Obowiązek przedstawienia raportu o stanie gminy jako instrument wzmocnienia pozycji rady gminy wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta)
dr Wioleta Baranowska-Zając
jest adiunktem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego oraz radcą prawnym
Obowiązek przedstawienia raportu o stanie gminy jako instrument wzmocnienia pozycji rady gminy wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta)
Ustawą nowelizującą z 11.01.2018 r. do ustawy o samorządzie gminnym wprowadzono przepisy ustanawiające nowy obowiązek organu wykonawczego gminy przedkładania organowi stanowiącemu i kontrolnemu corocznego raportu o stanie gminy, podlegającego obowiązkowej debacie, w której udział mogą wziąć także mieszkańcy gminy. Realizacja obowiązku stanowi wyraz wzmocnienia pozycji rady gminy wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Wiąże się bowiem z obligatoryjnym głosowaniem w radzie nad udzieleniem wójtowi wotum zaufania, nieudzielenie wotum zaufania w dwóch kolejnych latach może zaś stanowić podstawę do zainicjowania przez radę referendum w sprawie odwołania wójta. Przepisy ustanawiające przedmiotowy obowiązek organu wykonawczego gminy nastręczają jednak licznych wątpliwości interpretacyjnych odnoszących się już do samej nazwy raportu, jak również do określenia jego przedmiotu, treści, braku konsekwencji nieprzedłożenia raportu w terminie czy nieujęcia w nim wszystkich wymaganych elementów treści, a także organizacji i przebiegu debaty nad raportem.
Słowa kluczowe: raport o stanie gminy, wotum zaufania rady gminy wobec wójta, obowiązki organu wykonawczego gminy
dr Wioleta Baranowska-Zając
a senior lecturer at the Faculty of Law and Administration of the University of Szczecin and a legal counsel.
Obligation to present a report on the condition of the municipality as an instrument reinforcing the position of the municipal council with respect to the mayor
The Act of 11/01/2018 amending the Act on Municipal Self-Government introduced provisions establishing a new obligation for the executive body of the municipality to submit an annual report to the governing and control bodies on the condition of the municipality, which is subject to an obligatory debate, in which residents of the municipality can also take part. The fulfilment of the obligation constitutes an expression of the strengthening of the municipal council’s position with respect to the mayor. This is because it is related to obligatory voting in the council on the award of a vote of confidence to the mayor; the failure to grant a vote of confidence in two successive years can constitute grounds for the council to initiate a referendum on the dismissal of the mayor. However, the regulations establishing this obligation of the municipality’s executive body create numerous interpretational doubts related to the name of the report itself, as well as the establishment of its subject matter, content, lack of consequences of failing to submit the report on time or not including all required elements of the content, as well as the organization and the course of the debate on the report.
Keywords: report on the condition of the municipality, vote of confidence in the mayor by the municipal council, the obligations of the municipality’s executive body
Bibliografia:
Augustyniak M., Marchaj R., Komentarz do art. 5a ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018, LEX/el.
Dąmbska A., Mieszkańcy na tym nie skorzystają, „Dziennik Gazeta Prawa” 2018/44
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2014
Martysz Cz., Komentarz do art. 28aa ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018, LEX/el.
Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do art. 1–449 1 , red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2013
Rączka P., Referendum lokalne w sprawie odwołania wójta (burmistrza, prezydenta) [w:] Jednostka, państwo, administracja – nowy wymiar, red. E. Ura, Rzeszów 2004
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2001
Emilia Gulińska
jest doktorantką na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie
Wysłuchanie publiczne w procesie stanowienia prawa
Artykuł podejmuje problematykę wysłuchania publicznego w procesie stanowienia prawa. Rozważania rozpoczęto od omówienia zasady decentralizacji administracji publicznej. Dalej określono, czym jest partycypacja społeczna i jaka jest jej istota. Natomiast w ostatniej części artykułu omówiono genezę, pojęcie, istotę, a także szczegółowy tryb i zasady przeprowadzania wysłuchania publicznego w organach prawodawczych – Sejmie i Senacie.
The article constitutes a discussion of the issue of public listening in the law-making process. The considerations started from the discussion of the principle of decentralizing public administration.
It then defines what social participation is and what its role is. However, the last part of the article discusses the genesis, notion, essence and specific role and principles of public listening in the law-making authorities – the Sejm and the Senate.
Słowa kluczowe: wysłuchanie publiczne, proces stanowienia prawa, partycypacja społeczna, zasady prowadzenia wysłuchania publicznego w Sejmie i Senacie
Emilia Gulińska
a doctoral student at the Faculty of Law, Canon Law and Administration of the John Paul II Catholic University of Lublin
Public listening in the law-making process
The article constitutes a discussion of the issue of public listening in the law-making process. The considerations started from the discussion of the principle of decentralizing public administration.
It then defines what social participation is and what its role is. However, the last part of the article discusses the genesis, notion, essence and specific role and principles of public listening in the law-making authorities – the Sejm and the Senate.
