020
Celińska-Grzegorczyk K., Komentarz do art. 24 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2023
Dobrowolski Z., Audyt. Funkcje, formułowanie ustaleń, ryzyka, Warszawa 2021
Dobrowolski Z., Patologie organizacji. Kierunki przeciwdziałania [w:] Oblicza patologii zawodowych i społecznych, red. G. Ignatowski, Ł. Sułkowski, Z. Dobrowolski, Warszawa 2015
Dobrowolski Z., Szkolenie pracowników, Zielona Góra 2002
Dobrowolski Z., Kościelniak J., Kontrola publiczna. Ciągłość i zmiana, Warszawa 2018
Europejski Trybunał Obrachunkowy, Metodyka kontroli, https://www.eca.europa.eu/pl/our-methodology
Glibowski K., Komentarz do art. 141 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2023, Legalis
Grajewski J., Steinborn S., Komentarz do art. 42 [w:] Komentarz aktualizowany do art. 1–424 Kodeksu postępowania karnego, red. L.K. Paprzycki, LEX 2015
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego, t. 1, Artykuły 1–467. Komentarz, Warszawa 2014
INTOSAI-P 10 Mexico Declaration on SAI Independence, s. 9, polskie tłumaczenie https://www.nik.gov.pl/plik/id,2048.pdf
JarzęckaSiwik E., Podstawowe konsekwencje prawne naruszenia zasady bezstronności, „Kontrola Państwowa” 2021/1
JarzęckaSiwik E., Skwarka B., Najwyższa Izba Kontroli. Komentarz do ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, Warszawa 2017
Kędziora R., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2017
Klonowski K., Komentarz do art. 24 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. H. Knysiak-Sudyka, Warszawa 2019
Kłodawski M., Superfluum i nadwyżki znaczeniowe jako przykłady redundancji tekstu prawnego, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2013/2
Laszczyk D., Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych. Komentarz, Warszawa 2014
Lewandowska K., Lewandowski T., Ustawa o kontroli w administracji rządowej. Komentarz, Warszawa 2013
Łaszczyca G., Wyłączenie członka organu kolegialnego w ogólnym postępowaniu administracyjnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2020/3
Łętowska E., Wprowadzenie [w:] Jednolitość orzecznictwa. Standard – instrumenty – praktyka, t. 1, red. M. Grochowski, M. Raczkowski, S. Żółtek, Warszawa 2015
Majchrzak B., Analiza pracy regionalnych izb obrachunkowych i samorządowych kolegiów odwoławczych, Warszawa 2018
Makarewicz J., Longchamps de Berier R. Ustawa o szkołach akademickich. Uwagi prof. Makarewicza i prof. Longchamps de Berier, „Przegląd Prawa i Administracji. Rozprawy i zapiski literackie” 1920/45
Malanowski J., Komentarz do art. 12 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2021
Najwyższa Izba Kontroli, Kodeks etyki ISSAI 30, Warszawa 2018
Najwyższa Izba Kontroli, RIO znaczącym parterem NIK, 19.09.2018 r., https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/25-lat-rio.html
Najwyższa Izba Kontroli, Standardy ISSAI 100. ISSAI 200. ISSAI 300. ISSAI 400, Warszawa 2016
Sawicka K., Rola regionalnych izb obrachunkowych w procedurze uchwalania i kontroli wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2013/3515
Skibiński A., Regionalne Izby Obrachunkowe i Samorządowe Kolegia Odwoławcze: typowe organy administracji czy wyspecjalizowana administracja wojewódzka, „Studia Lubuskie” 2008/4
Skoczylas A., Gomułowicz A., Prawo administracyjne – aspekt orzeczniczy [w:] A. Skoczylas, A. Gomułowicz, A. Choduń, Klauzule generalne i zwroty niedookreślone w prawie podatkowym i administracyjnym, Warszawa 2013
Srocki S. [w:] Regionalne izby obrachunkowe. Charakterystyka ustrojowa i komentarz do ustawy, red. M. Stec, Warszawa 2010
Stefańska E., Komenatrz do art. 50 [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Art. 1–47716, red. M. Manowska, Warszawa 2021
Świecki D., Komentarz art. 42 [w:] B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, D. Świecki, Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz aktualizowany, LEX 2023
Wojtuń M., Komentarz do art. 24 [w:] Z. Kmieciak, J. Wegner, M. Wojtuń, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2023
Wróbel A., Komentarz do art. 12 i 24 [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2023
Wyporska-Frankiewicz J., Berek M., Jarzęcka-Siwik E. [w:] Kontrola wykonywania zadań i nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego, red. J. Wyporska-Frankiewicz, Warszawa 2020
Zalasińska K., Ablewicz J., Komentarz do art. 24 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Wiktorowska, Warszawa 2023
Żyznowski T., Komentarz do art. 50 [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Artykuły 1–366, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021
dr Maciej Hadel
jest asesorem sądowym w Sądzie Rejonowym dla Krakowa-Podgórza w Krakowie, adiunktem na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2256-1565
dr hab. Robert Suwaj, prof. PW
jest profesorem na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1372-9039
Następca prawny właściciela jako strona postępowania reprywatyzacyjnego – glosa krytyczna do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 sierpnia 2022 r. (I OSK 1717/20)
Przedmiotem glosy jest krytyczna ocena zarówno samego rozstrzygnięcia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29.08.2022 r., I OSK 1717/20, jak i prawnej argumentacji problemu kluczowego, tj. czy nabywcy roszczeń wynikających z art. 7 dekretu z 26.10.1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy przysługuje przymiot strony w rozumieniu art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego w sprawie o ustanowienie prawa użytkowania wieczystego na podstawie przepisów tego dekretu. W ocenie autorów glosy żaden argument przedstawiony w uzasadnieniu nie przekonuje o zasadności powyższego podejścia; sugeruje się w nim raczej, że glosowane orzeczenie opiera się na niedopuszczalnej, zawężającej wykładni przepisów Konstytucji.