Keywords: public listening, law-making process, public participation, principles of conducting public listening in the Sejm and the Senate
Bibliografia:
Bożek M., Instytucje lokalnej demokracji bezpośredniej w ustawach samorządowych [w:] Instytucje demokracji bezpośredniej na tle rozwiązań konstytucyjnych i ustawowych. Stan obecny oraz postulaty de lege ferenda, red. M. Bożek, P. Śwital, K. Walczuk, Radom 2012
Dobrowolski P., Gorywoda Ł., Publiczne wysłuchanie. Kontrola stanowienia prawa przez obywateli. Raport Instytutu Sobieskiego, Warszawa 2004
Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Warszawa 2016
Gross A., Wysłuchanie publiczne jako szczególna forma aktywności obywatelskiej w kontekście procesów partycypacyjnych, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/11
Gulińska E., Składanek B., Budżet partycypacyjny jako przejaw demokracji uczestniczącej w samorządzie terytorialnym, „Studia Ekonomiczne, Prawne i Administracyjne” 2017/1
Haczkowska M., Partycypacja społeczna w procesie stanowienia prawa [w:] Partycypacja społeczna i ekonomiczna w administracji, red. P. Zamelskiego, Opole 2015
Hordeńska K., Instytucja wysłuchania publicznego w Polsce [w:] Konstytucja – ustrój polityczny – system organów państwowych: prace ofiarowane profesorowi Marianowi Grzybowskiemu, red. S. Bożyk, A. Jamróz, Białystok 2010
Kosikowski C., Ustawa podatkowa. Geneza, ewolucja i stan prawny; tworzenie; kontrola; wykładnia; wykonywanie, Warszawa 2006
Kuczma P., Wysłuchanie publiczne jako metoda artykulacji interesów [w:] Prawna działalność instytucji społeczeństwa obywatelskiego, red. J. Blicharz, J. Boć, Warszawa 2009
Machocka M., Partycypacja społeczna a obowiązek utrzymywania przez radnego więzi z mieszkańcami [w:] Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym – aspekty prawne, ekonomiczne, społeczne, red. K. Głąbicka, P. Śwital, Radom 2016
Marchaj R., Samorządowe konsultacje społeczne, Warszawa 2016
Marchaj R., Wysłuchanie publiczne jako forma udziału wspólnoty lokalnej w procesie stanowienia prawa na szczeblu samorządowym [w:] Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym, red. B. Dolnicki, Warszawa 2014
Marszał K., Wpływ czynników zewnętrznych na samorząd terytorialny – analiza instrumentów ograniczających samodzielność jednostek samorządowych [w:] Samorząd terytorialny w Polsce a sądowa kontrola administracji, red. B. Dolnicki, J.P. Tarno, Warszawa 2012
Romaniuk P., Istota partycypacji obywatelskiej w samorządzie terytorialnym elementem zarządzania i budowy zaufania do instytucji publicznych [w:] Sprawiedliwość i zaufanie do władz publicznych w prawie administracyjnym, red. M. Kasiński, M. Stahl, K. Wlaźlak, Warszawa 2015
Rosanvallon P., Le Bon Gouvernement, Paris 2015
Spurek S., Działalność lobbingowa w procesie stanowienia prawa. Komentarz, Warszawa 2015
Sura R., Partycypacja społeczna fundamentem dobrej administracji (wybrane aspekty prawno-aksjologiczne), „Samorząd Terytorialny”2015/10
Śwital P., Prawne formy udziału obywateli w życiu publicznym – wybrane aspekty [w:] Prawa człowieka we współczesnym świecie. Zagadnienia wybrane, red. P. Śwital, W. Wojtyła, Radom 2018
Tracz-Dral T., Instytucja wysłuchania publicznego. Opracowania tematyczne OT – 590, Warszawa 2010
Uziębło P.J., Instytucja wysłuchania publicznego w sprawie projektów ustaw w Polsce (wybrane zagadnienia),„Gdańskie Studia Prawnicze”2014/1
Wiener C., Le citoyen et sonadministration, Paris 2002
Wojtuń M., W stronę demokracji administracyjnej – partycypacja w postępowaniu administracyjnym we Francji [w:] Partycypacja w postępowaniu administracyjnym. W kierunku uspołecznienia interesu prawnego, red. Z. Kmieciak, Warszawa 2017
Wytrążek W., Decentralizacja administracji publicznej, „Roczniki Nauk Prawnych” 2004/3, t. XIV
dr hab. Tomasz Wołowiec
jest kierownikiem Zakładu Finansów i Rachunkowości, profesorem w Wyższej Szkole Ekonomii i Innowacji w Lublinie, przez 8 lat był zastępcą burmistrza Krynicy-Zdroju.
Preferencje w podatku od nieruchomości a reakcje podatników prowadzących działalność gospodarczą
Fundamentalną funkcją podatków jest funkcja fiskalna, czyli gromadzenie dochodów publicznych na realizację różnorodnych zadań. Oprócz tej zasadniczej funkcji podatki pełnią również funkcję regulacyjną polegającą na wpływaniu na dochody i majątek podmiotów objętych podatkiem oraz funkcję stymulacyjną, która polega na zróżnicowaniu przez państwo obciążeń podatkowych, jakim podlegają poszczególne podmioty w gospodarce, w celu wywarcia konkretnego wypływu na decyzje tychże podmiotów. Państwo (samorząd) może więc używać instrumentów podatkowych w celu zachęcenia lub zniechęcenia podmiotów gospodarczych do podjęcia działań w określonym kierunku. Podstawowym celem polityki podatkowej tak w wymiarze makro-, jak i mikroekonomicznym jest realizacja funkcji fiskalnej podatków, sprowadzającej się do gromadzenia dochodów umożliwiających realizację zadań i funkcji przypisanych podmiotom sektora finansów publicznych i szerzej – sektora publicznego. Wpływy podatkowe służą również finansowaniu transferów tak w obrębie sektora, jak i na rzecz podmiotów spoza sektora publicznego, przyczyniając się do alokacji środków pomiędzy podatnikami a związkami publicznoprawnymi – państwem a organami jednostek samorządu terytorialnego. Opodatkowanie służy także realizacji funkcji pozafiskalnej (stymulacyjnej), przyjmującej za cel kształtowanie zachowań gospodarczych i społecznych podatników. Ilustrację niefiskalnych celów polityki podatkowej stanowi koncentracja jednostek samorządu terytorialnego na działaniach zakładających zmianę lub przekształcenie obecnego stanu zjawisk oraz stosunków społeczno-ekonomicznych bądź ich ustanie, ewentualnie ograniczenie ich skali. W ramach pozafiskalnych celów podatkowych umiejscawia się funkcję stymulacyjną wspierającą na równi realizację celów społecznych oraz gospodarczych poprzez zachęcanie podatników do podejmowania określonych zachowań.
Słowa kluczowe: podatek od nieruchomości; podatki lokalne; decyzje menedżerskie; fiskalne i pozafiskalne funkcje opodatkowania
dr hab. Tomasz Wołowiec
the manager of the Finance and Accounting Department, professor of the University of Economics and Innovation in Lublin, was deputy mayor of Krynica-Zdrój for 8 years
Property tax preferences compared with the reaction of taxpayers conducting busines
The fundamental objective of taxes is the fiscal function, namely the accumulation of public funds for performing various tasks. Other than the main function, taxes also have a regulatory function involving bearing an influence on the income and assets of taxable entities, as well as a stimulation function involving the differentiation by the state of tax burdens to which individual entities in the economy are subject in order to exert a specific influence on the decisions of these entities.
Therefore, the state (self-government) can use tax instruments to encourage or discourage businesses from taking up activities in a specific direction. The primary objective of fiscal policy both in macro- and microeconomic terms is the implementation of the fiscal function of taxes, which boils down to the collection of income enabling the implementation of the tasks and functions assigned to public finance sector entities and, more broadly, the public sector. Tax revenues are also used to finance transfers, both within a sector and to entities from outside the public sector, thereby contributing to the allocation of resources between taxpayers and public law unions – the state and territorial self-government bodies. Taxation also serves the fulfilment of a non-tax (stimulatory) function, accepting the development of economic and social conduct of taxpayers as the objective. An illustration of the non-fiscal objectives of the tax policy is the concentration of territorial self-government units on actions assuming a change or transformation of the current situation as well as the socio-economic relations, or their stoppage or the reduction of their scale. The non-fiscal tax objectives include the simulation function supporting the pursuit of the social and economic objectives on a par by encouraging taxpayers to behave in a specific way.
Keywords: property tax; local taxes; management decisions; fiscal and non-fiscal functions of taxation
Bibliografia:
Analiza atrakcyjności inwestycyjnej regionu w świetle współczesnych trendów. Opracowanie analiz zawierających rekomendacje dotyczące pożądanych działań dla zwiększania atrakcyjności gospodarczej regionu, projekt „Analizy, badania i prognozy na rzecz Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego” [POKL.08.01.04–02–003/08] współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Wrocław 2010
Atrakcyjność inwestycyjna regionów i podregionów Polski 2008, red. T. Kalinowski, Gdańsk 2008
Atrakcyjność inwestycyjna polskich regionów: w poszukiwaniu nowych miar, red. H. Godlewska-Majkowska, Warszawa 2008