Słowa kluczowe: cesja wierzytelności, interes prawny, roszczenie odszkodowawcze, prawo cywilne, prawo administracyjne, postępowanie administracyjne, gospodarka nieruchomościami
Dr Maciej Hadel
is a court assessor at the District Court for Kraków-Podgórze in Kraków, an assistant professor at the Faculty of Administration and Social Sciences of the Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2256-1565
Dr hab. Robert Suwaj
is a professor at the Faculty of Administration and Social Sciences, Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1372-9039
The owner’s legal successor as a party to reprivatization proceedings – critical commentary on the judgment of the Supreme Administrative Court of 29 August 2022 (I OSK 1717/20)
This commentary is a critical assessment of both the judgment of the Supreme Administrative Court of 29 August 2022, I OSK 1717/20, and the legal arguments of the key problem, namely whether the acquirer of the claims arising from Article 7 of the Decree of 26/10/1945 on the Ownership and Use of Land within the Area of the Capital City of Warsaw has the status of a party in the meaning of Article 28 of the Administrative Procedures Code in a case regarding the establishment of the right of perpetual usufruct based on the provisions of that decree. According to the authors of the commentary, no argument presented in the justification regarding the validity of the above approach is convincing; it rather suggests that the judgment under review is based on an inadmissible, restrictive interpretation of the provisions of the Constitution.
Keywords: assignment of claims, legal interest, compensation claim, civil law, administrative law, administrative proceedings, real property management
Bibliografia / References
Cichosz S., Szawłowski T., O własności nieruchomości na obszarze m.st. Warszawy, Warszawa 1960
Forystek J., Zbywalność roszczenia o odszkodowanie za wywłaszczenie a przymiot strony w rozumieniu art. 28 k.p.a. w sprawie o ustalenie odszkodowania – glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30.06.2022 r., I OPS 1/22, „Glosa” 2023/2
Hadel M., Suwaj R., Umowa cesji wierzytelności jako źródło interesu prawnego w rozumieniu art. 28 k.p.a. Glosa krytyczna do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30.06.2022 r. (I OPS 1/22), „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2023/4
Jakimowicz W., Wykładnia w prawie administracyjnym, Kraków 2006
Karpacka K., Legitymacja procesowa w sprawie odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość. Źródło interesu prawnego z art. 28 k.p.a. – glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30.06.2022 r., I OPS 1/22, „Glosa” 2022/4
Marowski J., Problematyka prawna użytkowania gruntów rolnych, Warszawa 1959
Przybysz P., Przelew wierzytelności jako źródło interesu prawnego w sprawie o ustalenie odszkodowania za nieruchomość. Glosa do uchwały s kładu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 czerwca 2022 r., I OPS 1/22, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2023/6
Romańska M., Legitymacja cedenta do dochodzenia ustalenia odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości w postępowaniu administracyjnym. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 czerwca 2022 r., I OPS 1/22, „OSP 2023
Szubiakowski M., Możliwość zbycia roszczenia publicznoprawnego w drodze czynności cywilnoprawnej. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 czerwca 2022 r., I OPS 1/22, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2023/6
Trzaskowski R., Roszczenie o ustanowienie użytkowania wieczystego jako prawo podmiotowe, Warszawa 2004
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2001