Bassanini A., Scarpetta S., The Driving Forces of Economic Growth: Panel Data Evidence for the OECD Countries, OECD Economic Studies, OECD Publishing 2001/2
Cashin P., Government Spending, Taxes, and Economic Growth, IMF Working Papers 94/92, International Monetary Fund 1994
Engen E., Skiner J., Taxation and Economic Growth [in:] Tax Policy in the Real World, Cambridge University Press 1999
Felis P., Rosłaniec H., The Application of Tax on Means of Transport in Local Tax Policy in Poland. Evidence of City Counties, “Journal of Management and Financial Sciences” 2017/28
Fiedoruk B., Władztwo podatkowe organów stanowiących w zakresie stawek podatku od nieruchomości w miastach na prawach powiatu województwa mazowieckiego [w:] Podatki i opłaty w samorządzie terytorialnym. Aspekty prawne i finansowe – wybrane zagadnienia, red. P. Chojnacki, S. Fundowicz, P. Możyłowski, T. Smietanka, Radom 2017
Filipiak B.Z., Skutki udzielania ulg, umorzeń i zwolnień przez organy podatkowe gmin, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2016/5
Filipiak B.Z., Strategie podatkowe wobec podatków lokalnych jako element optymalizacji podatkowej w przedsiębiorstwie, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” nr 818, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia 2014/68
Folster S., Henrekson M., Growth and the public sector: a critique of the critics, „European Journal of Political Economy”, 1999/2
Galiński P., Znaczenie preferencji podatkowych w podatku od nieruchomości dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego, „Podatki i Opłaty Lokalne” 2016/11, s. 40
Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2004
Jamroży M., Podatkowe instrumenty wspierania rozwoju przedsiębiorstw, Warszawa 2008
Kohut-Jaworska M., Modele stymulowania lokalnego rozwoju gospodarczego oparte na finansowym instrumentarium samorządu gminnego, „Finanse: Czasopismo Komitetu Nauk o Finansach PAN” 2009/1
Kosikowski C., Ruśkowski E. (red.), Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa 2003
Fliegier M., Źródła przewagi konkurencyjnej gmin warunkujące rozwój gospodarki lokalnej: studium przypadku, „Ekonomiczne Problemy Usług” 2010/58
Leach G., The negative Impact of taxation on Economic Growth, New Edition, REFORM, 2003
Leibfritz W., Thornton J., Bibbee A., Taxation and Economic Performance, OECD Economics Department Working Papers 176, OECD Publishing 1997
Levine R., Renelt D., A Sensitivity Analysis of Cross-Country Growth Regressions, „The American Economic Review” 1995/4
Mendoza E., Milesi-Feretti G.-M., Asea P., On the ineffectivness of tax policy in altering long-run growth: Herberger’s superneutrality conjecture, „Journal of Public Economics” 1997/66
Mickiewicz T., Rodzinka J., Skica T., Lokalne i regionalne czynniki wsparcia przedsiębiorczości. Klasteryzacja, promocja, doradztwo i lokalny kapitał społeczny, Warszawa 2015
Morawski W., Ulgi i zwolnienia podatkowe [w:] Prawo podatkowe. Teoria. Instytucje. Funkcjonowanie, red. B. Brzeziński, Toruń 2009
Nykiel W., Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku, Warszawa 2002, s. 30
Nowak I., Umorzenie zaległości podatkowych jako ulga w spłacie zobowiązań podatkowych w województwie świętokrzyskim, „Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae” 2014/3
Ociesa M., Zarządzanie podatkami lokalnymi gminie na przykładzie podatku od nieruchomości, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej” 2016/24
Podatek od nieruchomości 25 lat ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, Raport PwC, Warszawa, listopad 2016
Preferencje podatkowe w Polsce, Ministerstwo Finansów, Warszawa 2010
Raszkowski A., Atrakcyjność Inwestycyjna Regionów – wybrane zagadnienia, „Ekonomia” 2011/5
Skica T., Samorządy a rozwój przedsiębiorczości. Instrumenty wspierania przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny na przykładzie gmin województwa podkarpackiego, Rzeszów 2009
Skica T., Bem A., Rola samorządu terytorialnego w procesach stymulowania przedsiębiorczości, „Studia Regionalne i Lokalne” 2014/1
Skica T., Bem A., Daszyńska-Żygadło K., The role of local government in the process of entrepreneurship development, „e-fi nanse” 2013/4
Skica T., Inglot-Brzęk E., Zróżnicowanie efektów stosowania instrumentów wsparcia przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny z uwagi na kryterium kategorii rodzajowej gminy, „Samorząd Terytorialny” 2017/6
Skica T., Kiebała A., Wołowiec T., Czy redukcja stawek w podatku od środków transportowych realizuje stymulacyjną funkcje opodatkowania?, „Samorząd Terytorialny” 2011/7–8
Skica T., Kiebała A., Wołowiec T., Jakie działania winien podjąć Prezydent Miasta Rzeszowa, jako organ podatkowy, aby zwiększyła się w Rzeszowie liczba podatników podatku od środków transportowych, ekspertyza na zlecanie UM w Rzeszowie, Instytut Badań i Analiz Finansowych WSIZ, Rzeszów 2010
Skica T., Kiebała A., Wołowiec T., Stymulowanie lokalnej konkurencyjności gmin na przykładzie podatku od środków transportowych, „Studia Regionalne i Lokalne” 2011/2
Skica T., Rodzinka J., Harasym R., Impact of Financial Policies of Local Authorities on Entrepreneurship: Comprehensiveness of Policy Matters [w:] Jajuga K., Orlowski L., Staehr K. (red.), Contemporary Trends and Challenges in Finance. Springer Proceedings in Business and Economics, Amsterdam 2017
Swianiewicz P., Łukomska J., Local Tax Competition in Poland?, “Miscellanea Geographica – Regional Studies on Development” 2016/3
Swianiewicz P., Łukomska J., Nenaman J., Koncepcja przekształceń podatku od nieruchomości, Bank Gospodarstwa Krajowego, Warszawa 2012
Wołowiec T., Badania własne w ramach prowadzonych badań statutowych przeprowadzone w latach 2014–2017 na próbie 60 firm województwa lubelskiego i 40 firm województwa małopolskiego, Preferencje fiskalne w podatku od nieruchomości a decyzje inwestycyjne podmiotów gospodarczych, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie
Wołowiec T., Finansowe instrumenty wspierania przedsiębiorczości przez gminy, „Studia Regionalne i Lokalne” 2005/1
Wołowiec T., Podatkowe instrumenty wspierania przedsiębiorczości w powiecie nowosądeckim i limanowskim, Badania Statutowe Zakładu Ekonomii WSB-NLU, Nowy Sącz 2008 (niepublikowane)
Wołowiec T., Preferencje w podatku od środków transportu a decyzje gospodarcze firm transportowych (badania własne). „Finanse Komunalne” 2012/7–8
Wołowiec T., Ahmed-Skrzypek S., Badania statutowe Zakładu Finansów i Rachunkowości Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie, Skuteczność działań jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wspierania przedsiębiorczości, Lublin 2016–2017 (niepublikowane) oraz analizy D. Reśko prowadzone w ramach pełnionej funkcji Burmistrza Krynicy-Zdroju
Wołowiec T., Reśko D., Obniżki stawek podatkowych do celów stymulacyjnych a założenia racjonalnej strategii podatkowej gminy, „Toruński Rocznik Podatkowy” 2012
Zalewski A., Ekonomika rozwoju lokalnego (wybrane zagadnienia) [w:] M. Majchrzak, A. Zalewski (red.), Samorząd terytorialny a rozwój lokalny, Warszawa 1996
Zaremba U., Harysym R., Wielowymiarowa ocena skuteczności działań jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wspierania przedsiębiorczości. Wnioski na tle stosowanych rozwiązań oraz zalecenia służące zwiększeniu skuteczności stosowanych przez jednostki samorządu terytorialnego instrumentów wsparcia przedsiębiorczości, projekt finansowany ze środków NCN, decyzja DEC-2013/11/B/HS4/01022, Rzeszów 2016
dr Marek Lewicki
jest adiunktem w Katedrze Prawa Administracyjnego i Nauki Administracji Uniwersytetu Łódzkiego
Wybrane aspekty kompetencji prawotwórczych gmin w świetle znowelizowanej ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
Nowelizacja ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w istotny sposób zmieniła prawotwórcze kompetencje organów stanowiących gmin przewidziane na jej gruncie. Przedmiotem artykułu jest analiza wybranych aspektów tych kompetencji w kształcie nadanym im ustawa nowelizującą. Dotyczą one po pierwsze kwestii proceduralnych z wprowadzonym obowiązkiem podejmowania uchwał po zasięgnięciu opinii jednostek pomocniczych gminy na czele. Analizie poddano również techniczno-legislacyjne uwarunkowania realizacji tych kompetencji odwołujące się do konieczności zapewnienia zgodności stanowionych aktów z zasadami techniki prawodawczej. Z kolei w obszarze zagadnień temporalno-walidacyjnych dokonano oceny wpływu skutków wejścia w życie ustawy nowelizującej, przede wszystkim zaś w kontekście zawartego w niej przepisu przejściowego, na moc obowiązującą aktów prawa miejscowego wydanych i obowiązujących na podstawie zmienionych przepisów upoważniających.
Słowa kluczowe: prawo miejscowe, przeciwdziałanie alkoholizmowi, sprzedaż napojów alkoholowych, kompetencja prawotwórcza
dr Marek Lewicki
a senior lecturer at the Chair of Administrative Law and Administrative Studies of the University of Łódź
Selected aspects of the law-making powers of municipalities in the light of the amended Act on Upbringing in Sobriety and the Counteracting Alcoholism
The amendment to the Act on Upbringing in Sobriety and the Counteracting Alcoholism materially changed the legislative powers of the governing bodies of municipalities on its basis. The article presents an analysis of selected aspects of these powers in the form awarded to them by the amending Act. They firstly apply to procedural issues with the obligation introduced of passing resolutions after obtaining an opinion of the auxiliary units of the municipality at the head. An analysis was also conducted of the technical and legislative conditions of exercising these powers, referring to the need to assure compliance of the acts passed with the principles of legislative techniques. In turn, in the area of temporal and validation issues, an assessment was made of the impact of the consequences of the amending Act entering into force, primarily in the context of the transitional regulation contained in it, on the binding force of acts of local law issued and in force on the basis of the amended authorizing regulations.
Keywords: local law, counteracting alcoholism, sale of alcoholic beverages, legislative powers
Bibliografia:
Agopszowicz A. [w:] Ustawa o samorządzie terytorialnym. Komentarz, A. Agopszowicz, Z. Gilowska, Warszawa 1997
Augustyniak M., Jednostki pomocnicze gminy, Lex/el 2010
Chmielnicki P. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2013
Matan A., Ochrona samodzielności gminy wobec aktów współdziałania podejmowanych przez inne organy, „Casus” 2010/3
Niewiadomski Z., Grzelak W., Ustawa o samorządzie terytorialnym z komentarzem, Warszawa 1994
Szafrański D. [w:] Zasady techniki prawodawczej w zakresie aktów prawa miejscowego. Komentarz praktyczny z wzorami i przykładami, red. D. Szafrański, Warszawa 2014
Wierczyński G., Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych, Warszawa 2016
Wronkowska S. [w:] Komentarz do zasad techniki prawodawczej z 20 czerwca 2002 r., S. Wronkowska, M. Zieliński, Warszawa 2012
dr Grzegorz Heleniak
jest członkiem Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich
dr Grzegorz Heleniak – is a member of the Administrative and Business Law Group at the Polish Ombudsman’s office.
TYTUŁ
Problematyka opłat za odholowywanie pojazdów w działalności Rzecznika Praw Obywatelskich
Artykuł porusza temat opłat za odholowywanie pojazdów z punktu widzenia działalności Rzecznika Praw Obywatelskich. Szczegółową analizę wskazanej problematyki poprzedza przedstawienie roli Rzecznika Praw Obywatelskiej w systemie kontroli aktów prawa miejscowego i kontekstu normatywnego opłat za odholowywanie pojazdów. Następnie autor opisuje zasadnicze motywy skargi Rzecznika na uchwałę Rady Miejskiej w Łodzi z 18.11.2015 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za usuwanie i przechowywanie pojazdów usuniętych z dróg na terenie miasta Łodzi w 2016 r., rozstrzygniętej prawomocnie przez NSA wyrokiem z 13.01.2017 r. (I OSK 1916/16). Stanowisko NSA, wyrażone w związku ze skargą Rzecznika, pozwala wyprowadzić pogląd, że prawidłowa realizacja normy upoważniającej, zawartej w art. 130a ust. 6 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, wymaga uprzedniego dokonania analizy cen usług holowania pojazdów w danym powiecie świadczonych przez podmioty komercyjne. Oznacza to zatem konieczność uzasadnienia przyjętych stawek opłat w kontekście ww. ustawowych przesłanek, tak aby legalność sposobu ustalenia stawek mogła podlegać kontroli społecznej. Przy czym kryterium kosztów usuwania pojazdów na obszarze danego powiatu nie może obejmować kosztów obsługi zadania usuwania pojazdów, w tym kosztów administracyjnych związanych z funkcjonowaniem straży miejskiej i zatrudnieniem pracowników samorządowych. Przedmiotowa opłata nie powinna stanowić źródła dochodu samorządu czy sposobu karania kierowców, a tylko uczciwy zwrot kosztów realizacji tego zadania przez samorząd.
Słowa kluczowe: Rzecznik Praw Obywatelskich, sąd administracyjny, akty prawa miejscowego
dr Grzegorz Heleniak
a member of the Administrative and Business Law Group at the Polish Ombudsman’s office.
Issue of charges for towing away vehicles in the activities of the Ombudsman
The article addresses the topic of charges for towing away vehicles from the point of view of the Ombudsman. The detailed analysis is preceded by the presentation of the role of the Ombudsman in the system of control of acts of local law and the normative context of charges for towing away vehicles. The author then describes the fundamental motives of the Ombudsman’s complaints about the resolution of the Łódź City Council of 18 November 2015 on the setting of the level of charges for towing away and storing vehicles removed from roads within the City of Łódź of 2016, which was settled with a final judgment by the Supreme Administrative Court of 13 January 2017 (I OSK 1916/16). The position of the Supreme Administrative Court expressed in connection with the Ombudsman’s complaint enables the view to be introduced that the correct fulfilment of the authorizing norm contained in Article 130a, para. 6 of the Road Traffic Act requires the prior analysis of the prices of the services of towing away vehicles in the given county by commercial entities. Therefore, this means the need to justify the accepted charges in the context of these statutory acts so that the legality of the method of setting the rates could be subject to public control. However, the criterion of costs of towing away vehicles within a given county cannot include the costs of supporting the task of towing away vehicles, including administrative expenses related to the functioning of the city wardens and the employment of self-government employees. This charge should not constitute a source of income of the self-government or a method of penalizing drivers, but needs to be purely a fair reimbursement of the costs of fulfilment of this task by the self-government.
Keywords: Ombudsman, administrative court, acts of local law
Bibliografia:
Banaszak B., Proceduralne i materialnoprawne normy konstytucji [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997
Bąkowski T., Bielski P., Kaszubowski K., Kokoszczyński M., Stelina J., Warylewski J.K., Wierczyński G., Zasady techniki prawodawczej. Komentarz do rozporządzenia, Warszawa 2003
Trociuk S., Komentarz do ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa 2014
Rafał Florczyk
jest absolwentem studiów licencjackich i magisterskich z gospodarki przestrzennej i doktorantem w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego
Zasięg i siła oddziaływania ośrodka drugiego rzędu w Obszarze Metropolitalnym Warszawy – przypadek Legionowa
Artykuł porusza problem określenia, za pomocą metody wektorowej, zasięgu oddziaływania ośrodka centralnego II rzędu w Obszarze Metropolitalnym Warszawy (OMW), jakim jest Legionowo. Tło badań stanowi teoria ośrodków centralnych sformułowana przez Waltera Christallera. Analizie poddane zostały trzy funkcje centralne pełnione przez miasto – transport, edukacja i rynek pracy.
Uzyskane wyniki potwierdzają postawione w badaniu hipotezy – zaplecze ludnościowe Legionowa stanowi głównie teren powiatu legionowskiego, a obszar obsługiwany przez miasto jest z nim niejednorodnie silnie powiązany. Siła i zróżnicowanie powiązań zaplecza ludnościowego z Legionowem różni się w zależności od badanej funkcji. W świetle wyników uzyskanych metodą wektorową Legionowo może być uznane za ośrodek drugiego rzędu w OMW, jednak relatywnie słaby.
Słowa kluczowe: Obszar Metropolitalny Warszawy, Legionowo, teoria ośrodków centralnych
Rafał Florczyk
a graduate of a bachelor’s and master’s degree on spatial management and a doctoral student in the Development and Local Policy Chair of the Faculty of Geography and Regional Studies of the University of Warsaw.
Range and strenght of the influence of the second order place in Warsaw Metropolitan Area – case of Legionowo
The article addresses the problem of establishing the impact of Legionowo, as a second order settlement in the Warsaw Metropolitan Area (WMA), using the vector method. The background to the research is the central place theory formulated by Walter Christaller. Three central functions performed by the city, namely transport, education and the labour market were analysed. The results obtained confirm the hypothesis presented in the research – the population resources of Legionowo mainly constitute the area of the county of Legionowo and the area served by the town is non-uniformly strongly connected with it. The strength and diversification of the relationships between the population resources from Legionowo varies depending on the function studied. In the light of the results obtained with the use of the vector method, Legionowo may be considered a second order albeit relatively weak settlement within the WMA.
Keywords: Warsaw Metropolitan Area, Legionowo, central places theory
Bibliografia:
Brodzińska B., Hierarchia funkcjonalna jednostek osadniczych regionu czarnkowskiego [w:] Z. Chojnicki, Struktura i funkcje układów przestrzenno-ekonomicznych, Poznań 1979, s. 53–64
Bul R., Dojazdy do pracy w aglomeracji poznańskiej w 2011 r., „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna” 2015/32, s. 149–172
Christaller W., Die Zentralen Orte in Süddeutschland. Eine ökonomisch-geographische Untersuchung ūber die Gesetzmässigkeit der Vorbereitung und Entwicklung der Siedlungen mit städtischen Funktionen, Jena 1933
Ciechowski M., Padło T., Ciążenia w zakresie szkolnictwa średniego [w:] B. Domański i A. Noworól, Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim, Kraków 2010, s. 422–426
Dej M., Micek G., Dojazdy do pracy [w:] B. Domański i A. Noworól, Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim, Kraków 2010, s. 432–455
Domański B., Noworól A., Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim, Kraków 2010
Działek J., Ciechowski M., Gwosdz K., Ranga miast w świetle wyposażenia w instytucje i usługi dla fi rm [w:] B. Domański i A. Noworól, Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim, Kraków 2010, s. 154–165
Dzieciuchowicz J., Rozkłady przestrzenne dojazdów do pracy ludności wielkiego miasta (na przykładzie Łodzi), „Studia KPZK PAN” Warszawa 1979, t. 66
Florczyk R., Potencjał usługowy miast Obszaru Metropolitalnego Warszawy w świetle teorii ośrodków centralnych, „Samorząd Terytorialny” 2018/1–2, s. 108– 121
Guzik R., Indeks syntetycznej dostępności komunikacyjnej miast [w:] B. Domański i A. Noworól, Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim, Kraków 2010, s. 389–396
Gwosdz K., Hierarchia ośrodków miejskich [w:] B. Domański i A. Noworól, Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim, Kraków 2010, s. 555–562
Jałowiecki B., Metropolie, Białystok 1999
Jałowiecki B., Krajewska M., Olejniczak K., Klasa metropolitalna w przestrzeni Warszawy, „Studia Regionalne i Lokalne” 2003/1, s. 59–74
Jasiok A., Analiza rozkładu przestrzennego dojazdów do pracy w regionie konińskim [w:] Z. Chojnicki, Struktura i funkcje układów przestrzenno-ekonomicznych, Poznań 1979, s. 65–80
Kamiński Z., Z metodyki badań nad hierarchią funkcjonalną wiejskich jednostek osadniczych, „Sprawozdanie PTPN za I półrocze” 1970/1, s. 134–137
Kołoś A., Powiązania miast w systemie komunikacji publicznej [w:] B. Domański i A. Noworól, Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim, Kraków 2010, s. 397–407
Lendzion J., Znaczenie obszarów metropolitalnych i ich otoczenia oraz współczesnych procesów metropolizacyjnych w kształtowaniu polityki regionalnej Państwa, Ekspertyza przygotowana na zamówienie Departamentu Polityki Regionalnej Ministerstwa Gospodarki i Pracy (Umowa BAB. I. 374/F z 3.12.2004 r.) dla potrzeb tworzenia Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego, Gdynia 2005
Lisowski P., Radom – w blasku czy cieniu Warszawy, „Studia Regionalne i Lokalne” 2000/4, s. 113–132
Maik W., Zastosowanie metod grafowych do hierarchizacji elementów systemu osadniczego [w:] Z. Chojnicki, Struktura i funkcje układów przestrzenno-ekonomicznych, Poznań 1979, s. 37–43
Markowski T., Marszał T., Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja, Warszawa 2006
Nowosielska E., Teoria Christallera – prawda i mity (w sprawie nieporozumień pojęciowych), „Dokumentacja Geograficzna” 1992/3
Olędzki M., Dojazdy do pracy. Zagadnienia społeczno-ekonomiczne na przykładzie rejonu płockiego, Warszawa 1967
Rosik M., Stępniak M., Wiśniewski R., Dojazdy do pracy do Warszawy i Białegostoku – alternatywne podejścia metodologiczne, „Studia Regionalne i Lokalne” 2010/2, s. 77–98
Smętkowski M., Jałowiecki B., Gorzelak G., Obszary metropolitalne w Polsce: problemy rozwojowe i delimitacja, Warszawa 2009
Sokołowski D., Hierarchia miejscowości centralnych w makroregionie dolnej Wisły, „Acta Universitatis Nicolai Copernici Geografia XXVI – nauki matematyczno-przyrodnicze”
1994/91, s. 107–124
Sokołowski D., Centralność a węzłowość większych miast w Polsce, „Przegląd Geograficzny” 2005/4, s. 507–526
Sokołowski D., Funkcje centralne i hierarchia funkcjonalna miast w Polsce, Toruń 2006
Szczepański M., „Miasto socjalistyczne” i świat społeczny jego mieszkańców. Seria: Rozwój regionalny, rozwój lokalny, samorząd terytorialny, nr 32, Warszawa 1991
Śleszyński P., Gospodarcze funkcje kontrolne w przestrzeni Polski, Warszawa 2007
Śleszyński P., Warszawa i Obszar Metropolitalny Warszawy a rozwój Mazowsza, „Trendy Rozwojowe Mazowsza” 2012/8
Śleszyński P., Warszawa jako ośrodek dojazdów pracowniczych, „Studia Regionalne i Lokalne” 2013/1, s. 5–25
Śleszyński P., Problemy delimitacji miejskich obszarów funkcjonalnych w Polsce, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna” 2015/29, s. 37–53
Trzepacz P., Guzik P., Powiązania w skali międzyregionalnej i międzynarodowej [w:] B. Domański i A. Noworól, Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim, Kraków 2010, s. 456–472
Krzysztof Gruszecki
jest radcą prawnym
Odstępstwo od zezwolenia na usunięcie drzew gatunków chronionych – glosa krytyczna do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 16 marca 2017 r. (II SA/Sz 135/17)
W analizowanym przypadku przedmiotem prowadzonych rozważań była konieczność uzyskania odstępstw od zakazów obowiązujących w stosunku do gatunków chronionych w przypadku uzyskiwania zezwolenia na podstawie art. 56 ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym. W glosowanym orzeczeniu sąd uznał, że taka konieczność nie występuje, natomiast autor glosy wykazuje, że przywołany przepis nie stanowi lex specjalis w stosunku do art. 51 ust. 2 i art. 52 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody określających, w jakich przypadkach wymagane jest uzyskanie na odstępstwa od zakazów obowiązujących w stosunku do gatunków chronionych.
Słowa kluczowe: zezwolenie na usunięcie drzew, drzewa, gatunki chronione, odstępstwa od zakazów obowiązujących w stosunku do gatunków chronionych
Krzysztof Gruszecki
a legal counsel
Derogation from the permit to fell protected species of trees – critical commentary on the ruling of the Voivodship Administrative Court in Szczecin of 16 March 2017 (II SA/Sz 135/17)
In the case under review, the considerations focused on the need to obtain derogations from the prohibitions in force with respect to protected species in the case of obtaining a permit pursuant to Article 56, para. 1 of the Railway Transport Act. In the ruling, the court held that there is no such need, whereas the author of the commentary demonstrates that the said provision does not constitute a lex specialis with respect to Article 51, para. 2 and Article 52, para. 2 of the Nature Conservation Act, specifying in which cases derogations need to be obtained from prohibitions that are applicable to protected species.
Keywords: permit for felling trees, trees, protected species, derogations from the prohibitions in force
with respect to protected species
Bibliografia:
Gruszecki K., Ustawa o ochronie przyrody, Komentarz, LEX/el. 2016
Gruszecki K., Prawo ochrony środowiska. Komentarz, LEX/el. 2015
